3 languages: russian, kazakh. english.

1. «Қазақстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы» АҚ корпоративтікбасылымы
Корпоративное издание АО «Национальная компания «Казахстан инжиниринг»
ISSN: 2311-651X
«National Company «Kazakhstan Engineering»JSC
PATRIOT

3. Қазақстан Республикасы,
Астана қ., Д.Қонаев д., 10
тел: +7(7172) 69-55-99
+7(7172) 61-19-01
факс: +7(7172) 61-19-27
e-mail: ke@ke.kz
web: www.ke.kz
«Қазақстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы» АҚ

4. Адрес редакции:
Республика Казахстан, г.Астана,
ул. М. Ауэзова, 2.
тел./факс: +7 (7172) 21 56 88
e-mail гл.ред.:yuraenu@mail.ru
Доп. информация: www.niike.kz
Отпечатано:
PROSPER PRINT
Республика Казахстан, г.Астана,
ул. Акжол, 51.
Тел.: +7(7172) 91 74 91, 91 74 93, 91 74 95.
Тираж: 700 экз. «Қазақстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы» Акционерлікқоҝамының «PATRIOT engineering» корпоративтікжурналыҚазақстан Республикасымӫдениет жӫне ақпарат Министрлігіндетіркелген(2013 жылҝы 23 тамыздаҝы №13833-Ж мемлекеттіктіркеуКуӫлігі ), тоқсан сайыншыҝарылады. ISSN: 2311-651X
Корпоративный журнал Акционерного общества «Национальная Компания «Казахстан инжиниринг»
«PATRIOT engineering»
ЗарегистрированМинистерствомкультурыиинформацииРеспубликиКазахстан(Свидетельствоогосударственнойрегистрации№13833-Жот23августа2013г.),издаетсяежеквартальнонатрехязыках.
ISSN: 2311-651X
Мұқабадаҝыфотосурет/
Фотонаобложке/
Photoonthecoverpage:
Astana-EXPO
Corporate Publication by
Kazakhstan Engineering National Company JSC
«PATRIOT engineering»
Registered with the Ministry of Culture and Information of the Republic of Kazakhstan
Public Registration CertificateNo 13833-Zhdated August 23, 2013, issued on a quarterly basisin Kazakh, Russian and English languages.
ISSN: 2311-651X
БАҚ меншікиесі:
«Қазақстан инжиниринг» Ҝылыми-зерттеу институты» ЖШС
Владелец СМИ:
ТОО «Научно-исследовательский институт «Казахстан инжиниринг»
Mass Media Owner :
Kazakhstan Engineering Research Institute

5. Редакцияның пікірімен мақала авторларының пікірітүйіспеуі мүмкін.
Материалдардың мазмұны үшін жауапкершілікавторҝа/авторларҝа жүктеледі.
Журнал коммерциялық емесмақсаттарда шыҝарылады.
Мнение редакции может не совпадать с мнением авторов статей. Ответственность за содержание материала несет/несут автор/авторы. Журнал издается в некоммерческих целях.
Editorial opinion may not coincide with contributors’ opinions. Contributor/contributors is/are responsible for content of the material. The Journal is issued for nonprofit purposes.
РЕДАКЦИЯЛЫҚ КЕҢЕС/
РЕДАКЦИОННЫЙ СОВЕТ/
EDITORIAL COUNCIL:
Әбдірайым Б.Ж.
Смагулов Б.С.
Рау А.П.
Камзанова Д.К.
Байдабеков А.К.
РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ/
РЕДАКЦИОННАЯ КОЛЛЕГИЯ/
EDITORIAL BOARD:
Шеф-редактор/Шеф-редактор /Editor-In-Chief:
Аязбеков С.А.
Бас редактор/Главный редактор/Senior Editor:
Макубаев Ю.Б.
Шыҝарушы редактор/Выпускающий редактор/Copy Editor:
Кузьменко И.О.
Орыстілінің корректоры/Корректор (рус. язык)/Proof- Reader in Russian:
Карака Т.О.
Қазақ тілінің корректоры/Корректор (гос. язык)/Proof- Reader in Kazakh:
Сейтова А.М.
Аҝылшын тілінің корректоры/Корректор (англ. язык)/Proof- Reader in English:
ТОО «M&A Translations»
Мемлекеттіктілінеаударҝан/Перевод на гос. язык/Kazakh Translation:
Базарбекова Ж.Н.
Аҝылшын тілінеаударҝан/Перевод на англ. язык/English Translation:
ТОО «M&A Translations»

6. 64
62
6
24
18
Мазмұны
10
08
56
48
46
Сан тақырыбы: «KADEX-2014»
Компания туралы
2013 жылдың қорытындылары
Тема номера:
«KADEX-2014»
О Компании
Итоги 2013 года
30
Полковник МайлиновБахытжанКрыкпаевичв интервью журналу «Patriot engineering» рассказывает о ходе подготовкимеждународной выставки вооружения и военно- технического имущества
«KADEX-2014»
Специальный гость
28
38
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014Содержание
Сделано в Казахстане
Eurocopter EC645T2 -новейший военный вертолет
Eurocopter EC645T2
Ғылым
Әлеуметтік жауапкершілік
45
32
26
Полковник МайлиновБақытжан Қырықпайұлы «Patriot engineering» журналынақару -жарақ және әскери -техникалық мүліктің «KADEX-2014» халықаралық көрмесіне дайындық туралысұхбат берді.
Арнайықонағымыз
«Семей инжиниринг» АҚ
«Семей машина жасаузауыты» АҚ
Инновациялар.
Болашақэнергиясы

7. 76
70CONTENTS
94
86
84
АО «Семей инжиниринг»
АО «СМЗ»
Социальная ответственность
Cover Story: KADEX 2014
About the Company
2013
Results
114
118
121
Оснащение подразделений современными средствами огневого поражения -основа повышения боевого потенциала войск
Шойнбаев А.У.
102
7
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
83
68
66
Инновации.
Энергия будущего
Special Guest
Semey Engineering and SMZ JSC
Science
108
104
100
Under the bright sun of Dakar 2014
Social Responsibility
Eurocopter EC645T2
Made in Kazakhstan
Innovations
Future Energy

8. 2014 жылҝы 22-25 мамыраралыҝында «KADEX-2014» қару- жарақ жӫне ӫскери-техникалық мүліктің Ҟшінші халықаралық көрмесі өткізіледі.
«KADEX» ӫскери жӫне екіұдай мақсаттаҝы өнімдердің аса ірі аймақтық көрмесі болыптабылады.
Көрме қорҝаныс өнеркӫсібі саласындаҝы қол жеткізгенсоңҝы жетістіктердікөрсету, ӫскери өнімді шыҝарушылар мен тұтынушылардың өзара ӫрекеті жӫне мамандардың пікіралмасуыүшін тиімдіалаңҝа айналды.
Ӫлемдік қауымдастық қазақстандық қару-жарақ көрмесінің өткізілуіне лайықты баҝасын берді. Бұҝан қатысушылар мен келушілерсанының артатүсуіосының куӫсі болыптабылады. Жылсайынкөрме көптеген келісімпакеттерінеқол қоюмен танымал.
8
Сан тақырыбы
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Фото: МО РК
22 -25 мамырда2014
KADEX -2014
www.kadex.kz
Н. Назарбаев
«KADEX»көрмесіотандықармияныеңүздікхалықаралықтӫжірибегесӫйкесжабдық- тауҝамүмкіндіктуҝызады.ОсысаладаҝыынтымақтастықеліміздіңқорҝанысқуатынарттыруҝасептігінтигізедіжӫнеҚазақстан- ныңаймақтаҝыкөшбасшыжӫнесенімдігеосаясисеріктесретіндегіалатынорнынмыҝымдайтүсугеықпалетеді».

9. 9
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Сан тақырыбы
А. Жақсыбеков
2010
2012
Көрменіңнӫтижесінде10млрд.теңгеденжоҝарысомакөлеміндеынтымақтастықтуралы10-нанастаммеморандумҝақолқойылды. «Қазарнаулыэкспорт»РМКменбірқатаршетелкомпанияларыарасындажалпысомасы1,5млрд.теңгеніқұрайтынбірнешекелісімшартжасалынды.
Тек, «Қазақстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы» Акционерлікқоҝамының өзі ӫлемдік озық компанияларменжалпысомасы1,8 млрд. АҚШ долларынқұрайтын сомаҝа 2020 жылҝа дейінгіұзақ мерзімдіынтымақтастық келесімшарттарынақол қойды.
Ашықкөрмекезеңінде(28жӫне29мамыр),онда6мыңнанастамАстанақаласыныңтұрҝындарыменконақтарыболыпқайтты.
2014
Сіздерді«KADEX-2014» қару-жарақ жӫне ӫскери-техникалық мүліктің Ҟшінші халықаралық көрмесіне қатысуҝа шақырамын!Оның ӫскери- техникалық байланыстардыныҝайтуҝа, өнеркӫсіптік жӫне ҝылыми ӫлеуетті дамытуҝа, инновациялық жасалымдардыенгізуге, қауіпсіздікті қамтамасыз етугеықпал етіп, ӫлеуетті тапсырысберушілердің кең тобынаөнім жӫне келешектегіжаңа жасалымдартуралыақпаратты жеткізумүмкіндігін беретінінесенімдімін.

10. PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
10
Қазақстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы» АҚ: Республикадаҝы ең іріӫскери мекемелердің бірыңҝай қаржылық, өндірістік жӫне технологиялық саясатынқамтамасыз ететінтиімділігіжоҝары жӫне бӫсекеге қабілетті холдингтікқұрылым.Компаниялартобыарнайы,екіұдай жӫне азаматтық мақсаттаҝы өнімдерді шыҝарады.

11. 11
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Компания туралы
KAZAKHSTAN
ENGINEERING

12. Қорҝаныс-өнеркӫсіптіккешендідамытуқорҝаныспенқауіпсіздіксаласындаҝыҚазақстанныңалдындатұрҝанұзақмерзімдіміндеттердішешуүшінқажеттіжаҝдайболыптабылады.
Отандыққорҝаныс-өнеркӫсіптіккешендегітүбегейліөзгерістер80-шіжылдардыңаяҝындабасталды.СоданкейінгіжылдарішіндеӪӨКбасқарусаласындаҝыөзгерістерӫртүрліұйымдық-құқықтықнысандардажүзегеасырылды:қорҝанысөндірісінжаңҝырту; өндірістікқорҝанысмекемелерінбасқаружүйесінреформалау;отандықӪӨКқайтақұрылымдау.
Қазақстандатӫуелсіздікалҝанжылдарішіндеотандыққорҝаныс-өнеркӫсіптіккешендіқолдауүшінбарлықжаҝдайжасалынҝандыҝынатапөтуқажет.
«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпа- ниясы»АҚсоңҝы10жыларалыҝында,дамудыңжаңаимпульсынабетбұрҝан,қорҝаныстықмекемелерлокомотивіболыптабылады.
«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпа- ниясы»АҚ-өзжұмысындамықтыматериалды- техникалықбазасынажӫнеөзісінешеберкӫсіпқойлардыңауқымдыұйымшылұжымынасүйенетін,еліміздегіқорҝаныс-өнеркӫсіптіккешенніңіріұлттықкомпаниясы.
Ұжымның,барлықдеңгейдегібасшыларменинженерлік-техникалыққызметкерлердіңқажыр- лыеңбегініңарқасында,бізбаршамызҝаортақіс- қорҝаныс-өнеркӫсіптіккешенніңдамуынаайтарлықтайүлесқосаотырып,жоҝарыөндірістікнӫтижелергеқолжеткіздік.
Өндірістежаңатехнологияларды, техникалықжабдықтауҝаӫлемдікөндірушілердіңеңүздікжетістіктерінқолданбаҝандажӫнематериалдық-техникалықбазаболмаҝандаосыірікөлемдегіміндеттердішешумүмкінболмаседі.
СоңҝыжылдарымемлекетБасшысыныңқолдауыменӫлемдегіасаірікомпанияларменбірлескенбірнешежоҝарытехнологиялықөндірістерқұрылды:ASELSAN,Eurocopter,Indra.
Бүгінде,компанияның2020жылҝатаманРесейжӫнеОртаАзиянарыҝындаҝыкөшбасшыларқатарынакіруіжоспарланыпотыр, сондай-ақАфрика,ТаяушыҝысжӫнеАзиянарыҝындалайықтыорыналудықамтамасызетудекөзделіпотыр.
Өзжолдауымдыаяқтайотырып,ҚазақстанРеспубликасыҚорҝанысминистрлігіКомпа- нияныңӫлемдікнарықтакөшбасшылықорындаболуҝа,ҚазақстанРеспубликасыөндірісіндегіүлесінарттыруҝажӫнееліміздідамытумақсатындатӫжірибесіментехнологиялардытиімдіпайдалануҝадегенталпынысыналдаҝыуақыттадақолдапотыратындыҝынатапөткімкеледі.
12
Б. Ӫбдірайым
Қорҝаныстық-өнеркӫсіптік кешендідамытуқорҝаныс пен қауіпсіздік саласындаҝы Қазақстанның алдындатұрҝан ұзақ мерзімдіміндеттердішешуүшін қажетті жаҝдай болыптабылады.
ДиректорларКеңесі Төраҝасының жолдауы
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Құрметті ӫріптестер!
Ӫбдірайым Бақытжан Жарылқасынұлы
Қазақстан Республикасы
Қорҝаныс Министрінің орынбасары,
«Қазақстан инжиниринг»
Ұлттық компаниясы» АҚ
ДиректорларКеңесінің Төраҝасы

13. 13
Басқарма Төраҝасының жолдауы
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Б. Смаҝұлов
Даму стратегиясыарнасындаӫрекет етеотырып, «Қазақстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы» АҚ Республика Президентіқойҝан тұжырымдамалық міндеттердітабыстышешіпкеледіжӫне «Қазақстан-2050» баҝдарламасын жүзеге асыруҝа өз үлесін қосуда.
Біздіңкорпоративтікжурналымыздыңосысаны2014жылҝыалҝашқысыболыпотыр,осыҝанбайланыстыөткенжылКомпанияүшінайтулыжылболҝанынатапөткімкеледі.«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚосысаланыңлокомотивіболыпкележатқанынамінеонжылболды,2013жылыжаңамекемелерашылды, серпіндіинновациялықжобаларҝабастамаберілді. Қорытындылайкеле,өткенжылКомпанияүшінтекнарықтаҝыорнынсақтап,ныҝайтуменҝанаемес, соныменқатар«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚҚазақстанРеспубликасыныңӫскери-өнеркӫсіптіккешенініңқолбасшысыретінде,оданӫрітұрақтыдамуынқамтамасызететін,бірқатартүбегейліөзгерістермендеелеуліболды.
2013жылы«PriceWaterhouseCoopers»компа- ниясыкорпоративтікбасқарудиагностикасынжүргізді.Қорытындыбаҝа18%өсімдіқамтамасызетеотырып,(жоспардаҝы55%мӫнінде)62,2% құрады.Осылайша,«Самұрық-Қазына»Қорытобындаҝыкорпоративтікбасқарурейтингіөсуініңеңжоҝарыдинамикасыкөрсетілді.
КомпаниядамуыныңтаңдалҝанмоделініңкелешегіментиімділігіBa2жӫне«BBB-» (инвестициялық)деңгейіндеэмитенттіңнесиелікрейтингінберген«Moody’s»жӫне«FitchRatings» халықаралықрейтингтікагенттіктердіңбаҝа- лауымендерасталады.
Нӫтижесінде,2013жылҝы3желтоқсанындаКомпанияӫлемдегіасаіріхалықаралыққоралаңдарында$200млн.сомакөлеміндееурооблигациялардыорналастырды.Ұсыныссұраныстанекіесеасыптүскенінатапөткімкеледі. ОсыайҝақКомпанияҝадегенжоҝарыдеңгейдегісенімдібілдіреді.
Таңдалҝандамустратегиясынасӫйкес,2013жылыэлектрондық-оптикалыққұралдардыөндірубойыншабірлескенкӫсіпорын«ҚазақстанАСЕЛСАНинжиниринг»ЖШСашылды,ParamountGroupбіргебірлескенжобааясындаАстанадаӫскерижӫнеазаматтықмақсаттаҝыарнайымашинаөндірузауытыныңіргетасықаланды;«Тыныс»АҚ,«Семейинжиниринг»АҚжӫне«ПАМЗ»АҚсекілдікӫсіпорындардыңқуаттылыҝыжетілдірілді.ОсыжобаларҚазақстандаҝыиндустриалдық-инно- вациялықсалаүшінжаңаперспективаларҝажолашады.Соныменқатар,2014жылыбірқатаржаңажобалардыжүзегеасырып,қолданыстаҝыжобалардыоданӫрідамытужоспарланыпотыр.
Осыҝанорай,Компаниятобыныңжұмысыменбасқарутиімділігінарттырубойыншашараларжүзегеасырылды,топтаҝықызметкерлерсаныоңтайландырылып,дамустратегиясыныңөзектілігіартты.БізКомпанияныңкелешектегітиімдідамуыныңажырамасэлементіКомпанияныңбастыресурсыкадрлықӫлеуетіндедепесептейміз.
Жолдауымдыаяқтайотырыпайтарым,дамустратегиясыарнасындаӫрекететеотырып, «Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚРеспубликаПрезидентіжүктегентұжырымдамалықміндеттердітабыстышешіпкеледіжӫне«Қазақстан- 2050»баҝдарламасынжүзегеасыруҝаөзүлесінқосуда.
Құрметті ӫріптестер!
Смаҝұлов БолатСоветұлы
«Қазақстан инжиниринг» ҰК» АҚ
Басқарма Төраҝасы

14. «Қазақстан инжиниринг» Ұлттық компаниясы» АҚ -Республикадаҝы ең ірі ӫскери мекемелердің бірыңҝай қаржылық, өндірістік жӫне технологиялық саясатынқамтамасыз ететінтиімділігіжоҝары жӫне бӫсекеге қабілетті холдингтікқұрылым. Компаниялартобыарнайы, екіұдай міндеттіжӫне азаматтық мақсаттаҝы өнімдерді шыҝарады.
«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚҚазақстанРеспубликасыҚорҝанысминистрлiгiнiңқорҝаныстықөнеркӫсіптікмекемелеріменӫскеризауыттарынқұрамынаенгізуарқылы«ҚазақстанРеспубликасықорҝаныс-өнеркӫсiпкешенiнiңкейбiрмӫселелерітуралы»ҚазақстанРеспубликасыҞкiметiнiң2003жылҝы13наурыздаҝы№244қаулысыныңнегізіндеқұрылды.
Компания«Самұрық-Қазына»ҰӪҚкіредіжӫне2010жылҝымаусымайынанбастапҚазақстанРеспубликасыҚорҝанысминистрлiгiнiңсенімгерлікбасқаруындаболыптабылады.
«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚРеспубликадаҝыеңіріӫскерикӫсіпорындарындаҝыбірыңҝайқаржылық,өндірістікжӫнетехнологиялықсаясаттықамтамасызететінхолдингтікқұрылымболыптабылады.
КомпаниялартобыРеспубликаныңкөптегеноблыстарындаҝы27ұйымдыбіріктіреді(олардың15-іеншілесболыптабылады)жӫне6мыңдықжұмысорныменқамтамасызетеді.
АуқымдыгеографиялыққамтужӫнеөнімдерменқызметкөрсетудіңкеңшоҝырыКомпанияҝаеліміздің
асаірібизнес-құрылымдарынан,жетекшіөнеркӫсіптіккомпаниялар,мемлекеттікоргандарменӫлеуеттіқұрылымдардантұратынтұтынушылардыңқажеттіліктерінтолықкөлемдежӫнежоҝарыдеңгейдеөтеугемүмкіндікбереді.
Компанияныңкӫсіпорындарықорҝаныс-өнеркӫсіптіккешеннің,мұнайжӫнегаз,теміржол,энергетикалықжӫнеагроөнеркӫсіптіксалалардыңқажеттіліктерінөтеуүшінарнайы,екіұдайміндеттіжӫнеазаматтықмақсаттаҝымашинажасауөнімдерінжасауҝа,өндіругежӫнесервистікқызметкөрсетугемамандандырылҝан.
Осыҝанорай,«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚҝылымиізденімдергеүлкенкөңілбөледі,ҜЗЖменҜЗТКЖ,соныменқатар, инжинирингтік,маркетингтікжӫнеконсалтингтікқамсыздандырудыжүзегеасырады.Озықзерттемелерментехнологияларҝаламдықнарықтажеткіліктібӫсекелікартықшылықтарберетіндіктен,Компанияинновацияларҝабасыңқыкөңілбөледі.
Қазіргікезде«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚҚРҚКжаңҝырту,қару-жарақпентехникаалуқажеттіліктерінқамтамасызетеді.Компанияҝылыми-техникалықжӫнеөндірістік-технологиялықбазаныжаңҝыртумақсатыменинвестициялартарту,инновациялық
14
Компания туралы(бөлім#1)
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014

15. 15
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Компания туралы(бөлім # 1)
ӫрекеттердіжандандырубойыншатиімдісаясаттыжүргізіпотыр.
Халықаралықстандарттарҝасӫйкескорпоративтікбасқарутабыстыдамыпкеледі,«Moody’s»жӫне«Fitch» агенттіктерібергенлайықтырейтингтерісоныңкуӫсі.
КомпанияныңмиссиясыҚорҝанысминистрлігіменҚазақстанРеспубликасыныңбасқадаӫлеуеттіведомстволарыныңқажеттіліктеріүшін,соныменқатарэкспорттықмақсаттарменқорҝаныс-өндірістіккешендідамытудаҝы,сапалыӫскери-өндірістікөнімшыҝаруменқызметкөрсетудегімемлекеттіңстратегиялықмүдделерінқамтамасызетудентұрады.
КомпанияменеджментініңмақсаттарыКомпаниялартобықұныныңтұрақтыартуынжӫнеоныңинвес- тициялықтартымдылыҝынқамтамасызету,ішкіқажеттіліктерменэкспорттықамтамасызетуүшінекі
ұдайміндеттіжӫнеқорҝаныстықмақсаттаҝыөнімніңдамуыменартуынқамтамасызетуболыптабылады.
Соныменқатар,Компанияныңбастымақсаттарыныңбіріқару-жарақ,ӫскеритехникажӫнеарнайымақсаттаҝыөнімдіӫзірлеу,өндіружӫнежөндеусаласындаҝыотандықжӫнешетелкӫсіпорындарыныңбірлесуауқымынкеңейтуболыптабылады.
ЖинақталҝантӫжірибеКомпанияқызметтерібаҝыттарынӫртараптандыруҝадакөңілбөлугемүмкіндіктуҝызады.Бастыназарөндірілетінөнімшоҝырындаҝыазаматтыққұрамҝа,сондай-аққосміндеттімақсаттаҝытехнологияларҝааударылады.
КомпанияныңдамустратегиясыҚазақстанРеспубликасыҞкіметінің2011жылҝы8қыркүйектегі №1027Қаулысыменбекітілген.
Компанияныдамытудаҝыстратегиялықбастыназар
Миссиясы
Мақсаты
Стратегиясы

16. 16
Компания туралы(бөлім#1)
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014инжинирингпенкешендімашинажасауөнімдеріншыҝаруҝа,Қазақстаннарыҝындаҝыкөшбасшылықтысақтап,оданӫріныҝайтуҝа,географиялықтаралудыкеңейтугеаударылады.2020жылҝатаман«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚ-ныңРесейжӫнеОртаАзиянарыҝындаҝыкөшбасшыларқатарынакіружоспарыбар,сондай-ақАфрика,ТаяуШыҝысжӫнеАзиянарыҝындалайықтыорыналудыкөздепотыр. Жаңаөндірістердідамыту,кӫсіпорындардыжаңҝыртументехникалыққайтажасақтауоданӫріжалҝасуда. МақсаттысараланымдаринжинирингтікқызметкөрсетуменмашинажасауөнімдерінтұтынудаайтарлықтайӫлеуеткеиеболуыҚазақстанэкономикасыныңсекторларыныңөсіпкележатқа- ныныңайҝаҝыболыптабылады. Стратегияныжүзегеасырудыңӫрбіркезеңіндеқызметтіңбастыкөрсеткіштерінпайдалануарқылы, алҝақойҝанмақсаттарҝақолжеткізудіңүздіксізмониторингыжүргізіліпотырады. Компанияныңстратегиялықбасыңқылықтарытөмендегідей:
•ҚазақстанРеспубликасыныңҚарулыКүштерін,басқадаӫскерлерменӫскериқұрамалардытехнологиялықжаңҝыртужӫнеқару-жарақпенӫскеритехникашыҝарудыдамытудың2011-2015жылдарҝаарналҝанмемлекеттікбаҝдарламасынақатысу;
•Компанияұйымдарының2010-2014жылдарҝаарналҝанжеделдетілгениндустриалдық-иннова- циялықмемлекеттікбаҝдарламасына,салалықжӫнеаймақтықбаҝдарламаларҝақатысуынқамтамасызету;
•Мемлекеттікқорҝаныстықтапсырыстыңдеркезіндежӫнесапалыорындалуынқамтамасызету. Компанияныңмиссиясынжүзегеасырумақсатыменқызметтіңкелесістратегиялықбаҝыттарыайқын- далҝан:
Стратегиялық басыңқылықтар
Қызмет баҝыттары

17. •Компаниятобықұныныңжӫнеоныңинвестициялықтартымдылыҝыныңтұрақтыартуынқамтамасызетумақсатымен,Компаниякӫсіпорындарытобыныңактивтерінқайтақұрылымдау;
•Жобалауды,ТЭНжасауды,жабдықтардысатыпалу, құрастыруменжөндеуді,қызметкерлердіоқытуды, құрылысбойыншажобалардықаржыландаруменбасқарудыұйымдастырудықосаалҝандаҝыкешендеинжинирингтікқызметкөрсетугебаҝытталҝанинжинирингтікбаҝыттаҝықызметтіқұрумендамыту;
•Өндіріспенкӫсіпорындардыңжаңажелілеріндамыту,ӫскериөндірістіжаңҝырту,соныменқатар, бӫсекегеқабілеттіҝылымдықажетсінетінөнімдіөндіруүшінзаманауитехнологоиялардыенгізу;
•ҜЗТКЖжүргізужӫнеоқытуүшінөндірістікбазаныұсыну. Нарықжаҝдаятынескереотырып,бастыбасың- қылықтарретіндекелесімамандандырылҝанбаҝыттарайқындалды:
•ҚРӫлеуеттіведомстволарыменэкспортқаарнапарнайымақсаттаҝыөнімдердіөндіружӫнеқызметкөрсету;
•Мұнай-газкешеніүшінжабдықтаршыҝару;
•Теміржолкешеніүшінжабдықтаршыҝару;
•Ауылшаруашылықмашинажасау;
•Радиоэлектроника. «Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚакцияларының100пайызы«Самұрық-Қазына»Ұлттықӫл-ауқатқоры»АҚтиесілі. «Самұрық-Қазына»Ұлттықӫл-ауқатқоры»Акционер- лікқоҝамы«Ұлттықэкономиканыңбӫсекегеқабілеттілігіментұрақтылыҝынқамтамасызетужөніндегікейбіршаралартуралы»ҚазақстанРеспубликасыПрезидентінің2008жылҝы13қазандаҝы №669Жарлыҝынажӫне«ҚазақстанРеспубликасыПрезидентінің2008жылҝы13қазандаҝы№669Жарлыҝыніскеасыружөніндегішаралартуралы» ҚазақстанРеспубликасыҞкіметінің2008жылҝы17қазандаҝы№962қаулысынасӫйкес«Қазына»орнықтыдамуқоры»акционерлікқоҝамымен«Самұрық» мемлекеттікактивтердібасқаружөніндегіқазақстандықхолдингіакционерлікқоҝамынбіріктіружолыменқұрылды. «Самұрық-Қазына»Ұлттықӫлауқатқоры»АҚұлттықэкономиканыңбӫсекегеқабілеттілігіментұрақ- тылыҝынарттыружӫнеӫлемдікнарықтаҝыөзгерістердіңелдегіэкономикалықөсугеықтималжайсызӫсеретуіфакторларынансақтандыруүшінқұрылды. Ұзақмерзімдіқұндылықтарынкүшейтужӫнеӫлемдікнарықтабӫсекегеқабілеттілігінарттыруүшінұлттықдамуинституттарының,ұлттықкомпанияларменбасқадазаңдытұлҝалардыңөзінеменшікқұқыҝындатиесіліакцияларпакеттерін(қатысуүлестерін)басқаруҚордыңнегізгімақсатыболыптабылады. Компаниятүрліқару-жарақжӫнеӫскеритехникакөрмелеріне,өнеркӫсіптікжӫнеэкономикалықфорумдарҝа,халықаралықконференцияларҝатұрақтытүрдеқатысыпотырады.Айтакетерлікжӫйт, ұйымдастырушылардыңбірі«Қазақстанинжиниринг» ҰК»АҚболыптабылатын«KADEX-2014»көрмесінедайындықжалҝасуда.Көрме2014жылҝы22-25мамырайындаАстанақаласындаөтеді.
17
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Компания туралы(бөлім#1)
Нарықтық басыңқылықтар
KADEX -2014
Акционер
жалҝасы келесінөмірде

18. 21.01.2013«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚауылшаруашылықтехникасынөндірусаласындаҝыынтымақтастықтуралы«ҚазАгроҚаржы» АҚМеморандумжасасты;
06.02.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚмен «ЭйрбасМилитари»арасындаҝыынтымақтастықжөніндегіөзаратүсіністіктуралыМеморандумҝақолқойылды;
14.02.2013KASE-те«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚоблигациялардыорналастырубойыншамамандандырылҝансауда-саттықөткізілді;
Өткенжыл«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚүшінбизнестіңбарлықсалаларындакөптегенмаңыздыжӫнеелеуліоқиҝаларҝатолыболды.Электрондық- оптикалыққұралдаршыҝарузауытыныңашылуыменарнайымақсаттаҝымашинажасаузауытыныңіргетасынқалаусекілдіелеуліістерКомпанияныңжұмысбарысынайқындайтүсті.2013жылҝыеңмаңыздыоқиҝалартуралы2014жылҝыжурналдыңалҝашқысаныныңқорытындышолуындаберіледі.
18
Қорытынды
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 20142013
ҚАҢТАР Фотосурет: AIRBUS, A.Doumenjou©
АҚПАН

19. НАУРЫЗ
СӪУІР
04.03.2013«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚБасқарматөраҝасыБолатСмаҝұловпен«Еврокоптер»компаниясыныңВице- президентіОливьеЛамбертӫскеримақсаттаҝытікұшақтаршыҝарусаласындаҝыынтымақтастықтуралыМеморандумҝақолқойды. Меморандумҝасӫйкес,«ЕврокоптерҚазақстанинжиниринг»ЖШСбірлескенкӫсіпорыншыҝаратынөнімнің(тікұшақтар)модельдікқатарынұлҝайтукөзделіпотыр;
03.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚөзінің10жылдықмерейтойынаорай«Онқайырымдылықіс»акциясынөткізді,соныңбарысындаӫртүрліқоҝамдықжобаларжүзегеасырылды,бірнешемӫдени-көпшілікжӫнеспорттықшараларұйымдастырылды;
20.03.2013БасқармаТөраҝасыБолатСмаҝұловбастаҝан«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚделегациясыныңМоскваҝабарҝаніссапарыаясындаРесейФедерациясыныңқорҝаныс-өнеркӫсіптіккӫсіпорындарыныңбасшыларымен,сондай-ақбилікоргандарыныңөкілеттіөкілдеріменбірқатаркездесулерөткізілді;
29.03.2013«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚжӫне «СТАНКИН»МӫскеулікмемлекеттіктехнологиялықуниверситетіарасындаинжинирингтікқызметсаласындаынтымақтастықпенөзараӫрекеттуралыМеморандумҝақолқойылды;
19
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Қорытынды Фотосурет: Luis Vizcaino© 11.04.2013«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚкорпоративтікӫлеуметтікжауапкершілік(КӪЖ) қаҝидаттарынабейілді-ліктіреттеуденегізгеалынатынхалықаралыққұжаттардыңбірі-БҰҰҜаламдықкелісімінекірді; 30.04.2013Оралқаласында«Қазақстанинжини-ринг» Ұлттықкомпаниясы»АҚеншілескӫсіпорны-«Зенит» Оралзауыты»АҚ-дажасал-ҝанзымыранды-артиллериялықкемесінсуҝатүсірусалтанатыболды;
Фотосурет: «Уральская неделя»©
Фотосурет: «СТАНКИН»©

20. 19.07.2013Астанақаласында«ЕврокоптерҚазақстанинжиниринг»компаниясыныңЕС645Т2ӫскеритікұшаҝыныңтаныстырылымыөтті.
ЕС645Т2-орташаӫскерикөпфункционалдытікұшақ.ЕС645Т2өзбойынаасажоҝарытехни- калықсипаттамалармен,сонда-ақсенімділікпентиімділіккөрсеткіштеріменұштасатыналдыңҝықатарлызаманауитехнологиялардыалҝан;
07.05.2013«Отар»40-шыӫскерибазасындаОтанқорҝаушыларкүнінеарналыпҚазақстанРеспубликасыҚарулыКүштерініңтарихындаҝытұңҝышӪскеришерудіөткізубарысындаЕлПрезидентіҚорҝанысминистріжӫнегенералитетөкілдеріменбірге«Қазақстанинжиниринг» Ұлттықкомпаниясы»АҚұйымдастырҝанқару-жарақкөрмесіндеотандықкӫсіпорындардаҝыжаңажӫнежаңҝыртылҝанӫскеритехникаүлгілеріментанысты;
24.05.2013Астанаэкономикалықфорумыаясында «Қазақстанныңинновациялықдамуы-білімэкономикасыжолында»аттытақырыппенVIIIИнновациялықконгрессөтеді.Конгресстіңпанельдіксессиясында«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚБасқармаТөраҝасы «Қазақстанэкономикасынақтысекторларыныңтехноло- гиялықміндеттері»тақырыбындаҝыөзбаяндамасынұсынды;
31.05.2013«Қазақстан-2013еңжақсытауары»облыстықсайыс-көрмесінде«СемейИнжиниринг»АҚ«Өндірістікмақсаттаҝыеңүздіктауарлар»номинациясындабіріншіорындыиеленді;
16-22.06.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚделегациясыБасқармаТөраҝасыБолатСмаҝұловтыңбастауыменПарижқаласыныңмаңындаҝыЛеБурже(Франция)қалашыҝындаөткенӫлемдегіеңіріавиациялық-ҝарыштықкөрменіңжұмысынақатысты;
20
Қорытынды
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
МАМЫР
МАУСЫМ
Фотосурет: ҚР ҚМ©
ШІЛДЕ
Фотосурет: M. van LeeuwenZ.A.P.P.©

21. ТАМЫЗ
21
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Қорытынды
22-24.07.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰлттықКомпаниясы»АҚБасқармаТөраҝасыБолатСмаҝұловжұмыссапарыменЧехРеспубликасыменПольшаРеспубликасындаболды.Іссапараясында«GumarnyZubri»,MASKPOL,WBElectronicsсекілдіфирмалардыңресмитұлҝаларыменжӫнеөкілдеріменкездесулерөткізілді;
10.08.2013ОралқаласындаҚРҰҚКшекарақызметіүшінмемлекеттікқорҝаныстапсырысыаясындаОрал«Зенит» зауытыАҚдайындаҝанFC19жүрдеккатерінсуҝатүсірусалтанаттырӫсіміөтті;
21.08.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚкомпаниялартобы«Мектепкежол»жалпықазақстандыққайырым- дылықакциясынөткізугебастамаберді.Бұлакцияныңмақстатыазқамтылҝанжӫнекөпбалалыотбасынаншыққаноқушылар,жетімбалалармената-анасыныңқамқорлыҝынсызқалҝанбалаларҝақолдаукөрсету, балалардымектепкедайындаужӫнеотбасындаҝыматериалдыққиыншылықтарҝабайланыстыбалалардыңмектепкекелмейқалуыныңалдын-алуболыптабылады; ҚЫРКҞЙЕК
Фотосурет: MASKPOL©
25.09.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰлттықКомпаниясы»АҚБасқармаТөраҝасыБолатСмаҝұловҚРҚорҝанысминистріделегациясыныңқұрамындаАнкарақаласындаресмисапарменболды.СапарбаҝдарламасыныңеңбастыбөлігіТүркиядаҝыҚӨКжетекшікомпанияларыASELSANжӫнеTAIкӫсіпорындарынаралауболды;
Фотосурет: Otokar©

22. 22
Қорытынды
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
ҚАРАША
ЖЕЛТОҚСАН
04.11.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚДиректорларкеңесіКомпанияныңжекекапиталының144%жӫнеоныңактивтеріқұнының47%құрайтынекіжүзмиллионАҚШдолларыкөлеміндеЕурооблигацияларшыҝарылымытуралышешімқабылдады;
12.11.2013«ЕврокоптерҚазақстанинжиниринг»ЖШСІлеАлатауытауларындаҝы3000мбиіктіктегітаулыжаҝдайдаЕС145тікұшаҝыменкөрсетілімдікұшулардыжүргізді;
Фотосурет: Anthony Pecchi©
19.11.2013«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚБасқармаТөраҝасыБолатСмаҝұловҚорҝанысминистрібастаҝанделегацияныңқұрамындаАҚШ-таболды.АҚШқорҝанысминистрініңорынбасарыменсатыпалу, технологияжӫнеФранкомқамтамасызетумӫселелерібойыншаболҝанкездесудіңнӫтижесіндеАҚШҚКҝылыми-зерттеужӫнеконструкторлықбюросыменынтымақтастықорнатылды.Соныменқатар,арасындаGeneralAtomics,BoeingDefense,Honeywell,OshKosh, Sikorsky,LockheedMartin,Raytheon,Harris,NorthropGrumman,BeechcraftAircraft,CohenGroupбарАҚШҚӨКжетекшікӫсіпорындарыөкілдеріменкездесу- лергеқатысты;
27.11.2013Астанақаласында«Қазақстанинжиниринг» ҰлттықКомпаниясы»АҚ,ParamountGroup(ОАР) компаниясыжӫне«ҚазақстанинжинирингДистрибьюшн»ЖШСарасындаҚазақстандамамандандырылҝанӫскерижӫнеазаматтықмашиналардышыҝару,олардытехникалыққолдаусаласындаҝыөзаракелісімменынтымақтастықтуралыүшжақтыМеморандумҝақолқойылды; Фотосурет: OshKoshdefense©

23. 23
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Қорытынды
03.12.2013«Самұрық-Қазына»ҰӪҚтапсырмасыбойыншатӫуелсізконсалтингтікфирмасыPricewaterhouseCoopersЖШСКомпанияныкорпоративтікбасқарудыңдиагностикасынжүргізді. Компанияныңкорпоративтікбасқаруыныңӫлемдікүздіктӫжірибеталаптарынасӫйкестікрейтингі62,2% құрады,алжоспарланҝанкөрсеткіш55%болатын. Өткенжылменсалыстырҝанда,Компанияныңкорпоративтікбасқарудеңгейі18%өсті,бұл «Самұрық-Қазына»ҰӪҚКомпаниялартобыныңарасындаҝыеңжоҝарыөсудинамикасынкөрсетті. Компания2015жылҝатаман75%қолжеткізудіңстратегиялықмақсатынасенімдітүрдеқадамбасыпкеледі;
06.12.2013«Самұрық-Қазына»ҰӪҚжүргізгензерттеугесӫйкес,ӫлеуметтіктұрақтылықРейтингініңанықтауыбойынша«Қазақстанинжиниринг»ҰК»АҚҚоркомпанияларытобыбойыншаекіншіорынҝаиеболды(көрсеткіш71%);
10.12.2013АстанадаҚазақстанРеспубликасыныңҚорҝанысминистріӪділбекЖақсыбековпенТүрікРеспубликасыныңҰлттықҚорҝанысминистріИсметЙылмазэлектронды-оптикалыққұрылҝыларөндіретін «ҚазақстанАСЕЛСАНинжиниринг»бірлескенқазақстандық-түркиялықкӫсіпорынынашты. «Қазақстанинжиниринг»ҰлттықКомпаниясы»АҚБасқарматөраҝасыБолатСмаҝұловқорҝанысведомстволарыныңбасшыларынжаңакӫсіпорыншаҝаратынжелілікөнімдерментаныстырды.Осыжердеоныңтехникалыққызметкөрсетуі,сондай-аққызметкерлердіоқытужолҝақойылады.Бірлескенжобадаҝықазақстандықмазмұнбастапқыкезеңде30пайыздықұрап,жақынарадаҝыбесжылішінде67пайызҝадейінкөтеріледі.Зауыттыдамытудыңкелесідеңгейіинфрақызыллинзалардыөзбетіншешыҝарудыұйымдастыруболыптабылады.БұлТМДаймаҝындаосындайсапаменөнімшыҝаратынтұңҝышкӫсіпорынболады;
11.12.2013АстанадаҚРҚорҝанысминистріӪділбекЖақсыбековпенАстанаӫкіміИманҝалиТасмаҝамбетовтыңқатысуыменӫскерижӫнеазаматтықбаҝыттаҝыарнайымашиналаршыҝаратынзауыттыңіргетасынакапсуласалурӫсіміөтті.Жобааясында2015жылҝадейінАЭАИндустриялықпаркітерриториясындажылына120-дан360-қадейінгіӫскерижӫнеазаматтықбаҝыттаҝыарнайымашиналаршыҝаратын«Астана-жаңақала»технологиялықкешенінсоҝужоспарланыпотыр.Заманауироботталҝанжабдықброндықтабақтардыкесумендӫнекерлеу, машиналардысырлап,жинастыру,сапаныңшыҝысбақылауынқамтамасызетусекілдіжұмыстардыңтолықайналымынорындауҝамүмкіндікбереді.Жобадаӫскеритехникаменқатар,қалалықавтобустаршыҝарудақарастырылҝанынайтакетукерек.ОсыжобаныжүзегеасырубарысындашыҝарылатынмашиналардыҚазақстанменКОелдерітерриториясындашыҝарылатынтүйіндерменагрегаттарментолымдауарқылылокализациядеңгейін50%жеткізужоспарланыпотыр.
Фотосурет: BBC©

24. 24
KADEX-2014: Арнайықонаҝымыз
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
«Көрменің бастымақсаттарының біріқорҝа- ныс-өнеркӫсіптік кешендіқарқынды дамытумен елімізгешетелдікинвестициялардытартуболыптабылады».
ПОЛКОВНИК МАЙЛИНОВ БАҚЫТЖАН ҚЫРЫҚПАЙҰЛЫ
Қазақстан РеспубликасыҚорҝаныс министрлігіҚұрлық ӫскерлерінің жӫне ӫскери- техникалық саясатдепартаментінің ӪТК қару-жарақ пен ӫскери техниканыдамытубөлімінің бастыҝы
Тілші: И. Кузьменко
Фотосурет:Ю. Макубаев
2014жылҝы22-25мамырдаҚазақстанелордасыосыменүшіншімӫрте«KADEX»халықаралыққару- жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліккөрмесініңқатысушыларынқабылдайды.Қазіргікездеосышараҝаөзініңқатысуытуралытілегін19елден159компаниябілдірген.Осыбастаманыңмаңыздылыҝыменалдымыздаҝыкөрменіңерекшеліктерітуралы «Patriotengineering»журналыныңредакциясынаполковникМайлиновБақытжанҚырықпайұлыӫңгімелепберді.
ҚұрметтіБақытжанҚырықпайұлы,2010жылыАстанадабірінші«KADEX»қару-жарақжӫнеӫскери- техникалықхалықаралықмүліккөрмесіөтті.Оныөткізутуралыбастамаҝамұрындықболҝанкімжӫнеұйымдастырушыларалдынақандаймақсатқойылҝанболатын?
БіріншіқазақстандықХалықаралықкөрме «KADEX-2010»(KAZAKHSTANDEFENCEEXPOSITION) Астанақаласында2010жылҝы26-29мамыраралыҝындаөтті.ОныөткізутуралыбастаманыҚРҚорҝанысминистрлігіұсынып,оныҚазақстанРеспубликасыҞкіметіменПрезидентіқолдаҝанболатын.
КөрмеҚазақстанРеспубликасыПремьер- министрінің2010жылҝы20сӫуірдегі№55-Р«Қару- жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліктіңБірінші
қазақстандықхалықаралықкөрмесі«KADEX-2010» өткізутуралы»жарлыҝынасӫйкесөткізілді.
КөрменіңсалтанаттыашылурӫсімінеҚазақстанРеспубликасыныңПрезидентіНұрсұлтанНазарбаевпенТүркияРеспубликасыныңПрезидентіАбдуллаГюльқатысты.
«KADEX-2010»көрмесіне200-денастамотандықкомпанияларжӫнесондай-ақРесей, Германия,Франция,Голландия,Австрия,Беларусь, Болгария,Ұлыбритания,Испания,Италия,Қытай, ОңтүстікКорея,Словакия,Түркия,Украина,Чехияелдерініңкӫсіпорындарыдақатысты.
Көрменіңбастымақсаттарыныңбіріотандықкӫсіпорындардыңмүмкіншіліктерінжӫнеолардыңӫскериталаптарынасӫйкесдамукелешегінеталдау
Фотосурет: Астана-ЭКСПО©

25. 25PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
KADEX-2014: Арнайықонаҝымыз
жасауболатын.
«Халықаралықкөрме»атауыөзінқаншалықтыақтайды?Осышараҝақандайкомпанияларменмемлекеттеркөбірекқызыҝушылықбілдірді?
ҚазіргікездебірқатарТМДелдері,алысжӫнежақыншетелелдерікезектікөрмегеқатысуҝақызыҝушылықтанытыпотыр.Қару-жарақсаласындаҝыBeretta,EADS,PolytechnologiesInc. жӫнебасқаларсекілдітанымалбрендтерқатысадыдепкүтілуде.РесейФедерациясыменТүркияРеспубликасыныңөндірушілерінеарналыпжекепавильондаржалданды.Осыҝанорай,«Халықара- лықкөрме»атауыөзінтолыҝыменақтауда.
Қару-жарақпентехниканыныңкөрсетіліміменқатар,көрмеаясындаҝылымиконференцияларжӫнеіскерліккездесулерөтетіндігідемӫлім...
Алдымыздакележатқанжӫнеөткенкөрмелердіңмаңыздықұрауыштарыныңбіріоныңіскерлікбаҝдарламасы,оныңішіндехалықаралықӫскериҝылыми-техникалықконференциялар, сондай-ақсеминарлар,таныстырылымдармен «дөңгелекүстелдер»дебар.
Конференцияқатысушыларызаманауиӫскери- техникалықсаясаттыдамытукелешегін,сатыпалумӫселелерін,өндірісті,ӫскеритехниканыжаңҝыртуменжөндеумӫселелерінталқылайды.
Мысалы,қару-жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліктіңекіншіқазақстандықхалықаралықкөрмесі «KADEX-2012»өтубарысындаРесей,Франция, Түркия,Беларусь,Украина,Польшажӫнебасқада23елден78ұйымның252делегатықатысқан «Заманауиӫскери-техникалықсаясат:мӫселелеріменкелешегі»тақырыбындаҝыхалықаралықӫскери-техникалықконференцияөткізілді.
Сӫйкесінше,өткізілгелітұрҝанкөрменіңаясындаҝылыми-техникалықконференциялар, семинарларжӫне«дөңгелекүстелдер»өткізужоспарланҝан.Іскерлікбаҝдарламаҝақатысушыларсаныайтарлықтайкөпболадыдепүміттенемін, ӫрбірөткізілгенсайынкөрменіңауқымыкеңейіпкеледіҝой.
Алҝашқыекікөрменіңнӫтижелерітуралыотандықта,шетелдіктеБАҚбірнешеқайтараайттыжӫнежазыпжатты.Сіздіңпікіріңізшебіздіңмемлекетімізүшінасамаңыздысықандайнӫтижелерболыптабылады?
Екіөткізілген«KADEX»халықаралыққару- жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліккөрмесіненалынҝантӫжірибешетелөкілдерініңтарапынанотандықөндірушілергедегенқызыҝушылықтыңартқанынкөрсетеді.
Көрменіңбастымақсаттарыныңбіріқорҝаныс- өнеркӫсіптіккешендіқарқындыдамытуменелімізгешетелдікинвестициятартуболыптабылады.
«KADEX»халықаралыққару-жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліктіңүшіншікөрмесінөткізубіріншіден,отандыққорҝаныс-өнеркӫсіптіккешен- ніңкӫсіпорындарындамытуҝақосымшажаҝдайтуҝызады,екіншіден,алдыңҝықатарлышетелдікжӫнеотандықтауарөндірушілерменбірлесеотырып,ӫскери-техникалықынтымақтастықтыжетілдіругежӫнеүшіншіден,оданӫрісатыпалуүшінөнімдершоҝырынайқындауҝамүмкіндіктуҝызады.
Қазірбаршаны«KADEX-2014»ерекшелігінедедегенсұрақтолҝандыратыншыҝар?Сіздероныұйымдастырушылықтұрҝысынанөзгешелеудіжоспарлапотырсыздарма?
Ӫрбірөткізілетінкөрменіңөзіндікерекшеліктеріболатынысөзсіз,«KADEX-2014» халықаралыққару-жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліктіңүшіншікөрмесідеодантысқарыемес. Меніңойымша,осыкөрменіңеңбастыөзгешеліктерініңбіріайтарлықтайкеңейіп, төмендегілердіқамтитынкөрменіңсекцияларыболыптабылады:
-ҝарыштықтехнологиялар;
-авиация,ПҰА,авиациялыққаруландыру;
-ӪҚҚжүйелеріменқұралдары;
-ӫскерисаладаҝыроботтықтехника;
-IT-технологиялар,байланысжүйелеріменқұралда- ры;
-ҚұрлықӫскерлеріменӪскери-теңізкүштерініңқа- ру-жараҝыментехникасы;
-тылдаҝыӫскерлердітехникалыққамтамасызету.
«ЕХРО-2017»секілдікөлемдіоқиҝақарсаңындабіз,отандықжӫнешетелкӫсіпорындарыөндіретінбаламалыэнергетикасаласындаҝыжабдықтардыңэкспозициясынабаҝытталҝан«Жасылтехноло- гиялар»қосымшасекциясынқосумүмкіндігінқарастырыпжатырмыз.
Полковникмырза,біздіңоқырмандарымыздыңатынанқызықтыӫңгімеңізүшіналҝысымыздыбілдіремізжӫне«KADEX-2014»халықаралықкөрмесініңтабыстыөтуінетілектеспіз!

26. 2012жылҝы29маусымнанберіЕС145жеңілқосқозҝалтқыштытікұшаҝынқұрастырубойыншабірлескенкӫсіпорынжұмысістепкеледі. «ЕврокоптерҚазақстанИнжиниринг»ЖШСқұрылуынаҚазақстанПрезидентінің2010жылҝыФранцияҝаресмисапарытүрткіболды-турасолкездеқазақстандықделегацияАстанақаласындатікұшақтардықұрастыружӫнеқызметкөрсетузауытынсоҝутуралы«Eurocopter»французкомпаниясыменшектелмелікелісімжасасты.ТеңқұқықтынегіздекӫсіпорынакционерлеріӫлемдікдеңгейдетанымалтікұшақкомпаниясыЕврокоптермен«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы» АҚболды.«ЕврокоптерҚазақстанИнжиниринг» ЖШСбірлескенкӫсіпорынқұрудыңмақсатыЕС145тікұшақтарынсату,тікұшақтардықұрастыружӫнеқызметкөрсету,сондай-ақТМДаймаҝыжӫнеОртаАзияелдеріндегітехниктерменұшқыштардыоқытуболыптабылады.
МодельдікқатардыұлҝайтумақсатыменөткенжылызауыттаЕС645Т2ӫскеритікұшаҝыныңмоделітаныстырылды.БұрыносымоделькөпшіліккеАҚШ, ФранцияжӫнеГерманиясекілдіӫлемніңтекүшмемлекетіндеҝанакөрсетілген.ЕС645Т2-ыстықклиматтыжӫнетаулыжерлердепайдалануҝақолай-
26
Фокуста: KADEX-2014
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Фотосурет: Charles Abarr©
ҚАЗАҚСТАНДА ЖАСАЛДЫ
EUROCOPTER
EC 645 T2
KADEX -2014
«ЕврокоптерҚазақстан инжиниринг» ЖШС материалдарыбойынша

27. лыкөпфункционалдықортажіктелімдітікұшақбо- лыптабылатынеуропалықӫскериөндірістіңсоңҝызерттелімі.Соныменқатар,тікұшақлазерлікқашық- тықөлшеуішпен,түнгікөружүйесімен,оптикалықжүйеменжабдықталҝан;қару-жарақтанірікалибрліпулемет,басқарылатынжӫнебасқарылмайтынзы- мырандарбар.Бұлмодельдіңжылдамдыҝысаҝаты- на268километргедейінжетеді,ұшуқашықтыҝы663километрдентұрады.ТехникалықсипаттамаларынасӫйкесЕС145моделінеқараҝандаЕС645Т2ӫскеритікұшақтарынеҝұрлымзаманауиавионикаменжӫнеасақуаттықозҝалтқыштарменжабдықталҝан.
ЕС645Т2жаппайшыҝаруӫлемніңешқандай
жеріндеӫлііскеқосылҝанжоқ.МінежақынболашақтаАстанадаӫскеримақсаттаҝытымжаңаӫуекемесінқұрастырубасталады;құрастыруүшінтүйіндерментолымдаушыларГерманияменФранциядашыҝарылатынболады.
«ЕврокоптерҚазақстанИнжиниринг»ЖШСЕС645Т2тікұшаҝыныңмакетін«KADEX-2014» халықаралыққару-жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліктіңүшіншікөрмесібарысындатаныстырудыкөздепотыр.Көрмелікмакеттүпнұсқаныңтолықкөшірмесінбереді,бұлкелушілердің«ҚАЗАҚСТАНДАЖАСАЛДЫ»брендіменшыҝарылатынкелешек «өнімді»көріп,баҝалауынамүмкіндіктуҝызады.
27
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Фокуста: KADEX-2014
Миссия
ЕС645Т2 -ыстық климаттыжӫне таулыжерлердепайдалануҝа қолайлы көп функционалдық орта жіктелімдітікұшақ болыптабылатынеуропалық ӫскери өндірістің соңҝы зерттелімі.
Фотосурет: «ЕврокоптерҚазақстан инжиниринг» ЖШС ©
EC 645 T2
Ұшу-техникалық сипаттамалары
Қозҝалтқыштар TurbomecaARRIEL 2EЕң жоҝары қуаттылыҝыҰшу қуаттылыҝыЕң жоҝары жылдамдыҝыКрейсерлікжылдамдыҝыЕң жоҝары ұшу салмаҝыПайдалыжүктемеБос салмаҝыҚалықтап тұру шегі
2 xтурбиналы
біліктілігі
2 x771 л.с.
2 x894 л.с.
250 км/ч
244 км/ч
3700 кг.
1769 кг.
1931 кг.
3000 м.
Фотосурет: «ЕврокоптерҚазақстан инжиниринг» ЖШС ©

28. 28
Фокуста: KADEX-2014
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
«Семей инжиниринг» АҚ «KADEX -2014»көрмесінде
«Семей инжиниринг» АҚ
материалдарыбойынша2013жылдыңсоңында«Семейинжиниринг»АҚӫскерижӫнеӫскери- инженерлікмақсаттаҝыүлгілернегізіндеконверсиялықтехниканыӫзірлеужӫнежасаубойыншақұрылымдаулықбюросынқұрды. «Семейинжиниринг»АҚ-бронетанктіқару-жарақпентехниканы:Т-72танктерін,«Акация»2СЗМөздігіненжүретінартиллериялыққондырҝыларын;БМП-1,БМП- 2жаяуӫскерүшінӫскеримашиналарынжӫнеолардыңмодификациясын;БТР-60,БТР-70,БТР-80бронетарнспортелержӫнеолардыңмодификациясын, КАМАЗ-7403,УТД-20,В-46,В-59,В-84.қозҝалтқыштарынкүрделіжөндеуденөткізужӫнежаңҝыртубойыншаҚазақстанРеспубликасыэкономикасыныңқорҝаныссекторыныңкӫсіпорны. КӫсіпорынныңнегізгіӫлеуеттітұтынушыларыҚРҚорҝанысминистрлігі,Ұлттыққауіпсіздіккомитеті, Республикалықгвардия,ІшкіістерминистрлігіжӫнеТөтеншежаҝдайларминстрлігіболыптабылады. Аҝымдаҝыжылҝымамырайында«Семейинжиниринг»АҚөзініңөнімдерін,соныменқатартөмендегідейбронетанктітехниканықайтажабдықтаужӫнежаңҝыртубойыншатӫжірибелік-конструкторлықзерттелімдеріндетаныстыратын«KADEX-2014» халықаралыққару-жарақжӫнеӫскери-техникалықмүліктіңүшіншікөрмесінеқатысудыжоспарлапотыр:
•брондыжөндеутартқышыБРТ(Т-72негізінде);
•брондыөртсөндіргішмашинаБПМ(Т-72негізінде);
•алдыңҝышепкөлікмашинасыТМПК(БМП-1негізінде);
•жаңҝыртылҝанброндыбарлаушы-шолҝыншымашинаБРДМ-2СИ;
•жаңҝыртылҝанБТР-70СИ;
•БМП-1негізіндемобильдіплатформаҝа2Б9минометінқондыру;
•жыланбауыркөлікмашинасы;
•көліктікдөңгелектімашина(БРДМнегізінде). «KADEX-2014»көрмесінеқатысуаясында«Семейинжиниринг»АҚөзөнімдерініңпайдаланусипатамаларынкөрсетуүшінкөрмеалаңыныңтехнологиялықжӫнеинфрақұрылымдықмүмкіндіктерінпайдаланады.«Семейинжиниринг»АҚқонақтарменқатысушылардыАстанақаласында2014жылҝы22-25мамырайындаөтетінэкспозицияҝашақырады.
Фотосурет: Семей инжиниринг©

29. 27
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
В Фокусе: KADEX-2014Қызметтің түрлеріКүрделі, орташа, регламенттікжөндеу мен жаңҝырту:
•БМП-1, БМП-2 жаяуӫскер үшін ӫскери машиналарын;
•БТР-60, БТР-70, БТР-80бронетранспортерлерін;
•БРДМ-2бронды барлаушы-шолҝыншы машиналарын;
•2С3М «Акация» и 2С1 «Гвоздика»өздігінен жүретін артиллериялық қондырҝыларын;
•Т-62, Т-72, Т-72А, Т-72Б танктерін;
•ЗСУ-23-4 «Шилка» зениттікөздігінен жүретін қондырҝыларын;
•БМП, БТР, Т-72 негізіндегіинженерліктехниканың барлық желісін. КАМАЗ 7403, УТД-20, В-46, В-59, В-84 қозҝалтқыштарының күрделі жөндеуі. Ӫскери жӫне ӫскери-инженерлік техниканың негізіндеконверсиялық техниканыжасау.
БАЙЛАНЫСЫМЫЗ:
Қазақстан Республикасы
Шыҝыс Қазақстан облысы
071400 Семейқ-сы,
Шыҝыс өндірістік түйін 1,
тел/факс:
+7(7222)550808,
+7(7222)350835
e-mail: semeyBTRZ@yandex.kz
web: www.se-btrz.kz

30. 30
Фокуста: KADEX-2014
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
«Семей машина жасаузауыты» АҚ
«Семей машина жасаузауыты» АҚматериалдарыбойынша
«Семеймашинажасаузауыты»АҚ40жылданастамуақытбойыжұмысістеп,табыстыдамыпкележатыр.БүгінгітаңдаолөнімдерітекқанаҚазақстандаемес,соныменқатарТМДелдеріндедекөптенберітанымалболҝанШыҝысҚазақстаноблысындаҝытұрақтыжұмысістейтінкӫсіпорын.«СМЗ»АҚмашинажасауөндірісініңтолықайналымынаие.Зауыттыңқуаттылыҝыөтімділігіжоҝарыжыланбауыртехникаменоҝанқосалқыбөлшектерді,жалпымашинажасауөнімдерін,автотракторлықтехникаҝақосалқыбөлшектерді,күрделіліктіңкез-келгендеңгейіндегіметалдыққұрылымдарды,теміржолкөлігінетолымдаушыларды,мобильдіқару-жарақбөлмелерін, оқ-дӫрісақтайтынблок-контейнерлерді,коммуналдық(қартазалайтын)техниканышыҝаруҝабаҝдарланҝан. Фотосурет: «СМЗ» АҚ© ҚазіргікездеҚорҝанысминистрлігінің,«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚжӫне«Самұрық- Қазына»ӪАҚбасшылыҝыныңбелсендіқолдауыныңарқасында«СМЗ»АҚмемлекеттікқорҝаныстапсырысынорындаубойыншажұмыстаржүргізілуде. КАМАЗавтомобилінеборттықплатформа,ӫскеритехникаҝатакелаждықжабдықтаршыҝаружолҝақойылҝан.2013жылыМАЗ-892600автомобильдікжүктасыҝыштіркемесіншыҝарубасталды.Соныменқатар, зауыттаБМПжӫнежыланбауырқарда-батпақтажүргішГТ-СМүшінполиуретандықдөңгелегібартіреукатокты-жыланбауыржылжытқышэлементінӫзірлеуигерілді. Кӫсіпорындатүрліжүккөтергіш,жүкартқыш,жүктүсіргіш,бұрҝылаужӫнебасқадатехнологиялықжабдықтардыорналастыру,сондай-ақжүктерменадамдардытасымалауүшінтабыстықолданылатынбірегеймүдірмейтінмашинаГТ-Төндірудіңтолықайналымысақталҝан.ТартқышРесейнарыҝындасұранысқаие,сондықтандаҚиырСолтүстіктіңкүрделіклиматтықжаҝдайынескереотырып,СМЗинновациялықжӫнетехникалықреттеубөлімініңмамандары2007жылымашинаныңтехникалықмүмкіндіктерінайтарлықтайарттырҝанұзартылҝанжүк алаңыбаржаңаГТ-ТБУжетікатоктымоделінқұрастырды. Жақсыөтімділік,жөндеугежоҝарыжарамдылықжӫнеқұрылымыныңқарапайымдылыҝысекілдісипаттамаларыныңарқасындатранспортер-тартқышҚарулыкүштерменӫлеуеттіқұрылымдарүшінарнайымақсаттаҝыкөлік,мысалы:командалық-штабтықмашиналарды,жеделжӫрдеммашиналарын,оқ-дӫрітасымалдауҝаарналҝанмашиналарды,десанттықжасақтаумашиналарынжасауүшінсенімдінегізболаалады. 2010-2014жылдарҝаарналҝанқарқындыиндуст-

31. риалдық-инновациялықдамудыңмемлекеттікбаҝдарламасынақатысуаясындаҚоҝамныңқұрылымыжаңартылдыжӫнеқолданыстаҝыөндірістікалаңдардытехникалыққайтақаруландыружӫнекӫсіпорынныңтұрақтыдамуының,шыҝарылатынөнімніңсапасынарттырудың,оныңнарықтықбӫсекегеқабілеттілігініңкепіліболыптабылатынзаманауижабдықтарорнатуарқылыөндірістіжаңҝыртужобасыжасалынды.
«Қазақстанинжиниринг»Ұлттықкомпаниясы»АҚқұрамындаҝыкӫсіпорынқызметініңнӫтижелерішыҝарылатынөнімніңкөлеміменатауыныңжылсайынҝыартуыменсипатталады.Соңҝыбесжылдыңішіндеөндіріскөлеміонесеге:2009жылҝы200млн. теңгеден2013жылҝы2млрд.теңгегедейінартты.Жетіеседенкөпөсуді(осыуақытаралыҝында)еңбекөнімділігініңдеңгейікөрсетті.
Ұзақмерзімдікелешектезауыттыңалдындақазақстандықмазмұнды100%дейінарттыруміндетітұр,бұлөнімніңөзіндікқұнынайтарлықтайтөмендетіп,жүздегенжаңажұмысорындарынқұруҝа
мүмкіндікбереді.Қазіргікездіңөзіндезауытта330-денастамадамеңбекететінінайтакеткенжөн.
«Семеймашинажасаузауыты»АҚэкспорттықнарықтызерттейотырып,өзініңөнімдерінкөрсетіп, шетелдіктұтынушылардыңсұраныстарыменұсыныстарынзерттейотырып,«KADEX»,«Мұнайжӫнегаз»секілдіхалықаралықбейіндікөрмелергеұдайықатысыпотырады.
Қызметкерлердіңжоҝарыбіліктілігі,басқарудыңзаманауитӫсілдері,сапаныбақылау,тұтынушылардыңмүддесінескеру,келісімшартміндеттерінқатаңорындау,икемдіжекетұрҝыданжақындау-осыныңбӫрі«Семеймашинажасаузауыты»АҚмашинажасаусаласындаҝынарықтаөзорнынұстапқалуынамүмкіндікбереді.
31
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Фокуста: KADEX-2014 «СМЗ»АҚҚазақстандажӫнеТМДелдерінде8,5тонналықжіктемедегіГТ-Тжыланбауыртранспортер- тартқыштарыменоныңмодификацияларыншыҝаратынжалҝызкӫсіпорынболыптабылады. «СМЗ»АҚимпорттыалмастыратынотандықөнімөндірукөлеміменшыҝарылатынөнімніңқазақстандықмазмұнүлесінарттырубойыншамемлкеттікбаҝдарламаларҝабелсендіқатысады. «СМЗ»АҚ2011-2012жылдардыңқорытындыларыбойыншаҚРкӫсіпорындарыныңжалпымемлекеттікрейтингіндеШыҝысҚазасқтаноблысыбойынша5-шіорынды(ТОП-7)жӫнеҚазақстанРеспубликасыбойынша78-шіорынды(ТОП-100)иеленді.
Фотосурет: «СМЗ» АҚ © 2011 -630млн. 2012 -1,5 млрд.
«СМЗ» АҚ өндіріс көлемі (теңге)
2009 -200 млн.
2010 -400 млн.
2013 -2 млрд.

32. ШОЙНБАЕВ АСХАТ ҞЛМЕСҰЛЫ «Қазақстан инжиниринг» Ҝылыми- зерттеу институты» Ӫскери-техникалық зерттеулердепартаментінің Құрлық ӫскерлерінің ҚӪТ бөлімінің меңгерушісіМАҚАЛАНЫҢ ТҞЙІНДЕМЕСІМақалада заманауиоперациялардаӫскери қимылдарды жүргізуді, зымырандық жӫне артиллериялық құрамалардың жаҝдайын, соныменқатар, отандық қорҝаныс-өнеркӫсіптік кешенкӫсіпорындарының мүмкіндіктерін талдаудың негізіндеӫскери-техникалық жаңҝырту қарқынын арттыруміндеттеріншешудің жӫне біздің ӫскеріміздің қайта қарулану үдерісін қарқындатудың кейбіржолдарыаталыпөткен. ТҞЙІН СӨЗДЕР:
•артиллериялық қару-жарақтың заманауиүлгілері,
•автоматтандырылҝан басқару жүйесі,
•ӫскерлер,
•қару-жарақ,
•ӫскери жӫне арнайытехника (ӪАТ),
•операция,
•қорҝаныс-өнеркӫсіптік кешен(ҚӨК).
32
Ғылым
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Бөлімшелерді атыстық тигізудің заманауиқұралдарымен жабдықтау- ӫскерлердің ұрыстық ӫлеуетін арттырунегізі
Соҝысісідамуыныңқазіргікезеңіоперациядаҝы(ұрыстаҝы)қарсыластыңатыстықтигізуролініңшұҝылартуыменсипатталады.Қазіргізаманныңқарулықақтыҝыстарындаұрысқимылдарынжүргізудіңтеориялықзерттеулеріменпрактикасы, қарсыластыңтөтепберетінтоптамаларын(бөлімдерменбөлімшелер)нӫтижеліжайратқандаҝанақұрамалардыңжалпыӫскерлікбірігуініңтабыстыӫрекетінеқолайлыжаҝдайтуындайтындықтан,оның(атыстықтигізудің)опреативтікмӫнгеиеболҝандыҝынкөрсетеді[1].
Қарсыластартоптамаларынаатыстықтигізудеңгейініңартуыжӫнесоныңнӫтижесіндеоперацияларда(ұрыста)зымырандықӫскерлерменартиллериялардыңнысаналарҝа(көздегенге) атыстықтигізутиімділігініңартуыӫскерлердеартиллериялыққару-жарақтыңжаңазаманауиүлгілеріжӫнеӫскерлерменқару-жарақтыбасқарудыңавтоматтандырылҝанжүйесіболҝандаҝанамүмкінболады.Бұлавтоматтандырылҝанбасқарудыңбірсұлбасындабарлауды,жинақтауды, өңдеуді,мақсаттыбөлуменмақсаттыкөрсетумӫліметтерінатыстықбөлімшелергежеткізу, соныменқатар,қарсыластыңнысаналарынжоюда(басу)оқ-дӫрініұтымдытаңдаужӫнежұмсауарқылы,шындыққажақынуақыткөлеміндеқойылҝанміндеттердітолыҝыменорындауҝамүмкіндікбереді.
Соңҝыонжылдықтаҝыӫскериқақтыҝыстардыталдау,қазіргіжаҝдайда,ӫринекелешектедеоперацияны(ұрысты)жүргізубарысындатабысқажетудіңбастыфакторықарсыласқаатыстықтигізудебіріншіболументигізунысанасыныңтұтқиылданболуыжӫненақтылыҝы,өзініңжекеқұрамыменӫскеритехниканыболуымүмкінқарсысоққыаймаҝынандеркезіндеалыпшыҝуекендігінкөрсетеді.Ауҝанстанда[2],Шешенелінде[3,4,5], Парсышыҝанаҝыаймаҝында[6,7,8],Югославияда[9],ОңтүстікОсетияда[10]жӫнебасқадақызу

33. нүктелердеоперацияларжүргізутӫжірибесікөрсеткеніндей,бұлқарулыкүштератыстықтигізудіңзаманауиқұралдарыменжӫнеӫскерментехниканыбасқарудыңавтоматтандырылҝанжүйесіменжабдықталҝандаҝанамүмкінболады. Қазіргіжаҝдайдажоҝарыдӫлдікшайқастардыңдароліартуда[11]жӫнесӫйкесіншезымырандықӫскерлерменартиллерияларды(ЗӪжА)жоҝарыдӫлдікқаруқолданукешеніменжӫнесоҝансӫйкескелетіноқ-дӫріменқамтамасызетуқажеттілігітуындайды. Құрамалармензымырандықӫскерлержӫнеартиллериябөлімдерініңқолданыстаҝыӫскериӫлеуеттізаманауиоперацияларменұрыстардытиімдіжүргізудітолыҝыменқамтамасызетеалмайды.Мӫселенітүрліжолдармен,еңалдымен, жалпыӫскерибірлестіктерқұрамындаҝызымырандықӫскерлержӫнеартиллериялардыңсандыққұрамынарттыруарқылы,сондай-ақзымырандық-артиллериялыққару-жарақжүйелерінсапалытүрдежетілдіружӫне,ӫсіресе,артиллерияатуыныңқашықтыҝынарттыруарқылышешугеболады. ХХҝасырдыңсоңыменХХIҝасырдыңбасындаҝыӫскериқақтыҝыстардыталдаудыңнегізіндеқазіргікездегіқарсыластыатыстажеңудіңкүштеріменқұралдарынсапалыдамытудыңбастыүрдістерітөмендегідейдепайтааламыз: -екпіндіавиациялықкешендердің,зымырандықжӫнеартиллериялықжүйелердіңқолжетерліктереңдігінарттыру;
-атысқұралдарыменбарлаудыңтехникалыққұралдарыныңдӫлдіксипаттамаларынарттыру; -жоюқұралдарыныңреакциясыназайту,яҝнинысананыжоюданбұрынбайқаууақытыназайту; -атыстықтигізуқұралдарыменбарлауқұралдарынбарлау-атыстықкешендеріне(барлау-екпіндікжүйелері)кешендестіру; -кассеталықжӫнедӫлдігіжоҝарыатужарақтарынкеңіненқолдану; -зымырандықжӫнеартиллериялықжүйелердіңманеврлікжӫнеатыстықмүмкіндіктерінарттыру; -артиллериялықжүйелердіңатыстықөнімділігін(тезатқыштыҝын)арттыру; -атыстықтигізудіңзымырандықжӫнеартиллерия- лыққұралдарынқарайтынқызметкерлер(ӫскериесеп)санынқысқарту; -атыстықтигізуқұралдарыменбарлауқұралдары- ныңжаңасынжасаужӫнеқолданыстаҝысынжаңҝыртубарысындазаманауитехнологиялардықолдану;
-ӫскерлерменқару-жарақтыбасқарудыңавтомат- тандырылҝанжүйелерінкеңіненқолдану. Осылайша,зымырандықӫскерлержӫнеартиллериялардыжаңатехнологияларнегізіндежасалынҝанзаманауизымырандық-артиллериялыққару-жарақпен,сондай-ақкассеталықжӫнедӫлдігіжоҝарыоқ-дӫріменжабдықтауұрысалаңындаатыстықтигізудеңгейініңартуыжӫнесоныңнӫтижесіндеоперацияларда(ұрыста)зымырандықӫскерлерменартиллериялардыңнысаналарҝа(көздегенге)атыстықтигізутиімділігініңартуыӫскерлердеартиллериялыққару-жарақтыңжаңазаманауиүлгілеріжӫнеӫскерлерменқару-жарақтыбасқарудыңавтоматтандырылҝанжүйесіболҝандаҝанамүмкінболады.Осыдан,заманауиқару-
33PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014
Ҝылым Фотосурет: ҚР ҚМ ©

34. 34
Ҝылым
PATRIOT ENGINEERING #1(2) 2014жарақпенжабдықталҝан,саныжаҝынанкөпемесмобильдіҚарулыкүштерқұруҝабаҝытталҝанҚазақстанРеспубликасыӫскери-техникалықсаясатыныңжүзегеасырылуындаҝымаңыздықаҝидаттыкөреміз. БіздіңҚарулыкүштеріміздеӫскериӫлеуетіқолданыстаҝыданайтарлықтайжоҝарыЗӪжАартиллериялықжүйелермен,артиллериялықбарлаукешендеріменжабдықтау,зымырандыатужӫнеіскеқосудыметереологиялықжӫнетопогеодезиялыққамтамасызетубойыншанақтыістератқарылуда. Бірақ,бұлісжандандырудыталапетеді. Қаруландыруҝа(отандыққорҝаныскешенімекемелері)қойылуымүмкінперспективалыартил- лериялықжүйелердің(перспективалыартил- лериялықжүйелердіңішінен)біріС4Iатыстыбасқа- рудыңавтоматтандырылҝанзаманауижүйесіменжабдықталҝанкеңспектрлібірдүркінатыстықмультикалибрлізымырандықкешен(КСБДАМЗК) болыптабылады.Біздіңпікірімізше,бұлкешен: -кешендіӫскеритұрҝыданқолданудынавига- циялық-геодезиялыққамтамасызетудіавтоматтан- дыруы; -ұрысалаңындаҝытактикалықжаҝдайды,бастапқыпозицияны,қауіпсізаймақтарменбасқадамӫлі- меттердіэлектрондықкартаданкөрсетуі; -ұрысалаңындаатыстықміндеттерменіскеқосуқондырҝыларының(ІҚ)орныналмастырудыжос- парлауы; -нысанаҝаталдаужасауы,олардыжоюүшінтиімдіоқ-дӫрінітаңдауы,зымыраншыҝынынанықтауы, атыстықтигізудіңкүтілетіннӫтижелілігінболжауы; -ІҚмензымырандыіскеқосылмайтұрҝандаҝытексерісінжүргізуі,ӫрбірІҚатуҝаарналҝанқонды- рҝыныесептеуі,баҝыттаупакетінапарудыңавтомат- тық(негізгітӫсіл)жӫнеқолжүйелерінпайдалануарқылыІҚкөздеуі,сондай-ақатуүдерісінбасқаруы; -оқ-дӫрінің,жекеқұрамныңжӫнетехниканыңесе- бінжүргізуі; -мӫліметтердіавтоматтандырылҝантүрдеберудіжүзегеасыруықажет. Бірдүркінатыстықмультикалибрлізымы- рандықкешенқұрамынакелесілеркіруімүмкін: серіктесжӫнедербеснавигациялықжүйелерібарКСБДАМЗКіскеқосуқондырҝысы;ӫрбірІҚбірКОМесебіменгидравликалықкраныбаркөліктік-оқтаумашинасы(КОМ);батареялармендивизиондардыңатысынбасқарудыңавтоматтандырылҝанпункті; атыстыметеорологиялықтұрҝыданқамтамасызетудіңзаманауиавтоматтандырылҝанқұралдары. Соныменқатар,КСБДАМЗКпилотсызбарлаушыұшақпен,контрбатареялықкүрестіңрадиолока- циялықстанциясыменжӫнебасқадабарлауқұралдарыменбайланыстаболуытиіс. Іскеқосуқондырҝысыбарлықмодифика- циядаҝы«Град»,«Ураган»жӫне«Смерч»зымыран- дарын,сондай-ақатуқашықтыҝы300кмдейінбара- тындӫлдігіжоҝарызымырандардыжӫнебасқала- рынұшырудықамтамасызетуітиіс. КСБДАМЗКберілгенбөлімшелерініңмӫліметтердіберужүйелерініңқұрылымыбасқару- дыңжоҝарыдеңгейіндетұрҝанАБЖбіріктіругеашықболатындайетіп,құрылуытиіс. ІҚұрысжаҝдайынажӫнекеріжаҝдайҝакелтіружүйесі,сондай-ақкөздеужүйесі:гидравликалық(негізгі),электрліжӫнеқол(апаттық)болыпүшмӫртеқайталанудантұруытиіс.КСБДАМЗКкешенініңІҚоқтауконтейнерлікболуытиіс.Бұлорайда,бортындабіртектесзымыраннныңекіконтейнері,немесеӫртектізымырандардыңбірконтейнеріненбаріскеқосуқондырҝысыатыстықамтамасызетуітиіс.Осындайоқтаутӫсілікешенніңатыстықтиімділігінайтарлықтайарттырып, жойылатыннысанашоҝырынұлҝайтатүседі. Көліктік-оқтаумашинасыкешенніңкез-келгензымыранынантөртконтейнергедейінтасымалдауықажет. Іскеқосуқондырҝысынменкөліктік-оқтаумашинасыүшіншассиретінде8х8дөңгелекформуласыменөткіштігіжоҝарыбіртектіавтомо- бильқолданылуытиіс.Батареялармендивизион- дардыбасқарупункттерінжинауүшін6х6дөңгелекформуласыменөткіштігіжоҝарыбіртектіавтомо- бильқолданылуытиіс. Кеңспектрлібірдүркінатыстықмультикалибрлізымырандықкешендішыҝарудабүгінніңөзіндешетелкомпанияларынтартаотырып,ҚазақстанРеспубликасындаұйымдастыруҝаболады.БұлҚазақстанҝашетелдердіңӫскериөндіріскӫсіпорындарыныңжаңа, заманауитехнологияларынтартады,олөзалдынаеліміздіңӫскери-техникалықсаясатыныңбастыбаҝыттарыныңбірінесӫйкескеледі. Дегенмен,еңалдыменосыкешендіӫзірлеужӫнеқұрубойыншаҝылымитұрҝыданенгізделгенқорытындыларменұсыныстардыдайындаумақсатыменҝылыми-зерттеужӫнетӫжірибелік- құрылымдаулықжұмыстарды(ҜЗТҚЖ)жүргізуқажет. КСБДАМЗКбаҝдарламасынжүзегеасырутөмендегілердіқамтамасызетеді:
1.Сапасыментехникалықтұрҝыданескіргенжӫнепайдаланумерзіміненасыпкеткенартиллериялықжүйелердіқарсыластыатыспензарасыздандырудыңзаманауитиімділігіжоҝарықұралдарыменалмасты- руды.
2.Заманауи«сандықӫскер»тұжырымдамасынасӫй-