1. Danas Conference Center - Hotel Hyatt Regency
sreda, 16. oktobar 2013. godine
Slavko Đumić, zamenik predsednika Saveta Republičke
agencije za poštanske usluge*
U pripremi materijala i izradi prezentacije učestvovala Lidija Gligorić,
viši saradnik za regulaciju tržišta u Republičkoj agenciji
*Ovde izneti stavovi predstavljaju lični stav autora i ne predstavljaju nužno i stavove Republičke agencije za poštanske usluge

2. U ZEMLJAMA SA NERAZVIJENOM MALOPRODAJNOM, A SNAŽNOM I
MODERNOM POŠTANSKOM MREŽOM, ELEKTRONSKA TRGOVINA, UZ
ODREĐENU INSTITUCIONALNU PODRŠKU, MOŽE PREDSTAVLJATI
ZNAČAJNU PODRŠKU RAZVOJU PRIVREDE UOPŠTE, SA POSEBNO
STIMULATIVNIM DELOVANJEM NA POSLOVNE AKTIVNOSTI MALIH I
SREDNJIH PREDUZEĆA, UZ POTENCIJALNO URAVNOTEŽAVANJE
REGIONALNOG RAZVOJA
ALI
ELEKTRONSKA TRGOVINA JESTE I KANAL KOJI SE MASOVNO KORISTI ZA
PLASIRANJE KRIVOTVORENE ROBE, ROBE SA NEODGOVARAJUĆIM I
„ČUDOTVORNIM” SVOJSTVIMA, ZA IZBEGAVANJE PLAĆANJA POREZA,
„PRANJA” NOVCA I SL.
OVA DRUGA KARAKTERISTIKA ZNAČAJNO OGRANIČAVA
OSTVARENJE NA POČETKU POMENUTOG CILJA!

3. POJEDINAČNI SLUČAJEVI JESU INDIKATIVNI, ALI ŠTA SA SISTEMSKIM PROBLEMIMA?
POJEDINAČNI PROBLEMI – POJEDINAČNE MERE, MAHOM REPRESIVNE
SISTEMSKI PROBLEMI – SISTEMSKA REŠENJA, PREVASHODNO
REGULATORNA
PRIMER:
POJEDINAČNI PROBLEM: CIGLA UMESTO LAPTOPA
SISTEMSKI PROBLEM: LAPTOP NEODGOVARAJUĆIH TEHNIČKIH KARAKTERISTIKA,
LAPTOP BEZ POTREBNIH ATESTA, LAPTOP SA PIRATSKIM SOFTVEROM, NEPLAĆANJE
POREZA...
Svake 44 sekunde neko postane žrtva pošto se odluči da kupi robu sa čijim
se „čudotvornim mogućnostima” upozna putem Interneta.
1400 sumnjivih sajtova samo u oblasti zdravlja, što je rezultiralo
podizanjem tužbi protiv 18 kompanija i detaljnim istragama koje su u toku
a obuhvataju još 200 firmi u 19 zemalja širom sveta

4. PREDLOG REGULATORNOG OKVIRA
PROBLEM NIJE NEKA EVENTUALNO LOŠA REGULACIJA, NEGO NEPOSTOJANJE BILO
KAKVOG REGULATORNOG OKVIRA NA TRŽIŠTU POŠTANSKIH USLUGA, KADA SU
POŠTANSKE USLUGE U FUNKCIJI MALOPRODAJNOG KANALA!
MOGUĆ POTENCIJALNO VELIKI NAPREDAK U SMISLU REGULISANJA OVOG
PROBLEMA U BUDUĆEM ZAKONU O ZAŠTITI POTROŠAČA!
ČLAN 29. STAV 1. TAČKA 15. NACRTA ZAKONA O ZAŠTITI POTROŠAČA
Pre nego što se potrošač obaveže ugovorom na daljinu, odnosno ugovorom
zaključenim izvan poslovnih prostorija ili odgovarajućom ponudom za
zaključivanje ugovora, trgovac je dužan da potrošača na jasan i razumljiv
način obavesti o sledećim podacima...
POSTOJANJU NJEGOVOG UGOVORNOG ODNOSA SA POŠTANSKIM
OPERATOROM PREKO KOGA POTROŠAČ MOŽE, U SLUČAJU
REKLAMACIJE ZBOG NESAOBRAZNOSTI, DA POŠALJE ROBU O
TROŠKU TRGOVCA
PREDLOŽENO U SKLADU SA NAJAKTUELNIJIM REŠENJIMA EVROPSKOG
ZAKONODAVSTVA, PA ČAK U NEČEMU ISPRED!

5. ZA REALIZACIJU CILJEVA POMENUTE ODREDBE NACRTA ZAKONA O ZAŠTITI
POTROŠAČA I NJENU PUNU EFEKTIVNOST NEOPHODNO JE POSEBNIM
PODZAKONSKIM AKTOM REGULISATI NAJMANJE NEKOLIKO SLEDEĆIH PITANJA:
BITNE ELEMENTE UGOVORA IZMEĐU TRGOVCA NA DALJINU I
POŠTANSKOG OPERATORA
Naime, većina trgovaca već ima zaključene ugovore sa poštanskim operatorima
koji ovi drugi obično nude kao ugovore po pristupu, što može otvoriti prostor za
izbegavanje zakonske odredbe – precizno definisanje obaveze besplatnih povratnih
tokova doprinelo bi adekvatnoj dozi pravne sigurnosti po ovom pitanju.
REGISTRACIJA POŠTANSKOG OPERATORA ZA UČEŠĆE U DALJINSKOJ
PRODAJI
Poštanski operator bi ipak morao, bez ikakave posebne procedure – uz
dostavljanje posebne adresnice koju bi koristio - da se jednostavno registruje kao
operator koji učestvuje u daljinskoj prodaji sa svim pravima i obavezama koje iz
toga proističu, na određenom delu teritorije ili celoj teritoriji Srbije.
Ovo je neophodno radi uspostavljanja odgovarajućih evidencija.

6. ADRESNICA KOJA PRATI ROBU KOJA JE PREDMET DALJINSKE PRODAJE
BILA BI DRUGAČIJA OD UOBIČAJNE POŠTANSKE ADRESNICE
Osim uobičajenih podataka sadržala bi informacije vezane za ostvarivanje
odgovarajućih prava u skladu sa Zakonom o zaštiti potrošača.Istovremeno, ovakva
pošiljka bi i po pravnom režimu bila različita od tradicionalnih poštanskih
pošiljaka, u smislu garantovanja tajnosti sadržine i sl. što bi otvorilo prostor za
eventualno postupanje nadležnih državnih organa u smislu potencijalnog
izbegavanja plaćanja poreza, prodaje krivotvorene ili nedozvoljene robe i sl.
REGISTROVANI POŠTANSKI OPERATORI BI BILI DUŽNI DA VODE
ODGOVARAJUĆE EVIDENCIJE O POŠILJKAMA KOJE SU DEO PROCESA
DALJINSKE PRODAJE
Ukoliko bi se kroz evidencije moglo pretpostaviti da se određeno fizičko lice bavi
daljinskom prodajom (polazeći od vrste robe i učestalosti slanja) poštanski
operator bi bio dužan da o ovoj činjenici obavesti nadležni državni organ radi
daljeg postupanja. Kako poštanski operatori već vode ovakve evidencije na
osnovu propisa koji regulišu sprečavanje pranja novca, ovakvim regulisanjem ne
bi bile nametnute posebne nove obaveze poštanskim operatorima – sve ovo bi
moglo biti značajan korak u pravcu elimisanja nelegalnih trgovinskih transakcija.

7. PITANJE SNAGE POŠTANSKE INFRASTRUKTURE
PRETHODNA NAPOMENA: STVARANJE ADEKVATNOG REGULATORNOG
OKVIRA ZA FUNKCIONISANJE POŠTANSKIH OPERATORA U SEGMENTU
DALJINSKE PRODAJE, STVORIĆE SE USLOVI I ZA ODGOVARAJUĆE
INVESTIRANJE U OVOM SEGMENTU!
PRUŽANJE POŠTANSKIH USLUGA – MREŽNA DELATNOST
PRILIKOM IZGRADNJE POŠTANSKE MREŽE, OBEZBEĐIVANJE POŠTANSKIH USLUGA
ZA DODATNE OSOBE IZISKIVALO JE VELIKE GRANIČNE TROŠKOVE U SVIM
NEPOKRIVENIM PODRUČJIMA
MEĐUTIM, POKRIVANJEM CELE TERITORIJE DRŽAVE POŠTANSKOM
MREŽOM, GRANIČNI TROŠKOVI SVAKOG DODATNOG KORISNIKA SU
PRAKTIČNO RAVNI NULI!
USTVARI, POŠTANSKO TRŽIŠTE SA ULASKOM PRIVATNIH KOMPANIJA U NJEGOVIM
ODREĐENIM SEGMENTIMA POSTAJE MONOPOLISTIČKI KONKURENTNO TRŽIŠTE –
POSTOJI TEZA DA SVA OVA PREDUZEĆA, A POSEBNO DRŽAVNO, DANAS, IMAJU
VIŠAK KAPACITETA

8. ZAKLJUČAK
ELEKTRONSKA TRGOVINA IMA IZUZETNE POTENCIJALE KAO
FAKTOR UKUPNOG EKONOMSKOG RAZVOJA I TO VEĆ U
ODREĐENOJ MERI I JESTE
ČINJENICA DA JE TO ISTOVREMENO I KANAL KROZ KOJI SE OBAVLJA I VELIKI BROJ
RAZLIČITIH NELEGALNIH TRGOVINSKIH OPERACIJA, DEROGIRA I USPORAVA OVAJ
PROCES, SA PRETNJOM DA MU NANESE NENADOKNADIVU ŠTETU
NEOPHODNO JE PREDUZETI ODREĐENE REGULATORNE AKTIVNOSTI
U CILJU ZAŠTITE LEGALNIH TRGOVACA I POŠTANSKIH OPERATORA I
KOLIKO JE TO MOGUĆE, ELIMINISANJA FAKTORA KOJI KORISTE OVAJ
KANAL ZA NELEGALNE RADNJE
OVAKO OMOGUĆEN UKUPNI RAZVOJ ELEKTRONSKE TRGOVINE MOŽE
SAMO STIMULATIVNO DELOVATI NA DALJE ULAGANJE U INFRASTUKTURNE
KAPACITETE POŠTANSKIH OPERATORA I NJIHOVE POSLOVNE AKTIVNOSTI

9. HVALA NA PAŽNJI!!!
Sva pitanja su dobrodošla!
slavko.djumic@rapus.rs
lidija.gligoric@rapus.rs