1. ใบความรู้
ความหมายของ สํ านวน สุ ภาษิต และ คําพังเพย
สํานวน หมายถึง โวหาร ทํานองพูด ถ้อยคํา ที่เรี ยบเรี ยงจะมีความหมายโดยนัย เป็ นลักษณะ
ความหมายเชิงอุปมาเปรี ยบเทียบ จะไม่แปรความหมายตรงตามตัวอักษร เช่น
1. อาบนํ้าร้อนมาก่อน หมายถึง มีประสบการณ์มากกว่า
2. คลุมถุงชน หมายถึง จับชายหญิงที่ไม่คุนเคยกันมาแต่งงานกัน
้
3. ผักชีโรยหน้า หมายถึง การทําความดีเพียงผิวเผิน
4. วัดรอยเท้า หมายถึง เป็ นเด็กที่ทาตัวให้เสมอเท่ากับผูใหญ่
ํ ้
5. เด็กเลี้ยงแกะ หมายถึง คนที่ชอบพูดปดอยูเ่ สมอจนไม่มีใครเชื่อ
สุ ภาษิต หมายถึง คํากล่าวที่มีคติ ควรฟัง สุ ภาษิตจึงมีลกษณะเดียวกับสํานวนและคําพังเพย
ั
แต่มีจุดมุ่งหมายเพื่อการสังสอน เตือนสติให้คิด ไม่มีการเสี ยดสี หรื อติชมอย่าง
่
คําพังเพย เป็ นถ้อยคําที่แสดงหลักความจริ ง เป็ นที่ยอมรับกันโดยทัวไป เช่น
่
1. ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง หมายถึง คนจะสวยได้ตองรู ้จกแต่งตัว ้ ั
2. รักวัวให้ผกรักลูกให้ตี หมายถึง รักลูกอย่าตามใจต้องอบรมสังสอนให้ดี
ู ่
3. รําไม่ดีโทษปี่ โทษกลอง หมายถึง ทําไม่ดีแล้วไปโทษสิ่ งแวดล้อม
4. รู ้หลบเป็ นปี ก รู ้หลีกเป็ นหาง หมายถึง รู ้จกเอาตัวรอดได้
ั
5. ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น หมายถึง ลูกย่อมมีนิสยไม่ต่างไปจากพ่อแม่
ั
คําพังเพย หมายถึง ถ้อยคําที่มีลกษณะเดียวกับสํานวน แต่ต่างจากสํานวนตรงที่มีจุดมุ่งหมาย
ั
เชิงสังสอน แต่เป็ นไปในทํานองเสี ยดสี ประชดประชัน แฝงความหมายเชิง
่
ติชมไว้ดวย ้
1. กิ่งทองใบหยก หมายถึง เหมาะสมกัน
2. มือไม่พายเอาเท้ารานํ้า หมายถึง ไม่ช่วยให้งานเดินแล้วยังคอยกีดกันไม่
ให้ทางานสะดวก
ํ
3. ดินพอกหางหมู หมายถึง การงานที่คงค้างพอกพูนขึ้นเรื่ อยๆ
ั่
4. กินบนเรื อนขี้รดบนหลังคา หมายถึง คนเนรคุณไม่รู้จกบุญคุณ ั
5. นํ้าท่วมทุ่ง ผักบุงโหรงเหรง หมายถึง คนที่พดมากแต่หาสาระไม่คอยได้
้ ู ่