SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  17
Télécharger pour lire hors ligne
Een sector in beweging
Sjaak Groen | HAS Hogeschool
Geert Cuperus | Innovatienetwerk Green Deal Sportvelden
www.nationalegrasdag.nl
Een sector in beweging
Sjaak Groen
Hoe gaat u deze uitdaging aan ?
“Het aantal uitzonderingen op
het pesticidenverbod zal tot
een absoluut minimum worden
gereduceerd”
Geert Cuperus
“In 2020 beheer zonder
gewasbeschermingsmiddelen,
behalve in situaties waar dit
onderbouwd niet anders kan”
Is chemievrij beheer in 2020 mogelijk?
www.nationalegrasdag.nl
Green Deal Sportvelden
Partners en organisatie
Ministerie I&M
Ministerie van EZ
NOC*NSF
Golfalliantie
VSG
BSNC
VHG
Cumela
Stuurgroep
Kernteam
Monitoring
Kernteam
Uitvoering
Innovatienetwerk
www.nationalegrasdag.nl
Green Deal Sportvelden
Activiteiten
Probleemanalyse
Best practices
Beargumenteerde
voorstellen voor
situaties waar
gebruik nog
noodzakelijk is
Innovatieagenda
Monitoring Gebruikte middelen
Knelpunten
Uitdragen
2020
Alternatieven
Kernteam
Monitoring
Kernteam
Uitvoering
www.nationalegrasdag.nl
Samenbrengen vraagstelling en innovaties
www.nationalegrasdag.nl
Innovatienetwerk
Afstemmen
vraag en aanbod
Toetsen
Best
practices
Vragen over
chemievrij beheer
en aangeboden
innovaties
Vaststellen
en
uitdragen
Draagt de
innovatie bij aan
duurzamer
beheer ?
www.nationalegrasdag.nl
Bevindingen uit de probleemanalyse
• Verwachtingen klant veelal onevenredig hoog
• Veelal geen beleid voor langere termijn gezond onderhoud
• Toetsingskader voor afwegen gewenste kwaliteit tegen
mogelijkheden ontbreekt
• Door druk van dag-tot-dag veel risico op blootstelling
• Weinig validatie van middelen, technieken en methoden
• Best practices beperkt omschreven; behoefte aan uitwisseling
www.nationalegrasdag.nl
Een uitdaging; gewoon doen!
“Een tijdlang heb ik mij afgevraagd wat ‘duurzaamheid’
precies inhoudt. Er wordt zoveel over gepraat…”
“Ik kwam erachter dat het gewoon eraan
beginnen en vooral doen is...”
Arjan Bosschaart
Hoofdgreenkeeper Domburgsche GC
www.nationalegrasdag.nl
Methode Schijndel
• 4 à 6x in één werkgang
kortmaaien en verticuteren
• 1 à 2x per jaar beluchten
• 1x per jaar recycledressen
of vertidrainen
Begin v.d. week
Einde v.d. week
• Minder maaibeurten
• Niet kriebeleggen en rollen
• Nauwelijks dressen
Zorgen voor een schone, concurrentie-krachtige grasmat
www.nationalegrasdag.nl
Tactiek Haaren
• 2 à 3x in één werkgang
kortmaaien en verticuteren
• Kriebeleggen
• Dressen / bemesten*
• Spuiten compostthee*
• 10 m3 winter bezanding
* Dressgrond verrijkt met
micro-organismen en
organische meststoffen.
Bemesten en bespuiten
op basis blad- en bodem-
analyses.
Zorgen voor een betere bodemstructuur en
opneembaarheid van de meststoffen
www.nationalegrasdag.nl
Pilot Amsterdam
• 1x tijdens groot onderhoud in één werkgang
kortmaaien en verticuteren
• Doorzaaien op twee dieptes
• Vertidrainen tien weken na het doorzaaien
• Gebruik organische/minerale meststoffen
• Inwerken lava oxygen 0-3 in de toplaag
Combineren van beproefde
methoden uit het land
Bladel, Haaren, Heusden,
Schijndel, Utrechtse heuvelrug,
Zwijndrecht, Amsterdam
www.nationalegrasdag.nl
Resultaat door samenspel en leren van elkaar
Temperatuur
Water
LuchtLicht
Aanleg Onderhoud
Gras
Org. stof
M50 MP
a
CEC pHpF
Vitaliteit
Monitor
en
Evaluatie
Plan
en
uitvoering
Kennis
Inzicht
Ervaring
www.nationalegrasdag.nl
Er is een brede basis nodig voor structurele
speelkwaliteit
“Back to basics” “Less is more”
Sturen op voorwaarden voor goed resultaat
Resultaat
Voorwaarden
Complexiteit
www.nationalegrasdag.nl
Chemievrij beheer
• Mede door data verzamelen en interpreteren en
het onderhoud robotiseren
www.nationalegrasdag.nl
Chemievrij beheer: nader onderzoek nodig
Inzet proeven Monitoring proeven
Onderzoek in de praktijk door studenten
www.nationalegrasdag.nl
Chemievrij beheer: een doorlopend proces
• Welke ambitie hebben we?
• Zo gaan we het doen!
• Hebben we de afgesproken kwaliteit?
• Wat heeft het resultaat beïnvloed?
• Hoe kunnen we het resultaat
borgen en verbeteren?
Borgen Verbeteren

Contenu connexe

Similaire à Een sector in beweging

Verrijk je bodem, bemest organisch
Verrijk je bodem, bemest organischVerrijk je bodem, bemest organisch
Verrijk je bodem, bemest organischKoen van de Sanden
 
Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...
Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...
Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...René Corsten
 
Minder te besteden en toch kwaliteit behouden
Minder te besteden en toch kwaliteit behoudenMinder te besteden en toch kwaliteit behouden
Minder te besteden en toch kwaliteit behoudenKoen van de Sanden
 
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatieWebinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatieEtienneTrum1
 
Duurzaam bemesten
Duurzaam bemestenDuurzaam bemesten
Duurzaam bemestenLGNL
 
Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012
Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012
Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012René Corsten
 
Dob 2.0 gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akersloot
Dob 2.0   gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akerslootDob 2.0   gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akersloot
Dob 2.0 gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akerslootChris van Dijk
 
NL Greenlabel - Gert Olbertijn
NL Greenlabel - Gert OlbertijnNL Greenlabel - Gert Olbertijn
NL Greenlabel - Gert OlbertijnDuurzame Scholen
 
SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...
SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...
SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...Tanja Nolten
 
Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016
Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016
Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016Springtij
 
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...Partners for Innovation BV
 
Brochure samentuinen VELT
Brochure samentuinen VELTBrochure samentuinen VELT
Brochure samentuinen VELTpulsenetwerk
 
Presentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van Morgen
Presentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van MorgenPresentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van Morgen
Presentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van MorgenRoger Feller
 
Cleantech de Parken
Cleantech de ParkenCleantech de Parken
Cleantech de ParkenCirculogic
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...CROW
 
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatiePermacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatieakkernaarbos
 
Plenair ehv circulaire economie
Plenair ehv circulaire economiePlenair ehv circulaire economie
Plenair ehv circulaire economieBoris de Jong
 

Similaire à Een sector in beweging (19)

Verrijk je bodem, bemest organisch
Verrijk je bodem, bemest organischVerrijk je bodem, bemest organisch
Verrijk je bodem, bemest organisch
 
Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...
Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...
Presentatie PraktijkNetWerk Optimalisatie Grondgebonden Teelt Waterdag 8 okto...
 
Minder te besteden en toch kwaliteit behouden
Minder te besteden en toch kwaliteit behoudenMinder te besteden en toch kwaliteit behouden
Minder te besteden en toch kwaliteit behouden
 
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatieWebinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
Webinar duurzame vloeren voor een toekomstige generatie
 
Duurzaam bemesten
Duurzaam bemestenDuurzaam bemesten
Duurzaam bemesten
 
Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012
Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012
Presentatie praktijknetwerk optimalisatie grondgebonden teelt 22 mei 2012
 
Dob 2.0 gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akersloot
Dob 2.0   gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akerslootDob 2.0   gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akersloot
Dob 2.0 gmn licentiebijeenkomst 13-3-2013 akersloot
 
Duurzaam Verpakken - Macropak 2012
Duurzaam Verpakken - Macropak 2012Duurzaam Verpakken - Macropak 2012
Duurzaam Verpakken - Macropak 2012
 
NL Greenlabel - Gert Olbertijn
NL Greenlabel - Gert OlbertijnNL Greenlabel - Gert Olbertijn
NL Greenlabel - Gert Olbertijn
 
SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...
SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...
SMARTCirculair Excellencedag 2020 | CFP circulaire gebouwen & installatie...
 
Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016
Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016
Presentatie F. Dietz, PBL | Springtij Forum 2016
 
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
Products that Flow - Circulaire Verdienmodellen en Ontwerpstrategieën voor Ve...
 
Preventie van afval in kantoren
Preventie van afval in kantoren Preventie van afval in kantoren
Preventie van afval in kantoren
 
Brochure samentuinen VELT
Brochure samentuinen VELTBrochure samentuinen VELT
Brochure samentuinen VELT
 
Presentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van Morgen
Presentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van MorgenPresentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van Morgen
Presentatie Dag van de Openbare Ruimte - De Rotonde van Morgen
 
Cleantech de Parken
Cleantech de ParkenCleantech de Parken
Cleantech de Parken
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
 
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatiePermacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
Permacultuur van ideaal naar ontwerp en van uitvoering naar acceptatie
 
Plenair ehv circulaire economie
Plenair ehv circulaire economiePlenair ehv circulaire economie
Plenair ehv circulaire economie
 

Plus de Koen van de Sanden

Presentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdfKoen van de Sanden
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdfKoen van de Sanden
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdfKoen van de Sanden
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdfKoen van de Sanden
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdfKoen van de Sanden
 
Op weg naar een weerbare grasteelt
Op weg naar een weerbare grasteeltOp weg naar een weerbare grasteelt
Op weg naar een weerbare grasteeltKoen van de Sanden
 
IPM: onderdeel van integraal beheer
IPM: onderdeel van integraal beheerIPM: onderdeel van integraal beheer
IPM: onderdeel van integraal beheerKoen van de Sanden
 
IPM is de verantwoordelijkheid van de sector
IPM is de verantwoordelijkheid van de sectorIPM is de verantwoordelijkheid van de sector
IPM is de verantwoordelijkheid van de sectorKoen van de Sanden
 
Weet wat er speelt onder de motorkap
Weet wat er speelt onder de motorkapWeet wat er speelt onder de motorkap
Weet wat er speelt onder de motorkapKoen van de Sanden
 
Bodemleven, (ver)pest het niet
Bodemleven, (ver)pest het nietBodemleven, (ver)pest het niet
Bodemleven, (ver)pest het nietKoen van de Sanden
 
Veranderen is meegaan met de eisen van de tijd
Veranderen is meegaan met de eisen van de tijdVeranderen is meegaan met de eisen van de tijd
Veranderen is meegaan met de eisen van de tijdKoen van de Sanden
 
Speelkwaliteit het topje van de ijsberg
Speelkwaliteit het topje van de ijsbergSpeelkwaliteit het topje van de ijsberg
Speelkwaliteit het topje van de ijsbergKoen van de Sanden
 
Smart en clean - HAS Hogeschool
Smart en clean - HAS HogeschoolSmart en clean - HAS Hogeschool
Smart en clean - HAS HogeschoolKoen van de Sanden
 
Maatwerk door sensoring - Bras Fijnaart
Maatwerk door sensoring - Bras FijnaartMaatwerk door sensoring - Bras Fijnaart
Maatwerk door sensoring - Bras FijnaartKoen van de Sanden
 
Innovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins Agro
Innovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins AgroInnovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins Agro
Innovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins AgroKoen van de Sanden
 
In 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer - DCM
In 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer  - DCMIn 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer  - DCM
In 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer - DCMKoen van de Sanden
 

Plus de Koen van de Sanden (20)

Presentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Job Steunenberg.pdf
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Liset van Pinxteren.pdf
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Laan.pdf
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Peter Speek.pdf
 
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdfPresentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdf
Presentatie Nationale Grasdag 2022 Seth van der Wielen.pdf
 
IPM: wie doet wat
IPM: wie doet watIPM: wie doet wat
IPM: wie doet wat
 
Op weg naar een weerbare grasteelt
Op weg naar een weerbare grasteeltOp weg naar een weerbare grasteelt
Op weg naar een weerbare grasteelt
 
Masterclass biostimulanten
Masterclass biostimulantenMasterclass biostimulanten
Masterclass biostimulanten
 
Bodem in conditie
Bodem in conditieBodem in conditie
Bodem in conditie
 
IPM: onderdeel van integraal beheer
IPM: onderdeel van integraal beheerIPM: onderdeel van integraal beheer
IPM: onderdeel van integraal beheer
 
IPM is de verantwoordelijkheid van de sector
IPM is de verantwoordelijkheid van de sectorIPM is de verantwoordelijkheid van de sector
IPM is de verantwoordelijkheid van de sector
 
Weet wat er speelt onder de motorkap
Weet wat er speelt onder de motorkapWeet wat er speelt onder de motorkap
Weet wat er speelt onder de motorkap
 
Bodemleven, (ver)pest het niet
Bodemleven, (ver)pest het nietBodemleven, (ver)pest het niet
Bodemleven, (ver)pest het niet
 
Veranderen is meegaan met de eisen van de tijd
Veranderen is meegaan met de eisen van de tijdVeranderen is meegaan met de eisen van de tijd
Veranderen is meegaan met de eisen van de tijd
 
Speelkwaliteit het topje van de ijsberg
Speelkwaliteit het topje van de ijsbergSpeelkwaliteit het topje van de ijsberg
Speelkwaliteit het topje van de ijsberg
 
Smart en clean - HAS Hogeschool
Smart en clean - HAS HogeschoolSmart en clean - HAS Hogeschool
Smart en clean - HAS Hogeschool
 
Maatwerk door sensoring - Bras Fijnaart
Maatwerk door sensoring - Bras FijnaartMaatwerk door sensoring - Bras Fijnaart
Maatwerk door sensoring - Bras Fijnaart
 
Innovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins Agro
Innovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins AgroInnovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins Agro
Innovaties in bodemlevenbepaling - Eurofins Agro
 
In 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer - DCM
In 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer  - DCMIn 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer  - DCM
In 5 stappen naar een toekomstbestendig beheer - DCM
 
Ga monitoren! KYBYS
Ga monitoren!  KYBYSGa monitoren!  KYBYS
Ga monitoren! KYBYS
 

Een sector in beweging

  • 1. Een sector in beweging Sjaak Groen | HAS Hogeschool Geert Cuperus | Innovatienetwerk Green Deal Sportvelden
  • 2. www.nationalegrasdag.nl Een sector in beweging Sjaak Groen Hoe gaat u deze uitdaging aan ? “Het aantal uitzonderingen op het pesticidenverbod zal tot een absoluut minimum worden gereduceerd” Geert Cuperus “In 2020 beheer zonder gewasbeschermingsmiddelen, behalve in situaties waar dit onderbouwd niet anders kan” Is chemievrij beheer in 2020 mogelijk?
  • 3. www.nationalegrasdag.nl Green Deal Sportvelden Partners en organisatie Ministerie I&M Ministerie van EZ NOC*NSF Golfalliantie VSG BSNC VHG Cumela Stuurgroep Kernteam Monitoring Kernteam Uitvoering Innovatienetwerk
  • 4. www.nationalegrasdag.nl Green Deal Sportvelden Activiteiten Probleemanalyse Best practices Beargumenteerde voorstellen voor situaties waar gebruik nog noodzakelijk is Innovatieagenda Monitoring Gebruikte middelen Knelpunten Uitdragen 2020 Alternatieven Kernteam Monitoring Kernteam Uitvoering
  • 6. www.nationalegrasdag.nl Innovatienetwerk Afstemmen vraag en aanbod Toetsen Best practices Vragen over chemievrij beheer en aangeboden innovaties Vaststellen en uitdragen Draagt de innovatie bij aan duurzamer beheer ?
  • 7. www.nationalegrasdag.nl Bevindingen uit de probleemanalyse • Verwachtingen klant veelal onevenredig hoog • Veelal geen beleid voor langere termijn gezond onderhoud • Toetsingskader voor afwegen gewenste kwaliteit tegen mogelijkheden ontbreekt • Door druk van dag-tot-dag veel risico op blootstelling • Weinig validatie van middelen, technieken en methoden • Best practices beperkt omschreven; behoefte aan uitwisseling
  • 8. www.nationalegrasdag.nl Een uitdaging; gewoon doen! “Een tijdlang heb ik mij afgevraagd wat ‘duurzaamheid’ precies inhoudt. Er wordt zoveel over gepraat…” “Ik kwam erachter dat het gewoon eraan beginnen en vooral doen is...” Arjan Bosschaart Hoofdgreenkeeper Domburgsche GC
  • 9. www.nationalegrasdag.nl Methode Schijndel • 4 à 6x in één werkgang kortmaaien en verticuteren • 1 à 2x per jaar beluchten • 1x per jaar recycledressen of vertidrainen Begin v.d. week Einde v.d. week • Minder maaibeurten • Niet kriebeleggen en rollen • Nauwelijks dressen Zorgen voor een schone, concurrentie-krachtige grasmat
  • 10. www.nationalegrasdag.nl Tactiek Haaren • 2 à 3x in één werkgang kortmaaien en verticuteren • Kriebeleggen • Dressen / bemesten* • Spuiten compostthee* • 10 m3 winter bezanding * Dressgrond verrijkt met micro-organismen en organische meststoffen. Bemesten en bespuiten op basis blad- en bodem- analyses. Zorgen voor een betere bodemstructuur en opneembaarheid van de meststoffen
  • 11. www.nationalegrasdag.nl Pilot Amsterdam • 1x tijdens groot onderhoud in één werkgang kortmaaien en verticuteren • Doorzaaien op twee dieptes • Vertidrainen tien weken na het doorzaaien • Gebruik organische/minerale meststoffen • Inwerken lava oxygen 0-3 in de toplaag Combineren van beproefde methoden uit het land Bladel, Haaren, Heusden, Schijndel, Utrechtse heuvelrug, Zwijndrecht, Amsterdam
  • 12. www.nationalegrasdag.nl Resultaat door samenspel en leren van elkaar Temperatuur Water LuchtLicht Aanleg Onderhoud Gras Org. stof M50 MP a CEC pHpF Vitaliteit Monitor en Evaluatie Plan en uitvoering Kennis Inzicht Ervaring
  • 13. www.nationalegrasdag.nl Er is een brede basis nodig voor structurele speelkwaliteit “Back to basics” “Less is more”
  • 14. Sturen op voorwaarden voor goed resultaat Resultaat Voorwaarden Complexiteit
  • 15. www.nationalegrasdag.nl Chemievrij beheer • Mede door data verzamelen en interpreteren en het onderhoud robotiseren
  • 16. www.nationalegrasdag.nl Chemievrij beheer: nader onderzoek nodig Inzet proeven Monitoring proeven Onderzoek in de praktijk door studenten
  • 17. www.nationalegrasdag.nl Chemievrij beheer: een doorlopend proces • Welke ambitie hebben we? • Zo gaan we het doen! • Hebben we de afgesproken kwaliteit? • Wat heeft het resultaat beïnvloed? • Hoe kunnen we het resultaat borgen en verbeteren? Borgen Verbeteren