Komposisyong Personal - Filipino

1. MGA KOMPOSISYONG PERSONAL

2. TALAARAWAN
 Naglalaman ng personal na pangyayari sa araw-
araw na buhay ng indibiduwal. Bawat araw ay
tinatala niya ang mahahalagang pangyayari na
naranasan niya. Isang sagradong pag-aari ng
indibiduwal ang talaarawan, kaya’t ito’y kaniyang
itinatago. Lumalabas lamang ito kapag hinihingi ng
pagkakataon.

4. DYORNAL(JOURNAL)
 Sa isang mag-aaral, mahalaga ang dyornal. Dito niya
naipapaliwanag ang mga tagumpay niya sa partikular na
gawain kaugnay ng kaniyang pag-aaral. Maaring
maglaman din ito ng mga naging kabiguan niya sa ilang
bagay na kaugnay pa rin ng kaniyang pag-aaral.
Isinusulat din ng mag-aaral sa dyornal ang hindi niya
makayang sabihin sa guro a kamag-aral tulad ng hindi
gaanong naintindihan ang leksiyon ng guro na sana ay
ulitin nya ang pagtuturo sa bahaging iyon. Maaari
namang napahiya siya dahil hindi tama ang naging sagot
niya sa tanong ng guro kaugnay ng aralin. Sa bahagi
naman ng kamag-aral, maaaring may kinainisan siya o
ikinatuwa naman dahil sa naging kontribusyon niya sa
kolaboratibong gawain.

5. Sa simpleng pahayag, ang dyornal ay
naglalaman ng damdamin ng isang
indibiduwal tungkol sa mga
naranasan niya.
Karaniwan ang dyornal ay isinasama
sa portfolio na naglalaman ng mga
kinalabasan ng gawain ng mga mag-
aaral sa isang klase.

6. AUTOBIOGRAPI
 Naglalaman ng sariling tala ng buhay ng tao.
Nakalahad dito ang tungkol sa kaniyang
kapanganakan, mga magulang, kapatid, mga pag-
aaral at natamong tagumpay, pilosopiya sa buhay
at iba pa.

7. ALAALA
 Naglalaman ng magagandang alala sapgkat
naging makabuluhan ito. Karaniwan may
mga larawan o bagay na matibay na
makakapagpapagunita sa mga nasabing
alaala. Nagdudulot ng kasiyahan sa isang
indibiduwal ang muli niyang pagbasa at
pagtingin sa mga alaalang naisulat at
nagawa niya.

8. HUGOT LINES
Makabagong paraan ng
pagpapahayag ng mga emosyon
gamit ang social networking sites.
Sabi nga ng mga kabataan sa
kasalukuyan, ito raw ay para sa
mga laging madrama at may
pinaghuhugutan.

12. MGA KOMPOSISYONG EKSPOSITORI AT
ARGUMENTATIB

13. KOMPOSISYON MULA SA
INTERBYU
Karaniwan na ang ginagawang
interbyu sa isang tao pangkat ng tao
ay isinusulat. Ang bunga ng isinusulat
na ito ay tinatawag na komposisyon.

14. PAGPAPAKAHULUGAN
Kadalasan, sa pakikipag-usap sa
isang tao, kailangang bigyang
paliwanag ang sinasabi na patungo
na sa pagpapakahulugan nito.
Mahalaga na tama ang inilahad na
pagpapakahulugan.

15. SULATING PAMAMAHAYAG
Ang sulating pamamahayag ay mga
komposisyong isinusulat sa diyaryo,
magasin na ang layon ay maghatid ng
iba’t ibang impormasyon ay para sa
bansa lamang o maaari namang
makakuha ng mga impormasyon sa
labas ng bansa.

17. ARTIKULONG MAY HUMAN INTERES
 Hindi lamang mga artikulo tungkol sa himala
o kababalaghan ang masasabing human
interes. Anumang kakaiba na kumukuha ng
interes sa isang indibiduwal nakakagising
ng kaniyang damdamin, tunay na
napapanahon at kailangang pag-usapan ay
maaaring sabihin na may human interes.

18. PANITIKAN O LITERARI

19. NOBELA
 Ang nobela, akdang-
buhay o kathambuhay ay isang
mahabang kuwentong piksiyon na binubuo
ng iba't ibang kabanata. Mayroon itong
60,000-200,000 salita o 300-1,300 pahina.
Noong ika-18 siglo, naging istilo nito ang
lumang pag-ibig at naging bahagi ng mga
pangunahing henerong pampanitikan.
Ngayon, ito ay kadalasan may
istilong artistiko at isang tiyak na istilo o
maraming tiyak na istilo.

20. HALIMBAWA NG MGA NOBELA:
 Ang Huling Timawa
 Ang Magpapawid
 Ang Monghita
 Ang Probinsiyana
 Ang Singsing ng Dalagang Marmol
 Bagong Kristo
 Bayang Nagpatiwakal
 Bulaklak ng Bagong Panahon
 Daluyong
 El filibusterismo

21. DULA
Ang dula ay isang uri ng panitikan.
Nahahati ito sa ilang yugto na maraming
tagpo. Pinakalayunin nitong itanghal ang
mga tagpo sa isang tanghalan o
entablado. Ang dula ay isang uri ng
panitikang ang pinakalayunin ay itanghal
sa tanghalan. Mauunawaan at matutuhan
ng isang manunuri ng panitikan ang ukol
sa isang dula sa pamamagitan ng
panonood.

22.  Gaya ng ibang panitikan, ang karamihan sa
mga dulang itinatanghal ay hango sa
totoong buhay maliban na lamang sa iilang
dulang likha ng malikhain at malayang
kaisipan.
 Lahat ng itinatanghal na dula ay naaayon sa
isang nakasulat na dula na tinatawag
na iskrip. Ang iskrip ng isang dula ay iskrip
lamang at hindi dula, sapagkat ang tunay na
dula ay yaong pinanonood na sa isang
tanghalan na pinaghahandaan at batay sa
isang iskrip.
 Ang tagpo ay ang paglabas-masok sa
tanghalan ng mga tauhan

23. MAIKLING KWENTO
 ay isang maigsing salaysay hinggil sa isang
mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng
isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan o
impresyon lamang. Isa itong masining na anyo
ng panitikan. Tulad ng nobela at dula, isa rin
itong paggagad ng realidad, kung ginagagad
ang isang momento lamang o iyong isang
madulang pangyayaring naganap sa buhay ng
pangunahing tauhan. Si Edgar Allan Poe ang
tinuturing na "Ama ng Maikling Kuwento."

24. SANDOSENANG SAPATOS
NI LUIS GATMAITAN

25. SANAYSAY
Ang sanaysay ay isang maiksing
komposisyon na kalimitang
naglalaman ng personal na opinyon ng
may-akda

26. DALAWANG URI NG SANAYSAY
Pormal o Maanyo
 Ang sanaysay na pormal o baguhan sanaysay na
tinatawag din naimpersonal kung ito'y maimpormasyon.
katulad ng naghahatid ng mahahalagang kaisipan o
kaalaman sa pamamagitanng makaagham at lohikal na
pagsasaayos ng mga materyales tungo sa ikalilinaw ng
pinakapilingpaksang tinatalakay. Maanyo rin ito kung
turingan sapagkat ito'y talagang pinag-aaralan.
Maingatna pinili ang pananalita kaya mabigat basahin.
Pampanitikankasi kaya makahulugan,matalinhaga , at
matayutay. Mapitagan ang tono dahil bukod sa ikatlong
panauhan ang pananaway obhektibo o di kumikiling sa
damdamin ng may-akda. Ang tono nito ay
seryoso,paintelektuwal, at walang halong pagbibiro.

27. Impormal o Di-pormal
Ang sanaysay na impormal o di-pormal ay mapang-
lungkot, nagbibigay-lugod sa pamamagitanng
pagtatalakay sa mga paksang karaniwan, pang araw-
araw at personal o isyung maaaringmagpakilala ng
personalidad ng manunulat o pakikisangkot niya sa mga
mambabasa. Idinidiinnito dito ang mga bagay-bagay
,mga karanasan ,at mga isyung bukod sa kababakasan
ngpersonalidad ng may-akda ay maaaring empatihayan
o kasangkutan ng mambabasang medya.Ang pananalita
ay parang pinaguusapan lamang, parang usapan
lamang ng magkakaibigan angmay-akda, ang
tagapagsalita at mga mambabasa at ang tagapakinig ,
kaya magaan at madalingmaintindihan. Palakaibigan
ang tono nito kaya pamilyar ang tono dahil ang
paunahing gamit ayunang panauhan. Subhektibo ito
sapagkat pumapanig sa damdamin at paniniwala ng
may-akdaang pananaw

28. KOMIKS
 Ang komiks ay isang grapikong midyum na kung
saan ang mga salita at larawan ang ginagamit
upang ihatid ang isang salaysay o kuwento.
Maaaring maglaman ang komiks ng kaunti o
walang salita, at binubuo ng isa o higit pang mga
larawan, na maaaring maglarawan o maghambing
ng pagkakaiba ng teksto upang makaapekto ng
higit sa lalim. Bagaman palagiang paksang
katatawanan ang komiks sa kasaysayan, lumawak
na ang sakop ng anyo ng sining na kinabibilangan
ang lahat ng mga uri (genre), hinahayaan ang mga
artistang tuklasin ang kanilang sariling ekspresyon

30. TULA
Ang Tula ay isang anyo ng sining o
panitikan na naglalayong maipahayag
ang damdamin sa malayang
pagsusulat.Binubuo ang tula ng
saknong at taludtod.

31. BULAG KA, JUAN
NI: ARIANA TRINIDAD
Bumaon sa tao,
Kuko ng pangako,
At ngiti ng pulitiko,
Na plantsado pati kwelyo.
Sa eleksyon lang nakita,
Ang kumag na kongresista,
Pagkat nakatago sa
lungga,
Ng kaniyang malamig na
kuta.
Tahimik sa buong taon
Maingay sa eleksyon
Parang naghahamon
Wala kasing laman ang
garapon.
Ang bulsa ng pagkatao
Ng hayop sa
Kongreso,
Ay nakadeposito
Sa bituka ng bangko.
Inumit na salapi
Walang makapagsabi
Kahit na piping saksi
Kalat-kalat kasi.
Bundat ang bulsikot
Sa pangungurakot,
Ang kaban: sinimot.
Sinaid pati ipot.
Tuso si Hudas
Planado ang lahat
Walang mga pekas
Kahit isang bakas.
Ang hahatol ay bulag
Bingi ang katulad
Kaya nakaligtas
Ang lider na huwad.
Kailan ititigil ni Juan
Ang pakikipagbolahan
Sa bingo ng gahaman
At roleta ng
kasakiman?

32. AWIT
Ang awit ay isang uri ng tulang
pasalaysay na binubuo ng tig-aapat na
taludtod ang bawat saknong, na ang
bawat taludtod ay may
lalabindalawahing pantig, at ang
tradisyonal na dulong tugma ay isahan
(aaaa, bbbb, cccc, at iba pa).

33.  Karaniwang paksa ng awit ang pakikipagsapalaran
ng bayani, ngunit ang iba'y tumatalakay din sa mga
alamat at relihiyosong tula. Sa pag-aaral ng
batikang mananaliksik Damiana L. Eugenio, ang
"awit" ay walang ikinaiba sa "korido", maliban
lamang sa bilang ng pantig sa bawat taludtod. Ang
awit, gaya ng korido, ay nagtataglay ng tatlong
elemento. Una, ang pag-iibigan. Ikalawa, ang
relihiyoso at pangangaral. At ikatlo, ang kahima-
himala at kagila-gilalas.
 Inilalahad ng awit ang pag-ibig ng magsintahan o
magkabiyak, ang pag-ibig ng anak sa magulang, at
ang pag-ibig sa lupang sinilangan.