Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ-2 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

1. ΟΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ
Της Γ΄τάξης του 2ου Γυμνασίου Μυτιλήνης
Λεοντίου Ευανθία
Μυρογιάννη Καλλιόπη
Προκοπίου Μαρία -Άρτεμις
Σερέτη Μαρία
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
Δουμούζης Ευστράτιος
Μάρτιος του 2017
Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ
ΥΜΝΟΣ

2. ΟΙ ΑΒΑΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΟΥΝ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ
Έτος 626
Ενώ ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος
ηγείτο εκστρατείας του
βυζαντινού στρατού κατά των
Περσών, η Κωνσταντινούπολη
πολιορκήθηκε αιφνιδίως από
τους Αβάρους.

3. ΟΙ ΑΒΑΡΟΙ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ
Γνωρίζοντας την απουσία του
στρατού, οι Άβαροι απέρριψαν
κάθε πρόταση εκεχειρίας και την
6η Αυγούστου κατέλαβαν
την Παναγία των Βλαχερνών.

4. Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΥΣ
Σε συνεργασία με τους Πέρσες,τη
νύχτα της 7ης προς 8η Αυγούστου,
ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση,
ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε
τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της
Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και
ενεθάρρυνε το λαό στην αντίσταση.

5. ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΕΧΘΡΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ
Τη νύχτα εκείνη, φοβερός
ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε
θεϊκή βοήθεια, δημιούργησε
τρικυμία και κατέστρεψε τον
εχθρικό στόλο, ενώ αντεπίθεση των
αμυνόμενων προξένησε τεράστιες
απώλειες στους Αβάρους και τους
Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να
λύσουν την πολιορκία και να
αποχωρήσουν άπρακτοι.

6. ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ
Την 8η Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί
από τη μεγαλύτερη ως τότε απειλή της
ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να
πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία
απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου,
συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας
των Βλαχερνών. Τότε, κατά την
παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλε τον
από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο»
στην Παναγία, αποδίδοντας τα
«νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του
«τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».

7. ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ
 Ακάθιστος ύμνος ονομάζεται γενικά κάθε ορθόδοξος
χριστιανικός ύμνος ο οποίος ψάλλεται από τους χριστιανούς
πιστούς σε όρθια στάση.
 Έχει επικρατήσει όμως να λέγεται έτσι ένας ύμνος
(«Κοντάκιο») της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τιμήν
της Θεοτόκου, γνωστός ως Τη Υπερμάχω Στρατηγώ, ο οποίος
ψάλλεται στους ναούς τις πέντε πρώτες Παρασκευές
της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τις πρώτες τέσσερις
τμηματικά, και την πέμπτη ολόκληρος.
 Είναι ένας ύμνος που αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους
(στροφές) σε ελληνική αλφαβητική ακροστιχίδα, από το Α ως
το Ω (κάθε «οίκος» ξεκινά με το αντίστοιχο κατά σειρά
ελληνικό γράμμα).

8. ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ
 Θεωρείται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας,
η γλώσσα του είναι σοβαρή και ποιητική και είναι εμπλουτισμένος
από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου (αντιθέσεις,
μεταφορές, κλπ).
 Το θέμα του είναι η εξύμνηση της ενανθρώπισης του Θεού μέσω
της Θεοτόκου, πράγμα που γίνεται με πολλές εκφράσεις χαράς
και αγαλλίασης, οι οποίες του προσδίδουν θριαμβευτικό τόνο.

9. Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ
Η παράδοση, αποδίδει τον Ακάθιστο ύμνο στο
μεγάλο βυζαντινό υμνογράφο του 6ου αιώνα
μ.Χ., Ρωμανό τον Μελωδό. Την άποψη αυτή
υποστηρίζουν πολλοί ερευνητές, οι οποίοι
θεωρούν ότι οι εκφράσεις του ύμνου, η
γενικότερη ποιητική του αρτιότητα και
δογματική του πληρότητα δεν μπορούν παρά
να οδηγούν στον Ρωμανό.
Όμως, η άποψη αυτή αντικρούεται από
πολλούς μελετητές, που βρίσκουν στη δομή,
στο ύφος και το περιεχόμενό του πολλά
στοιχεία μετά την εποχή του Ρωμανού

10. ΆΛΛΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ
 Επιπλέον υπάρχουν και άλλες δύο εκδοχές για το πρόσωπο του μελωδού
του Ακάθιστου Ύμνου. Η μία εκδοχή αναφέρει το όνομα του Πατριάρχη
Κωνσταντινουπόλεως Γερμανού Α΄ (715 - 730 μ.Χ.) ο οποίος έζησε τα
γεγονότα της θαυμαστής λύτρωσης της Κωνσταντινούπολης από την
πολιορκία της από τους Άραβες το 718 μ.Χ., επί Αυτοκράτορος Λέοντος
του Ισαύρου.
 Η άλλη εκδοχή που υποστηρίζεται βασίζεται σε μια παλαιά
αχρονολόγητη εικόνα του Ευαγγελισμού στο παρεκκλήσιο του Αγίου
Νικολάου της ονομαστής μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, όπου
εικονίζεται και ένας μοναχός, ο οποίος κρατάει ένα ειλητάριο που γράφει
«Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη» (αρχή του α΄ οίκου του
Ακάθιστου ύμνου). Στο κεφάλι του μοναχού αυτού γράφει «ο άγιος
Κοσμάς». Πρόκειται για τον Κοσμά τον Μελωδό.

11. Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ
ΥΜΝΟΥ
ΠΡΟΟΙΜΙΟ
 Ανήκει στα κοντάκια.
 Το πρώτο τροπάριο του
κοντακίου ονομάζεται
προοίμιο ή κουκούλιο.
Το παλαιότερο Το νεότερο
Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς
λαβὼν ἐν γνώσει,
ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ Ἰωσὴφ
σπουδῇ ἐπέστη,
ὁ ἀσώματος λέγων τῇ
Ἀπειρογάμω•
ὁ κλίνας ἐν καταβάσει τοὺς
οὐρανούς,
χωρεῑται ἀναλλοιώτως
ὅλος ἐν σοι•
Ὃν καὶ βλέπων ἐν μήτρᾳ
σου,
λαβόντα δούλου μορφήν,
ἐξίσταμαι κραυγάζων σοι•
Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.
Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ
νικητήρια,
ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν
εὐχαριστήρια,
ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου,
Θεοτόκε•
ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος
ἀπροσμάχητον,
ἐκ παντοίων με κινδύνων
ἐλευθέρωσον,
ἵνα κράζω σοί•
Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.
..

12. ΟΙ ΟΙΚΟΙ
 24 οίκοι (στροφές)
A. Περιττοί Α-Γ-Ε-…
Αποτελούνται από 18 στίχους
 οι 5 πρώτοι
περιλαμβάνουν τη διήγηση
 οι 12 επόμενοι
αποτελούν του χαιρετισμούς
που απευθύνονται
στη Θεοτόκο
 ο 18ος είναι το εφύμνιο
«χαίρε νύμφη Ανύμφευτε»
Α΄ ΟΙΚΟΣ
Άγγελος πρωτοστάτης, ουρανόθεν επέμφθη,
ειπείν τή Θεοτόκω το Χαίρε·
καί συν τή ασωμάτω φωνή, σωματούμενόν σε
θεωρών Κύριε, εξίστατο καί ίστατο,
Κραυγάζων πρός αυτήν τοιαύτα·
χαίρε δι ης η χαρά εκλάμψει
χαίρε δι' ης η αρά εκλείψει
χαίρε του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις
χαίρε των δακρύων της Εύας η λύτρωσις
χαίρε ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίς
χαίρε βάθος δυσθεώρητον καί Αγγέλων οφθαλμοίς
χαίρε ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδρα
χαίρε ότι βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα
χαίρε αστήρ εμφαίνων τον ήλιον
χαίρε γαστήρ ενθέου σαρκώσεως
χαίρε δι' ης νεουργήται η κτίσις
χαίρε δι' ής βρεφουργείται ο Κτίστης
Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.

13. ΟΙ ΟΙΚΟΙ
ΟΙΚΟΣ Ξ
Ξένον τόκον ιδόντες, ξενωθώμεν του κόσμου,
τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες·
δια τούτο γαρ ο υψηλός Θεός,
επί γης εφάνη ταπεινός άνθρωπος,
βουλόμενος ελκύσαι προς το ύψος, τους αυτώ βοώντας·
Αλληλούϊα.
A. Άρτιοι Β-Δ-Ζ-…
 5 στίχοι διήγηση
 1 στίχος, το εφύμνιο
«Αλληλούια»
 Οι περισσότεροι άρτιοι
αναφέρονται στο Χριστό (Θ-
Κ-Μ-Ξ-Π-Σ-Ύ-Χ) και μερικοί
στη Θεοτόκο (Β-Δ-Ζ-Ω)

14. ΘΕΜΑ
 Γενικό θέμα του ύμνου είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ο
οποίος αναφερόταν και στο αρχικό του προοίμιο (« Τό
προσταχθέν μυστικῶς...»). Με πηγές του την Αγία Γραφή και
τους Πατέρες της Εκκλησίας, ο Ακάθιστος Ύμνος περιγράφει τα
ιστορικά γεγονότα, αλλά προχωρεί και σε θεολογική και
δογματική ανάλυσή τους.
 Οι πρώτοι 12 οίκοι αποτελούν το ιστορικό μέρος από τον
Ευαγγελισμό της Θεοτόκου μέχρι την Υπαπαντή.
 Οι τελευταίοι 12 οίκοι αποτελούν το θεολογικό ή δογματικό
μέρος.

15. Οι ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ

18. ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ
Οδυσσέας Ελύτης
Άξιον εστί εορτάζοντας τη μνήμη
Των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης
Ένα θαύμα να καίει στους ουρανούς τα αλώνια
Ιερείς και πουλιά να τραγουδούν το χαίρε :
Χαίρε η καιομένη και χαίρε η Χλωρή
Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί
Χαίρε η που πατείς και τα σημάδια σβήνονται
Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται
Η ΦΛΟΓΕΡΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ
Κωστής Παλαμάς
Η γνώμη του υποταχτικιά, ρέμπελος πάντα ο νους
του και μάθημα
μονάκριβο, και θησαυρό σοφίας,
κράτησε ο νους του ανάξιου και μουρμουρίζοντάς το
τα χείλια
τρεμοσάλευε πάσα ώρα, στιγμή πάσα,
ξυπνώντας με το σήμαντρο, πλαγιάζοντας με του
ήλιου στο γέρμα, στον
εσπερινό, στην αγρυπνιά, στον όρθρο, στο
αρχονταρίκι, στο ναό, στην
κέλλα, στο τραπέζι,
μόνο ένα μάθημα ακριβό, παρμένο σε δυο λόγια :
του αγγέλου το χαιρετισμό στην Κεχαριτωμένη.

19. ΠΗΓΕΣ
 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BA%CE%AC%CE%B
8%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CF%8D%CE%BC%CE%
BD%CE%BF%CF%82
 http://www.saint.gr/189/saint.aspx
 http://users.sch.gr/aiasgr/Theotokos_Maria/Ymnoi/O_Akath
istos_Ymnos.htm
 http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-
F100/501/3266,13318/
 http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News
&file=article&id=3325