teoria qelizore

1. Projekt Biologjie
Grupi 2

2. Ne vijim jane trajtuar temat :
• Teoria qelizore – Qeliza dhe pjeset perberese
• Difuzioni – osmoza
• Transporti aktiv – transporti specifik
• Endocitoza-Fagocitoza-Pinocitoza :Ekzocitoza
• Muskujt dhe ndertimi I tyre

3.  (1839)Theodor Schwann &
Matthias Schleiden
“ Te gjithe gjallesat jane te
ndertuara nga qelizat’’
 (50 vite me vone) Rudolf
Virchow
“Te gjithe qelizat vijne nga
qeliza te tjera ”

6.  Ndryshimi midis qelizes shtazore dhe bimore
qendron tek
1. Muri Qelizor
2. Kloroplastet
3. Vakuola ka madhesi te madhe

7.  I gjendur ne bime , kerpudha
 Rrethon membranen qelizore
Funksioni:
I jep formë
qëndrueshmëri
dhe mbrojtje qelizës bimore

8.  Gjenden vetëm në qelizat bimore. Kanë formë ovale ose sferike
 Kryejnë fotosintezën. Proçes që çon në shndërrimin e energjisë dritore
në energjikimike e nevojshme për sintezën e substancave të pasura me
energji ( glukoza, amidoni) duke u nisur nga substanca të varfra në
energji ( uji dhe dioksidi i karbonit)

9.  CITOPLAZMA
Ndahet në:
Citosol (lëngu
brendaqelizor)
 Organelet (të cilat
kryejnë funksione
specifike për qelizën)
Citoplazma esh pjesa
‘’punetore’’ e qelizes

10. Përbëhet nga: membrana
bërthamore,,
nukleolat,kromozomet.
Bërthama është qëndra e
kontrollit të aktivitetit.Bërthama
ka formë sferike ose
ovale..Mbështillet nga
membrana bërthamore Në të
gjenden disa trupa sferikë që
quhen nukleola dhe fije të holla
kromatine: kromozomet.Nukleol
at përmbajnë ARN që merr pjesë
në sintezën e
proteinave. Kromozomet përbë
hen nga ADN e molekula
proteinash.

11. Ndërtohen nga:
Membrana e jashtme
 Membrana e brëndshme
 Kreshtat (të formuara nga rrudhosjet dhe
palosjet e membranës së brëndshme)
 Matriksi (përmbajtja e lëngët që gjendet në
qëndër të mitokondrisë dhe ka përmbajtje të
lartë enzimatike)
 Funksioni : Prodhues të energjisë së
nevojshme për veprimtarinë qelizore.95% e
energjisë që i nevojitet qelizës prodhohet në
mitokondri


12.  Rrjeti endoplazmatik kokrrizor (përmban ribozome dhe
merrr pjesë në ndryshimet kimike të proteinave dhe
pakeimin e tyre për në organelet e qelizës)
 Transportues: nëpërmjet sistemit të gypave dhe kanaleve
lëndët mund të lëvizin në pjesë të ndryshme të qelizës

13.  Nuk ka ribozome
 Ka enzima qe ndihmojne molekulat
› Karbohidratet
› Lipids

14.  Përbëhet nga
trasta membranore
që quhen sakule.
Një qelizë mund të
ketë më shumë se
një aparat
Golxhi.Vendosen
afër bërthamës.
Funksioni:
Sintetizon lëndë të ndryshme që shërbejnë si
sekrecione
Paketon sekrecionet dhe enzimat e ndryshme
që përdoren në citoplazmën e qelizës

15.  Janë fshikëza që përmbajnë enzima me funksion tretës.
Formohen nga aparati i Golxhit.
Funksioni:
Tretës
 Ushqyes
 Shkatërrues dhe mbrojtës

16.  Pjesa ‘’rezerve’’ e qelizes
 Gjendet me shume ne qelize bimore
Permban
› Uje
› Ushqim
› Mbetje

17.  Transport pasiv
 Transport aktiv
 Endocitoza
(fagocitoza & pinocitoza)
 Ekzocitoza

18. 1. Difuzioni
2. Osmoza
3. Turgori

19.  Proçesi me anë të të cilit molekulat zhvendosen në
hapsirë derisa përqëndrimi i tyre në çdo pjesë të kësaj
hapësire të jetë i njëjtë quhet difuzion ose shpërhapje

20.  Nje lloj I vecant I difuzionit
 Levizja e ujit nga nje zone me perqendrim te
larte ne nje zone me perqendrim te ulet ,
nepermjet membranes me pershkueshmeri
perzgjedhese.

22.  Lloj I transportit aktiv
 Nje transportues ndihmon ne percjelljen
e nje lende te caktuar.
 Molekula kalon nepermjet membranes
ne qelize

23. Nje menyre qe molekulat e medha te
pershkojne poret e membranes
qelizore eshte endocitoza. Citoplazma
e qelizes shtrihet perreth tyre duke
formuar nje gracke si qeske ,qe vjen
dhe I mbyll nga brenda.Ato ‘’futen ne
kurth’’ me ane te qeses ose vakuoles
qe formohet

24.  Fagocitoza- kur lenda eshte e ngurte
 Pinocitoza – kur lenda eshte e lenget

25.  Krijohet ne te njejten menyre vakuola
ekskretuese ne kufirin e membranes
qelizore te cilat nxjerrin jashte molekula
te medha te panevojshme psh lende
helmuese.Kjo dukuri quhet ekzocitoze

28.  Miofibrilat janë të përbëra nga proteinat tkurrëse, që shtrihen nga një
skaj në skajin tjetër të qelizës muskulore. Çdo miofibrilë ndahet në
segmente – sarkomerët – nga ndarje të errëta – linjat Z apo telofragma.
Linjat Z të miofibrilave fqinje janë paralele me njëra-tjetrën dhe
organizmi i tyre i rregullt i jep muskulit skeletik, vijëzimin karakteristik që
mund të vëzhgohet me mikroskopi optike dhe elektronike.

29. Sarkomerët janë të përbërë nga
filamente proteinike të holla dhe të
trasha. Filamentet proteinike të
trasha përbëhen nga miozina dhe
disa proteina shtesë, si proteina M
dhe proteina C. Filamentët e hollë
janë të përbërë nga aktina, edhe
kjo një proteinë. Molekula e aktinës
është e përbër nga dy vargje G
aktine të polimerizuara, që
rrotullohen njëra me tjetrën për të
formuar një varg helikoidal. Në
miofibrila janë gjetur edhe proteina
të tjera rregullatore si troponina,
tropomiozina dhe me rol mekanik si
distrofina (Distrofia muskulore).

30. Miofibrilat janë të rrethuara
nga sarkoplazma.
Sarkoplazma është e përbërë
nga kanale të rrjetit
sakroplazmatik të lëmuar të
quajtur sarkotubuj. Përveç
sarkotubujve miofibrilat
rrethohen edhe nga një tjetër
sistem tubujsh të quajtur tubuj
T. Tubujt T formohen nga
thellimi i zgjatimeve të
sarkolemës nëpër miofibrila.
Në brendësi të miofibrilave,
përkrah çdo tubuli T qëndrojnë
dy cisterna të formuara nga
zgjerime të sarkotubujve.
Cisternat së bashku me
tubulin T formojnë një triadë.

32.  Muskujt shërbejnë për tkurrje. Tkurrja muskulore
është një proces komplek që kërkon energji. Kur
stimulohet një fibër muskulore, gjatësia e fibrës
muskulore në fjalë zvogëlohet për shkak të
rrëshkitjes sëë filamenteve të aktinës dhe miozinës.
Kështu, sarkomerët reduktohen dhe fibrat
muskulore tkurren.
 Stimulimi i fibrave muskulore i detyrohet një sinjali
elektrik që vjen përmes fibrave nervore nga sistemi
nervor qëndror dhe përcillet në brendësi që
qelizave muskulore përmes tubujve T, të cilët, siç
thamë, futen në brendësi të qelizave.