Yatağa Bağımlı, Terminal Dönem Ve Geriyatrik Hastada Hemşirelik Bakımı Hisar Intercontinental Hospital

1. YATAGA BAĞIMLI,YATAGA BAĞIMLI,
TERMİNAL DÖNEM veTERMİNAL DÖNEM ve
Geriyatrik HastadaGeriyatrik Hastada
Hemşirelik BakımıHemşirelik Bakımı

2. Bilinçsiz hasta bakımında önemliBilinçsiz hasta bakımında önemli
noktalarnoktalar
1.1. Hastanın tüm gereksinimlerinin sağlıkHastanın tüm gereksinimlerinin sağlık
personeli tarafında karsılanacağınıpersoneli tarafında karsılanacağını
bilmekbilmek
2.2. Oluşabilecek komplikasyonlar yonundenOluşabilecek komplikasyonlar yonunden
hastayı degerlendirmekhastayı degerlendirmek
3.3. Bütün sistemleri değerlendirmek.Bütün sistemleri değerlendirmek.

3. Yatağa Bağımlı ve Geriyatrik HastaYatağa Bağımlı ve Geriyatrik Hasta
Hastanın yatağa tam bağımlı olduğu durumlarda, hastaHastanın yatağa tam bağımlı olduğu durumlarda, hasta
özel gereksinimlerini kendi karşılayamaz.özel gereksinimlerini kendi karşılayamaz.
 Hastanın geçici yatağa bağımlılığı, yatak istirahatiHastanın geçici yatağa bağımlılığı, yatak istirahati
,iyileşme ve yenilenmeyi hızlandırır.,iyileşme ve yenilenmeyi hızlandırır.
 Hastanın herhangi bir yardıma gerek olmadan neleriHastanın herhangi bir yardıma gerek olmadan neleri
tehlikesizce yapabileceğini hemşire bilmelidir.tehlikesizce yapabileceğini hemşire bilmelidir.
 Gücünün dışında faaliyetler istendiğinde hastaGücünün dışında faaliyetler istendiğinde hasta
yeteneklerinin sınırlılığını iyice hissedeceğindenyeteneklerinin sınırlılığını iyice hissedeceğinden
karamsarlığa kapılmasına neden olurkaramsarlığa kapılmasına neden olur
 Bu yüzden hastanın başarabildiği basit faaliyetlerdenBu yüzden hastanın başarabildiği basit faaliyetlerden
başlanarak kendi güvenini kazanması ve bakımına katkıdabaşlanarak kendi güvenini kazanması ve bakımına katkıda
bulunması sağlanmalıdır.bulunması sağlanmalıdır.
Hemşire, hastanın yapmaya çalışarak başarısız olduğuHemşire, hastanın yapmaya çalışarak başarısız olduğu
durumlarda doğan ruhsal tepkileri, soğukkanlılıkladurumlarda doğan ruhsal tepkileri, soğukkanlılıkla
karşılamalıdır.karşılamalıdır.

4. Hemşirelik BakımıHemşirelik Bakımı
 Yatağa bağımlı hastalarda, devamlıYatağa bağımlı hastalarda, devamlı
yatmaya bağlı vücudun belli kısımlarındayatmaya bağlı vücudun belli kısımlarında
fazla basınç nedeniyle kan akımının azfazla basınç nedeniyle kan akımının az
olması ve dokuların beslenememesi yatakolması ve dokuların beslenememesi yatak
yarasına neden olur.yarasına neden olur.
 İyi bir hemşirelik bakımı ile bu yaralarİyi bir hemşirelik bakımı ile bu yaralar
önlenebildiğinden amaç, yaralarınönlenebildiğinden amaç, yaraların
oluşmasını önlemektiroluşmasını önlemektir

5. BASI ÜLSERLERİBASI ÜLSERLERİ
 Bası yarası belli bir deri alanına aralıksızBası yarası belli bir deri alanına aralıksız
ve uzun süre süren bası sonucu meydanave uzun süre süren bası sonucu meydana
gelen iskemi,hücre ölümü ve dokugelen iskemi,hücre ölümü ve doku
nekrozudur.nekrozudur.
 Yük binen kemiksi çıkıntılar üzerindekiYük binen kemiksi çıkıntılar üzerindeki
deride daha sık görülür.deride daha sık görülür.

6. BASI ÜLSERLERİBASI ÜLSERLERİ
EVRE 1EVRE 1 :Sağlam deride beyazlaşmayan:Sağlam deride beyazlaşmayan
eritem.Deri bütünlüğü bozulmamıştır.eritem.Deri bütünlüğü bozulmamıştır.
EVRE 2EVRE 2 :Dermis veya epidermisi etkileyen:Dermis veya epidermisi etkileyen
parsiyel kalınlıkta deri kaybı mevcuttur.Bülparsiyel kalınlıkta deri kaybı mevcuttur.Bül
oluşumu vardır.oluşumu vardır.
EVRE 3EVRE 3 :Tam kat deri kaybı olup ,subkütan:Tam kat deri kaybı olup ,subkütan
dokuları içine alır.Alttaki fasyaya kadardokuları içine alır.Alttaki fasyaya kadar
uzanabilir ancak içine almaz.uzanabilir ancak içine almaz.
EVRE 4EVRE 4 :Tam kat deri kaybı olup,daha:Tam kat deri kaybı olup,daha
derindir.Alttaki kas veya kemik ,eklemderindir.Alttaki kas veya kemik ,eklem
kapsülüde etkilenmiştir.kapsülüde etkilenmiştir.

9. BASI ÜLSERLERİ EN SIK;BASI ÜLSERLERİ EN SIK;
BAŞIN ARKA KISMI
OKSİPİTAL
KÜREK KEMİKLERİNİN
ÇIKINTILARI
KRİSTA İLİYAKA
SAKRUM
DİRSEKLER
TOPUKLAR
AVUÇ
AYALARI

10. BASI ÜLSERLERİBASI ÜLSERLERİ
 GELİŞİMİNDE 4 ANA FAKTÖRGELİŞİMİNDE 4 ANA FAKTÖR
TANIMLANMIŞTIR:TANIMLANMIŞTIR:
BASINÇ
SÜRTÜNME
NEM
GERİLME

11. KORUYUCU ÖNLEMLERKORUYUCU ÖNLEMLER
 Hareketleri azalmış,duyu bozukluğuHareketleri azalmış,duyu bozukluğu
olan ,mental uyanıklık durumu bozuk olanolan ,mental uyanıklık durumu bozuk olan
ve sedatize edilmekte olan hastalar riskve sedatize edilmekte olan hastalar risk
altındadır.altındadır.
 KOMAKOMA
 OMURİLİK YARALANMASIOMURİLİK YARALANMASI
 MULTİPL TRAVMAMULTİPL TRAVMA

12. Önleyici uygulamalar;Önleyici uygulamalar;
 Braden skalasına göre risk belirlenmeli ve Braden skalasıBraden skalasına göre risk belirlenmeli ve Braden skalası
koruma protokolü uygulamaya geçirilir.Riskli gruba girenkoruma protokolü uygulamaya geçirilir.Riskli gruba giren
hastalara dekübütüs önleme ve standart bakım formuhastalara dekübütüs önleme ve standart bakım formu
doldurulmalıdır,doldurulmalıdır,
 En az 2 saatte bir hastanın pozisyonuEn az 2 saatte bir hastanın pozisyonu
değiştirilmelidir,bası bölgeleri yastıkla desteklenmelidir,değiştirilmelidir,bası bölgeleri yastıkla desteklenmelidir,
 Her pozisyon değiştirme sırasında sıkı gözlem veHer pozisyon değiştirme sırasında sıkı gözlem ve
inflamasyon belirtisi olan alanlar basıdan korunmalıdır,inflamasyon belirtisi olan alanlar basıdan korunmalıdır,
 Sürtünmelerden hastalar korunmalıdır,Sürtünmelerden hastalar korunmalıdır,
 Havalı yatak kullanılmalıdır,Havalı yatak kullanılmalıdır,
 Topuk koruyucu kullanılmalıdır.Topuk koruyucu kullanılmalıdır.
 Hastanın cildi temiz ve kuru tutulmalıdır.Hastanın cildi temiz ve kuru tutulmalıdır.
 Basınç bölgelerine masaj yapılmalıdır.Basınç bölgelerine masaj yapılmalıdır.
 Yeterli ve dengeli beslenme ve sıvı alımı sağlanmalıdır.Yeterli ve dengeli beslenme ve sıvı alımı sağlanmalıdır.

13. BASI YARASI DURUM CETVELİBASI YARASI DURUM CETVELİ
 YERİYERİ
 BİÇİMİBİÇİMİ
 BÜYÜKLÜĞÜBÜYÜKLÜĞÜ
 DERİNLİĞİDERİNLİĞİ
 KENARLARIKENARLARI
 DERİ ALTINDAKİ NEKROTİK DOKUDERİ ALTINDAKİ NEKROTİK DOKU
 EKSUDAEKSUDA
 ÇEVRELEYEN DERİ DURUMUÇEVRELEYEN DERİ DURUMU

14. Yatağa bağımlı olmanın kas veYatağa bağımlı olmanın kas ve
iskelet sistemine etkisiiskelet sistemine etkisi
 Vücutta kullanılmayan kaslar zamanla gücünüVücutta kullanılmayan kaslar zamanla gücünü
kaybeder. Kaslarda oluşan kuvvetsizlik ve ağrılar kaskaybeder. Kaslarda oluşan kuvvetsizlik ve ağrılar kas
atrofisi ile sonuçlanır. Hareketsizlik aynı zamandaatrofisi ile sonuçlanır. Hareketsizlik aynı zamanda
kalsiyum metabolizmasını etkiler. Kana çekilen kalsiyum,kalsiyum metabolizmasını etkiler. Kana çekilen kalsiyum,
fosfor ile birlikte idrar ile atılır. Bu nedenle da hastadafosfor ile birlikte idrar ile atılır. Bu nedenle da hastada
osteoporoz görülebilir.osteoporoz görülebilir.
 Ayrıca eklem hareketlerinin kısıtlanması ve eklemAyrıca eklem hareketlerinin kısıtlanması ve eklem
çevresindeki dokuların kısalması nedeniyle, ayakçevresindeki dokuların kısalması nedeniyle, ayak
düşmesi, el bileği düşmesi, kalçanın eksternal rotasyondüşmesi, el bileği düşmesi, kalçanın eksternal rotasyon
kontraktürü görülür.kontraktürü görülür.

15.  Yatakta yapılan vücut egzersizleri, kas ve iskeletYatakta yapılan vücut egzersizleri, kas ve iskelet
sisteminde olabilecek komplikasyonları önlendiğisisteminde olabilecek komplikasyonları önlendiği
gibi geçici yatağa bağımlı hastada iyileşmegibi geçici yatağa bağımlı hastada iyileşme
devresini kısaltır.devresini kısaltır.
 Hastaya, durumuna göre, doktorunHastaya, durumuna göre, doktorun
önereceği egzersizler düzenli olarak yaptırılır.önereceği egzersizler düzenli olarak yaptırılır.
Hastada olanak olduğu ölçüde kendi bakımınıHastada olanak olduğu ölçüde kendi bakımını
hastanın kendisine yaptırmak, doğru hareketlerihastanın kendisine yaptırmak, doğru hareketleri
göstermek, sakınca yoksa yatak içinde hastayıgöstermek, sakınca yoksa yatak içinde hastayı
döndürmek gerekirdöndürmek gerekir

16.  Oturur pozisyona gelebilen hasta, başını öne, arkaya,Oturur pozisyona gelebilen hasta, başını öne, arkaya,
sağa ve sola sırayla eğerek boyun kaslarını ve ekleminisağa ve sola sırayla eğerek boyun kaslarını ve eklemini
çalıştırır.çalıştırır.
 Omuz ve bel kaslarını kuvvetlendirmek amacıylaOmuz ve bel kaslarını kuvvetlendirmek amacıyla
oturabilen hasta, kollarını başın üzerinde birleştirerekoturabilen hasta, kollarını başın üzerinde birleştirerek
bedeni iki yana eğip çevirmelidir. Ayrıca hasta yüzüstübedeni iki yana eğip çevirmelidir. Ayrıca hasta yüzüstü
yatarken kollarının yardımı olmadan baş ve gövdesiniyatarken kollarının yardımı olmadan baş ve gövdesini
kaldırmaya çalışır. Kollar geri ve yukarı uzatılır.kaldırmaya çalışır. Kollar geri ve yukarı uzatılır.
 Parmakları özellikle başparmağı hareket ettirmek çokParmakları özellikle başparmağı hareket ettirmek çok
önemlidir. Hasta başparmağı ile diğer parmak uçlarınaönemlidir. Hasta başparmağı ile diğer parmak uçlarına
dokunmaya çalışmalıdır.dokunmaya çalışmalıdır.
 Aksi halde başparmağın kaşık, dişfırçası gibi malzemeleriAksi halde başparmağın kaşık, dişfırçası gibi malzemeleri
tutma yeteneği kaybolur.tutma yeteneği kaybolur.

17.  Hasta sırt üstü yatarken ayak bileklerini veHasta sırt üstü yatarken ayak bileklerini ve
parmaklarını dışa ve içe doğru çevirmelidir. Ayrıcaparmaklarını dışa ve içe doğru çevirmelidir. Ayrıca
ayağa destek olacak, ayak tahtalarını kullanarakayağa destek olacak, ayak tahtalarını kullanarak
ayak düşmeleri önlenirayak düşmeleri önlenir
 . Egzersiz yapılmadığı aralarda ayak, bacak ve. Egzersiz yapılmadığı aralarda ayak, bacak ve
kalça eksternal rotasyon kontraktürlerini önlemekkalça eksternal rotasyon kontraktürlerini önlemek
için, bu kısımlar kum torbaları ile desteklenmelidir.için, bu kısımlar kum torbaları ile desteklenmelidir.
 Yatağa bağımlı hastayı yatak içinde hareketYatağa bağımlı hastayı yatak içinde hareket
ettirmek ve sakıncası yoksa yataktan sedyeyeettirmek ve sakıncası yoksa yataktan sedyeye
veya sandalyeye almak gerekir. bu nedenleveya sandalyeye almak gerekir. bu nedenle
güçsüz bir hastayı hareket ettirme, kaldırmagüçsüz bir hastayı hareket ettirme, kaldırma
taşımada dikkatli olunmalıdır.taşımada dikkatli olunmalıdır.
 Hastanın ilk kez ayağa kaldırılmasında, ortostatikHastanın ilk kez ayağa kaldırılmasında, ortostatik
hipotansiyon nedeniyle dikkatlihipotansiyon nedeniyle dikkatli
olunmalıdır.olunmalıdır.

18. Diğer Sistemler üzerinde etkileriDiğer Sistemler üzerinde etkileri
 Yatar pozisyonda kalbin yükü daha çokYatar pozisyonda kalbin yükü daha çok
artacağından, sakınca yoksa hasta destekleartacağından, sakınca yoksa hasta destekle
oturtulmalıdır.oturtulmalıdır.
 Hasta yatak içinde iken üst gövde kaslarınıHasta yatak içinde iken üst gövde kaslarını
hareket ettirip intratorasik basıncın yükselmesinehareket ettirip intratorasik basıncın yükselmesine
neden olduğundan, venöz basınç yükselir.neden olduğundan, venöz basınç yükselir.
 Hastanın tuttuğu nefesini birden bırakması ileHastanın tuttuğu nefesini birden bırakması ile
intratorasik basınç düşer. Koroner akımınintratorasik basınç düşer. Koroner akımın
yavaşlamasına bağlı kardiyak arrest veya emboliyavaşlamasına bağlı kardiyak arrest veya emboli
gelişebilir. Bu durum özellikle kalp hastalarındagelişebilir. Bu durum özellikle kalp hastalarında
önemlidir.önemlidir.
 Ayrıca hareketsizlik kanın akışkanlığında azalmaAyrıca hareketsizlik kanın akışkanlığında azalma
yaptığından, koagülasyon kolaylaşır. Bu nedenleyaptığından, koagülasyon kolaylaşır. Bu nedenle
sakınca yoksa hastaya bol sıvı verilmelidirsakınca yoksa hastaya bol sıvı verilmelidir

19.  Solunumun fizyolojik olarak devamındaSolunumun fizyolojik olarak devamında
vücut duruşu önemlidir, yardımcı kaslardavücut duruşu önemlidir, yardımcı kaslarda
solunuma katıldığından, oturur pozisyonsolunuma katıldığından, oturur pozisyon
solunumun en rahat olduğu pozisyondur.solunumun en rahat olduğu pozisyondur.
 Bu nedenle yatağa bağımlı hastanınBu nedenle yatağa bağımlı hastanın
pozisyonu ve desteklenmesi, diyaframpozisyonu ve desteklenmesi, diyafram
kasının rahatça hareket etmesine olanakkasının rahatça hareket etmesine olanak
sağlayacak şekilde olmalıdır.sağlayacak şekilde olmalıdır.
 Hastaya solunum ve öksürme egzersizleriHastaya solunum ve öksürme egzersizleri
öğretilmelidir. Genellikle asıl sorunöğretilmelidir. Genellikle asıl sorun
egzersizlerini yapması için uyarmalıdır.egzersizlerini yapması için uyarmalıdır.

20.  ““Solunum egzersizi için, hastaSolunum egzersizi için, hasta
olanak olduğu ölçüde akciğerleriniolanak olduğu ölçüde akciğerlerini
şişirecek derin bir inspirasyonuşişirecek derin bir inspirasyonu
yavaş yavaş yapması ve 3 saniyeyavaş yavaş yapması ve 3 saniye
kadar soluğunu tuttuktan sonrakadar soluğunu tuttuktan sonra
yavaş yavaş ekspirasyon yapmasıyavaş yavaş ekspirasyon yapması
öğretildiği gibi balon şişirme ve ıslıköğretildiği gibi balon şişirme ve ıslık
çalma eylemleri de yaptırılabilir.çalma eylemleri de yaptırılabilir.

21.  Solunum yollarında salgıların birikmesineSolunum yollarında salgıların birikmesine
yatkın olan bu hastalara öksürmeyatkın olan bu hastalara öksürme
egzersizinden önce, sekresyonlarınegzersizinden önce, sekresyonların
hareket edebilmesi için bol sıvı verilir.hareket edebilmesi için bol sıvı verilir.
Öksürme egzersizi için, karın kaslarınıÖksürme egzersizi için, karın kaslarını
içine çekerek derin soluk alma diyaframıniçine çekerek derin soluk alma diyaframın
tamamen aşağı inmesi ve ciğerlerintamamen aşağı inmesi ve ciğerlerin
bütününün genişlemesini sağlar..bütününün genişlemesini sağlar..

22.  Bronşlarda salgılar varsa derin solunumBronşlarda salgılar varsa derin solunum
öksürüğü uyarır. Sonra karın kaslarını veöksürüğü uyarır. Sonra karın kaslarını ve
solunuma yardımcı diğer kaslarısolunuma yardımcı diğer kasları
kullanarak kuvvetle öksürüp, soluk vermekullanarak kuvvetle öksürüp, soluk verme
genellikle etkili olarak biriken sekresyonungenellikle etkili olarak biriken sekresyonun
dışarıya atılmasını sağlar.hemşire,dışarıya atılmasını sağlar.hemşire,
öksürük ile atılmayan sekresyonlarıöksürük ile atılmayan sekresyonları
aspirasyonla temizlemeli, hastaya yardımaspirasyonla temizlemeli, hastaya yardım
ederek, öksürme egzersizlerini yapmasıederek, öksürme egzersizlerini yapması
sağlanmalıdır.sağlanmalıdır.
 Gerekli durumlarda, doktor istemine göreGerekli durumlarda, doktor istemine göre
hastaya postural drenaj pozisyonlarıhastaya postural drenaj pozisyonları
verilebilirverilebilir

23.  Hastanın yatağa bağımlı olması, sekresyonunHastanın yatağa bağımlı olması, sekresyonun
bronşlarda daha çok sırt üstü yatması nedeniylebronşlarda daha çok sırt üstü yatması nedeniyle
de akciğerlerin alt kısım bronşlarındade akciğerlerin alt kısım bronşlarında
birikmesine ve enfeksiyona yatkın bir ortamabirikmesine ve enfeksiyona yatkın bir ortama
neden olur.neden olur.
 Bu durumlar da hipostatik pnomoniye nedenBu durumlar da hipostatik pnomoniye neden
olacağından, hasta ateş, öksürük, göğüs ağrısı,olacağından, hasta ateş, öksürük, göğüs ağrısı,
yeşil balgam, lökosidoz yönünden gözlenmeli,yeşil balgam, lökosidoz yönünden gözlenmeli,
akciğer infiltrasyonu yönünden röntgen ileakciğer infiltrasyonu yönünden röntgen ile
değerlendirilmelidir.değerlendirilmelidir.

24.  Hastanın yatağa bağımlı olması ile fizikselHastanın yatağa bağımlı olması ile fiziksel
aktivitelerinin kısıtlanması, vücudun normal dışkılamaaktivitelerinin kısıtlanması, vücudun normal dışkılama
pozisyonunu alamaması ve hastaların sürgüyüpozisyonunu alamaması ve hastaların sürgüyü
kullanamamaları konstipasyon oluşmasının artırır. Hattakullanamamaları konstipasyon oluşmasının artırır. Hatta
uzun süre yatan bazı hastalarda dışkı tıkacı oluşabilir.uzun süre yatan bazı hastalarda dışkı tıkacı oluşabilir.
 Hastanın günlük aldığı sıvı miktarı arttırılırken, aynıHastanın günlük aldığı sıvı miktarı arttırılırken, aynı
zamanda konstipasyonu önleyecek diyet ayarlamasızamanda konstipasyonu önleyecek diyet ayarlaması
yapılır. Belirli saatlerde hastaya sürgü verilebilir.yapılır. Belirli saatlerde hastaya sürgü verilebilir.
 Alınan önlemler yeterli gelmediğinde doktor istemineAlınan önlemler yeterli gelmediğinde doktor istemine
göre ılık vazelin veya serum fizyolojik ile lavmangöre ılık vazelin veya serum fizyolojik ile lavman
yapılabilir.yapılabilir.
 Devamlı yatan hastalarda hücrelerin enerji gereksinimiDevamlı yatan hastalarda hücrelerin enerji gereksinimi
azaldığından çoğunda anoreksiya görülür. Konstipasyonazaldığından çoğunda anoreksiya görülür. Konstipasyon
için olduğu gibi ayrıca bu nedenle de diyet ayarlamasıiçin olduğu gibi ayrıca bu nedenle de diyet ayarlaması
önemlidir.önemlidir.

25.  Yatağa bağımlı hastalarda sürgü veya ördek kullanmak perianalYatağa bağımlı hastalarda sürgü veya ördek kullanmak perianal
kasların gevşemesini önlediğinden, ayrıca hastalar tarafındankasların gevşemesini önlediğinden, ayrıca hastalar tarafından
utanma ve sıkılmaya neden olduğundan mesanedeki idrarutanma ve sıkılmaya neden olduğundan mesanedeki idrar
boşaltılamaz.boşaltılamaz.
 Bu yüzden mesanede gerilme ve retansiyon oluşur. HastayaBu yüzden mesanede gerilme ve retansiyon oluşur. Hastaya
yeterli sıvı verilmeli, hasta pozisyondan dolayı idrarınıyeterli sıvı verilmeli, hasta pozisyondan dolayı idrarını
yapamıyorsa kadın hastalar sürgü üzerinde oturur pozisyona,yapamıyorsa kadın hastalar sürgü üzerinde oturur pozisyona,
erkek hastalar da sakınca yoksa yatak kenarında ayakta dururerkek hastalar da sakınca yoksa yatak kenarında ayakta durur
pozisyona getirilmelidir. Hastanın idrarını yapması içinpozisyona getirilmelidir. Hastanın idrarını yapması için
mesaneye sıcak uygulama, abdomene el ile hafifçe baskımesaneye sıcak uygulama, abdomene el ile hafifçe baskı
yapmak yararlı olabilir.yapmak yararlı olabilir.
 Mesanenin boşaltılmaması bir süre sonra idrarın yapacağıMesanenin boşaltılmaması bir süre sonra idrarın yapacağı
basınçtan dolayı böbrek fonksiyonlarını etkiler.basınçtan dolayı böbrek fonksiyonlarını etkiler.
 Bu yüzden gerekirse aseptik şartlarda kateterizasyon uygulanır.Bu yüzden gerekirse aseptik şartlarda kateterizasyon uygulanır.
Fakat enfeksiyon olasılığını artırdığından çok gerekmedikçeFakat enfeksiyon olasılığını artırdığından çok gerekmedikçe
kateterizasyon yapılmamalıdırkateterizasyon yapılmamalıdır

26.  Hasta yatar pozisyonda iken, yerçekimi ortadanHasta yatar pozisyonda iken, yerçekimi ortadan
kalktığından, idrar renal pelviste toplanarakkalktığından, idrar renal pelviste toplanarak
durgunlaşır. Durgunlaşan idrar içindeki partiküldurgunlaşır. Durgunlaşan idrar içindeki partikül
ve kristaller renal taşlara neden olur. Ayrıcave kristaller renal taşlara neden olur. Ayrıca
devamlı yatma durumlarında kalsiyumdevamlı yatma durumlarında kalsiyum
kemiklerden çekilip kana verilir. Bu da atım içinkemiklerden çekilip kana verilir. Bu da atım için
idrara geçerek, idrardaki kalsiyum miktarını,idrara geçerek, idrardaki kalsiyum miktarını,
dolayısıyla renal taşların oluşmasını artırır.dolayısıyla renal taşların oluşmasını artırır.
Oluşan taşlar idrar yolları enfeksiyonuna da yolOluşan taşlar idrar yolları enfeksiyonuna da yol
açmaktadır.açmaktadır.
 Renal taşların oluşmaması için hastaya bolRenal taşların oluşmaması için hastaya bol
sıvı verilerek, olanak olduğu ölçüde yataktasıvı verilerek, olanak olduğu ölçüde yatakta
aktif ve pasif egzersizler yaptırılır. Hasta ayağaaktif ve pasif egzersizler yaptırılır. Hasta ayağa
kalkabilecek durumda olduğu anda ayağakalkabilecek durumda olduğu anda ayağa
kaldırılmalıdır.kaldırılmalıdır.

27. Hastanın beslenmesiHastanın beslenmesi
 Konstipasyon ve renal taşların oluşmasını önlemekKonstipasyon ve renal taşların oluşmasını önlemek
için hastaya bol sıvı verilmelidir. Dışkı tıkacı olmaması içiniçin hastaya bol sıvı verilmelidir. Dışkı tıkacı olmaması için
kayısı, kuru erik suyu ve ılık su sabahları aç karnınakayısı, kuru erik suyu ve ılık su sabahları aç karnına
verilmelidir. Yatan hastanın enerji gereksinimi azalırken,verilmelidir. Yatan hastanın enerji gereksinimi azalırken,
protein gereksinimi artmıştır.protein gereksinimi artmıştır.
 Hastada görülen iştahsızlık durumu da hipoproteinemi veHastada görülen iştahsızlık durumu da hipoproteinemi ve
malnutrisyona neden olduğundan üzerinde önemlemalnutrisyona neden olduğundan üzerinde önemle
durulmalıdır. Bu nedenle olduğu gibi, ayrıca da yatakdurulmalıdır. Bu nedenle olduğu gibi, ayrıca da yatak
yarası durumlarında bu bölgedeki doku iyileşmesiniyarası durumlarında bu bölgedeki doku iyileşmesini
hızlandıracağından diyette bol protein ve bol vitaminhızlandıracağından diyette bol protein ve bol vitamin
içeren besinlere yer verilmelidir.içeren besinlere yer verilmelidir.
 Hemşire, hastaya yüksek besin değeri olan ve sevdiğiHemşire, hastaya yüksek besin değeri olan ve sevdiği
yiyecekleri seçmesinde yardımcı olmalı ve yemesi içinyiyecekleri seçmesinde yardımcı olmalı ve yemesi için
hastayı özendirmelidir. Besinler hastaya az ve sık sıkhastayı özendirmelidir. Besinler hastaya az ve sık sık
verilmelidir. Ayrıca yedikleri gözlenerek kaydedilmelidir.verilmelidir. Ayrıca yedikleri gözlenerek kaydedilmelidir.
İstekleri göz önüne alınmalıdır.İstekleri göz önüne alınmalıdır.

28. Psikolojik yaklaşımPsikolojik yaklaşım
 Uzun süre yatağa bağımlı olmak, kişilerdeUzun süre yatağa bağımlı olmak, kişilerde
depresyona ve laterjiye (uyuşukluk hali) neden olur.depresyona ve laterjiye (uyuşukluk hali) neden olur.
 Yalnızlık, istenmeme, düşmanlık duygusu yatağaYalnızlık, istenmeme, düşmanlık duygusu yatağa
bağımlı kişilerde daha fazla görülür.bağımlı kişilerde daha fazla görülür.
 Özellikle de hastanede yatanlarda belirgindir. Hasta,Özellikle de hastanede yatanlarda belirgindir. Hasta,
kendisi ile ilgilenen hemşireye kötü davranırken, aslındakendisi ile ilgilenen hemşireye kötü davranırken, aslında
onu hastaneye yatıranın akrabalarına kin dolu olabilir.onu hastaneye yatıranın akrabalarına kin dolu olabilir.
 Hastanın duygusal tepkisi karşısında hemşire hastayıHastanın duygusal tepkisi karşısında hemşire hastayı
olduğu gibi kabul ettiğini belirtir ve duygusal durumlarınolduğu gibi kabul ettiğini belirtir ve duygusal durumların
nedenlerini ortaya çıkarmaya çalışır.nedenlerini ortaya çıkarmaya çalışır.

29.  HASTA VE YAKINLARININ EĞİTİMİHASTA VE YAKINLARININ EĞİTİMİ
 Yatağa bağımlılık nedeni ileYatağa bağımlılık nedeni ile
komplikasyonların oluşmaması için bakımkomplikasyonların oluşmaması için bakım
ile ilgili bilgiler hasta ailesineile ilgili bilgiler hasta ailesine
açıklanmalıdır. Hastada yatak yarasınınaçıklanmalıdır. Hastada yatak yarasının
önlenmesinde temizliğin, pozisyonunönlenmesinde temizliğin, pozisyonun
değiştirilmesinin ve masajın sık sıkdeğiştirilmesinin ve masajın sık sık
yapılmasının önemi aileye söylenmelidir.yapılmasının önemi aileye söylenmelidir.
 Pozisyon değişikliklerinde kas atrofisi vePozisyon değişikliklerinde kas atrofisi ve
kontraktürlerin oluşmasını engellemek içinkontraktürlerin oluşmasını engellemek için
hastanın desteklenmesi gösterilmelidir.hastanın desteklenmesi gösterilmelidir.

30.  Bol sıvı almasının, diyet ayarlamasının gerekliliğiBol sıvı almasının, diyet ayarlamasının gerekliliği
söylenerek, sürgü veya ördek kullanma öğretilmelidir.söylenerek, sürgü veya ördek kullanma öğretilmelidir.
 Kişiler hastalıkları sırasında çeşitli duyguların etkisindeKişiler hastalıkları sırasında çeşitli duyguların etkisinde
kalır.kalır.
 Aile hastanın görüşünü dikkate alarak bakım planıAile hastanın görüşünü dikkate alarak bakım planı
geliştirmelidir.geliştirmelidir.
 Rehabilitasyonun önemi anlatılarak yatakta hastayaRehabilitasyonun önemi anlatılarak yatakta hastaya
yaptırılması gereken egzersizlerin yapılış sıklığı veyaptırılması gereken egzersizlerin yapılış sıklığı ve
nedenleri aileye açıklanmalıdır.nedenleri aileye açıklanmalıdır.
 Hastayı yatakta döndürmek, sandalyeye ve sandalyedenHastayı yatakta döndürmek, sandalyeye ve sandalyeden
yatağa almanın pratik yolları aileye öğretilerek, hastayayatağa almanın pratik yolları aileye öğretilerek, hastaya
bakan kişilerin yorulmamaları ve hastanın canınıbakan kişilerin yorulmamaları ve hastanın canını
yakmamaları sağlanmalıdır.yakmamaları sağlanmalıdır.
 Masajın yapılışı gösterilerek, kan dolaşımını sağladığı veMasajın yapılışı gösterilerek, kan dolaşımını sağladığı ve
dolayısıyla yatak yaralarını önlediği açıklanmalıdır.dolayısıyla yatak yaralarını önlediği açıklanmalıdır.