SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  8
2 – Mavzu. Qum – gilli qolipda quymani tayyorlab
olish texnologiyasi
Oʻquv modul birliklari:
1. Quymani tayyorlab olish sxemasi
2. Qolip tayyorlashdagi moslamalar
3. Qolipni tayyorlash texnologiyasi
Quymakorlik qolipining vazifasi, bu quymaning
ko‘rsatilgan shaklini, o‘lchovlarini, belgilangan aniqligini,
sifatli yuzasini, belgilangan qolipga quyilgan
suyuqlantirilgan metallning sovitish tezligini, lozim
bo‘lgan tuzilishining shakllanishini ta’minlab sifatli
quyma olishdir. Qum – gilli qolipni tayyorlab olish
sxemasi 1 – rasmda keltirilgan.
Qolip qum – gilli aralashmadan moslamalar
yordamida tayyorlanadi. Moslama (model) yordamida
ko‘pincha ikki qismdan iborat, yarim qoliplar tayyorlab
olinadi. Moslama kesilgan yuzasi bilan massiv plitaga
keltiriladi. Plitaga qo‘yiladigan opokalar (5) quyma yoki
payvandlash usulida tayyorlab olingan. Opoka ichiga
qolip aralashmasi (1) solinadi va turli usullarda
zichlashtiriladi (2 – rasm).
1 – rasm. Qum – gilli qoliplarda quymalarni tayyorlab olish sxemasi
Quyma qolipda belgilangan darajaga
sovigan va qotgandan so‘ng ajratish
reshetkasida qolipni buzib quymani qolipdan
ajratib olinadi. Undan keyin quyma
arayishlardan tozalab va kerak bo‘lsa termik
ishlov berishga yuboriladi.
Mexanik bo‘limiga topshirilishdan oldin
quymalar nazoratdan o‘tkazilib, yaroqsiz va
nuqsonli quymalar suyuqlantirish bo‘limiga
yuboriladi. Yaroqli quymalar esa mexanik
ishlov berish sexlariga yuboriladi.
2 – rasm. Quymakorlik qolipi (a) va quyma – detal (b)
Opokalarda tayyorlangan quyma detalning shakli
olingandan keyin qolipdan moslamalar chiqarib
olinadi. Qoliplarni yig‘ishdan oldin uning pastki
qismiga bo‘shliqning shaklini chiqarib beradigan
o‘zak (sterjen) (2) o‘rnatilinadi (2 – rasm). Yarim
qoliplar yig‘ilgandan so‘ng ichida quymaning tashqari
shakli olinadi. Undan tashqari qolip ichida suyuq
metallni keltiradigan quyish tizimining qismlari (3) va
qolipdan gaz va havo chiqariladigan ventilyasion
kanallar, havo chiqish kanallari (4) bajariladi. O‘zaklar
maxsus o‘zak yashiklarida tayyorlanadi. O‘zak
(sterjen) aralashmalari qolip aralashmasidan puxtaroq
bo‘ladi va unga toza qumlar ko‘proq qo‘shiladi.
Ko‘pincha hajmi kattaroq quymalar uchun qolipda
qo‘shimcha bo‘shliq ustama (pribil) o‘rnatilinadi.
Ustamada suyuq metall ohirida qotib kirishishini
quymaning ichki qismida inkor etadi va gaz
g‘ovaklaridan saqlaydi. Ustamalar quymada chiqib
turadigan kattaroq qismlarni tashkil qiladi. Quyma
sovitilib qolipdan ajratilgandan so‘ng ustama
ko‘pincha payvandlash usulida kesib tashlanadi va
qayta suyuqlantirish uchun shixta vazifasida
ishlatiladi.
E’tiboringiz uchun rahmat

Contenu connexe

En vedette

Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Saba Software
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming Language
Simplilearn
 

En vedette (20)

How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming Language
 

2 - Ma'ruza.pptx

  • 1. 2 – Mavzu. Qum – gilli qolipda quymani tayyorlab olish texnologiyasi Oʻquv modul birliklari: 1. Quymani tayyorlab olish sxemasi 2. Qolip tayyorlashdagi moslamalar 3. Qolipni tayyorlash texnologiyasi
  • 2. Quymakorlik qolipining vazifasi, bu quymaning ko‘rsatilgan shaklini, o‘lchovlarini, belgilangan aniqligini, sifatli yuzasini, belgilangan qolipga quyilgan suyuqlantirilgan metallning sovitish tezligini, lozim bo‘lgan tuzilishining shakllanishini ta’minlab sifatli quyma olishdir. Qum – gilli qolipni tayyorlab olish sxemasi 1 – rasmda keltirilgan. Qolip qum – gilli aralashmadan moslamalar yordamida tayyorlanadi. Moslama (model) yordamida ko‘pincha ikki qismdan iborat, yarim qoliplar tayyorlab olinadi. Moslama kesilgan yuzasi bilan massiv plitaga keltiriladi. Plitaga qo‘yiladigan opokalar (5) quyma yoki payvandlash usulida tayyorlab olingan. Opoka ichiga qolip aralashmasi (1) solinadi va turli usullarda zichlashtiriladi (2 – rasm).
  • 3. 1 – rasm. Qum – gilli qoliplarda quymalarni tayyorlab olish sxemasi
  • 4. Quyma qolipda belgilangan darajaga sovigan va qotgandan so‘ng ajratish reshetkasida qolipni buzib quymani qolipdan ajratib olinadi. Undan keyin quyma arayishlardan tozalab va kerak bo‘lsa termik ishlov berishga yuboriladi. Mexanik bo‘limiga topshirilishdan oldin quymalar nazoratdan o‘tkazilib, yaroqsiz va nuqsonli quymalar suyuqlantirish bo‘limiga yuboriladi. Yaroqli quymalar esa mexanik ishlov berish sexlariga yuboriladi.
  • 5. 2 – rasm. Quymakorlik qolipi (a) va quyma – detal (b)
  • 6. Opokalarda tayyorlangan quyma detalning shakli olingandan keyin qolipdan moslamalar chiqarib olinadi. Qoliplarni yig‘ishdan oldin uning pastki qismiga bo‘shliqning shaklini chiqarib beradigan o‘zak (sterjen) (2) o‘rnatilinadi (2 – rasm). Yarim qoliplar yig‘ilgandan so‘ng ichida quymaning tashqari shakli olinadi. Undan tashqari qolip ichida suyuq metallni keltiradigan quyish tizimining qismlari (3) va qolipdan gaz va havo chiqariladigan ventilyasion kanallar, havo chiqish kanallari (4) bajariladi. O‘zaklar maxsus o‘zak yashiklarida tayyorlanadi. O‘zak (sterjen) aralashmalari qolip aralashmasidan puxtaroq bo‘ladi va unga toza qumlar ko‘proq qo‘shiladi. Ko‘pincha hajmi kattaroq quymalar uchun qolipda qo‘shimcha bo‘shliq ustama (pribil) o‘rnatilinadi.
  • 7. Ustamada suyuq metall ohirida qotib kirishishini quymaning ichki qismida inkor etadi va gaz g‘ovaklaridan saqlaydi. Ustamalar quymada chiqib turadigan kattaroq qismlarni tashkil qiladi. Quyma sovitilib qolipdan ajratilgandan so‘ng ustama ko‘pincha payvandlash usulida kesib tashlanadi va qayta suyuqlantirish uchun shixta vazifasida ishlatiladi.