1. Drie Decentralisaties: De
Dagkoers (vier D’s!)
VISD congres KING/VNG
12 december 2013
Frans Rutjes
Beleidsmedewerker Onderwijs, Zorg en Welzijn

2. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Inhoud
1. Wat speelt er nu per decentralisatie
2. Mijlpalen voorzienbare toekomst
En op het eind:
Waar vindt u ondersteuning en nieuws?

3. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wetsvoorstel maatregelen WWB
• plicht tot tegenprestatie
• gedrag- en kledingvoorschriften
• kostendelersnorm.
Verplichte uitvoering van dit beleid door
gemeenten, geen individuele afwijkingen.
Gaat in per 1 juli 2014

4. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Dat vindt de VNG geen goed idee
want:
Leidt tot hoge kosten voor gemeenten bij te
korte doorlooptijd:
• training personeel,
• voorlichting klanten,
• doorvoering wijzigingen.
En dan per 2015 nog zo’n reeks.

5. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Dit willen wij geregeld zien:
Programmaraad (VNG, Cedris, Divosa en UWV)
willen gezamenlijk ondersteuningstraject voor
implementatie starten.
Gelijktijdige inwerkingtreding van beide wetten.
Kan-bepaling voor maatregelen WWB 2014.

6. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Participatiewet: Wat verandert er?
1. Geen nieuwe instroom in de sociale
werkvoorziening, afbouw door (natuurlijke)
uitstroom
2. Beschut werk (30.000 plekken)
3. Wajongeren met arbeidsvermogen naar
gemeenten, incl. herkeuring huidige
Wajongers
4. 125.000 banen mensen arbeidsbeperking (en
quotumregeling als back-up)
5. Ontschot budget voor re-integratie

7. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wie krijgt hier mee te maken?
- 100.000 huidige Wsw’ers
- 140.000 Wajongers met arbeidsvermogen +
10.000 per jaar
- 390.000 Wwb’ers (mrt 2013)

8. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Nieuwe instrumenten gemeenten
1. Uitkering inzetten als loonkostensubsidie
2. No risk polis bij ziekte.
3. Beschut werk

9. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Concept Participatiewet
- Biedt gemeenten veel ruimte in beleid en
financiering
- Loonkostensubsidie is verbetering
- Quotumwet als stok achter de deur
- Maar grote financiële risico’s
- Tempo banen in relatie tot o.a. herkeuring
Wajong
- Losse implementatie aanpassingen Wwb
medio 2014

10. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Welke keuzes kun je maken?
Participatiebudget
Begeleiding en
ondersteuning,
o.a.
•Jobcoach
•Werkplek
aanpassing
• No risk polis
•training/scholi
ng
WSW
Inkomensdeel
Loonkostensubsidie
Wwb
uitkeringen

11. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
mijlpalen
1 Behandeling Participatiewet.
Maandag 13 januari
hoorzitting/rondetafelgesprek
inbreng van het verslag sluit op 17 januari.
Eind januari plenaire behandeling.
2. Wetgevingsoverleg Maatregelen WWB
maandag 16 december.
Plenair in de week van 13 januari 2014.

12. Transitie jeugdzorg
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
OUD
NIEUW
Rijk
AWBZ
J-LVG en
PGB voor JLVG / J-GGZ
ZorgverZekeringswet
Rijk
Gesloten
jeugdzorg
AWBZ
Zorgverzekeringswet
Gemeenten
J-GGZ
Wet Publieke Gezondheid
•
Jeugdgezondheidszorg
Provincie / stadsregio
Wet op de jeugdzorg
Ambulante zorg, dagbehandeling, open residentiële zorg,
pleegzorg, spoedeisende zorg, jeugdbescherming en
jeugdreclassering, gesloten jeugdzorg
Gemeenten
Wmo, Wpg, Wet op de jeugdzorg
(CJG)
Jeugdgezondheidszorg, opvoed- en opgroeiondersteuning, licht
ambulant
Nieuwe jeugdwet
•
opvoed- en opgroeiondersteuning,
•
Begeleiding
•
Persoonlijke verzorging
•
Ambulante zorg
•
12- en 24 uurszorg
•
Spoedeisende zorg
•
Gesloten jeugdzorg
•
Jeugdbescherming & jeugdreclassering
Wet Passend Onderwijs
Aangepaste Wet Maatschappelijke Ondersteuning

13. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wetsvoorstel nieuwe jeugdwet
- Opdracht aan gemeenten: beleidsplan en
verordening tbv preventie, jeugdhulp,
kinderbescherming en jeugdreclassering
- Kwaliteit aanbieders, toezicht inspectie
- Positie clienten (eigen kracht, hulpplan, PGB,
vertrouwenspersoon, klachtrecht)
- Verantwoordelijkheid Rijksoverheid

14. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vernieuwen: waar toe?
Aandacht kwaliteit gewone opgroeien/opvoeden
Voldoende aanbod en kwaliteit van laagdrempelige
zorg in eerste lijn
Terugdringen gebruik gespecialiseerde zorg
Integraal aanbod, geen sectoraal aanbod
Zicht op effectiviteit

15. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Hoe doen gemeenten dat?
-
Integrale benadering doelgroep, leeftijd, problematiek
Organisatie op wijkniveau: bijv. sociale wijkteams
Inzet generalisten met ruim mandaat
Ondersteund door gedragswetenschappers/KJP
Alle hulp ambulant, tenzij
Alle hulp in de wijk, tenzij
Aansluiten bij huisarts, school en veiligheidshuis

16. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Regionale transitiearrangementen
Gemeenten geven voor 31 oktober 2013 aan hoe
ze continuïteit van zorg inrichten, zodat
aanbieders dat kunnen bieden.
Zekerheid bieden terwijl er nog veel onzekerheid
is: a) definitieve budgetten (mei 2014)
b) afbakening toekomstige AWBZ
Gemeenten spannen zich in om frictiekosten te
beperken. Geen bezuiniging / stelselherziening
zonder frictiekosten.

17. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Jeugdwet nu in behandeling bij
Eerste Kamer
• Voortgaande lobby van velen tegen GGZ in
jeugdwet.
• Veel uit te werken in uitvoeringsbesluit, dat tot
kerst in de inspraak ligt.
• Regionale transities lopen, maar tijdsdruk
blijft.

18. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aandachtspunten:
•
•
•
•
frictiekosten (m.n. BJZ);
informatie over definitief budget 2015 is er
pas in mei 2014. Wel recent nieuw voorlopig
budget bekend gemaakt.
Bovenregionaal zorgaanbod
Inkoop Jeugd-GGZ

19. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
D3: Wmo
Wat doen gemeenten al: huishoudelijke hulp,
maatschappelijke opvang, ondersteuning vrijwilligers,
woningaanpassingen, vervoersvoorzieningen,
hulpmiddelen, welzijnswerk.
Wat wordt nieuw: begeleiding en 5
% persoonlijke verzorging uit AWBZ, opvang gevolgen
extramuralisering. Prestatievelden en compensatieplicht
verdwijnen uit de WMO, wordt maatwerkarrangement.
Aandachtspunten:
- Exacte vormgeving nieuwe kernAWBZ (WLZ) nog niet
helder.
- Hoge bezuinigingsbedrag vanaf start, vooralsnog
zonder compensatie (irt beleidsruimte).

20. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wmo in cijfers
Mensen:
350.000 mensen met huishoudelijke hulp
300.000 mensen met rolstoel/scootmobiel
600.000 mensen met pas voor taxibus/belbus
125.000 mensen met woningaanpassingen e.d.
Middelen:
In Wmo gaat nu ruim 4 miljard om,
waarvan 1,3 miljard huishoudelijke hulp
Dat wordt ruim 10 miljard.

21. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wat is de functie Begeleiding in de AWBZ?
•
Mensen met lichamelijke, verstandelijke of zintuigelijke handicap of psychogeriatrisch of psychiatrisch probleem
•
•
Matige of ernstige beperkingen
•
•
•
Inhoud: praktische hulp, structuur en regie in de persoonlijke levenssfeer
Doel: bevorderen zelfredzaamheid teneinde opname of verwaarlozing te
voorkomen
Individuele begeleiding en groepsbegeleiding (dagbesteding)
Aanbieders: thuiszorg/V&V, gehandicaptenzorg, GGZ, MO

22. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wat voor activiteiten?
ONDER MEER:
•
woonbegeleiding
•
•
praktische pedag. thuishulp
en gezinsondersteuning (PPG)
zaterdagopvang voor kinderen met
verstand. beperking
•
sport voor verstandelijk beperkten
•
begeleiding tijdens voorgezet
speciaal onderwijs
•
vakantie activiteiten voor verstandelijk
beperkten
•
thuisbegeleiding
•
belevenis- en uitgaanscentrum
•
dagactiviteiten voor GGZ (DAC)
•
activerende psychiatrische thuiszorg
•
dagbesteding voor verstandelijk
beperkten
•
inloophuizen
•
begeleiding bij rehabilitatietrajecten
verslaafden
•
ontmoetingsgroepen
•
logeerhuizen

23. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Oplossingen: van binnen naar buiten
Eigen
kracht
Sociaal netwerk
Algemene voorzieningen
Individuele voorzieningen

24. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wetsontwerp WMO 2015
Prestatievelden verdwijnen, voortaan maatwerk
of collectieve voorziening
Verordening (proces) en beleidsplan (inhoud)
PVB verplicht via SVB
Overgangsrecht onhaalbaar en daardoor
onbetaalbaar
Tijdspad kritiek
Persoonlijke verzorging gaat zo niet werken
Aanbestedingseisen niet uitvoerbaar

25. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Uitkomst ALV VNG dd 29 november
Persoonlijke Verzorging geheel naar gemeenten
Zo niet, dan gehele PV naar ZVW.
En meer geld vanwege overgangsrecht en
schaalnadelen.
Eventueel akkoord met kabinet ter goedkeuring
aan leden

26. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Mijlpalen in 2013
13 dec. Ronde Tafel Gesprekken met Tweede
Kamer.
18 december Algemeen Overleg.
20 dec. Wetsvoorstel in ministerraad, samen met
WLZ en ZVW.
Wellicht ook nog onderhandelingsresultaat.
Dat gaat ter goedkeuring naar de leden.
Daarna onzeker…

27. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Financiën 3 Decentralisaties
• Voor taken Werk, Zorg en Jeugd komt (deels
nieuw) ontschot budget via ‘sociaal deelfonds’
• Totaal circa € 13 miljard (dagkoers!)
• Dat is circa 25% van de gemeentebegroting
• Budget is vrij te besteden (maar nog
onderwerp van landelijk politiek debat).
• College legt verantwoording over besteding af
aan gemeenteraad, niet langer aan Rijk.
• Wel kan Rijk vragen om informatie over
resultaten.

28. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Financiële vormgeving Sociaal
Deelfonds vanaf 2015

29. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Tot slot: al uw vragen beantwoord?
Vast niet: er is nog veel meer te vertellen...
En te lezen op
www.vng.nl/decentralisaties
www.voordejeugd.nl
www.invoeringwmo.nl
www.gemeentenvandetoekomst.nl