1. Teamscan zelfsturing
Zelfsturing is een middel om het werk leuker en interessanter te maken èn om de flexibiliteit
en professionaliteit van de organisatie te vergroten. Zelfsturing geeft een team meer ruimte om
te bepalen hoe het een afgesproken doelstelling gaat realiseren.
Meer verantwoordelijkheid en meer bevoegdheid maakt het werk voor medewerkers interes-
santer en motiverender. Door toenemend vakmanschap, een grotere betrokkenheid en meer
eigen initiatief binnen een team zal de organisatie ook effectiever en efficiënter gaan werken
De ontwikkeling naar zelfsturing vraagt om inspiratie, inspanning en tijd van medewerkers
én managers. Het is een leerproces waarbij teams ruimte krijgen om hun eigen aanpak te ont-
wikkelen. Belangrijke succesfactoren in dit leerproces zijn het leervermogen, de samenwerking
en de communicatie binnen de teams. Zelfsturing plaatst de teamleider(s) ook in een nieuwe
belangrijke rol: ontwikkeling en coaching en het regelen van optimale leer- en werkcondities.
Teamleiders ondersteunen het proces van zelfsturing in een team.
Gebruik van de teamscan
De teamscan helpt een team bij het vormgeven aan zelfsturing. De teamscan geeft meetpunten
aan voor het proces naar zelfsturing: wat gaat goed en wat kan beter. Op 7 belangrijke meet-
punten kan het team zien hoe zelfsturend het team op dit moment functioneert. De teamscan
laat ook via 8 meetpunten zien hoe de teamleider het proces van zelfsturing in het team steunt
en begeleidt.
De teamscan toont het oordeel over de meetpunten vanuit diverse gezichtspunten: het oordeel
van het team en het oordeel van de teamleider. Door de uitkomsten van de teamscan te verge-
lijken met andere teams, units of kantoren krijg je extra informatie over waar je als team staat.
Via de teamscan krijgt een team dus inzicht in aspecten van het eigen proces van zelfsturing
die goed gaan en aspecten die kunnen of moeten verbeteren.
De teamscan is niet meer en niet minder dan een hulpmiddel bij het ontwikkelproces naar
zelfsturing. De uitkomst van de teamscan geeft een team de mogelijkheid om even stil te staan
bij de voortgang in hun ontwikkeling. Via de volgende praktische stappen kan een team de
teamscan toepassen.
• Analyseren: vergelijk proporties “(zeer) slecht”, “kan verbeteren” en “(zeer) sterk”. Bepaal
meetpunten die relatief hoog of laag scoren, waar team en teamleider sterk van mening
verschillen of waar dit team relatief sterk afwijkt van andere teams. Kijk naar concrete
verbeterpunten die team of teamleider aangeven.
• Bespreken: bespreek uitkomsten met elkaar en met de teamleider(s). Neem de tijd en
gebruik de teamscan als “ijsbreker” en niet als “energievreter”. Bespreek wat goed gaat
en beter kan. Wees open, eerlijk en duidelijk. Luister naar elkaar. Zoek naar de punten van
overeenstemming, maar wees niet bang voor verschillen in inzicht.
• Concluderen: wat zijn zwakke punten en wat zijn sterke punten van het team. Waar zijn
we trots op. Wat willen en kunnen we verbeteren. Wat gaan we daarvoor concreet doen.
Wie gaat dat doen. Wie steunt dat en welke steun is nodig. Wanneer kijken we of het gebeurt
is, of het werkt en hoe we verder gaan.
• Doen: doe wat afgesproken is.
• Evalueren: werken is leren, leren is werken. Verbeteren vraagt om doen èn denken. Neem na
het doen weer even de tijd om te bepalen wat het effect is en hoe je verder gaat. Maak van
een probleem een proces.
12345
2. Naam : ....................................................................... Welke steun en sturing krijgt het team hierbij van de teamleiders?
Team : .......................................................................
Unit : ....................................................................... Meetpunt Oordeel
Kantoor : .......................................................................
Kruis het betreffende Ruimte geven en loslaten
Datum : .......................................................................
vakje achter de vraag Teamleider geeft team ruimte om zelfstandig te werken. Teamleider a a a a
delegeert taken en verantwoordelijkheden. Team krijgt de ruimte om zelf
duidelijk aan: a
te bepalen “hoe” de eigen resultaten te bereiken.
Verbetermogelijkheden
Hoe gaat het met de zelfsturing in dit team? ...............................................................................
...............................................................................
a teamleider is hier
Meetpunt Oordeel Zichtbaarheid en aanwezigheid
(zeer) slecht in
Teamleider is er voor het team als dat nodig is. Teamleider is bereikbaar, a a a a
a teamleider kan dit
aanspreekbaar en regelmatig aanwezig. Team krijgt voldoende aandacht.
Kruis het betreffende Zelfstandig handelen nog verbeteren
vakje achter de vraag Team werkt zelfstandig. Signaleert mogelijke problemen zelf. a a a a Verbetermogelijkheden
a teamleider is hier
duidelijk aan: a Lost problemen ook zelf op. Team neemt initiatieven, wacht niet af. (zeer) sterk in . ..............................................................................
Verbetermogelijkheden a geen oordeel ...............................................................................
............................................................................... Besluitvorming en participatie
............................................................................... Voor het team belangrijke besluiten van de teamleider zijn duidelijk, a a a a
Taak- en rolverdeling eenduidig en op tijd. Team hoort de afwegingen en argumenten.
a dit team is hier
Team kan eigen visie geven en teambelangen wegen mee.
(zeer)slecht in Team werkt effectief samen. Verantwoordelijkheden en taken zijn goed a a a a
verdeeld. Kennis en vaardigheden van elk teamlid zijn goed benut. Verbetermogelijkheden
a dit team kan dit
nog verbeteren Ieder lid heeft een duidelijke rol en levert een bijdrage aan het team. ...............................................................................
a dit team is hier Verbetermogelijkheden ...............................................................................
(zeer) sterk in ............................................................................... Openheid en vertrouwen
a geen oordeel ............................................................................... Tussen team en teamleider bestaat onderling vertrouwen. Er is een open a a a a
communicatie over en weer. We vertrouwen elkaar, respecteren elkaar,
Collegialiteit en werksfeer
spreken elkaar aan en luisteren naar elkaar.
De werksfeer is prettig, stimulerend, open en vriendschappelijk. a a a a
Men helpt en steunt elkaar. Teamleden vertrouwen op elkaar. Verbetermogelijkheden
...............................................................................
Verbetermogelijkheden
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
Heldere kaders en doelen
Teamleider is duidelijk over de te behalen resultaten. Team weet wat a a a a
Zicht op doelen
teamleider verwacht van het team. Deze doelstelling is realistisch,
Team heeft duidelijke doelstellingen. Ieder teamlid weet wat zijn of haar a a a a realiseerbaar en uitdagend. Team heeft zich aan de doelstelling verbonden.
bijdrage moet zijn. Teamdoelstellingen zijn helder, realistisch en realiseerbaar.
Verbetermogelijkheden
Verbetermogelijkheden
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
Zicht geven op resultaten
Zicht op resultaten Teamleider geeft het team regelmatig informatie over hun resultaten. a a a a
Team weet hoe het presteert. Individuele en teamprestaties zijn zichtbaar. a a a a Teamleider zegt eerlijk wat hij/zij vindt van inzet en prestaties van team
Team zoekt actief naar feedback om het zicht op hun prestaties te vergroten. en teamleden. De feedback is duidelijk, eerlijk en motiverend.
Verbetermogelijkheden Verbetermogelijkheden
............................................................................... ...............................................................................
............................................................................... ...............................................................................
Eigen ontwikkeling Coaching en ondersteuning
Team kijkt regelmatig naar eigen sterktes en zwaktes. a a a a Teamleider coacht het team en de teamleden goed. Teamleider a a a a
Team maakt tijd voor opleiding, ontwikkeling en reflectie. ondersteunt en faciliteert het team bij de uitvoering van hun taak.
Team werkt actief aan kwaliteits- en prestatieverbetering. Team krijgt de steun en begeleiding die nodig is.
Verbetermogelijkheden Verbetermogelijkheden
............................................................................... ...............................................................................
............................................................................... ...............................................................................
Prestaties Prestatiebevorderend
Team realiseert de doelstelling. Team levert kwantitatief en kwalitatief een a a a a Teamleider heeft een aanpak en stijl van leidinggeven die maakt dat a a a a
goede productie. Het team presteert optimaal. het team optimaal kan presteren.
Verbetermogelijkheden Verbetermogelijkheden
............................................................................... ...............................................................................
............................................................................... ...............................................................................