Kulturaren Euskal Behatokia / Kultura eta Hizkuntza Politika Saila. Eusko Jaurlaritza
Kulturaren Euskal Behatokiak Arte eta Kultura Industriak
estatistikaren bosgarren edizioa egin berri du, oraingoan, 2015ko datuekin. Estatistika bi urterik behin egiten da eta, edizio
honetan, 629 eragilek hartu dute parte.
2. 2
Metodologia
Kulturaren Euskal Behatokiak Arte eta Kultura Industriak
estatistikaren bosgarren edizioa egin berri du, oraingoan, 2015ko
datuekin. Estatistika bi urterik behin egiten da eta, edizio
honetan, 629 eragilek hartu dute parte.
Eragiketa honek EAEko kultura jarduera dinamizatzen duten
eragile pribatu zein publikoen informazioa eskaintzen du.
Sektoreok ezagutzeko oinarrizko datuak dira, eta
garrantzitsuagoa dena: 2007 eta 2015 bitarteko datuak eskura
izanik, sektoreen joera ezagutzeko aukera ematen dute,
perspektiba eskaini eta urteotan izandako bilakaera erakutsi ere
bai.
Metodologia aldetik, 2009an egindako aldaketekin (liburuaren eta
disko salmenten sektoreak gaineratu eta galdesortak erraztu),
eragiketa finkatua dago. Horrela, 2016. urtean landa lana egin
ondoren, 2017an datuak aztertu, garbitu eta ustiatu egin dira.
Bilketa eta azterketa lan hauei esker, informazio multzo zabala
du Kulturaren Euskal Behatokiak eta emaitzak zabaltzeko
hainbat bide erabiltzen ditu: sektore txostenak; «Ikuspegiak»
txostena, emaitzetatik abiatuz, azterketa analitikoa eta sakona;
Agenteen profilak; Kultura Adierazle Hautatuak; Oinarrizko
kultura adierazleak; eta webean eskuragarri den datu-bankua.
193
(30,7 %)
50
(7,9 %)
121
(19,2 %)
151
(24,0 %)
23
(3,7 %)
91
(14,5 %)
Arte eszenikoak
Ikusizko arteak
Zuzeneko musika
Liburua
Diskoa
Ikus-entzunezkoa
3. 3
Nabarmentzekoak
Kultura-sarea suspertzen ari da: diru-sarreren eta
gastuen balantzea positiboa da eta enpleguak gora
egiten du.
Eragileen % 57,7 titulartasun pribatua du, hala ere,
% 48,2ko pisu ekonomikoa dute.
Bizkaia da kultura-sarearen zatirik handiena biltzen
duen lurralde historikoa.
Gipuzkoa da biztanleko kultura-dentsitate handien
duen lurralde historikoa.
Diru-sarrera handienak dituzten agenteen % 20k
sektore bakoitzeko guztizko diru-sarreren % 70a
metatzen dute (liburu-dendetan izan ezik).
Zuzeneko kulturaren (arte eszenikoak, musika eta
ikusizko arteak) pisua% 57,9koa da, baina diru-
sarreretan % 34,5ekoa, eta enpleguan % 37,7koa.
Diskoetxeek, arte eszenikoetako ekoizleek eta
argitaletxeek ekoizten dutenaren % 50a baino
gehiago euskaraz egiten dute.
Enpresa pribatuen diru-sarreren % 4,3 diru-
laguntza publikoetatik dator.
EAEko artista eta sortzaileak nagusi dira kultura-
ekoizpenean eta kultura-programazioan.
Emakumeek arteetako eta kultura-industrietako
enpleguen multzoan % 47ko pisua dute. Hala ere,
emakumeek zuzendaritza-postuetan duten pisua ez
da % 40ra iristen.
4. 5
Emaitza nagusiak
Kultura-sarearen suspertze-dinamika bat sumatzen da, diru-sarreren eta gastuen balantzea positiboa da eta
enpleguak gora egiten du.
2013. urtearekin alderatzen badugu, agente sarearen % 3,5eko hazkundea izan da (23 agente gehiago). 2015eko gastuen eta diru-
sarreren balantzea positiboa da, 6,2 milioi euroko emaitzarekin (guztizkoaren % 1,7). Aldaketa da hori 2013arekiko, urte horretako
balantzea 8,6 milioi euro baitzen, negatiboan. Sektore gehienek beren diru-sarrera batezbestekoa gehitu egin dute.
Enpleguari dagokionez, langileen % 5eko gehikuntza izan 2013arekiko, 138,5 enplegu gehiagorekin.
Agente kopuruaren eta diru-sarreren aldakuntza sektoreen arabera.
Ehunekoak. 2013-2015.
Lanaldi eta urte osoko langile baliokideak, sektoreen arabera.
Absolutuak. 2015.
% 7,8
% 12,7
-% 8,9
-% 19,4
% 21,3
% 3,5
% 6,6
% 19,7
% 10,7
-% 19,5
% 8,2
% 10,2
-% 25,0
-% 20,0
-% 15,0
-% 10,0
-% 5,0
% 0,0
% 5,0
% 10,0
% 15,0
% 20,0
% 25,0
Eragileak Diru-sarrerak
428,9
470,2
596,8
62,5
1.255,6
Arte Eszenikoak
Liburua
Musika
Ikusizko Arteak
Ikus-entzunezkoa
5. 6
Agenteak, diru-sarrerak, gastuak eta enplegua titulartasunaren
arabera. Ehunekoak. 2015.
Oharra: 2015ean Ikusizko Arteetan ez da ekoizpen-zentroei buruzko informaziorik ematen, datuen
konfidentzialtasun arrazoiak direla eta.
% 44,14
% 48,62
% 46,98
% 32,30
% 51,49
% 46,41
% 48,27
% 57,70
% 4,37
% 4,97
% 4,75
% 10,00
Enplegua
Gastuak
Diru-sarrerak
Agenteak
Publikoa Pribatua Elkarteak eta fundazioak
Agenteen, diru-sarreren, gastuen eta langileen ehunekoak Lurralde
Historiakoaren arabera. Ehunekoak. 2015.
% 11,9
% 40,1
% 48,0
% 5,3
% 29,5
% 65,2
% 5,0
% 35,2
% 59,8
% 7,1
% 31,4
% 61,5
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
Araba Gipuzkoa Bizkaia
Agenteak Diru-sarrerak Gastuak Langileak
Titulartasun pribatuko agenteak dira nagusi, beheranzko
joera apalarekin.
Ikuspuntu ekonomikotik begiratuta, agente pribatuen nagusitasunak
(% 57,7) ez dauka proportzionalki egokitu beharko litzaiokeen
pisua: agente publiko eta pribatuen diru-sarreren bolumena 175 milioi
euro inguru da (% 48,2 agente pribatuen kasuan). Enpleguari
dagokionez, titulartasun pribatua duten agenteek langileen % 51,5 biltzen
dute
Kultura-sarea Bizkaian kontzentratzen bada ere, Gipuzkoa
biztanleko kultura-dentsitatean nabarmentzen da.
Lurralde Historikoen arabera begiratuz gero, agenteen
kontzentrazioa ikus daiteke Bizkaian, baita haren pisu ekonomikoa
eta enplegu-arloko pisua ere (diru-sarreren guztizkoaren % 65,2 eta %
61,5, hurrenez hurren). Baina kultura-sarearen 100.000 biztanleko
ratioa handiagoa da Gipuzkoan (35,5), Bizkaiaren gainetik bederatzi
puntu (26,5) eta 11 Arabaren gainetik (23,3).
6. 7
Agente tipologiaren rankinga, diru-sarrera handienak dituzten agenteen
% 20aren diru-sarreren kontzentrazio-mailaren eta jarduera
bolumenaren* arabera. Ehunekoak. 2015.
* Disko-saltokiak eta liburu-dendak = salmentak; argitaletxeak = nobedade gisa editatutako tituluak; arte
eszenikoak = funtzioak; musika = kontzertu programatuak; ikus-entzunezkoen ekoizpen-etxeak =
ekoizpenak; ikusizko arteak= erakusketak).
(1) EITB gabe.
%68,9
%0,0
%41,9
%33,5
%78,4
%29,2
%44,8
%55,9
%15,7
%47,8
%46,6
%41,0
%59,5
%69,8
%70,0
%70,3
%71,1
%71,2
%73,1
%73,9
%74,7
%74,9
%80,9
%81,2
0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%
Liburu denda
Arte galeria
Arte Eszenikoetako ekoizlea
Kontzertu aretoak
Disko denda
Ikus-entzunezko ekoizlea
Musika Programatzaile publikoa
Argitaletxea
Ikusizko arteetako erakusketa gela
Arte eszenikoetako aretoa
Arte eszenikoetako jaialdia
Musika sustatzaile pribatua
Diru-sarrerak Jarduera
Denboran zehar finkatu egiten da diru-sarreren eta
enpleguaren kontzentrazio-maila handia agente gutxi
batzuetan.
Kultura-sarea agente txikien oinarri zabal batek eta eragin
handiko talde murritz batek osatzen dute. Asimetrien azterketak
erakusten duenez, diru-sarrera handienak dituzten agenteen %
20k sektore bakoitzeko diru-sarrera guztien 10 euroko 7 edo 8
euro metatzen dituzte (liburudendek izan ezik, 10 euroko 6
metatzen baitituzte).
EAEko artista eta sortzaileak nagusi dira kultura-
ekoizpenean eta kultura-programazioan
Oro har, datuek erakusten dute EAEko artista eta sortzaileen pisua
nagusi dela kultura-ekoizpenean eta kultura–programazioan:
antzezpen eszenikoen % 56tik ikusizko arteen erakusketen %
67,1erainoko tartea hartzen du.
7. 8
Euskararen pisua agente motaren arabera. 2015.
% 72,6
%40,6
% 51,4
% 80,5
% 50,7
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
80,0%
90,0%
Antzerki-ekoizleak
Antzerki-
programatzaileak
Argitaletxeak
Disko-etxeak
Ikus-entzunezkoa
Urte eta lanaldi osoko emakumezko langileen baliokideak, sektoreen eta
lanbide-kategoriaren arabera. Absolutuak eta ehunekoak . 2015.
32,5
10,2
79,7 11,9
31,1
46,3
166,4 79,9
13,9
405,0
78,6
34,3
97,5
7,4 36,3
49,1
34,1 33,9 3,5 70,8
% 0,0
% 10,0
% 20,0
% 30,0
% 40,0
% 50,0
% 60,0
% 70,0
% 80,0
% 90,0
% 100,0
Zuzendaritza Teknikaria Kudeaketa/Administrazioa Bestelakoak
Euskarak* presentzia nabarmena du antzerki-ekoizpenean
eta ikus-entzunezkoan.
Euskarak antzerki- eta disko-ekoizpenean duen pisua % 70etik gorakoa
da (% 72,6 eta % 80,5, zehazki); ikus-entzunezko ekoizpenaren erdia
da (% 50,7), EITB kontuan hartuz gero; eta argitalpen-ekoizpena % 50
ingurura iristen da (% 51,4). Programazio eszenikoari dagokionez, EAEn
programatutako hamar ikuskizunetatik lau euskaraz dira (% 40,6).
* Ikus-entzunezko ekoizpenaren eta antzerki-ekoizpenaren kasuan, euskara hutsez egiten diren ekoizpenak eta
euskarazko zein gaztelaniazko bertsioa duten ekoizpenak zenbatzen dira.
Emakumeek kultura-sektoreetako enpleguen multzoan
duten pisua orekatu samarra da, baina alde handiak dira
emakumeek dituzten postuetan.
Emakumeek arteetako eta kultura-industrietako enpleguen multzoan
duten pisua % 47an dago. Liburuaren eta ikusizko arteen sektoreetan
du emakumeak presentziarik handiena; esparru horietako hamar
langiletatik sei emakumeak dira.
Emakumeen funtzio profesionalaren azterketak datu esanguratsuak
erakusten ditu; nagusi dira kudeaketa eta administrazioa
postuetan (% 69,9). Teknikari- eta zuzendari-profilek
emakumeen ehuneko txikiagoari ematen diete lana (% 43,8 eta %
37,1).