6 sposobów na uszczelnienie systemu podatkowego - Analiza Grant Thornton 09 07 2015

1. Audyt – Podatki – Doradztwo - Outsourcing
Member of Grant Thornton International Ltd
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych nr 238. Zarząd Spółki: Cecylia Pol – Prezes, Tomasz Wróblewski – Wiceprezes.
Adres siedziby: 61-831 Poznań, pl. Wiosny Ludów 2. NIP: 778-01-62-560, REGON: 632474183, rachunek bankowy: 18 1750 1019 0000 0000 0098 2229.
Kapitał Zakładowy 497 400 PLN. Sąd rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy, nr KRS 0000006705.
Warszawa, 10 lipca 2015 r.
6 sposobów na uszczelnienie systemu podatkowego
W ostatnich dniach nasiliła się dyskusja dotycząca tego, jak uszczelniać system
podatkowy. Według ekspertów firmy audytorsko-doradczej Grant Thornton,
nieszczelność systemu podatkowego to rzeczywiście istotny problem polskich finansów
publicznych i potrzebne są działania, które zwiększą skuteczność państwa w
eliminowaniu procederu unikania płacenia należnych, wymaganych prawem podatków.
Warunkiem koniecznym jest jednak, aby ewentualne wprowadzane zmiany, mające
uszczelniać system podatkowy, nie odbijały się negatywne na codziennej działalności
uczciwych przedsiębiorstw, które rzetelnie odprowadzają podatki.
W ramach cyklu „Zdaniem GT”, w którym eksperci Grant Thornton wypowiadają się na
ważne tematy dotyczące polskiej gospodarki, przygotowaliśmy listę potencjalnych,
możliwych do wprowadzenia w relatywnie szybkim czasie rozwiązań, które pomogą
uszczelnić system podatkowy i bez szkody dla uczciwych podatników przyniosą korzyść
finansową budżetowi państwa. Niektóre propozycje pojawiały się już w debacie
publicznej i zdaniem ekspertów Grant Thornton są warte wprowadzenia, inne to własne
propozycje Grant Thornton.
Podatek dla firm tylko od zysku
Zmiana koncepcji funkcjonowania PIT od działalności gospodarczej
oraz CIT w Polsce, polegająca na tym, że byłby on płacony nie od
wykazywanego na bieżąco przez firmę wyniku finansowego, a jedynie
od wypłaty zysku na rzecz właściciela lub od wydatków firmy nieuznawanych za koszt
uzyskania przychodu. Czyli dopóki właściciel kumuluje zyski w firmie (a więc je
reinwestuje), nie jest obciążany podatkiem. PIT i CIT naliczany jest dopiero wtedy, kiedy
właściciel decyduje się zrealizować zysk, czyli przeznaczyć go na własne, prywatne cele.
Jest to więc swoista ulga inwestycyjna dla firm, która znacząco upraszcza system CIT i
PIT od działalności. W systemie tym nie ma konieczności prowadzenia ewidencji dla
celów podatkowych, nie istnieją inne ulgi związane z inwestycjami, nie ma konieczności

2. Audyt – Podatki – Doradztwo - Outsourcing
Member of Grant Thornton International Ltd
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych nr 238. Zarząd Spółki: Cecylia Pol – Prezes, Tomasz Wróblewski – Wiceprezes.
Adres siedziby: 61-831 Poznań, pl. Wiosny Ludów 2. NIP: 778-01-62-560, REGON: 632474183, rachunek bankowy: 18 1750 1019 0000 0000 0098 2229.
Kapitał Zakładowy 497 400 PLN. Sąd rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy, nr KRS 0000006705.
kalkulowania i rozliczania strat podatkowych, nie występuje problem cen transferowych
pomiędzy powiązanymi podmiotami krajowymi. Znacząco obniżają się koszty zarówno
po stronie podatników jak i administracji podatkowej. System odroczenia momentu
opodatkowania dochodów do czasu wypłaty zysku do właściciela wprowadzony został z
powodzeniem m.in. w Estonii.
Status „dobrego podatnika”
Państwo mogłoby nadać uczciwym przedsiębiorcom status „dobrego
podatnika”. Otrzymywaliby go przedsiębiorcy, którzy rzetelnie na
przestrzeni ostatnich lat odprowadzali podatki, mają w pełni
transparentne księgi i nigdy nie wzbudzali podejrzeń urzędów skarbowych. W
nadawanie takiego statusu mogliby być zaangażowani niezależni, certyfikowani
audytorzy, którzy ocenialiby rzetelność rozliczania podatków przez poszczególnych
podatników ubiegających się o status „dobrego podatnika”. Uzyskanie tego statusu
wiązałoby się z różnego rodzaju przywilejami, przede wszystkim ze zmniejszeniem
natężenia kontroli podatkowych. Dzięki temu organy skarbowe mogłyby skupić się na
kontrolach w tych firmach, które budzą istotne podejrzenia o unikanie płacenia
podatków. Kontrole powinny być nastawione przede wszystkim na identyfikację
typowych oszustów podatkowych – np. wyłudzających VAT.
Ograniczenie kwartalnego rozliczania VAT
Niezależnie od poprzedniego punktu, możliwe jest wprowadzenie
podobnej w zamyśle, a znacznie prostszej w realizacji zmiany
przepisów. Polega ona na ograniczeniu możliwości kwartalnego
rozliczania VAT tylko do tych firm, które nie budzą żadnych zastrzeżeń organów
skarbowych, np. istnieją przynajmniej rok i przez ten czas ani razu nie spóźniły się z
regulowaniem należności podatkowych.

3. Audyt – Podatki – Doradztwo - Outsourcing
Member of Grant Thornton International Ltd
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych nr 238. Zarząd Spółki: Cecylia Pol – Prezes, Tomasz Wróblewski – Wiceprezes.
Adres siedziby: 61-831 Poznań, pl. Wiosny Ludów 2. NIP: 778-01-62-560, REGON: 632474183, rachunek bankowy: 18 1750 1019 0000 0000 0098 2229.
Kapitał Zakładowy 497 400 PLN. Sąd rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy, nr KRS 0000006705.
Ograniczenie transakcji gotówkowych
Wprowadzenie określonego limitu (np. 1000 zł) na transakcje
gotówkowe. Wszystkie transakcje powyżej tej kwoty musiałyby być
przez przedsiębiorców rozliczane elektronicznie – kartą płatniczą lub
przelewem. W razie przeprowadzenia transakcji w formie gotówkowej powyżej limitu,
nabywca stawałby się solidarnie odpowiedzialny za ewentualnie nieodprowadzony VAT.
Zmusiłoby to firmy do rejestrowania i ujawniania przed organami skarbowymi
większych transakcji. Limity na transakcje gotówkowe w ostatnich latach obniżyły m.in.
Francja, Belgia, Włochy i Hiszpania. Norwegia do 2020 planuje całkowicie odejść od
transakcji gotówkowych.
Elektroniczny rejestr faktur VAT
Utworzenie elektronicznej bazy faktur. Przedsiębiorca wystawiając
fakturę rejestrowałby ją automatycznie w centralnym rejestrze faktur,
dzięki czemu organy skarbowe mogłyby na bieżąco monitorować
realizowane transakcje i wyłapywać wystawione, a nieopłacone faktury oraz szybko
identyfikować nieuczciwych przedsiębiorców. Stworzenie takiej elektronicznej bazy
faktur wymagałoby jednak zmuszenia przedsiębiorców do przejścia na system
elektronicznego fakturowania. Byłaby to skomplikowana operacja, wymagająca nie
tylko zbudowania systemu informatycznego, ale też obligatoryjnego zinformatyzowania
działających w Polsce firm, jednak byłaby to inwestycja opłacalna dla budżetu państwa,
a w długiej perspektywie przyniosłaby również znaczące ułatwienia w prowadzeniu
rachunkowości dla samych przedsiębiorców.
Podzielony VAT
Tzw. split payment model. Podatnik, który kupuje towar, płaci
sprzedawcy tylko kwotę netto, natomiast VAT naliczony na fakturze
wpłaca na specjalne konto tej firmy bezpośrednio w urzędzie
skarbowym. Dzięki temu skarb państwa otrzymuje VAT od razu, niezależnie od
uczciwości sprzedawcy towaru. Ponadto firmy płacące faktury nie boją się, że podatek
nie zostanie odprowadzony, a wystawcy faktur nie opłaca się znikać po uzyskaniu

4. Audyt – Podatki – Doradztwo - Outsourcing
Member of Grant Thornton International Ltd
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych nr 238. Zarząd Spółki: Cecylia Pol – Prezes, Tomasz Wróblewski – Wiceprezes.
Adres siedziby: 61-831 Poznań, pl. Wiosny Ludów 2. NIP: 778-01-62-560, REGON: 632474183, rachunek bankowy: 18 1750 1019 0000 0000 0098 2229.
Kapitał Zakładowy 497 400 PLN. Sąd rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy, nr KRS 0000006705.
zapłaty, a przed odprowadzeniem podatku. Wadą tego rozwiązania jest to, że ogranicza
ona płynność sprzedawców (wskaźniki bieżącej płynności pomniejszyłyby się o
wysokość otrzymywanego obecnie VAT). Jednak gdyby mogliby oni regulować ze
swojego „VAT-owskiego” rachunku w urzędzie skarbowym inne swoje zobowiązania
podatkowe, wspomniane ograniczenie płynności nie byłoby istotne.
Zdajemy sobie sprawę z tego, że nie jest to zamknięta lista wszystkich możliwych
rozwiązań, które przyczyniłby się do uszczelnienia systemu podatkowego, i z pewnością
nie wystarczyłyby one, aby w pełni wyeliminować wszystkie formy unikania płacenia
podatków przez nieuczciwe firmy. Wskazujemy jedynie kilka miejsc, przez które
uciekają pieniądze z systemu podatkowego i podsuwamy możliwe do zastosowania
narzędzia, aby te miejsca uszczelnić. Takich obszarów budzących zastrzeżenia jest
jednak więcej, np. wykorzystywanie zerowej stawki VAT przy
Wewnątrzwspólnotowej Dostawie Towarów do wyłudzania VAT czy praca na czarno w
budownictwie. Na te obszary również należy zwrócić uwagę w pracach nad
naprawianiem systemu podatkowego w Polsce.
Grant Thornton
Kontakt dla mediów:
Jacek Kowalczyk
Grant Thornton
Dyrektor ds. PR
Email: jacek.kowalczyk@pl.gt.com
tel. 22 205 48 41; tel. kom. 505 024 168
www.grantthornton.pl
******
Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie. Wiedza,
doświadczenie i zaangażowanie ponad 2 600 partnerów oraz 40 000 pracowników Grant Thornton
dostępne są dla klientów w ponad 130 krajach. W Polsce działamy od 23 lat, a 500-osobowy zespół oraz
obecność w kluczowych aglomeracjach (Warszawa, Poznań, Katowice, Wrocław, Kraków i Toruń)
zapewniają nam bliski kontakt z klientami oraz umożliwiają realizację wymagających projektów w
obszarze usług audytorskich, doradztwa podatkowego, doradztwa gospodarczego, prawnego oraz
outsourcingu rachunkowości, kadr i płac bez względu na wielkość, rodzaj i lokalizację biznesu klienta.

5. Audyt – Podatki – Doradztwo - Outsourcing
Member of Grant Thornton International Ltd
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych nr 238. Zarząd Spółki: Cecylia Pol – Prezes, Tomasz Wróblewski – Wiceprezes.
Adres siedziby: 61-831 Poznań, pl. Wiosny Ludów 2. NIP: 778-01-62-560, REGON: 632474183, rachunek bankowy: 18 1750 1019 0000 0000 0098 2229.
Kapitał Zakładowy 497 400 PLN. Sąd rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydział Gospodarczy, nr KRS 0000006705.
Klienci firmy to ponad 1000 podmiotów, w tym kilkadziesiąt spółek notowanych na GPW oraz firmy z top
500 największych przedsiębiorstw działających w naszym kraju. Grant Thornton jest wyłącznym
partnerem Grant Thornton International w Polsce. Więcej informacji na www.grantthornton.pl
Grant Thornton International Ltd. (GTI) jest jedną z wiodących światowych organizacji, zrzeszającą
firmy księgowe i doradcze, oferujące usługi poświadczające, doradztwa podatkowego, a także udzielające
specjalistycznych porad dla przedsiębiorców prywatnych i jednostek interesu publicznego. Więcej
informacji na www.gti.org