1. Vormingplus regio Antwerpen
Frederik De Merodestraat 36, 2600 Berchem
tel: 03 230 03 33 | fax: 03 218 95 65
info@vormingplusantwerpen.be
www.vorminpplusantwerpen.be
De ideale schoonzoon
Bibliotheken zijn de ideale huisvaders. Niet?
Dat is het beeld dat ik heb als buitenstaander.
Vergeef me de stereotypen, maar ik heb het beeld voor ogen van een gezellige vijftiger, die in
de loop der jaren een mooi huishouden heeft opgebouwd. Je voelt dat, bibliotheken kennen
hun stiel.
Ze hebben allemaal hun eigen plek, de ene al wat luxueuzer dan de ander, maar het straalt
degelijkheid uit.
De ideale huisvader is heel gastvrij. Er komt voortdurend volk over de vloer: familie, vrienden
en kennissen. Meestal bekend volk, maar af en toe ook een verre neef of gewoon, iemand die
toevallig langs komt.
En ja, niet te vergeten. Elke ideale huisvader heeft een garage, vol met materiaal. Bij
sommige vind je de nieuwste snufjes, bij anderen alleen oerdegelijk materiaal. En als je het
vriendelijk vraagt, dan mag je het uitlenen.
Het enige verschil tussen een bibliotheek en een ideale huisvader, is de bak bier. Die is, spijtig
genoeg voor jullie, vervangen door een bibliotheekpasje.
Nu, recent heb ik van dichtbij kunnen ervaren dat bibliotheken naast ideale huisvader ook een
andere rol kunnen vervullen. Ik werk vanuit Vormingplus nu een paar jaar samen met de bibliotheken
van de Rupelstreek: Rupelbib. Recent is de Rupelbib geselecteerd als een van de pilootprojecten van
Locus rond informatiegeletterdheid. Ik heb ook al over de andere 2 pilootprojecten mogen lezen: over
de initiatieven van HaBoBIB en BIC Mariekerke. Ik heb gezien en gelezen dat bibliotheken naast
ideale huisvader ook ideale schoonzonen kunnen zijn.
Een ideàle schoonzoon
Niet een schoonzoon die alleen maar met zichzelf bezig is en zich nooit laat zien. Ook niet een
schoonzoon die alles beter weet.
Een ideale schoonzoon is iemand die aandachtig luistert naar zijn schoonouders, wat hebben
ze echt nodig?
die het gevoel geeft altijd klaar te staan.
die niet per se zelf alles doet, maar die zijn weg kent en een breed netwerk kan inschakelen
als het nodig is
een ideale schoonzoon houdt het evenwicht tussen af en toe iets zelf doen en ervoor zorgen
dat de schoonouders vooral hun eigen plan kunnen trekken
Ik ga direct verder op die rol van schoonzoon, maar ik ben een detail overgeslagen:
In de drie pilootprojecten zijn de bibliotheken getrouwd!
In een vlaag van blinde liefde of was het een gearrangeerd huwelijk, ik weet het niet, maar deze drie
bibliotheken zijn een partnerschap aangegaan:
HaBoBiB met basiseducatie
BIC Mariekerke met de gemeente en
Rupelbib met basiseducatie, maar nog half in een liefdesaffaire met Vormingplus en een
hoop vrijwilligers
Zoals elk huwelijk, begin je iets met elkaar omdat je elkaar graag ziet
2. En ook omdat je met twee veel meer aan kan.
Je hebt steun aan elkaar en je vult elkaar aan. Dat is een goede optie in goede tijden, maar
ook een goede keuze in moeilijkere tijden. Je bent niet meer alleen.
Naast je nieuwe partner heb je ook haar vrienden- en kennissenkring die je kan
inschakelen én
je krijgt de schoonfamilie er gratis bij. De schoonfamilie zijn de bezoekers, deelnemers,
cursisten,… die je daarvoor waarschijnlijk niet tegenkwam. Mensen die je nu ineens wel over
de vloer kan krijgen. Dat zijn een heleboel mogelijke klanten.
Dat klinkt allemaal wel mooi, zo’n huwelijk en schoonfamilie. Maar ik heb gemerkt dat de bibliotheken
net de wittebroodsweken achter de rug hebben.
De eerste verliefdheid is wat gekalmeerd en nu komen de uitdagingen van het dagelijkse leven.
Je moet aan elkaar wennen, elkaar nog beter leren kennen. Dat vergt tijd.
Bovendien wil je ook nog je eigen ding doen en wil je niet alles opgeven wat je daarvoor
hebt gedaan. Als jonge kerel steek je dus nog veel tijd in je eigen huishouden.
En hoe zit het dan met je schoonouders en je
rol als ideale schoonzoon?
Die is niet gemakkelijk, maar ik zie wel een paar mooie aanzetten:
1) Je schoonouders, die hebben vaak een heel andere cultuur en gewoonten. Gelukkig helpt je
partner af en toe te vertalen.
HaBoBIB wilde een extra aanbod organiseren voor een publiek dat traditioneel door
basiseducatie wordt bereikt. Wel, basiseducatie heeft mee aan tafel gezeten om het aanbod uit te
werken.
2) Het is niet altijd zo duidelijk hoe je de schoonouders het beste van dienst kan zijn. Je moet hen
alleszins niet op alle vlakken proberen te helpen, want dat willen ze ook niet. Schoonouders weten
op sommige terreinen meer dan jij of hebben zo hun voorkeur van wat te vertrouwen is en wat
niet. Het is dus een hele kunst om te achterhalen wat de vraag is achter hun verhalen en
schoonmoeders zijn nu eenmaal niet gemakkelijk te ontcijferen.
BIC heeft samen gezeten met de gemeentelijke diensten en de vragen in kaart gebracht die alle
partners het vaakst werden gesteld. Dit draaiboek helpt je om de juiste vragen op te sporen en om
de juiste antwoorden te formuleren.
3) Als jonge knaap heb je ook nog niet zo veel ervaring om allerlei nieuwe vragen een antwoord te
bieden en heb je ook niet zo een breed netwerk die je kan inschakelen. Veel improviseren en al
doende je ervaring opbouwen
In de Rupelstreek wilde basiseducatie een workshop ontwikkelen voor ouders. Dan moesten de
collega’s van Rupelbib improviseren: welke school spreken we aan. Uiteindelijk is het een
basisschool geworden voor buitengewoon onderwijs. Het zal de eerste keer zijn dat de Rupelbib
er mee samen werkt en hopelijk wordt het iets leuk.
Versta me niet verkeerd. Een ideale schoonzoon is niet noodzakelijk een antwoordmachine.
-2- Vormingplus regio Antwerpen
3. Een echte ideale schoonzoon is vooral iemand die je vertrouwt en die voor je klaar staat.
Een ideale schoonzoon neemt je vragen serieus en probeert er iets mee te doen, ook al levert dat niet
altijd iets op. Als je een dergelijk vertrouwen krijgt, dan is het op de duur niet meer zo erg als je de bal
al eens de bal misslaat of met de mond vol tanden staat. Je schoonouders zullen je dat niet kwalijk
nemen en maar goed ook, want dat is in het huidig informatielandschap onvermijdelijk.
Dergelijke relatie tussen bibliotheken en klanten heb je niet van de ene dag op de andere. Dat vergt
tijd en moet je bewust opbouwen. In de pilootprojecten zie ik strategieën die veel weg hebben van de
aanpak van een ideale schoonzoon:
1) Ten eerste: zorg voor praktische hulp. Heel basis, laagdrempelig. Ik ga de lampjes vervangen bij
mijn schoonouders,
BIC Mariekerke biedt vuilzakken aan. Dat is alleen mogelijk doordat gemeentelijke diensten een
deel van hun werking onder hetzelfde dak huisvesten.
Habob en Rupelbib bieden dan weer computerruimte aan mét deskundige begeleiding.
2) doe af en toe iets extra, een geste waar schoonouders van staan te kijken: doen jullie dat ook??
BIC Mariekerke biedt niet alleen verschillende diensten aan onder 1 dak, ze kennen een deel van
elkaars werking. Extra voordeel voor elke bezoeker.
Habob ontwikkelt een extra aanbod voor de cursisten van basiseducatie
Rupelbib stemt aanbod zodanig op elkaar af, dat deelnemers kunnen doorstromen.
3) veel luisteren en tijd vrijmaken voor persoonlijk contact.
BIC permanentierooster, beurtrol: altijd iemand aanwezig
Habobib: automatisch uitleensysteem om meer tijd vrij te krijgen
Rupelbib bundelt de krachten van verschillende bibliotheken: een groter bereik en in totaal meer
tijd ter beschikking dan wat een individuele bib aan zou kunnen.
4) spreek hen aan op hun expertise, schitter door de ander te laten schitteren,
BIC: pc-club mag niet alleen gebruik maken van pc’s, maar mag ook eigen expertise omzetten in
een vormingsavond voor een breder publiek
Habobib laat cursisten van basiseducatie toe om zelf een bijdrage te leveren aan de collectie
Rupelbib zet individuele burgers in als vrijwilligers. Als zij tevreden zijn en kunnen schitteren,
nemen zij hun persoonlijk netwerk mee en verlagen zij de drempel.
Ik noem hier een aantal zaken die voor mij het beeld oproepen van een ideale schoonzoon.
-3- Vormingplus regio Antwerpen
4. Nog 2 bedenkingen.
Geen twee huwelijken zijn hetzelfde, geen enkele schoonfamilie is hetzelfde en geen enkele
schoonzoon zal zich kunnen meten met een andere. Iedere bib heeft met andere woorden carte
blanche om zijn rol als ideale schoonzoon in te vullen.
Als bib moet je natuurlijk wel beslissen om in het huwelijksbootje te stappen én om de rol van
schoonzoon serieus te nemen. Dat wil zeggen, minder tijd voor persoonlijke dada’s, veel
communiceren met je partner, tijd vrij maken voor je schoonfamilie en doorzetten.
De pilootbibliotheken hebben alvast hun ja-woord gegeven, ik wens ze nog vele gelukkige jaren.
Bijdrage studiedag Locus, Door de bomen terug het bos
26 oktober 2010
Peter Van den Brande
Educatief medewerker
Vormingplus Antwerpen
Fred. De Merodestraat 36 - 2600 Berchem
tel. 03 230 03 33
www.vormingplusantwerpen.be
Meer achtergrondinformatie www.informatiemachine.be
-4- Vormingplus regio Antwerpen