SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  25
Télécharger pour lire hors ligne
Trendy w rozwoju pracowników
na rok 2018
2
Styczeń to czas wyciągania wniosków z minionych 12 miesięcy i planowania tego,
co przed nami.Tradycyjnie już w tym okresie przedstawiamy 10 trendów w rozwoju
pracowników na rok 2018. Bazujemy na analizie badań, tematów poruszanych w
prasie, głównych zagadnień konferencji branżowych i, przede wszystkim, na wła-
snym doświadczeniu interakcji z tysiącami uczestników programów rozwojowych
realizowanych przez House of Skills. Jako jedna z największych firm doradczo-szko-
leniowych w Polsce towarzyszymy naszym klientom w pokonywaniu wyzwań roz-
wojowych związanych z ich biznesami, patrząc ich oczami na wymagania stawiane
na naszym rynku liderom, menedżerom i pracownikom. Zapraszam do lektury.
MICHAŁ ZABOREK,
Prezes Zarządu House of Skills
3
Rozwój narzędziem
walki o pracownika
1
4
W roku 2017 mieliśmy do czynienia z rynkiem
pracownika i na chwilę obecną nic nie wskazu-
je, aby w 2018 było inaczej. Trudności ze znale-
zieniem odpowiednich ludzi i, co za tym idzie
– z ich utrzymaniem, stanowiły wyzwanie prak-
tycznie w każdej organizacji w Polsce. Potwier-
dzeniem tego stanu są zauważalny wzrost płac
i niskie bezrobocie. Przez cały rok 2017 bezro-
bocie malało – od ponad 8% w styczniu do nie-
co powyżej 6% pod koniec roku1
. Jednocześnie
odsetek pracowników zaangażowanych jest w
Polsce najniższy od lat (48%) i ma tendencję
spadkową. Polacy krytycznie oceniają swoich
pracodawców i coraz więcej od nich oczekują2
.
W takim krajobrazie szczególnego znaczenia
nabierają programy rozwojowe, które firmy ofe-
rują swoim pracownikom. W warunkach zatrud-
nienia, obok wynagrodzenia, drugim najważ-
niejszym czynnikiem stało się to,„w jaki sposób
mogę się tu rozwijać”. W pracy nadal poszuku-
jemy sensu, spełnienia, ale też – szansy rozwoju
konkretnych umiejętności.
W związku z powyższym działania rozwojowe
zyskują dodatkowe wymiary. Pierwszy z nich
to wzmocnienie siły przyciągania kandydatów
do pracy. Wolimy pracować tam, gdzie orga-
nizacja na serio podchodzi do rozwoju i gdzie
będziemy mogli w sposób systemowy i prze-
myślany podnosić swoje kompetencje. Drugi
to funkcja motywacyjna. Inwestycje w budżety
rozwojowe wzmacniają zaangażowanie i uła-
twiają utrzymanie pracowników w organizacji.
Na rynku wszakże trwa walka o fachowców,
zatem wewnętrzna oferta rozwojowa pomaga
zatrzymać ich w firmie. Trzecim wymiarem jest
podnoszenie efektywności pracy w organiza-
cji uzyskiwane poprzez odpowiednie działania
rozwojowe. Patrząc na wspomniane poziomy
zaangażowania, potencjał wzrostu wydaje się
być tu ogromny.
Duże oczekiwania pracowników dotyczące
działań rozwojowych nakładają się na wszyst-
kie zjawiska opisywane przez nas w dalszej
części artykułu. Na rynku pracownika nie cho-
dzi tylko o to, aby firma rozwijała ludzi – ważne
jest również, jak to robi.
Rozwój narzędziem
walki o pracownika
1.	 https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-w-latach-1990-2017,4,1.html.
2.	 A. Błaszczak, Nasze zaangażowanie w pracę najniższe od lat,„Rzeczpospolita”, 17.10.2017. Artykuł dostępny na stronie: http://www.rp.pl/Praca/310179885-
Nasze-zaangazowanie --w-prace-najnizsze-od-lat.html; dostęp: 4 stycznia 2018.
5
Różnorodność w natarciu
2
6
3	 Badanie ankietowe BCC i IOM: przedsiębiorcy o zatrudnianiu cudzoziemców, Warszawa 2017. Raport z badania dostępny na stronie: https://www.bcc.org.pl/
uploads/media/2017.10.04_Przedsiebiorcy_o_zatrudnianiu_cudzoziemcow_-_badanie_ankietowe_BCC_i_IOM.pdf; dostęp: 4 stycznia 2018.
4.	 D. Rock, H. Grant, Why diverse teams are smarter,„Harvard Business Review”2016, nr 4(4), s. 2–5.
Różnorodność
w natarciu
Odponad25latbogacimysięjakospołeczeństwo.
Niejesttojednakwzrostjednolity.Wwieludużych
miastach i dużych firmach widać rozwarstwienie
na zamożną klasę średnią i grupy będące na do-
robku. Klasa średnia dąży do samorealizacji; szuka-
jąc sensu, zanurza się w filozofii wellness i nurtach
slow-life. Obok mamy imigrantów, napływających
do większych ośrodków z prowincji oraz coraz
częściej – z zagranicy. Niemal 40% przedsiębior-
ców ankietowanych przez Business Centre Club w
październiku2017zadeklarowało,żezatrudniaob-
cokrajowców, a 60% – że ma to w planach3
. Domi-
nują pracownicy z Ukrainy, Białorusi, Kazachstanu.
Dla organizacji i kadr zarządzających nimi oznacza
to coraz większą mieszankę wartości, przekonań,
stylów. Dochodzą do tego obecne od dawna róż-
nice międzypokoleniowe. Zarządzanie pokolenia-
mi to temat stary i z pozoru dobrze rozpoznany. Z
pozorutylko,ponieważczęstesągłosywskazujące
na wzajemne rozczarowania. Pojawiają się zarzuty
o nadmierną sztywność, niezrozumienie, roszcze-
niowość, brak cierpliwości, zbyt duże oczekiwania
na starcie, brak lojalności…
Tymczasemanalizywskazują,żeróżnorodneido-
brzewspółpracującezsobązespołyosiągająlep-
sze wyniki4
. W dużych organizacjach różnorod-
ność jest zagadnieniem ważnym, ale i niosącym
z sobą wiele wyzwań. Firmy podejmują działa-
nia przeciw wykluczaniu, naświetlając proble-
matykę różnorodności.
Realizujemy projekty wspierające różnorodność,
których celem jest zmniejszanie tarć i poprawa
skuteczności. Przewidujemy, że w nadchodzą-
cym roku firmy silniej zainwestują w ten obszar,
w miarę jak będzie narastać świadomość wyzwań,
jakie w nim występują. Działania w zakresie różno-
rodności wykraczają dalece poza same szkolenia,
jako że kluczowa jest tu zmiana postaw. Postawy
mogą zmieniać się tylko w efekcie przemyślanych
procesów – a te są raczej długofalowymi zestawa-
mi działań niż pojedynczymi interwencjami. Sta-
nowią też pochodną jakości przywództwa i zarzą-
dzania w organizacji.
7
Przywództwo na
każdym poziomie
3
8
5.	 VUCA–określenieorodowodziewojskowym,stosowanedoopisuzmiennej(volatile),niepewnej(uncertain),złożonej(complex)iniejednoznacznej(ambiguous)rzeczywisto-
ści. AkronimVUCA jest powszechnie wykorzystywany w odniesieniu do środowiska społecznego, gospodarczego, biznesowego, m.in. za sprawą jego popularyzatora, Nassima
NicholasaTaleba, autora książek Czarny łabędź: o skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń (2007, wyd. pol. 2014) oraz Antykruchość: o rzeczach, którym służą wstrząsy (2012,
wyd. pol. 2013).
6.	 Między innymi Google, Lyft, Mastercard. Zob. Trendy HR 2017: zmiana zasad w erze cyfryzacji, marzec 2017. Raport dostępny na stronie: https://www2.deloitte.com/pl/pl/
pages/human-capital/articles/raport-trendy-hr-2017.html; dostęp: 4 stycznia 2018.
7.	Tamże.
Od lat obserwujemy transformację przywódz-
twa i wymagań wobec liderów. Ma to związek
z rzeczywistością VUCA5
, z szybko postępują-
cymi zmianami technologicznymi i społeczno-
-gospodarczymi. Wiele firm wyznaczających
trendy6
postrzega i promuje przywództwo
w kategoriach pracy zespołowej. Lidera-boha-
tera, który zna odpowiedź na każde pytanie,
zastępują liderzy sprawnie tworzący zespoły
i umiejętnie współpracujący z innymi. Dzisiej-
szy lider musi wiedzieć, „w jaki sposób budo-
wać zespół i zarządzać nim, sprawić, że pracow-
nicy będą czuli się częścią drużyny, wzmacniać
ich zaangażowanie”7
. Zmienia się paradygmat
przywództwa:opcję„wiem,cotrzebazrobić”za-
stępuje wariant„szukamy i znajdujemy rozwią-
zanie – razem”, wykorzystując zasoby dostępne
w organizacji i poza nią.
Liderzy są identyfikowani dzisiaj znacznie
wcześniej, a samo przywództwo dotyczy
zarówno całej organizacji, jak i poziomu ze-
społów czy projektów. W konsekwencji przy-
wódcą w firmie może być każdy, a nie tylko
wąskie grono menedżerów znajdujących
się na szczycie hierarchii. Pociąga to za sobą
konieczność rozwoju kompetencji przywód-
czych na znacznie wcześniejszych etapach
kariery. Od modelu organizacji z gwiazdami
przechodzimy zatem do modelu sieciowego,
w którym zadaniem przywódców jest dbanie
o różnorodność, o to, aby każdy miał głos i zo-
stał wysłuchany. Dla przywódców oznacza to
inne zestawy potrzebnych kompetencji, cech
osobowościowych i postaw.
Przywództwo na
każdym poziomie
9
Rozwój kompetencji
umożliwiających tworzenie
nieformalnych struktur
4
10
W świecie VUCA zmieniają się nie tylko wyma-
gania dotyczące kompetencji pracowników
i menedżerów, ale także samo środowisko pra-
cy i struktura – w kierunku bardziej macierzo-
wej, projektowej i elastycznej8
. Konsekwencją
tego będzie odchodzenie od sztywnych struk-
tur hierarchicznych ku modelom, w których
efekty osiągane są dzięki pracy zespołowej.
Potwierdzają to opinie menedżerów – jedynie
14% z nich uważa, że tradycyjny, hierarchicz-
ny model organizacji ma wpływ na jej wysoką
efektywność9
. Promowana będzie przejrzy-
stość informacji, zmienianie składów zespołów
w zależności od zadań – czyli budowanie sieci.
Niewiele organizacji wie, jak to zrobić, ale więk-
szość dostrzega w takim podejściu szansę na
zwiększenie efektywności10
.
Alex Pentland z MIT11
wynikami swoich badań
udowadnia, że dla grup, które najlepiej radzą
sobie z trudnymi wyzwaniami, charaktery-
styczne są trzy elementy:
a) ich członków cechuje silna społeczna wrażli-
wość (rozumiana jako poziom empatii),
b) w dyskusjach głos każdej osoby ma takie
samo znaczenie – nikt nie dominuje i nikt nie
pozostaje bezczynny,
c) skuteczniejsze zespoły liczą więcej kobiet12
.
Najlepsze zespoły nie składają się z gwiazd i nie
wyróżnia ich poziom IQ. Swobodna komunika-
cja i nieskrępowany przepływ idei sprawiają, że
zespół nabywa wiedzę, staje się coraz bardziej
produktywny i innowacyjny. Kluczem są wza-
jemne powiązania, a powstają one tam, gdzie
panuje dobry nastrój i liczy się wrażliwość na
innych. Liderzy i menedżerowie będą odpowie-
dzialni za tworzenie takiego środowiska pracy.
Jednocześnie badanie, które przeprowadzili-
śmy pod koniec roku 201713
, pokazuje, że brak
przepływu informacji, niewystarczająca współ-
Rozwój
kompetencji
umożliwiających
tworzenie
nieformalnych
struktur
11
8.	 W globalnym badaniu przeprowadzonym przez Deloitte 90% ankietowanych członków zarządów uznało budowanie takiej organizacji za wyzwanie bardzo ważne lub
ważne– było ono najczęściej wskazywane. Zob.Trendy HR 2017…, dz. cyt.; dostęp: 4 stycznia 2018.
9.	Tamże.
10.	Tamże.
11.	 A. Pentland, The new science of building great teams,„Harvard Business Review”2012, nr 90(4), s. 60–69.
12.	 Można to wyjaśnić co najmniej na dwa sposoby: (a) kobiety zazwyczaj mają znacznie wyższy poziom empatii, mierzony w tym badaniu testem Reading the Mind in
the Eyes, (b) zespoły złożone z kobiet prezentowały bardziej różnorodne punkty widzenia.
13.	 Problemy i wyzwania w organizacjach – znaczenie kapitału społecznego, Komitet Dialogu Społecznego KIG, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, House of Skills,
Warszawa 2017. Raport z badania dostępny na stronie: https://weknowhow.pl/Media/download/2048/raport-sks.pdf; dostęp: 4 stycznia 2018.
praca między zespołami i silosowość znajdują
się w czołówce najczęstszych i najbardziej pa-
lących problemów w polskich firmach. W orga-
nizacjach liczących powyżej 250 pracowników
uskarża się na nie ponad 50% zatrudnionych.
Przewidujemy, że w związku z poszukiwaniem
modelu skutecznej współpracy w ramach ze-
społów i sieci najbliższe lata przyniosą odświe-
żenie dobrze znanych tematów rozwojowych,
takich jak komunikacja i budowanie relacji.
Przed nami sporo pracy u podstaw. Mimo że
większość uczestników programów rozwo-
jowych deklaruje, że wie, czym są informacja
zwrotna, zespołowe podejmowanie decyzji
czy zarządzanie konfliktem, naprawdę niewie-
lu robi to w praktyce. Wyzwaniem będzie więc
takie osadzanie programów rozwojowych
w organizacji, żeby zmuszały one do praktycz-
nego aplikowania kompetencji zdobywanych
podczas szkoleń – i wspomagały tworzenie
skutecznych sieci.
Rozwój
kompetencji
umożliwiających
tworzenie
nieformalnych
struktur
12
Mistrzowskie zarządzanie
podwalinami sukcesu
5
13
14.	 R. Sadun, N. Bloom, J.Van Reenen, Why do we undervalue competent management?,„Harvard Business Review”2017, nr 9, s.120–127.
Mistrzowskie
zarządzanie
podwalinami
sukcesu
W rozważaniach o źródłach sukcesu organizacji
wiele miejsca poświęca się – zupełnie słusznie
– przywództwu. O ile dobre przywództwo jest
warunkiem sukcesu biznesowego w dłuższej
perspektywie czasowej, o tyle dobre zarządza-
nie stanowi fundament sukcesów bieżących.
Niejednokrotnie o tym zapominamy – a to wła-
śnie jakość pracy menedżerów silnie wiąże się
z realizacją strategicznych mierników sukcesu
i w praktyce jest to czynnik trudno kopiowalny
między organizacjami.
Badania wskazują, że osiągnięcie mistrzostwa
na poziomie operacyjnym, czyli mistrzostwa
w zarządzaniu, jest wciąż niezwykle trudne dla
większości firm14
. Nawet organizacje o rozpo-
znawalnej marce i silnej pozycji mają z tym pro-
blem. Te same badania obrazują wpływ jakości
zarządzania na wyniki ekonomiczne. Nie ma tu
niespodzianki – firmy, które są lepiej zarządzane
przez menedżerów na poziomie operacyjnym,
przynoszą większe zyski i rosną szybciej. W ich
przypadku prawdopodobieństwo wpadnię-
cia w poważne tarapaty jest mniejsze. Różnica
między firmami o najgorszej i najlepszej jakości
zarządzania (dolne 10% i górne 10% badania)
przekłada się na różnicę 25% wartości tempa
wzrostu i 75% wartości produktywności – tak
mocno różnią się od siebie firmy dobrze i źle
zarządzane.
Hasła takie, jak„wyznaczanie celów”,„delegowa-
nie”czy„zarządzanie efektywnością”brzmią dziś
jak menedżerskie ABC, którego wstyd nie znać.
A jednak praktyka nadal pokazuje, że relatywnie
niewielu menedżerów sprawnie zarządza swo-
im obszarem wpływu, szczególnie w trudnych,
wymagających sytuacjach (pod presją czasu,
wyniku, w emocjach).
Dobrą wiadomością jest to, że menedżerów
można – i trzeba rozwijać. Zauważalnym tren-
dem jest powrót do korzeni w zakresie sposo-
bów podnoszenia jakości pracy menedżerów.
Szukając najprostszych dźwigni wzrostu, firmy
nadal powinny inwestować w rozwój i ujedno-
licenie standardów zarządzania na każdym po-
ziomie. Zmieniają się tu metody – do arsenału
działań rozwojowych włączane są formy coraz
bardziej interaktywne, związane z przeżyciami
(np. praca metodą dramy), ale cel pozostaje ten
sam: skuteczny menedżer.
14
Prościej oznacza lepiej
6
15
Jesteśmy zmęczeni. Dotyczy to w szczególności
menedżerów oraz wysokiej klasy specjalistów – a
więc firmowej„klasy średniej”. Rotacja, wypalenie,
niepewność, ogólny pęd. Nie pomagają rosnąca
zamożność i wakacje w odległych miejscach. Ta-
kie są wnioski z badania Biznes-LudzieTM
2016/17
– samopoczucie szefów jest gorsze niż w latach
2010/2011,tużpodrugimuderzeniukryzysu,kie-
dy przeprowadzono pierwszą edycję badania15
.
Po latach dorabiania się niekoniecznie motywują
nas kolejne cele, wyzwania, szczyty do zdobycia.
Tymczasem świat nie zwalnia, a rzeczywistość
stawia nowe wymagania.
Firmy naszych klientów niezmiennie opracowują
programyzmian,reorganizacjiiulepszeń.Szerego-
wipracownicyniezmienniestarająsięrobićswoje.
Jednocześnie rozbudowane systemy i procedury
niewspierająskutecznegodziałania–takwynikaz
przeprowadzonych przez nas we wrześniu minio-
nego roku badań16
. Na nadmiernie rozbudowane
procedury uskarża się 39% badanych, przy czym
w dużych organizacjach (zatrudniających powy-
żej 250 osób) ten odsetek sięga 59%. Nawarstwia-
jąca się złożoność obniża efektywność.
Naturalną reakcją na to wszystko – i wyraźnym
trendem, który dotarł do nas z Zachodu, jest
upraszczanie. „Prosto” staje się nowym „lepiej”.
Uczymy się, jak upraszczać, niejednokrotnie osią-
gając efekty odwrotne do zamierzonych17
. Jed-
nak mimo możliwych niepowodzeń firmy będą
coraz częściej podejmować tego typu inicjatywy.
Dotyczy to także działań rozwojowych – rodzi się
silna presja na skracanie projektów, rozwój poje-
dynczych umiejętności, upraszczanie modułów
szkoleniowych i czytelną ich komunikację. Co
prawda, niektóre firmy nadal zgłaszają humory-
styczne oczekiwania, by przeprowadzić skutecz-
ną, wielowątkową zmianę postaw i umiejętno-
ści w trakcie półdniowych szkoleń, ale też coraz
częściej jesteśmy świadkami oczekiwań wręcz
przeciwnych – aby rozwój dotyczył konkretnej
umiejętności, i tylko tej jednej, w sposób skon-
centrowany na zapewnieniu efektu.
„Prosto”staje się także synonimem„ma działać”.
Prościej
oznacza lepiej
15.	 Badanie Biznes-Ludzie 2016/17 przeprowadzone przez Tarka Executive’s i Wyższą Szkołę Menedżerską w Warszawie. Za: M. Konkel, Bohaterowie są zmęczeni – kto przejmie
pałeczkę?,„Puls Biznesu”2017, nr 106, s. 14.
16.	 Problemy i wyzwania w organizacjach…, dz. cyt.; dostęp: 4 stycznia 2018.
17.	 We wspomnianym badaniu zarządzający firmami widzą potrzebę upraszczania rzeczywistości, ale często robią to na opak, pogarszając jeszcze sytuację. Z oceną, że„rozbudo-
wane procedury utrudniają realizację zadań”, zgadza się aż 49% ankietowanych pracowników liniowych i tylko 21% kadry menedżerskiej wyższego szczebla.
16
Pewna zmiana
najmniejszym
możliwym kosztem
7
17
Pewna zmiana
najmniejszym
możliwym kosztem
Od lat 90. XX wieku rynek usług rozwojowych
z nadzieją przyglądał się metodzie wyliczania
zwrotu z inwestycji w pracowników – czyli mi-
tycznemu ROI18
. ROI jest szczytną ideologią,
jednak rzadko stosowaną w praktyce i… rzad-
ko do tej praktyki się nadającą. Celem inwe-
stycji w ludzi nie jest najczęściej bezpośredni
zwrot z kapitału, a wskaźniki ROI na poziomie
kilkuset czy kilku tysięcy procent zamiast za-
chwytu budzą raczej uśmiech pracowników
działów biznesowych. Naszym zdaniem nie
tędy droga, co potwierdza zresztą niezwykle
mała liczba projektów na rynku, którym towa-
rzyszy stosowanie ROI.
Nadrzędnym celem jakichkolwiek działań
rozwojowych jest zmiana, a firmy, inwestując
w ludzi, szukają skutecznych rozwiązań, któ-
re przy minimum nakładów przyniosą mak-
simum efektów – z zachowaniem dbałości
o uczestników procesu. Nie chodzi zatem
o procent zwrotu z inwestycji, ale o realne
zmiany w działaniu ludzi, które będą wspiera-
ły to, co organizacja chce osiągnąć. Kluczowe
w procesach rozwojowych staje się uwzględ-
nienie kontekstu, w jakim działają uczestnicy,
oraz koncentracja na dźwigniach (tzw. go-
rących punktach – elementach, postawach,
umiejętnościach, które do zmiany wymagają
relatywnie małych zasobów, a przyniosą wy-
raźne efekty).
Coraz częściej nie chodzi już o przyrost wie-
dzy, ale o stosowanie umiejętności, czyli
swego rodzaju konsumpcję tego, co zostało
przygotowane na przykład przez dostawców
szkoleń. Sednem jest to, co po przeprowadze-
niu działań rozwojowych zmienia się w prak-
tyce funkcjonowania firmy.
Tego typu podejście widzimy w naszych rela-
cjach z klientami, którzy stoją na stanowisku,
że gwarancją zmian jest osadzenie działań
rozwojowych w szerszym kontekście bizne-
sowym. A ten szerszy kontekst najczęściej za-
czyna się od relacji pracownik – menedżer.
18.	 ReturnOnInvestment–stosunekzyskuzinwestycjiwludzidoponiesionychkosztów.
18
Relacja z menedżerem
jako dźwignia rozwoju
kompetencji przyszłości
8
19
19.	 2017JobSkillsTrainingandCareerDevelopmentSurvey,AmericanPsychologicalAssociation,October2017.Raportdostępnynastronie:http://www.apaexcellence.org/assets/gene-
ral/2017-training-survey-results.pdf?_ga=2.176878119.381945019.1515061123-1966061329.1513681082;dostęp:4stycznia2018.
20.	 2017JobSkillsTrainingandCareerDevelopmentSurvey,AmericanPsychologicalAssociation,October2017.Raportdostępnynastronie:http://www.apaexcellence.org/assets/gene-
ral/2017-training-survey-results.pdf?_ga=2.176878119.381945019.1515061123-1966061329.1513681082;dostęp:4stycznia2018.
Relacja
z menedżerem jako
dźwignia rozwoju
kompetencji
przyszłości
Na bazie naszych doświadczeń, sięgających
początków istnienia profesjonalnego rynku do-
radczo-szkoleniowego w Polsce, ośmielamy się
twierdzić, że największy wpływ na efekt działań
rozwojowych ma… przełożony pracownika.
Nie jest to jedynie nasza intuicja. Potwierdzenie
przynoszą badania: gigantyczny wpływ na to, czy
pracownik czuje się gotowy stawić czoło wyzwa-
niom, jakie niesie szeroko rozumiane jutro, ma
wsparcie przełożonego. W grupie osób pozba-
wionych wsparcia lidera tylko co piąta deklaruje,
że pracodawca pomaga rozwinąć kompetencje
miękkie wymagane w przyszłości, 15% – że po-
maga rozwinąć kompetencje techniczne, i zaled-
wie 8% – że pomaga rozwinąć kompetencje me-
nedżerskie i przywódcze.W grupie pracowników
mających wsparcie lidera ten odsetek wzrasta
odpowiednio do 78, 81 i 75%!
Ponadto pracownicy, którzy otrzymują wsparcie
przełożonego, czują się znacznie bardziej zmo-
tywowani do podejmowania wysiłków w pracy
(88% ze wsparciem, 48% bez wsparcia), odczu-
wają satysfakcję z pracy (86% – 39%) i finalnie
rzadziej myślą o jej zmianie w ciągu najbliższego
roku (31% – 53%)19
.
Powyższe charakterystyki dotyczą nie tylko pra-
cowników liniowych, ale wszystkich, również
menedżerów i ich szefów. Firmy budujące sku-
teczną przewagę konkurencyjną stawiają na
zaangażowanie przełożonych w procesy roz-
wojowe ich podwładnych – zaangażowanie
znacznie wykraczające poza coroczne rozmowy
oceniająco-rozwojowe. Zresztą powszechnie
mówi się już o zmierzchu tradycyjnego sposo-
bu oceniania. Zastępuje je nowy format środo-
wiska zawodowego, zorientowany na rozwój.
Kluczowa jest tu właśnie relacja przełożony –
podwładny oraz dążenie do ciągłej rozmowy
i coachingowego stylu zarządzania20
.
W tworzeniu skutecznie rozwijającej się organi-
zacji kluczową rolę odegrają zatem nie systemy
i procedury, ale menedżerowie kształtujący co-
dzienną rzeczywistość zawodową swoich pod-
władnych.
20
Zmieniające się oblicze
e-learningu
9
21
21.	 Trendy HR 2017…, dz. cyt.; dostęp: 4 stycznia 2018.
22.	 H. Guryn,Wiedza w goglach i nie tylko: wirtualna i filmowa rzeczywistość w procesach HRM,„Personel i Zarządzanie”2017, nr 12, s. 68–72.
Zmieniające się
oblicze e-learningu
Cykl życia kwalifikacji zawodowych ulega sil-
nemu skróceniu – a co za tym idzie, skraca
się czas pomiędzy ich zdobywaniem a apliko-
waniem w praktyce21
. Zyskuje na znaczeniu
płynne podejście do rozwoju – uczymy się „tu
i teraz” lub „tuż przed” tym, gdy dane tematy
i umiejętności będą nam potrzebne.
Napędza to rozwijający się od kilku lat trend
micro- i nano-learningu – jego ideą jest dys-
trybucja małych porcji wiedzy, możliwych do
przyswojenia w kilka minut. Podczas ostatniej
konferencji ATD International (największe świa-
towe wydarzenie w branży usług rozwojowych)
słowo „micro-learning” było odmieniane przez
wszystkie przypadki. Prezydent ATD Tony Bing-
ham poświęcił mu 90% swojego wystąpienia
inauguracyjnego.
Trudno twierdzić, że w roku 2018 micro- i nano-
-learning będą nowością – tego typu rozwiąza-
nia stosuje się, zwłaszcza na Zachodzie, od lat.
Są jednak dwa nurty, których znaczenie będzie
wzrastać. Mowa o tworzeniu i wykorzystywaniu
rozwiązań na urządzenia mobilne (mobile-lear-
ning) oraz o wideo jako głównym nośniku prze-
kazu e-learningowego.
Według Iwony Wieczorek, dyrektor zarządzają-
cej e-learning.pl, rozwojowe treści mobilne do-
tyczą w największym stopniu procesów obsłu-
gi klienta, sprzedaży (gdzie często towarzyszy
im grywalizacja), procesów on-boardingu oraz
wszelkiego rodzaju szkoleń produktowych22
.
Rozwiązanie to jest częściej stosowane w orga-
nizacjach, w których pracownicy rozproszeni są
geograficznie.
Podobne zjawiska będziemy obserwować
w tradycyjnych formach rozwojowych, w któ-
rych krótkie i dostosowane do potrzeb użyt-
kownika moduły e-learningowe pozwalają
przygotować wdrożenie rozwijanych kompe-
tencji.
22
Ludzie (nadal)
będą uczyć się
od siebie
10
23
Ludzie (nadal) będą
uczyć się od siebie
W otaczającym nas świecie znajdziemy dzisiaj
aplikację na wszystko. Firmy mogą wybierać
w bogatej ofercie narzędzi wspomagających
między innymi: produktywność indywidual-
ną, pracę zespołową, zarządzanie projektami,
mierzenie zaangażowania, zbieranie informacji
zwrotnej na bieżąco czy udostępnianie treści
e-learningowych.
Trend dotyczy już nie samego wykorzystywa-
nia technologii w procesach rozwojowych, ale
rodzajów i sposobów tego wykorzystania. Nie-
mniej warto pamiętać o tym, że istnieje prze-
ciwwaga wobec trendu digitalizacji – rozwój
człowieka nadal w ogromnym stopniu zależy od
kontaktu z drugim człowiekiem, którego techno-
logia, przynajmniej jeszcze w najbliższym czasie,
nie będzie w stanie zastąpić.
Wszelkiego rodzaju wykłady i mówiąc trochę sta-
roświecko, „kursokonferencje”, podczas których
prowadzący dzieli się wiedzą, przedstawia teorię
i analizuje konkretne przypadki, są w odwrocie
– wszystko to mamy dostępne za dotknięciem
palca w smartfonie. Liczy się doświadczanie. Naj-
nowsze osiągnięcia psychoneurologii potwier-
dzają od dawna znane prawidłowości dotyczące
uczenia ludzi dorosłych, tj. działanie cyklu Kolba.
Najlepsze efekty, jeśli chodzi o rozwój złożonych
kompetencji, nadal przynosi społeczne uczenie
się,czylipracawgrupie.Umożliwia„podglądanie”
innych, uzyskanie natychmiastowej informacji
zwrotnej od człowieka, pozwala na wykorzysta-
nie efektu synergii grupowej i współzawodnic-
two między uczestnikami.
Wsparcie rozwoju przez technologię jest
wszechobecne i nieodwracalne – usprawnia
wiele procesów, wychodzi naprzeciw oczekiwa-
niom nowych pokoleń, ale też trochę „odczło-
wiecza”. Być może właśnie dlatego taką siłę mają
działania rozwojowe zanurzone w przeżyciu,
w doświadczaniu i w byciu tu i teraz z innymi.
Umożliwiają one poziom wglądu, wnioskowania
i rozwoju niedostępny – jeszcze przez dłuższy
czas – dla programów działających w chmurze.
Wiemy, że rok 2018 przyniesie nową falę tech-
nologicznych„wspomagaczy”procesów uczenia
się. Na szczęście w centrum pozostaje człowiek
– i jego kontakt z innym człowiekiem.
24
Prezes Zarządu House of Skills. Odpowiada
za realizację strategii biznesowej, kreowanie
i wdrażanie nowych rozwiązań doradczych
i szkoleniowych. Jest absolwentem Zarządza-
nia i Marketingu Szkoły Głównej Handlowej.
Ukończył również studia Executive MBA, pro-
wadzone przez UQAM (University of Quebec
at Montreal) oraz SGH w Warszawie. Absol-
went Szkoły Trenerów Biznesu pod patrona-
tem Polskiego Towarzystwa Psychologicz-
nego. Jest Wiceprezesem Zarządu Polskiego
Związku Pracodawców Konsultingu. Współ-
autor książki Zespoły po polsku oraz autor
popularnego bloga o tematyce związanej
z rozwojem - HR ma znaczenie.
Absolwentka Wydziału Psychologii oraz Mię-
dzywydziałowych Indywidualnych Studiów
Matematyczno-Przyrodniczych na Uniwer-
sytecie Warszawskim Wydziału Psychologii
na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła
Szkołę Trenerów Stowarzyszenia Organizacji
Pozarządowych STOP oraz Studium Anali-
zy Transakcyjnej. Od wielu lat jest związana
z sektorem NGO, gdzie pracuje z liderami.
MICHAŁ ZABOREK,
Prezes Zarządu House of Skills
JOANNA KUBIACZYK,
Specjalista ds. rozwoju know-how
Autorzy
ul. Równoległa 4a, 02-235 Warszawa
tel. +48 22 37 63 000
e-mail: office@houseofskills.pl
www.houseofskills.pl
Chcesz wiedzieć więcej?
Skontaktuj się z nami:

Contenu connexe

Tendances

Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Y-Consulting
 
PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...
PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...
PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...
Dorota Swiecka
 
Y-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HRY-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting
 
katalog_Tiste_elektroniczny
katalog_Tiste_elektronicznykatalog_Tiste_elektroniczny
katalog_Tiste_elektroniczny
Cyprian Szyszka
 

Tendances (20)

W jaki sposób HR „sieje” zmiany w organizacji?
W jaki sposób HR „sieje” zmiany w organizacji?W jaki sposób HR „sieje” zmiany w organizacji?
W jaki sposób HR „sieje” zmiany w organizacji?
 
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
Cykl Życia Pracownika w organizacji - działania budujące zaangażowanie i mark...
 
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
Budowa wizerunku w rozmowach biznesowych
 
Oczekiwania Zarządu względem funkcji HR
Oczekiwania Zarządu względem funkcji HROczekiwania Zarządu względem funkcji HR
Oczekiwania Zarządu względem funkcji HR
 
PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...
PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...
PowerOn In Snapshot - Unique Aon Hewitt Poland Program of Unleashing a Compan...
 
Personal Branding
Personal BrandingPersonal Branding
Personal Branding
 
Lidia Czarkowska - Jak poprzez Action Learning wspierać rozwój inteligencji e...
Lidia Czarkowska - Jak poprzez Action Learning wspierać rozwój inteligencji e...Lidia Czarkowska - Jak poprzez Action Learning wspierać rozwój inteligencji e...
Lidia Czarkowska - Jak poprzez Action Learning wspierać rozwój inteligencji e...
 
Mentoring w firmie metodą wykorzystania kompetencji i doświadczenia zawodoweg...
Mentoring w firmie metodą wykorzystania kompetencji i doświadczenia zawodoweg...Mentoring w firmie metodą wykorzystania kompetencji i doświadczenia zawodoweg...
Mentoring w firmie metodą wykorzystania kompetencji i doświadczenia zawodoweg...
 
ArronPartners Offerta
ArronPartners OffertaArronPartners Offerta
ArronPartners Offerta
 
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołuY-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
Y-Consulting - Prezentacja działalności i zespołu
 
Y-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HRY-Consulting - Strategiczne zadania HR
Y-Consulting - Strategiczne zadania HR
 
QuestionBook 2016 – o trendach w rozwoju ludzi w organizacji
QuestionBook 2016 – o trendach w rozwoju ludzi w organizacjiQuestionBook 2016 – o trendach w rozwoju ludzi w organizacji
QuestionBook 2016 – o trendach w rozwoju ludzi w organizacji
 
katalog_Tiste_elektroniczny
katalog_Tiste_elektronicznykatalog_Tiste_elektroniczny
katalog_Tiste_elektroniczny
 
Folder Action Learning
Folder Action LearningFolder Action Learning
Folder Action Learning
 
Reinvent hr 4 - work-out
Reinvent hr 4 -  work-outReinvent hr 4 -  work-out
Reinvent hr 4 - work-out
 
Brief Stażysta w obszarze doradztwa HR
Brief Stażysta w obszarze doradztwa HRBrief Stażysta w obszarze doradztwa HR
Brief Stażysta w obszarze doradztwa HR
 
Nauka przez całe życie, czyli rozwój menedżera... - Manage or Die Collection ...
Nauka przez całe życie, czyli rozwój menedżera... - Manage or Die Collection ...Nauka przez całe życie, czyli rozwój menedżera... - Manage or Die Collection ...
Nauka przez całe życie, czyli rozwój menedżera... - Manage or Die Collection ...
 
Action learning_Jak rozwijac dzielenie sie wiedza i zaangazowanie pracownikow...
Action learning_Jak rozwijac dzielenie sie wiedza i zaangazowanie pracownikow...Action learning_Jak rozwijac dzielenie sie wiedza i zaangazowanie pracownikow...
Action learning_Jak rozwijac dzielenie sie wiedza i zaangazowanie pracownikow...
 
TROPletter - pazdziernik 2013 - Liderstwo: Mistrzostwo osobiste
TROPletter - pazdziernik 2013 - Liderstwo: Mistrzostwo osobisteTROPletter - pazdziernik 2013 - Liderstwo: Mistrzostwo osobiste
TROPletter - pazdziernik 2013 - Liderstwo: Mistrzostwo osobiste
 
R2J oferta programów rozwojowych
R2J oferta programów rozwojowychR2J oferta programów rozwojowych
R2J oferta programów rozwojowych
 

Similaire à Trendy w rozwoju pracowników na rok 2018

Rozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmian
Rozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmianRozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmian
Rozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmian
Lukasz Szymula
 
Strategiczna rola działów personalnych
Strategiczna rola działów personalnychStrategiczna rola działów personalnych
Strategiczna rola działów personalnych
Lukasz Szymula
 
Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Monika Walczak
 

Similaire à Trendy w rozwoju pracowników na rok 2018 (20)

Badanie: Rozwój menedżerski gotowość do ciągłych zmian
Badanie: Rozwój menedżerski gotowość do ciągłych zmianBadanie: Rozwój menedżerski gotowość do ciągłych zmian
Badanie: Rozwój menedżerski gotowość do ciągłych zmian
 
Rozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmian
Rozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmianRozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmian
Rozwoj menedzerski gotowosc_do_ciaglych_zmian
 
Zarządy przyszłości
Zarządy przyszłościZarządy przyszłości
Zarządy przyszłości
 
HR Camp 14_09-reInvent HR
HR Camp 14_09-reInvent HRHR Camp 14_09-reInvent HR
HR Camp 14_09-reInvent HR
 
Komentarz Ekspertów House of Skills - Trendy w rozwoju 2019
Komentarz Ekspertów House of Skills - Trendy w rozwoju 2019Komentarz Ekspertów House of Skills - Trendy w rozwoju 2019
Komentarz Ekspertów House of Skills - Trendy w rozwoju 2019
 
Komentarz ekspertów house of skills trendy w rozwoju 2019
Komentarz ekspertów house of skills  trendy w rozwoju 2019Komentarz ekspertów house of skills  trendy w rozwoju 2019
Komentarz ekspertów house of skills trendy w rozwoju 2019
 
Raport Praktyki w zarządzaniu talentami w Polsce
Raport Praktyki w zarządzaniu talentami w PolsceRaport Praktyki w zarządzaniu talentami w Polsce
Raport Praktyki w zarządzaniu talentami w Polsce
 
Prezentacja dla dziennikarzy: „Trendy HR 2018. Czas odpowiedzialnych firm.”
Prezentacja dla dziennikarzy: „Trendy HR 2018. Czas odpowiedzialnych firm.”Prezentacja dla dziennikarzy: „Trendy HR 2018. Czas odpowiedzialnych firm.”
Prezentacja dla dziennikarzy: „Trendy HR 2018. Czas odpowiedzialnych firm.”
 
Magazyn Employer Branding Q1 2014
Magazyn Employer Branding Q1 2014Magazyn Employer Branding Q1 2014
Magazyn Employer Branding Q1 2014
 
Y-greki wierzą korporacjom
Y-greki wierzą korporacjomY-greki wierzą korporacjom
Y-greki wierzą korporacjom
 
Strategiczna rola działów personalnych
Strategiczna rola działów personalnychStrategiczna rola działów personalnych
Strategiczna rola działów personalnych
 
Ewolucja funkcji HR (HR summit 2016)
Ewolucja funkcji HR (HR summit 2016) Ewolucja funkcji HR (HR summit 2016)
Ewolucja funkcji HR (HR summit 2016)
 
Ewolucja funkcji hr. HR Summit 2016_R2J
Ewolucja funkcji hr. HR Summit 2016_R2JEwolucja funkcji hr. HR Summit 2016_R2J
Ewolucja funkcji hr. HR Summit 2016_R2J
 
Hr najnowsze trendy
Hr   najnowsze trendyHr   najnowsze trendy
Hr najnowsze trendy
 
reInventHR #4 Zaangażowanie
reInventHR #4 ZaangażowaniereInventHR #4 Zaangażowanie
reInventHR #4 Zaangażowanie
 
Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013Employer branding od_wymagamy_pl_2013
Employer branding od_wymagamy_pl_2013
 
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_InstituteRaport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
Raport Employer Branding w Polsce 2013/2014_HRM_Institute
 
Ewaluacja w procesie wprowadzania lean management
Ewaluacja w procesie wprowadzania lean managementEwaluacja w procesie wprowadzania lean management
Ewaluacja w procesie wprowadzania lean management
 
Trendy HR oczami BPSC
Trendy HR oczami BPSCTrendy HR oczami BPSC
Trendy HR oczami BPSC
 
Redesign funkcji HR
Redesign funkcji HRRedesign funkcji HR
Redesign funkcji HR
 

Plus de House of Skills

Plus de House of Skills (7)

Trendy w rozwoju pracowników na 2021 rok
Trendy w rozwoju pracowników na 2021 rokTrendy w rozwoju pracowników na 2021 rok
Trendy w rozwoju pracowników na 2021 rok
 
Podejdź do sprawy „po ludzku”, czyli jak zarządzać zespołem w kryzysie
Podejdź do sprawy „po ludzku”, czyli jak zarządzać zespołem w kryzysie Podejdź do sprawy „po ludzku”, czyli jak zarządzać zespołem w kryzysie
Podejdź do sprawy „po ludzku”, czyli jak zarządzać zespołem w kryzysie
 
Trends in employee development for 2020
Trends in employee development for 2020Trends in employee development for 2020
Trends in employee development for 2020
 
Model facylitacji ORID
Model facylitacji ORIDModel facylitacji ORID
Model facylitacji ORID
 
Efektywność przekazu graficznego
Efektywność przekazu graficznegoEfektywność przekazu graficznego
Efektywność przekazu graficznego
 
Work/life balance – infografika
Work/life balance – infografika Work/life balance – infografika
Work/life balance – infografika
 
Optymalna motywacja®
Optymalna motywacja®Optymalna motywacja®
Optymalna motywacja®
 

Trendy w rozwoju pracowników na rok 2018

  • 1. Trendy w rozwoju pracowników na rok 2018
  • 2. 2 Styczeń to czas wyciągania wniosków z minionych 12 miesięcy i planowania tego, co przed nami.Tradycyjnie już w tym okresie przedstawiamy 10 trendów w rozwoju pracowników na rok 2018. Bazujemy na analizie badań, tematów poruszanych w prasie, głównych zagadnień konferencji branżowych i, przede wszystkim, na wła- snym doświadczeniu interakcji z tysiącami uczestników programów rozwojowych realizowanych przez House of Skills. Jako jedna z największych firm doradczo-szko- leniowych w Polsce towarzyszymy naszym klientom w pokonywaniu wyzwań roz- wojowych związanych z ich biznesami, patrząc ich oczami na wymagania stawiane na naszym rynku liderom, menedżerom i pracownikom. Zapraszam do lektury. MICHAŁ ZABOREK, Prezes Zarządu House of Skills
  • 4. 4 W roku 2017 mieliśmy do czynienia z rynkiem pracownika i na chwilę obecną nic nie wskazu- je, aby w 2018 było inaczej. Trudności ze znale- zieniem odpowiednich ludzi i, co za tym idzie – z ich utrzymaniem, stanowiły wyzwanie prak- tycznie w każdej organizacji w Polsce. Potwier- dzeniem tego stanu są zauważalny wzrost płac i niskie bezrobocie. Przez cały rok 2017 bezro- bocie malało – od ponad 8% w styczniu do nie- co powyżej 6% pod koniec roku1 . Jednocześnie odsetek pracowników zaangażowanych jest w Polsce najniższy od lat (48%) i ma tendencję spadkową. Polacy krytycznie oceniają swoich pracodawców i coraz więcej od nich oczekują2 . W takim krajobrazie szczególnego znaczenia nabierają programy rozwojowe, które firmy ofe- rują swoim pracownikom. W warunkach zatrud- nienia, obok wynagrodzenia, drugim najważ- niejszym czynnikiem stało się to,„w jaki sposób mogę się tu rozwijać”. W pracy nadal poszuku- jemy sensu, spełnienia, ale też – szansy rozwoju konkretnych umiejętności. W związku z powyższym działania rozwojowe zyskują dodatkowe wymiary. Pierwszy z nich to wzmocnienie siły przyciągania kandydatów do pracy. Wolimy pracować tam, gdzie orga- nizacja na serio podchodzi do rozwoju i gdzie będziemy mogli w sposób systemowy i prze- myślany podnosić swoje kompetencje. Drugi to funkcja motywacyjna. Inwestycje w budżety rozwojowe wzmacniają zaangażowanie i uła- twiają utrzymanie pracowników w organizacji. Na rynku wszakże trwa walka o fachowców, zatem wewnętrzna oferta rozwojowa pomaga zatrzymać ich w firmie. Trzecim wymiarem jest podnoszenie efektywności pracy w organiza- cji uzyskiwane poprzez odpowiednie działania rozwojowe. Patrząc na wspomniane poziomy zaangażowania, potencjał wzrostu wydaje się być tu ogromny. Duże oczekiwania pracowników dotyczące działań rozwojowych nakładają się na wszyst- kie zjawiska opisywane przez nas w dalszej części artykułu. Na rynku pracownika nie cho- dzi tylko o to, aby firma rozwijała ludzi – ważne jest również, jak to robi. Rozwój narzędziem walki o pracownika 1. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-w-latach-1990-2017,4,1.html. 2. A. Błaszczak, Nasze zaangażowanie w pracę najniższe od lat,„Rzeczpospolita”, 17.10.2017. Artykuł dostępny na stronie: http://www.rp.pl/Praca/310179885- Nasze-zaangazowanie --w-prace-najnizsze-od-lat.html; dostęp: 4 stycznia 2018.
  • 6. 6 3 Badanie ankietowe BCC i IOM: przedsiębiorcy o zatrudnianiu cudzoziemców, Warszawa 2017. Raport z badania dostępny na stronie: https://www.bcc.org.pl/ uploads/media/2017.10.04_Przedsiebiorcy_o_zatrudnianiu_cudzoziemcow_-_badanie_ankietowe_BCC_i_IOM.pdf; dostęp: 4 stycznia 2018. 4. D. Rock, H. Grant, Why diverse teams are smarter,„Harvard Business Review”2016, nr 4(4), s. 2–5. Różnorodność w natarciu Odponad25latbogacimysięjakospołeczeństwo. Niejesttojednakwzrostjednolity.Wwieludużych miastach i dużych firmach widać rozwarstwienie na zamożną klasę średnią i grupy będące na do- robku. Klasa średnia dąży do samorealizacji; szuka- jąc sensu, zanurza się w filozofii wellness i nurtach slow-life. Obok mamy imigrantów, napływających do większych ośrodków z prowincji oraz coraz częściej – z zagranicy. Niemal 40% przedsiębior- ców ankietowanych przez Business Centre Club w październiku2017zadeklarowało,żezatrudniaob- cokrajowców, a 60% – że ma to w planach3 . Domi- nują pracownicy z Ukrainy, Białorusi, Kazachstanu. Dla organizacji i kadr zarządzających nimi oznacza to coraz większą mieszankę wartości, przekonań, stylów. Dochodzą do tego obecne od dawna róż- nice międzypokoleniowe. Zarządzanie pokolenia- mi to temat stary i z pozoru dobrze rozpoznany. Z pozorutylko,ponieważczęstesągłosywskazujące na wzajemne rozczarowania. Pojawiają się zarzuty o nadmierną sztywność, niezrozumienie, roszcze- niowość, brak cierpliwości, zbyt duże oczekiwania na starcie, brak lojalności… Tymczasemanalizywskazują,żeróżnorodneido- brzewspółpracującezsobązespołyosiągająlep- sze wyniki4 . W dużych organizacjach różnorod- ność jest zagadnieniem ważnym, ale i niosącym z sobą wiele wyzwań. Firmy podejmują działa- nia przeciw wykluczaniu, naświetlając proble- matykę różnorodności. Realizujemy projekty wspierające różnorodność, których celem jest zmniejszanie tarć i poprawa skuteczności. Przewidujemy, że w nadchodzą- cym roku firmy silniej zainwestują w ten obszar, w miarę jak będzie narastać świadomość wyzwań, jakie w nim występują. Działania w zakresie różno- rodności wykraczają dalece poza same szkolenia, jako że kluczowa jest tu zmiana postaw. Postawy mogą zmieniać się tylko w efekcie przemyślanych procesów – a te są raczej długofalowymi zestawa- mi działań niż pojedynczymi interwencjami. Sta- nowią też pochodną jakości przywództwa i zarzą- dzania w organizacji.
  • 8. 8 5. VUCA–określenieorodowodziewojskowym,stosowanedoopisuzmiennej(volatile),niepewnej(uncertain),złożonej(complex)iniejednoznacznej(ambiguous)rzeczywisto- ści. AkronimVUCA jest powszechnie wykorzystywany w odniesieniu do środowiska społecznego, gospodarczego, biznesowego, m.in. za sprawą jego popularyzatora, Nassima NicholasaTaleba, autora książek Czarny łabędź: o skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń (2007, wyd. pol. 2014) oraz Antykruchość: o rzeczach, którym służą wstrząsy (2012, wyd. pol. 2013). 6. Między innymi Google, Lyft, Mastercard. Zob. Trendy HR 2017: zmiana zasad w erze cyfryzacji, marzec 2017. Raport dostępny na stronie: https://www2.deloitte.com/pl/pl/ pages/human-capital/articles/raport-trendy-hr-2017.html; dostęp: 4 stycznia 2018. 7. Tamże. Od lat obserwujemy transformację przywódz- twa i wymagań wobec liderów. Ma to związek z rzeczywistością VUCA5 , z szybko postępują- cymi zmianami technologicznymi i społeczno- -gospodarczymi. Wiele firm wyznaczających trendy6 postrzega i promuje przywództwo w kategoriach pracy zespołowej. Lidera-boha- tera, który zna odpowiedź na każde pytanie, zastępują liderzy sprawnie tworzący zespoły i umiejętnie współpracujący z innymi. Dzisiej- szy lider musi wiedzieć, „w jaki sposób budo- wać zespół i zarządzać nim, sprawić, że pracow- nicy będą czuli się częścią drużyny, wzmacniać ich zaangażowanie”7 . Zmienia się paradygmat przywództwa:opcję„wiem,cotrzebazrobić”za- stępuje wariant„szukamy i znajdujemy rozwią- zanie – razem”, wykorzystując zasoby dostępne w organizacji i poza nią. Liderzy są identyfikowani dzisiaj znacznie wcześniej, a samo przywództwo dotyczy zarówno całej organizacji, jak i poziomu ze- społów czy projektów. W konsekwencji przy- wódcą w firmie może być każdy, a nie tylko wąskie grono menedżerów znajdujących się na szczycie hierarchii. Pociąga to za sobą konieczność rozwoju kompetencji przywód- czych na znacznie wcześniejszych etapach kariery. Od modelu organizacji z gwiazdami przechodzimy zatem do modelu sieciowego, w którym zadaniem przywódców jest dbanie o różnorodność, o to, aby każdy miał głos i zo- stał wysłuchany. Dla przywódców oznacza to inne zestawy potrzebnych kompetencji, cech osobowościowych i postaw. Przywództwo na każdym poziomie
  • 10. 10 W świecie VUCA zmieniają się nie tylko wyma- gania dotyczące kompetencji pracowników i menedżerów, ale także samo środowisko pra- cy i struktura – w kierunku bardziej macierzo- wej, projektowej i elastycznej8 . Konsekwencją tego będzie odchodzenie od sztywnych struk- tur hierarchicznych ku modelom, w których efekty osiągane są dzięki pracy zespołowej. Potwierdzają to opinie menedżerów – jedynie 14% z nich uważa, że tradycyjny, hierarchicz- ny model organizacji ma wpływ na jej wysoką efektywność9 . Promowana będzie przejrzy- stość informacji, zmienianie składów zespołów w zależności od zadań – czyli budowanie sieci. Niewiele organizacji wie, jak to zrobić, ale więk- szość dostrzega w takim podejściu szansę na zwiększenie efektywności10 . Alex Pentland z MIT11 wynikami swoich badań udowadnia, że dla grup, które najlepiej radzą sobie z trudnymi wyzwaniami, charaktery- styczne są trzy elementy: a) ich członków cechuje silna społeczna wrażli- wość (rozumiana jako poziom empatii), b) w dyskusjach głos każdej osoby ma takie samo znaczenie – nikt nie dominuje i nikt nie pozostaje bezczynny, c) skuteczniejsze zespoły liczą więcej kobiet12 . Najlepsze zespoły nie składają się z gwiazd i nie wyróżnia ich poziom IQ. Swobodna komunika- cja i nieskrępowany przepływ idei sprawiają, że zespół nabywa wiedzę, staje się coraz bardziej produktywny i innowacyjny. Kluczem są wza- jemne powiązania, a powstają one tam, gdzie panuje dobry nastrój i liczy się wrażliwość na innych. Liderzy i menedżerowie będą odpowie- dzialni za tworzenie takiego środowiska pracy. Jednocześnie badanie, które przeprowadzili- śmy pod koniec roku 201713 , pokazuje, że brak przepływu informacji, niewystarczająca współ- Rozwój kompetencji umożliwiających tworzenie nieformalnych struktur
  • 11. 11 8. W globalnym badaniu przeprowadzonym przez Deloitte 90% ankietowanych członków zarządów uznało budowanie takiej organizacji za wyzwanie bardzo ważne lub ważne– było ono najczęściej wskazywane. Zob.Trendy HR 2017…, dz. cyt.; dostęp: 4 stycznia 2018. 9. Tamże. 10. Tamże. 11. A. Pentland, The new science of building great teams,„Harvard Business Review”2012, nr 90(4), s. 60–69. 12. Można to wyjaśnić co najmniej na dwa sposoby: (a) kobiety zazwyczaj mają znacznie wyższy poziom empatii, mierzony w tym badaniu testem Reading the Mind in the Eyes, (b) zespoły złożone z kobiet prezentowały bardziej różnorodne punkty widzenia. 13. Problemy i wyzwania w organizacjach – znaczenie kapitału społecznego, Komitet Dialogu Społecznego KIG, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, House of Skills, Warszawa 2017. Raport z badania dostępny na stronie: https://weknowhow.pl/Media/download/2048/raport-sks.pdf; dostęp: 4 stycznia 2018. praca między zespołami i silosowość znajdują się w czołówce najczęstszych i najbardziej pa- lących problemów w polskich firmach. W orga- nizacjach liczących powyżej 250 pracowników uskarża się na nie ponad 50% zatrudnionych. Przewidujemy, że w związku z poszukiwaniem modelu skutecznej współpracy w ramach ze- społów i sieci najbliższe lata przyniosą odświe- żenie dobrze znanych tematów rozwojowych, takich jak komunikacja i budowanie relacji. Przed nami sporo pracy u podstaw. Mimo że większość uczestników programów rozwo- jowych deklaruje, że wie, czym są informacja zwrotna, zespołowe podejmowanie decyzji czy zarządzanie konfliktem, naprawdę niewie- lu robi to w praktyce. Wyzwaniem będzie więc takie osadzanie programów rozwojowych w organizacji, żeby zmuszały one do praktycz- nego aplikowania kompetencji zdobywanych podczas szkoleń – i wspomagały tworzenie skutecznych sieci. Rozwój kompetencji umożliwiających tworzenie nieformalnych struktur
  • 13. 13 14. R. Sadun, N. Bloom, J.Van Reenen, Why do we undervalue competent management?,„Harvard Business Review”2017, nr 9, s.120–127. Mistrzowskie zarządzanie podwalinami sukcesu W rozważaniach o źródłach sukcesu organizacji wiele miejsca poświęca się – zupełnie słusznie – przywództwu. O ile dobre przywództwo jest warunkiem sukcesu biznesowego w dłuższej perspektywie czasowej, o tyle dobre zarządza- nie stanowi fundament sukcesów bieżących. Niejednokrotnie o tym zapominamy – a to wła- śnie jakość pracy menedżerów silnie wiąże się z realizacją strategicznych mierników sukcesu i w praktyce jest to czynnik trudno kopiowalny między organizacjami. Badania wskazują, że osiągnięcie mistrzostwa na poziomie operacyjnym, czyli mistrzostwa w zarządzaniu, jest wciąż niezwykle trudne dla większości firm14 . Nawet organizacje o rozpo- znawalnej marce i silnej pozycji mają z tym pro- blem. Te same badania obrazują wpływ jakości zarządzania na wyniki ekonomiczne. Nie ma tu niespodzianki – firmy, które są lepiej zarządzane przez menedżerów na poziomie operacyjnym, przynoszą większe zyski i rosną szybciej. W ich przypadku prawdopodobieństwo wpadnię- cia w poważne tarapaty jest mniejsze. Różnica między firmami o najgorszej i najlepszej jakości zarządzania (dolne 10% i górne 10% badania) przekłada się na różnicę 25% wartości tempa wzrostu i 75% wartości produktywności – tak mocno różnią się od siebie firmy dobrze i źle zarządzane. Hasła takie, jak„wyznaczanie celów”,„delegowa- nie”czy„zarządzanie efektywnością”brzmią dziś jak menedżerskie ABC, którego wstyd nie znać. A jednak praktyka nadal pokazuje, że relatywnie niewielu menedżerów sprawnie zarządza swo- im obszarem wpływu, szczególnie w trudnych, wymagających sytuacjach (pod presją czasu, wyniku, w emocjach). Dobrą wiadomością jest to, że menedżerów można – i trzeba rozwijać. Zauważalnym tren- dem jest powrót do korzeni w zakresie sposo- bów podnoszenia jakości pracy menedżerów. Szukając najprostszych dźwigni wzrostu, firmy nadal powinny inwestować w rozwój i ujedno- licenie standardów zarządzania na każdym po- ziomie. Zmieniają się tu metody – do arsenału działań rozwojowych włączane są formy coraz bardziej interaktywne, związane z przeżyciami (np. praca metodą dramy), ale cel pozostaje ten sam: skuteczny menedżer.
  • 15. 15 Jesteśmy zmęczeni. Dotyczy to w szczególności menedżerów oraz wysokiej klasy specjalistów – a więc firmowej„klasy średniej”. Rotacja, wypalenie, niepewność, ogólny pęd. Nie pomagają rosnąca zamożność i wakacje w odległych miejscach. Ta- kie są wnioski z badania Biznes-LudzieTM 2016/17 – samopoczucie szefów jest gorsze niż w latach 2010/2011,tużpodrugimuderzeniukryzysu,kie- dy przeprowadzono pierwszą edycję badania15 . Po latach dorabiania się niekoniecznie motywują nas kolejne cele, wyzwania, szczyty do zdobycia. Tymczasem świat nie zwalnia, a rzeczywistość stawia nowe wymagania. Firmy naszych klientów niezmiennie opracowują programyzmian,reorganizacjiiulepszeń.Szerego- wipracownicyniezmienniestarająsięrobićswoje. Jednocześnie rozbudowane systemy i procedury niewspierająskutecznegodziałania–takwynikaz przeprowadzonych przez nas we wrześniu minio- nego roku badań16 . Na nadmiernie rozbudowane procedury uskarża się 39% badanych, przy czym w dużych organizacjach (zatrudniających powy- żej 250 osób) ten odsetek sięga 59%. Nawarstwia- jąca się złożoność obniża efektywność. Naturalną reakcją na to wszystko – i wyraźnym trendem, który dotarł do nas z Zachodu, jest upraszczanie. „Prosto” staje się nowym „lepiej”. Uczymy się, jak upraszczać, niejednokrotnie osią- gając efekty odwrotne do zamierzonych17 . Jed- nak mimo możliwych niepowodzeń firmy będą coraz częściej podejmować tego typu inicjatywy. Dotyczy to także działań rozwojowych – rodzi się silna presja na skracanie projektów, rozwój poje- dynczych umiejętności, upraszczanie modułów szkoleniowych i czytelną ich komunikację. Co prawda, niektóre firmy nadal zgłaszają humory- styczne oczekiwania, by przeprowadzić skutecz- ną, wielowątkową zmianę postaw i umiejętno- ści w trakcie półdniowych szkoleń, ale też coraz częściej jesteśmy świadkami oczekiwań wręcz przeciwnych – aby rozwój dotyczył konkretnej umiejętności, i tylko tej jednej, w sposób skon- centrowany na zapewnieniu efektu. „Prosto”staje się także synonimem„ma działać”. Prościej oznacza lepiej 15. Badanie Biznes-Ludzie 2016/17 przeprowadzone przez Tarka Executive’s i Wyższą Szkołę Menedżerską w Warszawie. Za: M. Konkel, Bohaterowie są zmęczeni – kto przejmie pałeczkę?,„Puls Biznesu”2017, nr 106, s. 14. 16. Problemy i wyzwania w organizacjach…, dz. cyt.; dostęp: 4 stycznia 2018. 17. We wspomnianym badaniu zarządzający firmami widzą potrzebę upraszczania rzeczywistości, ale często robią to na opak, pogarszając jeszcze sytuację. Z oceną, że„rozbudo- wane procedury utrudniają realizację zadań”, zgadza się aż 49% ankietowanych pracowników liniowych i tylko 21% kadry menedżerskiej wyższego szczebla.
  • 17. 17 Pewna zmiana najmniejszym możliwym kosztem Od lat 90. XX wieku rynek usług rozwojowych z nadzieją przyglądał się metodzie wyliczania zwrotu z inwestycji w pracowników – czyli mi- tycznemu ROI18 . ROI jest szczytną ideologią, jednak rzadko stosowaną w praktyce i… rzad- ko do tej praktyki się nadającą. Celem inwe- stycji w ludzi nie jest najczęściej bezpośredni zwrot z kapitału, a wskaźniki ROI na poziomie kilkuset czy kilku tysięcy procent zamiast za- chwytu budzą raczej uśmiech pracowników działów biznesowych. Naszym zdaniem nie tędy droga, co potwierdza zresztą niezwykle mała liczba projektów na rynku, którym towa- rzyszy stosowanie ROI. Nadrzędnym celem jakichkolwiek działań rozwojowych jest zmiana, a firmy, inwestując w ludzi, szukają skutecznych rozwiązań, któ- re przy minimum nakładów przyniosą mak- simum efektów – z zachowaniem dbałości o uczestników procesu. Nie chodzi zatem o procent zwrotu z inwestycji, ale o realne zmiany w działaniu ludzi, które będą wspiera- ły to, co organizacja chce osiągnąć. Kluczowe w procesach rozwojowych staje się uwzględ- nienie kontekstu, w jakim działają uczestnicy, oraz koncentracja na dźwigniach (tzw. go- rących punktach – elementach, postawach, umiejętnościach, które do zmiany wymagają relatywnie małych zasobów, a przyniosą wy- raźne efekty). Coraz częściej nie chodzi już o przyrost wie- dzy, ale o stosowanie umiejętności, czyli swego rodzaju konsumpcję tego, co zostało przygotowane na przykład przez dostawców szkoleń. Sednem jest to, co po przeprowadze- niu działań rozwojowych zmienia się w prak- tyce funkcjonowania firmy. Tego typu podejście widzimy w naszych rela- cjach z klientami, którzy stoją na stanowisku, że gwarancją zmian jest osadzenie działań rozwojowych w szerszym kontekście bizne- sowym. A ten szerszy kontekst najczęściej za- czyna się od relacji pracownik – menedżer. 18. ReturnOnInvestment–stosunekzyskuzinwestycjiwludzidoponiesionychkosztów.
  • 18. 18 Relacja z menedżerem jako dźwignia rozwoju kompetencji przyszłości 8
  • 19. 19 19. 2017JobSkillsTrainingandCareerDevelopmentSurvey,AmericanPsychologicalAssociation,October2017.Raportdostępnynastronie:http://www.apaexcellence.org/assets/gene- ral/2017-training-survey-results.pdf?_ga=2.176878119.381945019.1515061123-1966061329.1513681082;dostęp:4stycznia2018. 20. 2017JobSkillsTrainingandCareerDevelopmentSurvey,AmericanPsychologicalAssociation,October2017.Raportdostępnynastronie:http://www.apaexcellence.org/assets/gene- ral/2017-training-survey-results.pdf?_ga=2.176878119.381945019.1515061123-1966061329.1513681082;dostęp:4stycznia2018. Relacja z menedżerem jako dźwignia rozwoju kompetencji przyszłości Na bazie naszych doświadczeń, sięgających początków istnienia profesjonalnego rynku do- radczo-szkoleniowego w Polsce, ośmielamy się twierdzić, że największy wpływ na efekt działań rozwojowych ma… przełożony pracownika. Nie jest to jedynie nasza intuicja. Potwierdzenie przynoszą badania: gigantyczny wpływ na to, czy pracownik czuje się gotowy stawić czoło wyzwa- niom, jakie niesie szeroko rozumiane jutro, ma wsparcie przełożonego. W grupie osób pozba- wionych wsparcia lidera tylko co piąta deklaruje, że pracodawca pomaga rozwinąć kompetencje miękkie wymagane w przyszłości, 15% – że po- maga rozwinąć kompetencje techniczne, i zaled- wie 8% – że pomaga rozwinąć kompetencje me- nedżerskie i przywódcze.W grupie pracowników mających wsparcie lidera ten odsetek wzrasta odpowiednio do 78, 81 i 75%! Ponadto pracownicy, którzy otrzymują wsparcie przełożonego, czują się znacznie bardziej zmo- tywowani do podejmowania wysiłków w pracy (88% ze wsparciem, 48% bez wsparcia), odczu- wają satysfakcję z pracy (86% – 39%) i finalnie rzadziej myślą o jej zmianie w ciągu najbliższego roku (31% – 53%)19 . Powyższe charakterystyki dotyczą nie tylko pra- cowników liniowych, ale wszystkich, również menedżerów i ich szefów. Firmy budujące sku- teczną przewagę konkurencyjną stawiają na zaangażowanie przełożonych w procesy roz- wojowe ich podwładnych – zaangażowanie znacznie wykraczające poza coroczne rozmowy oceniająco-rozwojowe. Zresztą powszechnie mówi się już o zmierzchu tradycyjnego sposo- bu oceniania. Zastępuje je nowy format środo- wiska zawodowego, zorientowany na rozwój. Kluczowa jest tu właśnie relacja przełożony – podwładny oraz dążenie do ciągłej rozmowy i coachingowego stylu zarządzania20 . W tworzeniu skutecznie rozwijającej się organi- zacji kluczową rolę odegrają zatem nie systemy i procedury, ale menedżerowie kształtujący co- dzienną rzeczywistość zawodową swoich pod- władnych.
  • 21. 21 21. Trendy HR 2017…, dz. cyt.; dostęp: 4 stycznia 2018. 22. H. Guryn,Wiedza w goglach i nie tylko: wirtualna i filmowa rzeczywistość w procesach HRM,„Personel i Zarządzanie”2017, nr 12, s. 68–72. Zmieniające się oblicze e-learningu Cykl życia kwalifikacji zawodowych ulega sil- nemu skróceniu – a co za tym idzie, skraca się czas pomiędzy ich zdobywaniem a apliko- waniem w praktyce21 . Zyskuje na znaczeniu płynne podejście do rozwoju – uczymy się „tu i teraz” lub „tuż przed” tym, gdy dane tematy i umiejętności będą nam potrzebne. Napędza to rozwijający się od kilku lat trend micro- i nano-learningu – jego ideą jest dys- trybucja małych porcji wiedzy, możliwych do przyswojenia w kilka minut. Podczas ostatniej konferencji ATD International (największe świa- towe wydarzenie w branży usług rozwojowych) słowo „micro-learning” było odmieniane przez wszystkie przypadki. Prezydent ATD Tony Bing- ham poświęcił mu 90% swojego wystąpienia inauguracyjnego. Trudno twierdzić, że w roku 2018 micro- i nano- -learning będą nowością – tego typu rozwiąza- nia stosuje się, zwłaszcza na Zachodzie, od lat. Są jednak dwa nurty, których znaczenie będzie wzrastać. Mowa o tworzeniu i wykorzystywaniu rozwiązań na urządzenia mobilne (mobile-lear- ning) oraz o wideo jako głównym nośniku prze- kazu e-learningowego. Według Iwony Wieczorek, dyrektor zarządzają- cej e-learning.pl, rozwojowe treści mobilne do- tyczą w największym stopniu procesów obsłu- gi klienta, sprzedaży (gdzie często towarzyszy im grywalizacja), procesów on-boardingu oraz wszelkiego rodzaju szkoleń produktowych22 . Rozwiązanie to jest częściej stosowane w orga- nizacjach, w których pracownicy rozproszeni są geograficznie. Podobne zjawiska będziemy obserwować w tradycyjnych formach rozwojowych, w któ- rych krótkie i dostosowane do potrzeb użyt- kownika moduły e-learningowe pozwalają przygotować wdrożenie rozwijanych kompe- tencji.
  • 22. 22 Ludzie (nadal) będą uczyć się od siebie 10
  • 23. 23 Ludzie (nadal) będą uczyć się od siebie W otaczającym nas świecie znajdziemy dzisiaj aplikację na wszystko. Firmy mogą wybierać w bogatej ofercie narzędzi wspomagających między innymi: produktywność indywidual- ną, pracę zespołową, zarządzanie projektami, mierzenie zaangażowania, zbieranie informacji zwrotnej na bieżąco czy udostępnianie treści e-learningowych. Trend dotyczy już nie samego wykorzystywa- nia technologii w procesach rozwojowych, ale rodzajów i sposobów tego wykorzystania. Nie- mniej warto pamiętać o tym, że istnieje prze- ciwwaga wobec trendu digitalizacji – rozwój człowieka nadal w ogromnym stopniu zależy od kontaktu z drugim człowiekiem, którego techno- logia, przynajmniej jeszcze w najbliższym czasie, nie będzie w stanie zastąpić. Wszelkiego rodzaju wykłady i mówiąc trochę sta- roświecko, „kursokonferencje”, podczas których prowadzący dzieli się wiedzą, przedstawia teorię i analizuje konkretne przypadki, są w odwrocie – wszystko to mamy dostępne za dotknięciem palca w smartfonie. Liczy się doświadczanie. Naj- nowsze osiągnięcia psychoneurologii potwier- dzają od dawna znane prawidłowości dotyczące uczenia ludzi dorosłych, tj. działanie cyklu Kolba. Najlepsze efekty, jeśli chodzi o rozwój złożonych kompetencji, nadal przynosi społeczne uczenie się,czylipracawgrupie.Umożliwia„podglądanie” innych, uzyskanie natychmiastowej informacji zwrotnej od człowieka, pozwala na wykorzysta- nie efektu synergii grupowej i współzawodnic- two między uczestnikami. Wsparcie rozwoju przez technologię jest wszechobecne i nieodwracalne – usprawnia wiele procesów, wychodzi naprzeciw oczekiwa- niom nowych pokoleń, ale też trochę „odczło- wiecza”. Być może właśnie dlatego taką siłę mają działania rozwojowe zanurzone w przeżyciu, w doświadczaniu i w byciu tu i teraz z innymi. Umożliwiają one poziom wglądu, wnioskowania i rozwoju niedostępny – jeszcze przez dłuższy czas – dla programów działających w chmurze. Wiemy, że rok 2018 przyniesie nową falę tech- nologicznych„wspomagaczy”procesów uczenia się. Na szczęście w centrum pozostaje człowiek – i jego kontakt z innym człowiekiem.
  • 24. 24 Prezes Zarządu House of Skills. Odpowiada za realizację strategii biznesowej, kreowanie i wdrażanie nowych rozwiązań doradczych i szkoleniowych. Jest absolwentem Zarządza- nia i Marketingu Szkoły Głównej Handlowej. Ukończył również studia Executive MBA, pro- wadzone przez UQAM (University of Quebec at Montreal) oraz SGH w Warszawie. Absol- went Szkoły Trenerów Biznesu pod patrona- tem Polskiego Towarzystwa Psychologicz- nego. Jest Wiceprezesem Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Konsultingu. Współ- autor książki Zespoły po polsku oraz autor popularnego bloga o tematyce związanej z rozwojem - HR ma znaczenie. Absolwentka Wydziału Psychologii oraz Mię- dzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych na Uniwer- sytecie Warszawskim Wydziału Psychologii na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła Szkołę Trenerów Stowarzyszenia Organizacji Pozarządowych STOP oraz Studium Anali- zy Transakcyjnej. Od wielu lat jest związana z sektorem NGO, gdzie pracuje z liderami. MICHAŁ ZABOREK, Prezes Zarządu House of Skills JOANNA KUBIACZYK, Specjalista ds. rozwoju know-how Autorzy
  • 25. ul. Równoległa 4a, 02-235 Warszawa tel. +48 22 37 63 000 e-mail: office@houseofskills.pl www.houseofskills.pl Chcesz wiedzieć więcej? Skontaktuj się z nami: