โดย ผศ.ดร.วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์ อาจารย์ประจำสาขาวิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

1. สถาบันคลังปญญาดานยุทธศาสตรฯ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
ฉบับที่ 11 : เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2558
ดร. วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์
อาจารย์ประจําสาขาวิชารัฐศาสตร์
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ผู้ติดตามสรุปความเคลื่อนไหวและแสดงความเห็น

2. 1
EAST ASIA MONITOR
สาธารณรัฐประชาชนจีน
เศรษฐกิจจีน
เรื่องราวความเป็นไปในช่วงเดือนนี้ การเคลื่อนไหวในจีนอาจไม่จัดว่ามีความโดดเด่นนัก แต่ก็ยัง
มีเรื่องทั้งทางความมั่นคงและทางเศรษฐกิจที่ยังต้องจับตามอง ทางด้านความมั่นคงภายในประเทศนั้นมี
การรายงานข่าวเมื่อช่วงต้นเดือนว่า จ้าว ซินเว่ย (Zhao Xinwei) บรรณาธิการหนังสือพิมพ์ Xinjiang
Daily ถูกปลดจากตําแหน่งและถูกขับออกจากการเป็นสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ ด้วยข้อกล่าวหาว่าเสนอ
ข้อถกเถียงโต้แย้งที่ไม่เหมาะสมและรับสินบน หลังจากที่ได้มีการวิพากษ์วิจารณ์นโยบายแข็งกร้าวของ
ส่วนกลางต่อดินแดนภาคตะวันตก0
1
ขณะที่มีการเสนอข่าวในสหรัฐอเมริกาว่า คณะกรรมาธิการการ
สื่อสารแห่งรัฐบาลกลาง (the Federal Communications Commission: FCC) และกระทรวง
ยุติธรรมกําลังตรวจสอบว่า G&E Studio Inc. ซึ่งเป็นเจ้าของเครือข่ายสถานีวิทยุในเมืองใหญ่
หลายแห่ง (อาทิ วอชิงตัน ฟิลาเดลเฟีย บอสตัน ฮุสตัน และซานฟรานซิสโก) ได้รับการสนับสนุนจาก
รัฐบาลจีนหรือไม่ เพราะมักเสนอข่าวสารด้านความมั่นคงโดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับทะเลจีนใต้
ไปในทิศทางเดียวกันกับปักกิ่ง ขณะที่ เจมส์ ซู (James Su) ชาวอเมริกันที่ถือกําเนิดในเซี่ยงไฮ้ ผู้เป็น
เจ้าของบริษัทดังกล่าวปฏิเสธข้อกล่าวหาละเมิดกฎหมายเพราะไม่ได้เป็นเจ้าของสถานีวิทยุ เพียงแต่เป็น
ผู้เช่าช่วงเวลาเท่านั้น1
2
ภาพด้านเศรษฐกิจยากจะมองข้ามการปรับลดค่าในอัตราร้อยละ 0.7 ของราคาหลักทรัพย์
ในตลาดเซี่ยงไฮ้ ขณะที่ราคาหลักทรัพย์ในตลาดฮ่องกงปรับตัวลดลงร้อยละ 1 เพราะการเผยแพร่
รายงานผลการสํารวจผลประกอบการที่ตกตํ่าต่อเนื่อง 8 เดือน เมื่อช่วงเดือนที่ผ่านมา แม้ทางการจีนจะ
ได้ออกมาตรการมากมายเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจเป็นระยะๆ รวมถึงการที่บรรษัทเครื่องบินพาณิชย์จีน
(Commercial Aircraft Corp. of China: COMAC) เปิดตัว C919 เครื่องบินขนาด 168 ที่นั่งซึ่งแสดง
ศักยภาพที่จะเป็นคู่แข่งของ Boeing 737 และ Airbus A320 ที่เซี่ยงไฮ้ ซึ่งได้รับคําสั่งซื้อจากหลายที่
รวมถึง City Airway จากประเทศไทย แต่ก็ยังยากจะลดความกังวลว่า ปักกิ่งอาจจะไม่สามารถรักษา
ระดับการเติบโตทางเศรษฐกิจได้อย่างชัดเจนในช่วงไตรมาสสุดท้ายนี้ สถานการณ์ราคาหลักทรัพย์ใน
สองตลาดข้างต้น และอีกหลายตลาดในเอเชียยิ่งยํ่าแย่ลงในช่วงปลายเดือนจากสถานการณ์ความตึง
เครียดในหลายพื้นที่ ทั้งจากเหตุตุรกียิงเครื่องบินรบรัสเซียที่ลํ้าน่านฟ้าของตนตก และการก่อการร้ายใน
1
Tom Phillips (2/11/2015) ‘Chinese newspaper editor sacked for criticising Beijing’s ‘war on terror’’ The
Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/nov/chinese-newspaper-editor-sacked-
for-criticising-beijing-war-on-terror (3/11/2015)
2
John Shiffman and Koh Gui Qing (2/11/2015) ‘FCC, Justice Department investigate covert Chinese radio
network’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/02/us-china-radio-fcc-
idUSKCN0SR2AI20151102 (2/11/2015)

3. 2
ปารีส กอปรกับการตกตํ่าต่อเนื่องของราคานํ้ามันดิบ2
3
มิพักต้องเอ่ยถึง ท่าทีเอาจริงเอาจังที่เพิ่มมากขึ้น
ของผู้นําจีนในการร่วมมือกับผู้นําสหรัฐอเมริกา และผู้นําอินเดีย ในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมจากเวที
ประชุมที่ปารีส ซึ่งเริ่มขึ้นในวันที่ 30 พฤศจิกายน แม้นั่นจะหมายถึงการส่งสัญญาณความจริงจังที่ชัดเจน
จากสามผู้นํา3
4
แต่สําหรับสังคมจีนที่เศรษฐกิจส่อเค้าลางของความไม่สดใส ท่าทีเช่นนั้น อาจทํา
ให้เกิดความกังวลต่อการปรับนโยบายเศรษฐกิจที่เชื่อมโยงกับการปรับระบบอุตสาหกรรม ที่คง
ยากจะเลี่ยงพ้นคําถามในเรื่องของขนาดงบประมาณ ที่อาจจะรวมหรือไม่รวมเงินชดเชยต่ออุตสาหกรรม
ที่กําลังจะสิ้นสุดการดําเนินงาน เพราะนโยบายดังกล่าว
เศรษฐกิจและความมั่นคงของญี่ปุ่น
ความเคลื่อนไหวที่น่าจับตาของญี่ปุ่น ส่วนใหญ่เกาะกลุ่มในช่วงราวกลางเดือนทั้งในเรื่องของ
เศรษฐกิจและความมั่นคง ทางด้านเศรษฐกิจนั้นตัวเลขเศรษฐกิจของไตรมาสสาม (กรกฎาคม –
กันยายน)แสดงถึงภาวะถดถอย (ร้อยละ 0.8) ตํ่ากว่าการคาดการณ์ก่อนหน้าร้อยละ 0.2 ภาวะที่ต่อเนื่อง
จากไตรมาสที่สอง (เศรษฐกิจหดตัวร้อยละ 0.7) เป็นเพราะการบริโภคภายในและการส่งออกที่ตกตํ่า
เพราะความต้องการของตลาดจีนที่ลดตํ่าลง การเพิ่มขึ้นของราคาอาหารนําเข้า และภาวะความไม่
แน่นอนของสถานการณ์ระหว่างประเทศที่กระทบต่อการลงทุนและธุรกรรมในต่างแดนของญี่ปุ่น
โดยเฉพาะหลังกรณีการก่อการร้ายที่ปารีสส่งผลให้มูลค่าหลักทรัพย์ที่ตลาดนิคเคอิ (Nikkei) ลดลงราว
ร้อยละ 1.3 สัญญาณข้างต้นเป็นการบ่งบอกว่า เศรษฐกิจญี่ปุ่นได้เข้าสู่ภาวะถดถอยครั้งที่ 5 ในรอบ
7 ปี4
5
ภาวะข้างต้นได้ส่งสัญญาณเตือนว่า Abenomics ไม่เพียงยังไม่อาจปรากฏเป็นจริง แต่ยังก่อ
คําถามด้วยว่า ภาวะดังกล่าวจะส่งผลกระทบมากน้อยเพียงใดต่อทิศทางการเพิ่มบทบาทด้านความมั่นคง
ระหว่างประเทศของญี่ปุ่น เพราะแม้จะมีสัญญาณบวกในการดําเนินความสัมพันธ์ระหว่างโตเกียวกับ
ปักกิ่งด้วยการที่นายกรัฐมนตรีของทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องที่จะสนับสนุนให้เริ่มกลับมามีการเยือนระดับ
รัฐมนตรีต่างประเทศระหว่างกันขึ้นใหม่ และจัดการพูดคุยเจรจาทวิภาคีระดับสูงด้านเศรษฐกิจในช่วงต้น
3
Shinichi Saoshiro (2/11/2015) ‘Asia markets down as soft China surveys fuel growth fears’ Reuters Retrieved
from http://www.reuters.com/article/2015/11/02/us-global-markets-idUSKCN0SR00920151102 (2/11/2015),
‘China unveils rival to Boeing 737, Airbus A320’ (2/11/2015) The Japan Times Retrieved from
http://www.japantimes.co.jp/news/2015/11/02/asia-paicifc/china-unveils-boeing-737-airbus-
a320/#.Vjb7ZPntlHw (2/11/2015), Shinichi Saoshiro (24/11/2015) ‘Asia stocks stumble on geopolitical
tensions, oil retreats’ Reuters Retrieved http://www.reuters.com/article/2015/11/25/us-global-markets-
idUSKBN0TE03720151125#WjCR2j5ydDHeXdp1.97 (25/11/2015)
4
Valerie Volcovici (24/11/2015) ‘Obama to meet China’s Xi, India’s Modi at Paris climate talks: White House’
Reuters Retrieved from http://www.reuters.comarticle/2015/11/24/us-climatechange-summitobama-
idUSKBN0TD2NB20151124#y1h9Ff4ofrwSBf.97 (25/11/2015)
5
Leika Kihara and Tetsushi Kajimoto (15/11/2015) ‘Japan relapses into recession in July-Sept, blow to
Abenomics’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/16/us-japan-economy-gdp-
idUSKCN0T41CC20151116#wdKTiDhUOAFjOoCp.97 (15/11/2015), Martin Farrer (16/11/2015) ‘Asia Pacific
shares fall sharply in wake of Paris attacks and Japanese recession’ The Guardian Retrieved from
http://www.theguardian.com/business/2015/nov/16/asia-pacific-shares-fall-sharply-in-wake-of-paris-attacks-
and-recession (16/11/2015)

4. 3
ปีหน้าผ่านกลไกข้างต้น5
6
แต่สัญญาณบวกเช่นนั้นยังหาได้แผ่คลุมความสัมพันธ์ระหว่างโตเกียวกับ
มอสโก ที่ยังไม่อาจสร้างความตกลงร่วมกันในการแก้ไขปัญหาอ้างกรรมสิทธิ์เหนือ 4 เกาะ (คุนาชิริ เอโต
โรฟุ ชิโกตัน และฮาโมบาอิ) ทางตอนเหนือของเกาะฮอคไกโดที่เรื้อรังมาตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สอง
สิ้นสุด เพราะแม้จะมีความตกลงว่าจะร่วมมือกันแก้ปัญหาดังกล่าวตั้งแต่ ค.ศ. 2013 และมีการวาง
แผนการเยือนญี่ปุ่นของผู้นํารัสเซียเมื่อปี ค.ศ. 2014 แต่ก็ต้องมีการเปลี่ยนแปลงเพราะเรื่องราวในไคร
เมีย ค.ศ. 2015 ก็ยังหาใช่ปีที่เหมาะสมต่อการเยือนของผู้นํารัสเซียอีกเช่นกัน6
7
แม้สถานการณ์ความมั่นคงระหว่างโตเกียวกับมอสโกยังไม่อาจจัดได้ว่าเป็นบวกมากนัก แต่
ความร่วมมือในด้านดังกล่าวระหว่างโตเกียวกับมะนิลาไม่เพียงเป็นบวก แต่ยังมีความชัดเจนมากขึ้นผ่าน
การจัดทําความตกลงการบริจาคยุทธภัณฑ์ครั้งแรกจากญี่ปุ่นสู่ฟิ ลิปปิ นส์ เพื่อประโยชน์ในการ
ลาดตระเวนบริเวณทะเลจีนใต้ซึ่งจะมีทั้งเครื่องบินที่มีศักยภาพในการสอดแนมน่านฟ้ า
(Beechcraft TC-90 King Air) และเครื่องบินที่มีความสามารถในการติดตามตรวจจับเรือดํานํ้า
(Lockheed Martin submarine-hunting P3C)7
8
ความสัมพันธ์เช่นนี้แสดงนัยสําคัญมากขึ้น เมื่อนํามา
ผนวกกับก้าวย่างครั้งใหม่ในการร่วมซ้อมรบทางทะเลระหว่างโตเกียวกับวอชิงตัน จากการที่ทั้งสองฝ่าย
ตกลงที่จะสนับสนุนกําลังบํารุงทั้งอาหารและยุทธภัณฑ์นอกเหนือจากที่เคยสนับสนุนเฉพาะนํ้ามัน
เชื้อเพลิงเติมเรือแต่ละลํา แม้จะยังไม่มีความชัดเจนว่า ในอนาคตความตกลงดังกล่าวจะขยายไปไกลกว่า
ระดับการซ้อมรบหรือไม่ แต่ก็ได้ช่วยประสานการดําเนินงานระหว่างฐานปฏิบัติการของญี่ปุ่นที่โยโคซุกะ
(Yokosuka) กับหน่วยเคลื่อนที่เร็วของสหรัฐอเมริกาอย่างกองเรือที่ 7 (the Seventh Fleet) ซึ่งมีเรือใน
สังกัด 80 ลํา เครื่องบิน 140 ลํา และมีทหารประจําการ 40,000 คน8
9
คาบสมุทรเกาหลี
ความเคลื่อนไหวบนคาบสมุทรเกาหลีมีความโดดเด่นตั้งแต่ต้นเดือน โดยเฉพาะในมิติด้านความ
มั่นคง ทั้งการที่รัฐมนตรีกลาโหมของทั้งเกาหลีใต้และสหรัฐอเมริกาออกมาเรียกร้องให้เปียงยางยุติการ
ดําเนินการใดๆเกี่ยวกับนิวเคลียร์โดยเด็ดขาด และยังตกลงในแผนการเคลื่อนย้ายศูนย์ปฏิบัติการ
ควบคุมกําลังร่วมหากจําเป็น รวมถึงการที่โซลต้องปรับปรุงขีดความสามารถในการสอดแนมและหน่วย
ข่าวกรองเพื่อให้สามารถป้องกันตนเองจากการยิงปืนใหญ่ข้ามฝั่ง ก่อนที่จะสามารถขึ้นบัญชาการกําลัง
6
‘Japan and China agree on moves to mend ties further’ (1/11/2015) Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/11/01/us-japan-china-idUSKCN0SQ1SY2015//01 (2/11/2015)
7
Putin’s Japan visit shelved for this year amid inconclusive meeting with Abe in Turkey‘ (16/11/2015) The
Japan Times Retrieved from http://www.japantimes.co.jp/news/2015/11/16/national/politics-
diplomacy/putins-japan-visit-shevled-year-amid-inconclusive-meeting-abe-turkey/#.VklzF3 (16/11/2015)
8
Tim Kelly and Nobuhiro Kubo (15/11/2015) ‘Tokyo, Manila to agree framework for Japanese military aid:
sources’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/16/us-japan-philippines-military-
idUSKCN0T508W20151116£H0AIRR74jSd5k6f2.97 (16/11/2015)
9
Tim Kelly (24/11/2015) ‘U. S., Japan naval exercises make ‘big step forward’’ Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/11/24/us-u-navy-japan-
idUSKBN0TD1A520151124#ZRF6F2SLVQstC6UKA.97 (25/11/2015)

5. 4
ร่วม9
10
ขณะที่อีกทางหนึ่งนั้นผู้นําเกาหลีใต้พยายามสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายกับเพื่อนบ้านจาก
การประชุมสุดยอมผู้นําที่สืบเนื่องมาจากปลายเดือนตุลาคม โดยจุดเน้นดูจะอยู่ที่การประชุม
ระหว่างโซลกับโตเกียวซึ่งถือเป็นครั้งแรกของทั้งสองฝ่ายหลังขึ้นดํารงตําแหน่ง โดยทั้งสองฝ่ายถือโอกาส
ครบรอบกึ่งศตวรรษความสัมพันธ์กล่าวถึงประเด็นสาวปลอบขวัญทหาร (comfort women) ที่สร้าง
บาดแผลในความสัมพันธ์มาเนิ่นนาน เพราะสําหรับญี่ปุ่นนั้นการชดเชยเกี่ยวกับสงครามได้กระทําไปแล้ว
เมื่อ ค.ศ. 1965 ส่วนการกล่าวขอโทษก็ได้กระทําไปแล้วเมื่อ ค.ศ. 1993 แต่ดูจะยังไม่เพียงพอสําหรับ
ชาวเกาหลี โดยผู้นําญี่ปุ่นเชื่อว่าไม่ควรปล่อยให้เรื่องนี้เป็นความยุ่งยากของชนรุ่นต่อไป ขณะที่ทั้งสอง
ฝ่ายพยายามสร้างความสัมพันธ์เชิงความร่วมมือสู่อนาคต1 0
11
ช่วงกลางเดือนโซลกลับต้องเผชิญแรง
กดดันจากภายใน เมื่อมีผู้บาดเจ็บราว 30 รายจากการปะทะระหว่างเจ้าหน้าที่ตํารวจที่ใช้ก๊าซนํ้าตา
ในการพยายามสลายการชุมนุมของผู้คนราว 80,000 ที่เรียกร้องให้ประธานาธิบดีปักกึมเฮย์
(Park Geun-hye) ลาออกจากตําแหน่ง เพราะไม่เพียงออกนโยบายที่เป็นมิตรกับภาคธุรกิจแต่
กลับละทิ้งแรงงาน แต่ยังไม่สามารถแก้ปัญหาอัตราการว่างงานที่เพิ่มสูงของกลุ่มเยาวชน และ
การที่รัฐบาลบังคับให้โรงเรียนระดับมัธยมทั้งต้นและปลายต้องใช้ตําราประวัติศาสตร์ที่รัฐบาล
กําหนดเท่านั้น11
12
SOUTHEAST ASIA MONITOR
ความมั่นคงกับเวทีประชุมระหว่างประเทศ
ตั้งแต่ช่วงต้นเดือนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้กับปัญหาทะเลจีนใต้ยังคงได้รับการจับตาอย่าง
ใกล้ชิด สืบเนื่องมาจากการที่สหรัฐอเมริกาส่งเรือพิฆาตติดขีปนาวุธ USS Lassen เข้าตรวจการใกล้
พื้นที่เกาะเทียมที่เกิดจากการถมทะเลของจีนเมื่อช่วงปลายเดือนที่ผ่านมา และยังประกาศในช่วงต้น
เดือนนี้ว่า จะส่งเรือดังกล่าวเข้าทําการลาดตระเวนในเขต 12 ไมล์ทะเลของเกาะเทียมต่อไป
แม้ว่าในการประชุมรัฐมนตรีกลาโหมอาเซียน+5 (สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น จีน อินเดีย และออสเตรเลีย) ซึ่ง
10
Yeganeh Tobrati and Jack Kim (1/11/2015) ‘U.S., South Korea defence chiefs vow no tolerance for North
Korea provocation’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/02/us-southkorea-usa-
carter-idUSKCN0SR05U20151102 (2/11/2015)
11
Kiyoshi Takenaka and Ju-Min Park (2/11/2015) ‘South Korea, Japan leaders to seek early resolution of
comfort women’’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/02/us-southkorea-japan-
idUSKCN0SR02A20151102 (2/11/2015), ‘Abe, Park hold first bilateral talks since taking office, address ‘comfort
women’ row’ The Japan Times Retrieved from http://www.japantimes.co.jp/news/2015/11/02/national/abe-
park-hold-first-bilateral-talks-since-taking-office/#.Vjb7LvntHw (2/11/2015)
12
‘Dozens injured at South Korea anti-government protest’ (14/11/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/anti-government-protesters-clash-police-korea-
151114085804263.html (16/11/2015)

6. 5
มาเลเซียเป็นเจ้าภาพแทบจะไม่ได้กล่าวถึงเรื่องราวในทะเลจีนใต้ และจีนใช้เป็นพื้นที่ยืนยันท่าทีว่า
เกาะเทียมทั้ง 7 เน้นที่ประโยชน์ใช้สอยภาคพลเรือนและการทหารที่มิได้ระบุขอบเขตชัดเจน1 2
13
แต่ในช่วง
กลางเดือนซึ่งมีกระแสข่าวว่า China Nuclear Power Corporation (CGN) เป็นผู้รับซื้อ Edra global
Energy Bhd จาก 1MDB กองทุนเจ้าปัญหาต่อสถานะความมั่นคงของนาจิบ ราซัค ด้วยมูลค่า 9.83
พันล้านริงกิต (ประมาณ 2.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ)1 3
14
รัฐมนตรีกลาโหมมาเลเซียได้แสดงทัศนะที่แม้จะ
มิได้พาดพิงถึงจีนโดยตรง แม้จะได้เคยกล่าวมาก่อนหน้าว่า เกาะเทียมเหล่านั้นใกล้พื้นที่มาเลเซีย และ
ยังเสนอความเห็นด้วยว่า เราชาวมาเลเซียควรลุกขึ้นปกป้องดินแดนหากถูกล้อมกรอบ เพราะ “ทะเลจีน
ใต้เป็นเพียงแค่ชื่อ แต่เขตเศรษฐกิจจําเพาะ 200 ไมล์ทะเลอยู่ในเขตแดนของเรา”15
แม้เรื่องราวของทะเลจีนใต้จะมิใช่เรื่องเด่นมากนักในการประชุมหลักที่ควรจะมุ่งเป้าไปที่เรื่อง
ของเศรษฐกิจ-การค้าอย่าง APEC (16-18 พฤศจิกายน) ที่ฟิลิปปินส์เป็นเจ้าภาพ แต่หาได้เป็นเรื่องที่
ประเทศเจ้าภาพละเลย ท่ามกลางบรรยากาศที่เรื่องราวการก่อการร้ายในปารีสกลายเป็นประเด็นนําการ
ประชุม ไม่ต่างจากการประชุม ฌ20 ที่ ตุรกี ในโอกาสที่มีการประชุมอย่างไม่เป็นทางการของผู้นําที่เข้า
ร่วมประชุมหลังจากที่สหรัฐอเมริกาให้เครื่องบินทิ้งระเบิด B-52 บินเฉียดใกล้พื้นที่เกาะเทียมก่อนการ
ประชุม APEC จะเริ่มราวหนึ่งสัปดาห์ ผู้นําฟิลิปปินส์กับผู้นําญี่ปุ่นได้เปิดการเจรจาที่นําไปสู่ความตกลง
ในเรื่องการบริจาคยุทโธปกรณ์1 5
16
ดังกล่าวข้างต้น ก่อนที่มะนิลาจะเริ่มสร้างแรงกดดันต่อปัญหาดังกล่าว
เพิ่มขึ้นในช่วงปลายเดือน ด้วยการร้องขอไปยังผู้พิพากษาศาลโลกให้รับรองสิทธิเหนือเขตแดนดังกล่าว
ของตน ในช่วงเวลาที่ศาลเปิดพิจารณาคําร้องจนถึงสิ้นเดือนโดยมีญี่ปุ่น เวียดนาม ประเทศไทย และ
มาเลเซีย เข้าสังเกตการณ์กระบวนการดังกล่าว ที่อาจจะเป็นต้นแบบให้อินโดนีเซียดําเนินรอยตาม16
17
13
Andrea Shalal and Idress Ali (2/11/2015) ‘U.S. Navy plans two or more patrols in South China Sea per
quarter’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/03/us-southchinasea-usa-navy-
idUSKCN0SR28W20151103 (3/11/2015), ‘U.S., Japan push for mention of South China Sea in defence forum
statement’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.lcom/article/2015/11/03/us-asean-malaysia-
idUSKCN0SS07F20151103 (3/11/2015)
14
‘Malaysia’s 1MDB sells power assets to China firm for $2.3 billion’ (23/11/2015) Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/11/23/us-malaysia-1mdb-
idUSKBN0TC0PT20151123#bjXIID6XH5Kr2csq.97 (25/11/2015)
15
‘Malaysian Deputy PM says must defend sovereignty in South China Sea dispute’ (14/11/2015) Reuters
Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/14/us-southchinasea-asean-
idUSKCN0T30LU20151114#6RuKfo5RcT2eBuKT.97 (16/11/2015)
16
Rosemarie Francisco and Manuel Mogato (15/11/2015) ‘Regional tensions, Paris attacks hang over APEC
summit’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/11/16/us-apec-summit-
idUSKCN0T40V120151116£FSkT2WiK4bWGHxU.97 (16/11/2015)
17
Thomas Escritt (24/11/2015) ‘Philippines takes South China Sea claim to Hague court’ Reuters Retrieved
from http://www.reuters.com/article/2015/11/24/us-southchinasea-philippines-china-
idUSKBN0TD0VS20151124#27v2beT1CCrv9hHk.97 (25/11/2015)

7. 6
ประเทศเมียนมาร์
การเลือกตั้งทั่วไปเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน เป็นเรื่องราวที่ได้รับความสนใจมากที่สุด ตั้งแต่ก่อน
การเลือกตั้งซึ่งมีการตั้งคําถามต่อสถานะของชาวมุสลิมซึ่งมีทั้งที่ไม่ได้รับสิทธิให้เป็นหนึ่งในผู้มีสิทธิออก
เสียงหลายล้านคน และแทบจะไร้ผู้ลงสมัครรับเลือกตั้ง แม้แต่ Win Mya Mya รองประธานพรรค
สันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย (National League for Democracy: NLD) จากเมืองมัณฑะเลย์ ก็
ยังไม่ได้รับการสนับสนุนให้ลงสมัครรับเลือกตั้ง แม้จะมีบทบาทสําคัญในฐานะหัวคะแนนที่อาจช่วยดึงสี
ยงชาวมุสลิมเพื่อ NLD กระนั้นก็ตาม Khin Maung Thein ก็ยังเป็นผู้สมัครชาวมุสลิมเพียงหนึ่งเดียว
ในมัณฑะเลย์ (ท่ามกลางผู้สมัครชาวมุสลิมทั้งประเทศน้อยกว่า 20 คน) ที่ต้องการประกาศความเป็น
ตัวแทนสายเลือด Pathi จากเปอร์เซียที่เข้ามาฝังรกรากในเมียนมาร์นานนับศตวรรษ เพราะตระหนักดีว่า
ยากยิ่งที่จะได้รับการตอบรับท่ามกลางแรงกดดันมหาศาลจาก Ba Ma Tha ซึ่งเป็นกลุ่มพุทธหัวรุนแรง17
18
ผลการเลือกตั้งครั้งนี้ NLD มีชัยเหนือคู่แข่งพรรครัฐบาลทั้งพรรค Union solidarity และ
Development Party โดยได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎร 247 ที่นั่ง และได้ที่นั่งในวุฒิสภา 131 ที่นั่ง รวม
เป็น 378 ที่นั่ง เกินกว่า 329 ที่นั่ง จากจํานวนทั้งหมด 664 ที่นั่ง ซึ่งรัฐธรรมนูญเมียนมาร์กําหนดให้เป็น
คะแนนเสียงข้างมากที่เพียงพอสําหรับการเลือกประธานาธิบดี และแม้ว่ารัฐธรรมนูญดังกล่าวมี
ข้อกําหนดที่ทําให้ผู้นําพรรค NLD อย่างอองซานซูจี (Aung San Suu Kyi) ไม่สามารถก้าวขึ้นเป็นผู้นํา
สูงสุดของประเทศ แต่เธอได้แสดงเจตจํานงที่จะบริหารประเทศแม้ว่าจะต้องกระทําผ่านตัวแทนที่ NLD
เป็นผู้คัดเลือกก็ตาม และได้เริ่มเจรจากับกลุ่มผู้นําปัจจุบันและผู้นําทหาร เพื่อประกันความราบรื่นในการ
ถ่ายโอนอํานาจ1 8
19
และป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์แบบที่เคยเกิดขึ้นเมื่อค.ศ. 1990 ที่ฝ่ายผู้นําทหาร
ปฏิเสธการถ่ายโอนอํานาจให้พรรค NLD ที่ได้ชัยด้วยคะแนนเสียงล้นหลามไม่ต่างจากผลการเลือกตั้งใน
ครั้งนี้ ช่วงปลายเดือนแผ่นดินนี้ได้รับการจับตามองอีกครั้ง เมื่อเกิดเหตุเหมืองหยกถล่มเป็นเหตุให้มี
ผู้เสียชีวิตกว่าร้อยรายทางตอนเหนือของรัฐคะฉิ่น ซึ่งถือได้ว่าเป็นโศกนาฏกรรมครั้งใหญ่ที่ยากจะเลี่ยง
ผลกระทบต่อเศรษฐกิจโดยภาพรวมของเมียนมาร์ เพราะการค้าหยกที่มีมูลค่าราว 31 พันล้านดอลลาร์
18
‘Lone Muslim campaigns in Myanmar’s radical Buddhist stronghold’ (2/11/2015) The Japan Times Retrieved
from http://www.thejapantimes.co.jp/news/2015/11/02/asia-pacific-diplomacy-asia-pacific/lone-muslim-
campaigns-mynamars-radical-buddhist-stronghold (2/11/2015), Ted Regencia and Mohsin Ali (2/11/2015)
‘Myanmar’s historic elections’ Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/indepth/interactive/2015/11/myanmar-elections-151101105520175.html
(3/11/2015), Poppy McPherson (3/11/2015) ‘No vote, no candidates: Myanmar’s Muslims barred from their
own election’ The Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/nov/03/no-vote-no-
cadidates-myanmars-muslims-barred-from-their-own-election (3/11/2015)
19
Philip Heijmans (13/11/2015) ‘Suu Kyi’s party wins majority in historic Myanmar vote’ Aljazeera Retrieved
from http://www.aljazeera.com/news/2015/11/suu-kyi-party-wins-election-majority-myanmar-polls-
151113053433507.html (16/11/2015), Wayne Hay (14/11/2015) ‘Aung San Suu Kyi’s party sweeps Myanmar
polls’ Aljazeera Retrieved from http://www.aljazeera.com/news/2015/11/aung-san-suu-kyi-party-sweeps-
myanmar-polls-151114054720817.html (16/11/2015), ‘Myanmar promised ‘smooth and stable’ transition’
(15/11/2015) Aljazeera Retrieved from http://www.aljazeera.com/news/2015/11/myanmar-promised-
smooth-stable-transition-151115081721065.html (16/11/2015)

8. 7
สหรัฐใน ค.ศ. 2014 คิดเป็นเกือบร้อยละ 50 ของผลผลิตมวลรวมภายในประเทศ (GDP)1 9
20
ก็ใช่ว่าจะ
ดําเนินการได้โดยง่ายในเขตพื้นที่รัฐคะฉิ่นและรัฐฉาน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ยังมีการสู้รบระหว่างกองกําลังชน
กลุ่มน้อยกับกลุ่มทามาดอว์ แม้จะปราศจากเหตุการณ์เช่นโศกนาฏกรรมดังกล่าว
**************************************************************************
อ้างอิงรูปภาพหน้าปก :
https://static-secure.guim.co.uk/sys-images/Guardian/Pix/pictures/2015/7/10/14365483
82947/Chinese-small-investors-009.jpg
20
Ted Regencia (23/11/2015) ‘Myanmar accident highlights dangers facing jade miners’ Aljazeera Retrieved
from http://www.aljazeera.com/news/2015/11/tragedy-highlights-myanmar-jade-mining-practices-
151123045546779.html (25/11/2015), ‘Nearly 100 dead in Myanmar jade mine collapse’ (22/11/2015)
Aljazeera Retrieved from http://www.aljazeera.com/news/2015/11/deaths-reported-myanmar-jade-collapse-
151122032719542.html (25/11/2015)

9. 8
ผู้อํานวยการสถาบันคลังปัญญาฯ : ศ.ดร.เอนกเหล่าธรรมทัศน์
บรรณาธิการ : น.ส.ยุวดี คาดการณ์ไกล
ผู้เขียน : ดร.วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์
ผู้ประสานงาน : น.ส. ปลายฟ้า บุนนาค
ปีที่พิมพ์ : มกราคม 2559
สํานักพิมพ์ : มูลนิธิสร้างสรรค์ปัญญาสาธารณะ
ที่อยู่ติดต่อ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต : 52/347 พหลโยธิน 87 ตําบลหลักหก อําเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี 12000
โทรศัพท์ 02-997-2200 ต่อ 1283 โทรสาร 02-997-2200 ต่อ 1216
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ : อาคารพร้อมพันธุ์ 1 ชั้น 4 637/1 ถนนลาดพร้าว เขตจตุจักร กทม. 10900
โทรศัพท์ 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064
เพิ่มเติมได้ที่ www.rsu-brain.com