SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  35
Filo Arthropoda
Animais de “pernas articuladas”
Os artrópodes formam o filo mais
       numeroso com mais de

         1 000 000 de espécies
•Compreende   ≅ 80% de todos os animais conhecidos

                     Todos
                     outros
                     filos



                    Arthropoda
Filo Arthropoda

 Diversidade → êxito evolutivo
 Todos os habitats do mundo                Límulo: quelicerado da
                                           Classe Merostomata
 Adaptação estrutural ao habitat
 Adaptação fisiológica ao
habitat           Ácaro:Classe Arachnida




                                            Aranha: Classe Arachnida
Principais Apomorfias
              (novidades evolutivas)


Exoesqueleto → recobre todo o corpo
    → cutícula de quitina

Apêndices multiarticulados → placas separadas
    → permite movimento

Muda / Ecdise → troca periódica do exoesqueleto
    → permite o crescimento
Características do Filo Arthropoda
Simetria bilateral, celomados
Tagmatização → grupo de placas articulares
    → cefálico        cefalotórax
    → torácico
    → abdominal               Secção transversal

Placas → tergitos →dorsais
    → pleuritos → laterais
    → esternitos → ventrais
Filo Arthropoda

   Subfilo        Subfilo       Subfilo         Subfilo
  Trilobita     Chelicerata    Crustacea       Uniramia


† extintos


                       Classe Branchiopoda
  Classe Merostomata   Classe Malacostraca   Classe Diplopoda
  Classe Pycnogonida   Classe Copepoda       Classe Chilopoda
  Classe Arachnida     Classe Ostracoda      Classe Pauropoda
                       Classe Cirripedia     Classe Symphyla
                                             Classe Insecta
Sistemas dos Artrópodes
 Tegumento- epiderme com uma camada
 celular que secreta o exoesqueleto
 Esqueleto- exoesqueleto de quitina
Muscular- musculatura estriada e muito
 complexa para movimentar o esqueleto
 Digestório- completo, peças bucais e
 estômago modificados de acordo com o
 tipo de alimentação.
Excretor –
glândulas coxais (ex: aranhas);
glândulas verdes (ex: siri);
túbulos de Malpighi (ex: insetos).

  Respiratório –
Ausente (alguns animais aquáticos ou muito
  pequenos)
Traquéias (insetos)
Filotraquéias (aranhas)
Circulatório- aberto com coração dorsal

Nervoso- Cérebro dorsal; dois cordões
nervosos ventrais com um gânglio em
cada segmento
Endócrino- muda controlada por hormônios,
juvenilizante e ecdisona.
Reprodutor
  Variável, maioria dióicos, geralmente com
  dimorfismo sexual; ciclos de vida complexos;
  Fertilização interna na maioria
  Desenvolvimento
    Direto
    Hemimetábolos - metamorfose incompleta
    Holometábolos – metamorfose completa
Subfilo Trilobita
                  (Trilobitmorpha)
todos extintos
≅ 5.000 gêneros
Eurypterida
Escorpião marinho




   SUBFILO CHELICERATA
Subfilo Chelicerata

Classe: Merostomata - límulo
Classe: Pycnogonida - aranha do mar
Classe: Arachnida - aranha, carrapato,
ácaro, escorpião, etc.
Subfilo Chelicerata
   Classe Merostomata
Os límulos ocorrem há aproximadamente 250
              milhões de anos
Classe: Merostomata
• Limulus
Subfilo Chelicerata
Classe Pycnogonida
   • aranhas do mar
   • ≅ 1.000 espécies marinhas
   • machos carregam os ovos
Subfilo Chelicerata
Classe Arachnida
Classe: Arachnida
—Ordem: Araneae - Aranha
—Ordem: Scorpiones - Escorpião
—Ordem: Opiliones - Opilião
—Ordem: Acari – Ácaro e carrapato
—Ordem: Pseudoscorpiones - Pseudoescorpião
—Ordem: Amblypygi-
—Ordem: Uropygi-
—Ordem: - Palpigradi
—Ordem: Ricinulei–
—Ordem: Solifugae – aranha camelo
Ordem Araneae

• Aranha
Ordem: Scorpiones
• Escorpião
Ordem: Opiliones


• opilião
Ordem: Acari
• Carrapato e ácaro
Ordem: Pseudoscorpiones




Aprox. 2.000 espécies de falso escorpiões
A maioria das espécies mede ≅ 7 mm
Ordem Amblypygi
Ordem Ricinulei
Ordem Uropygi
Subfilo Crustacea
Subfilo Crustacea
Classe: Maxillopoda (subclasse Cirripedia)
   craca
Classe: Malacostraca
  Ordem: Isopoda
  Ordem: Amphipoda
  Ordem: Decapoda siri, carangueijo
Classe: Branchiopoda
Classe: Maxillopoda
• Subclasse: Cirripedia
  – craca
Classe: Malacostraca
• Ordem
  Isopoda




    • Ordem
      Amphipoda
Classe Malacostraca
Ordem: Decapoda
Subfilo Uniramia
Classe Diplopoda

 Milípedes ou mil-pés
 Piolhos-de-cobra
Subfilo Uniramia
 Classe Chilopoda

Lacraias
Subfilo Uniramia
  Classe Insecta

Insetos
Como os artrópodes se
                     relacionam?
                                                  Crustacea
                           Chelicerata
                                                              Uniramia
       Trilobita



            Nematoda        Rotifera

                                       Annelida

                       Nemertea
     Platyhelminthes


           Cnidaria
Porifera




                                                          tagmatização

               Ancestral comum                            exoesqueleto
                desconhecido

Contenu connexe

Tendances (20)

Os aminiota: Répteis
Os aminiota: RépteisOs aminiota: Répteis
Os aminiota: Répteis
 
coleopteros2
coleopteros2coleopteros2
coleopteros2
 
Aula de Biologia - Vertebrados (Peixes e Anfíbios) - 2° Ano Ensino Médio
Aula de Biologia - Vertebrados (Peixes e Anfíbios) - 2° Ano Ensino MédioAula de Biologia - Vertebrados (Peixes e Anfíbios) - 2° Ano Ensino Médio
Aula de Biologia - Vertebrados (Peixes e Anfíbios) - 2° Ano Ensino Médio
 
Diptera - vet 145
Diptera - vet 145Diptera - vet 145
Diptera - vet 145
 
Classe insecta
Classe insectaClasse insecta
Classe insecta
 
Artrópodes oficial
Artrópodes   oficialArtrópodes   oficial
Artrópodes oficial
 
Aula arthropoda
Aula   arthropodaAula   arthropoda
Aula arthropoda
 
Filo Mollusca
Filo MolluscaFilo Mollusca
Filo Mollusca
 
Ordem hymenoptera completo
Ordem hymenoptera   completoOrdem hymenoptera   completo
Ordem hymenoptera completo
 
Filogenia arthropoda
Filogenia arthropodaFilogenia arthropoda
Filogenia arthropoda
 
Crustáceos
CrustáceosCrustáceos
Crustáceos
 
Evolução e ecologia de anfíbios
Evolução e ecologia de anfíbiosEvolução e ecologia de anfíbios
Evolução e ecologia de anfíbios
 
Biologia - Platelmintos
Biologia - PlatelmintosBiologia - Platelmintos
Biologia - Platelmintos
 
Insetos
InsetosInsetos
Insetos
 
Aula 1 introdução
Aula 1   introduçãoAula 1   introdução
Aula 1 introdução
 
Repteis
RepteisRepteis
Repteis
 
Crustaceos
CrustaceosCrustaceos
Crustaceos
 
Aula morfologia interna menu
Aula morfologia interna   menuAula morfologia interna   menu
Aula morfologia interna menu
 
Apostila-entomologia-geral
Apostila-entomologia-geralApostila-entomologia-geral
Apostila-entomologia-geral
 
A Classe dos Insetos - Biologia
A Classe dos Insetos - BiologiaA Classe dos Insetos - Biologia
A Classe dos Insetos - Biologia
 

En vedette

Biologia - Artropodes
Biologia - ArtropodesBiologia - Artropodes
Biologia - ArtropodesEstude Mais
 
Normalización lingüística
Normalización lingüísticaNormalización lingüística
Normalización lingüísticaGonzaloGianzo
 
Subfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervoso
Subfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervosoSubfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervoso
Subfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervosolourivalcaburite
 
Métodos de captura de insectos 2015
Métodos de captura de insectos 2015Métodos de captura de insectos 2015
Métodos de captura de insectos 2015Jose Luis Pall
 
Exercicios de fatorial
Exercicios de fatorialExercicios de fatorial
Exercicios de fatorialEstude Mais
 
Albertus seba e o gabinete de curiosidades
Albertus seba e o gabinete de curiosidadesAlbertus seba e o gabinete de curiosidades
Albertus seba e o gabinete de curiosidadesJosé Palma
 
Estudo de texto diario da web
Estudo de texto diario da webEstudo de texto diario da web
Estudo de texto diario da webEstude Mais
 
Exercicios de permutacoes
Exercicios de permutacoesExercicios de permutacoes
Exercicios de permutacoesEstude Mais
 
Lista de exercicios de termoquimica
Lista de exercicios de termoquimicaLista de exercicios de termoquimica
Lista de exercicios de termoquimicaEstude Mais
 
Exercicio de quimica organica
Exercicio de quimica organicaExercicio de quimica organica
Exercicio de quimica organicaEstude Mais
 
Lista 2 de exercicios de solubilidade
Lista 2 de exercicios de solubilidadeLista 2 de exercicios de solubilidade
Lista 2 de exercicios de solubilidadeEstude Mais
 
Filo annelida Aula 4
Filo annelida Aula 4Filo annelida Aula 4
Filo annelida Aula 4Henrique Zini
 
Exercicio de eletrostatica
Exercicio de eletrostaticaExercicio de eletrostatica
Exercicio de eletrostaticaEstude Mais
 
Exercício de óptica sobre construção geométrica de imagens
Exercício de óptica sobre construção geométrica de imagensExercício de óptica sobre construção geométrica de imagens
Exercício de óptica sobre construção geométrica de imagensEstude Mais
 
Exercício de Física sobre Óptica Geométrica
Exercício de Física sobre Óptica GeométricaExercício de Física sobre Óptica Geométrica
Exercício de Física sobre Óptica GeométricaEstude Mais
 
Colecta y conservación de artrópodos
Colecta y conservación de artrópodosColecta y conservación de artrópodos
Colecta y conservación de artrópodosKlaus Kremer
 

En vedette (20)

Biologia - Artropodes
Biologia - ArtropodesBiologia - Artropodes
Biologia - Artropodes
 
Normalización lingüística
Normalización lingüísticaNormalización lingüística
Normalización lingüística
 
Arthropoda 1
Arthropoda 1Arthropoda 1
Arthropoda 1
 
Teccolectpres05
Teccolectpres05Teccolectpres05
Teccolectpres05
 
Subfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervoso
Subfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervosoSubfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervoso
Subfilo hexapoda -_sistemas_digestorio_respiratorio_e_nervoso
 
Métodos de captura de insectos 2015
Métodos de captura de insectos 2015Métodos de captura de insectos 2015
Métodos de captura de insectos 2015
 
Alfabeto Cursivo
Alfabeto CursivoAlfabeto Cursivo
Alfabeto Cursivo
 
Exercicios de fatorial
Exercicios de fatorialExercicios de fatorial
Exercicios de fatorial
 
Albertus seba e o gabinete de curiosidades
Albertus seba e o gabinete de curiosidadesAlbertus seba e o gabinete de curiosidades
Albertus seba e o gabinete de curiosidades
 
Estudo de texto diario da web
Estudo de texto diario da webEstudo de texto diario da web
Estudo de texto diario da web
 
Exercicios de permutacoes
Exercicios de permutacoesExercicios de permutacoes
Exercicios de permutacoes
 
Lista de exercicios de termoquimica
Lista de exercicios de termoquimicaLista de exercicios de termoquimica
Lista de exercicios de termoquimica
 
Crustáceos decapodas
Crustáceos decapodasCrustáceos decapodas
Crustáceos decapodas
 
Exercicio de quimica organica
Exercicio de quimica organicaExercicio de quimica organica
Exercicio de quimica organica
 
Lista 2 de exercicios de solubilidade
Lista 2 de exercicios de solubilidadeLista 2 de exercicios de solubilidade
Lista 2 de exercicios de solubilidade
 
Filo annelida Aula 4
Filo annelida Aula 4Filo annelida Aula 4
Filo annelida Aula 4
 
Exercicio de eletrostatica
Exercicio de eletrostaticaExercicio de eletrostatica
Exercicio de eletrostatica
 
Exercício de óptica sobre construção geométrica de imagens
Exercício de óptica sobre construção geométrica de imagensExercício de óptica sobre construção geométrica de imagens
Exercício de óptica sobre construção geométrica de imagens
 
Exercício de Física sobre Óptica Geométrica
Exercício de Física sobre Óptica GeométricaExercício de Física sobre Óptica Geométrica
Exercício de Física sobre Óptica Geométrica
 
Colecta y conservación de artrópodos
Colecta y conservación de artrópodosColecta y conservación de artrópodos
Colecta y conservación de artrópodos
 

Similaire à Artropodes agronomia

Similaire à Artropodes agronomia (20)

Reino animalia artrópodes,insetos ok
Reino animalia artrópodes,insetos okReino animalia artrópodes,insetos ok
Reino animalia artrópodes,insetos ok
 
Capítulo 07 invertebrados II
Capítulo 07   invertebrados IICapítulo 07   invertebrados II
Capítulo 07 invertebrados II
 
Arthropoda 2
Arthropoda 2Arthropoda 2
Arthropoda 2
 
Artrópodes
ArtrópodesArtrópodes
Artrópodes
 
Filo Arthropoda
Filo ArthropodaFilo Arthropoda
Filo Arthropoda
 
Aula Reptilia
Aula ReptiliaAula Reptilia
Aula Reptilia
 
281 735 invertebrados
281 735 invertebrados281 735 invertebrados
281 735 invertebrados
 
Artropodes
ArtropodesArtropodes
Artropodes
 
Artrópodes
ArtrópodesArtrópodes
Artrópodes
 
Aula de-artropodes 2017
Aula de-artropodes 2017Aula de-artropodes 2017
Aula de-artropodes 2017
 
Caracteristicas do reino animal
Caracteristicas do reino animalCaracteristicas do reino animal
Caracteristicas do reino animal
 
Zoologia dos invertebrados
Zoologia dos invertebradosZoologia dos invertebrados
Zoologia dos invertebrados
 
Artrópodes.pptx
Artrópodes.pptxArtrópodes.pptx
Artrópodes.pptx
 
Artrópodos
ArtrópodosArtrópodos
Artrópodos
 
Aula cordados
Aula cordadosAula cordados
Aula cordados
 
Artrópodes.ppt
Artrópodes.pptArtrópodes.ppt
Artrópodes.ppt
 
classe insecta.Bio
classe insecta.Bioclasse insecta.Bio
classe insecta.Bio
 
Resumo: Filo Artrópodes
Resumo: Filo ArtrópodesResumo: Filo Artrópodes
Resumo: Filo Artrópodes
 
ArtróPodes CaracteríSticas Gerais
ArtróPodes  CaracteríSticas GeraisArtróPodes  CaracteríSticas Gerais
ArtróPodes CaracteríSticas Gerais
 
Filo artrópodes 05 crustáceos - classificação
Filo artrópodes 05   crustáceos - classificaçãoFilo artrópodes 05   crustáceos - classificação
Filo artrópodes 05 crustáceos - classificação
 

Plus de Henrique Zini

Morfologia da flor agronomia
Morfologia da flor agronomiaMorfologia da flor agronomia
Morfologia da flor agronomiaHenrique Zini
 
Nomenclatura dos compostos_org_nicos
Nomenclatura dos compostos_org_nicosNomenclatura dos compostos_org_nicos
Nomenclatura dos compostos_org_nicosHenrique Zini
 
Nomenclatura zoológica Aula 2
Nomenclatura zoológica Aula 2Nomenclatura zoológica Aula 2
Nomenclatura zoológica Aula 2Henrique Zini
 
Zoologia geral aulas 1
Zoologia geral aulas 1Zoologia geral aulas 1
Zoologia geral aulas 1Henrique Zini
 

Plus de Henrique Zini (10)

Família malvaceae
Família malvaceaeFamília malvaceae
Família malvaceae
 
Morfologia da flor agronomia
Morfologia da flor agronomiaMorfologia da flor agronomia
Morfologia da flor agronomia
 
Folha agronomia
Folha  agronomiaFolha  agronomia
Folha agronomia
 
Dados hantavirose
Dados hantaviroseDados hantavirose
Dados hantavirose
 
Bromeeliaceae
BromeeliaceaeBromeeliaceae
Bromeeliaceae
 
Nomenclatura dos compostos_org_nicos
Nomenclatura dos compostos_org_nicosNomenclatura dos compostos_org_nicos
Nomenclatura dos compostos_org_nicos
 
morfologia Aula 1
morfologia Aula 1morfologia Aula 1
morfologia Aula 1
 
Nemathelminthes
NemathelminthesNemathelminthes
Nemathelminthes
 
Nomenclatura zoológica Aula 2
Nomenclatura zoológica Aula 2Nomenclatura zoológica Aula 2
Nomenclatura zoológica Aula 2
 
Zoologia geral aulas 1
Zoologia geral aulas 1Zoologia geral aulas 1
Zoologia geral aulas 1
 

Dernier

Aula de jornada de trabalho - reforma.ppt
Aula de jornada de trabalho - reforma.pptAula de jornada de trabalho - reforma.ppt
Aula de jornada de trabalho - reforma.pptPedro Luis Moraes
 
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptxTeoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptxTailsonSantos1
 
6ano variação linguística ensino fundamental.pptx
6ano variação linguística ensino fundamental.pptx6ano variação linguística ensino fundamental.pptx
6ano variação linguística ensino fundamental.pptxJssicaCassiano2
 
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...Francisco Márcio Bezerra Oliveira
 
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividadesRevolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividadesFabianeMartins35
 
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdfCurrículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdfTutor de matemática Ícaro
 
matematica aula didatica prática e tecni
matematica aula didatica prática e tecnimatematica aula didatica prática e tecni
matematica aula didatica prática e tecniCleidianeCarvalhoPer
 
Projeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdf
Projeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdfProjeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdf
Projeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdfHELENO FAVACHO
 
Texto dramático com Estrutura e exemplos.ppt
Texto dramático com Estrutura e exemplos.pptTexto dramático com Estrutura e exemplos.ppt
Texto dramático com Estrutura e exemplos.pptjricardo76
 
PROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdfPROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdfHELENO FAVACHO
 
8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeito
8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeito8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeito
8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeitotatianehilda
 
E a chuva ... (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...
E a chuva ...  (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...E a chuva ...  (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...
E a chuva ... (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...andreiavys
 
PROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIA
PROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIAPROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIA
PROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIAHELENO FAVACHO
 
PROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdfPROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdfHELENO FAVACHO
 
Projeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdf
Projeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdfProjeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdf
Projeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdfHELENO FAVACHO
 
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEMPRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEMHELENO FAVACHO
 
Jogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para crianças
Jogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para criançasJogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para crianças
Jogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para criançasSocorro Machado
 
Plano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptx
Plano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptxPlano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptx
Plano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptxPaulaYaraDaasPedro
 
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.pptaula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.pptssuser2b53fe
 
Cartão de crédito e fatura do cartão.pptx
Cartão de crédito e fatura do cartão.pptxCartão de crédito e fatura do cartão.pptx
Cartão de crédito e fatura do cartão.pptxMarcosLemes28
 

Dernier (20)

Aula de jornada de trabalho - reforma.ppt
Aula de jornada de trabalho - reforma.pptAula de jornada de trabalho - reforma.ppt
Aula de jornada de trabalho - reforma.ppt
 
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptxTeoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
 
6ano variação linguística ensino fundamental.pptx
6ano variação linguística ensino fundamental.pptx6ano variação linguística ensino fundamental.pptx
6ano variação linguística ensino fundamental.pptx
 
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
 
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividadesRevolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
 
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdfCurrículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
 
matematica aula didatica prática e tecni
matematica aula didatica prática e tecnimatematica aula didatica prática e tecni
matematica aula didatica prática e tecni
 
Projeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdf
Projeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdfProjeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdf
Projeto de Extensão - ENGENHARIA DE SOFTWARE - BACHARELADO.pdf
 
Texto dramático com Estrutura e exemplos.ppt
Texto dramático com Estrutura e exemplos.pptTexto dramático com Estrutura e exemplos.ppt
Texto dramático com Estrutura e exemplos.ppt
 
PROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdfPROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO I - TERAPIAS INTEGRATIVAS E COMPLEMENTARES.pdf
 
8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeito
8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeito8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeito
8 Aula de predicado verbal e nominal - Predicativo do sujeito
 
E a chuva ... (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...
E a chuva ...  (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...E a chuva ...  (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...
E a chuva ... (Livro pedagógico para ser usado na educação infantil e trabal...
 
PROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIA
PROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIAPROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIA
PROJETO DE EXTENSÃO I - AGRONOMIA.pdf AGRONOMIAAGRONOMIA
 
PROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdfPROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdf
PROJETO DE EXTENSÃO - EDUCAÇÃO FÍSICA BACHARELADO.pdf
 
Projeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdf
Projeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdfProjeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdf
Projeto de Extensão - DESENVOLVIMENTO BACK-END.pdf
 
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEMPRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
 
Jogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para crianças
Jogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para criançasJogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para crianças
Jogo de Rimas - Para impressão em pdf a ser usado para crianças
 
Plano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptx
Plano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptxPlano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptx
Plano de aula Nova Escola períodos simples e composto parte 1.pptx
 
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.pptaula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
 
Cartão de crédito e fatura do cartão.pptx
Cartão de crédito e fatura do cartão.pptxCartão de crédito e fatura do cartão.pptx
Cartão de crédito e fatura do cartão.pptx
 

Artropodes agronomia