Σχόλια πάνω στη διαβούλευση σχεδίου νόμου Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων

1. «ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»
Σχόλια επί των άρθρων.
Άρθρο 01 – Σκοπός – ορισμοί
Ορισμός του «εμπειρογνώμονα» είναι αρκετά γενικός και ασαφής χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Ως
«Εμπειρογνώμονας» στα πλαίσια του παρόντος νόμου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί
οποιοδήποτε επιστήμονας (π.χ. οικονομολόγος) που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες
προς επιχειρήσεις σχετικά με αναδιαρθρώσεις δανεισμού, εκπόνηση στρατηγικών σχεδίων
ανάπτυξης κτλ. Δεν υπάρχει πιστοποιημένο αντίστοιχο επάγγελμα στην Ελλάδα και δεν θα
πρέπει να περιοριστεί σημαντικά ο αριθμός των επιστημόνων που μπορούν να
συμμετέχουν στη διαδικασία. Ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις οι απαιτήσεις για το σχέδιο
αναδιάρθρωσης δεν απαιτούν εξειδικευμένους «εμπειρογνώμονες» που θα ανεβάσουν
σημαντικά το κόστος. Οι επιχειρήσεις και οι πιστωτές μπορούν από μόνες τους να
επιλέξουν τους κατάλληλους «εμπειρογνώμονες» καθώς έχουν γνώση της αγοράς ενώ η
επιτυχία ή αποτυχία του σχεδίου αφορά σε μεγαλύτερο βαθμό τους ίδιους.
Άρθρο 02 – Πεδίο Εφαρμογής
Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα και σε όσους έχουν κάνει διακοπή δραστηριότητας και
ενδεχομένως ακόμη έχουν οφειλές. Οι επιχειρηματίες φυσικά πρόσωπα που έχουν
διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα δεν μπορούν να υπαχθούν στον Νόμο
Κατσέλη (Ν. 3869/2010), εφόσον η μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμών επήλθε κατά τον
χρόνο που ασκούσαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Θα πρέπει να υπάρχει
κάποια πρόβλεψη και για τα πρόσωπα αυτά καθώς με τη μη ένταξη τους τόσο στο Νόμο
Κατσέλη όσο και της δυνατότητας ρύθμισης των οφειλών τους με τον εξωδικαστικό
μηχανισμό παραμένουν απροστάτευτα χωρίς δυνατότητα ρύθμισης οφειλών. Επίσης καμία
εξαίρεση δεν πρέπει να υπάρχει και για τη συμμετοχή του συνόλου των ελευθέρων
επαγγελματιών.
Η απαγορευτική προϋπόθεση για υποβολή αίτησης αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία
εξωδικαστικής ρύθμισης του παρόντος νόμου, σε περίπτωση που οι απαιτήσεις ενός
πιστωτή υπερβαίνουν ποσοστό 85% των συνολικών απαιτήσεων κατά του οφειλέτη δεν έχει
καμία λογική και επίσης εξαιρεί μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που θα μπορούσαν να
εκμεταλλευτούν τη διαδικασία να ρυθμίσουν τις οφειλές και να συνεχίσουν να λειτουργούν
παράγοντας πλούτο, διατηρώντας τις θέσεις εργασίας και το συναλλακτικό κύκλωμα με
πελάτες – προμηθευτές. Οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις συνηθίζουν να
συναλλάσσονται και τα δάνεια τους χορηγούνται ως επί το πλείστον από μία τράπεζα όπου
έχει αναπτυχθεί σχέση εμπιστοσύνης και θα πρέπει να τους δοθεί η δυνατότητα να
υπαχθούν στη ρύθμιση. Επίσης πολλές επιχειρήσεις προκειμένου να συνεχίσουν να
λειτουργούν εξόφλησαν τις οφειλές τους προς ασφαλιστικά ταμεία και εφορία για να
μπορέσουν να λειτουργούν έχοντας ως ληξιπρόθεσμο ένα δάνειο. Το σύνολο αυτών των

2. επιχειρήσεων που μπορεί να είναι βιώσιμες δεν θα έχουν τη δυνατότητα να υπαχθούν στη
συγκεκριμένη ρύθμιση.
Άρθρο 03 – Κριτήρια επιλεξιμότητας
Σχετικά με τα κριτήρια επιλεξιμότητας και πιο συγκεκριμένα με την προϋπόθεση για
τουλάχιστον μία χρήση κερδοφόρα στην τελευταία τριετία, είναι αρκετά περιοριστική και
αφήνει εκτός διαδικασίας μεγάλο πλήθος επιχειρήσεων που μπορούν να υπαχθούν και να
εξυγιανθούν. Πολλές επιχειρήσεις με την έντονη οικονομική κρίση των τελευταίων ετών εν
δυνάμει βρίσκονται σε διαδικασία μετασχηματισμού και στρατηγικής αναδιάρθρωσης με
συνέπεια να προσαρμόζουν τη λειτουργία τους στα νέα δεδομένα. Αυτή η διαδικασία
αποδίδει σε βάθος χρόνου και ενδεχομένως οι επιχειρήσεις να παρουσιάζουν κέρδη στα
επόμενα έτη. Η κερδοφορία μιας χρήσης ή η θετική καθαρή θέση δεν διασφαλίζει τη
βιωσιμότητα της επιχείρησης. Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα και σε επιχειρήσεις που
δεν έχουν κερδοφορία ή θετική καθαρή θέση να υπαχθούν στη ρύθμιση. Ενδεχομένως με
την υποβολή ενός βιώσιμου επιχειρηματικού σχεδίου όπου παρουσιάζεται αιτιολογημένα η
δυνατότητα της επιχείρησης να παρουσιάσει κέρδη μέσα στα επόμενα χρόνια. Επίσης
υπάρχει μεγάλο όγκος επιχειρήσεων (όπως κατασκευαστικές κτλ) οι οποίες τα πρώτα
χρόνια (περίοδο κατασκευής) έχουν συσσωρευμένες ζημίες και τα επόμενα χρόνια (από
πωλήσεις , εισπράξεις) παρουσιάζουν κέρδη.
Άρθρο 06 – Διορισμός συντονιστή-Δικαίωμα αποποίησης
Δεν υπάρχει κανένας λόγος για να δημιουργηθεί νέο μητρώο καθώς και οποιοσδήποτε
γεωγραφικός και αριθμητικός περιορισμός. Υπάρχει μητρώο διαπιστευμένων
διαμεσολαβητών οι οποίοι έχουν τις δεξιότητες, τις γνώσεις να εκπληρώσουν το
συντονισμός της παρούσας διαδικασίας. Οποιαδήποτε διαδικασία δημιουργίας νέου
μητρώου δημιουργεί υποψίες προώθησης συγκεκριμένων ατόμων. Η διαδικασία του
συντονισμού της συγκεκριμένης ρύθμισης μπορεί να εκπληρωθεί με βάση την κατάρτιση
που έχουν όλοι οι διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές ανεξαρτήτου επιστημονικής ιδιότητας
(νομικοί, οικονομολόγοι, ψυχολόγοι κτλ). Οι διαδικασία αφορά μεγάλο μέρος των
επιχειρήσεων και των πολιτών και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αξιοποιηθεί το σύνολο
των διαπιστευμένων διαμεσολαβητών και όχι ένας συγκεκριμένος αριθμός.
Επίσης η επιλογή του διαμεσολαβητή – συντονιστή θα πρέπει να γίνει ελεύθερα από τα
μέρη όπως προβλέπεται και από το νόμο 3898/2010 καθώς αυτό δεν αναιρεί την
ανεξαρτησία, ουδετερότητα, αμεροληψία του διαμεσολαβητή.
Επειδή είναι ουσιαστικά η πρώτη επίσημη θεσμική προσπάθεια να ξεκινήσει να λειτουργεί
έστω και με κάποιες ιδιαιτερότητες ο θεσμός της διαμεσολάβησης είναι εξαιρετικά
σημαντικό να γίνει με τις σωστές συνθήκες και επιλογές προκειμένου να αποτελέσει
αφετηρία για τη διάδοση και λειτουργία τους στο σύνολο του πεδίου εφαρμογής του.
Καταχρηστικές και αμφίβολες πρακτικές θα οδηγήσουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

3. Άρθρο 08 – Διαδικασία διαπραγμάτευσης – Υποχρεώσεις εχεμύθειας και ειλικρίνειας
Η διαδικασία θα πρέπει να προβλέπει τα κατάλληλα μέτρα για την ταχύτερη και
αποδοτικότερη επικοινωνία μεταξύ οφειλέτη – πιστωτών και συντονιστή περιορίζοντας όσο
είναι δυνατόν τόσο το κόστος όσο και το χρόνο. Η χρήση ψηφιακών μέσων είναι προς αυτή
την κατεύθυνση ενώ θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την διασφάλιση των
πληροφοριών κατά την ανταλλαγή αρχείων με προσωπικά δεδομένα.
Άρθρο 09 – Υποχρεωτικοί κανόνες σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών
Θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για τη σημασία της αξίας των ακινήτων όταν αυτά δεν
μπορούν να πουληθούν / ρευστοποιηθούν στην αξία που υπολογίστηκε. Πολλές φορές
έχουμε το ενδεχόμενο να υπολογίζουμε αξίας ακινήτων σε τιμές όπου δεν δύναται να
ρευστοποιηθούν. Με βάση την αγορά ακινήτων αυτή τη στιγμή καθώς και την τάση που
υπάρχει είναι δύσκολο πολλά από αυτά τα ακίνητα να ρευστοποιηθούν στις αξίες που
υπολογίζονται από τους πιστοποιημένους εκτιμητές.
Άρθρο 10 – Αμοιβή του συντονιστή
Η αμοιβή του συντονιστή θα πρέπει τουλάχιστον και αναλογικά να υπολογίζεται με βάση
τις εργατοώρες που απαιτούνται τόσο για την μελέτη των στοιχείων όσο και για τη
διεκπεραίωση του συνόλου της διαδικασίας. Επίσης κάθε υπόθεση ενδεχομένως θα έχει τις
δικές της συνθήκες και αντίστοιχες ανάγκες. Π.χ. μία υπόθεση θα μπορεί να κλείσει άμεσα
με τη συμφωνία των πιστωτών στην πρόταση του οφειλέτη και σε άλλες περιπτώσεις θα
χρειαστεί η αντιπρόταση των πιστωτών, τυχόν διορθώσεις επί αυτών, επανυπολογισμός της
αξίας των ακινήτων, διορισμός «εμπειρογνώμονα» κτλ όπου θα απαιτηθούν διπλάσιες και
τριπλάσιες ώρες εργασίας του συντονιστή.
Άρθρο 11 – Διορισμός εμπειρογνώμονα
Θα πρέπει σε περίπτωση όπου ο οφειλέτης καταθέσει σχέδιο βιωσιμότητας το οποίο
γίνεται αποδεκτό από την πλειοψηφία των πιστωτών να μην απαιτείται διορισμός
εμπειρογνώμονα.
Άρθρο 12 – Επικύρωση από το δικαστήριο
Ένα από τα πιο βασικά ζητούμενα της όλης διαδικασίας είναι η ταχύτητα και το κόστος της
διαδικασίας καθώς η βιωσιμότητα των προτεινόμενων σχεδίων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό
από την άμεση υλοποίηση της. Η διαδικασία επικύρωσης από το δικαστήριο θα πρέπει να
γίνει άμεσα και για το λόγο αυτό ενδεχομένως η επιλογή των Ειρηνοδικείων είναι

4. καταλληλότερη τόσο κυρίως για λόγους ταχύτητας όσο και δευτερεύοντος για λόγους
κόστους.
Άρθρο 16 – Ηλεκτρονική πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών
Ακόμα και σε περιπτώσεις μικρών επιχειρήσεων είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπολογιστεί η
βιωσιμότητας της επιχείρησης και της ικανότητας αποπληρωμής των υποχρεώσεων της από
αυτοματοποιημένο ηλεκτρονικό σύστημα καθώς δεν μπορεί να υπολογίσει σύνθετους
παράγοντες όπως μελλοντική οικονομική πορεία, περιορισμός κόστους λειτουργίας κτλ…
Ελευθέριος Μπαρμπάτσαλος
Οικονομολόγος, MSc, MBA
Σύμβουλος Επιχειρήσεων – Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής