1. การจัดวางระบบควบคุมภายใน ตามระเบียบคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ว่าด้วยการกำหนดมาตรฐานการควบคุมภายใน พ . ศ .2544 คณะกรรมการตรวจเงินแผนดิน สำนักงานการตรวจเงินแผนดิน

2. ส่วนที่ 1 ความหมาย วัตถุประสงค์ และแนวคิดของการควบคุมภายใน

3. การควบคุมภายใน หมายถึง กระบวนการที่ผู้กำกับดูแล ฝ่ายบริหารและบุคคลากรของหน่วยรับตรวจกำหนดให้มีขึ้น เพื่อให้ความมั่นใจอย่างสมเหตุสมผลว่าการดำเนินงานของหน่วยรับตรวจบรรลุ วัตถุประสงค์ หรือไม่ อย่างไร

4. การควบคุมภายใน มี วัตถุประสงค์ ดังนี้ 1. เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการดำเนินงาน 2. เพื่อเพิ่มความเชื่อถือได้ของรายงานทางการเงิน 3. เพื่อให้หน่วยงานปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง

5. แนวคิดของ การควบคุมภายใน 1. การควบคุมภายในเป็นส่วนประกอบที่แทรกหรือ แฝงอยู่ในการปฏิบัติงานตามปกติ 2. การควบคุมภายในเกิดขึ้นได้โดยบุคลากรของหน่วยรับตรวจ 3. การควบคุมภายในให้ความมั่นใจอย่างสมเหตุสมผลว่าจะบรรลุตามวัตถุประสงค์ที่กำหนด

6. ส่วนที่ 2 ความรับผิดชอบของผู้กำกับดูแลและฝ่ายบริหารต่อการควบคุมภายใน 1. ผู้บริหาร มีภาระผูกพันที่จะต้องบริหารงาน บริหารเงินที่ได้รับจัดสรรให้เป็นไปตามภารกิจ 2. ผู้กำกับดูแล / ฝ่ายบริหาร จำเป็นต้องใช้เทคนิคของการควบคุมภายใน เพื่อช่วยให้การดำเนินการ รวมถึงการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล 3. ผู้บริหารระดับสูง หรือ ผู้รับตรวจ มีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรงในการจัดให้มี ระบบการควบคุมภายใน และ ประเมินผลการควบคุมภายใน ( ต่อ )

7. ส่วนที่ 2 4. ผู้บริหารระดับรองลงมา มีหน้าที่รับผิดชอบการควบคุมภายในของส่วนงานที่ตนรับผิดชอบ สรุป ผู้บริหาร / ฝ่ายบริหาร มีหน้าที่ ดังนี้ 1. พิจารณาตัดสินใจเกี่ยวกับการกำหนดโครงสร้าง หรือ รูปแบบการควบคุมภายใน 2. รายงานความก้าวหน้าการจัดระบบฯต่อผู้กำกับดูแล / ผู้บังคับบัญชา / ผู้ตรวจสอบ / สตง . ตามระเบียบฯข้อ 5 3. นำระบบควบคุมภายในไปสู่การปฏิบัติ 4. จัดให้มีการประเมินการควบคุมภายในด้วยตนเอง ( Control Self - Assessment ) 5. รายงานการควบคุมภายในต่อคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ตามระเบียบฯข้อ 6

8. ส่วนที่ 3 มาตรฐานการควบคุมภายใน มาตรฐานการควบคุมภายในที่คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินกำหนดประกอบด้วย 5 องค์ประกอบที่มีความเชื่อมโยงและเกื้อกูลกัน คือ 1. สภาพแวดล้อมของการควบคุม ( Control Environment ) 2. การประเมินความเสียง ( Risk Assessment ) 3. กิจกรรมการควบคุม ( Control Activitys ) 4. สารสนเทศการสื่อสาร ( Information and Communication ) 5. การติดตามประเมินผล ( Monitoring )

9. สภาพแวดล้อมของการควบคุม สารสนเทศ และ และ การสื่อสาร การประเมินความเสี่ยง กิจกรรม ควบคุม ติดตาม ประเมินผล แผนภาพแสดงความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบการควบคุมภายใน

10. สภาพแวดล้อมของการควบคุม ( Control Environment ) มาตรฐาน ผู้กำกับดูแล ฝ่ายบริหาร และบุคลากร ของหน่วยรับตรวจต้องสร้างบรรยากาศของการควบคุม เพื่อให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อการควบคุมภายใน โดยส่งเสริมให้บุคลากรทุกคนในหน่วยรับตรวจเกิดจิตสำนึกที่ดีในการปฏิบัติงานในความรับผิดชอบและตระหนักถึงความจำเป็น ความสำคัญของการควบคุมภายใน รวมทั้งดำรงรักษาไว้ซึ่งสภาพแวดล้อมของการควบคุมที่ดี

11. ผู้กำกับดูแลและหรือฝ่ายบริหารควรมีบทบาทในการส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดสภาพแวดล้อมของการควบคุมที่ดี โดย 1. จัดทำข้อกำหนดด้านจริยธรรม และแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทุกคนทราบ 2. กำหนดนโยบาย มาตรฐาน และแนวทางการปฏิบัติงาน แล้วแจ้งให้บุคลากรทุกคนทราบ 3. กำหนดโครงสร้างจัดองค์กรให้มีสายการบังคับบัญชา และความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานภายในองค์กรที่เหมาะสม 4. กำหนดให้มีเอกสารกำหนดคุณลักษณะเฉพาะตำแหน่ง ( JobDescription ) 5. กำหนดให้มีนโยบายและแนวทางการปฏิบัติ การแก้ไขความขัดแย้งในองค์กร 6. กำหนดบทลงโทษทางวินัย อย่างชัดเจนและเหมาะสม ( พรบ . กพ . )

12. การประเมินความเสี่ยง ( Risk Assessment ) มาตรฐาน ฝ่ายบริหาร ต้องประเมินความเสี่ยงทั้งจากปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอกที่มีผลกระทบต่อการบรรลุวัตถุประสงค์ของหน่วยรับตรวจอย่างเพียงพอและเหมาะสม ความเสี่ยง หมายถึง โอกาสที่จะเกิดความผิดพลาด ความเสียหาย การรั่วไหล ความสูญเปล่า หรือเหตุการที่ไม่พึงประสงค์ที่ทำให้งานไม่ประสบความสำเหร็จตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนด

13. ขั้นตอนการประเมินความเสี่ยง 1. การบรรจุปัจจัยเสี่ยง ( Risk Indentification ) ในการบรรจุปัจจัยฝ่ายบริหารต้องตั้งคำถามว่ามีเหตุการใดหรือกิจกรรมใดที่อาจเกิดความผิดพลาด ความเสียหายหรือไม่บรรลุวัตถุประสงค์ 2. การวิเคราะห์ความเสี่ยง ( Risk Analysis ) โดยทั่วไปจะวิเคราะห์ความเสี่ยงโดยประเมินนัยสำคัญผลกระทบความเสี่ยง (Materiality ) และความถี่ที่จะเกิดหรือโอกาสที่จะเกิดความเสี่ยง ( FreQuency ) 3. การบริหารความเสี่ยง ( Risk Management ) เมื ่อ ทราบควาเสี่ยงที่มีนัยสำคัญและพิจารณายอมรับความเสี่ยง กำหนดกิจกรรมควบคุม เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยง

14. กิจกรรมการควบคุม ( Control Activity ) มาตรฐาน ฝ่ายบริหาร ต้องจัดให้มีกิจกรรมการควบคุมที่มีประสิทธิภาพ และประสิทธิผล เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยง ความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น และให้สามารถบรรลุผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของการควบคุมภายใน สำหรับการควบคุมเบื้องต้นจะต้องแบ่งแยกหน้าที่งานภายในหน่วยรับตรวจอย่างเหมาะสม

15. กิจกรรมการควบคุม ( Control Activity ) หมายถึง นโยบายหรือวิธีการต่างๆ ที่ฝ่ายบริหารกำหนดให้บุคลากรของหน่วยรับตรวจปฏิบัติเพื่อลดหรือควบคุมความเสี่ยง และได้รับการสนองตอบโดยการปฏิบัติตาม ตัวอย่างกิจกรรมการควบคุม เช่น การสอบทานงาน การดูแลป้องกันทรัพย์สิน การแบ่งแยกหน้าที่ เป็นต้น

16. สารสนเทศและการสื่อสาร ( Information and Communication ) มาตรฐาน ฝ่ายบริหาร ต้องจัดให้มีสารสนเทศอย่างเพียงพอ และสื่อสารให้ฝ่ายบริหารและบุคลากรอื่นๆ ที่เหมาะสมทั้งภายในและภายนอกหน่วยรับตรวจ ซึ่งจำเป็นต้องใช้สารสนเทศนั้นในรูปแบบที่เหมาะสมและทันเวลา

17. สารสนเทศและการสื่อสาร ( Information and Communication ) หมายถึง ข้อมูลข่าวสารทางการเงิน ข้อมูลข่าวสารอื่นๆ เกี่ยวกับการดำเนินงานของหน่วยรับตรวจ ไม่ว่าเป็นข้อมูลจากภายในและภายนอก

18. มาตรฐาน ฝ่ายบริหาร ต้องจัดให้มีการประเมินผล โดยการติดตามในระหว่างปฏิบัติงาน และการประเมินผลเป็นรายครั้งอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ เพื่อความมั่นใจว่า การติดตามประเมินผล ( Monitoring ) 1. ระบบควบคุมภายในที่วางไว้เพียงพอ เหมาะสม มีประสิทธิภาพ และมีการปฏบัติจริง 2. การควบคุมภายในดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ 3. ข้อตรวจพบได้รับการปรับปรุงแก้ไข