1. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 1
Δρ. Γιώργος Κ. Ζάχος
Διευθυντής Βιβλιοθήκης
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες:
Προκλήσεις και προοπτικές στην «Μετά
ΕΠΕΑΕΚ» εποχή.

2. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 2
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Οι προκλήσεις στις Βιβλιοθήκες
μας τα επόμενα χρόνια θα
προέλθουν από:
Τις εξελίξεις στην πληροφοριακή
τεχνολογία και τα Δίκτυα
Πληροφοριών.
Τις αλλαγές στη φύση των
συλλογών μας (Ψηφιακό υλικό)

3. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 3
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Τις αλλαγές στις συμπεριφορές
των χρηστών μας
Τις αλλαγές στην Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση.
Το ενδεχόμενο να σταματήσει η
χρηματοδότησή τους μέσω
έργων ( ΕΠΕΑΕΚ, κ.α).

4. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 4
Οι Βιβλιοθήκες μας
αντιμετωπίζουν ήδη:
 Μείωση στη χρήση των παραδοσιακών
υπηρεσιών τους.
 Ανταγωνισμό από το Internet, τις
Μηχανές Αναζήτησης (Google, Yahoo!
κ.α.), Τα Portals, τους εμπορικούς
προμηθευτές άρθρων και άλλες πηγές
πληροφόρησης κ.α.
Προκλήσεις λόγω Διαδικτύου

5. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 5
Προκλήσεις λόγω Διαδικτύου
 Αύξηση στην πρόσβαση υλικού με
υπογραφή σύμβασης πρόσβασης.
 Διαχείριση των ηλεκτρονικών πηγών,
διαλειτουργικότητα, ασφάλεια,
πιστοποίηση των χρηστών,
Εξουσιοδοτήσεις πρόσβασης κ.α.
 Αναμόρφωση του καταλόγου στα
πρότυπα των μηχανών αναζήτησης του
Διαδικτύου.

6. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 6
Προκλήσεις λόγω Ψηφιακών
Συλλογών
 Αυξανόμενος αριθμός ερευνητικής
παραγωγής θα είναι σε ηλεκτρονική
μορφή (θετικές αλλά και θεωρητικές
επιστήμες).
 Η διαχείριση των ηλεκτρονικών πηγών,
η διασύνδεσή τους, η ασφάλεια και η
ταυτοποίηση των χρηστών που θα
έχουν δικαίωμα χρήσης τους.

7. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 7
Προκλήσεις λόγω Ψηφιακών
Συλλογών
Η δημιουργία, χρήση και
διατήρηση, ερευνητικών
δεδομένων σε ψηφιακή μορφή.
Η προσθήκη μεταδεδομένων
στις ψηφιακές πηγές και η
ενοποίηση τους με τον
κατάλογο της Βιβλιοθήκης.
Η πρόσβαση σε πρωταρχικά
δεδομένα επιστημονικών
δημοσιεύσεων.

8. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 8
Προκλήσεις λόγω Ψηφιακών
Συλλογών
 Η συμμετοχή σε προγράμματα μαζικής
ψηφιοποίησης.
 Η ενσωμάτωση των νέων μέσων
μάθησης με τις έντυπες συλλογές και
την ψηφιακή Βιβλιοθήκη.
 Η εξασφάλιση της πρόσβαση σε
περισσότερες ηλεκτρονικές πηγές
 Η ένταξη e-books στις συλλογές της
Βιβλιοθήκης.

9. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 9
Προκλήσεις λόγω Ψηφιακών
Συλλογών
 Η διατήρηση και ο εμπλουτισμός των
ηλεκτρονικών πηγών της ίδιας της
Βιβλιοθήκης και η παραγωγή
μεταδεδομένων περιγραφής τους.
 Η ενσωμάτωση των ψηφιακών
συλλογών της Βιβλιοθήκες με άλλες
εκτός αυτής με την ανάπτυξη
συλλογικών καταλόγων κ.α.

10. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 10
Αλλαγές στην συμπεριφορά
των χρηστών
Οι Χρήστες μας:
 Θα χρησιμοποιούν το Internet πριν
να ερευνήσουν στη Βιβλιοθήκη.
 Θα προτιμούν την χρήση μηχανών
αναζήτησης παρά το Website της
Βιβλιοθήκης.
 Θα χρησιμοποιούν τη Βιβλιοθήκη ως
χώρο κοινωνικής επαφής και μελέτης.
 Θα ξοδεύουν περισσότερο χώρο στη
Βιβλιοθήκη για πλοήγηση στο Web,
στο chatting, e-mail κ.α.

11. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 11
Αλλαγές στην συμπεριφορά
των χρηστών
 Θα χρησιμοποιούν την Βιβλιοθήκη
χωρίς να την επισκέπτονται
 Η αντίληψη «εντοπισμός» =
«διάθεση» θα καθιερωθεί
 Η εκτίμησή τους για τη Βιβλιοθήκη ως
φυσικό χώρο θα μειώνεται.

12. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 12
Αλλαγές στην συμπεριφορά
των χρηστών
Η επόμενη γενιά των φοιτητών :
 Θα αισθάνονται αυτάρκεις στην αναζήτηση
πληροφοριών.
 Θα προτιμούν τις μηχανές αναζήτησης παρά
τον κατάλογο της Βιβλιοθήκης
 Θα θέλουν πρόσβαση σε πληροφόρηση
οποιαδήποτε στιγμή από οπουδήποτε.
 Θα απαιτούν γρήγορη, ασφαλή,
προσωποποιημένη και ανοιχτή πρόσβαση σε
πληροφορίες και πληροφοριακά εργαλεία.

13. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 13
Αλλαγές στην Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση
Τα επόμενα χρόνια τα ΑΕΙ & ΑΤΕΙ θα
αντιμετωπίσουν:
 Αξιολόγηση και συγκρίσεις μεταξύ τους και
διεθνώς
o Χρηματοδότηση μέσω προγραμμάτων
(Projects)
 Μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ τους για
προσέλκυση πόρων.
 Υποχρέωση να δημιουργούν ηλεκτρονικά
αρχεία της δικής τους εκπαιδευτικής και
ερευνητικής παραγωγής (Ιδρυματικά
Αποθετήρια).

14. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 14
Αλλαγές στην Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση….
o Μεγαλύτερη κινητικότητα: φοιτητών,
ερευνητών, διδασκόντων
o Μεγαλύτερη συνεργασία σε
εκπαιδευτικά και ερευνητικά θέματα.

15. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 15
Αλλαγές στην Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση….
 Νέα εκπαιδευτικά παραδείγματα
(Μάθηση από απόσταση, Ανεξάρτητη
μάθηση κ.α.)
 Ανάπτυξη και Χρήση ψηφιακού
εκπαιδευτικού περιβάλλοντος:
Blackboard (WebCT) κ.α.

16. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 16
Αλλαγές στην εκπαιδευτική
διαδικασία
Στις νέες εκπαιδευτικές
πρακτικές οι Βιβλιοθήκες
καλούνται:
 να προσφέρουν όχι μόνο υποστήριξη
αλλά και εκπαίδευση στη χρήση
πληροφοριακών πηγών και νέων
εκπαιδευτικών μέσων.
 να συνεργάζονται με τα Τμήματα για τη
δημιουργία, την οργάνωση και την
παρουσίαση ηλεκτρονικών μαθημάτων.
 να μετατρέψουν τα αναγνωστήρια τους
σε κέντρα μάθησης.

17. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 17
Αλλαγές στην εκπαιδευτική
διαδικασία
 Να ενσωματώνουν νέα μέσα
μάθησης με τις συλλογές και την
ψηφιακή Βιβλιοθήκη τους.
 Να δημιουργούν και να αποκτούν
ψηφιακό εκπαιδευτικό
περιεχόμενο.

18. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 18
Μετά το ΕΠΕΑΕΚ
Στην περίπτωση που θα σταματήσει η
χρηματοδότηση από πόρους του ΕΠΕΑΕΚ
τα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ θα αντιμετωπίσουν:
Μεγάλη επιβάρυνση του τακτικού
προϋπολογισμού τους για αγορά:
Ηλεκτρονικού υλικού (η-
περιοδικά, Βάσεις δεδομένων,
κ.α.)
Ηλεκτρονικού εξοπλισμού

19. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 19
Μετά το ΕΠΕΑΕΚ
 Προσλήψεις προσωπικού
(Βιβλιοθηκονόμους, ειδικούς
πληροφορικής κ.α.)
 Συνέχιση των έργων Ψηφιοποίησης
 Αναβάθμιση και Συντήρηση
εξοπλισμών κ.α.
 Ανάληψη νέων ρόλων από την
Βιβλιοθήκη

20. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 20
Ερωτήματα
 Πως θα ανταποκριθούμε στις αυξημένες
προσδοκίες των χρηστών μας;
 Πως θα ανταποκριθεί και ποια θα είναι
η θέση της Βιβλιοθήκης στις αλλαγές
που συντελούνται στην Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση της χώρας μας;
 Πως θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε
το επίπεδο υπηρεσιών, συλλογών και
υποδομών που εξασφαλίσαμε μέσω των
έργων ΕΠΕΑΕΚ;

21. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 21
Ερωτήματα
 Θα μπορέσει να χρηματοδοτηθεί επαρκώς
η Βιβλιοθήκη από τον τακτικό
προϋπολογισμό των Ιδρυμάτων ώστε να
διατηρήσουν ότι δημιούργησαν αλλά και
και να το αναβαθμίσουν;
 Θα μπορέσουν τα Ιδρύματα να
διατηρήσουν το προσωπικό που τώρα
μισθοδοτείται μέσω των έργων ΕΠΕΑΕΚ;
 Θα μπορέσουν οι Βιβλιοθήκες να
λειτουργήσουν και να αναβαθμίσουν τις
υποδομές που δημιούργησαν μέσω των
έργων ΕΠΕΑΕΚ;

22. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 22
Ερωτήματα
 Οι Βιβλιοθήκες μας είναι έτοιμες να
αναλάβουν ρόλους στις νέες
εκπαιδευτικές πρακτικές που θα
εφαρμοστούν στα Ιδρύματά μας;
 Τα προγράμματα ψηφιοποίησης που
ξεκίνησαν μέσω των έργων ΕΠΕΑΕΚ θα
συνεχιστούν ή θα εξαφανιστούν;

23. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 23
Απαντήσεις
 Γενικές απαντήσεις ΔΕΝ υπάρχουν
 Οι απαντήσεις θα δοθούν ανα Ίδρυμα
και θα εξαρτηθούν από προσωπικές
αντιλήψεις, ικανότητες και
συμπεριφορές και βέβαια την πολιτική
βούληση της Κυβέρνησης να
χρηματοδοτήσει τα Ιδρύματα και τις
Βιβλιοθήκες με τους απαραίτητους
πόρους.

24. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 24
Τι πρέπει να κάνουμε...
 Να οργανώνουμε τις έντυπες και
ηλεκτρονικές συλλογές μας με
αποτελεσματικό τρόπο.
 Να διαθέτουμε προσωπικό ικανό στον
εντοπισμό και στην αξιολόγηση των
πληροφορικών πηγών κάθε μορφής.
 Να διαθέτουμε έντυπο υλικό (Βιβλία
κ.α.) σε αριθμούς ικανούς να
στηρίξουν τις νέες μαθησιακές
πρακτικές.
 Να διαθέτουμε χώρους ελκυστικούς για
μάθηση, κοινωνική επαφή και
πολιτιστικές δραστηριότητες.

25. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 25
Τι πρέπει να κάνουμε…
 Να συνδέσουμε λειτουργικά τη
Βιβλιοθήκη με το Κέντρο Η/Υ και
το Κέντρο Δικτύων.
 Να ανανεώσουμε το ενδιαφέρον
για την Βιβλιοθήκη ως χώρο
ανάγνωσης και ακαδημαϊκής
ζωής.

26. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 26
Τι πρέπει να κάνουμε...
o Να αναδιοργανώσουμε τις υπηρεσίες
μας και να βελτιώσουμε τις δεξιότητες
του προσωπικού μας.
o Να επιτύχουμε μεγαλύτερη συνεργασία
σε τοπικό, περιφερειακό, Εθνικό και
Διεθνές επίπεδο με σκοπό να
προσφέρουμε καλύτερες και
οικονομικότερες υπηρεσίες.
o Να είμαστε έτοιμοι να εκχωρούμε
λειτουργίες που μπορούν να γίνουν
καλύτερα από άλλους.

27. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 27
Τι πρέπει να κάνουμε...
 Να συνεργαστούμε με τα Εκπαιδευτικά
Τμήματα
 Να προβάλουμε τη Βιβλιοθήκη και να
επιδιώκομε καλύτερη αξιοποίηση των
πληροφοριακών πηγών.
 Να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο τις
δυνατότητες που μας προσφέρει η
τεχνολογία για την προσφορά
στοχευμένων υπηρεσιών.

28. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 28
Τι πρέπει να κάνουμε...
Να αναμορφώσουμε τους χώρους
της Βιβλιοθήκης μας ώστε να:
Διατίθενται για ενεργή και
συνεργαστική μάθηση
Έχουν τη μέγιστη δυνατή
πολυμορφία: Περιοχές
παραγωγής και χρήσης
πολυμέσων, θέσεις ομαδικής
εργασίας, αίθουσες πρόσβασης
και χρήσης πληροφορικών
πηγών κ.α.

29. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 29
Τι πρέπει να κάνουμε...
Η Βιβλιοθήκη να γίνει ο κύριος
φορέας προβολής του Πανεπιστημίου
και να λειτουργεί ως πολιτιστικός
φορέας του Ιδρύματος.

30. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 30
Τι πρέπει να κάνουμε...
Επειδή το παρελθόν και η εμπειρία που
έχουμε δεν μας κάνουν να
αισιοδοξούμε πρέπει να:
Πιέσουμε με κάθε μέσο για συνέχιση της
χρηματοδότησης των Βιβλιοθηκών μέσω
έργων του ΕΣΠΑ.
Αλλά και
να προετοιμάσουμε τις Βιβλιοθήκες μας τόσο
λειτουργικά, όσο και οργανωτικά για την
μετά ΕΠΕΑΕΚ εποχή.

31. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 31
Οι Βιβλιοθήκες μας έζησαν στην προ
ΕΠΕΑΕΚ εποχή και θα ζήσουν και μετά
από αυτό αλλά για να διατηρήσουν το
επίπεδο που κατέκτησαν αλλά και να
αναπτυχθούν χρειάζονται:
ΠΟΡΟΙ
&
ΥΠΟΔΟΜΕΣ.
Ας ελπίσουμε ότι θα το αντιληφθούν και
αυτοί που έχουν την ευθύνη να μας τα
προσφέρουν.

32. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 32
Σας ευχαριστώ για την
υπομονή σας!!!

33. Γ. Ζάχος, Ημερίδα ΤΕΙ Καβάλας,
28-03-2008 33
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Κεντρική Βιβλιοθήκη
Πανεπιστημιούπολη Ιωαννίνων
45110 Ιωάννινα
http://www.lib.uoi.gr
gzachos@cc.uoi.gr
Τηλ.: 26510 95010 Fax:26510 95096
Blogs:
http://www.vivliothikonomos.blogspot.com
http://www.dimotis.blogspot.com