SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  5
ԳՈՅՈՒԹՅԱՆ
ԿՌԻՎ
Գայանե Օհանյան
 Գոյության կռիվ շուրջերկրյա ճանապարհորդության
ընթացքում Դարվինն ուշադրություն
դարձրեց օրգանիզմների բազմացման
առանձնահատկությունների վրա։ Բոլոր
օրգանիզմները բազմանում և սերունդ են թողնում
բավականին մեծ քանակով։ Լուսնաձուկը դնում է
մոտ 300 միլիոն ձկնկիթ, թառափը՝
մինչև 1 միլիոն ձկնկիթ, դոդոշը՝ մոտ 10
հազար գորտնկիթ։
 Դարվինը գտնում է, որ ծնված առանձնյակների մեծ
մասը մինչև սեռահասուն դառնալը ոչնչանում է, որի
պատճառը բնության մեջ գործող գոյության կռիվն է։
«Գոյության կռիվ» ասելով հասկանում ենք տեսակի
ներսում առանձնյակների միջև, տարբեր տեսակների
առանձնյակների միջև, ինչպես նաև առանձնյակների
և անօրգանական աշխարհի միջև տեղի ունեցող բարդ
և բազմազան հարաբերությունները։ Դարվինը գտնում
էր, որ գոյության կռիվը ոչ թե առանձին էվոլյուցիոն
գործոն է, այլ նախադրյալ է բնական ընտրության
համար։ Գոյության կռվի հիմնական պատճառը
տեսակների թվաքանակի հնարավոր
անսահմանափակ աճի և միջավայրի պայմանների,
պաշարների միջև եղած
անհամապատասխանությունն է։
 Տեղի է ունենում նույն տեսակին պատկանող
առանձնյակների միջև։ Գոյության կռվի այս ձևը
ամենատարածվածն է, քանի որ նույն տեսակի
առանձնյակները միջավայրի պայմանների
նկատմամբ նույն պահանջներն ունեն։ Տեսակի
ներսում առանձնյակների թվաքանակի
չափազանց մեծանալու
դեպքում ներտեսակային գոյության կռիվը
սրվում է, առանձնյակների պտղաբերությունը
ընկնում է, առաջանում են համաճարակներ,
արդյունքում՝ թվաքանակը փոքրանում և
կարգավորվում է։
 Տեղի է ունենում տարբեր տեսակների
պատկանող պոպուլյացիաների առանձնյակների միջև։
Այն ավելի սուր է ընթանում, եթե տեսակները
պատկանում են միևնույն ցեղին, ապրում են նույն
էկոլգիական պայմաններում և օգտագործում են սննդի
նույն աղբյուրը։ Միջտեսակային գոյության կռվի
օրինակները բազմաթիվ են։ Դրանք գիշատչի և
զոհի, միջատների և միջատակեր թռչունների,
մակաբույծների և տիրոջ,
մշակովի բույսերի և մոլախոտերի միջև գոյություն
ունեցող փոխհարաբերություններն են։

Contenu connexe

En vedette

ԴՆԹ և ՌՆԹ
ԴՆԹ և ՌՆԹԴՆԹ և ՌՆԹ
ԴՆԹ և ՌՆԹLiana V
 
Գենետիկական կոդ
Գենետիկական կոդԳենետիկական կոդ
Գենետիկական կոդLiana V
 
Նախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներ
Նախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներՆախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներ
Նախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներLiana V
 
Սպիտակուցներ
ՍպիտակուցներՍպիտակուցներ
ՍպիտակուցներLiana V
 
Նուկլեինաթթուներ
ՆուկլեինաթթուներՆուկլեինաթթուներ
ՆուկլեինաթթուներLiana V
 
Վիրուսներ
ՎիրուսներՎիրուսներ
ՎիրուսներLiana V
 
Մեյոզ
ՄեյոզՄեյոզ
ՄեյոզLiana V
 
Ցիտոպլազմա
ՑիտոպլազմաՑիտոպլազմա
ՑիտոպլազմաLiana V
 
Սիմբիոզ
ՍիմբիոզՍիմբիոզ
ՍիմբիոզLiana V
 
Միտոզ
ՄիտոզՄիտոզ
ՄիտոզLiana V
 
հետաքրքիր է իմանալ
հետաքրքիր է իմանալհետաքրքիր է իմանալ
հետաքրքիր է իմանալGayushGayushik2002
 
հոսանքի մագնիսական դաշտը
հոսանքի մագնիսական դաշտըհոսանքի մագնիսական դաշտը
հոսանքի մագնիսական դաշտըGayushGayushik2002
 

En vedette (20)

կենսոլորտ
կենսոլորտ կենսոլորտ
կենսոլորտ
 
ԴՆԹ և ՌՆԹ
ԴՆԹ և ՌՆԹԴՆԹ և ՌՆԹ
ԴՆԹ և ՌՆԹ
 
Գենետիկական կոդ
Գենետիկական կոդԳենետիկական կոդ
Գենետիկական կոդ
 
Նախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներ
Նախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներՆախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներ
Նախակորիզավորներ, Բջջաթաղանթ, Ներբջջային թաղանթներ
 
բակտերիաներ
բակտերիաներբակտերիաներ
բակտերիաներ
 
Սպիտակուցներ
ՍպիտակուցներՍպիտակուցներ
Սպիտակուցներ
 
ձկներ
ձկներձկներ
ձկներ
 
Նուկլեինաթթուներ
ՆուկլեինաթթուներՆուկլեինաթթուներ
Նուկլեինաթթուներ
 
փափկամարմիններ
փափկամարմիններփափկամարմիններ
փափկամարմիններ
 
Վիրուսներ
ՎիրուսներՎիրուսներ
Վիրուսներ
 
օղակավոր որդեր
օղակավոր որդերօղակավոր որդեր
օղակավոր որդեր
 
Մեյոզ
ՄեյոզՄեյոզ
Մեյոզ
 
Ցիտոպլազմա
ՑիտոպլազմաՑիտոպլազմա
Ցիտոպլազմա
 
Սիմբիոզ
ՍիմբիոզՍիմբիոզ
Սիմբիոզ
 
Միտոզ
ՄիտոզՄիտոզ
Միտոզ
 
հետաքրքիր է իմանալ
հետաքրքիր է իմանալհետաքրքիր է իմանալ
հետաքրքիր է իմանալ
 
հոսանքի մագնիսական դաշտը
հոսանքի մագնիսական դաշտըհոսանքի մագնիսական դաշտը
հոսանքի մագնիսական դաշտը
 
Cellphones
CellphonesCellphones
Cellphones
 
Մուտացիաներ
ՄուտացիաներՄուտացիաներ
Մուտացիաներ
 
Rassaner Ev kroner
Rassaner Ev kronerRassaner Ev kroner
Rassaner Ev kroner
 

Plus de GayushGayushik2002

կայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգելկայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգելGayushGayushik2002
 
էլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունը
էլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունըէլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունը
էլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունըGayushGayushik2002
 
Interesting facts about colour
Interesting facts about colourInteresting facts about colour
Interesting facts about colourGayushGayushik2002
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներGayushGayushik2002
 
մարսողական համակարգ
մարսողական համակարգմարսողական համակարգ
մարսողական համակարգGayushGayushik2002
 
մարսողական համակարգ
մարսողական համակարգմարսողական համակարգ
մարսողական համակարգGayushGayushik2002
 
ենթաստամոքսային գեղձ
ենթաստամոքսային գեղձենթաստամոքսային գեղձ
ենթաստամոքսային գեղձGayushGayushik2002
 
Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունը
Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունըՄխիթար Սեբաստացու գործունեությունը
Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունըGayushGayushik2002
 

Plus de GayushGayushik2002 (17)

Christmas wishes
Christmas wishesChristmas wishes
Christmas wishes
 
սիմբիոզ
սիմբիոզսիմբիոզ
սիմբիոզ
 
վիրուսներ
վիրուսներվիրուսներ
վիրուսներ
 
մեյոզ
մեյոզմեյոզ
մեյոզ
 
կայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգելկայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգել
 
էլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունը
էլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունըէլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունը
էլեկտրական հոսանքի աշխատանքը և հզորությունը
 
Body language
Body languageBody language
Body language
 
Interesting facts about colour
Interesting facts about colourInteresting facts about colour
Interesting facts about colour
 
Հարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներՀարկադրական տատանումներ
Հարկադրական տատանումներ
 
մարսողական համակարգ
մարսողական համակարգմարսողական համակարգ
մարսողական համակարգ
 
մարսողական համակարգ
մարսողական համակարգմարսողական համակարգ
մարսողական համակարգ
 
ենթաստամոքսային գեղձ
ենթաստամոքսային գեղձենթաստամոքսային գեղձ
ենթաստամոքսային գեղձ
 
Օզոն
ՕզոնՕզոն
Օզոն
 
Օզոն
ՕզոնՕզոն
Օզոն
 
Vocabulary on internet games
Vocabulary on internet gamesVocabulary on internet games
Vocabulary on internet games
 
Vocabulary on internet games
Vocabulary on internet gamesVocabulary on internet games
Vocabulary on internet games
 
Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունը
Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունըՄխիթար Սեբաստացու գործունեությունը
Մխիթար Սեբաստացու գործունեությունը
 

գոյության կռիվ

  • 2.  Գոյության կռիվ շուրջերկրյա ճանապարհորդության ընթացքում Դարվինն ուշադրություն դարձրեց օրգանիզմների բազմացման առանձնահատկությունների վրա։ Բոլոր օրգանիզմները բազմանում և սերունդ են թողնում բավականին մեծ քանակով։ Լուսնաձուկը դնում է մոտ 300 միլիոն ձկնկիթ, թառափը՝ մինչև 1 միլիոն ձկնկիթ, դոդոշը՝ մոտ 10 հազար գորտնկիթ։
  • 3.  Դարվինը գտնում է, որ ծնված առանձնյակների մեծ մասը մինչև սեռահասուն դառնալը ոչնչանում է, որի պատճառը բնության մեջ գործող գոյության կռիվն է։ «Գոյության կռիվ» ասելով հասկանում ենք տեսակի ներսում առանձնյակների միջև, տարբեր տեսակների առանձնյակների միջև, ինչպես նաև առանձնյակների և անօրգանական աշխարհի միջև տեղի ունեցող բարդ և բազմազան հարաբերությունները։ Դարվինը գտնում էր, որ գոյության կռիվը ոչ թե առանձին էվոլյուցիոն գործոն է, այլ նախադրյալ է բնական ընտրության համար։ Գոյության կռվի հիմնական պատճառը տեսակների թվաքանակի հնարավոր անսահմանափակ աճի և միջավայրի պայմանների, պաշարների միջև եղած անհամապատասխանությունն է։
  • 4.  Տեղի է ունենում նույն տեսակին պատկանող առանձնյակների միջև։ Գոյության կռվի այս ձևը ամենատարածվածն է, քանի որ նույն տեսակի առանձնյակները միջավայրի պայմանների նկատմամբ նույն պահանջներն ունեն։ Տեսակի ներսում առանձնյակների թվաքանակի չափազանց մեծանալու դեպքում ներտեսակային գոյության կռիվը սրվում է, առանձնյակների պտղաբերությունը ընկնում է, առաջանում են համաճարակներ, արդյունքում՝ թվաքանակը փոքրանում և կարգավորվում է։
  • 5.  Տեղի է ունենում տարբեր տեսակների պատկանող պոպուլյացիաների առանձնյակների միջև։ Այն ավելի սուր է ընթանում, եթե տեսակները պատկանում են միևնույն ցեղին, ապրում են նույն էկոլգիական պայմաններում և օգտագործում են սննդի նույն աղբյուրը։ Միջտեսակային գոյության կռվի օրինակները բազմաթիվ են։ Դրանք գիշատչի և զոհի, միջատների և միջատակեր թռչունների, մակաբույծների և տիրոջ, մշակովի բույսերի և մոլախոտերի միջև գոյություն ունեցող փոխհարաբերություններն են։