3. Karaktristikat e relievit
Karakterizohet nga nje reliev dinamik dhe Fushat te medh sic jane:ne Gadishullin
Ishuj(Korsika;Sicilia;Malta;Sardenja;Qipro
male te reja Pirenej(rrafshinalta e Mesetes,Fusha e
dhe ishujt e Greqise)
Relievi perbehet kryesisht nga nje terren Aragonise)
Ngushtica(Gjilbratarit;Bosforit;Dardaneleve
Kemi nje vije bregdetare te copezuar ku
malor,rrafshinalta,vargmale,fusha,lugina etj
si dheKanali i Suezit) e Lombardis,ne
Ne Apenin fusha
Malet meishuj,gadishuj,ngushtica
formohen te larta (Alpet dhe Apeninet – Gadishullin e Ballkanit fusha e
Gadishuj(Apenin;Pirenej;Ballkanit e
Itali;Alpet shqiptare-Shqiperi;malet Neretves,Zetes,Myzeqes
Olimpit-Greqi;Coma Pedrosa-Andora)
4. Karakteristikat hidrografike
Hidrografia en mesdhe eshte mjafte e pasur me
lumenj,liqene;dete
— Elbi 1100km-Rin 1300km ne Gjermani
— Nili 6671 km ne Egjipt
— Drini 160km ne Shqiperi
Lumi Seine 777km ne France
Tajg 1007 km ne Spanje Danubi 3000km ne Hungari
DetiMarmara shrihet midis Gashullit te te
Deti Adriatik shtrihet pjeses jugore Apenin
Deti atij Ballkanik. Nepermjet kanalit te gadishullit Ballkanik dhe
Jon shtrihet midismidis gadishullit
dhe
gadishullit Apenin. se Vogel. Ngushtica km (katror), Thellesia
Sipwrfaqe 196 mije e Bosforit
Ballkanit dhe Azise detin Jon Siperfaqja 132
Otrantos lidhet mem. Deti Egje, det gjysem i
eme e km me detin e Zi, kurse ngushtica 250 mmbyllur,pjese e
lidh ate (ne 5121 thellesia mesatare e
mije
madhe
katror),
detit Mesdhe, midis gadishullit Ballkanik, Azise se Vogel e
Dardaneleve e lidh me detin 1590 m.
me e madhe Egje. Sipwrfaqe 12
kurse thellesia Kithira,Kreta, Karpathos,Rodos. Lidhet me detin
grupit ishullor
mije km (katror) Thellesia Lumi Po 625km
1389m.
Marmara me ane te ngushtices se Dardaneleve.Sipwrfaqe 191
mije km (katror).
5. Karakteristikat klimaterike
Klima eshte mesdhetare ne zonen e ngushte mesdhetare
Me brenda kontinentalene
Ne viset malore klime malore,nga perendimi oqeanike (atlantike),nga veri-
perendimi fryen erera te fresketa te Maestralit,dimrit fryen ne Jug ose Shiroku
me mjaft shi,ne veri fryen Murlani.Temperaturat ne vere arrijne deri ne 40°c.
Klima mesdhetare (subtropikale) ne viset pranë brigjeve të Detit Mesdhe.
8. Ndryshimet klimaterike ne Mesdhe
Nje ciklon tropikal ka shkaktuar
Permbytja ne Algjeri(ne nentor
Sipas të dhënave EMDAT , përmbytjet mbeten fatkeqësi te Italis. Gjenova
permbytje ne Gjenove
2001)shkaktoi permbytjen e 14
natyrore më të zakonshme në Ngjarje te shumta lidhen me ndryshimin e
Mesdhe. Në periudhën ku
eshte përmbytur
1990-2010, përmbytje llogariten përne Mesdhe të veriore
fshatrave për pjesen të gjitha
35 ne qind
klimes mbyten të paktën gjashtë njerëz
u
fatkeqësitë natyrore që goditi Ndyshimet e klimes (Shqipëria,
rajonin e Mesdheut krijuan ndryshueshmeri
Algjeria, Bosnje-Hercegovina, Kroacia, Qipro, Egjipti,dukete motit
. Gjashte viktima, Franca,
te madhe dhe ngjarje ekstreme
përfshirë
Greqia, Izraeli, Italia, Jordania, Libani, Libia,të reja. Mali i Zi,
dy vajzave Malta,
Ndryshimi i temperaturave ka ndikuar ne
Maroku, territor i okupuar palestinez, Sllovenia, e ujit Siria,
cilesine dhe kerkest Spanja,
Tunizia dhe Turqia). Disa përmbytje igoditen 22të fundit, përmbytjet kanë
Shtimi 10 viteve vende gjatë 20
Gjatë
fenomeneve
Tre vetë vdiqën në aksidente në Francë, ku
viteve të fund duke shkaktuar humbjen e 4,250 të vdekur, Francë, Itali dhe
shkaktuar shrregullime nëdhe
natyrore(termetet,thatesira,permbytjet etj)
shiu ekstreme ka përmbytur mijëra shtëpi.
Spanjë, duke euro
humbje ekonomike me vlerë 25.000 miliardë euro. shkaktuar dëme të rënda
Një stuhi tropikale ka prekur bregun jugor
materiale dhe në vdekje ne disa raste. Në
të Francës, duke nxitur më shumë shi dhe
qershor 2010, 19 njerëz u vranë nga
mjerim. "CO2 ka shkaktuar ngrohjen globle
përmbytjet në rajonin Var te Francës,
ku çoi në një ndryshim të
ndërsa stuhitë e dhunshme që shpërthyen
Rruga e përmbytjeve në pjesën në rënde te reshjeve intensive të verës mbi pjesë
nëpër Itali në tetor të vitit 2011 shkaktoi
qendër të qytetit historik të Vicenza, mëtë mëdha të Evropës ", (studim në vitin
gjithashtu përmbytje flash dhe kushtuan
1 nëntor, 2010. Burimi: Jim McGee / 2003).
jetën e nëntë njerëzve
ushtrisë amerikane.
9. Termete
21 maj 2003: 1 Maj 2003:
Algjeria vuan nga tërmete më se dy Një tërmetiMë shumë se 160 goditur Serbinë
me 5.4 rikter ka njerëz
dekada. Më shumë se 2,000 njerëz të vdekur
qendrore, duke vrarë dy vetë dhe83 fëmijë në
janë vrarë, përfshirë duke lënë
dhe më shumë se 8.000 janë plagosur në të paktën 50 të tjerë te plagosur.shembur, në jug-
një konvikt qe eshte Me
një tërmeti në Spanjë epiqender ne qytetinTurqisë. i cili shtrihet
lindje të Kraljevo,
rreth 150 km në jug të Beogradit.
Beogradit
03 Nov 2010 14:54
Një tërmet i fuqishëm tronditi Italine veriore
20/05/2012, duke vrarë të paktën pesë njerëz duke
plagosur dhjetra dhe seriozisht duke dëmtuar
kishat historike, kullat zile dhe një kështjellë
mesjetare. 6.0-magnitudë tërmeti u përqendruar 22
kilometra në veri- veriperëndim të Bolonjës në
Një tërmet i
Italinë veriore në një thellësi relativisht të cekët
fuqishëm godet qytetin historik të L'Aquila
prej 6.3 kilometra, sipas Studimit Gjeologjik
qendror. 6 April 2009
amerikan