Prezentacja na temat przyczyn popularności historii mówionej.

1. TAJEMNICA
POPULARNOŚCI
HISTORII MÓWIONEJ
Dr Katarzyna Sztop-Rutkowska
Instytut Socjologii UwB
Fundacja SocLab
Centrum im. Ludwika Zamenhofa 20 października
2013

2. O historii…






Historia jest pisana przez zwycięzców (Winston
Churchill)
Jak mawiał mój nauczyciel, w szkole są dwa
najważniejsze przedmioty: przysposobienie obronne,
żeby wiedzieć, jak strzelać, i historia, żeby wiedzieć,
do kogo (Michaił Dielagin)
Nie tylko historia urabia człowieka – człowiek urabia
historię (Erich Fromm)
His-to-ria to uz-godniony zes-taw kłamstw (Napoleon
Bonaparte)
Naj­ważniej­sze kar­ty his­to­rii od­wra­cają się bez
żad­ne­go szelestu (Aleksander Ziemny)
Z historią jest jak z mięsnym pasztetem – nie należy
się przyglądać, jak się go przyrządza (Aldous Huxley)

3. Tajemnica popularności historii
mówionej
Odsłona I
Historiografia

4. history from
below
HIStory
HERstory
mikrohistoria

5. „Dawno zapomniane
kobiety i mężczyźni
zostali przywróceni do
życia. Mówią o sobie
samych, o swoich
radościach, obawach i
nieszczęściach. (...)
mówią nam, co czuli i
myśleli; w czym
pokładali wiarę; co
powodowało ich obawy;
opowiadają nam o
swoich lekarstwach na
biedę i choroby; mówią
nam, jak się bawili i

6. Stany Zjednoczone i Europa
Zachodnia
Kwestie
rasowe
Emancyp
acja
mniejszoś
ci
Historia
niższych
warstw
społ.
Życie
codzienne

7. Lublin opowiadany
Wielka Księga Miasta
http://teatrnn
.pl/leksykon/
node/1041/tr
adycja_opo
wiadania

8. Historia szeptana Tadeusz
Łepkowski
http://www.s
olidarnosc.g
ov.pl/gallery/
gazeta/05/14,%20MSZ.J
PG

9. PUBLIC HISTORY
Przeszłość należy do nas wszystkich,
wszyscy jesteśmy tak samo odpowiedzialni
za jej badanie i zachowywanie.

10. Tajemnica popularności historii
mówionej
Odsłona II
Interdyscyplinarność

11. Historia mówiona to nie tylko
historia…

Historia mówiona (ang. oral history) jest
interdyscyplinarną metodą badawczą,
polegającą na nagrywaniu, archiwizowaniu
oraz interpretowaniu relacji świadków bądź
uczestników wydarzeń historycznych. Można
ją definiować wąsko, jako rozmowę ze
świadkiem historii. (Wikipedia)

12. Przeszłość
• Historia w wymiarze mikro , perspektywa
zwykłego człowieka, perspektywa
mniejszości społecznych=grup
podporządkowanych (czarnoskórzy, kobiety,
ubodzy), życie codzienne, zapełnianie
"białych plam" w historii,
Teraźniejszość
• Jak działa ludzka pamięć? Jak konstruujemy
opowieści o przeszłości? Jak mówimy o
innych grupach narodowych/ etnicznych?
Jak postrzegamy siebie (tożsamość)?

13. Wywiad jest zawsze
„osobistym spotkaniem
badacza i narratora, z
którego obaj wychodzą
z innym spojrzeniem na
świat”. Alessandro
Portelli
http://www.albany.edu/jmmh/vol2no1/lightsportelli.htm
http://commentsjournal.com/editors-dialogue
l

14. Historia mówiona dla
socjologów



Namysł na
metodologią
Sytuacja
komunikacyjna:
istotne jest co się
mówi, jak, kto i w
jakiej przestrzeni
Wywiad narracyjny –
Fritza Schutze –
„Proszę opowiedzieć
mi historię swojego
życia..”



W jaki sposób ludzie
mówią o przeszłości?
Jak ta pamięć ich
kształtuje?
Jak tworzą swoją
tożsamość w czasie?

15. Pamięć zbiorowa w Polsce
po 1989 roku
upodmiotowienie
mniejszości =
emancypacja
krytyczne
podejście na
narodowej historii "odczarowanie"
mitów
lęk wobec
zmian niepewność
tożsamości
demokracja i
pamięć
pogłębiające
się
zróżnicowanie
(regionalizmy,
religie, poglądy
polityczne itp.)

16. Tajemnica popularności historii mówionej –
odsłona III
Spotkanie ze świadkiem.

17. „Survivors of the Shoah Visual History
Foundation” Stevena Spielberga
http://www.wjff.pl/galeria/2005/filmy/63.jpg

18. Z kim rozmawiamy?
Marta
KurkowskaBudzan,
Informator,
świadek
historii,
narrator –
kilka wątków
epistemologic
znych i
etycznych
oral history;
Wrocławski
Rocznik
Historii
Mówionej)
2011/ 01
Informator
Świadek
Narrator
Narrator/ rozmówca

19. Tajemnica popularności historii mówionej
odsłona IV
Nowe media – nowy typ doświadczenia
historii.

20. Edutainment/
edurozrywka
Cyfrowe banki
pamięci (zbieranie
i prezentacja)
Nowe
media
Oddolna
digitalizacja
Historia ratownicza

21. Kumpel z Przeszłości. 1944
LIVE
Kostka
i
Sosna
na FB

http://www.youtube.com/watch?feat
ure=player_embedded&v=_dBNJ2q
03IA

22. Henio Żytomierski:
„Listy do Henia”
Brama Grodzka – Teatr NN
Lublin
http://tnn.pl/pm,2886.html

23. digital memory bank/ instant history

24. Oddolna digitalizacja
StoryCorps:
http://storyco
rps.org/

25. Historia ratownicza
Maciej Rynarzewski

26. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ