Contenu connexe
Similaire à Inv fin mkt_3
Similaire à Inv fin mkt_3 (20)
Plus de Adilbishiin Gelegjamts
Plus de Adilbishiin Gelegjamts (19)
Inv fin mkt_3
- 2. “Хөрөнгө оруулалтын менежмент ба санхүүгийн зах зээл”
1. Хөрөнгө оруулалтын үндсэн ойлголт
2. Хөрөнгө оруулалтын орчин: Олон улсын хандлага ба Монгол улс
3. Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
4. Хөрөнгө оруулалтын багцын удирдлага: онол ба практик
5. Хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэлийн тооцоолол, үнэлгээ
6. Санхүүгийн зах зээлийн арилжааны шинжилгээ ба арилжааны
сэтгэл зүй: шийдвэр гаргалт
7. Үнэт цаасны зах зээлийн арилжаа
8. Үүсмэл үнэт цаас, таваар ба валютын зах зээлийн арилжаа
Дэлгэрэнгүйг www.gelegjamts.blogspot.com блогоос судална уу.
- 3. Монгол Улсын ирээдүй болсон
оюунлаг оюутан, залууст энэхүү
хичээлийг зориулав.
Хүндэтгэсэн: Адилбишийн Гэлэгжамц
- 5. Бизнес эрхлэх хэлбэр, төрөл
БИЗНЕС
Хувиараа аж
ахуй эрхлэх
Нөхөрлөл
Бүх гишүүд нь
бүрэн
хариуцлагатай
Зарим гишүүд
нь бүрэн
хариуцлагатай
Хязгаарлагдмал
хариуцлагатай
Хоршоо Компани
Хязгаарлагдмал
хариуцлагатай
“ХХК”
Хувьцаат
компани
“ХК”
Нээлттэй Хаалттай
- 6. • 10.4. ажил мэргэжлээ чөлөөтэй сонгох, хөдөлмөрийн аятай нөхцөлөөр
хангуулах, цалин хөлс авах, амрах, хувийн аж ахуй эрхлэх эрхтэй. Хэнийг ч
хууль бусаар албадан хөдөлмөрлүүлж болохгүй /Монгол Улсын Үндсэн
хууль, 1992/;
• 2.1. "үүсгэн байгуулах гэрээ" гэж хэд хэдэн этгээд ашиг олох зорилгоор эд
хөрөнгөө нэгтгэн энэ хуульд заасан хэлбэрээр зохион байгуулагдаж тодорхой
төрлийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээ явуулахаар хэлэлцэн тохирч бичгээр
байгуулсан хэлцлийг хэлнэ /Нөхөрлөлийн тухай хууль, 1995/;
• 3.1.Эдийн засгийн болон нийгэм, соёлын нийтлэг хэрэгцээгээ хангах зорилгоор
хэд хэдэн этгээд сайн дураараа нэгдсэн, ардчилсан хамтын, хамтын
удирдлага, хяналт бүхий, дундын эд хөрөнгө дээр үндэслэн үйл ажиллагаа
явуулахаар хамтран байгуулсан хуулийн этгээдийг хоршоо гэнэ /Хоршооны
тухай хууль, 1998/. 3.4.... Түүхий эд боловсруулалтын; үйлдвэрлэлийн; хадгаламж, зээлийн;
борлуулалт, хангамж, бэлтгэн нийлүүлэлтийн; үйлчилгээний; орон сууц барих зориулалтын;эд
хэрэглэгчдийн; дүрэмд заасан үйл ажиллагаа.
• 3.1.Хувьцаа эзэмшигчийн оруулсан хөрөнгө нь тодорхой тооны хувьцаанд
хуваагддаг, өөрийн тусгайлсан эд хөрөнгөтэй, үндсэн зорилго нь ашгийн төлөө
хуулийн этгээдийг компани гэнэ /Компанийн тухай хууль, 2011/.
Бизнес эрхлэх хууль эрх зүйн үндэс
- 7. • Өөрийн нөөц /ашиг, мөнгө, хөрөнгө/-өөр санхүүжүүлэх;
• Үнэт цаас гаргах замаар санхүүжүүлэх;
– Бонд
– Хувьцаа
• Өрийн санхүүжүүлэх;
– Зээл
– Дансны авлага
• Дансны авлагын барьцаалал
• Дансны авлагын борлуулалт (факторинг)
• Лизинг;
• Хөрөнгө оруулагчийн сонирхолыг татах замаар санхүүжүүлэх;
• Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах;
• Дэмжлэг, тусламжаар санхүүжүүлэх гэх мэт.....
Бизнесийг санхүүжүүлэх арга хэрэгслүүд
Санхүүжилтийн маш олон сонголт .....?
БИЗНЕС
- 8. • Бизнес эрхлэгчид зээл олгох
• Үнэт цаас худалдан авах
– Бонд
– Хувьцаа
– Бусад
• Өр төлбөрийг худалдан авах
• Бизнесийг худалдан авах
• Өөрийн бизнесийг эрхлэх гэх мэт.....
Бизнест хөрөнгө оруулах арга зам
- 10. • Хөрөнгө оруулалтын гадаад орчны таатай, тогтвортой эерэг
хандлага;
– Гадаад шууд бус орчны хандлага
– Гадаад шууд орчны хандлага
• Тухайн бизнесийн байгууллагын засаглалын системийг үнэлэх;
• Тухайн бизнесийн байгууллагын менежментийн нөөцийг үнэлэх*;
• Тухайн бизнесийн санхүү, эдийн засгийн үр ашгийг үнэлэх;
– Санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ
– Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ
– Хөрөнгө оруулалтыг нөхөх хугацаа
– Дотоод өгөөжийн хувь
– Зардал-үр өгөөжийн харьцаа
– Ашигт ажиллагааны индекс
• Тухайн бизнесийн хөрөнгө оруулалтын өгөөж ба эрсдэлийг үнэлэх;
...гэх мэт...
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт хийх шалгуур:
* 4.1.3.“менежментийн нөөц” гэж тоног төхөөрөмж, технологи, хувь хүний мэдлэг, ур чадвар болон
бизнесийн үйл ажиллагаанд шаардагдах бусад нөөцийг /Жижиг, дунд үйлдвэрийн тухай хууль, 2007/
- 11. Санхүүгийн тайлангийн шинжилгээний
зорилго нь:*
а. Аж ахуйн нэгж, байгууллагын тайлангийн хугацаанд санхүү эдийн засгийн хувьд
дэвшүүлсэн зорилт, түүний биелэлтийг тодорхойлох.
б. Санхүү эдийн засгийн өнөөгийн хүрсэн түвшин, ирээдүйн хандлагыг
тодорхойлох.
в. Санхүүгийн бодлого, ирээдүйн зорилтыг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгө,
санхүүжилтийн бололцоог үнэлэн тодорхойлж, удирдлагын оновчтой шийдвэр
гаргахад туслах зэрэг болно.
― Хөрөнгийн байдлыг үнэлэх
― Санхүү, төлбөрийн чадварыг үнэлэх
― Хөрөнгийн ашиглалтыг үнэлэх
― Ашиг, ашигт ажиллагааны үзүүлэлтүүдийг үнэлэх
― Эдийн засгийн тогтворжилт, өсөлт хөгжлийн хандлага динамикийг
тодорхойлох
― Хөрөнгө оруулалтын томоохон шийдвэрүүдийг үнэлэх
― Бизнесийн үйл ажиллагааг бүхэлд нь иж бүрэн үнэлэх
― Санхүү, аж ахуйн үйл ажиллагаанд нэгдсэн дүгнэлт өгөх
Санхүүгийн гүйцэтгэлийг үнэлж дүгнэх:
* Сангийн сайдын 2015 оны 12 сарын 18-ны өдрийн 343 дугаар тушаал "Санхүүгийн тайланд шинжилгээ хийх үлгэрчилсэн загвар"
- 12. ХӨРӨНГӨ
1.1 Эргэлтийн хөрөнгө
1.1.1 Мөнгө,түүнтэй адилтгах хөрөнгө
1.1.2 Дансны авлага
1.1.3 Татвар, НДШ – ийн авлага
1.1.4 Бусад авлага
1.1.5 Бусад санхүүгийн хөрөнгө
1.1.6 Бараа материал
1.1.7 Урьдчилж төлсөн зардал/тооцоо
1.1.8 Бусад эргэлтийн хөрөнгө
1.1.9
Борлуулах зорилгоор эзэмшиж буй эргэлтийн
бус хөрөнгө (борлуулах бүлэг хөрөнгө)
1.2 Эргэлтийн бус хөрөнгө
1.2.1 Үндсэн хөрөнгө
1.2.2 Биет бус хөрөнгө
1.2.3 Биологийн хөрөнгө
1.2.4 Урт хугацаат хөрөнгө оруулалт
1.2.5 Хайгуул ба үнэлгээний хөрөнгө
1.2.6 Хойшлогдсон татварын хөрөнгө
1.2.7
Хөрөнгө оруулалтын зориулалттай үл хөдлөх
хөрөнгө
1.2.8 Бусад эргэлтийн бус хөрөнгө
ТӨР ТӨЛБӨР БА ЭЗДИЙН ӨМЧ
2.1 Өр төлбөр
2.1.1 Богино хугацаат өр төлбөр
2.1.1.1 Дансны өглөг
2.1.1.2 Цалингийн өглөг
2.1.1.3 Татварын өр
2.1.1.4 НДШ - ийн өглөг
2.1.1.5 Богино хугацаат зээл
2.1.1.6 Хүүний өглөг
2.1.1.7 Ногдол ашгийн өглөг
2.1.1.8 Урьдчилж орсон орлого
2.1.1.9 Нөөц /өр төлбөр/
2.1.1.10 Бусад богино хугацаат өр төлбөр
2.1.1.11
Борлуулах зорилгоор эзэмшиж буй эргэлтийн бус хөрөнгө
(борлуулах бүлэг хөрөнгө) - нд хамаарах өр төлбөр
2.1.2 Урт хугацаат өр төлбөр
2.1.2.1 Урт хугацаат зээл
2.1.2.2 Нөөц /өр төлбөр/
2.1.2.3 Хойшлогдсон татварын өр
2.1.2.4 Бусад урт хугацаат өр төлбөр
2.2 Өр төлбөрийн нийт дүн
2.3 Эздийн өмч
2.3.1 Өмч: - төрийн
2.3.2 хувийн
2.3.3 хувьцаат
2.3.4 Халаасны хувьцаа
2.3.5 Нэмж төлөгдсөн капитал
2.3.6 Хөрөнгийн дахин үнэлгээний нэмэгдэл
2.3.7 Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн нөөц
2.3.8 Эздийн өмчийн бусад хэсэг
2.3.9 Хуримтлагдсан ашиг
Санхүүгийн байдлын тайлангийн бүтэц
Санхүүгийн тайлангууд :
• Санхүүгийн байдлын тайлан
• Орлогын дэлгэрэнгүй тайлан
• Өмчийн өөрчлөлтийн тайлан
• Мөнгөн гүйлгээний тайлан
- 13. Д/д Үзүүлэлт
1 Борлуулалтын орлого (цэвэр)
2 Борлуулалтын өртөг
3 Нийт ашиг ( алдагдал)
4 Түрээсийн орлого
5 Хүүний орлого
6 Ногдол ашгийн орлого
7 Эрхийн шимтгэлийн орлого
8 Бусад орлого
9 Борлуулалт, маркетингийн зардал
10 Ерөнхий ба удирдлагын зардал
11 Санхүүгийн зардал
12 Бусад зардал
13 Гадаад валютын ханшийн зөрүүний олз (гарз)
14 Үндсэн хөрөнгө данснаас хассаны олз (гарз)
15 Биет бус хөрөнгө данснаас хассаны олз (гарз)
16 Хөрөнгө оруулалт борлуулснаас үүссэн олз (гарз)
17 Бусад ашиг ( алдагдал)
18 Татвар төлөхийн өмнөх ашиг ( алдагдал)
19 Орлогын татварын зардал
20 Татварын дараах ашиг (алдагдал)
21 Зогсоосон үйл ажиллагааны татварын дараах ашиг (алдагдал)
22 Тайлант үеийн цэвэр ашиг ( алдагдал)
23 Бусад дэлгэрэнгүй орлого
Хөрөнгийн дахин үнэлгээний нэмэгдлийн зөрүү
Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн зөрүү
Бусад олз (гарз)
24 Орлогын нийт дүн
25 Нэгж хувьцаанд ногдох суурь ашиг (алдагдал)
Орлогын тайлангийн бүтэц
- 14. • Хөрөнгийн бүрэлдэхүүн, динамикийн шинжилгээ
• Төлбөрийн чадварын шинжилгээ
• Санхүүгийн тогтвортой байдлын шинжилгээ
• Хөрөнгийн ашиглалтын шинжилгээ
• Орлого, үр дүнгийн шинжилгээ
• Ашигт ажиллагааны шинжилгээ
• Зах зээлийн идэвхижилийн шинжилгээ
• Мөнгөн урсгалын шинжилгээ
Санхүүгийн тайлангийн шинжилгээний
үзүүлэлтүүд
Зарим харьцаа:
Хөрөнгийн өгөөж (ROA) =
Цэвэр ашиг
Нийт хөрөнгө
Эзэмшигчдийн өмчийн өгөөж (ROE) =
Цэвэр ашиг
Эзэмшигчдийн өмч
- 15. Таван толгой ХК-ийн санхүүгийн хураангуй
үзүүлэлт ба санхүүгийн харилцаа
Эх сурвалж: МХБ, http://mse.mn/mn/company/458
- 16. Таван толгой ХК-ийн санхүүгийн хураангуй
үзүүлэлт ба санхүүгийн харилцаа
?
Эх сурвалж: МХБ, http://mse.mn/mn/company/458
- 17. Өнөөгийн үнэ цэнэ
Present Value (PV)
Тодорхой хүү болон хугацаанд суурилан тооцсон
ирээдүйн мөнгөний өнөөгийн үнэ цэнэ...
400 000 / (1.15) = 347 826.1₮
PV одоо:
0 1 2
400 000₮
( )t
r+1
FV
=PV
- 18. Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ
The Net Present Value (NPV)
• NPV = –Анхны ХО + ЗЗ-ийн үнэ цэнэ
• NPV = – Анхны ХО+ PV(ирээдүйн хүлээгдэж буй цэвэр мөнгөн гүйлгээ)
r: хямдруулалтын хүү
CF: ирээдүйн хүлээгдэж буй цэвэр мөнгөн гүйлгээ
• Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнийн (NPV) шалгуур:
– NPV > 0 Зөвшөөрөх.
– NPV < 0 Татгалзах.
∑∑
T
0=t
t
t
T
1=t
t
t
0
r)+(1
CF
=
r)+(1
CF
+CF-=NPV
“Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ” (NPV) гэж хөрөнгө оруулалтын ирээдүйд гарах бүхий
л мөнгөн зарлага, орлогын урсгалыг цаг хугацааны өөрчлөлтийг хамааруулан
өнөөгийн үнэ цэнээр илэрхийлэх аргыг хэлнэ.
Хүүгийн
хүчин
зүйл
- 21. Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнийн жишээ
Иргэн Доржсүрэн 2018.01.02-ны өдөр “ААААА” ХХК-нд 600.0 сая төгрөгийн
хөрөнгө оруулалтыг дараах нөхцлөөр хийхээр болжээ. Тэрээр хөрөнгө
оруулалтын өгөөжийг ирэх 4 жилийн хугацаанд 855.0 сая төгрөгийг хугацааны 4
үечлэлд авахаар болсон байна. Хямдруулалтын хүү 20 хувь бол, иргэн
Доржсүрэн “ААААА” ХХК-нд 600 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийх үү?
Жил
Цэвэр мөнгөн
гүйлгээ
0 (600.0)
1 200.0
2 220.0
3 225.0
4 210.0
сая төгрөг
- 22. Жил
Цэвэр мөнгөн
гүйлгээ
Хүүгийн
хүчин зүйл
Өнөөгийн үнэ
цэнэ (CF)
0 (600.0) 1.0 (600.0)
1 200.0
2 220.0
3 225.0
4 210.0
NPV =
Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнийн жишээ
Иргэн Доржсүрэн 2018.01.02-ны өдөр “ААААА” ХХК-нд 600.0 сая төгрөгийн
хөрөнгө оруулалтыг дараах нөхцлөөр хийхээр болжээ. Тэрээр хөрөнгө
оруулалтын өгөөжийг ирэх 4 жилийн хугацаанд 855.0 сая төгрөгийг хугацааны 4
үечлэлд авахаар болсон байна. Хямдруулалтын хүү 20 хувь бол, иргэн
Доржсүрэн “ААААА” ХХК-нд 600 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийх үү?
сая төгрөг
- 23. Жил
Цэвэр мөнгөн
гүйлгээ
Хүүгийн
хүчин зүйл
Өнөөгийн үнэ
цэнэ (CF)
0 (600.0) 1.0 (600.0)
1 200.0
2 220.0
3 225.0
4 210.0
NPV =
Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнийн жишээ
Иргэн Доржсүрэн 2018.01.02-ны өдөр “ААААА” ХХК-нд 600.0 сая төгрөгийн
хөрөнгө оруулалтыг дараах нөхцлөөр хийхээр болжээ. Тэрээр хөрөнгө
оруулалтын өгөөжийг ирэх 4 жилийн хугацаанд 855.0 сая төгрөгийг хугацааны 4
үечлэлд авахаар болсон байна. Хямдруулалтын хүү 20 хувь бол, иргэн
Доржсүрэн “ААААА” ХХК-нд 600 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийх үү?
(1.20)1 166.67
(1.20)2 152.78
(1.20)3 130.21
(1.20)4 101.27
(49.07)
сая төгрөг