Konsepto at Palatandaan ng Pag-unlad Human Development Index Amartya Sen

5. Ang pag-unlad ay
pagbabago mula sa
mababa tungo sa mataas
na antas ng pamumuhay.
Isa itong kaisipang maaring
may kaugnayan din sa
salitang pagsulong.
-Merriam-Webster Dictionary-
Ang pag-unlad ay isang
progresibo at aktibong
proseso ng pagpapabuti
ng kondisyon ng tao.
-Feliciano Fajardo ( Economic
Development 1994)-

6. Ang PAGSULONG ay
produkto ng pag-unlad. Ito
ay nakikita at nasusukat.

7. Ayon kina Michael P. Todaro at
Stephen C. Smith sa kanilang
aklat na Economic
Development (2012), may
dalawang magkaibang
konsepto ng pag-unlad: ang
TRADISYONAL NA
PANANAW at MAKABAGONG
PANANAW

8. TRADISYONAL NA
PANANAW
Binigyang-diin ang pag-unlad
bilang pagtatamo ng patuloy na
pagtaas ng income per capita
nang sa gayon ay mas mabilis
na maparami ng bansa ang
kanyang output kaysa sa bilis
ng paglaki ng populasyon nito.
MAKABAGONG PANANAW
Isinasaad na ang pag-unlad ay
dapat kumakatawan sa
malawakang pagbabago sa
sistemang panlipunan. Dapat
na ituon ang pansin sa iba’t
ibang pangangailangan at
nagbabagong hangarin ng mga
tao at grupo sa nasabing
sistema.

9. PAGSULONG
• Pagpasok ng mga dayuhang
mamumuhunan
• Likas na yaman katulad ng langis
• Yamang-tao
• Kapital
• Teknolohiya at Inobasyon
• Mataas na antas ng GDP at GNP*

10. Ang kita ba ang
pangunahing batayan ng
pag-unlad ng pamilya,
indibidwal o ng bansa?

11. Makakaisip ba kayo ng
halimbawa kung saan ang
indibidwal, pamilya o bansa
ay yumayaman ngunit hindi
umuunlad?

12. PAG-UNLAD
• Pagsulong
• Pagbabago sa lipunan at paraan ng
pamumuhay ng mga tao
• Pagbawas sa di pagkakapantay-pantay
• Kaayusang panlipunan
• Kalayaan sa kahirapan

13. - ay tumutukoy sa pangkalahatang sukat ng
kakayahan ng isang bansa na matugunan ang
mahahalagang aspekto ng kaunlarang pantao:
kalusugan, edukasyon at antas ng pamumuhay.
- sa pagsukat ng aspektong pangkalusugan,
ginagamit na pananda ang
haba ng buhay at kapanganakan.

14. - sa aspekto ng edukasyon, ang mean years
of schooling at expected years of
schooling ang ginagamit na pananda.
- sa aspekto ng antas ng pamumuhay
ay nasusukat gamit ang
gross national income per capita.

15. - pinasimulan ni Mahbub ul Haq noong 1990.
Ayon sa kanya, ang pangunahing hangarin ng pag-unlad ay
palawakin ang pamimilian ng mga tao sa pagtugon sa kanilang
mga pangangailangan.
- madalas na pinahahalagahan ng mga tao ang mga bagay
na nakamit na hindi kayang ipakita ng mga datos at
impormasyon tungkol sa kita at pagbabago.
- ang layunin ng pag-unlad ay makalikha ng kapaligirang
nagbibigay ng pagkakataon sa mga tao na magtamasa ng
matagal, malusog at maayos na pamumuhay.

16.  Ang Human Development Report Office (HDRO) ng United
Nations Development Programme (UNDP) ay gumagamit ng mga
karagdagang palatandaan upang masukat ang hindi
pagkakapantay-pantay, kahirapan at gender disparity.
- Ginagamit upang matukoy kung paano
ipinamamahagi ang kita, kalusugan, at
edukasyon sa mga mamamayan ng isang
bansa.

17. - Sumusukat sa puwang o gap sa
pagitan ng mga lalaki at babae.
- Ginagamit upang matukoy ang paulit-ulit na
pagkakait sa mga sambahayan at indibidwal ng
kalusugan, edukasyon at antas ng pamumuhay.

18. Sa akdang “Development as
Freedom” (2008), ipinaliwanag ni
Amartya Sen na ang kaunlaran
ay matatamo lamang kung
“mapapaunlad ang yaman ng
buhay ng tao kaysa sa yaman ng
ekonomiya nito”.

19. Kailangang maisaalang-alang ang kalidad
ng buhay at ang kalayaang magpasya
tungkol sa mga bagay sa ating buhay.
Upang makamit ang kalidad ng buhay na
angkop para sa lahat, itinakda ang iba’t
ibang mga kakayahan at kalayaan na
kailangan upang masabing ang isang tao
o lipunan ay maunlad.

20. Para sa mga nagtataguyod ng makabagong
pananaw ng pag-unlad, hindi sapat na
nakakaraos sa buhay ang isang tao o
komunidad.
Upang makamit ang mataas na kalidad ng
buhay, napakahalaga na ang pag-iisip at
imahinasyon aymapayabong sa
pamamagitan ng pag-aaral.

21.  Mahalaga rin na magarantiya na ang mga ideya at
damdamin ay malayang naipapahayag maging ito
ay personal, politikal, maging ito ay makasining o
ayon sa relihiyon.
 Kailangan din tiyakin na walang naapi o
pinakikitunguhan ng masama base sa lahi,
kasarian, relihiyon, pagkamamamayan
o pagkakaugnay sa isang pangkat.

22. Inihanda ni:
KENETH JOHN E. CACHO
Don Marcelo C. Marty High School
Division of Zambales