Một Số Giải Pháp Nhằm Thúc Đẩy Hoạt Động Xuất Khẩu Của Tổng Công Ty Rau Quả Việt Nam Sang Viễn Đông - Liên Bang Nga.pdf

1. Môc lôc
Më ®Çu..............................................................................................9
CH¦¥NG i...........................................................................................................11
mét sè VÊn §Ò C¥ B¶N VÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu TRONG NÒN
Kinh tÕ quèc d©n.................................................................................................11
Kh¸i niÖm, c¸c h×nh thøc vµ vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt
khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n...........................................................11
Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu
..................................................................................................................
11
C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu
..................................................................................................................
11
..1 XuÊt khÈu trùc tiÕp
................................................................................................................
11
..2 Gia c«ng xuÊt khÈu
................................................................................................................
12
..3 XuÊt khÈu uû th¸c
................................................................................................................
12
..4 Bu«n b¸n ®èi lu
................................................................................................................
12
..5 XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th
................................................................................................................
12
..6 XuÊt khÈu t¹i chç
................................................................................................................
12

2. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..7 T¹m nhËp, t¸i xuÊt
................................................................................................................
13
Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n
..................................................................................................................
13
..8 XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu phôc vô c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc
................................................................................................................
13
..9 XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc
®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn
................................................................................................................
13
..10 XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc
lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n
................................................................................................................
14
..11 XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ
®èi ngo¹i
................................................................................................................
14
Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸.......................15
Nghiªn cøu thÞ trêng
..................................................................................................................
15
T¹o nguån hµng xuÊt khÈu
..................................................................................................................
15
..12 Theo chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý
................................................................................................................
15
..13 Theo ®¬n vÞ giao hµng
................................................................................................................
16
2

3. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..14 Theo ph¹m vi ph©n c«ng cña ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu
................................................................................................................
16
Lùa chän ®èi t¸c kinh doanh
..................................................................................................................
16
§µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång
..................................................................................................................
16
Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu
..................................................................................................................
17
NH÷NG NH¢N Tè ¶NH H¦ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu.......18
§iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong níc
..................................................................................................................
18
..15 §iÒu kiÖn tù nhiªn
................................................................................................................
18
..16 N¨ng lùc vÒ vèn, c«ng nhÖ vµ nguån nh©n lùc.
................................................................................................................
18
M«i trêng chÝnh trÞ luËt ph¸p
..................................................................................................................
19
M«i trêng v¨n ho¸ x· héi
..................................................................................................................
19
M«i trêng kinh tÕ
..................................................................................................................
19
Vai trß cña s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ trong nÒn
kinh tÕ viÖt nam...................................................................................................19
3

4. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
§Æc ®iÓm cña mÆt hµng rau qu¶
..................................................................................................................
19
§Æc ®iÓm thÞ trêng rau qu¶ thÕ giíi
..................................................................................................................
21
T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ ë ViÖt Nam
..................................................................................................................
22
..17 §iÒu kiÖn tù nhiªn ®èi víi s¶n xuÊt rau qu¶
................................................................................................................
22
..18 T×nh h×nh s¶n xuÊt
................................................................................................................
22
..19 T×nh h×nh xuÊt khÈu
................................................................................................................
23
..20 Vai trß cña nghµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam.
................................................................................................................
24
Ch¬ng II............................................................................................................26
thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cña tæng
c«ng ty rau qu¶ viÖt nam sang viÔn ®«ng - Liªn bang nga.....26
I. giíi thiÖu chung vÒ Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam .....26
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty rau qu¶
ViÖt Nam
..................................................................................................................
26
2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty
..................................................................................................................
27
4

5. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
2.1. Chøc n¨ng, quyÒn h¹n
..................................................................................................................
27
2.2. NhiÖm vô
................................................................................................................
28
II. T×nh h×nh xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty rau
qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn §«ng - Liªn bang Nga..................................28
1. Kh¸i qu¸t vÒ thÞ trêng ViÔn §«ng
..................................................................................................................
28
1.1. §Þa lý vµ d©n sè
..................................................................................................................
28
1.2. VÒ giao th«ng
................................................................................................................
29
1.2.1. §êng s¾t
................................................................................................................
29
1.2.2.§êng biÓn..................................................................29
Hµng kh«ng........................................................................29
..21 VÒ kinh tÕ
................................................................................................................
30
C«ng nghiÖp.......................................................................30
N«ng nghiÖp.......................................................................30
..22 Nhu cÇu vÒ rau qu¶ cña khu vùc
................................................................................................................
30
XuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn §«ng - Liªn bang Nga
giai ®o¹n 1996 - 1990
5

6. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..................................................................................................................
31
..23 Bèi c¶nh
................................................................................................................
31
..24 T×nh h×nh thùc hiÖn
................................................................................................................
31
XuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn §«ng - Liªn bang Nga
giai ®o¹n 1991 ®Õn nay
..................................................................................................................
38
..25 Bèi c¶nh
................................................................................................................
38
..26 T×nh h×nh thùc hiÖn
................................................................................................................
39
®¸nh gi¸ chungvÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng
ty rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ trêng ....................................................46
Ch¬ng iii................................................................52
nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu rau qu¶ cña
Tæng c«ng ty sang ViÔn ®«ng-liªn bang nga....................................52
TriÓn väng xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty sang
ViÔn §«ng.................................................................................................................52
Môc tiªu ®Õn n¨m 2010
..................................................................................................................
53
Ph¬ng híng, nhiÖm vô ®Õn n¨m 2010
..................................................................................................................
54
..27 VÒ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
................................................................................................................
54
6

7. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..28 VÒ n«ng nghiÖp
................................................................................................................
54
..29 VÒ c«ng nghiÖp
................................................................................................................
55
Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy
ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu rau qu¶.......................................................56
Gi¶i ph¸p tõ phÝa Tæng c«ng ty .
..................................................................................................................
56
..30 Hoµn thiÖn c«ng t¸c t¹o nguån hµng.
................................................................................................................
56
..31 N©ng cao chÊt lîng mÉu m· s¶n phÈm .
................................................................................................................
57
..32 N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng marketing.
................................................................................................................
58
..33 Huy ®éng c¸c nguån vèn.
................................................................................................................
59
..34 §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc.
................................................................................................................
60
..35 Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc- c¸n bé cña Tæng c«ng ty .
................................................................................................................
61
Gi¶i ph¸p tõ phÝa Nhµ níc
..................................................................................................................
62
..36 VÒ chÝnh s¸ch thuÕ
................................................................................................................
62
7

8. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..37 VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông
................................................................................................................
63
..38 T¹o vïng chuyªn canh rau qu¶
................................................................................................................
63
..39 Hç trî vÒ th«ng tin thÞ trêng, c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ kiÓm so¸t
chÊt lîng
................................................................................................................
64
KÕt luËn..........................................................................................................67
Tµi liÖu tham kh¶o...................................................................................69
Më ®Çu
Ngµy nay, ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng trªn thÕ giíi ®ang diÔn ra m¹nh mÏ vµ
mang tÝnh réng kh¾p. H¬n bao giê hÕt, nã trë thµnh mét ho¹t ®éng th¬ng
m¹i cùc kú quan träng ®èi víi mçi quèc gia, mçi doanh nghiÖp. Nã cho
phÐp mçi quèc gia khai th¸c ®îc lîi thÕ so s¸nh trong ph©n c«ng lao ®éng
quèc, t¹o nguån thu ngo¹i tÖ quan träng cho ®Êt níc. §èi víi ViÖt Nam,
ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa chiÕn lîc trong sù nghiÖp x©y dùng ph¸t
triÓn ®Êt níc. Bëi vËy §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· nhiÒu lÇn kh¼ng ®Þnh
tÇm quan träng ®Æc biÖt cña xuÊt khÈu. Cã nh vËy ViÖt Nam míi cã ®iÒu
kiÖn, kh¶ n¨ng më réng héi nhËp víi thÕ giíi, thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c môc
tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n.
Tõ ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cã tiÒm n¨ng lín vÒ s¶n xuÊt
rau qu¶ nhiÖt ®íi, ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh ®©y lµ nguån lîi cã gi¸ trÞ lín, ®¸p
øng ®îc nhu cÇu thiÕt yÕu cña nguêi tiªu dïng. Do vËy, ph¸t triÓn s¶n xuÊt
rau qu¶ g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn, phôc vô tiªu dïng vµ xuÊt khÈu ®·
trë thµnh mét môc tiªu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc.
Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh, ViÖt Nam cã ngµy cµng nhiÒu c¸c ®èi
t¸c song cã lÏ Liªn Bang Nga lµ b¹n hµng cã mèi quan hÖ ®Æc biÖt nhÊt vµ
l©u n¨m nhÊt ®èi víi ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m nh©n d©n ViÖt Nam tiÕn
hµnh cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü, Liªn X« lµ ngêi b¹n lín lu«n kÒ vai s¸t
c¸nh ñng hé chóng ta vÒ c¶ vËt chÊt lÉn tinh thÇn. Råi khi bíc vµo thêi kú
x©y dùng XHCN, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n Liªn X« còng ®· nhiÖt t×nh gióp
®ì ViÖt Nam tr«ng nh÷ng ngµy ®Çu khã kh¨n b»ng c¸c hµnh ®éng thiÕt thùc
nh ®· ký víi chóng ta mét sè hiÖp ®Þnh t¬ng trî vÒ kinh tÕ trong ®ã cã HiÖp
8

9. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
®inh rau qu¶ ViÖt X«. HiÖp ®Þnh nµy ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc
thóc ®Èy ngµnh rau qu¶ tuy cã nhiÒu tiÒm n¨ng nhng cßn non trÎ cña ViÖt
Nam ph¸t triÓn.
KÓ tõ sau khi Liªn X« tan r·, quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam víi Liªn
Bang Nga vµ c¸c níc SNG còng cã nhiÒu thay ®æi. Ngµnh rau qu¶-vèn coi
Liªn Bang Nga lµ mét b¹n hµng lín còng gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n do sù
thay ®æi nµy. ChÝnh v× vËy viÖc xem xÐt l¹i qu¸ tr×nh hîp t¸c bu«n b¸n gi÷a
hai níc ®Ó tõ ®ã cã c¸i nh×n ®óng ®¾n vÒ thùc tr¹ng còng nh t×m ra gi¶i
ph¸p ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n thiÕt nghÜ còng lµ mét viÖc nªn lµm. B»ng
nh÷ng nhËn thøc cña m×nh sau bèn n¨m häc vµ ®ît thùc tËp t×m hiÓu thùc tÕ
t¹i Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam, t«i quÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i
ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty rau qu¶
ViÖt Nam sang ViÔn §«ng-Liªn Bang Nga.”
Néi dung cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn chÝnh:
Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nÒn
kinh tÕ quèc d©n.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam sang
ViÔn §«ng-Liªn Bang Nga.
Ch¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty rau
qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn §«ng-Liªn Bang Nga.
9

10. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
CH¦¥NG i
mét sè VÊn §Ò C¥ B¶N VÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu TRONG NÒN
Kinh tÕ quèc d©n
Kh¸i niÖm, c¸c h×nh thøc vµ vai trß cña ho¹t ®éng
xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n
Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu
XuÊt khÈu lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, trong ®ã hµng ho¸ vµ
dÞch vô b¸n cho níc ngoµi nh»m thu ngo¹i tÖ.
NÕu xem xÐt gãc ®é díi h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ th× xuÊt khÈu lµ h×nh
thøc c¬ b¶n ®Çu tiªn cña doanh nghiÖp khi bíc vµo doanh nghiÖp kinh
doanh quèc tÕ. Mäi c«ng ty lu«n híng tíi xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm cña
m×nh ra níc ngoµi. XuÊt khÈu cßn tån t¹i ngay c¶ khi c«ng ty ®· thùc hiÖn
®îc c¸c h×nh thøc cao h¬n trong kinh doanh quèc tÕ.
C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu
XuÊt khÈu kh«ng ph¶i lµ hµnh vi mua b¸n ®¬n lÎ mµ lµ c¶ hÖ thèng c¸c
quan hÖ mua b¸n, ®Çu t tõ trong níc ra bªn ngoµi nh»m môc ®Ých ®Èy m¹nh
s¶n xuÊt hµng ho¸, chuyÓn ®æi kinh tÕ cho phï hîp vµ tõng bíc n©ng cao
®êi sèng nh©n d©n. HiÖn nay trªn thÕ giíi, tuú ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña mçi
quèc gia còng nh tõng chñ thÓ trong giao dÞch th¬ng m¹i quèc tÕ mµ ngêi ta
lùa chän c¸c ph¬ng thøc giao dÞch kh¸c ®Ó tiÕn hµnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶
ho¹t ®éng nµy.
Nh vËy, ho¹t ®éng xuÊt khÈu mang tÝnh ®a d¹ng vÒ h×nh thøc. Trong qu¶n
lý, c¨n cø vµo c¸c hÖ thèng ph©n lo¹i kh¸c nhau cã thÓ ph©n ho¹t ®éng xuÊt
khÈu thµnh c¸c h×nh thøc sau:
..1 XuÊt khÈu trùc tiÕp
XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ viÖc nhµ s¶n xuÊt trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c giao dÞch víi
kh¸ch hµng níc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cu¶ m×nh. H×nh thøc nµy ®îc
¸p dông trong khi nhµ s¶n xuÊt ®· ®ñ m¹nh ®Ó tiÕn tíi thµnh lËp tæ chøc b¸n
hµng riªng cña m×nh vµ kiÓm so¸t trùc tiÕp thÞ trêng. Tuy rñi ro kinh doanh
cã t¨ng lªn song nhµ s¶n xuÊt cã c¬ héi t¨ng thu lîi nhuËn nhê gi¶m bít c¸c
chi phÝ trung gian vµ n¾m b¾t kÞp thêi c¸c th«ng tin vÒ biÕn ®éng thÞ trêng
®Ó cã biÖn ph¸p ®èi phã.
10

11. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..2 Gia c«ng xuÊt khÈu
Trong h×nh thøc nµy, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu ®øng ra
nhËp nguyªn vËt liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cho c¸c doanh nghiÖp gia c«ng
sau ®ã thu håi thµnh phÈm ®Ó xuÊt l¹i cho bªn níc ngoµi vµ hëng thï lao
gäi lµ phÝ gia c«ng.
H×nh thøc nµy cã u ®iÓm lµ kh«ng cÇn bá vèn vµo kinh doanh nhng ®¹t hiÖu
qña t¬ng ®èi cao, rñi ro thÊp, thanh to¸n b¶o ®¶m. Nhng ®ßi hái ph¶i cã mét
®éi ngò c¸n bé kinh doanh cã nhiÒu kinh nghiÖm vÒ nghiÖm vô gia c«ng
xuÊt khÈu. Khi ký hîp ®ång gia c«ng víi níc ngoµi cÇn cã ngêi am hiÓu vÒ
viÖc kÝ kÕt hîp ®ång, mÆt hµng gia c«ng ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.
..3 XuÊt khÈu uû th¸c
XuÊt khÈu uû th¸c ®îc ¸p dông trong trêng hîp mét doanh nghiÖp cã hµng
ho¸ muèn xuÊt khÈu, nhng kh«ng ®îc phÐp tham gia trùc tiÕp vµo ho¹t
®éng xuÊt khÈu hoÆc kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia. Khi ®ã, hä sÏ uû th¸c
cho doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµm dÞch vô xuÊt
khÈu hµng ho¸ cho m×nh. Bªn nhËn uû th¸c sÏ thu ®îc phÝ uû th¸c.
..4 Bu«n b¸n ®èi lu
§©y lµ h×nh thøc giao dÞch mµ trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp
khÈu ngêi b¸n hµng ®ång thêi lµ ngêi mua, lîng hµng ho¸ trao ®æi cã gi¸ trÞ
t¬ng ®¬ng.
ë trêng hîp nµy, môc ®Ých cña xuÊt khÈu kh«ng nh»m thu vÒ mét kho¶n
ngo¹i tÖ mµ nh»m thu vÒ mét lîng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng víi l« hµng
xuÊt khÈu. Cã nhiÒu h×nh thøc bu«n b¸n ®èi lu nh: hµng ®æi hµng (phæ
biÕn), trao ®æi bï trõ, chuyÓn giao nghÜa vô... .
..5 XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th
XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸ (thêng lµ hµng
tr¶ nî) ®îc ký kÕt theo nghÞ ®Þnh th gi÷a hai chÝnh phñ. XuÊt khÈu theo
h×nh thøc nµy cã u ®iÓm lµ ®¶m b¶o ®îc thanh to¸n (do Nhµ níc lµ ngêi
thanh to¸n cho doanh nghiÖp)
..6 XuÊt khÈu t¹i chç
Theo h×nh thøc nµy hµng ho¸ vµ dÞch vô cã thÓ cha vît ra ngoµi biªn giíi
nhng ý nghÜa kinh tÕ cña nã t¬ng tù nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §ã lµ viÖc
cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho c¸c ®oµn ngo¹i giao, cho kh¸ch du lÞch
quèc tÕ... Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹i chç cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao do gi¶m bít
chi phÝ bao b× ®ãng gãi, chi phÝ vËn t¶i, chi phÝ b¶o qu¶n, thêi gian thu håi
vèn nhanh.
11

12. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..7 T¹m nhËp, t¸i xuÊt
T¹m nhËp t¸i xuÊt lµ h×nh thøc xuÊt khÈu ®i nh÷ng hµng ho¸ ®· nhËp khÈu
tríc ®©y vµ cha tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng
nµy lµ nh»m thu vÒ lîng ngo¹i tÖ lín h¬n lîng ngo¹i tÖ bá ra ban ®Çu, hµng
ho¸ cã thÓ ®i tõ níc xuÊt khÈu ®Õn níc t¸i xuÊt sang níc nhËp khÈu hoÆc ®i
th¼ng tõ níc xuÊt khÈu sang níc nhËp khÈu. Sau ®ã níc t¸i xuÊt sÏ thu tiÒn
cña níc nhËp khÈu vµ tr¶ tiÒn cho níc xuÊt khÈu.
Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n
XuÊt khÈu ®· ®îc thõa nhËn lµ ho¹t ®éng rÊt c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh tÕ
®èi ngo¹i, lµ ph¬ng tiÖn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. ViÖc më réng xuÊt
khÈu ®Ó t¨ng thu nhËp vÒ ngo¹i tÖ cho vµ cho nhu cÇu xuÊt khÈu còng nh
t¹o c¬ së cho ph¸t triÓn h¹ tÇng lµ mét môc tiªu quan träng nhÊtcña chÝnh
s¸ch th¬ng m¹i.
..8 XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu phôc vô c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc
C«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc theo nh÷ng bíc ®i thÝch hîp lµ con ®êng tÊt yÕu
®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo vµ chËm ph¸t ph¸t triÓn. §Ó c«ng nghiÖp ho¸
®Êt níc trong mét thêi gian ng¾n ®ßi hái ph¶i cã mét sè vèn rÊt lín ®Ó nhËp
khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ tiªn tiÕn.
Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån nh: §Çu t níc
ngoµi, vay nî, viÖn trî, thu tõ ho¹t ®éng du lÞch, dÞch vô thu ngo¹i tÖ, xuÊt
khÈu lao ®éng... C¸c nguån vèn nh ®Çu t níc ngoµi, vay nî vµ viÖn trî... tuy
quan träng nhng råi còng ph¶i tr¶ b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c ë thêi kú
sau nµy. Nh vËy, nguån vèn quan träng nhÊt ®Ó nhËp khÈu CNH- H§H ®Êt
níc lµ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp
khÈu.
..9 XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n
xuÊt ph¸t triÓn
C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi v« cïng
m¹nh mÏ. §ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc, c«ng nghÖ hiÖn
®¹i. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ phï hîp
víi xu híng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi níc ta.
Cã hai c¸ch nh×n nhËn vÒ t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi víi s¶n xuÊt vµ
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.
Mét lµ, xuÊt khÈu chØ lµ viÖc tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm thõa do s¶n xuÊt vît
qu¸ nhu cÇu néi ®Þa. Theo c¸ch nµy nÕu mét nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ
12

13. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
chËm ph¸t triÓn, s¶n xuÊt cha ®¸p øng ®ñ cho nhu cÇu tiªu dïng trong níc
mµ cø chê ®îi sù thõa ra cña s¶n xuÊt th× xuÊt khÈu sÏ cø nhá bÐ vµ t¨ng tr-
ëng chËm ch¹p.
Hai lµ, coi thÞ trêng thÕ giíi lµ híng quan träng ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. Ta sÏ
tËp trung ®i s©u vµo quan ®iÓm nµy. Theo quan ®iÓm nµy, xuÊt khÈu cã t¸c
®éng tÝch cù tíi dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn thÓ
hiÖn ë:
- XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn
thuËn lîi. Ch¼ng h¹n, khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬
héi ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu nh b«ng
hay thuèc nhuém. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn
thùc phÈm xuÊt khÈu sÏ cã thÓ kÐo theo ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng
nghiÖp chÕ t¹o thiÕt bÞ phôc vô nã.
- XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô gãp phÇn
cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn æn ®Þnh.
- XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho
s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc.
- XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ - kü thuËt nh»m c¶i t¹o vµ
n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc.
- XuÊt khÈu ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n ®æi míi vµ
hoµn thiÖn c«ng viÖc qu¶n trÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó n©ng cao kh¶
n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng thÕ giíi.
..10 XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ
c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n
T¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®Õn ®êi sèng bao gåm rÊt nhiÒu mÆt. Tríc hÕt s¶n
xuÊt hµng xuÊt khÈu lµ n¬i thu hót hµng triÖu lao ®éngvµo lµm viÖc vµ cã
thu nhËp kh«ng thÊp. XuÊt khÈu cßn t¹o nguån vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm
tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèngvµ ®¸p øng ngµy mét phong phó thªm
nhu cÇu tiªu dïng cña ngêi d©n.
..11 XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi
ngo¹i
XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cã t¸c ®éng qua l¹i phô thuéc
lÉn nhau. XuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Cã thÓ ho¹t ®éng
xuÊt khÈu cã sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn
thóc ®Èy c¸c quan hÖ nµy ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n, xuÊt khÈu vµ c«ng nghiÖp
13

14. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông, ®Çu t, më réng vËn t¶i
quèc tÕ... MÆt kh¸c, chÝnh c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i nªu trªn l¹i t¹o tiÒn
®Ò cho më réng xuÊt khÈu.
Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸
Nghiªn cøu thÞ trêng
§©y lµ bíc c¬ b¶n, quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña
mét doanh nghiÖp t¹i mét thÞ trêng nhÊt ®Þnh. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp ph¶i
cã sù ®Çu t vÒ thêi gian vµ tµi chÝnh thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c nµy. Nghiªn
cøu thÞ trêng bao gåm: Nghiªn cøu vÒ m«i trêng luËt ph¸p, chÝnh trÞ, kinh
tÕ, v¨n ho¸ vµ con ngêi (Hµnh vi tiªu dïng), m«i trêng c¹nh tranh. §©y lµ
nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi doanh nghiÖp buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp
nhËn khi kinh doanh t¹i mét thÞ trêng.
Nghiªn cøu thÞ trêng ®îc thùc hiÖn b»ng hai ph¬ng ph¸p: Nghiªn cøu t¹i
bµn vµ nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng. Nghiªn cøu t¹i bµn lµ ph¬ng ph¸p nghiªn
cøu dùa trªn c¸c t¹i liÖu, s¸ch b¸o, Ên phÈm... cña c¸c c¬ quan Nhµ níc, tæ
chøc quèc tÕ ph¸t hµnh. ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ chi phÝ rÎ song
th«ng tin ®a ra kh«ng cËp nhËt, kh«ng ph¶n ¸nh ®îc b¶n chÊt thÞ trêng.
Nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng lµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng dùa trªn c¬ së
c¸c sè liÖu thùc tÕ ®îc xö lý b»ng c¸c c«ng cô thèng kª. ¦u ®iÓm cña ph-
¬ng ph¸p nµy lµ nh÷ng th«ng tin ®a ra cã ®é tin cËy cao ph¶n ¸nh ®îc b¶n
chÊt thÞ trêng song nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ®ßi hái chi phÝ (Thêi
gian vµ tµi chÝnh) lín.
T¹o nguån hµng xuÊt khÈu
Hµng xuÊt khÈu lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt cña xuÊt khÈu hµng ho¸. Nguån hµng
xuÊt khÈu ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau:
..12 Theo chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý
Nguån hµng thuéc chØ tiªu kÕ ho¹ch Nhµ níc. §©y lµ nh÷ng mÆt hµng mµ
Nhµ níc ®· cam kÕt giao cho níc ngoµi trªn c¬ së nh÷ng hiÖp ®Þnh (HiÖp
®Þnh th¬ng m¹i, hiÖp ®Þnh hîp t¸c s¶n xuÊt...) hoÆc nghÞ ®Þnh th hµng n¨m.
Sau khi ®· ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh hoÆc nghÞ ®Þnh th víi níc ngoµi, Nhµ níc
ph©n bæ chØ tiªu cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Ó c¸c ®¬n vÞ nµy ph¶i giao nép
hµng xuÊt khÈu. V× thÕ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng nguån hµng nµy ®îc
®¶m b¶o c¶ vÒ mÆt sè l¬ng, chÊt lîng vµ thêi h¹n giao hµng.
Nguån hµng ngoµi kÕ ho¹ch; gåm nh÷ng mÆt hµng s¶n xuÊt lÎ tÎ. C¸c tæ
chøc kinh doanh xuÊt khÈu c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ trêng níc ngoµi tiÕn
14

15. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
hµnh s¶n xuÊt, thu mua, chÕ biÕn theo sè lîng, chÊt lîngvµ thêi h¹n giao
hµng ®· hoÆc sÏ ®îc tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng níc ngoµi.
..13 Theo ®¬n vÞ giao hµng
C¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu cã thÓ mua, huy ®éng hµng xuÊt khÈu tõ
c¸c nguån sau: C¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, c¸c
doanh nghiÖp n«ng - l©m trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, c¸c c¬ së s¶n xuÊt tiÓu
thñ c«ng nghiÖp, hîp t¸c x·, hé gia ®×nh, c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc.
..14 Theo ph¹m vi ph©n c«ng cña ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu
Nguån hµng trong ®Þa ph¬ng lµ nguån hµng n»m trong khu vùc ho¹t ®éng
cña ®¬n vÞ kinh doanh ®ã. VÝ dô ®èi víi mét ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng tØnh th×
nguån hµng trong tØnh lµ nguån hµng trong ®Þa ph¬ng.
Nguån hµng ngoµi ®Þa ph¬ng lµ nguån hµng kh«ng thuéc ph¹m vi ph©n
c«ng cho ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng thu mua nhng ®¬n vÞ ®· tranh thñ lËp ®îc quan
hÖ cung cÊp hµng xuÊt khÈu.
C¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu ph¶i n¾m b¾t ®îc nhu cÇu thÞ trêng níc
ngoµi ®Ó r¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu kÞp thêi, ®Çy ®ñ tr¸nh t×nh tr¹ng
giao hµng chËm hoÆc thiÕu.
Lùa chän ®èi t¸c kinh doanh
§Ó th©m nhËp thµnh c«ng thÞ trêng xuÊt khÈu níc ngoµi, doanh nghiÖp cã
thÓ th«ng qua mét hoÆc nhiÒu doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ trêng
®ã. C¸c c«ng ty nµy cã thÓ lµ c«ng ty níc së t¹i hoÆc c«ng ty níc kh¸c ®ang
kinh doanh trªn thÞ trêng ®ã nhng doanh nghiÖp nªn lùa chän c¸c c«ng ty
cã kinh nghiÖm, uy tÝn trªn thÞ trêng, cã tiÒm lùc tµi chÝnh... lµm ®èi t¸c
trong ho¹t ®éng kinh doanh.
Khi lùa chän ®èi t¸c kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp cÇn thËn träng t×m hiÓu
®èi t¸c vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt m¹nh yÕu cña hä. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa
chän ®èi t¸c trªn c¬ së b¹n hµng cã s½n hoÆc cã thÓ th«ng qua c¸c c«ng ty
m«i giíi, t vÊn, c¬ së giao dÞch hoÆc phßng th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp c¸c
níc cã quan hÖ.
§µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång
§µm ph¸n cã c¸c h×nh thøc sau: §µm ph¸n qua th tÝn, ®µm ph¸n qua ®iÖn
tho¹i vµ ®µm ph¸n b»ng gÆp gì trùc tiÕp.
§µm ph¸n ®îc thùc hiÖn qua c¸c bíc sau:
15

16. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
- Chµo hµng: Lµ viÖc nhµ kinh doanh thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng
cña m×nh dång thêi lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång.
- Hoµn gi¸ (mÆc c¶): Lµ khi ngêi nhËn lêi chµo kh«ng chÊp nhËn
møc gi¸ chµo ®ã mµ ®a ra møc gi¸ míi ®Ó th¬ng lîng.
- ChÊp nhËn: Lµ sù chÊp nhËn tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn mµ bªn kia ®a ra.
- X¸c nhËn: Lµ viÖc x¸c nhËn l¹i ®iÒu kiÖn mµ mµ hai bªn ®· tho¶
thuËn tríc ®ã. Bíc nµy thêng trïng víi bíc ký kÕt hîp ®ång.
Khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu cÇn chó ý c¸c ®iÓm sau:
- Hîp ®ång ph¶i ®îc tr×nh bµy râ rµng, s¸ng sña, néi dung ph¶n ¸nh
®óng, ®Çy ®ñ c¸c vÊn ®Ò ®· tho¶ thuËn.
- Ng«n ng÷ dïng trong hîp ®ång ph¶i lµ ng«n ng÷ th«ng dông, phæ
biÕn vµ c¶ hai bªn ph¶i th«ng th¹o ng«n ng÷ nµy.
- Ngêi ký kÕt hîp ®ång ph¶i lµ ngêi cã ®ñ thÈm quyÒn ký kÕt.
- Hîp ®ång nªn ®Ò cËp vÊn ®Ò khiÕu n¹i, träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt c¸c
tranh chÊp (nÕu cã), tr¸nh t×nh tr¹ng tranh c·i, kiÖn tông kÐo dµi.
Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu
Sau khi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng ®îc ký kÕt, doanh nghiÖp kinh
doanh xuÊt khÈu víi t c¸ch lµ mét bªn tham gia ký kÕt ph¶i cã nghÜa vô
thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. §©y lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p, nã ®ßi hái ph¶i tu©n
thñ luËt ph¸p quèc tÕ, tËp qu¸n quèc tÕ vµ luËt cña mçi quèc gia nhng ph¶i
®¶m b¶o ®îc quyÒn lîi cña quèc gia còng nh quyÒn lîi vµ uy tÝn cña b¶n
th©n doanh nghiÖp.
§Ó thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu cÇn
thùc hiÖn c¸c bíc c«ng viÖc sau:
- Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu (nÕu cÇn).
- KiÓm tra L/C xem cã ®óng víi hîp ®ång ®· ký kÕt hay kh«ng.
- ChuÈn bÞ ®Ó giao hµng.
- KiÓm tra hµng ho¸.
- Thuª tµu hoÆc uû th¸c thuª tµu (nÕu cÇn).
16

17. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
NH÷NG NH¢N Tè ¶NH H¦ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu
Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng nã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng
xuÊt khÈu ph¶i thêng xuyªn n¾m b¾t c¸c yÕu tè cña m«i trêng xuÊt khÈu, xu
híng vËn ®éng vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh cña ho¹t ®éng xuÊt
khÈu. C¸c nh©n tè nµy ®· trë nªn thËt sù quan träng ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt
khÈu.
§iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong níc
..15 §iÒu kiÖn tù nhiªn
§iÒu kiÖn tù nhiªn lµ yÕu tè kh¸ch quan, kh«ng n»m trong sù kiÓm so¸t cña
con ngêi. §ã lµ c¸i mµ thiªn nhiªn ban tÆng cho mçi níc. §iÒu kiÖn tù
nhiªn cã thÓ kÓ ®Õn lµ khÝ hËu, ®Êt ®ai, tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ vÞ trÝ ®Þa
lý. Vµ sù ¶nh hëng cña nã kh«ng nhá ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ho¹t
®éng xuÊt khÈu. Chóng ta ®Òu biÕt ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ hai
trong sè n¨m yÕu tè ®Çu vµo cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt. V× thÕ khi chóng ta cã
®îc hai yÕu tè nµy ho¹t ®éng s¶n xuÊt sÏ ®îc thóc ®Èy m¹nh mÏ h¬n gãp
phÇn t¨ng s¶n lîng s¶n phÈm xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã khÝ hËu còng lµ nh©n
tè ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt vµ kÕ ho¹ch cña xuÊt khÈu. Ch¼ng h¹n khi chóng
ta ®· ký hîp ®ång xuÊt khÈu g¹o sang Mü nhng khi lóa s¾p ®îc mïa th× b·o
Ëp ®Õn vµ vô nµy thÊt thu chóng ta kh«ng thÓ cã ®ñ hµng ®Ó xuÊt sang Mü.
§©y lµ mét ®iÒu khã cã thÓ lêng tríc ®îc.
..16 N¨ng lùc vÒ vèn, c«ng nhÖ vµ nguån nh©n lùc.
§©y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng ¶nh hëng ®Õn chiÕn lîc vµ thêi
c¬ xuÊt khÈu. lµ c¬ së h¹ tÇng ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ ®Êt níc.
Vèn quyÕt ®Þnh ®Õn qu¸ tr×nh xuÊt khÈu vµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt
khÈu. Cã vèn ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc më réng, c¸c nguån hµng cho xuÊt
khÈu phong phó h¬n víi chÊt lîng cao h¬n ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch
hµng. MÆt kh¸c, thÞ trêng xuÊt khÈu sÏ ®îc më réng sang c¸c níc vµ khèi
c¸c níc cã nhu cÇu cao vÒ hµng xuÊt khÈu cña chóng ta mµ tríc kia chóng
ta kh«ng vµo ®îc.
Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®· t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn c¸c mÆt cña
®êi sèng kinh tÕ x· héi. ChÝnh nhê sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng bu chÝnh viÔn
th«ng c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng cã thÓ ®µm ph¸n trùc tiÕp víi kh¸ch
hµng qua ®iÖn tho¹i, telex, fax... gi¶m bít ®îc chi phÝ ®i l¹i.
Nguån nh©n lùc lµ yÕu tè träng t©m dÓ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc thùc hiÖn.
Cô thÓ dã lµ nh÷ng con ngêi ®ang dÉn d¾t, thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
17

18. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Con ngêi chÝnh lµ chñ thÓ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu, ®iÒu khiÓn mäi bíc ®i
cña nã. V× vËy cã ®îc mét nguån nh©n lùc dåi dµo, giµu kinh nghiÖm, cã
tr×nh ®é cao lµ môc tiªu cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh»m ®a xuÊt khÈu
sím ®i ®Õn ®Ých cña nã.
M«i trêng chÝnh trÞ luËt ph¸p
M«i trêng chÝnh trÞ cña quèc gia hay khu vùc cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t
®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. M«i trêng chÝnh trÞ thÓ hiÖn ë tÝnh æn
®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ th¸i ®é øng xö cña chÝnh phñ ®èi ho¹t ®éng cña c«nh ty
níc ngoµi. Kh«ng mét nhµ kinh doanh nµo l¹i muèn xuÊt khÈu hµng ho¸
cña m×nh ®Õn mét thÞ trêng mµ thêng xuyªn x¶y ra ®×nh c«ng, b¹o ®éng,
®ang cã chiÕn tranh, hoÆc chÝnh phñ níc ®ã kh«ng hoan nghªnh do nã ¶nh
hëng ®Õn lîi Ých cña doanh nghiÖp.
LuËt ph¸p cña tõng quèc gia hay luËt quèc tÕ còng cã t¸c ®éng ®Õn ho¹t
®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. Nãi mét c¸ch kh¸i qu¸t, luËt ph¸p sÏ
quyÕt ®Þnh vµ cho phÐp nh÷ng h×nh thøc, nh÷ng lo¹i mÆt hµng... mµ doanh
nghiÖp ®îc phÐp, khuyÕn khÝch, hoÆc kh«ng ®îc phÐp hoÆc h¹n chÕ xuÊt
khÈu ë níc ®ã còng nh khu vùc ®ã.
M«i trêng v¨n ho¸ x· héi
M«i trêng v¨n ho¸ x· héi ®îc coi lµ mét tæ hîp phøc t¹p bao gåm nhiÒu yÕu
tè, tÝn ngìng, luËt ph¸p, phong tôc tËp qu¸n, thãi quen tiªu dïng ... §©y lµ
®iÒu mµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt khÈu cÇn chó ý. Ch¼ng h¹n,
nh÷ng ngêi Ên ®é kh«ng bao giê ¨n thÞt bß, nh÷ng ngêi theo ®¹o Håi kh«ng
®îc phÐp ¨n mÆc hë hang, ... c¸c doanh nghiÖp cÇn biÕt nh÷ng nÐt v¨n ho¸
®Æc trng cña tõng d©n téc ®Ó cã c¸c chiÕn lîc xuÊt khÈu phï hîp...
M«i trêng kinh tÕ
M«i trêng kinh tÕ víi c¸c yÕu tè nh thu nhËp quèc d©n, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ,
nÒn tµi chÝnh quèc gia, biÖn ph¸p khèng chÕ l¹m ph¸t cña ChÝnh phñ... cã
¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ViÖc am hiÓu nh÷ng yÕu tè
thuéc m«i trêng kinh tÕ sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp h¹n chÕ ®îc rñi ro khi
x©m nhËp vµo thÞ trêng níc ngoµi.
Vai trß cña s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ trong
nÒn kinh tÕ viÖt nam
§Æc ®iÓm cña mÆt hµng rau qu¶
C¸c lo¹i rau qu¶ lµ nguån dinh dìng quý gi¸ cña con ngêi ë mäi løa tuæi,
ngµnh nghÒ. Trong rau qu¶ cã c¸c lo¹i ®êng dÔ tiªu, c¸c lo¹i axit h÷u c¬,
18

19. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
pr«tªin, lipit, chÊt khoµng vµ c¸c hîp chÊt th¬m vµ c¸c chÊt kh¸c, cã nhiÒu
lo¹i vitamin nh vitamin A, B1, B2, B6, C. vµ chÊt kho¸ng. GÇn ®©y khoa
häc dinh dìng ®· kÕt luËn r»ng rau qu¶ cßn cung cÊp cho con ngêi nhiÒu
chÊt x¬, cã t¸c dông gi¶i c¸c ®éc tè ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu ho¸ thøc
¨n vµ cã t¸c dông chèng t¸o bãn. Do vËy trong chÕ ®é dinh dìng cña con
ngêi, rau qu¶ lµ thøc ¨n kh«ng thÓ thiÕu vµ ngµy cµng trë nªn quan träng.
MÆt hµng rau qu¶ cã mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau:
- §Æc ®iÓm ®Æc thï cña mÆt hµng rau qu¶ t¬i lµ dÔ bÞ dËp n¸t, h háng trong
qu¸ tr×nh thu ho¹ch vµ vËn chuyÓn, do ®ã ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng vµ mÉu
m·. NÕu bu«n b¸n, xuÊt khÈu s¶n phÈm rau qu¶ t¬i th× nªn ®a hµng trùc tiÕp
tõ n¬i thu mua ®Õn n¬i giao hµng ®Ó h¹n chÕ tæn thÊt. Trong trêng hîp thu
mua ®Ó s¶n xuÊt chÕ biÕn th× ph¶i cã c«ng t¸c b¶o qu¶n ®Õ hµng ho¸ gi÷ ®îc
chÊt lîng cÇn thiÕt.
- Nh÷ng thay ®æi vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn còng nh sù thay ®æi vÒ thêi tiÕt, t×nh
h×nh dÞch bÖnh lµm ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt vµ s¶n lîng c©y trång. Do ®ã,
lµm ¶nh hëng ®Õn gi¸ c¶ vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn xuÊt khÈu.
ë nh÷ng nh÷ng n¨m ®îc, c¸c n«ng hé thu ho¹ch ®îc s¶n lîng cao, trong
khi ®ã nhu cÇu th× kh«ng biÕn ®æi ®¸ng kÓ, ®iÒu nµy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gi¸
c¶ cã chiÒu híng gi¶m. Theo ®óng quy luËt th× thÞ tr¬ng sÏ ®iÒu tiÕt quan hÖ
cung cÇu lµm gi¸ c¶ t¨ng trë l¹i. Nhng trong thùc tÕ, do ®iÒu kiÖn tù nhiªn
thuËn lîi lµm cho c¸c hé n«ng d©n l¹i ®îc mïa, nh vËy cung kh«ng gi¶m
mµ l¹i t¨ng lµm cho gi¸ tiÕp tôc gi¶m mét c¸ch nghiªm träng. Trong trêng
hîp ngîc l¹i, do thiªn tai, s©u bÖnh s¶n xuÊt mÊt mïa, cung cÊp s¶n phÈm
gi¶m lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng. Trong trêng hîp nµy, lîi Ých cña ngêi
s¶n xuÊt, ngêi mua ®Òu bÞ thiÖt h¹i. Thªm n÷a, yÕu tè t©m lý vµ ®Æc thï cña
s¶n phÈm còng cã thÓ g©y ra nh÷ng ¶nh hëng nhÊt ®Þnh trªn thÞ trêng. Khi
gi¸ rau qu¶ t¬i gi¶m, ngêi mua cã thÓ ®iÒu tiÕt quy m« tiªu dïng cña m×nh
®Ó ®îc hëng lîi Ých cao do gi¸ ngµy cµng gi¶m, trong khi ®ã ngêi s¶n xuÊt
do t©m lý sî bÞ lç vµ do tÝnh chÊt t¬i sèng cña hµng ho¸ l¹i cã xu híng tung
s¶n phÈm ra thÞ trêng cµng nhanh cµng tèt. Ch×nh ®iÒu nµy lµm t¨ng t×nh
h×nh biÕn ®éng gi¸ trªn thÞ trêng mét c¸ch gi¶ t¹o, ¶nh hëng ®Õn thu nhËp
cña c¸c hé n«ng d©n vµ cã thÓ dÉn tíi t©m lý chuyÓn ®æi h×nh thøc lµm ¨n
cña ngêi n«ng d©n.
- S¶n phÈm rau qu¶ lµ s¶n phÈm mang tÝnh thêi vô cao. mçi lo¹i rau qu¶ th-
êng cã mét thêi vô thu ho¹ch nhÊt ®Þnh, thêng cã 2 vô thu hoach chÝnh lµ
vô hÌ vµ vô ®«ng. V× vËy, c¨n cø vµo th¬Þ vô, ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i rau
qu¶ , cÇn ®îc x¸c ®Þnh râ kÕ hoach thu mua, vËn chuyÓn, kho tµng sao cho
phï hîp víi tõng lo¹i rau qu¶. Cã mét sè lo¹i c©y ¨n qu¶ ph¶i qua mét thêi
gian ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n míi ®em l¹i kÕt qu¶, nhng do t×nh h×nh biÕn
19

20. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
®éng cña thÞ trêng mµ c¸c hé n«ng d©n ph¶i thay ®æi c©y trång thêng xuyªn
g©y thiÖt h¹i lín. MÆt kh¸c do vÊn ®Ò nghiªn cøu gièng vµ n¨ng suÊt c©y
trång cha ®îc tèt mµ s¶n phÈm ë níc ta kh«ng ®ångbé, chÊt lîng cha cao.
§iÒu nµy còng g©y ¶nh hëng ®Õn lîi Ých cña nhêi n«ng d©n còng nh g©ykhã
kh¨n cho ngêi mua, do ®ã ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu .
- Ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, s¶n phÈm rau qu¶ chÕ biÕn cßn phô thuéc vµo
quy tr×nh s¶n xuÊt , m¸y mãc thiÕt bÞ. Do hÖ thèng d©y chuyÒn s¶n xuÊt rau
qu¶ ë níc ta ®· qu¸ l¹c hËu, l¹i cha ®îc ®æi míi lµ bao do thiÕu vèn ®Ó ®Çu
t nªn ®a sè m¸y mãc ®· ë trong t×nh tr¹ng tôt hËu so víi thÕ giíi. ChÝnh v×
vËy, nã g©y ¶nh hëng ®Õn viÖc s¶n xuÊt , chÕ biÕn rau qu¶ ®Ó tiªu thô, lµm
cho s¶n phÈm chÕ biÕn cña ta cã chÊt lîng còng nh mÉu m· cha cao, cha
®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c¸c níc ph¸t triÓn mµ chØ dïng ®Ó xuÊt khÈu sang
c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, nh÷ng n¬i cã thu nhËp trung b×nh kh¸, dÉn tíi c¹nh
tranh kÐm.
§Æc ®iÓm thÞ trêng rau qu¶ thÕ giíi
S¶n xuÊt rau qu¶ lµ nghµnh quan träng trong nÒn n«ng nghiÖp cña nhiÒu n-
íc trªn thÕ giíi. HiÖn nay, diÖn tÝch trång c©y ¨n qu¶ cña thÕ giíi kho¶ng
12 triÖu ha, n¨ng suÊt 30-35 tÊn/ha, s¶n lîng ®¹t 430 triÖu tÊn , b×nh qu©n
®Çu ngêi ®¹t 69kg qu¶/n¨m (Ph¸p 191kg, NhËt 160 kg). DiÖn tÝch trång rau
cña thÕ giíi kho¶ng 15 triÖu ha, n¨ng suÊt 35-40 tÊn/ha, s¶n lîng ®¹t 590
triÖu tÊn. Tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ 85 kg rau/n¨m (riªng Ch©u ¸ ®¹t
90 kg).
VÒ hoa vµ c©y c¶nh, n¨m 1996 s¶n lîng thÕ giíi ®¹t kho¶ng 20 tû USD,
trong ®ã 3 níc ®øng ®Çu (chiÕm kho¶ng 50% gi¸ trÞ s¶n lîng toµn thÕ giíi)
lµ NhËt (3,736 tû USD), Hµ Lan(3,58 tû USD), vµ Mü (3,27 tû).Trång hoa,
c©y c¶nh cã gi¸ trÞ rÊt cao nh iseaen, víi diÖn tÝch trång hoa lµ 6.200ha,
hµng n¨m ®· thu ®îc 1,8 tû UD xuÊt khÈu.
VÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng: Do øng dông nh÷ng thµnh tùu vÒ khao häc kü
thuËt nªn nhiÒu níc ®· t¹o ra ®îc nh÷ng gièng c©y trång cã chÊt lîng cao,
cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n, chèng s©u bÖnh vµ cã n¨ng suÊt cao,, vÝ dô cam quýt
cã thÓ tíi 80 tÊn/ha, døa 120 tÊn/ha, cµ chua 500 tÊn/ha, ®Ëu covert 40
tÊn/ha....
Theo dù b¸o cña Tæ chøc N«ng L¬ng thÕ gíi (FAO), trong thêi kú 2001-
2010, nhu cÇu tiªu thô rau qu¶ cña thÕ giíi t¨ng nhanh v× tèc ®é t¨ng d©n sè
thÕ giíi t¨ng 1,5%/n¨m, ®Õn n¨m 2005 ®¹t 6,5 tû ngêi, n¨m 2010 ®¹t 7 tû
ngêi; tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi t¨ng 3-4%/ n¨m, tèc ®é ph¸t triÓn th-
¬ng m¹i t¨ng 6-7%/ n¨m; nhu cÇu tiªu thô rau qu¶ t¨ng 3,6%/n¨m, trong
khi tèc ®é t¨ng s¶n lîng rau qu¶ chØ ®¹t 2,8%/n¨m.
20

21. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ d©n trÝ vµ x· héi ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù thay ®æi
c¬ cÊu b÷a ¨n, ngêi d©n sÏ gi¶m tiªu dïng c¸c lo¹i thøc ¨n nhiÒu chÊt bÐo,
chÊt tinh bét mµ t¨ng tiªu dïng c¸c lo¹i rau qu¶,ruîu, bia vµ níc gi¶i kh¸t.
Nhu cÇu tiªu dïng rau qu¶ s¹ch cã chÊt lîng cao ngµy cµng t¨ng do ®êi
sèng cña nh©n d©n kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn.
Trong nh÷ng n¨m qua, sè lîng rau qu¶ nhËp khÈu t¨ng b×nh qu©n 1,8%/
n¨m. Theo dù b¸o cña FAO, víi tèc ®é nµy, ®Õn n¨m 2010 sè lîng rau qu¶
nhËp khÈu toµn thÕ giíi sÏ ®¹t kho¶ng 1.7 triÖu tÊn. C¸c níc nhËp khÈu chñ
yÕu lµ Ph¸p, §øc, Cana®a, Anh , Mü, Nga..§Õn n¨m 2010sè lîng rau qu¶
xuÊt khÈu trªn thÕ giíi kho¶ng 1,8 triÖu tÊn. C¸c níc xuÊt khÈu rau qu¶ chñ
yÕu lµ Trung Quèc, Mü, Italia vµ Hµ Lan.
T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ ë ViÖt Nam
..17 §iÒu kiÖn tù nhiªn ®èi víi s¶n xuÊt rau qu¶
ViÖt Nam n»m ë vïng §«ng Nam Ch©u ¸, ®Êt níc cã chiÒu dµi trªn 15 vÜ ®é
víi mÊy ngµn km gi¸p biÓn §«ng, thuéc vïng nhiÖt ®íi giã mïa-cã mïa
®«ng l¹nh(phÝa B¾c vµ miÒn nói), cïng víi ®Þa h×nh tõ nói cao ®Õn ®ång
b»ng, ®· t¹o nªn nh÷ng lîi thÕ vÒ ®Þa lý sinh th¸i so víi nhiÒu níc kh¸c
trong viÖc trång trät.
..18 T×nh h×nh s¶n xuÊt
Theo sè liÖu cña tæng côc thèng kª trong 11 n¨m gÇn ®©y (1985-1995):
VÒ diÖn tÝch: DiÖn tÝch rau qu¶ cã t¨ng, nhng tèc ®é cßn chËm vµ cßn chiÕm
tû lÖ nhá: 6,8-8,2% trong tæng diÖn tÝch c¸c lo¹i c©y trång, trong ®ã rau ®Ëu
4,3-4,9%, c©y ¨n qu¶ 2,5-3,3%. MÊy n¨m gÇn ®©y, tõ khi cã nghÞ quyÕt 5-
BCH Trung ¬ng §¶ng kho¸ 7 (1993), thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y
trång, ph¸t triÓn m¹nh rau qu¶, trong s¶n xuÊt ®· cã sù chuyÓn ®éng
míi,nhÊt lµ trång c©y ¨n qu¶ ngµy cµng t¨ng trong c¶ níc. So s¸nh n¨m
1995 víi 1992, rau ®Ëu tõ 445 ngµn ha ®· t¨ng lªn 515,8 ngµn ha (t¨ng
15,9); c©y ¨n qu¶ tõ 260,9 ngµn ha ®· t¨ng lªn 346,6ngµn ha(t¨ng 32,8%).
VÒ n¨ng suÊt: Trong 11 n¨m qua, n¨ng suÊt rau qu¶ b×nh qu©n c¶ níc t¨ng
chËm vµ kh«ng æn ®Þnh, trong kho¶ng 11,6-12.6 tÊn/ha. C¸c c©y ¨n qu¶ chñ
yÕu còng t¬ng tù : Chèi 15,2-16,3 tÊn/ha, cam 10 n¨m liÒn dao ®éng trong
kho¶ng 7,1-8,9 tÊ/ha, døa 12-7,7 tÊn/ha(gi¶m)...
VÒ s¶n lîng: Do diÖn tÝch rau gÇn ®©y t¨ng kh¸, nªn s¶n lîng rau n¨m 1995
c¶ níc ®¹t 4.145.600 tÊn, b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t 56kg/n¨m. S¶n lîng qu¶
c¶ níc íc tÝnh ®¹t kho¶ng 3.000.000 tÊn, b×nh qu©n ®Çu ngêi kho¶ng
40kg/n¨m.
21

22. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
C¸c vïng s¶n xuÊt rau qu¶: Rau qu¶ níc ta cã ë hÇu hÕt c¸c tØnh, thµnh phè,
víi quy m«, chñng ko¹i kh¸c nhau. Tr¶i qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt l©u dµi, ®·
h×nh thµnh nh÷ng vïng s¶n xuÊt rau qu¶ cã tËp qu¸n s¶n xuÊt vµ kinh
nghiÖm truyÒn thèng trong c¸c ®iÒu kiÖn sinh th¸i kh¸c nhau nh: Cam, quýt
(§ång B»ng S«ng Cöu Long, Hµ Giang, Tuyªn Quang...); v¶i, nh·n (tËp
trung chñ yÕu ë c¸c tØnh B¾c Bé)...MÆt kh¸c, sù ra ®êi cña hÖ thèng nhµ
m¸y chÕ biÕn rau qu¶ tõ n¨m 1960 vµ sù ph¸t triÓn xuÊt khÈu rau qu¶, nhÊt
lµ nh÷ng n¨m 80-90 trong ch¬ng tr×nh hîp t¸c rau qu¶ ViÖt X«, ®· thóc ®Èy
s¶n xuÊt ë nhiÒu vïng trong níc nh: Rau vô §«ng-Xu©n ë §ång B»ng S«ng
Hång; ít, tái, h¹t tiªu, cam, døa, chuèi, da dÊu ë c¶ phÝa B¾c vµ phÝa Nam.
Tr×nh ®é s¶n xuÊt rau qu¶: Nh×n chung tr×nh ®é s¶n xuÊt rau qu¶ cña ta cßn
thÊp so víi nhiÒu níc trªn thÕ giíi. S¶n xuÊt rau qu¶ vÉn mang tÝnh tù ph¸t,
s¶n xuÊt nhá, ph©n t¸n, theo tËp qu¸n.
T×nh h×nh tiªu thô: Thêi gian qua rau qu¶ níc ta chñ yÕu lµ tiªu thô trong n-
íc, phÇn huy ®éng cho chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu míi chiÕm tû lÖ nhá. Giai
®o¹n 1980-1990 xuÊt khÈu chñ yÕu sang Liªn X« cò vµ §«ng ©u, n¨m cao
nhÊt tæng khèi lîng rau qu¶ xuÊt khÈu t¬i vµ nguyªn liÖu chÕ biÕn kho¶ng
300.000 tÊn/n¨m, so víi tæng s¶n lîng rau qu¶ c¶ níc (kho¶ng 5 triÖu tÊn,
gåm: rau 3 triÖu , qu¶ 2 triÖu) th× chØ chiÕm kho¶ng 6%. MÊy n¨m gÇn ®©y
t×nh h×nh xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng nãi trªn gi¶m. ë trong níc , tuy s¶n
lîng rau qu¶ b×nh qu©n ®Çu ngêi cha ph¶i lµ cao nhng vÉn cã t×nh tr¹ng thõa
vµ thiÕu. Vµo mïa thu ho¹ch ré mçi lo¹i, n¬i trång nhiÌu th× rÊt rÎ, cßn
nh÷ng n¬i kh¸c th× vÉn thiÕu vµ ®¾t.
..19 T×nh h×nh xuÊt khÈu
Rau qu¶ ViÖt Nam ®îc xuÊt khÈu tõ n¨m 1957 sang Trung Quèc. Nh÷ng
n¨m 1960 - 1975 s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu t¨ng chËm, do ¶nh hëng cña chiÕn
tranh. Tõ n¨m 1976, xuÊt khÈu rau qu¶ b¾t ®Çu t¨ng, thÞ trêng chñ yÕu lµ
Liªn X« cò vµ §«ng ¢u, nhÊt lµ giai ®o¹n 1986 -1990 - giai ®o¹n thùc hiÖn
HiÖp ®Þnh rau qu¶ ViÖt X«. Trong 5 n¨m nµy, Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt
Nam (Vegetexco) ®· giao hµng cho Liªn X« cò gÇn 500 ngµn tÊn rau qu¶ t-
¬i vµ chÕ biÕn, kim ngh¹ch 191 triÖu róp. XuÊt khÈu n¨m cao nhÊt (1989)
®¹t 54,4 triÖu róp vµ USD. Tõ n¨m 1991, sau nh÷ng biÕn ®éng ë Liªn X« vµ
§«ng ¢u, thÞ trêng rau qu¶ truyÒn thèng bÞ thu hÑp h¼n. So víi thÕ giíi,
møc xuÊt khÈu rau qu¶ cña ta hiÖn nay cßn rÊt nhá bÐ. Theo tµi liÖu cña
Fao th× n¨m 1994, tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam lµ 71,7
triÖu USD, chØ chiÕm 7,3 % tæng gi¸ trÞ n«ng s¶n xuÊt khÈu (978 triÖu
22

23. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
USD). Trong khi ®ã, sè liÖu t¬ng øng cña mét sè níc Ch©u ¸ lµ: Trung
Quèc 22,8 %; Th¸i Lan 20,9 %; Philipin 39,6 %; Thæ NhÜ Kú 49,6 % ... víi
gi¸ trÞ kim ngh¹ch lín h¬n nhiÒu so víi cña ta.
Dù b¸o møc t¨ng trëng GDP níc ta thêi kú 2001-2010®¹t tõ 7-8%/ n¨m;
møc tiªu thô rau qu¶ t¨ng 10%/n¨m; ®Õn n¨m 2010 lîng tiªu thÞ b×nh qu©n
®Çu ngêi ®¹t kho¶ng 80-90 kg rau, 60-70 kg qu¶; khèi lîng tiªu dïng rau c¶
níc tõ 7,6-8,6 triÖu tÊn, khèi lîng tiªu dïng qu¶ cña c¶ níc kho¶ng 5,7-6,7
triÖu tÊn.
Theo QuyÕt ®Þnh sè 182/1999/Q§TTg ngµy 3/9/1999 cña Thñ tíng ChÝnh
phñ vÒ viÖc phª duyÖt ®Ò ¸n ph¸t triÓn rau qu¶ vµ hoa, c©y c¶nh thêi kú
1999-2010 th× kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010 ®¹t 1 tû USD/ n¨m.
..20 Vai trß cña nghµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam.
- Rau qu¶ lµ lo¹i c©y cã gi¸ trÞ cao cña nÒn n«ng nghiÖp ®ång thêi
cã gi¸ trÞ ®èi víi m«i trêng sinh th¸i cña ®Êt níc. ViÖt Nam lµ mét
níc cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu, thæ nhìng phï hîp víi nhiÒu ko¹i rau qu¶
( nhiÖt ®íi, ¸ nhiÖt ®íi vµ mét sã cã nguån gèc «n ®íi), h¬n 70%
lao ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp nªn ph¸t triÓn rau qu¶ sÏ lµ
mét lîi thÕ trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Ph¸t triÓn rau qu¶ gãp phÇn
khai th¸c tµi nguyªn vÒ ®Êt ®ai, khÝ hËu cña ®Êt níc, n©ng cao ®êi
sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n, lµm ®Ñp cho cuéc sång x·
héi, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i cho ®Êt níc. Ph¸t triÓn nghµnh rau
qu¶ nh»m gãp phÇn gi¶i quyÕt mét sè lîng lín lao ®éng d thõa, mµ
yªu cÇu tr×nh ®é ®èi víi ®éi ngò nµy kh«ng cÇn cao l¾m.
ViÖc ph¸t triÓn nghµnh rau qu¶ trong níc lµm cho viÖc qu¶n lý
chÊt lîng vµ vÖ sinh thùc ph©m trong rau qu¶ sÏ ®¬n gi¶n vµ dÔ dµng
h¬n ®èi víi mét sè c¬ quan qu¶n lý thùc phÈm.
Víi d©n sè ®a phÇn l¹ lao ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp,
cïng víi viÖc xem xÐt nguyªn lý vÒ lîi thÕ so s¸nh ®· gîi më cho hóng
ta mét ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ ®ã lµ: Trong giai ®o¹n hiÖn nay cÇn
ph¸t triÓn nh÷ng mÆt hµng sö dông nhiÒu lao ®éng, Ýt vèn ®Ó s¶n xuÊt
vµ xuÊt khÈu. Nãi cô thÓ h¬n: níc ta ph¶i dùa vµo n«ng nghiÖp trong
thêi gian dµi ®Ó t¨ng kim ngh¹ch xuÊt khÈu cho c«ng nghiÖp ph¸t triÓn
23

24. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp rau qu¶ cßn ®Ó cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng
nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm vµ cong nghiÖp chÕ biÕn tinh dÇu.
Ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ chÕ biÕ rau qu¶ kh«ng chØ ®Ó ®¸p øng nhu
cÇu trong níc mµ cßn dïng cho xuÊt khÈu .VÒ thùc chÊt ®©y lµ biÖn
ph¸p tranh thñ vèn vµ kü thuËt cña níc ngoµi, kÕt h¬p víi nh÷ng tiÒm
n¨ng s½n cã trong níc ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ViÖt nam, gãp phÇn
t¨ng trëng m¹nh cho kinh tÕ.
XuÊt khÈu rau qu¶ gãp phÇn t¹o nguån ngo¹i tÖ dïng cho nhËp
khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ kü thuËt, c«ng nghiÖp tiªn tiÕn ®Ó phôc vô cho
sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Th«ng qua xuÊt nhËp khÈu nghµnh rau qu¶ cña ta sÏ tham gia
c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt lîng. §ång thêi,
ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ khuyÕn khÝch s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t
triÓn.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, tuy rau qu¶ kh«ng cßn mang tÝnh chÊt
quan träng nh lµ mét ngµnh kinh tÕ mang l¹i sù ph¸t triÓn kinh tÕ vît
bËc nhng nã vÉn ®ang vµ sÏ lµ mét ngµnh kinh tÕ cã hiÖu qu¶ vµ phï
hîp víi nh÷ng nguån lùc hiÖn cã cña chóng ta vµ s¶n phÈm cã thÓ
c¹nh tranh ®îc ®èi víi c¸c mÆt hµng t¬ng tù trªn thÞ trêng thÕ giíi.
24

25. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch¬ng II
thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cña tæng c«ng
ty rau qu¶ viÖt nam sang viÔn ®«ng - Liªn bang nga
I. giíi thiÖu chung vÒ Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt
Nam
HiÖn nay, c¶ níc cã kho¶ng 53 doanh nghiÖp trong ®ã bao gåm c¸c doanh
nghiÖp nhµ níc, doanh nghiÖp liªn doanh còng nh doanh nghiÖp 100 % vèn
níc ngoµi tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu rau qu¶, song trong sè
nh÷ng doanh nghiÖp nµy Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam (Vegetexco) lµ
doanh nghiÖp Nhµ níc ®Çu tiªn tham gia vµo lÜnh vù c nµy vµ cã mét bÒ dµy
kinh nghiÖp ho¹t ®éng còng nh thµnh tÝch. Riªng thÞ trêng ViÔn §«ng-Liªn
Bang Nga vèn lµ thÞ trêng truyÒn thèng cña c«ng ty, ®îc khai th¸c tõ r©t
sím. Bëi vËy trong ph¹m vi bµi nµy chØ xin ®îc tr×nh bµy vÒ ho¹t ®éng xuÊt
khÈu cña c«ng ty sang vïng ViÔn §«ng
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam
Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam (Vegetexco) §îc thµnh lËp ngµy 11/2/1988
theo QuyÕt ®Þnh sè 63 NN-TCQB/Q§ cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn
n«ng th«n trªn c¬ së hîp nhÊt cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ c«ng
nghiÖp thùc phÈm. TiÒn th©n cu¶ Tæng c«ng ty lµ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu
rau qu¶ trùc thuéc Bé ngo¹i th¬ng thµnh lËp n¨m 1959, ®Õn n¨m 1985 ®îc
n©ng lªn thµnh Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ thuéc Bé c«ng nghiÖp
thùc phÈm. Së dÜ Tæng c«ng ty ®îc mang tªn nh ngµy nay lµ v× Tæng c«ng
ty ®· më réng lÜnh vùc kinh doanh chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt ®èi víi
rau qu¶ bao gåm c¸c ho¹t ®éng tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Õn chÕ biÕn c«ng
nghiÖp, xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ vµ nghiªn cøu khoa häc kü thuËt chø kh«ng
chØ thùc hiÖn duy nhÊt ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ nh tríc ®©y. C«ng ty ®·
cã quan hÖ lµm ¨n víi nh÷ng tæ chøc kinh tÕ ë h¬n 100 níc kh¸c nhau trªn
thÕ giíi. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty cã thÓ ®îc chia lµm 3 giai
®o¹n:
Thêi kú 1988-1990:
§©y lµ thêi kú ho¹t ®éng theo c¬ chÕ bao cÊp, s¶n xuÊt cña Tæng c«ng ty
trong thêi gian nµy ®ang n»m trong quü ®¹o cña ch¬ng tr×nh hîp t¸c rau
qu¶ ViÖt-X« (1986-1990). §©y lµ ch¬ng tr×nh hîp t¸c lín thø hai sau ch¬ng
tr×nh hîp t¸c dÇu khÝ vµ lµ mét trong nh÷ng môc tiªu chiÕn lîc cña §¶ng vµ
25

26. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Nhµ níc. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh hîp t¸c nµy c¶ hai bªn ®Õu cã lîi. VÒ phÝa
Liªn X«, ®¸p øng ®îc nhu cÇu rau qu¶ t¬i cho vïng ViÔn §«ng Liªn X«,
cßn vÒ phÝa ViÖt Nam ®îc cung cÊp c¸c vËt t chñ yÕu phôc vô cho s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp vµ cã mét thÞ trêng tiªu thô lín æn ®Þnh.
Thêi kú 1991-1995:
§©y lµ thêi kú ®Çu c¶ níc bíc vµo ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng, hµng
lo¹t chÝnh s¸ch míi cña nhµ níc ra ®êi vµ liªn tôc ®îc hoµn thiÖn ®· t¹o
®iÒu kÖn cho Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam cã mét thÞ trêng lín cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nhng bªn c¹nh ®ã, Tæng c«ng ty còng gÆp
kh«ng Ýt khã kh¨n: Ch¬ng tr×nh hîp t¸c rau qu¶ ViÖt X« thêi kú nµy kh«ng
cßn n÷a, viÖc chuyÓn ®æi ho¹t ®éng tõ bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng bíc
®Çu ë c¸c c¬ së cña Tæng c«ng ty cßn lóng tóng, bì ngì, võa lµm võa t×m
cho m×nh mét híng ®i sao cho thÝch hîp víi m«i trêng.
Trong bèi c¶nh nµy, Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®· tÝch cùc më réng
thÞ trêng, kim ngh¹ch xuÊt khÈu víi c¸c thÞ trêng kh¸c ngoµi Liªn X« cò tõ
mét triÖu USD (n¨m 1990) ®· t¨ng lªn 23,5 triÖu USD (n¨m 1998). MÆt
kh¸c, do cè g¾ng c¶i tiÕn mÉu m·, n©ng cao chÊt lîng, ®æi míi c«ng nghÖ
vµ tranh thñ c¸c thiÕt bÞ míi nªn s¶n phÈm cña c«ng ty ®· bíc ®Çu x©m
nhËp vµo mét sè thÞ trêng míi, trong ®ã mçi n¨m ®· xuÊt khÈu hµng tr¨m
container døa hép sang Hoa Kú.
Thêi kú tõ 1996 ®Õn nay:
MÆc dï gÆp nhiÒu khã kh¨n nhng trong thêi gian qua, Tæng c«ng ty rau qu¶
ViÖt Nam vÉn liªn tôc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. N¨m 1996, tæng kim ng¹ch
vÉn liªn tôc gia t¨ng: Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t trªn 36 triÖu USD, tæng
doanh thu ®¹t trªn 510 tû ®ång, nép nh©n s¸ch Nhµ níc 31,3 tû ®ång, l·i
rßng 2,4 tû ®ång. N¨m 1996 còng lµ n¨m Tæng c«ng ty b¾t ®Çu ho¹t ®éng
theo QuyÕt ®Þnh 90/Q§-TTg cña Thñ tíng chÝnh phñ, víi sè vèn ®¨ng ký lµ
125,5 tû ®ång. Tæng c«ng ty qu¶n lý 29 ®¬n vÞ thµnh viªn (6 c«ng ty, 8 nhµ
m¸y, 7 xÝ nghiÖp, 6 nhµ trêng, mét ViÖn nghiªn cøu rau qu¶ vµ mét bÖnh
viÖn, ngoµi ra cßn cã hai ®¬n vÞ liªn doanh níc ngoµi).
HiÖn nay tªn giao dÞch cña Tæng c«ng ty lµ Vegetexco, trô së chÝnh cña
Tæng c«ng ty ®Æt t¹i sè 2 Ph¹m Ngäc Th¹ch, §èng §a, Hµ Néi.
2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty
2.1. Chøc n¨ng, quyÒn h¹n
Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam cã nh÷ng chøc n¨ng, quyÒn h¹n sau:
26

27. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Mét lµ, Tæng c«ng ty cã quyÒn qu¶n lý sö dông vèn ®Êt ®ai vµ c¸c nguån
nh©n lùc kh¸c cña Nhµ níc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn c¸c
môc tiªu, nhiÖm vô chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.
Hai lµ, Tæng c«ng ty ®îc uû quyÒn cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc
lËp nh©n danh Tæng c«ng ty thùc hiÖn mét sè h×nh thøc vµ møc ®é ®Çu t bªn
ngoµi Tæng c«ng ty theo ph¬ng ¸n ®îc Héi ®ång qu¶n trÞ phª duyÖt.
Ba lµ, Tæng c«ng ty cã quyÒn cho thuª,thÕ chÊp, nhîng b¸n tµi s¶n thuéc
quyÒn qu¶n lý cña Tæng c«ng ty®Ó t¸i ®Çu t, ®æi míi c«ng nghÖ (trõ nh÷ng
tµi s¶n ®i thuª, mîn, gi÷ hé, nhËn thÕ chÊp).
Bèn lµ, Tæng c«ng ty ®îc chñ ®éng thanh lý nh÷ng tµi s¶n kÐm, mÊt phÈm
chÊt, l¹c hËu kü thuËt, kh«ng cßn nhu cÇu sö dông, tµi s¶n h háng kh«ng thÓ
phôc håi vµ tµi s¶n ®· hÕt thêi h¹n sö dông.
N¨m lµ, Tæng c«ng ty ®îc quyÒn thay ®æi c¬ cÊu vèn, tµi s¶n phôc vô cho
viÖc kinh doanh vµ ®iÒu hoµ vèn Nhµ níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thµnh
viªn t¬ng øng víi nhiÖm vô kinh doanh ®· ®îc Tæng c«ng ty phª duyÖt.
Ngoµi ra, Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã quyÒn tõ chèi vµ tè c¸o
mäi yªu cÇu cung cÊp c¸c nguån lùc vµ th«ng tin kh«ng ®îc ph¸p luËt quy
®Þnh cña bÊt kú c¸ nh©n hoÆc tæ chøc nµo trõ nh÷ng kho¶n tù nguyÖn ®ãng
gãp v× môc ®Ých nh©n ®¹o vµ c«ng Ých.
2.2. NhiÖm vô
Ngay tõ ngµy ®Çu thµnh lËp Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng nhiÖm vô sau:
Thø nhÊt, Tæng c«ng ty thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh c¸c s¶n ph¶m rau
qu¶ vµ liªn doanh víi c¸c tæ chøc níc ngoµi vÒ c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp, chÕ biÕn c«ng nghiÖp vµ xuÊt khÈu rau qu¶.
Thø hai, Tæng c«ng ty cã tr¸ch nhiÖm ph¸t triÓn vèn ®îc giao tõ kÕt qu¶
ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
II. T×nh h×nh xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty
rau qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn §«ng - Liªn bang Nga
1. Kh¸i qu¸t vÒ thÞ trêng ViÔn §«ng
1.1. §Þa lý vµ d©n sè
Vïng ViÔn §«ng lµ mét vïng kinh tÕ quan träng víi nh÷ng tiÒm n¨ng to
lín vÒ gç, than ®¸, nhiªn liÖu, h¬i ®èt, s¶n phÈm biÓn vµ c¸c kho¸ng s¶n
quý. Vïng ViÔn §«ng n»m ë ViÔn §«ng Céng hoµ Liªn bang Nga, cã biªn
27

28. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
giíi chung víi M«ng Cæ, Trung Quèc vÒ phÝa B¾c, phÝa §«ng lµ Th¸i B×nh
D¬ng gi¸p TriÒu Tiªn, NhËt B¶n. §©y lµ vïng ®Êt kh¸ réng lín cã diÖn tÝch
kho¶ng 6 triÖu km2
víi d©n sè 7,5 triÖu ngêi tËp trung chñ yÕu ë c¸c thµnh
phè vµ khu c«ng nghiÖp lín. Vïng ViÔn §«ng cã hai khu lµ khu Duyªn H¶i
vµ khu Khabarovsk vµ c¸c tØnh Kamchatka, Xakhalin, Magadan, Chukotka
vµ Amur.
1.2. VÒ giao th«ng
1.2.1. §êng s¾t
Vïng ViÔn §«ng cã mét hÖ thèng ®êng s¾t hiÖn ®¹i nèi liÒn c¸c khu c«ng
nghiÖp vµ khu d©n c. C¸c thµnh phè lín trong vïng n»m trong m¹ng líi ®-
êng s¾t quèc gia nèi liÒn víi c¸c thµnh phè cña toµn Liªn bang. Bªn c¹nh hÖ
thèng ®êng s¾t néi bé, vïng cßn cã tuyÕn ®êng s¾t liªn vËn quèc tÕ nèi liÒn
víi M«ng Cæ vµ Trung Quèc n»m trong hÖ thèng ®êng s¾t liªn vËn quèc tÕ
víi c¸c níc §«ng ¢u vµ ViÖt Nam.
1.2.2.§êng biÓn
Giao th«ng ®êng biÓn lµ mét lîi thÕ ®Æc biÖt cña vïng ViÔn §«ng nãi chung
vµ cña khu vùc Duyªn H¶i nãi riªng. Tõ ®©y, tµu biÓn cã thÓ ®i tíi kh¾p c¸c
níc thuéc khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng víi mét ®éi tµu lín thø 2 cña
Liªn X« cò bao gåm c¸c tµu chë dÇu,tµu chë hµng kh«, tµu l¹nh chë thùc
phÈm vµ tµu container. §Æc biÖt chuyÕn hµng h¶i ®i tõ ViÔn §«ng qua khu
vùc BiÓn §«ng sang Ên §é D¬ng, lµ tuyÕn ®êng thuËn tiÖn nhÊt, nhanh
nhÊt ®Ó vÒ c¸c c¶ng ë T©y Nam vµ T©y B¾c thuéc níc Nga vµ ngîc l¹i. VËn
t¶i biÓn ®èi víi vïng ViÔn §«ng cña Nga cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc
ph¸t triÓn kinh tÕ , nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn níc Nga cha thÓ nhanh chãng
n©ng cÊp hÖ thèng giao th«ng ë vïng nµy. MÆt kh¸c, sau khi Liªn X« tan r·,
c¸c níc céng hoµ trong thµnh phÇn cña nã ®Òu tuyªn bè ®éc lËp. Do vËy, n-
íc Nga bÞ mÊt quyÒn kiÓm so¸t, sö dông ®èi víin nhiÒu h¶i c¶ng thªn chèt ë
BiÓn §en, BiÓn Ban tÝch vµ c¶ tuyÕn ®êng bé thuËn tiÖn ®i qua c¸c níc
Trung ¸. Cho nªn, c¸c h¶i c¶ng ViÔn §«ng vµ lîi Ých hµng h¶i Ch©u ¸-
Th¸i B×nh D¬ng, §«ng Nam ¸ ngµy cµng trë nªn quan träng h¬n ®èi víi sù
ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
Hµng kh«ng
Cã hai s©n bay quèc tÕ lín cã ®êng bay th¼ng tíi hÇu hÕt c¸c níc trong khu
vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng, c¸c níc céng hoµ vµ c¸c thµnh phè lín cña
Liªn X« cò.
28

29. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
..21 VÒ kinh tÕ
C«ng nghiÖp
Ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt cña vïng lµ kinh tÕ biÓn bao gåm c«ng viÖc
®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn h¶i s¶n, söa ch÷a tµu biÓn chiÕm 31 % so víi tæng thu
nhËp cña vïng, c«ng nghiÖp n¨ng lîng, nhiªn liÖu chiÕm 7,6 %, c«ng
nghiÖp chÕ t¹o m¸y chiÕm 24,3 %, c«ng nghiÖp khai th¸c vµ chÕ biÕn gç
chiÕm 5,8%, c«ngnghiÖp vËt liÖu x©y dùng chiÕm 6,7 %, c«ng nghiÖp nhÑ
chiÕm 4,1 %, c«ng nghiÖp thùc phÈm chiÕm 9,9 %.
N«ng nghiÖp
Cã thÓ nãi n«ng nghiÖp cña vïng kÐm ph¸t triÓn v× hai lý do: Thø nhÊt lµ
thêi tiÕt kh¾c nghiÖt, 1 n¨m chØ s¶n xuÊt ®îc mét vô tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 9
vµ ®îc coi lµ vô chÝnh trong n¨m. Mïa ®«ng kÐo dµi tõ th¸ng 10 ®Õn 4 n¨m
sau, ®Êt ®ai hoµn toµn bÞ tuyÕt phñ, viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung vµ
s¶n xuÊt rau qu¶ nãi riªng chØ ®îc tiÕn hµnh víi quy m« nhá trong c¸c nhµ
kÝnh võa tèn kÐm mµ s¶n lîng còng kh«ng ®îc bao nhiªu. Thø hai lµ do ng-
êi lao ®éng trong khu vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thiÕu mét c¸ch trÇm träng.
Nh vËy vÒ rau qu¶, bæ sung chñ yÕu ph¶i dùa vµo nguån nhËp khÈu.
..22 Nhu cÇu vÒ rau qu¶ cña khu vùc
S¶n xuÊt n«ng nghiÖp cÈu khu vùc nh ®· nªu trªn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n ,
bëi vËy kh«ng thÓ ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ l¬ng thùc nãi chung vµ c¸c s¶n
phÈm vÒ rau qu¶ nãi riªng. Ngoµi ra, còng cÇn chó ý thªm r»ng do sèng
trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh¾c nghiÖt hÇu nh quanh n¨m lµ mïa l¹nh nªn tû
lÖ rau trong b÷a ¨n cña ngêi d©n khu vùc nµy kh¸ cao so víi c¸c khu vùc
kh¸c. Tõ hai ®Æc ®iÓm trªn vÒ thÞ trêng rau qu¶ ViÔn §«ng, ta cã thÓ thÊy
r»ng nhu cÇu rau qu¶ cña khu vùc lµ rÊt lín.
Tãm l¹i, víi d©n sè 7,5 triÖu ngêi vïng ViÔn §«ng- Liªn Bang Nga lµ mét
thÞ trêng cã søc mua lín vÒ rau qu¶ . Do nh÷ng ®iÒu kiÖn nh ®· kÓ trªn nªn
®iÒu tÊt yÕu lµ thÞ trêng nµy cÇn ph¶i nhËp khÈu rau qu¶ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu
trong níc. Trong chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Liªn Bang Nga, vïng
ViÔn ®«ng ®îc coi kµ khu vùc träng yÕu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng chØ v×
®iªï kiÖn ®Þa lý thuËn lîi mµ cßn v× ®©y lµ vïng cã hÖ thèng giao th«ng
thuËn lîi cho viÖc giao lu bu«n b¸n víi c¸c n¬i trªn thÕ giíi. §©y còng
chÝnh lµ yÕu tè gãp phÇn thóc ®Èy viÖc xuÊt khÈu rau qu¶ cña c¸c quèc gia
kh¸c vµo ViÔn §«ng- Liªn Bang Nga, hÖ thèng giao th«ng nµy gióp cho
viÖc vËn chuyÓn rau qu¶ ®îc dÔ dµng h¬n, nhanh chãng h¬n, rau qu¶ Ýt bÞ h
h¹i, thèi r÷a.
29

30. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
XuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn §«ng - Liªn bang Nga giai ®o¹n
1996 - 1990
..23 Bèi c¶nh
Cã thÓ nãi r»ng bèi c¶nh gi÷a Liªn X« vµ ViÖt Nam lóc ®ã ®· t¹o tiÒn ®Ò
cho sù hîp t¸c toµn diÖn vµ l©u dµi trong mäi ho¹t ®éng kinh tÕ, th¬ng m¹i
gi÷a hai níc. Tõ ®ã thóc ®Èy hai níc sím th¶o luËn vµ ký kÕt mét hiÖp ®Þnh
riªng cho vÊn ®Ò cung cÊp rau qu¶ cña ViÖt Nam sang ViÔn §«ng. Cuèi
cïng hiÖp ®Þnh nµy víi tªn gäi ®Çy ®ñ cña nã lµ “HiÖp ®Þnh liªn chÝnh phñ
gi÷a Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ Liªn bang céng hoµ x· héi
chñ nghÜa X« ViÕt vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc s¶n xuÊt rau qu¶ t¹i ViÖt Nam
®Ó cung cÊp sang Liªn X«”, trong c¸c n¨m tõ 1986 ®Õn n¨m 1990gäi t¾t lµ
HiÖp ®Þnh Rau qu¶ ViÖt X« ®îc ký kÕt ngµy 20/01/1986, t¹o ra mét bíc
ngoÆt míi cho nghµnh rau qu¶.
..24 T×nh h×nh thùc hiÖn
Theo HiÖp ®Þnh Rau qu¶ ViÖt X«, viÖc thùc hiÖn giao rau qu¶ sang Liªn X«
theo HiÖp ®Þnh Rau qu¶ ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c hîp ®ång ký kÕt hµng
n¨m gi÷a Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam (Vegetexco) vµ Liªn ®oµn nhËp
khÈu rau qu¶ Liªn X« (Sojuzplo import). Hîp ®ång ®îc thiÕt kÕ gièng nh
c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu nãi chung, tuy nhiªn còng cã mét vµi ®iÓm kh¸c
nh sau:
ViÖc thanh to¸n cho hµng ho¸ giao theo hîp ®ång nµy sÏ ®îc tiÕn hµnh
b»ng ®ång Róp chuyÓn nhîng theo ph¬ng thøc INKASSO tr¶ tiÒn ngay (tøc
ph¬ng thøc nhê thu kÌm chøng tõ) phï hîp víi hiÖp ®Þnh trao ®æi hµng ho¸
vµ tr¶ tiÒn thêi kú 1986 - 1990 gi· hai níc ký ngµy 23/01/1986 víi møc 80
% tæng gi¸ trÞ l« hµng ®îc giao ,20 % gi¸ trÞ hµng ho¸ cßn l¹i nÕu nh cßn ®-
îc tr¶ cho ngêi b¸n th× tr¶ khi quyÕt to¸n cuèi cïng, tuú thuéc vµo chÊt lîng
vµ träng lîng cña l« hµng ®îc x¸c ®Þnh t¹i c¶ng dì hµng trªn c¬ së c¸c biªn
b¶n gi¸m ®Þnh, sau khi ®· khÊu trõ phÇn cíc khèng. Gi¸ b¸n lµ gi¸ FOB san
xÕp c¸c c¶ng ViÖt Nam.
ViÖc giao nhËn chÊt lîng- sè lîng rau qu¶ ®îc tiÕn hµnh t¹i c¶ng dì hµng vµ
®îc lËp thµnh c¸c biªn b¶n gi¸m ®Þnh do c¬ quan trung gian lµ Phßng th¬ng
m¹i vµ c«ng nghiÖp Liªn X« lËp víi ®iÒu kiÖn sè lîng hµng h háng kh«ng
®îc qu¸ 4% th× ngêi mua cã quyÒn khÊu trõ kho¶n tiÒn chi phÝ cho viÖc t¸i
chÕ t¹i c¶ng dì hµng. Ngoµi ra, ngêi mua cã quyÒn tiÕn hµnh giao nhËn vÒ
chÊt lîng - sè lîng toµn bé l« hµng hoÆc mét phÇn cña l« hµng t¹i ®Þa ®iÓm
b¸n hµng. Trong trêng hîp sè lîng hµng h háng vît qu¸ 8 %, ngêi mua sÏ
¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó tiªu thô hµng vµ sÏ chuyÓn toµn bé mäi
tæn thÊt, chi phÝ do viÖc giao hµng kÐm chÊt lîng nµy cho ngêi b¸n chÞu. Tr-
30

31. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
êng hîp kh«ng thÓ tiªu thô ®îc, ngêi mua cã quyÒn huû hµng vµ tõ chèi
thanh to¸n l« hµng.
2.1.1. Sè lîng vµ kim ngh¹ch xuÊt khÈu
B¶ng 1: . Sè lîng vµ kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty
rau qu¶ ViÖt Nam vµkh«ng ViÔn §«ng thêi kú 1986-1990
§¬n vÞ :1000TÊn,1000 Róp
S
TT
N¨m 1986 1987 1988 1989 1990
1 KNXK 29000,2 34781,2 40024,7 43035,3 43909,7
2 Tû lÖ t¨ng
gi¶m(%)
+19,93 +15,08 +7,51 +2,03
3 Thùc hiÖn so
víi hîp
®ång(%)
76 79,7 97 103 99,8
4 Sè lîng 86,21 94,99 98,47 87,74 83,3
5 Tû lÖ t¨ng
gi¶m(%)
+10,18 +3,66 -10,9 -5,06
6 Thùc hiÖn so
víi hîp
®ång(%)
71,6 81,5 93 89,2 81,7
Nguån: Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Nh×n vµo kÕt qu¶ trªn cã thÓ nhËn thÊy r»ng t×nh h×nh xuÊt
khÈu rau qu¶ cña TCT sang thÞ trêng ViÔn §«ng thêi kú 1986-1990 t¬ng
®èi thuËn lîi, ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Kim ngh¹ch xuÊt khÈu
kh«ng ngõng gia t¨ng qua c¸c n¨m, nÕu nh n¨m 1986 míi ®¹t 29.000,2
ngh×n Róp th× ®Õn n¨m 1987 kim ngh¹ch ®· t¨ng 19,93% ®¹t 34.871,2
ngh×n Róp. C¸c n¨m 1988,1989,1990 kim ngh¹ch vÉn t¨ng . N¨m 1990,
kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña TCT sang thÞ trêng nµy lµ 43.909,7 ngh×n Róp
gÊp 1,514 lÇn so víi n¨m 1986. VÒ sè lîng hµng xuÊt khÈu , tõ n¨m 1986
®Õn n¨m 1988 sè lîng ®Òu cã xu híng gia t¨ng, ®Õn n¨m 1989,1990 th× sè
lîng rau qu¶ cña TCT xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy l¹i gi¶m. Tuy nhiªn, dï
2 n¨m nµy sè lîng xuÊt khÈu cã gi¶m nhng gi¸ trÞ kim ng¹ch vÉn t¨ng : tû
lÖ kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng qua c¸c n¨m t¬ng øng lµ +7,51% vµ +2,03%
31

32. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
trong khi ®ã tû lÖ sè l¬ng xuÊt khÈu l¹i gi¶m t¬ng øng lµ -10,9% vµ -5,06%.
§iÒu nµy cho thÊy nhu cÇu rau qu¶ cña níc b¹n ®èi víi TCT cã xu híng
gi¶m nhng l¹i chÊp nhËn møc gi¸ cao h¬n qua tõng n¨m. §Ó gi¶i thÝch
chothùc tÕ nµy, cã thÓ ®a ra lý do sau: ChÊt lîng rau qu¶ cña Tæng c«ng ty
rau qu¶ ViÖt Nam ®· dÇn ®îc c¶i thiÖn bëi vËy b¹n chÊp nhËn mua hµng
cña ta víi møc gi¸ cao h¬n, ®©y còng lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho Tæng
c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam nãi chung vµ cho ViÖt Nam nãi riªng. Trªn thùc
tÕ khi thùc hiÖn hîp ®ång, n¨m 11989 Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®·
®¹t ®îc 89,2% vÒ mÆt sè lîng vµ 103% vÒ mÆt trÞ gi¸ so víi hîp ®ång, n¨m
1990 th× c¸c tû lÖ nµy t¬ng øng lµ 91,7% vµ 99,8%. Con sè nÇy còng chøng
minh cho nhËn ®Þnh nªu trªn.
Cã ®îc kÕt qu¶ nh trªn ph¶i kÓ ®Õn sù ®ãng gãp cña c¸c ®¬n vÞ
thµnh viªn trùc thuéc TCT mµ chñ yÕu lµ tËp trung ë c¸c ®¬n vÞ sau:
B¶ng 2: C¸c ®¬n vÞ tham gia xuÊt khÈu sang ViÔn §«ng giai
®o¹n 1868-1990.
§¬n vÞ: 1000 RCN
STT §¬n vÞ KNXK Tû träng(%)
1 V¨n phßng Tæng c«ng ty 28.129,03 14,28
2 C«ng ty XNK-RQ I 30.788,29 15,63
3 C«ng ty XNK-RQ II 6.500,41 3,30
4 C«ng ty XNK-RQ III 75.975,96 38,57
5 C«ng ty vËt t XNK 25.469,77 12,93
6 C¸c ®¬n vÞ kh¸c 30.118,54 15,29
Nguån: Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Thêi kú nµy, Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam bao gåm 37 ®¬n vÞ
thµnh viªn trùc thuéc vµ 3 ®¬n vÞ liªn doanh ho¹t ®éng trong nhiÒu lÜnh vùc,
nghµnh nghÒ kh¸c nhau nªn bªn c¹nh viÖc khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ tham
gia xuÊt nhËp khÈu , Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam cßn cã sù ph©n c«ng
lao ®éng gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®îc môc tiªu
trong mçi thêi kú kinh doanh. V× vËy, mçi thµnh c«ng cña TCT ®Òu cã sù
gãp phÇn cña c¸ ®¬n vÞ thµnh viªn.
Thùc hiÖn HiÖp ®Þnh rau qu¶ ViÖt-X« , phÝa Liªn X« cung cÊp
cho bªn ViÖt Nam c¸c lo¹i hµng ho¸ trong ®ã cã m¸y mãc thiÕt bÞ: M¸y
32

33. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
nÐn, d©y chuyÒn Ðp níc qu¶...; ph¬ng tiÖn vËn t¶i nh: « t« t¶i, « t« con, « t«
l¹nh...; vËt t vµ nhiªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt nh: kim lo¹i ®en, s¾t, thÐp,
nh«m, ph©n ®¹m, thuèc trõ s©u, gièng rau qu¶, giÊy lµm thïng carton...vµ
mét sè hµng tiªu dïng. Nh÷ng ®¬n vÞ trªn lµ mét phÇn trong c¸c doanh
nghiÖp nhËn ®îc hµng ho¸ hç trî tõ phÝa Liªn X« ®Ó c¶i tiÕn trang thiÕt bÞ
m¸y mãc, ®æi míi gièng c©y trång, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n
phÈm. Trong sè c¸c ®¬n vÞ ®ã, næi bËt nhÊt lµ sù ®ãng gãp cña C«ng ty xuÊt
nhËp khÈu rau qu¶ II trong viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh rau qu¶ nµy. ChØ riªng
kim ng¹ch xuÊt khÈu cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ II trong giai
®o¹n 1986-1990 sang thÞ trêng ViÔn §«ng-Liªn X« ®É ®¹t h¬n 25 triÖu
Róp, chiÕm 38,57% tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy.C¸c ®¬n
vÞ kh¸c nh: C«ng ty vËt t xuÊt nhËp khÈu, V¨n phßng TCT, C«ng ty xuÊt
nhËp khÈu rau qu¶ I còng gãp phÇn kh«ng nhá.
2.2.2. MÆt hµng vµ c¬ cÊu mÆt hµng.
Nh ®· ph©n tÝch ë trªn, nhu cÇu rau qu¶ cña thÞ trêng ViÔn
§«ng lµ rÊt lín. Do ®ã, c¸c mÆt hµng rau qu¶ nhËp khÈu cña vïng nµy rÊt
®a d¹ng, phong phó. .MÆt hµng vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cña Tæng
c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ trêng VIÔn §«ng giai ®o¹n nµy ®îc thÓ
hiÖn qua c¸c b¶ng sau:
B¶ng 3:C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sang ViÔn §«ng cña Tæng c«ng
ty rau qu¶ ViÖt Nam giai ®o¹n 1986-1990. (§¬n vÞ: 1000 tÊn,1000 róp)
1986 1987 1988 1989 1990
Tªn
hµng
Sè l-
îng
TrÞ
gi¸
Sè l-
îng
TrÞ
gi¸
Sè l-
îng
TrÞ
gi¸
Sè l-
îng
TrÞ
gi¸
Sè l-
îng
TrÞ
gi¸
1.
Qu¶ t¬i
27,34 5544 32,44 5394 30,99
5568,
8
18,27
3433,
9
27
5333,
5
Chuèi 12,03 1780 13,63
2017,
6
6,94 1027 3,25 481,4 6 888
Døa 0,78 203 0,6 156,2 0,36 95,2 0,14 36,3 1 260
Da hÊu 9,92 1508 11,83
1797,
4
1
1,35
174,6 7,48 1130 10
1714,
3
Qu¶ cã
mói
4,61 1153 6,38
1422,
8
1
2,34
2712 7,3
1786,
2
10
2471,
2
2. Rau t-
¬i
31,72 119,7 28,52
6422,
5
25,1
12482
,4
24,09
5278,
1
11,72
2385,
5
B¾p c¶i 9,63 28 3,72 321,5 5,21 49,9 0,26 551 0,98 92,1
33

34. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Cµ rèt 8,62
1034,
9
0,91 589,3 2 241,1 1,61 193 0,65 83,3
Su hµo 0,49 42,6 0,57 9,4 0,9 8,2 1,66 161 161 0,43
BÝ xanh 0 0 0,44 63 1,52 18,4 0,69 113 0 0
Khoai
t©y
7,34 173,9 15,91
2545,
4
1179 886,4 10,66 1920 6,17
1050,
4
Hµnh t©y 3,45 607 3,34 586,9 1,47 59,1 0,75 149,3 0 0
Tái cñ 2,19
1153,
3
2,63 1167 2,41 049,3 4,46
2190,
8
2,49 115,7
3. SP
®«ng
l¹nh
10,44
6196,
6
12
7191,
8
15,79
9415,
6
15,21 9016 16 9801
4. §å
hép
1,16
5538,
5
15,44 7676 17,39
8562,
3
15,53 7910 16 8203
5. Gia vÞ 5,55
7783,
9
6,59
8196,
7
9
12308
,8
12,74 17398 13,56
18486
,7
Chuèi
sÊy
1,58
2049,
2
2,15
2781,
7
4,62
5977,
7
7,14
9242,
8
7,5
9697,
5
ít bét 3,7
5259,
1
4,15
5895,
8
4,08
5799,
7
5,19
7379,
4
5,5
7738,
5
H¹t tiªu 0,25 472,6 0,25 477,3 0,25 484,8 0,44 775,8 0,56
1080,
7
RiÒng l¸t 0,02 3 0 0 0 0 0 0 0
0
Gõng
kh«
0 0 0,04 41,9 0,05 4605 0 0 0 0
Tæng
céng
86,21
29002
,8
94,99
34781
,2
8,47
40027
,7
87,74
43035
,3
83,3
43909
,7
(Nguån: Theo sè liÖu cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam)
B¶ng 4:C¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu sang ViÔn §«ngña TCTRQVN+
giai ®o¹n 1986-1990
§¬n vÞ: %
MÆt hµng ChØ tiªu 1986 1987 1988 1989 1990
1. Qu¶
t¬i
KNXK 19,11 15,5 13,9 7,98 12,15
Sè lîng 31,71 34,15 31,47 20,82 32,41
2. Rau t¬i KNXK 14,2 18,46 31,18 12,26 5,43
34

35. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Sè lîng 36,79 30,02 25,49 27,49 14,07
3. S¶n
phÈm ®«ng
KNXK 21,37 30,68 23,52 21,16 21,64
Sè lîng 12,11 12,63 136,03 17,33 19,21
4. §å hép KNXK 19,1 22,07 21,39 18,38 18,68
Sè lîng 12,95 16,25 17,66 17,7 19,21
5. Gia vÞ KNXK 26,22 23,57 30,75 40,43 42,1
Sè lîng 6,44 6,95 9,14 14,52 16,27
Nguån: Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sang thÞ trêng ViÔn §«ng, râ rµng s¶n
phÈm gia vÞ chiÕm u thÕ h¬n h¼n c¸c mÆt hµng kh¸c. Ngay tõ khi cã quan
hÖ b¹n hµng víi Liªn X«, mÆt hµng gia vÞ ®É giµnh ®îc vÞ trÝ ®¸ng kÓ trong
n¨m nhãm chÝnh: n¨m 1986 trÞ gi¸ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 7.783,9 ngh×n
Róp chiÕm 26,22%tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu, ®Õn n¨m th× con sè nµy ®·
lªn tíi 123.008,8 ngh×n Róp chiÕm 30,75%, n¨m 1989 lµ 17.398 ngh×n Róp
chiÕm 40,43% vµ n¨m 1990 lµ 18.486,7 ngh×n Róp chiÕm 42,1%.Sè lîng
xuÊt khÈu mÆt hµng nµy còng kh«ng ngõng gia t¨ng qua c¸c n¨m dï bao
giê còng chiÕm tû lÖ thÊp h¬n c¸c nhãm hµng kh¸c. Thùc tÕ nµy chøng tá,
mÆt hµng gia vÞ cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®¸p øng ®îc nhu cÇu
cña níc b¹n vÒ chÊt lîng, mÉu m·, phï hîp víi thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng
níc b¹n nªn b¹n mua hµng cña TCT víi sè lîng lín h¬n, chÊp nhËn møc gi¸
cao h¬n. Hai mÆt hµng ®å hép vµ ®«ng l¹nh còng kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña
m×nh trªn thÞ trêng ViÔn §«ng thêi kú nµy. Tû träng s¶n phÈm ®«ng l¹nh
duy tr× ë møc 20,68% ®Õn 23,52%, kim ng¹ch vµ sè lîng cã sù gia t¨ng
®¸ng kÓ qua tõng n¨m: nÕu nh n¨m 1986 kim ngach xuÊt khÈu s¶n phÈm
®«ng l¹nh míi lµ 6.196,6 ngh×n Róp t¬ng øng víi 10,44 nghÝn tÊn th× ®Õn
n¨m 1988 ®· lµ 9.415,6 ngh×n Róp, n¨m 1989 lµ 9.501 ngh×n róp t¬ng øng
víi 16 ngh×n tÊn. Sù gia t¨ng nµy cña s¶n phÈm ®å hép thÓ hiÖn: n¨m 1986
xuÊt khÈu 5.538,5ngh×n Róp t¬ng øng víi 11,6 ngh×n tÊn th× ®Õn n¨m 1990
®· xuÊt khÈu ®îc 16 ngh×n tÊn ®¹t kim ngh¹ch xuÊt khÈu 8.203 ngh×n Róp
t¨ng 48,11% vÒ trÞ gi¸ vµ 43,37% vÒ sè lîng. Tû träng cña mÆt hµng ®å hép
trong kim ngh¹ch xuÊt khÈu còng æn ®Þnh duy tr× ë møc 18,38%-22,07%.
§©y lµ kÕt qu¶ tõ viÖc tæ chøc thu gom s¶n phÈm ®Õn viÖc c¶i tiÕn quy tr×nh
s¶n xuÊt chÕ biÕn cña c¸c nhµ m¸y, ®¬n vÞ s¶n xuÊt (chñ yÕu lµ c¸c ®¬n vÞ
35

36. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
kÓ trªn), céng víi thêi tiÕt nh÷ng n¨m nµy kh¸ thuËn lîi ®· gióp TCT ®¹t ®-
îc nh÷ng thµnh c«ng ®ã.
Tuy nhiªn mÆt hµng rau qu¶ t¬i cña TCT l¹i cã chiÒu híng gi¶m m¹nh
qua c¸c n¨m .Ngoµi c¸c mÆt hµng nh da hÊu, qu¶ cã mói, khoai t©y cßn gi÷
®îc kim ngh¹ch xuÊt khÈu , c¸c mÆt hµng rau qu¶ t¬i kh¸c bÞ suy gi¶m mét
c¸ch nhanh chãng vµ hÇu nh kh«ng xuÊt khÈu ®îc lµ bao. Sù gi¶m sót nµy
do nh÷ng nguyªn nh©n sau: Thø nhÊt, c¸c lo¹i rau qu¶ t¬i cña Tæng c«ng ty
rau qu¶ ViÖt Nam cã chÊt lîng, phÈm chÊt kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña
b¹n, thÓ hiÖn ë s¶n phÈm kh«ng ®ång bé, tû lÖ qu¶ to, nhá chªnh lÖch nhau
nhiÒu, cã nh÷ng th× qu¸ chÝn hoÆc cha ®ñ chÝn kh«ng ®¹t tiªu chuÈn hîp
®ång. LÊy vÝ dô mÆt hµng chuèi t¬i: Theo ®óng yªu cÇu cña hîp ®ång th×
nh÷ng qu¶ chuèi t¬i khi xuÊt khÈu sang níc b¹n ph¶i cã chiÒu dµi däc theo
lng qu¶ tõ 24-27 cm, ®êng kÝnh chç to nhÊt cña qu¶ tõ 9-11 cm, qu¶ cã ®é
chÝn ®Òu, võa tíi.. Nhng s¶n phÈm cña TCT khi ®îc kiÓm tra l¹i th× cã tíi 6-
8% kh«ng ®¸p øng ®îc mét trong nh÷ng yªu cÇu trªn. Thø hai, do nh÷ng
nguyªn nh©n vÒ vËn chuyÒn vµ b¶o qu¶nkÐo theo tû lÖ qu¶ h háng, dËp n¸t
t¨ng lµm ¶nh hëng chÊt lîng lo¹i mÆt hµng nµy. nguyªn nh©n tiÕp theo ph¶i
kÓ ®Õn lµ thêi gian nµy TCT cha cã nh÷ng nghiªn cøu hîp lý nh»m t¹o ra
nh÷ng lo¹i rau qu¶ cã n¨ng suÊt cao, ®ång bé, cha tÝch cùc nghiªn cøu nhu
cÇu thÞ trêng b¹n ®Ó ®¸p øng.
2.2.3. H×nh thøc xuÊt khÈu
Thêi kú nµy, Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam thùc hiÖn xuÊt khÈu
sang phÝa Liªn X« hoµn toµn theo h×nh thøc xuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th,
nh©n danh nhµ níc ViÖt Nam tiÕn hµng tr¶ nî cho Liªn X«. Ho¹t ®éng xuÊt
khÈu nµy tu©n thñ theo HiÖp ®Þnh rau qu¶, qua c¸c hîp ®ång ®îc ký kÕt
gi÷a Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam (Vegetexco) vµ Liªn ®oµn nhËp khÈu
rau qu¶ Liªn X«( Sojuzplodoimport). H»ng n¨m, TCT ®îc nhµ níc cÊp chØ
tiªu råi thùc hiÖn giao dÞch víi Liªn ®oµn nhËp khÈu rau qu¶ Liªn X«, ký
kÕt hîp ®ång.ViÖc xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam sang thÞ
trêng ViÔn §«ng thêi kú nµy kh¸ thuËn lîi, TCT xuÊt khÈu hoµn toµn theo
h×nh thøc tr¶ nî nªn kh«ng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr-
êng, s¶n phÈm xuÊt sang níc b¹n mÆc dï chÊt lîng cha cao nhng vÉn ®îc
chÊp nhËn. MÆt kh¸c, thêi tiÕt nh÷ng n¨m ®ã rÊt thuËn lîicho viÖc trång trät
nªn nguyªn liÖu ®Çu vµo cña TCT lu«n s½n cã, vÊn ®Ò thu mua kh«ng gÆp
trë ng¹i nhiÒu. §©y còng lµ thêi kú TCT nhËn ®îc sù hç trî vÒ gièng, m¸y
mãc thiÕt bÞ, ®iÒu nµy ®· gãp phÇn gióp TCT n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm,
nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn, tõng bíc ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña kh¸ch
hµng, t¹o ®îc uy tÝn ®¸ng kÓ trªn thÞ trêng nµy.
Tãm l¹i trong vßng 5 n¨m , vÒ tæng thÓ c¸c nhãm rau qu¶ ta giao
cho b¹n ®Òu cha ®¹t møc ký kÕt hîp ®ång. §iÒu nµy cho thÊy viÖc s¶n xuÊt
36
Tải bản FULL (69 trang): https://bit.ly/3ZEScWW
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

37. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
rau qu¶ cña ta cßn yÕu kÐm cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña níc b¹n, mÆt kh¸c
còng ph¶n ¸nh tr×nh ®é s¶n xuÊt còng nh c¬ së vËt chÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ
phôc vô s¶n xuÊt cña ta cßn rÊt l¹c hËu, cha ph¸t huy ®îc u ®iÓm cña mét n-
íc nhiÖt ®íi. Tuy nhiªn còng ph¶i thõa nhËn rµng trong c¸c nhãm s¶n xuÊt
rau qu¶ nªu trªn th× ta thùc hiÖn t¬ng ®èi tèt c¶ vÒ mÆt sè lîng lÉn lÉn gi¸ trÞ
mÆt hµng. Trong vßng 5 n¨m Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®· thùc hiÖn
84% hîp ®ång vÒ mÆt sè lîng vµ 93% vÒ mÆt chÊt lîng. §Î thùc hiÖn xuÊt
khÈu ®îc mét sè lîng hµng vµ trÞ gi¸ trªn ®©y, phÝa ViÖt Nam ®· ph¶i huy
®éng mét lùc lîng lao ®éng to lín ë hÇu hÕt c¸c tØnh tronng toµn quèc, nhê
vËy ®· bíc ®Çu h×nh thµnh mét sè vïng s¶n xuÊt chuyªn canh. §iÒu ®¸ng
nãi ë ®©y lµ hÇu hÕt c¸c lo¹i rau qu¶ cho xuÊt khÈu ®îc trång vµo vô §«ng
xu©n nh»m gióp n«ng d©n gi¶i quyÕt tèt ®îc vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng
vô, t¨ng thu nhËp vµ còng lµ vÊn ®Ò ph¸t huy lîi thÕ cña mét níc n«ng
nghiÖp nhiÖt ®íi nh níc ta, trong lóc ë Liªn X« vµo c¸c th¸ng nµy ®ang lµ
mïa ®«ng gi¸ rÐt kh«ng thÓ gieo trång rau qu¶ ®îc.
VÒ lùc lîng lao ®éng c«ng nghiÖp, chóng ta ®· gi¶i quyÕt ®ñ c«ng ¨n viÖc
lµm cho 15 nhµ m¸y s¶n xuÊt ®å håp vµ ®«ng l¹nh víi sè lîng c«ng nh©n
lªn ®Õn gÇn 3 v¹n ngêi. Huy ®éng hÇu hÕt c«ng suÊt c¸c cÇu c¶ng, kho b·i
vµ lùc lîng c«ng nh©n t¹i c¸c c¶ng Sµi Gßn, H¶i Phßng, §µ N½ng. Ngoµi ra,
nhê cã HiÖp ®Þnh rau qu¶ ViÖt X« mµ hÇu hÕt c¸c nhµ m¸y ®å hép ®· ®îc
thay da ®æi thÞt, më réng, n©ng cÊp c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, ®ång
thêi mét lo¹t c¸c c«ng tr×nh míi còng ®îc x©y dùng .
XuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn §«ng - Liªn bang Nga giai ®o¹n
1991 ®Õn nay
..25 Bèi c¶nh
Tõ sau n¨m 1991, tøc lµ sau khi Liªn X« vµ hÖ thèng X· héi chñ nghÜa
§«ng ¢u tan r· còng lµ thêi ®iÓm kÕt thóc cña HiÖp ®Þnh rau qu¶ ViÖt X«,
t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi cã nh÷ng biÕn chuyÓn theo chiÒu híng míi t¸c
®éng kh«ng nhá tíi mèi quan hÖ truyÒn thèng gi÷a ViÖt Nam - Liªn X«.
NÒn kinh tÕ níc ta díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ ChÝnh phñ còng ®îc ®iÒu
chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh míi: ChuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa
tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng X· héi chñ nghÜa. Cïng
lóc ®ã, qu¸ tr×nh t nh©n ho¸ ë Liªn X« cò diÔn ra nhanh chãng vµ å ¹t, hÇu
hÕt c¸c Liªn §oµn XuÊt NhËp KhÈu Nhµ níc lín ®Òu ®îc chuyÓn ®æi thµnh
c«ng ty cæ phÇn hay c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. Qu¸ tr×nh nµy lµm suy
gi¶m kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh vµ ph©n ho¸ hÖ thèng hµng rau qu¶ nhËp khÈu
mµ tríc ®©y n»m trong tay c¸c Liªn ®oµn víi sù bao cÊp cña Nhµ níc.
MÆt kh¸c còng tõ n¨m 1991, khu vùc “®ãng cöa” ViÔn §«ng - Xibªri tríc
®©y ®îc më cöa tù do bu«n b¸n víi c¸c níc kh¸c. Hµng lo¹t doanh nghiÖp
37
Tải bản FULL (69 trang): https://bit.ly/3ZEScWW
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

38. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c¸c níc trong khu vùc nh: Trung Quèc, Hµn Quèc,Th¸i Lan, Singapor,
Newziland vµ c¶ Mü å ¹t trµn vµo thÞ trêng ViÔn §«ng - Xibªri víi nh÷ng
chiÕn dÞch qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ rÇm ré, vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn u ®·i ®Æc biÖt
trongbu«n b¸n nh cho thanh to¸n chËm, hç trî tÝn dông ...
TÊt c¶ nhng ®iÒu ®ã ®· t¹o ra mét søc c¹nh tranh quyÕt liÖt vµ lµm mÊt dÇn
tÝnh ®éc t«n tríc ®©y cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam t¹i khu vùc vèn lµ
thÞ trêng truyÒn thèng nµy. ViÖc xuÊt khÈu rau qu¶ ViÖt Nam sang ViÔn
§«ng - Liªn bang Nga kÓ tõ ®ã bÞ dån vµo mét t×nh thÕ rÊt khã kh¨n, ®óng
nh nhËn ®Þnh cña Bé Th¬ng M¹i: “Trong thêi kú1986 - 1990, mÆt hµng rau
qu¶ t¬i vµ chÕ biÕn ®· t¨ng gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ph¸t
triÓn”.
Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, sau khi Liªn X« sôp ®æ, thÞ trêng Liªn bang Nga gÆp
rÊt nhiÒu khã kh¨n, khèi lîng hµng xuÊt khÈu sang Liªn bang Nga gi¶m sót,
chØ cßn kho¶ng 10 % cña thêi kú 1986 - 1990.
Nhu cÇu cña thÞ trêng Nga vÒ rau qu¶ t¬i vµ chÕ biÕn cßn lín, trong lóc ta
cha cñng cè, më réng c¸c thÞ trêng kh¸c ®Ó khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng s½n
cã cña nÒn n«ng nghiÖp níc nhµ th× viÖc t×m nh÷ng biÖn ph¸p vµ ph¬ng
thøc cÇn thiÕt ®Ó tõng bíc håi phôc thÞ trêng Nga, ®Æc biÖt lµ vïng ViÔn
§«ng lµ mét viÖc lµn rÊt cÇn thiÕt ...”
(TrÝch c«ng v¨n 0322 TM/AM - TCQT ngµy 11/01/1993)
..26 T×nh h×nh thùc hiÖn
Trong bèi c¶nh trªn, t×nh h×nh bu«n b¸n cña ViÖt Nam vµ Liªn bang nga
còng cã nhiÒu thay ®æi ®¸ng kÓ. Ho¹t ®éng bu«n b¸n cña 2 níc giai ®o¹n
nµy kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ tr¶ nî mµ cßn lµ bu«n b¸n theo c¬ chÕ thÞ trêng.
V× vËy chia giai ®o¹n nµy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty sang thÞ tr-
êngViÔn §«ng- Liªn Bang Nga chñ yÕu th«ng qua hai h×nh thøc lµ: XuÊt
khÈu theo hiÖp ®Þnh tr¶ nî (1991-19980 vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp theo hîp
®ång (1994-2000).
3.2.1.Kim ng¹ch xuÊt khÈu .
B¶ng 5:Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña TCT sang ViÔn §«ng-Liªn Bang Nga giai
®o¹n 1991-2000
§¬n vÞ: triÖu RCN-USD
N¨m 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
KNXK 9,39 6,61 6,91 3,41 8,46 7,79 6,15 4,99 0,91 1,77
38
3519804