3. MỤC TIÊU
NÊU ĐƯỢC TÍNH CHẤT CỦA LIPID
PHÂN BIỆT ĐƯỢC CÁC LOẠI LIPID VỀ
THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ CHỨC NĂNG
PHÂN TÍCH ĐƯỢC ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO,
PHÂN LOẠI ACID BÉO
4. ĐẶC ĐIỂM CHUNG VỀ LIPID
NHÓM CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ, CẤU TẠO
ĐA DẠNG
KHÔNG TAN HOẶC ÍT TAN TRONG NƢỚC
(DUNG MÔI PHÂN CỰC)
DỄ TAN TRONG DUNG MÔI HỮU CƠ
(KHÔNG PHÂN CỰC)
5. DỰ TRỮ NĂNG LƢỢNG
THÀNH PHẦN VẬT CHẤT CỦA MÀNG SINH
HỌC
VAI TRÕ SINH HỌC QUAN TRỌNG
ĐẶC ĐIỂM CHUNG VỀ LIPID
6. HAI THÀNH PHẦN CHÍNH: ALCOL VÀ ACID
BÉO
CÓ THỂ KẾT HỢP VỚI GLUCID
(GLYCOLIPID); PROTEIN (LIPOPROTEIN)
ĐẶC ĐIỂM CHUNG VỀ LIPID
7. PHÂN LOẠI
LIPID THỦY PHÂN ĐƢỢC (LIPID THẬT, LIPID XÀ
PHÒNG HÓA)
LIPID KHÔNG THỦY PHÂN ĐƢỢC (LIPOID,
LIPID KHÔNG XÀ PHÒNG HÓA)
8. CÓ CHỨA LIÊN KẾT ESTER
LIPID THUẦN
– THÀNH PHẦN: C, H, O
– VD: GLYCERID, CERID, STERID…
LIPID TẠP
– THÀNH PHẦN: C, H, O, P, N, S…
– PHOSPHATID, SPHINGOLIPID, GLYCOLIPID,
SULFATID…
LIPID THỦY PHÂN ĐƢỢC
9. LIPID KHÔNG THỦY PHÂN ĐƢỢC
– KHÔNG CHỨA LIÊN KẾT ESTER (VD: ACID BÉO
TỰ DO)
– ALCOL MẠCH DÀI, BẬC CAO
– ALCOL VÕNG (STEROL) VÀ DẪN XUẤT (MUỐI
MẬT, ACID MẬT, HORMON SINH DỤC)
– VITAMIN TAN TRONG MỠ
– TERPEN
10. THEO VAI TRÕ, CHỨC NĂNG CỦA LIPID
LIPID DỰ TRỮ •TRIACYLGLYCEROL
LIPID MÀNG
• PHOSPHOLIPID
• GLYCEROPHOSPHOLIPID
• SPHINGOLIPID
• GLYCOLIPID
•CHOLESTEROL
LIPID CÓ HOẠT
TÍNH SINH HỌC
• HORMON
• STEROID
• EICOSANOID
• PHOSPHATIDYL INOSITOL
• VITAMIN A, D, E, K
• QUINON
12. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
LÀ ACID HỮU CƠ MONOCARBOXYL:
R – COOH
Ở DẠNG TỰ DO, DẠNG LIÊN KẾT ESTER
HOẶC AMID
TRONG TỰ NHIÊN: SỐ CARBON CHẴN
13. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
VAI TRÕ QUAN TRỌNG TRONG CHUYỂN
HÓA CƠ THỂ
MÔI TRƢỜNG pH SINH LÝ: DẠNG ION ÂM
DẠNG TỰ DO VÀ ION ÂM: ÍT/KHÔNG BAO
GIỜ TỒN TẠI TRONG TẾ BÀO CƠ THỂ
SỐNG
LUÔN Ở DẠNG KẾT HỢP
14. DANH PHÁP(*)
1. TÊN THÔNG THƢỜNG
2. TÊN HỆ THỐNG.
TÊN MẠCH CARBON + OIC
BÃO HÕA (NỐI ĐƠN): +ANOIC
KHÔNG BÃO HÕA (NỐI ĐÔI):
+ENOIC
15. C15H31COOH
– acid palmitic (tên thông thƣờng)
– acid hexadecanoic (tên hệ thống)
C18H33COOH
– acid oleic (tên thông thƣờng)
– acid octadecenoic (tên hệ thống)
16. CÁCH ĐÁNH SỐ CARBON CỦA
ACID BÉO
1. THEO CHỮ SỐ: 1, 2, ….n:
- C1: CARBON CỦA NHÓM COOH
- Cn: CARBON CUỐI CÙNG
2. THEO CHỮ HY LẠP:
- Cɑ : CARBON CỦA NHÓM -CH2- SÁT NHÓM COOH
- Cω: CARBON CUỐI CÙNG
- ĐỘ DÀI ACID BÉO: KÝ HIỆU BẰNG SỐ NGUYÊN TỬ
CARBON
- SỐ LIÊN KẾT ĐÔI: KÝ HIỆU SỐ, SAU DẤU “:”
- VỊ TRÍ LIÊN KẾT ĐÔI: KÝ HIỆU Δ TRONG NGOẶC ĐƠN
18. PHÂN LOẠI ACID BÉO
– MẠCH NGẮN HOẶC TRUNG BÌNH (4 – 14C)
– MẠCH DÀI (> 16C)
– MẠCH RẤT DÀI (>22C)
– ACID BÉO KHÔNG NO
– PROSTAGLADIN (PG); THROMBOXAN;
LEUCOTRIEN
19. MẠCH NGẮN HOẶC TRUNG BÌNH (4 – 14C)
ACID BÉO NO
KHÓ HÒA TAN
KHÔNG THAM GIA VÀO CẤU TRÖC
MÀNG TẾ BÀO, BÀO QUAN
TẠO NĂNG LƢỢNG
20. MẠCH DÀI (> 16C)
THƢỜNG GẶP: 16, 18, 20C
DẠNG NO (BÃO HÕA)
DẠNG KHÔNG NO (KHÔNG BÃO HÕA)
DẠNG MẠCH VÕNG (PROGTAGLANDIN)
TẠO NĂNG LƢỢNG
DỰ TRỮ NĂNG LƢỢNG
THAM GIA VÀO CẤU TRÖC MÀNG TẾ BÀO, BÀO
QUAN
21. MẠCH RẤT DÀI (>22C)
KHÓ TAN VÌ MẠCH CARBON KỴ NƢỚC RẤT
DÀI
THÀNH PHẦN CẤU TẠO MÀNG SINH HỌC
BỀN
DHA – docosahexaenoic acid 22:7 (Δ6, 4, 7,
10, 13, 16, 19)
22. ACID BÉO KHÔNG NO
18 – 20C
CHIA LÀM 2 LOẠI DỰA THEO SỐ LIÊN KẾT
ĐÔI:
– MỘT LIÊN KẾT ĐÔI (AB KHÔNG NO ĐƠN)
– NHIỀU LIÊN KẾT ĐÔI (AB KHÔNG NO KÉP)
1 LIÊN KẾT ĐÔI: Δ9
NHỮNG LIÊN KẾT ĐÔI KHÁC: Δ12, Δ15.
TẤT CẢ ĐỀU Ở DẠNG ĐỒNG PHÂN CIS,
ĐIỂM NÓNG CHẢY THẤP HƠN DẠNG NO.
23. CÁC HỌ ACID BÉO KHÔNG NO
HỌ VÍ DỤ
ω7 hay n-7 Palmitoleic 16:1,9
ω9 hay n-9 Oleic 18:1,9
ω6 hay n-6 Linoleic 18:2, 9, 12
ω3 hay n-3 Linolenic 18:3, 9, 12, 15
24. HỌ ACID BÉO n-3:
EPA – eicosapentenoic acid C20:5
DHA – docosahexaenoic acid C22:6
Phát triển tế bào não ở thời kỳ đầu của
quá trình sinh trƣởng ở trẻ em.
25. Nhóm acid eicosanoic:
từ acid arachidonic 20:4 (Δ5, 8, 11, 14)
tiền chất của nhiều chất có hoạt tính
sinh học rất đa dạng (prostaglandin,
thromboxane, leucotrien)
28. PROSTAGLADIN (PG)
MÔ ĐỘNG VẬT CÓ XƢƠNG SỐNG
VAI TRÕ SINH HỌC PHỨC TẠP, ĐA DẠNG
TÙY LOẠI, TÙY ĐỐI TƢỢNG.
NHƢ 1 LOẠI NỘI TIẾT TỐ, CHẤT THÔNG
TIN THỨ HAI
HẠ HUYẾT ÁP, KÍCH THÍCH CO CƠ TRƠN,
ĐIỀU HÕA CHUYỂN HÓA v.v….
29. PHÂN LOẠI PROSTAGLADINS
PHÂN NHÓM TAN TRONG ETHER – PGE:
– C9 CÓ NHÓM CHỨC CETON
– HOẠT HÓA ADENYLCYSLASE TRONG TỔNG HỢP AMP
VÒNG
PHÂN NHÓM TAN TRONG ĐỆM PHOSPHAT –
PGF
– C9 CÓ NHÓM CHỨC ALCOL
– KÍCH THÍCH CO CƠ TRƠN
32. LEUKOTRIENES
ĐẦU TIÊN ĐƢỢC TÁCH TỪ BẠCH
CẦU
NHÓM CHẤT VẬN CHUYỂN TÍN
HIỆU SINH HỌC PHỔ RỘNG
33. TÍNH CHẤT VẬT LÝ
PHỤ THUỘC VÀO CHIỀU DÀI VÀ ĐỘ
NO CỦA MẠCH CARBON ACID BÉO
AB NO CÓ 12 – 24C Ở DẠNG RẮN
(NHIỆT ĐỘ PHÕNG) TRONG KHI AB
KHÔNG NO Ở DẠNG LỎNG.
34. MẠCH CÀNG DÀI CÀNG KHÓ TAN
TRONG NƢỚC
MẠCH CÀNG DÀI NHIỆT ĐỘ NÓNG
CHẢY CÀNG TĂNG
TÍNH CHẤT VẬT LÝ
35. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
PHẢN ỨNG TẠO XÀ PHÕNG
(PHẢN ỨNG TRUNG HÕA)
PHẢN ỨNG KHỬ
PHẢN ỨNG TẠO ESTER
PHẢN ỨNG OXY HÓA
PHÁN ỨNG HALOGEN HÓA
36. VAI TRÕ SINH HỌC ACID BÉO
NHÓM CARBOXYL THAM GIA TẠO LIÊN KẾT
ESTER HOẶC AMID VỚI NHỮNG CHẤT KHÁC
MẠCH HYDROCARBON QUYẾT ĐỊNH:
– TÍNH KỴ NƯỚC
– XÂY DỰNG MÀNG
– CÁCH NHIỆT.
DỰ TRỮ VÀ TẠO NĂNG LƯỢNG (MẠCH C)
40. DẠNG DỰ TRỮ ACID BÉO TRONG SINH VẬT
LÀ TRIESTERS CỦA AB VÀ GLYCEROL
CÔNG THỨC CẤU TẠO
TRIACYLGLYCEROLS
H2C – O – C – R1
HC – O – C – R2
H2C – O – C – R3
=O=O
=O
41. R1, R2, R3 LÀ GỐC
HYDROCARBON CỦA ACID BÉO
ĐA PHẦN TỪ NHỮNG ACID BÉO
KHÁC NHAU
DẦU: TRIGLYCERID CỦA AB BÁN
BÃO HÒA
MỠ: TRIGLYCERID CỦA AB BÃO
HÒA
H2C – O – C – R1
HC – O – C – R2
H2C – O – C – R3
=O=O
=O
43. (a) ACID BÉO BÃO HÒA
(b) ACID BÉO BÁN BÃO HÒA
(c) CẤU TRÚC TINH THỂ CỦA ACID
BÉO BÃO HÒA
(d) CẤU TRÚC TINH THỂ CỦA ACID
BÉO BÁN BÃO HÒA
44.
45. CẤU TRÖC BÃO HÕA KẾT HỢP CHẶT VỚI
NHAU TẠO THÀNH CẤU TRÖC BÁN TINH
THỂ CÓ HÌNH DẠNG NHẤT ĐỊNH
CẤU TRÖC BÁN BÃO HÕA THÌ KẾT HỢP
LỎNG LẺO NÊN KHÔNG CÓ CẤU TRÖC
NHẤT ĐỊNH
46. TRIACYLGLYCEROLS
DỰ TRỮ NĂNG LƢỢNG (*)
TẠO NHIỆT
CÁCH NHIỆT
TẠO CHẤT ĐỆM ĐỂ CHE CHỞ CÁC
CƠ QUAN NỘI TẠNG BÊN TRONG
KHỎI NHỮNG TÁC NHÂN CƠ HỌC
47. DỰ TRỮ NĂNG LƢỢNG ?
– NGUYÊN TỬ CARBON Ở DẠNG TỐI GIẢN HOÀN
TOÀN → TẠO NĂNG LƯỢNG TỐI ĐA TRONG
QUÁ TRÌNH OXY HÓA
– TÍNH KỴ NƯỚC, KHÔNG HYDRAT HÓA → DỰ
TRỮ LƯỢNG LỚN MÀ KHÔNG THÊM KHỐI
LƯỢNG NƯỚC
TRIACYLGLYCEROLS
52. PHOSPHATID
TÍNH CHẤT LƯỠNG CỰC
PHẦN KHÔNG PHÂN CỰC : GLYCEROL
ĐƢỢC ESTER HÓA VỚI 2 PHÂN TỬ ACID
BÉO
PHẦN PHÂN CỰC : ACID PHOSPHORIC –
BASE NITƠ
53. TÍNH CHẤT PHOSPHATID
KHÔNG HÕA TAN TRONG NƢỚC NHƢNG
CHO DẠNG DUNG DỊCH KEO GIẢ
DO TÍNH CHẤT LƢỠNG CỰC NÊN CÁC
PHOSPHOLIPID CÓ KHẢ NĂNG TẠO THÀNH
HẠT MICEL, LỚP MÀNG ĐÔI
54. LECITHIN TAN TRONG HẦU HẾT DUNG MÔI
CHẤT BÉO, TỦA TRONG ACETON
CEPHALIN TAN TRONG NHỮNG DUNG MÔI
CHẤT BÉO, TỦA TRONG ACETON VÀ
ETHANOL
TÍNH CHẤT PHOSPHATID
56. •DƯỚI TÁC DỤNG CỦA CÁC PHOSPHOLIPASE A, B, C, D
CÁC PHOSPHOLIPID DỄ DÀNG BỊ THỦY PHÂN
•PHOSPHOLIPASE DÙNG ĐỂ XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN CẤU
TẠO CỦA PHOSPHOLIPID
57. VAI TRÕ SINH HỌC
PHOSPHATID (LECITHIN) LÀ THÀNH
PHẦN CẤU TẠO CHÍNH CỦA MÀNG TẾ BÀO
(MÀNG ĐÔI)
ACID ARACHIDONIC TRONG THÀNH
PHẦN CÁC PHOSPHATID CẤU TẠO MÀNG
CÓ THỂ DỄ DÀNG TÁCH RA THÀNH DẠNG
PHOSPHOLIPASE TƢƠNG ỨNG
58. LECITHIN GIỮ VAI TRÕ QUAN TRỌNG
TRONG VIỆC HÌNH THÀNH CÁC PHỨC HỢP
LIPOPROTEIN HUYẾT TƢƠNG, VẬN
CHUYỂN CÁC LIPID GIỮA GAN VÀ MÔ
DIPALMITYL LECITHIN: LÀM CHO 2 LÁ
MÀNG PHỔI KHÔNG BỊ DÍNH LẠI.
VAI TRÕ SINH HỌC
59. CEPHALIN: GIAI ĐOẠN TẠO
THROMBOPLASTIN CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔNG
MÁU, NGUỒN CUNG CẤP ACID
PHOSPHORIC ĐỂ TẠO TẾ BÀO MỚI.
PHOSPHATIDYL INOSITOL
DIPHOSPHAT: TiỀN CHẤT TẠO TÍN HIỆU
THÔNG TIN NỘI BÀO, CHUYỂN HÓA CALCI.
VAI TRÕ SINH HỌC
61. CERID (SÁP THẬT)
ESTER CỦA ACID BÉO (NO VÀ CHƢA NO)
THỂ RẮN Ở NHIỆT ĐỘ THƢỜNG
KHÔNG TAN TRONG NƢỚC, ÍT TAN TRONG
RƢỢU, TAN TRONG DUNG MÔI HỮU CƠ,
THỦY PHÂN TRONG MÔI TRƢỜNG KIỀM
CHẤT CHỐNG THẤM SINH HỌC
62. STERID (STERYL ESTER)
ESTER CỦA ALCOL VÕNG VÀ ACID BÉO
CHOLESTERID (CHOLESTEROL ESTER) =
ESTER CỦA CHOLESTEROL VÀ ACID BÉO
68. GLYCEROPHOSPHOLIPIDS
BẢN CHẤT LÀ PHOSPHOLIPID
(PHOSPHATID)
HAI ACID BÉO GẮN Ở C1 VÀ C2 CỦA
GLYCEROL BẰNG LK ESTER
MỘT GỐC PHÂN CỰC CAO HOẶC MANG
ĐIỆN TÍCH GẮN Ở C3 BẰNG LK
PHOSPHODIESTER
69. C1: ACID BÉO BÃO HÒA C16 – C18
C2: ACID BÉO BÁN BÃO HÒA C18 – C20
THÀNH PHẦN THAY ĐỔI TÙY LOÀI VI SINH
VẬT, TÙY LOẠI MÔ TRONG CƠ THỂ
GLYCEROPHOSPHOLIPIDS
75. GLYCOLIPIDS TRUNG TÍNH
Glycosphingolipids
Cerebrosides
Globosides
Ở pH = 7: trung hòa về điện tích
Có ở màng bào tương tế bào
76. Gangliosides
SPHINGOLIPIDS PHỨC TẠP NHẤT
OLIGOSACCHARIDES Ở ĐẦU PHÂN
CỰC
N-ACETYLNEURAMINIC ACID
(NEU5AC), MỘT SIALIC ACID Ở
ĐẦU TẬN
77.
78. NHỮNG BỆNH DI TRUYỀN LIÊN QUAN ĐẾN
CHUYỂN HÓA SPHINGOLIPID
BỆNH THIẾU ENZYM CHẤT TRUNG GIAN BỊ
TÍCH TỤ
TRIỆU CHỨNG
GM1
gangliosidosis
β – galactosidase GM1 ganglioside THIỂU NĂNG TÂM THẦN,
BIẾN DẠNG XƢƠNG
Tay – Sachs β– N –
Acetylhexosaminidase
A
GM2 gangliside THIỂU NĂNG TÂM THẦN,
MÙ, YẾU CƠ
Fabry α– galactosidase A Trihexosylceramide SUY THẬN (NAM)
Gaucher β– glucosidase Glucosylceramide GAN LÁCH TO, THIỂU
NĂNG TÂM THẦN
Niemann –
Pick
Sphingomyelinase Sphingomyelin GAN LÁCH TO, THIỂU
NĂNG TÂM THẦN, CHẾT
SỚM
Krabbe β– galactosidase galactosylceramide THIỂU NĂNG TÂM THẦN
MẤT MYELIN
80. STEROID LÀ MỘT NHÓM LỚN TRONG
TỰ NHIÊN
CÓ CHỨA NHÂN STERAN
CÁC STEROID QUAN TRỌNG:
CHOLESTEROL, ACID MẬT, MUỐI MẬT
VITAMIN D
HORMON STEROID (HORMON SINH
DỤC, HORMON VỎ THƢỢNG THẬN)
84. - VÕNG CARBON ĐÁNH
THEO KÝ TỰ A, B, C, D
- NHÓM OH Ở C3 LÀ
ĐẦU PHÂN CỰC
- VAI TRÕ DỰ TRỮ VÀ
VẬN CHUYỂN BẰNG
CÁCH KẾT HỢP VỚI
ACID BÉO TẠO THÀNH
STEROL ESTER
CHOLESTEROL
85. CHẤT TIÊU BIỂU CỦA CÁC STEROL
CÓ TRONG HẦU HẾT TẾ BÀO CƠ THỂ
KHÔNG TAN TRONG NƢỚC, ACID, KIỀM
TAN TRONG ETE, CHLOROFORM, BANZEN,
ALCOL NÓNG, TAN 1 PHẦN TRONG DUNG
DỊCH CÓ CHỨA MUỐI MẬT
CHOLESTEROL
86. NHIỀU TRONG MÔ THẦN KINH, SỎI MẬT, THỂ
VÀNG CỦA BUỒNG TRỨNG
TRONG DỊCH CƠ THỂ, Ở DƢỚI DẠNG TỰ DO HOẶC
ESTER HÓA VỚI ACID BÉO.
TIỀN CHẤT CỦA NHIỀU STEROID CÓ HỌAT TÍNH
SINH HỌC QUAN TRỌNG (ACID MẬT, MUỐI MẬT,
VITAMIN D, HORMON SINH DỤC, HORMON VỎ
THỰƠNG THẬN)
CHOLESTEROL
87. CÁC STEROL KHÁC
7 – DEHYDROCHOLESTEROL CÓ NHIỀU Ở
DA, DẦU CÁ, LÀ TiỀN CHẤT VITAMIN D
ERGOSTEROL: CÓ TRONG NẤM MEN, LÖA
MẠCH
92. HORMON STEROID
DẪN XUẤT CHOLESTEROL
18C: TẠO NÊN ESTROGEN (PHENOL
STEROID)
19C: TẠO NÊN CÁC ANDROGEN (HORMON
SINH DỤC NAM)
20C: TẠO NÊN CORTICOID HAY
CORTICOSTEROID
97. LIPID ĐƢỢC VẬN CHUYỂN BẰNG CÁCH
KẾT HỢP VỚI PROTEIN TẠO THÀNH
LIPOPROTEIN (LP) HUYẾT TƢƠNG.
CÁC PROTEIN KẾT HỢP VỚI LIPID
TRONG LP GỌI LÀ APOPROTEIN
(APOLIPOPROTEIN)
99. CÁC LOẠI APOPROTEIN ĐỀU CÓ CẤU TRÖC
HÌNH CẦU
PHÁT HIỆN ĐƢỢC QUA KÍNH HIỂN VI ĐIỆN
TỬ
APOPROTEIN
100. APOPROTEIN
1. TRÊN BỀ MẶT CÁC PHÂN TỬ LP, CÁC
APOPROTEIN ỔN ĐỊNH CẤU TRÖC CỦA LP,
GIÖP LP PHÂN TÁN, VẬN CHUYỂN ĐƢỢC
TRONG MÁU
2. NHẬN DIỆN THỤ THỂ MÀNG TẾ BÀO
101. 3. ĐIỀU HÕA HỌAT TÍNH CÁC ENZYM THAM GIA
CHUYỂN HÓA CỦA CÁC LP
4. LÀ PROTEIN CHUYỂN VẬN, APOPROTEIN DỄ
DÀNG TRAO ĐỔI PHẦN LIPID GIỮA CÁC LP
APOPROTEIN
102. VÍ DỤ:
APO C – II:
HOẠT HÓA QUÁ TRÌNH THỦY PHÂN TG BỞI
LIPOPROTEIN LIPASE
THIẾU APO C – II → TĂNG TG MÁU
APO E:
LIÊN QUAN ĐẾN BỆNH ALZHEIMER KHI Ở DẠNG ĐỒNG
HỢP LẶN
103. Trọng lượng phân tử của các loại apoprotein
huyết tương người
A – I
28,300
A – II
17,400
B – 48
241,000
B – 100
513,000
C – I
7,000
C – II
10,000
C –III
9,300
D
35,000
E
33,000
104. PHÂN LOẠI APOPROTEIN
CHIA THEO HỌ, ĐẶT THEO CHỮ CÁI A, B,
C, D, E
TRONG CÙNG 1 HỌ: NẾU CÓ THAY ĐỔI
CẤU TRÖC BẬC 1 THÌ THÊM SỐ LA MÃ (I,
II, III)
105. APOPROTEIN A
GỒM APO A – I VÀ A – II
APO A – I:
– CÓ 6 ĐỒNG DẠNG (ISOFORM)
– THÀNH PHẦN APO CHÍNH CỦA HDL
– GEN Ở NST 11
106. APOPROTEIN B
B – 48
– TỔNG HỢP Ở RUỘT
– LÀ APO CỦA CM
B – 100
– TỔNG HỢP Ở GAN
– THÀNH PHẦN CỦA CẢ 4 LOẠI LP
107. APOPROTEIN C
GỒM 3 ISOPROTEIN C – I, C – II, C – III (C
– III0, C – III1, C – III2)
KHI ĐÓI: Ở TRONG HDL
KHI NO: Ở TRONG CM, VLDL
APO C – I : (+) LACT, (-) PHOSPHOLIPASE
A2
108. TỔNG HỢP Ở GAN
CÓ 3 DẠNG:
– E3: PHỔ BIẾN
– E4: CYSTEIN 112 ARGININ
– E2: ARGININ 158 CYSTEIN
CÓ 6 KIỂU HÌNH
APOPROTEIN E
109. LIPOPROTEIN
LIPOPROTEIN LÀ ĐẠI PHÂN TỬ PHỨC HỢP
HÌNH CẦU, NHỎ HƠN HỒNG CẦU,
VẬN CHUYỂN CÁC LIPID HUYẾT TƢƠNG KỴ
NƢỚC, ĐẶC BIỆT LÀ CHOLESTEROL VÀ
TRIGLYCERID.
110. LP CÓ CẤU TẠO 2 LỚP : LÕI TRUNG TÂM
VÀ ÁO BỀ MẶT
LÕI : LIPID KỴ NƢỚC (TG VÀ CE)
ÁO BỀ MẶT : PROTEIN VÀ LIPID PHÂN CỰC
(C VÀ PL)
LIPOPROTEIN
118. Đặc điểm của một số loại lipoprotein huyết
tương người
CM VLDL LDL HDL
Tỉ trọng < 0.95 0.95 – 1.006 1.019 – 1.063 1.063 – 1.210
Thành phần
Protein 2 8 22 40 – 45
Triacylglycerol 86 55 6 4
Cholesterol ester 3 12 42 12 – 20
PL 7 18 22 25 – 30
Apoprotein A-I, A-II, B-48,
B-100, C-I, C-
II, C-III
B-100, C-I, C-
II, C-III, E
B-100 A-I, A-II, C-I,
C-II, C-III, D,
E
119. Apolipoprotein LP PTL Nơi tổng hợp Chức năng
A –I HDL 28.000 RUỘT, GAN YẾU TỐ HOẠT HÓA LCAT
THÀNH PHẦN CẤU TRÚC HDL
A-II HDL 17.000 RUỘT, GAN THÀNH PHẦN CẤU TRÚC HDL
A-IV CM, HDL 46.000 RUỘT KẾT HỢP VỚI LIPOPROTEIN GIÀU TG
YẾU TỐ HOẠT HÓA LCAT
B-100 LDL, VLDL 550.000 GAN LIGANT CHO THỤ THỂ LDL
B – 48 CM 260.000 RUỘT, GAN TÁC DỤNG VỚI THỤ THỂ NHẬN ApoE Ở TẾ BÀO
GAN
C – I CM, VLDL, HDL 7600 GAN CHƯA RÕ
C – II VLDL, HDL, CM 8916 GAN KÍCH THÍCH TỐ LIPOPROTEIN LIPASE NGOÀI
GAN
C – III VLDLD, HDL, CM 8750 GAN ỨC CHẾ SỰ HẤP THU HẠT MỠ
D HDL 20.000 CHUYỂN HÓA CHOLESTEROL
E CM, VLDL, HDL 30.000 GAN CHẤT KẾT NỐI VỚI THỤ THỂ CỦA CM, THỤ THỂ
LDL
LCAT: LECITHIN CHOLESTEROL ACYLTRANSFERASE
120. LIPOPROTEIN GIÖP NHŨ TƢƠNG HÓA 500
mg LƢỢNG LIPID CƠ THỂ HẤP THU VÀO
TRONG 100 ml MÁU SAU ĂN
TRONG 500 mg CÓ:
– 120 mg TG
– 220 mg CHOLESTEROL
– 160 mg PHOSPHOLIPID
VAI TRÒ LIPOPROTEIN
121. VAI TRÒ LIPOPROTEIN
TĂNG TÍNH HÕA TAN CỦA CÁC LIPID ĐỂ
LIPID DỄ DÀNG ĐƢỢC VẬN CHUYỂN TRONG
MÁU GIỮA CÁC MÔ.
CÁC APOLIPOPROTEIN HOẠT HÓA ENZYM;
CÓ VAI TRÕ ĐẶC HIỆU ĐỐI VỚI THỂ NHẬN
LIPOPROTEIN CỦA TẾ BÀO
122. TÀI LIỆU THAM KHẢO
Hóa sinh y học
Lehninger Principles of Biochemistry (4th
edition)
Harper’s Biochemistry (24th edition)
Biochemistry 3rd edition (Mathews, Van
Holde, Ahern)
123. Phân loại lipid theo vai trò và chức năng
Hệ thống danh pháp của acid béo
Cách đánh số carbon
Vai trò của họ acid béo ᵚ 3
Phân loại PG
Triacylglycerol
Phosphatid: tính chất, enzym thủy phân, vai
trò sinh học
Sphingolipid
124. Thành phần lipid của màng sinh học
Cấu trúc nhân steran
Lipoprotein
– Đặc điểm của apoprotein
– Đặc điểm của các loại lipoprotein huyết tƣơng
