(Para)myxovirus

1. Trao đổi trực tuyến tại:
http://www.mientayvn.com/Y_online.html

2. PARAMYXOVIRUSES
PGS. TS. Cao Minh Nga
Goàm:
1. Virus AÙ cuùm (human parainfluenza virus - HPIV)
2. Virus hoâ haáp hôïp baøo (respiratory syncytial virus - RSV)
3. Virus sôûi (measles (rubeola) virus)
4. Virus quai bò (mumps virus)

3. Hoï PARAMYXOVIRUS
Gioáng (genus) Thaønh vieân (member) Glycoprotein
Paramyxovirus HPIV 1 HN, F
HPIV 3
Rubulavirus HPIV 4 HN, F
Mumps virus
Morbillivirus Measles virus H, F
Pneumovirus Human RSV G, F

4. PARAMYXOVIRUSES:
Sô ñoà caáu truùc

5. * Hình thaùi hoïc
* Glycoproteins ‟ khoâng taïo gai nhoâ cao nhö virus cuùm:
* HN: hoaït tính NKHC + neuraminidase;
Virus sôûi ‟ chæ coù protein H,
RSV - coù protein G,  caû 2 hoaït tính.
- F (goàm F1 + F2): hoøa maøng, NKHC
* Caùc protein :
- M (ñeäm): lieân keát maët trong MBN.
- NP: nucleoprotein.
- L & P: hoaït tính polymerase.

6. * Taêng tröôûng: trong baøo töông TB

7. (Parainfluenza viruses)
 Gaây nhieãm hh caáp tính / ngöôøi:
- Beänh  caûm cuùm / ngöôøi lôùn
- VPQ
- Vieâm taéc thanh quaûn (croup)/ treû em
- Vieâm phoåi (VP) / treû em

8. * Tính chaát virus
(Parainfluenza virus)
- Hình caàu, 2R  100 - 300 nm
- RNA & nucleocapsid:  paramyxovirus
- MBN:
+ 2 loaïi gai: H, N
+ F: protein lieân keát  TB khoång loà ña nhaân
- KN:
+  bieán ñoåi
+ 4 type (1-4):  tính KN, CPE, tính gaây beänh
- KT cuûa H & F: trung hoøa tính nhieãm virus

9. * Dòch teã hoïc
(Parainfluenza virus)
- Laây truyeàn: ñöôøng hh
- KyÙ chuû: + ngöôøi, ÑV;
+ caùc doøng virus ÑV: khoâng nhieãm cho ngöôøi.
- Caû 4 type:
+ lan roäng khaép TG,
+ löu haønh suoát naêm.

10. * Sinh beänh hoïc
(Parainfluenza virus)
- Ñöôøng hh treân & döôùi, viremia (-)
- Phaàn lôùn: nhieãm tieàm aån
- Type 1 & 2: vieâm taéc thanh quaûn, vieâm hoïng
- Type 3: thöôøng khoâng gaây beänh
- Type 4: hieám khi gaây beänh, tröø caûm laïnh

11. * Laâm saøng
(Parainfluenza virus)
- Laø taùc nhaân chính gaây vieâm taéc thanh quaûn
(vieâm thanh - khí - pheá quaûn caáp) / TE < 5 t.
 TC ñieån hình: ho khan döõ doäi
- Gaây beänh hh :
+ caûm laïnh,
+ vieâm hoïng,
+ VPQ & VP.

12. * Chaån ñoaùn ()
(Parainfluenza virus)
-  LS: chuû yeáu
-  PTN:
+ phaân laäp virus / nuoâi caáy TB (10 ngaøy).
+ MDH:  hieäu giaù KT  4 laàn.

13. * Phoøng & ñieàu trò
(Parainfluenza virus)
Khoâng coù thuoác choáng virus + vaêcxin
hieäu quaû.

14. (RSV - Respiratory Syncytial Virus)
Gaây beänh:
- VP, VPQ/ treû em.
- Vieâm nhieãm ñöôøng hh treân/ ngöôøi lôùn.

15. * Tính chaát virus (RSV)
- Hình caàu, 2R  100 - 150 nm
- RNA & nucleocapsid:  paramyxovirus
- MBN: gai coù protein F lieân keát vôùi TB (F: fusion)
 TB hoøa nhaäp laïi  hôïp baøo
 Teân virus: "hôïp baøo"
- KN: 1 loaïi
- KT khaùng F proteins: trung hoøa tính nhieãm virus
- Ñeà khaùng (-): t, ether, > 50C
(+): baûo quaûn toát ôû -70C

16. * Sinh beänh hoïc (RSV)
- Nhieãm virus: khu truù taïi ñöôøng hh, viremia (-)
- Treû lôùn + ngöôøi lôùn:
vieâm nhieãm nheï / ñöôøng hh giöõa
- Treû nhoû:
+ vieâm nhieãm naëng hôn / ñöôøng hh döôùi
+ cô cheá beänh sinh: MD beänh lyù
- IgG (töø meï) + RSV ( IgE + histamin)
 toån thöông TB hh

17. * Mieãn dòch hoïc (RSV)
- Tính sinh MD: khoâng hoaøn toaøn
(nhieãm nhieàu laàn)
chöa roõ nguyeân nhaân
(duø khoâng do bieán ñoåi KN)
- IgA  daàn theo löùa tuoåi

18. * Daáu hieäu laâm saøng (RSV)
- Treû nhoû: VP, VPQ
(beänh ñöôøng hh döôùi)
- Treû lôùn + ngöôøi lôùn: caûm laïnh
(nhieãm ñöôøng hh treân)

19. * Chaån ñoaùn PTN (RSV)
- MDHQ: pheát nhuoäm BM hh
- IgG:  hieäu giaù KT  4 laàn
- Phaân laäp virus:
+ caáy beänh phaåm: caøng nhanh caøng toát
+ TB phoâi ngöôøi, thaän khæ
+ CPE: hôïp baøo
(TB bò huûy hoaïi lieân keát caùc khoâng baøo laïi)

20. * Dòch teã hoïc (RSV)
* Laây truyeàn: ñöôøng hh
tieáp xuùc tröïc tieáp: tay  muõi, mieäng
- Dòch moãi muøa ñoâng / toaøn TG
- Haàu nhö moãi ngöôøi bò nhieãm moãi ba naêm
- Gaây dòch nhieãm virus hh / caùc beänh nhi

21. * Phoøng ngöøa (RSV)
- BP chung: röûa tay saïch seõ, mang gaêng
 giaùn ñoaïn laây truyeàn
 traùnh dòch / BV
- Interferon
- BP ñaëc hieäu: vaêcxin (ñang NC)

22. (mumps virus)
“to mump”

23. * Tính chaát virus (mumps virus)
 Caáu truùc:
+ RNA & nucleocapsid:  paramyxovirus
+ MBN: 2 loaïi gai H + N
 lieân keát vôùi TB, tieâu huyeát
- 1 serotype
- KT trung hoøa  N
- KN KHBT: + "S" (soluble)/nucleoprotein  ,
+ “V” (viral)/envelope  nhieãm laâu.

24. * Sinh beänh hoïc (mumps virus)
- virus  ñöôøng hh treân, döôùi
 moâ lympho  viremia 
tuyeán  (mang tai, tinh hoaøn,
buoàng tröùng, tuïy, giaùp), cô
quan  (maøng naõo (moät soá ca)
- (): virus/ nieâm maïc mieäng 
oáng Stenon  tuyeán mang tai
- virus baøi tieát / nöôùc tieåu
 NT () laø nguoàn nhieãm

25. * Mieãn dòch hoïc (mumps virus)
- MD suoát ñôøi / ngöôøi ñaõ bò beänh
- KT meï  nhau
 con: ñöôïc baûo veä 6 thaùng

26. * TC laâm saøng (mumps virus)
- UÛ beänh: 18 -21 ngaøy
- Tieàn trieäu: soát, meät moûi, bieáng aên, ñau cô
- TC:
(-):  20%,
chæ coù TC hh:  50%,
TC ñieån hình (# 1 tuaàn):  30-40%
+ söng tuyeán mang tai (1 hoaëc 2 beân),
+ ñaëc bieät: ñau tuyeán mang tai khi uoáng
nöôùc chanh.

27. * Bieán chöùng (mumps virus)
1. Vieâm tinh hoaøn sau daäy thì:
2 beân  voâ sinh (Sterility)
1 beân  (-) voâ sinh
2. VMN voâ truøng: laønh tính, töï giôùi haïn, di chöùng (-)
 (): VN (hieám)
(3 taùc nhaân chính / VMN voâ truøng: virus quai
bò, coxackievirus, echovirus)
3. Vieâm tuyeán  (buoàng tröùng, tuïy, giaùp, vuù): hieám
4. Vieâm cô quan  (thaän, cô tim, khôùp): -”-

28. * Chaån ñoaùn PTN (mumps virus)
1. Phaân laäp virus:
töø tuyeán nöôùc boït, DNT, nöôùc tieåu, maùu
2. HTH: - IgG: hieäu giaù KT  4 laàn (HI, CF)
- CF: tìm KT S & V (viral)
+ KT S (+)   (+)
+ KT V (+)   ñaõ nhieãm virus töø tröôùc
3. Test maãn caûm ôû da

29. * Dòch teã hoïc (mumps virus)
* Laây truyeàn: ñöôøng hh
- Kyù chuû töï nhieân: ngöôøi
- Dòch/ toaøn TG, cao ñieåm: muøa ñoâng,
-  30% TE nhieãm tieàm aån coù ñaùp öùng MD.

30. * Phoøng ngöøa (mumps virus)
- Chuû ñoäng: vaêcxin soáng  ñoäc löïc (1967)
vaêcxin tam lieân (MRM /ROR): ngöøa sôûi, quai bò, rubella
 hieäu quaû laâu naêm + t/d phuï
 ID cho treû  15 thaùng, nhaéc laïi: 4 – 6t
 Choáng chæ ñònh: suy giaûm MD, phuï nöõ mang thai
- Thuï ñoäng: - globulin khoâng ngaên ngöøa hoaëc 
nheï vieâm tinh hoaøn.

31. * Ñieàu trò (mumps virus)
- Khoâng coù thuoác ñaëc hieäu
- Khaùng sinh: khi boäi nhieãm VK

32. (MEASLES (Rubeola) VIRUS)
“measles” (tieáng Ñöùc): noát boûng roäp, phoàng da
 BEÄNH SÔÛI (measles ):
- Beänh phaùt ban phoå bieán / daân soá  - Möùc laây lan  
- Hoa kyø: + tröôùc 1963 (vaccin): 500.000 ca maéc/naêm
+ naêm 2000: 86 ca (ngöôøi nhaäp cö)
- Caùc nöôùc  PT (naêm 2000): 30 trieäu maéc, 770.000 cheát

33. * Tính chaát virus (measles virus)
* Caáu truùc:
- Hình caàu, 2R  140 nm (: hình sôïi)
- RNA & nucleocapsid:  paramyxovirus
- MBN: gai H: NKHC khæ
F: lieân keát vôùi TB + tieâu huyeát
* Ñeà khaùng  (+): 56C/ 30', 36C/ nhieàu ngaøy,
22C/ 2 tuaàn
(-): UV, formalin 1/4.000 / 37C / 4 ngaøy

34. * Tính chaát virus (measles virus) - 2
- 1 serotype duy nhaát
- KN NKHC
- Tính ñoät bieán: (-)
- Nuoâi caáy : TB thai ngöôøi + gaø, Hela, Hep-2,
TB thaän choù
- Gaây beänh thöïc nghieäm: khæ

35. Typical cytopathic effects (CPE) of syncytium formation
associated with measles virus replication in
(A) Vero cells

36. (B) lung tissue of a monkey with giant cell
pneumonia.

37. Measles virus-induced syncytia.
Vero cells infected with the Edmonston strain of MV
and stained with a fluorescently labeled antibody to MV.

38. * Sinh beänh hoïc (measles virus)
- Virus  TB BM hh treân/döôùi  moâ lympho 
viremia  TB noäi moâ:  sinh (Koplik) 
viremia  da (phaùt ban)
- Phaùt ban: do vieâm maïch (phöùc hôïp KN-KT),
hoaïi töû TB BM / tónh maïch nhoû.
- TB khoång loà ña nhaân:
do protein lieân keát TB / caùc gai

39. * Mieãn dòch hoïc (measles virus)
- MD suoát ñôøi / ngöôøi ñaõ maéc beänh
- IgG: trung hoøa virus/ viremia
- MD qua trung gian TB: quan troïng
- KT meï  em beù < 6 thaùng:  maéc beänh

40. * TC laâm saøng (measles virus)
- UÛ beänh: 10 - 14 ngaøy
- Tieàn trieäu (3-5 ngaøy): soát, VKM (sôï aùnh saùng),
soå muõi, ho.
- Toaøn phaùt /  BN:
+ noát Koplick (ñieåm traéng giöõa neàn hoàng)/
NM mieäng  
+ ban saàn: maët  toaøn thaân  töù chi
+ caùc noát ban  maøu naâu nhaït

41. * TC laâm saøng (measles virus) – 2
Child with a rash due to measles virus infection

42. * TC laâm saøng (measles virus) – 3
* Sôûi khoâng ñieån hình:
+ ôû ngöôøi lôùn, hieám gaëp: ngöôøi duøng vaccin cheát
ñaõ laâu bò nhieãm virus sôûi.
+ phaùt ban khoâng ñieån hình, noát Koplick (-)
* Möùc ñoä beänh:
: ngöôøi lôùn, treû nhoû < 5t,
: treû lôùn & thieáu nieân

43. * Bieán chöùng (measles virus)
Neáu BN khieám khuyeát ÑÖ MD TB, () naëng
1. Vieâm phoåi: do virus sôûi hoaëc VK (60% cheát do sôûi)
2. Vieâm muõi haàu, vieâm tai giöõa do VK: thöôøng gaëp
3. Vieâm naõo (1/1.000 ): + töû vong: 10%,
+ di chöùng vónh vieãn (ñieác, RL taâm thaàn): 40%
4. Vieâm toaøn naõo xô cöùng baùn caáp:
sau 1-15 naêm  töû vong: raát hieám (1 phaàn trieäu).

44. Bieán chöùng thaàn kinh
(measles virus)

45. * Chaån ñoaùn (measles virus)
  LS: chuû yeáu/ cas ñieån hình
  PTN: cas khoù, nghi ngôø
- phaân laäp virus
- HTH (ELISA, HI, …):
+ IgM
+IgG:  hieäu giaù KT.

46. * Dòch teã hoïc (measles virus)
* Laây truyeàn: ngöôøi – ngöôøi: qua ñöôøng hh
„ (th/k tieàn trieäu  vaøi ngaøy sau phaùt ban)
- Kyù chuû töï nhieân: ngöôøi
- Gaây dòch / 2-3 naêm / toaøn TG
- Möùc ñoä laây lan  - Cao nhaát: 2 – 3 ngaøy tröôùc phaùt ban.
- Tæ leä : TE > 6 thaùng, SDD

47. * Phoøng ngöøa (measles virus)
- BP chung: + caùch ly BN
+ khöû truøng ñoà duøng nhieãm chaát xuaát tieát
- BP ñaëc hieäu:
+ vaccin soáng  ñoäc löïc (MRM /ROR):
+ vaccin cheát: khoâng duøng
+ -globulin: cho ngöôøi chöa chích ngöøa / uû beänh

48. * Ñieàu trò (measles virus)
- Khoâng coù thuoác  ñaëc hieäu
- Khaùng sinh: khi boäi nhieãm

49. PARAMYXOVIRUSES gaây beänh khaùc
- Nipah virus
- Hendra virus
Laø taùc nhaân gaây beänh môùi xuaát hieän ôû
Malaysia, Australia/nhöõng naêm gaàn ñaây.