Haziran 2014'te TSRRF Etkinliğinde Novida Stratejik Yönetim Hizmetleri Kurucu ve CEO'su Işık Deliorman Aydın tarafından gerçekleştirilen seminerde, yaratıcı ve yenilikçi düşünce ve fikir geliştirme tekniklerine yer verilmiştir.

2. Gündem
Yaratıcı Düşünce
Bilimsel Yöntem ve Yaratıcı Yöntem
Yaratıcı Düşünce Teknikleri
Yenileşim (İnovasyon)
Yenileşim Türleri ve Örnekler
Yenileşimi Ne Tetikler?

3. Aşağıdaki resme bir göz atınız.
Elinde, ahşap blok tutan bir kişi göreceksiniz.
Sizce, kişi elindeki tahta parçasını bıraktığında, ne olacak?
Yaratıcı DüŞünce - Bulmaca

4. Dünyada
Ahşap blok,
yerçekimi tarafından
AŞAĞIYA DOĞRU
yere düşecektir.
Suyun Altında
Ahşap blok, cismin
yoğunluğu sudan az
olduğu için
YUKARIYA DOĞRU
suyun yüzeyinde
yüzecektir.
Uzayda
Ahşap blok, uzayda
herhangi bir çekim alanı
bulunmadığı için
HAREKET ETMEYECEKTİR.
Yaratıcı DüŞünce – Bulmaca Çözümü

5. Bir vazo mu? İki yüz mü?
Ne Görüyorsunuz?

6. Ne Görüyorsunuz?
Bir erkeğin yüzü mü?
Ne Görebilirsiniz?
Bir deniz kızı mı?
Ne Görüyorsunuz?

7. Ne Görüyorsunuz?

8. Kelimeyi değil, rengi yüksek sesle söylemeye çalışınız.
Sarı Mavi Turuncu
Siyah Kırmızı Yeşil
Pembe Sarı Kırmızı
Turuncu Yeşil Siyah
Yaratıcı DüŞünce – Bulmaca

9. Yapabildiniz mi?
Eğer sağ elinizi kullanma yatkınlığında iseniz,
bu bulmaca sizin için özellikle zorlu olurdu.
Sol Beyin Çatışması
Beyniniz rengi söylemeye çalışırken;
sol beyin kelimeyi okumakta ısrar ediyor.
Yaratıcı DüŞünce – Bulmaca Çözümü

10. Akıl E-s-n-e-t-m-e
Tuğla ve battaniye için
aklınıza gelebilecek kullanım
sahalarını yazınız.

11. Çocuk A ve Çocuk B’nin Yanıtları
Çocuk A (tuğla)
§ Vitrini kırarak yağmalamak için kullanılır
§ Evi bir arada tutan şeydir
§ Rus Ruleti oyununda kullanılır. Tuğlalar 10 adımda
ters çevrilir ve kaçamak yapmaya izin vermeden
düzgün biçimde kalır.
§ Her köşesini tuğlayla bağlarsak, yatakta yorganı
tutar.
§ Boş Coca-Cola şişesini kırar.
Çocuk A (battaniye)
§ Yatak olarak kullanılır
§ Çadır olarak kullanılır
§ Duman işaretleri yapılır
§ Tekne, araba ve kızak için yelken olur
§ Yedek havlu yerine geçer
§ Uzağı göremeyen insanlara atış tatbikatı için hedef
olarak kullanılır.
§ Yanan bir gökdelenden düşen insanları yakalamaya
yarar.
Çocuk B (tuğla)
§ Bina inşa etmek
§ Fırlatmak
Çocuk B (battaniye)
§ Sıcak tutma
§ Yangını söndürmek
§ Uyumak için ağaçlara bağlamak
§ Geçici barınak

12. Yanıtlar, Çocuklarla ilgili Neyi Ortaya Koymakta?
Çocukların yanıtları,
zekâ seviyeleri hakkında herhangi birşey ifade eder mi?
‘Outliers’
Malcolm Gladwell
Her ikisi de seçkin devlet okullarında okuyan bu çocuklar;
yüksek IQ’ya sahipler.
Çocuk B, parlak bir IQ ile deha olarak kabul edilmekte.

13. Dünyayı tek bir açıdan mı görüyoruz?
Ne gibi varsayımlarda bulunuyoruz? Ne gibi kuralları kabulleniyoruz?
Algılarımız, yaşadığımız dünyayı nasıl etkilemekte?
Görüşlerimiz, diğer insanlardan ne şekilde farklılık göstermekte?
Bakış açımızı değiştirmenin avantaj ve dezavantajları ne olabilir?
Çözümü hangi sınırlar içinde aramalıyız?
Sınırlar, kendi bakış açımızın ya da gerçeklerimizin yansıması olabilir mi?
Sınırlarımızı zorlarsak, ne gibi olasılıklar söz konusu olacaktır?
Yaratıcı DüŞünce-BakıŞ Açısı ve Algılar
Çözümün illâ ki ‘zor’ olması gerekmez!

14. q Bilgi sahibi olmalı, ancak bilgiyi unutmalı
q Şeylerdeki beklenmeyen bağlantıları görebilmeli, ancak akıl bozukluğu olmamalı
q Çok çalışmalı, aynı zamanda zamanı hiçbir şey yapmadan geçirebilmeli
q Birçok fikir geliştirmeli, filhakika çoğu ‘işe yaramaz’ olmalı
q Herkesin baktığı şeylere bakmalı, ancak bir şeyleri farklı görmeli
q Başarıyı arzu etmeli, ancak nasıl başarısız olunacağını da bilmeli
q Israrcı olmalı, yine de inatçı olmamalı
q Uzmanları dinlemeli, ancak nasıl göz ardı edeceğini de bilmeli ...
Yaratıcı DüŞünceye Dair Sekiz ÇeliŞki
«Thinkertoys»
Michael Michalko

15. Bilimsel Yöntem ve Yaratıcı Yöntem
Bilimsel Yöntem
Var olan şeyleri anlamaya çalışır ve onları kutuya
yerleştirir:
• Gözlem
• Hipotez
• Deney
• Değerlendirme
Yaratıcı Yöntem
Yeni şeyler yapmaya çalışır ve
kutunun varlığını dahi unutur.
Yeni bir şey yaratmak:
varsayılan yoldan SAPMA
ve EYLEM ile ilgilidir.

16. Yaratıcı Düşünce Teknikleri - Sözcükler
Balonu arabanın altında şişirsek
Kriko
İLK UYARICI KÖPRÜ FİKİR ÇÖZÜM
q Balon
q Araba

17. Yaratıcı DüŞünce Teknikleri - İmgeler
Bize ışık tutar mı?
Görselde neler oluyor?
İLK UYARICI KÖPRÜ FİKİR ÇÖZÜM

18. Yaratıcı DüŞünce Teknikleri - Farklı Uzmanlıklar
İLK UYARICI KÖPRÜ FİKİR ÇÖZÜM
Piyanoyu kapıdan geçirme yolları

19. İLK UYARICI KÖPRÜ FİKİR ÇÖZÜM
«Yaşam,
bir tiyatro sahnesine
benzer.»
Yaratıcı DüŞünce Teknikleri - Metaforlar

20. Yaratıcı DüŞünce Teknikleri - Bir BaŞkası Olsa..
İLK UYARICI KÖPRÜ FİKİR ÇÖZÜM

21. Yaratıcı DüŞünce Teknikleri – Zihin Haritalama

22. Yaratıcı DüŞünce Teknikleri – Hikâye & Görsel

23. Amaç:
Konuyu farklı perspektiften ele almak, konuyla ilgili ayırt edici özellikler ortaya
koymak
Olaya (konu, ürün, yapılan iş...) 3 bakış açısından bakın:
• Gönül: Ona gönül bağıyla bağlanmayı ne sağlar?
• El: Onu ne somut ve pratik kılar?
• Akıl: Onu ne mantıklı ve makul kılar?
Yeni Bir Eğitim Programı
Akıl
ü Ödül kazanmış pratisyenler tarafından verilmesi
ü Oyun gibi olması
Gönül
ü Para dışında yöntemle ödüllendirilmiş ve kişisel değerlerle
biçimlenen kariyer patikalarını desteklemesi
El
ü Eğitim materyaline 7*24 saat erişim
ü Gerçek-hayata dönük değerlendirmeler ve kolay anlaşılır yönergeler
Yaratıcı DüŞünce Teknikleri – Gönül, El, Akıl

24. Tik-Tak
Amaç: Korku, ikilem ya da endişelerinizin üstesinden gelebilmeye destek olmak
Sakin bir şekilde amacınıza ulaşmanızın önündeki korku, endişe, ikilem gibi olumsuz duyguları
not edin.
Olumsuz düşüncelerinizi sıfırlayın ve olumlu düşünce haline getirin.
Tik
Bu fikri sunmanın hiçbir anlamı yok.
Sunacağım kişiler benden çok daha deneyimli ve
becerikli, böyle bir fikri çoktan düşünmüşlerdir.
Tak
Bu ‘ya hep, ya hiç’ düşünce tarzı.
Fikrin dağları delmesi gerekmez.
Büyük fikirler küçük adımlarla başlar.
Rolleri değişelim! Şirketin sahibi olsam, mümkün
olduğunca tüm fikirleri görmek istemez miydim?
Ben yine de, fikirlerimi alt alta yazıp sunacağım.
Ne kaybederim ki!
Lecky
Yaratıcı DüŞünce Teknikleri – Tik ve Tak

25. SCAMPER
Substitute İkame Etme
§ Çözüm/sürecin belli kısımlarını başka birşeyle nasıl ikame edebilirim?
§ Zaman, mekan, malzeme, insan boyutlarını nasıl ikame edebilirim?
Combine Birleştirme
§ Hangi malzeme, özellik, insan kaynağı, çözüm, süreç bileşenini
birleştirebilirim?
§ Nerede sinerji oluşturabilirim?
Adapt Uyarlama
§ Çözümün hangi kısmını değiştirebilirim? Neyle değiştirebilirim?
§ Bir bileşenin özelliğini değiştirirsem ne olur?
Modify/Distort
Değişiklik
Yapma/Çarpıtma
§ Herhangi bir bileşeni/özelliği abartabilir miyim, çarpıtabilir miyim?
§ Süreci bir şekilde yeniden düzenlesem?
Put to Other Purposes
Farklı Amaçlar için
Kullanma
§ Çözümü başka hangi amaçla kullanıma sunabilirim?
§ Yeni hangi kitlelere sunabilirim?
Eliminate Ortadan Kaldırma
§ Bir bileşenini ya da parçasını yok etsem ne olur?
§ Çözüme alışılan yollar dışında nasıl ulaşabilirim?
Rearrange/Reverse
Yeniden
Düzenleme/Tersine
Çevirme
§ Farklı bir yoldan yapsam ne olur?
§ Yapılış sırasını değiştirsem ne olur?
§ Kullanım sahasını değiştirsem ne olur?
§ Tam tersi bir etkiyi nasıl elde ederim?
«Her fikir, varolan
başka bir fikirden doğar»
Michalko
Yaratıcı DüŞünce Teknikleri – SCAMPER

26. Components (Bileşenler) Characteristics (Özellikler)
Challenges (Zorluklar) Characters (Kişiler)
Amaç: alışılagelmişin dışında bir sınıflandırma kullanarak, bilgiyi etkili kullanmak
Components
(Bileşenler)
Components
(Bileşenler)
Components
(Bileşenler)
Components
(Bileşenler)
Characteristics
(Özellikler)
Characteristics
(Özellikler)
Characteristics
(Özellikler)
Challenges
(Zorluklar) Challenges
(Zorluklar)
Challenges
(Zorluklar)
Challenges
(Zorluklar)
Characters
(Kişilikler) Characters
(Kişilikler)
Characters
(Kişilikler)
Characters
(Kişilikler) Characters
(Kişilikler)
Yaratıcı DüŞünce Teknikleri – 4C

27. Araştırmacı
Matematiksel
Teknik
Analitik
Mantıklı
Yaratıcı
Kavramsal
Sentezleyici
Bütünsel
Sanatsal
Eylem-odaklı
Konuşkan
Müziksel
Duygusal
Kişiler-arası ilişkiler
Değerlendirici
Planlayıcı
Düzenli
Kontrollü
Detaycı
Beynin Farklı İşlevleri, Farklı Özellikleri

28. YenileŞim (İnovasyon) Nedir?

29. «SeaStanding: SeaSteads-Cities on the Ocean»
The Economist Technology Quarterly (03Dec’11)
Okyanustaki Koloniler

30. The Beatles - Efsanesi
«The Beatles Grubu, deneyciydi. Herşeyin
ötesinde, the Beatles her tür müziğe ilgi duydu;
farklı kültürlerden taze etkiler zerk ederek sürekli
olarak, kendi müziklerini yeniden keşfettiler.» David
Thurmaier
«Rock müzisyenlerinin, George Harrison’un
‘Norwegian Wood (This Bird Has Flown)’ şarkısına
sitarı eklemesiyle hızla çoğalan Hint tınılarına olan
ilgileri arttı.» Walter Everett
Paul McCartney, kayıt sürecini şöyle özetlemişti:
«sadece dene, diyelim ki kötü oldu, en kötüsü
kaybederiz. Ama ya tutarsa! Daima ileriye doğru
zorluyorduk: daha sesli, daha ileri, daha uzun,
daha fazla, farklı.»

31. Kime göre farklı?
§ Algılayana göre
Yenileşimin hedef kitlesi kim?
§ Farklı bir şey olduğunu kabul eden yönetim, vatandaş, eş, dost...
‘Etki’ nedir?
§ Problemin çözülmesi, iyileşen performans, yaşam üzerinde ölçülebilir etki,
hissiyat ya da tamamıyle yepyeni başka birşey...
«Etki yoksa,
yenileşim de yoktur.»
YenileŞim (İnovasyon)

32. İnovasyon = Fikirleştirme + Yönetim
(ideation)
Fikir üretme
Teknik buluş
Ticarîleştirme
Teorik fikir üretme – Yaratıcılık Teknikleri
Kuluçka, prototipler, testler
Ticarî yaygınlaştırma
YenileŞim (İnovasyon) Nedir?

33. Fast Company – Most Innovative Companies 2014

34. Teknolojik
İnovasyon

35. Geleceği oluşturma tutkusu
düşünce özgürlüğü süreklilik
ruhu...
1
Google

36. 7
Nike

37. «Apple’da inovasyon binlerce fikre hayır
diyerek; doğru yolda ilerlemeyi sağlayarak ve
gereksiz konulara odaklanmanın önüne geçerek
yapılır.»
Steve Jobs
«İnovasyon, DNA‘mızın bir parçası. Apple bir
yenilik merkezi. Müşteriler yazılım, donanım ve
hizmetlerin bütünleşik halde çalıştığı özel
deneyim istiyorlar.»
Tim Cook, CEO
14
Apple

38. Ford Detroit’in ötesinde büyük bir adım atarak, Palo Alto’da Ar&Ge
departmanı açtı.
Geliştiricilerinden iPhone-iPad ekosistemi gibi düşünmelerini istiyor.
Yazılım güncellemeleri sayesinde araçları temiz ve bakımlı tutuluyor.
Hızla yaklaşan araçların uyarısını veriyor.
Sürücünün tercihine göre civardaki restaurant ve satış noktalarını belirtiyor...
Kullanıcıların %50’den fazlası bu bağlantı sistemi nedeniyle Ford’u tercih
ediyor. Müşterilerin %80’ine USB bellek ile yazılım güncellemeleri gönderiyor.
Ford

39. Ürün ve Hizmet
İnovasyonu

40. Telefon kullanım ücretlerinin pahalı olduğu ve internete erişimin kısıtlı olduğu
Hindistan’da bir ya da iki defa çaldırıp, kapatarak haberleşiliyor.
Kaliforniyalı Valerie Wagoner Bangalore’e taşınıyor ve Hindistan’daki cevapsız
çağrı pazarını fark ediyor ve şirketi Zipdial’ı kuruyor.
Marka bir numara ile eşleştiriliyor ve reklamları ile duyuruluyor. Tüketiciler bu
numarayı çaldırıp, kapatarak; servis talebinde bulunma, sipariş verme, kupon
alma gibi taleplerde bulunuyor.
416 milyon cevapsız çağrıdan sorumlu olduğu Zipdial sayesinde Gillette,
Disney, Procter & Gamble gibi markaların müşterileri ile iletişim kurmasını
sağlıyor.
8
Zipdial

41. Apple fanatikleri Apple TV beklerken; Microsoft Windows, Xbox, and Kinect’i
birleştirerek dijital bir oturma odası kurdu.
Xbox Pazarlama Başkan Yardımcısı Yusuf Mehdi’ye göre, «televizyon ve eğlence
deneyimi yeniden hayal edilir hale geldi».
Bu sistemler taşınabilir SmartGlass adıyla piyasaya sunulan ücretsiz bir
uygulamayla bağlanıyor ve uzaktan kumandaya ve ikinci bir ekrana dönüşüyor.
Microsoft

42. YenileŞim (İnovasyon) Örnekleri

43. YenileŞim (İnovasyon) Örnekleri

44. YenileŞim (İnovasyon) Örnekleri

45. Süreç İnovasyonu

46. 18
Amazon

47. İş Modeli
İnovasyonu

48. Spor ligleri bir zamanlar sadece oyunları
düzenleyip ESPN gibi kanallara satarlardı.
Hâlâ ayni şeyi yapmakla birlikte, artık kendilerini
içerik yapımcısı olarak görüyorlar ve diğer medya
kanallarına karşı yarışıyorlar.
Uzun vadeli iş ortağı Turner Broadcasting ile dijital
araç ve TV istasyonları üretmeyi başardı ve her
sezon daha çok taraftara ulaştı.
NBA

49. Risk
alabilme
Sınırların
zorlanması
Fikir
desteği
Zorlu bir
görev
Açıklık
ortamı
Dinamizm
Çatışma
Tartışma
Öz-
gürlük
Fikir
zamanı
Güven
ortamı
Dahil
olmaMizah
YenileŞimi Ne Tetikler?

50. 50

51. Hayalden Hayata® Tasarım ve İnovasyon Çözümlerimiz:
https://www.youtube.com/watch?v=46TAWEo4laI
Hayalden Dijitale® Dijital Dönüşüm Programı
www.novida.com.tr
Dream2Digital® Digital Transformation Program
www.novidaglobal.com
İletişim: info@novida.com.tr