SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  50
Eksperymentalne	
  
                                   badania	
  metafor
                             II	
  wykład	
  o	
  metaforze
                                  DR KONRAD JUSZCZYK
                                  ZAKŁAD PSYCHOLINGWISTYKI
                                  INSTYTUT JĘZYKOZNAWSTWA
                                  WYDZIAŁ NEOFILOLOGII UAM

                           JĘZYKOZNAWSTWO KOGNITYWNE 2012/2013: 4
czwartek, 8 listopada 12                                            1
Trzy wykłady
                                             Metafory jako sposób
                           25 PAŹDZIERNIKA
                                             konceptualizowania




                                               Eksperymentalne
                            8 LISTOPADA
                                               badania metafor




                                                 Korpusowe
                            15 LISTOPADA       badania wyrażeń
                                               metaforycznych


czwartek, 8 listopada 12                                            2
Metafory kształtują
         mówienie i myślenie o ...
         • ...moralności	
  w	
  różnych	
  kulturach,	
  czyli	
  czystości,	
  
                 poprawności,	
  podporządkowaniu	
  autorytetom	
  
                 (Lakoff	
  2008;	
  Lakoff	
  i	
  Johnson	
  1999);
         • ...przepisach	
  prawnych	
  (Winter	
  2001);
         • ...ideologii	
  i	
  polityce,	
  czyli	
  problemach	
  ważnych	
  
                 dla	
  polityków	
  i	
  popierających	
  ich	
  wyborców	
  
                 (Lakoff	
  2008;	
  Lakoff	
  i	
  Wehling	
  2012)

         • ...matematyce	
  i	
  pojęciach	
  związanych	
  z	
  liczbami	
  
                 (Lakoff	
  i	
  Nuñez	
  2000)	
  
czwartek, 8 listopada 12                                                            3
Demokraci	
  wygywają	
  
                           kolejne	
  wybory	
  w	
  USA




czwartek, 8 listopada 12                                   4
czwartek, 8 listopada 12   5
czwartek, 8 listopada 12   6
Rok	
  wydania:	
  2004

czwartek, 8 listopada 12                7
Próba	
  wyjaśnienia	
  
                           pochodzenia	
  pojęć	
  
                           matematycznych	
  w	
  
                           ramach	
  tak	
  zwanej
                                      	
  

                           matematyki	
  
                           ucieleśnionej
                           Rok	
  wydania:	
  2000


czwartek, 8 listopada 12                              8
http://www.logic.amu.edu.pl/images/7/7b/58khljp.pdf
czwartek, 8 listopada 12                                          9
Co to znaczy, że
                   metafory kształtują
                  mówienie i myślenie?

                           Skąd to wiemy?

                       Skąd wiemy, że myślenie
                       opiera się na metaforach?
czwartek, 8 listopada 12                           10
Recenzent NCN:
                      •    W	
   opisie	
   projektu	
   gąszcz	
  
                           żargonu	
   terminologicznego	
  
                           przykrywający	
   skutecznie	
   to,	
  
                           co	
   rzeczywiście	
   jest	
   wkładem	
  
                           do	
  nauki	
  a	
   nie	
   tylko	
  żonglerką	
  
                           fragmentów	
  wybranych	
  teorii,	
  
                           z	
   szerokim	
  rozrzutem	
  efektów	
  
                           poznawczych	
  i	
  aplikacyjnych.
czwartek, 8 listopada 12                                                         11
Cztery metody badań empirycznych
                 w językoznawstwie kognitywnym
   •        OBSERWACJA:                                      •   EKSPERYMENT:
          •       przykłady	
  pochodzą	
  z	
                   •   Przewidywania	
  (hipotezy)
                  nieokreślonego	
  źródła:                          na	
  podstawie	
  teorii
                •          analiza	
  introspektywna	
           •   Projekt	
  eksperymentu	
  i	
  
                           wybranych	
  przykładów                   operacjonalizacja	
  zmiennych
                •          klasy;ikacja	
  wg	
  kryteriów       •   Konstruowanie	
  bodźców	
  
                •          propozycja	
  teorii	
  ogólnej           na	
  podstawie	
  przewidywań

   •        przykłady	
  pochodzą	
  z	
                         •   badanie	
  reakcji	
  ludzi	
  i	
  pomiar
            określonego	
  źródła	
  (korpus)                        •   zmiany	
  w	
  zachowaniu	
  
          •       introspektywna	
  anotacja	
                           (psycholingwistyka)
                  wybranych	
  lub	
  wszystkich	
                   •   aktywności	
  mózgu	
  
                  przykładów	
  w	
  korpusie                            (neurolingwistyka)
          •       analiza	
  statystyczna	
  wyników             •   analiza	
  statystyczna	
  wyników
          •       interpretacja	
  wyników                       •   interpretacja	
  wyników
czwartek, 8 listopada 12                                                                                      12
OBSERWACJA	
                            OBSERWOWALNE	
            NIEOBSERWOWALNE	
            EKSPERYMENT
                                       ŚWIAT	
  ZEWNĘTRZNY           REPREZENTACJA




                                                                                                  FORMA	
  WYRAŻENIA
                                        Przywitali	
  mnie	
  
                                        bardzo	
  gorąco.             reprezentacja	
  
   Jak	
  systematyczne	
  
     jest	
  rzutowanie	
  
                                                                       formy	
  słów
                                                                       (brzmienia)
   AFEKT	
  to	
  CIEPŁO?                 Rzuciła	
  zimne	
  
 Jaka	
  jest	
  koherencja	
  z	
         spojrzenie.
  innymi	
  metaforami?

   Czy	
  dotyczy	
  to	
  
 wszystkich	
  języków?                                           DOMENA	
       DOMENA	
       Co	
  się	
  dzieje	
  w	
  




                                                                                                  TREŚĆ	
  WYRAŻENIA
                                                                 ŹRÓDŁOWA       DOCELOWA	
     ludzkim	
  umyśle?
                                           sytuacja
                                                                   CIEPŁO       POZYTYWNE        Co	
  się	
  dzieje	
  w	
  
                                          związana                                              ludzkim	
  mózgu?
                                           z relacją             temperatura       relacja

                                         i uczuciem                ZIMNO       NEGATYWNE
                                                                                                Czy	
  dotyczy	
  to	
  
                                                                                               wszystkich	
  ludzi?


                                       KONTEKST	
  KOMUNIKACJI         ZNACZENIE

czwartek, 8 listopada 12                                                                                                        13
Lingwiści	
  posługują	
  się	
  
    spekulacją	
  i	
  introspekcją:
               Podają	
  problem/pytanie

               Wybierają	
  przykłady.                           JAK	
  WSPÓŁPRACUJĄ	
  
               Klasyfikują	
  przykłady.
                                                                      JĘZYKOZNAWCY	
  
                                                                I	
  PSYCHOLINGWIŚCI?
               Znajdują	
  regularności.

               Proponują	
  teorię	
  języka.                       Psycholingwiści	
  przeprowadzają	
  
                                                                    eksperymenty	
  na	
  ludziach,	
  czyli:
                 T	
  E	
  O	
  R	
  I	
  A                                      Wybierają	
  teorię	
  języka.

                                                                                 Operacjonalizują	
  zmienne
                                     o	
  w	
  o	
  c	
  n	
  a	
  
                                     współpraca                                  Proponują	
  hipotezy.	
  
                                     (Valenzuela	
  i	
  Soriano	
  2005)
                                                                                 Testują	
  hipotezy.
                Popraw	
  teorię.                    Interpretują	
  wyniki
czwartek, 8 listopada 12                                                                                          14
Pomiary zmian w zachowaniu
                  lub zmian aktywności mózgu
        •       Badania	
  behawioralne:	
                         •   Badania	
  aktywności	
  mózgu

               •       Thibodeau	
  i	
  Boroditsky	
  2011;	
         •   Events	
  Related	
  Potentials

               •       Boroditsky	
  i	
  Ramscar	
  2002;	
               •   Pynte,	
  Besson,	
  Robichon	
  &	
  
                                                                               Poli	
  (1996)	
  	
  
               •       Gibbs	
  1984	
  i	
  2006;	
  
                                                                           •   Coulson,	
  Van	
  Petten	
  2005
               •       Casasano	
  i	
  Boroditsky	
  2008;
                                                                       •   fMRI
        •       ruchów	
  gałek	
  ocznych:
                                                                           •   Aziz-­‐Zadeh	
  (2006)	
  
               •       Frisson	
  i	
  Pickering	
  (1999)
                                                                           •   Lacey	
  et	
  al.	
  (2012)

                                                                           •   Rohrer	
  (2004)


czwartek, 8 listopada 12                                                                                                15
Gibbs 2011
                      • the	
   reason	
   why	
   cognitive	
   psychological	
  
                           work	
   on	
   conceptual	
   metaphor	
   is	
   so	
  
                           important	
   is	
   because	
   it	
   provides	
   various	
  
                           indirect	
   methods	
   for	
   assessing	
   what	
  
                           people	
   unconsciously	
   know,	
   including	
  
                           m e t a p h o r i c a l ,	
   a n d	
   e m b o d i e d ,	
  
                           understandings	
   of	
   different	
   abstract	
  
                           concepts.


czwartek, 8 listopada 12                                                                      16
Evaluating Conceptual
   Metaphor Theory (Gibbs 2011)
    •       Experimental	
   studies	
   showing	
   that	
   conceptual	
   metaphors	
   shape	
   people’s	
  
            tacit	
   understandings	
   of	
   why	
   conventional	
   and	
   novel	
   metaphoric	
  
            expressions	
   have	
   the	
   meanings	
   they	
   do	
   includes	
   research	
   on	
   mental	
  
            imagery	
  for	
   idioms	
  and	
  proverbs	
   (Gibbs	
   &	
  O’Brien,	
  1990;	
   Gibbs,	
  Strom,	
  &	
  
            Spivey-­‐Knowlton,	
   1997;	
   Sanford,	
   2008),	
   people’s	
   context-­‐sensitive	
  
            judgments	
  about	
  the	
  meanings	
   of	
  idioms	
   (Nayak	
  &	
  Gibbs,	
  1990),	
  people’s	
  
            judgments	
   about	
   the	
   mappings	
   from	
   source-­‐to-­‐target	
   domains	
   for	
  
            idiomatic	
   phrases	
   (Gibbs,	
   1992),	
   people’s	
   judg-­‐	
   ments	
   about	
   the	
  
            permissible	
  mappings	
   underlying	
  primary	
  metaphors	
  (Gibbs	
   et	
   al.,	
  2004),	
  
            people’s	
   answers	
   to	
   questions	
   about	
   temporal	
   events	
   (Boroditsky	
   &	
  
            Ramscar,	
   2002),	
   people’s	
   answers	
   to	
   questions	
   about	
   metaphorically	
  
            motivated	
  Sictive	
  motion	
   (Matlock,	
  Ramscar,	
  &	
   Boroditsky,	
   2005),	
  readers’	
  
            drawing	
   of	
   coherent	
   connections	
   during	
   text	
   processing	
   (Albritton,	
  
            McKoon,	
  &	
  Gerrig,	
   1995),	
  and	
  people’s	
   semantic	
  and	
  episodic	
  memories	
  for	
  
            conceptual	
  metaphors,	
  such	
  as	
  “Life	
  is	
  a	
  journey”	
  (Katz	
  &	
  Taylor,	
  2008).
czwartek, 8 listopada 12                                                                                                   17
UP & DOWN
                      • there	
   is	
   the	
   widespread	
   set	
   of	
   metaphors	
  
                           suggesting	
   that	
   “Good	
   is	
   up”	
   and	
   “Bad	
   is	
  
                           down.”	
   Experimental	
   studies	
   show	
   that	
  
                           people	
   evaluate	
   positive	
   words	
   faster	
   if	
  
                           these	
   are	
   presented	
   in	
   a	
   higher	
   vertical	
  
                           position	
   on	
   a	
   computer	
   screen,	
   and	
  
                           recognize	
   negative	
   words	
   faster	
   if	
   they	
  
                           appear	
   in	
   the	
   lower	
   part	
   of	
   the	
   screen	
  
                           (Meier	
  &	
  Robinson,	
  2004)


czwartek, 8 listopada 12                                                                              18
WHITE & BLACK

                      • people	
   see	
   “Good	
   is	
   white”	
   and	
   “Bad	
   is	
  
                           black,”	
   which	
   explains	
   why	
   people	
   are	
  
                           faster	
  in	
  evaluating	
  words	
  when	
  presented	
  
                           in	
   font	
   colors	
   consistent	
   with	
   the	
  
                           embodied	
   metaphors	
   of	
   good–white	
   and	
  
                           bad–black	
   (Meier,	
   Robinson,	
   &	
   Clore,	
  
                           2004).



czwartek, 8 listopada 12                                                                         19
It could be right: Empirical evidence
       for affective horizontal priming

                           •   Marcin	
  Baraniecki,	
  Andrzej	
  Gajda,	
  
                               Jacek	
  Mańko,	
  Bartosz	
  Michałowski


                           •   Badania	
   wpływu	
   pozycji	
   prezentowanego	
   słowa	
   (po	
  
                               lewej	
   lub	
  po	
  prawej	
  stronie	
  ekranu)	
  na	
  czas	
  rozpoznania	
  
                               i	
  oceny	
  tego	
  słowa	
  pozytywnie	
  lub	
  negatywnie.

                           •   Metafory:	
  BAD	
  IS	
  LEFT	
  i	
  GOOD	
  IS	
  RIGHT

                           •   Badania	
   wygrały	
   konkurs	
   na	
   najlepszą	
   pracę	
  
                               empiryczną	
   w	
   roku	
   akademickim	
   2011/2012	
   na	
   UAM	
  
                               (IP/WNS)
                           •   http://www.psychologia.amu.edu.pl/2012/07/17/konkurs-­‐na-­‐najlepsza-­‐prace-­‐empiryczna-­‐201112-­‐
                               glosowanie/it-­‐could-­‐be-­‐right-­‐empirical-­‐evidence-­‐for-­‐affective-­‐horizontal-­‐priming/



czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                20
Thinking about time
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  




                                                                                            We	
  do	
  not	
  only	
   talk	
  about	
   Lme	
  in	
  terms	
  of	
   space,	
  
                                                                                            but	
  actually	
  think	
  of	
  bme	
  in	
  terms	
  of	
  space.
                                                                                            The	
   existence	
   of	
   the	
   complementary	
   EGO-­‐
                                                                                            MOVING	
   and	
   TIME-­‐MOVING	
   metaphors	
   of	
   Lme	
  
                                                                                            was	
  tested	
  by	
  Boroditsky	
  and	
  Ramscar	
  (2002).
                                                                                            REASONING:	
  If	
  our	
  concept	
  of	
  Lme	
  is	
  constructed	
  
                                                                                            with	
   structure	
   from	
   the	
   SPACE	
   domain,	
   then	
  
                                                                                            ge[ng	
  people	
  to	
  think	
  about	
  space	
  in	
  a	
  parLcular	
  
                                                                                            way	
  should	
  influence	
  how	
  they	
  think	
  about	
  Lme.

                                                                                                                                                                                21

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                                  21
Coulson & Cyma van Petten 2007. Conceptual integration
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  



                                                                                                and metaphor: an event-related potential study.

                                                                                             Triplets	
  of	
  sentences	
  are	
  hypothesized	
  to	
  differ	
  in	
  processing	
  difficulty.
                                                                                             Example	
  of	
  the	
  experimental	
  sentences:
                                                                                                LITERAL:	
  The	
  secret	
  ingredient	
  in	
  her	
  stew	
  is	
  cayenne.
                                                                                                MAPPING:	
  The	
  chef	
  apparently	
  uses	
  salt	
  instead	
  of	
  cayenne.
                                                                                                METAPHOR:	
  My	
  crazy	
  uncle	
  says	
  jokes	
  are	
  conversaOon’s	
  cayenne.


                                                                                             Example	
  of	
  the	
  comprehension	
  sentence:
                                                                                               It’s	
  the	
  spices	
  that	
  make	
  her	
  stew	
  special.	
  (T/F)	
  

                                                                                             165	
  triplets	
  of	
  sentences	
  were	
  used	
  with	
  80	
  subjects.
                                                                                                                                                                                                  22

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                                                    22
Experimental procedure
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  




                                                                                            The	
  sentences	
  were	
  presented	
  one	
  word	
  at	
  a	
  Lme.
                                                                                            Sentence	
  final	
  words	
  were	
  presented	
  for	
  longer	
  Ume.
                                                                                            Then	
  comprehension	
  sentences	
  were	
  presented.
                                                                                            Subjects	
  were	
  also	
  asked	
  to	
  rated	
  the	
  metaphoricity.
                                                                                            The	
  electroencephalogram	
  (EEG)	
  with	
  Un	
  electrodes	
  
                                                                                            measured	
  the	
  acUvity	
  of	
  certain	
  regions	
  of	
  the	
  brain.
                                                                                            So	
  called	
  N400ms	
  amplitude	
  a[er	
  sUmuli	
  potenUal	
  
                                                                                            is	
  relevant	
  to	
  semanUc	
  processing	
  in	
  ERPs	
  method.
                                                                                            That’s	
  why	
  they	
  call	
  it	
  event-­‐related	
  potenUal.
                                                                                                                                                                            23

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                              23
Results of ERPs study
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  




                                                                                            The	
  results	
  confirmed	
  [their]	
  central	
  predicOon	
  of	
  
                                                                                            graded	
   N400	
   amplitude	
   across	
   sentence-­‐final	
  
                                                                                            words	
  used	
  literally,	
  mapping	
  and	
  metaphorically.
                                                                                            Given	
   that	
   the	
   metaphors	
   were	
   relaOvely	
   novel,	
  
                                                                                            the	
  relevant	
   convepts	
  were	
  unlikely	
   to	
   have	
  been	
  
                                                                                            strongly	
  associated	
  with	
  the	
   orthographic	
   form	
  of	
  
                                                                                            the	
   word,	
   but	
   instead	
   required	
   the	
   recovery	
   and	
  
                                                                                            integraOon	
   of	
   addiOonal	
   material	
   from	
   semanOc	
  
                                                                                            memory,	
  including	
  conceptual	
  metaphors.

                                                                                                                                                                          24

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                            24
Aziz-Zadeh L., Wilson SM., Rizzolatti G., Iacoboni M.
                                                                                             Congruent embodied representations for visually presented
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  



                                                                                                  actions and linguistic phrases describing actions.
                                                                                                       Current Biology 16 (18) (2006) 1818–23.

                                                                                            AcLon	
   sentences	
   acLvated	
   premotor	
   areas	
   in	
   a	
  
                                                                                            specific	
   manner	
   corresponding	
   to	
   whether	
  
                                                                                            sentences	
   described	
   an	
   acLon	
  done	
   with	
  the	
   foot,	
  
                                                                                            hand	
  or	
  mouth.	
  
                                                                                              I	
  kick	
  the	
  ball.	
  I	
  grasp	
  the	
  khife.	
  I	
  bite	
  an	
  apple.

                                                                                            This	
  effect	
  was	
  not	
  present	
  when	
  s0muli	
  consisted	
  
                                                                                            of	
  metaphors	
  in	
  which	
  acLon	
  verbs	
  were	
  used,	
  like:
                                                                                              He	
  was	
  chewing	
  on	
  the	
  problem.
                                                                                                                                                                                  25

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                                    25
Touching textures
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  




                                                                                            Metaphorically	
  feeling:	
  Comprehending	
  textural	
  
                                                                                            metaphors	
  acOvates	
  somatosensory	
  cortex
                                                                                            Simon	
  Lacey,	
  Randall	
  SLlla,	
  K.	
  Sathian	
  (2012)

                                                                                            AIM:	
  How	
  comprehension	
  of	
  metaphors	
  is	
  
                                                                                            grounded	
  in	
  physical	
  percepLon	
  (experience)?
                                                                                            METHOD:	
   subjects	
   were	
   listening	
   to	
   27	
   containing	
  
                                                                                            convenLonal	
   texture	
   metaphors	
   sentences	
   and	
   27	
  
                                                                                            literall	
   equivalents	
   while	
   their	
   brain	
   acLvity	
   was	
  
                                                                                            measured	
  by	
  fMRI.
                                                                                                                                                                        26

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                          26
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  



                                                                                                    Texture	
  metaphors                            Literal	
  controls
                                                                                            Her	
  voice	
  was	
  scratchy             Her	
  voice	
  was	
  hoarse

                                                                                            The	
  criBcism	
  was	
  blunt             The	
  criBcism	
  was	
  straighCorward

                                                                                            The	
  book	
  was	
  mushy                 The	
  book	
  was	
  senBmental

                                                                                            He	
  had	
  a	
  rugged	
  face            He	
  had	
  a	
  manly	
  face

                                                                                            It	
  was	
  a	
  polished	
  performance   It	
  was	
  a	
  flawless	
  performance

                                                                                            Her	
  voice	
  was	
  graBng               Her	
  voice	
  was	
  harsh

                                                                                            She	
  looked	
  sleek                      She	
  looked	
  stylish

                                                                                            His	
  voice	
  was	
  gravelly             His	
  voice	
  was	
  low


                                                                                                                                                                                   27

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                                     27
Metaphorically feeling: Comprehending textural metaphors activates
Metaphors	
  &	
  Methods	
  –	
  Konrad	
  Juszczyk,	
  PhD	
  –	
  Brussels	
  2012	
  


                                                                                             somatosensory cortex Simon Lacey, Randall Stilla, K. Sathian (2012)



                                                                                            Listening	
   to	
   textural	
  
                                                                                            metaphors	
   acUvates	
   the	
  
                                                                                            same	
  areas	
  of	
  the	
  brain	
  as	
  
                                                                                            touching	
   textures	
   (yellow	
  
                                                                                            and	
  red	
  spots).	
  
                                                                                            Yellow	
   &	
   red:	
   touching	
  
                                                                                            textures.
                                                                                            GREEN:	
  metaphores
                                                                                            BROWN:	
  overlapping
                                                                                            b:	
  visual	
  cortex	
  acUvaUon.
                                                                                                                                                                   28

           czwartek, 8 listopada 12                                                                                                                                     28
Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE
   „Explaining Embodied Cognition Results”
                           • 1950-­‐1975:	
              „cognition	
   was	
  
                               u n d e r s t o o d	
   m a i n l y	
   a s	
  
                               d i s e m b o d i e d	
   s y m b o l	
  
                               manipulation;	
  (...)	
   meaningless	
   in	
  
                               themselves	
   but	
   that	
   somehow	
  
                               c o n s t i t u t e	
            i n t e r n a l	
  
                               ‘‘representations	
   of	
   external	
  
                               r e a l i t y ’ ’	
   w i t h o u t	
   s e r i o u s	
  
                               mediation	
  by	
  the	
  body	
  and	
  brain.
                           • s i n c e	
   1 9 7 5 :	
   „ e m b o d i e d	
  
                               cognition”	
   in	
   CL	
   and	
   Neural	
  
                               Theory	
  of	
  Thought	
  and	
  Language
czwartek, 8 listopada 12                                                                   29
Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE
   „Explaining Embodied Cognition Results”

                           (a)we	
   think	
   with	
   our	
   brains,	
   that	
   is,	
  
                              thought	
   is	
   physical	
   and	
   is	
   carried	
  
                              out	
  by	
  functional	
  neural	
  circuitry;	
  
                           (b)what	
   makes	
   thought	
   meaningful	
  
                              are	
  the	
  ways	
  those	
  neural	
   circuits	
  
                              are	
   connected	
   to	
   the	
   body	
   and	
  
                              c h a r a c t e r i z e	
   e m b o d i e d	
  
                              experience;	
  
                           (c) so-­‐called	
   abstract	
   ideas	
   are	
  
                               embodied	
  in	
   this	
  way	
  as	
  well,	
   as	
   is	
  
                               language.
czwartek, 8 listopada 12                                                                         30
Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE
   „Explaining Embodied Cognition Results”
                           1. Conceptual	
   metaphors	
   are	
   frame-­‐
                              to-­‐frame	
  mappings,	
  with	
  the	
  roles	
  
                              of	
   the	
   source	
   frame	
   mapping	
   to	
  
                              corresponding	
   roles	
   of	
   the	
   target	
  
                              frame.	
   In	
   conceptual	
   metaphors,	
  
                              s o u r c e	
   a n d	
   t a r g e t	
   f r a m e	
  
                              mappings	
   are	
   not	
   necessarily	
   one	
  
                              to	
  one.	
  In	
  some	
  cases	
   not	
  all	
   roles	
  
                              or	
   role	
   Cillers	
   are	
   mapped,	
   and	
   in	
  
                              others	
   metaphorical	
   roles	
   are	
  
                              added	
   to	
   the	
   target	
   domain	
  
                              (Lakoff	
   &	
   Johnson,	
   1980,	
   1999;	
  
                              Lakoff	
  &	
  Nunez,	
  2000).
czwartek, 8 listopada 12                                                                       31
Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE
   „Explaining Embodied Cognition Results”

                           2. Conceptual	
   metaphors	
   ‘‘preserve’’	
  
                              the	
   structure	
   of	
   cogs:	
   paths	
   map	
  
                              to	
  paths,	
  containers	
  to	
  containers,	
  
                              contact	
   to	
   contact,	
   and	
   so	
   on	
  
                              (Lakoff	
  &	
  Johnson,	
  1980,	
  1999).
                           3. Conceptual	
   metaphors	
   project	
  
                              inferences	
   from	
   the	
   source	
   to	
   the	
  
                              target	
  frame.	
  This	
  is	
  the	
  source	
  of	
  
                              metaphorical	
   reasoning	
   (Lakoff	
  &	
  
                              Johnson,	
  1980,	
  1999).

czwartek, 8 listopada 12                                                                  32
Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE
   „Explaining Embodied Cognition Results”


                           4. Conceptual	
   metaphors	
   can	
   be	
  
                              decomposed	
   into	
   combinations	
   of	
  
                              simpler	
  metaphors	
  and	
  ultimately	
  
                              to	
   ‘‘primary’’	
  metaphors,	
  which	
   do	
  
                              not	
   decompose	
   further	
   (Grady,
                              1997;	
  Lakoff	
  &	
  Johnson,	
  1999).
                           5. Primary	
  metaphors	
  are	
  motivated	
  
                              by	
   embodied	
   experiences	
   coming	
  
                              together	
  regularly.


czwartek, 8 listopada 12                                                             33
Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE
   „Explaining Embodied Cognition Results”


                           6. Primary	
   metaphors	
   tend	
   to	
   be	
  
                              c r o s s -­‐ c u l t u r a l ,	
   w h e r e v e r	
  
                              appropriate	
  experiences	
   regularly	
  
                              co-­‐occur	
   (Grady,	
   1997;	
   Lakoff	
   &	
  
                              Johnson,	
  1999).	
  
                           7. As	
   children,	
   we	
   learn	
   hundreds	
   of	
  
                              primary	
   metaphors,	
   and	
   they	
  
                              structure	
  our	
   systems	
   of	
   everyday	
  
                              thought	
  (Lakoff	
  &	
  Johnson,	
  1999).


czwartek, 8 listopada 12                                                                  34
Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE
   „Explaining Embodied Cognition Results”

                           8. Emotion	
   metaphors	
   arise	
   from	
  
                              physical	
  correlates	
  of	
  emotion.	
  For	
  
                              e x a m p l e ,	
   i n	
   a n g e r ,	
   s k i n	
  
                              temperature	
   and	
   blood	
   pressure	
  
                              r i s e .	
   T h u s ,	
   a n g e r	
   c a n	
   b e	
  
                              conceptualized	
   as	
   the	
   heat	
   of	
   a	
  
                              Cluid	
   that	
   releases	
   pressure;	
   for	
  
                              example,	
   ‘‘his	
   blood	
   was	
   boiling,’’	
  
                              ‘‘he	
   let	
   off	
   steam’’	
   (Lakoff,	
   1987;	
  
                              Case	
  study	
  1;	
  Kovecses,	
  2000).


czwartek, 8 listopada 12                                                                    35
Pojęcia abstrakcyjne
               (domeny docelowe)
           •       MYŚL                              •   RELIGIA

           •       NARÓD                             •   POŻĄDANIE

           •       POLITYKA                          •   MORALNOŚĆ

           •       EKONOMIA                          •   ŻYCIE	
  I	
  ŚMIERĆ

           •       RELACJE	
  MIĘDZYLUDZKIE          •   KOMUNIKACJA

           •       CZAS                              •   WYDARZENIA	
  


       przykłady	
  zdań	
  w	
  różnych	
  językach	
  i	
  omówienie:	
  Kovesces	
  2010
czwartek, 8 listopada 12                                                                      36
Domeny źródłowe
                 •         ORIENTACYJNE                            •   ONTOLOGICZNE
                           (odczuwanie):                               (doświadczanie):
                           •   ludzkie	
  ciało                        •   rośliny

                           •   ciepło	
  i	
  zimno                    •   zwierzęta
                           •   światło	
  i	
  jasność                 •   budynki	
  i	
  konstrukcje

                           •   siły	
  i	
  uczucia                    •   maszyny	
  i	
  narzędzia
                           •   ruch	
  i	
  kierunek	
  (podróż)       •   jedzenie	
  i	
  gotowanie

                           •   zdrowie	
  i	
  choroba                 •   gry	
  i	
  dyscypliny	
  sportu
                           •   pojemnik	
  i	
  obiekt                 •   pieniądze	
  i	
  biznes

                           •   osoba	
  i	
  poczucie	
  ja            •   actions	
  and	
  activities


czwartek, 8 listopada 12                                                                                      37
Pojęcia abstrakcyjne
             (domeny docelowe)
                      • Związane	
  z	
  emocjami:	
  miłość,	
  związek,	
  
                           przywiązanie,	
  radość,	
  smutek,	
  gniew...
                           • Na	
  jego	
  widok	
  gotuję	
  się	
  z	
  gniewu.
                           • Moja	
  cierpliwość	
  wyczerpała	
  się.
                           • Projekt	
  NCN	
  dodał	
  mi	
  skrzydeł.
                           • Przywitali	
  mnie	
  bardzo	
  gorąco.
czwartek, 8 listopada 12                                                            38
Metafora pierwotna
          • Przywitali	
  mnie	
  bardzo	
  gorąco.
           • powitanie	
  jest	
  ważne	
  dla	
  relacji,	
  
                           jest	
  związane	
  z	
  uczuciem,	
  afektem,	
  
                           czyli	
  „tym,	
  co	
  czujemy	
  do	
  kogoś”
                • AFFECTION	
  IS	
  WARMTH
                 • przykład	
  metafory	
  pierwotnej
          • F o r	
       e x a m p l e ,	
   w h e n	
   c h i l d r e n	
   a r e	
   h e l d	
  
                  affectionately	
  by	
  their	
  parents,	
  the	
  experiences	
  of	
  
                  affection	
   and	
   warmth	
  correlate,	
   yielding	
   Affection	
  
                  Is	
  Warmth	
  (Lakoff	
  &	
  Johnson,	
  1980,	
  1999).
czwartek, 8 listopada 12                                                                              39
Affection Is Warmth
                      • Subjects	
   holding	
   warm	
   coffee	
   in	
   advance	
  
                           were	
  more	
  likely	
  to	
  evaluate	
  an	
  imaginary	
  
                           individual	
  as	
  warm	
  and	
  friendly	
  than	
   those	
  
                           holding	
  cold	
  coffee.	
  

                      • Participants	
   holding	
   a	
   hot	
   (versus	
   cold)	
  
                           therapeutic	
  pad	
  were	
  more	
  likely	
  to	
  choose	
  
                           a	
  gift	
  for	
  a	
  friend	
  instead	
  of	
  for	
  themselves
                                           • (Williams	
  and	
  Bargh,	
  2008).	
  
                      • Lakoff	
   2012:	
   This	
   is	
   predicted	
   by	
   the	
  
                           primary	
   conceptual	
   metaphor	
   that,	
   as	
   in	
  
                           She	
  gave	
  me	
  a	
  warm	
  greeting.
czwartek, 8 listopada 12                                                                           40
PROCEDURA BADAŃ
            1. Wybrano	
  41	
  studentów,	
  średnia	
  wieku:	
  18,5
            2. Podzielono	
  ich	
  na	
  dwie	
  grupy	
  badawcze.
            3. J e d e n	
   z	
   e k s p e r y m e n t a t o r ó w	
   s p o t y k a ł	
  
               uczestnika	
   w	
   korytarzu	
  i	
  zapraszał	
  do	
  badania,	
  
               a	
  żeby	
   zanotować	
  jego/jej	
  dane	
  prosił	
  jego/ją	
  o	
  
               potrzymanie	
  kubka	
  z	
  kawą,	
  ciepłą	
  lub	
  zimną.
            4. Eksperymentator	
  z	
  kawą	
  nie	
  znał	
  hipotezy.
            5. U c z e s t n i c y	
   w y p e ł n i a l i	
   s p e c j a l n y	
  
               kwestionariusz	
   oceniający	
   ikcyjną	
   osobę	
  
               (kwestionariusz	
  wzorowany	
  na	
  badaniu	
  Ascha)
czwartek, 8 listopada 12                                                                       41
Williams and Bargh, 2008

                      • Contemporary	
   cognitive	
                 linguists	
   have	
  
                           advanced	
   similar	
   arguments	
   that	
   people	
  
                           conceptualize	
   their	
   internal,	
   mental	
  
                           worlds	
  by	
  analogy	
  to	
  the	
  physical	
  world.


                      • Autorzy	
  badań	
  nie	
  powołują	
  się	
  na	
  teorię	
  
                           Lakoffa,	
  lecz	
  tylko	
  wspominają	
  Johnsona.


czwartek, 8 listopada 12                                                                      42
Zhong & Leonardelli, 2008

          • Subjects	
  were	
  asked	
  to	
  remember	
  a	
  time	
  when	
  they	
  
                   were	
  either	
  socially	
  accepted	
  or	
  socially	
  snubbed.	
  

          • Those	
   with	
   warm	
   memories	
   of	
   acceptance	
   judged	
  
                   the	
   room	
   to	
   be	
   5°	
   warmer	
   on	
   the	
   average	
   than	
  
                   those	
  who	
  remembered	
  being	
  coldly	
  snubbed.	
  

          • Lakoff	
  2012:	
  Another	
  effect	
  of	
  Affection	
  Is	
  Warmth

czwartek, 8 listopada 12                                                                                  43
Important is Heavy
            • Students	
   told	
   that	
   a	
   book	
   was	
   important	
   judged	
   it	
  
                    to	
  be	
  physically	
  heavier	
  than	
  one	
  they	
  were	
  told	
  was	
  
                    unimportant.	
  

            • The	
  conceptual	
  metaphor	
  is	
  Important	
  is	
  Heavy.	
  
            • In	
   a	
   parallel	
   study,	
   those	
   with	
   heavy	
   versus	
   light	
  
                    clipboards	
   were	
   more	
   likely	
   like	
   to	
   judge	
   currency	
  
                    to	
   be	
   more	
   valuable	
   and	
   their	
   opinions	
   and	
   their	
  
                    leaders	
  more	
  important.	
  
                    (Jostmann,	
  Lakens,	
  &	
  Schubert,	
  2009).

czwartek, 8 listopada 12                                                                                   44
Achieving a Purpose (Desire)
                   Is Reaching a Destination

               • Lakoff	
  2012:	
  Subjects	
  leaned	
  forward	
  the	
  body	
  
                       posture	
  activated	
  desire.	
  
               • The	
   primary	
   metaphor	
   is	
  Achieving	
  a	
   Purpose	
  
                       (Desire)	
  Is	
  Reaching	
  a	
  Destination.	
  
               • Leaning	
           forward	
   activates	
   motion	
   to	
   a	
  
                       destination,	
   the	
   source	
   domain,	
   which	
   in	
   turn	
  
                       activates	
   the	
   target	
   domain	
   of	
   desire	
   and	
  
                       purpose	
  (Harmon-­‐Jones,	
  Gable,	
  &	
  Price,	
  2011).

czwartek, 8 listopada 12                                                                           45
Achieving a Purpose (Desire)
                   Is Reaching a Destination
                •          Uczestnicy	
   mieli	
   założone	
   gogle	
   z	
   ekranem,	
   na	
   którym	
  
                           wyświetlano	
  im	
  obrazki	
  32	
  deserów	
  lub	
  32	
  skał.

                •          Uczestnicy	
  byli	
  instruowani	
  by	
  przyjmowali	
  
                           pozycję	
  pochylonia	
  lub	
  odchylenia	
  (siedząc).
                •          Aktywność	
  mózgu	
  była	
  mierzona	
  przez	
  EEG.
                •          As	
  predicted	
  leaning	
  forward	
  caused	
   greater	
   relative	
   left	
   frontal	
  
                           cortical	
  activation	
  to	
  appetitive	
  relative	
  to	
  neutral	
  pictures.
                •          The	
   results	
   of	
   the	
   present	
   experiment	
   suggest	
   that	
   simply	
  
                           leaning	
   forward	
   increases	
   a	
   pattern	
   of	
   neural	
   activation	
  
                           associated	
   with	
   approach	
   motivation.	
   They	
   also	
   concur	
   with	
  
                           embodiment	
   theories	
   that	
   impute	
   a	
   role	
   of	
   the	
   body	
   in	
   mental	
  
                           processes	
  (Winkielman	
  et	
  al.,	
  2008).

                •          Autorzy	
  tych	
  badań	
  także	
  nie	
  powołują	
  się	
  na	
  teorię	
  Lakoffa.
czwartek, 8 listopada 12                                                                                                              46
OBSERWACJA	
                            OBSERWOWALNE	
            NIEOBSERWOWALNE	
            EKSPERYMENT
                                       ŚWIAT	
  ZEWNĘTRZNY           REPREZENTACJA




                                                                                                  FORMA	
  WYRAŻENIA
                                        Przywitali	
  mnie	
  
                                        bardzo	
  gorąco.             reprezentacja	
  
   Jak	
  systematyczne	
  
     jest	
  rzutowanie	
  
                                                                       formy	
  słów
                                                                       (brzmienia)
   AFEKT	
  to	
  CIEPŁO?                 Rzuciła	
  zimne	
  
 Jaka	
  jest	
  koherencja	
  z	
         spojrzenie.
  innymi	
  metaforami?

   Czy	
  dotyczy	
  to	
  
 wszystkich	
  języków?                                           DOMENA	
       DOMENA	
       Co	
  się	
  dzieje	
  w	
  




                                                                                                  TREŚĆ	
  WYRAŻENIA
                                                                 ŹRÓDŁOWA       DOCELOWA	
     ludzkim	
  umyśle?
                                           sytuacja
                                                                   CIEPŁO       POZYTYWNE        Co	
  się	
  dzieje	
  w	
  
                                          związana                                              ludzkim	
  mózgu?
                                           z relacją             temperatura       relacja

                                         i uczuciem                ZIMNO       NEGATYWNE
                                                                                                Czy	
  dotyczy	
  to	
  
                                                                                               wszystkich	
  ludzi?


                                       KONTEKST	
  KOMUNIKACJI         ZNACZENIE

czwartek, 8 listopada 12                                                                                                        47
Lingwiści	
  posługują	
  się	
  
    spekulacją	
  i	
  introspekcją:
               Podają	
  problem/pytanie

               Wybierają	
  przykłady.                           JAK	
  WSPÓŁPRACUJĄ	
  
               Klasyfikują	
  przykłady.
                                                                      JĘZYKOZNAWCY	
  
                                                                I	
  PSYCHOLINGWIŚCI?
               Znajdują	
  regularności.

               Proponują	
  teorię	
  języka.                       Psycholingwiści	
  przeprowadzają	
  
                                                                    eksperymenty	
  na	
  ludziach,	
  czyli:
                 T	
  E	
  O	
  R	
  I	
  A                                      Wybierają	
  teorię	
  języka.

                                                                                 Operacjonalizują	
  zmienne
                                     o	
  w	
  o	
  c	
  n	
  a	
  
                                     współpraca                                  Proponują	
  hipotezy.	
  
                                     (Valenzuela	
  i	
  Soriano	
  2005)
                                                                                 Testują	
  hipotezy.
                Popraw	
  teorię.                    Interpretują	
  wyniki
czwartek, 8 listopada 12                                                                                          48
Dotyk wpływa na decyzje
                 konsumenckie 2012–03–06
           •        Badanie	
  zostało	
   przeprowadzone	
  wiosną	
   2011	
   r.	
   na	
   grupie	
  168	
  
                    uczniów	
  wrocławskich	
  szkół	
  średnich.	
  Uczestnicy	
   eksperymentu	
  
                    nie	
  znali	
  jego	
   prawdziwego	
   celu.	
   Zostali	
  poproszeni	
   o	
   udział	
  
                    w	
   badaniach	
  marketingowych,	
   a	
   ich	
  zadaniem	
  była	
   ocena	
  
                    danego	
   zapachu	
   po	
   tym,	
   jak	
   przez	
   kilka	
   sekund	
   trzymali	
  
                    ciężki	
   lub	
   lekki	
   oraz	
   ciepły	
   lub	
   zimny	
   kubek.	
   Badanie	
  
                    zrealizowały	
   Miriam	
   Faderewski	
   i	
   Patrycja	
   Grzelewska,	
  
                    studentki	
   III	
   roku	
   psychologii	
   pod	
   kierunkiem	
   mgr.	
   Sławomira	
  
                    Prusakowskiego	
   z	
   wrocławskiego	
   wydziału	
   SWPS.	
   Projekt	
  
                    badawczy	
   zwyciężył	
   w	
   I	
   Wrocławskim	
   Konkursie	
   Badań	
  
                    Psychologicznych,	
   a	
   jego	
   wyniki	
   zostaną	
   opublikowane	
   w	
  
                    „Polish	
   Journal	
   of	
   Applied	
   Psychology".	
   Badanie	
   otrzymało	
  
                    także	
   wyróżnienie	
   w	
   konkursie	
   referatów	
   z	
   dziedziny	
  
                    psychologii	
  w	
  XVI	
  Studenckiej	
  Sesji	
  Naukowej.
           •        http://www.centrumprasowe.swps.pl/badania/dotyk-­‐wplywa-­‐na-­‐decyzje-­‐konsumenckie
czwartek, 8 listopada 12                                                                                            49
Do lektury...
                      • Lakoff,	
   2012.	
   Explaining	
   Embodied	
   Cognition	
  
                           Results.	
  TOPICS	
  IN	
  COGNITIVE	
  SCIENCE

                      • Gibbs,	
  R.	
   2011.	
   Evaluating	
   Conceptual	
  
                           Metaphor	
  Theory.	
  Discourse	
  Processes

                      • Valenzuela	
   2008.	
   Cognitive	
      Metaphor	
   and	
  
                           Empirical	
   Methods.	
   Barcelona	
   Language	
   and	
  
                           Literature	
  Studies.



czwartek, 8 listopada 12                                                                   50

Contenu connexe

Tendances

Językoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacie
Językoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacieJęzykoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacie
Językoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacieKonrad Juszczyk
 
Korpusy w językoznawstwie kognitywnym
Korpusy w językoznawstwie kognitywnymKorpusy w językoznawstwie kognitywnym
Korpusy w językoznawstwie kognitywnymBarbara Konat
 
ETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWO
ETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWOETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWO
ETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWOKonrad Juszczyk
 
Zwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnym
Zwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnymZwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnym
Zwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnymBarbara Konat
 
Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?
Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?
Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?Jelec Anna
 
Lingwistyka 27 leksykologia kognitywna
Lingwistyka 27 leksykologia kognitywnaLingwistyka 27 leksykologia kognitywna
Lingwistyka 27 leksykologia kognitywnaKonrad Juszczyk
 
Lingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - Rosch
Lingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - RoschLingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - Rosch
Lingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - RoschKonrad Juszczyk
 
Lingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasyczna
Lingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasycznaLingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasyczna
Lingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasycznaKonrad Juszczyk
 
Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...
Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...
Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...Barbara Konat
 
Stephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturach
Stephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturachStephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturach
Stephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturachMałopolski Instytut Kultury
 

Tendances (10)

Językoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacie
Językoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacieJęzykoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacie
Językoznawstwo kognitywne - przewodnik po paradygmacie
 
Korpusy w językoznawstwie kognitywnym
Korpusy w językoznawstwie kognitywnymKorpusy w językoznawstwie kognitywnym
Korpusy w językoznawstwie kognitywnym
 
ETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWO
ETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWOETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWO
ETNOLINGWISTYKA, SEMIOTYKA, JĘZYKOZNAWSTWO
 
Zwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnym
Zwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnymZwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnym
Zwrot społeczny w językoznawstwie kognitywnym
 
Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?
Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?
Czy pojęcia abstrakcyjne są jak pióra dinozaurów?
 
Lingwistyka 27 leksykologia kognitywna
Lingwistyka 27 leksykologia kognitywnaLingwistyka 27 leksykologia kognitywna
Lingwistyka 27 leksykologia kognitywna
 
Lingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - Rosch
Lingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - RoschLingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - Rosch
Lingwistyka 26 Semantyka 6 prototyp 1 - Rosch
 
Lingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasyczna
Lingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasycznaLingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasyczna
Lingwistyka 21 Semantyka 1 kategoryzacja klasyczna
 
Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...
Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...
Co łączy Newtona z Chomskym a Darwina z Lakoffem?O metodzie idealizacji i pse...
 
Stephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturach
Stephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturachStephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturach
Stephen C. Levinson, Pojmowanie przestrzeni w różnych kulturach
 

En vedette

대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배
대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배
대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배gsdgrhr
 
sejaphala lab certificate 2014
sejaphala lab certificate 2014sejaphala lab certificate 2014
sejaphala lab certificate 2014Chris Sejaphala
 
Beyond the Sentence in Cognitive Grammar
Beyond the Sentence in Cognitive GrammarBeyond the Sentence in Cognitive Grammar
Beyond the Sentence in Cognitive GrammarDominik Lukes
 
Cognitive Linguistics: The Case Of Find
Cognitive Linguistics: The Case Of FindCognitive Linguistics: The Case Of Find
Cognitive Linguistics: The Case Of FindJESSIE GRACE RUBRICO
 
Langacker's cognitive grammar
Langacker's cognitive grammarLangacker's cognitive grammar
Langacker's cognitive grammarJOy Verzosa
 
Cognitive linguistics
Cognitive linguisticsCognitive linguistics
Cognitive linguisticsAdel Thamery
 
Otp authentication scheme based on ECC
Otp authentication scheme based on ECCOtp authentication scheme based on ECC
Otp authentication scheme based on ECCPOOJA MEHTA
 

En vedette (12)

대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배
대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배
대출영업사원//LG77。XYZ//aig생명 골프전문택배
 
Das luwu
Das luwuDas luwu
Das luwu
 
sejaphala lab certificate 2014
sejaphala lab certificate 2014sejaphala lab certificate 2014
sejaphala lab certificate 2014
 
Product costing for repetitive production
Product costing for repetitive productionProduct costing for repetitive production
Product costing for repetitive production
 
Policies, processes, procedures
Policies, processes, proceduresPolicies, processes, procedures
Policies, processes, procedures
 
Crossing Lines
Crossing LinesCrossing Lines
Crossing Lines
 
Badania Ewaluacyjne 5
Badania Ewaluacyjne 5Badania Ewaluacyjne 5
Badania Ewaluacyjne 5
 
Beyond the Sentence in Cognitive Grammar
Beyond the Sentence in Cognitive GrammarBeyond the Sentence in Cognitive Grammar
Beyond the Sentence in Cognitive Grammar
 
Cognitive Linguistics: The Case Of Find
Cognitive Linguistics: The Case Of FindCognitive Linguistics: The Case Of Find
Cognitive Linguistics: The Case Of Find
 
Langacker's cognitive grammar
Langacker's cognitive grammarLangacker's cognitive grammar
Langacker's cognitive grammar
 
Cognitive linguistics
Cognitive linguisticsCognitive linguistics
Cognitive linguistics
 
Otp authentication scheme based on ECC
Otp authentication scheme based on ECCOtp authentication scheme based on ECC
Otp authentication scheme based on ECC
 

Similaire à KOGNI-4-MET2

Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...
Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...
Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...Barbara Konat
 
Metodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologiczna
Metodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologicznaMetodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologiczna
Metodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologicznaBarbara Konat
 
Psycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botach
Psycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botachPsycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botach
Psycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botachCHI Poland
 
Wybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwa
Wybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwaWybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwa
Wybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwaPaweł Kmiecik
 
Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17
Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17
Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17Sabina Cisek
 

Similaire à KOGNI-4-MET2 (8)

Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...
Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...
Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologi...
 
Metodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologiczna
Metodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologicznaMetodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologiczna
Metodologia ogólna nauk i poznańska szkoła metodologiczna
 
4T
4T4T
4T
 
Psycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botach
Psycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botachPsycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botach
Psycholog w świecie technologii, czyli rzecz o myszach, ludziach i botach
 
Wybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwa
Wybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwaWybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwa
Wybrane metody teoretyczne oraz narzędzia i techniki badań bezpieczeństwa
 
Oblicza Neuronauki 4
Oblicza Neuronauki 4Oblicza Neuronauki 4
Oblicza Neuronauki 4
 
Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17
Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17
Warsztat informacyjny, czesc 1, 16 17
 
Wizualizacja danych jakościowych
Wizualizacja danych jakościowychWizualizacja danych jakościowych
Wizualizacja danych jakościowych
 

Plus de Konrad Juszczyk

Techniki prezentacji akademickiej
Techniki prezentacji akademickiejTechniki prezentacji akademickiej
Techniki prezentacji akademickiejKonrad Juszczyk
 
1 scale2018-babies-pytania
1 scale2018-babies-pytania1 scale2018-babies-pytania
1 scale2018-babies-pytaniaKonrad Juszczyk
 
SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014
SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014
SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014Konrad Juszczyk
 
Języki świata - JO - KOGNI - 2014
Języki świata - JO - KOGNI - 2014Języki świata - JO - KOGNI - 2014
Języki świata - JO - KOGNI - 2014Konrad Juszczyk
 
Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014
Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014
Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014Konrad Juszczyk
 
Pozornie prosta prezentacja ok
Pozornie prosta prezentacja okPozornie prosta prezentacja ok
Pozornie prosta prezentacja okKonrad Juszczyk
 
To nie jest prezentacja.
To nie jest prezentacja.To nie jest prezentacja.
To nie jest prezentacja.Konrad Juszczyk
 
Przepis na projekt naukowy dla badaczy języka
Przepis na projekt naukowy dla badaczy językaPrzepis na projekt naukowy dla badaczy języka
Przepis na projekt naukowy dla badaczy językaKonrad Juszczyk
 
Metafory jako sposób konceptualizowania
Metafory jako sposób konceptualizowaniaMetafory jako sposób konceptualizowania
Metafory jako sposób konceptualizowaniaKonrad Juszczyk
 
Składnia przegląd pojęć-2012
Składnia przegląd pojęć-2012Składnia przegląd pojęć-2012
Składnia przegląd pojęć-2012Konrad Juszczyk
 
Ten TED worth watching linguistic lectures
Ten TED worth watching linguistic lecturesTen TED worth watching linguistic lectures
Ten TED worth watching linguistic lecturesKonrad Juszczyk
 
Składnia: związki składników syntagm
Składnia: związki składników syntagmSkładnia: związki składników syntagm
Składnia: związki składników syntagmKonrad Juszczyk
 
2 język i języki świata 2-rożnorodność
2 język i języki świata 2-rożnorodność2 język i języki świata 2-rożnorodność
2 język i języki świata 2-rożnorodnośćKonrad Juszczyk
 
3 pismo w językach świata
3 pismo w językach świata3 pismo w językach świata
3 pismo w językach świataKonrad Juszczyk
 
7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwa
7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwa7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwa
7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwaKonrad Juszczyk
 

Plus de Konrad Juszczyk (20)

Techniki prezentacji akademickiej
Techniki prezentacji akademickiejTechniki prezentacji akademickiej
Techniki prezentacji akademickiej
 
1 scale2018-babies-pytania
1 scale2018-babies-pytania1 scale2018-babies-pytania
1 scale2018-babies-pytania
 
SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014
SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014
SEMANTYKA - JO - KOGNI - 2014
 
Języki świata - JO - KOGNI - 2014
Języki świata - JO - KOGNI - 2014Języki świata - JO - KOGNI - 2014
Języki świata - JO - KOGNI - 2014
 
Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014
Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014
Fonetyka i fonologia - JO - KOGNI - 2014
 
Ncn preludium-2013-kj
Ncn preludium-2013-kjNcn preludium-2013-kj
Ncn preludium-2013-kj
 
Skróty w MS OFFICE
Skróty w MS OFFICESkróty w MS OFFICE
Skróty w MS OFFICE
 
Pozornie prosta prezentacja ok
Pozornie prosta prezentacja okPozornie prosta prezentacja ok
Pozornie prosta prezentacja ok
 
To nie jest prezentacja.
To nie jest prezentacja.To nie jest prezentacja.
To nie jest prezentacja.
 
Kogni2012-5-MET3
Kogni2012-5-MET3Kogni2012-5-MET3
Kogni2012-5-MET3
 
Przepis na projekt naukowy dla badaczy języka
Przepis na projekt naukowy dla badaczy językaPrzepis na projekt naukowy dla badaczy języka
Przepis na projekt naukowy dla badaczy języka
 
Metafory jako sposób konceptualizowania
Metafory jako sposób konceptualizowaniaMetafory jako sposób konceptualizowania
Metafory jako sposób konceptualizowania
 
Metodologia lingwistyki
Metodologia lingwistykiMetodologia lingwistyki
Metodologia lingwistyki
 
Kognitywne 2012 1
Kognitywne 2012 1Kognitywne 2012 1
Kognitywne 2012 1
 
Składnia przegląd pojęć-2012
Składnia przegląd pojęć-2012Składnia przegląd pojęć-2012
Składnia przegląd pojęć-2012
 
Ten TED worth watching linguistic lectures
Ten TED worth watching linguistic lecturesTen TED worth watching linguistic lectures
Ten TED worth watching linguistic lectures
 
Składnia: związki składników syntagm
Składnia: związki składników syntagmSkładnia: związki składników syntagm
Składnia: związki składników syntagm
 
2 język i języki świata 2-rożnorodność
2 język i języki świata 2-rożnorodność2 język i języki świata 2-rożnorodność
2 język i języki świata 2-rożnorodność
 
3 pismo w językach świata
3 pismo w językach świata3 pismo w językach świata
3 pismo w językach świata
 
7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwa
7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwa7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwa
7 językoznawstwo wiedza językowa a o języku i działy językoznawstwa
 

KOGNI-4-MET2

  • 1. Eksperymentalne   badania  metafor II  wykład  o  metaforze DR KONRAD JUSZCZYK ZAKŁAD PSYCHOLINGWISTYKI INSTYTUT JĘZYKOZNAWSTWA WYDZIAŁ NEOFILOLOGII UAM JĘZYKOZNAWSTWO KOGNITYWNE 2012/2013: 4 czwartek, 8 listopada 12 1
  • 2. Trzy wykłady Metafory jako sposób 25 PAŹDZIERNIKA konceptualizowania Eksperymentalne 8 LISTOPADA badania metafor Korpusowe 15 LISTOPADA badania wyrażeń metaforycznych czwartek, 8 listopada 12 2
  • 3. Metafory kształtują mówienie i myślenie o ... • ...moralności  w  różnych  kulturach,  czyli  czystości,   poprawności,  podporządkowaniu  autorytetom   (Lakoff  2008;  Lakoff  i  Johnson  1999); • ...przepisach  prawnych  (Winter  2001); • ...ideologii  i  polityce,  czyli  problemach  ważnych   dla  polityków  i  popierających  ich  wyborców   (Lakoff  2008;  Lakoff  i  Wehling  2012) • ...matematyce  i  pojęciach  związanych  z  liczbami   (Lakoff  i  Nuñez  2000)   czwartek, 8 listopada 12 3
  • 4. Demokraci  wygywają   kolejne  wybory  w  USA czwartek, 8 listopada 12 4
  • 8. Próba  wyjaśnienia   pochodzenia  pojęć   matematycznych  w   ramach  tak  zwanej   matematyki   ucieleśnionej Rok  wydania:  2000 czwartek, 8 listopada 12 8
  • 10. Co to znaczy, że metafory kształtują mówienie i myślenie? Skąd to wiemy? Skąd wiemy, że myślenie opiera się na metaforach? czwartek, 8 listopada 12 10
  • 11. Recenzent NCN: • W   opisie   projektu   gąszcz   żargonu   terminologicznego   przykrywający   skutecznie   to,   co   rzeczywiście   jest   wkładem   do  nauki  a   nie   tylko  żonglerką   fragmentów  wybranych  teorii,   z   szerokim  rozrzutem  efektów   poznawczych  i  aplikacyjnych. czwartek, 8 listopada 12 11
  • 12. Cztery metody badań empirycznych w językoznawstwie kognitywnym • OBSERWACJA: • EKSPERYMENT: • przykłady  pochodzą  z   • Przewidywania  (hipotezy) nieokreślonego  źródła: na  podstawie  teorii • analiza  introspektywna   • Projekt  eksperymentu  i   wybranych  przykładów operacjonalizacja  zmiennych • klasy;ikacja  wg  kryteriów • Konstruowanie  bodźców   • propozycja  teorii  ogólnej na  podstawie  przewidywań • przykłady  pochodzą  z   • badanie  reakcji  ludzi  i  pomiar określonego  źródła  (korpus) • zmiany  w  zachowaniu   • introspektywna  anotacja   (psycholingwistyka) wybranych  lub  wszystkich   • aktywności  mózgu   przykładów  w  korpusie (neurolingwistyka) • analiza  statystyczna  wyników • analiza  statystyczna  wyników • interpretacja  wyników • interpretacja  wyników czwartek, 8 listopada 12 12
  • 13. OBSERWACJA   OBSERWOWALNE   NIEOBSERWOWALNE   EKSPERYMENT ŚWIAT  ZEWNĘTRZNY REPREZENTACJA FORMA  WYRAŻENIA Przywitali  mnie   bardzo  gorąco. reprezentacja   Jak  systematyczne   jest  rzutowanie   formy  słów (brzmienia) AFEKT  to  CIEPŁO? Rzuciła  zimne   Jaka  jest  koherencja  z   spojrzenie. innymi  metaforami? Czy  dotyczy  to   wszystkich  języków? DOMENA   DOMENA   Co  się  dzieje  w   TREŚĆ  WYRAŻENIA ŹRÓDŁOWA DOCELOWA   ludzkim  umyśle? sytuacja CIEPŁO POZYTYWNE Co  się  dzieje  w   związana ludzkim  mózgu? z relacją temperatura relacja i uczuciem ZIMNO NEGATYWNE Czy  dotyczy  to   wszystkich  ludzi? KONTEKST  KOMUNIKACJI ZNACZENIE czwartek, 8 listopada 12 13
  • 14. Lingwiści  posługują  się   spekulacją  i  introspekcją: Podają  problem/pytanie Wybierają  przykłady. JAK  WSPÓŁPRACUJĄ   Klasyfikują  przykłady. JĘZYKOZNAWCY   I  PSYCHOLINGWIŚCI? Znajdują  regularności. Proponują  teorię  języka. Psycholingwiści  przeprowadzają   eksperymenty  na  ludziach,  czyli: T  E  O  R  I  A Wybierają  teorię  języka. Operacjonalizują  zmienne o  w  o  c  n  a   współpraca Proponują  hipotezy.   (Valenzuela  i  Soriano  2005) Testują  hipotezy. Popraw  teorię. Interpretują  wyniki czwartek, 8 listopada 12 14
  • 15. Pomiary zmian w zachowaniu lub zmian aktywności mózgu • Badania  behawioralne:   • Badania  aktywności  mózgu • Thibodeau  i  Boroditsky  2011;   • Events  Related  Potentials • Boroditsky  i  Ramscar  2002;   • Pynte,  Besson,  Robichon  &   Poli  (1996)     • Gibbs  1984  i  2006;   • Coulson,  Van  Petten  2005 • Casasano  i  Boroditsky  2008; • fMRI • ruchów  gałek  ocznych: • Aziz-­‐Zadeh  (2006)   • Frisson  i  Pickering  (1999) • Lacey  et  al.  (2012) • Rohrer  (2004) czwartek, 8 listopada 12 15
  • 16. Gibbs 2011 • the   reason   why   cognitive   psychological   work   on   conceptual   metaphor   is   so   important   is   because   it   provides   various   indirect   methods   for   assessing   what   people   unconsciously   know,   including   m e t a p h o r i c a l ,   a n d   e m b o d i e d ,   understandings   of   different   abstract   concepts. czwartek, 8 listopada 12 16
  • 17. Evaluating Conceptual Metaphor Theory (Gibbs 2011) • Experimental   studies   showing   that   conceptual   metaphors   shape   people’s   tacit   understandings   of   why   conventional   and   novel   metaphoric   expressions   have   the   meanings   they   do   includes   research   on   mental   imagery  for   idioms  and  proverbs   (Gibbs   &  O’Brien,  1990;   Gibbs,  Strom,  &   Spivey-­‐Knowlton,   1997;   Sanford,   2008),   people’s   context-­‐sensitive   judgments  about  the  meanings   of  idioms   (Nayak  &  Gibbs,  1990),  people’s   judgments   about   the   mappings   from   source-­‐to-­‐target   domains   for   idiomatic   phrases   (Gibbs,   1992),   people’s   judg-­‐   ments   about   the   permissible  mappings   underlying  primary  metaphors  (Gibbs   et   al.,  2004),   people’s   answers   to   questions   about   temporal   events   (Boroditsky   &   Ramscar,   2002),   people’s   answers   to   questions   about   metaphorically   motivated  Sictive  motion   (Matlock,  Ramscar,  &   Boroditsky,   2005),  readers’   drawing   of   coherent   connections   during   text   processing   (Albritton,   McKoon,  &  Gerrig,   1995),  and  people’s   semantic  and  episodic  memories  for   conceptual  metaphors,  such  as  “Life  is  a  journey”  (Katz  &  Taylor,  2008). czwartek, 8 listopada 12 17
  • 18. UP & DOWN • there   is   the   widespread   set   of   metaphors   suggesting   that   “Good   is   up”   and   “Bad   is   down.”   Experimental   studies   show   that   people   evaluate   positive   words   faster   if   these   are   presented   in   a   higher   vertical   position   on   a   computer   screen,   and   recognize   negative   words   faster   if   they   appear   in   the   lower   part   of   the   screen   (Meier  &  Robinson,  2004) czwartek, 8 listopada 12 18
  • 19. WHITE & BLACK • people   see   “Good   is   white”   and   “Bad   is   black,”   which   explains   why   people   are   faster  in  evaluating  words  when  presented   in   font   colors   consistent   with   the   embodied   metaphors   of   good–white   and   bad–black   (Meier,   Robinson,   &   Clore,   2004). czwartek, 8 listopada 12 19
  • 20. It could be right: Empirical evidence for affective horizontal priming • Marcin  Baraniecki,  Andrzej  Gajda,   Jacek  Mańko,  Bartosz  Michałowski • Badania   wpływu   pozycji   prezentowanego   słowa   (po   lewej   lub  po  prawej  stronie  ekranu)  na  czas  rozpoznania   i  oceny  tego  słowa  pozytywnie  lub  negatywnie. • Metafory:  BAD  IS  LEFT  i  GOOD  IS  RIGHT • Badania   wygrały   konkurs   na   najlepszą   pracę   empiryczną   w   roku   akademickim   2011/2012   na   UAM   (IP/WNS) • http://www.psychologia.amu.edu.pl/2012/07/17/konkurs-­‐na-­‐najlepsza-­‐prace-­‐empiryczna-­‐201112-­‐ glosowanie/it-­‐could-­‐be-­‐right-­‐empirical-­‐evidence-­‐for-­‐affective-­‐horizontal-­‐priming/ czwartek, 8 listopada 12 20
  • 21. Thinking about time Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   We  do  not  only   talk  about   Lme  in  terms  of   space,   but  actually  think  of  bme  in  terms  of  space. The   existence   of   the   complementary   EGO-­‐ MOVING   and   TIME-­‐MOVING   metaphors   of   Lme   was  tested  by  Boroditsky  and  Ramscar  (2002). REASONING:  If  our  concept  of  Lme  is  constructed   with   structure   from   the   SPACE   domain,   then   ge[ng  people  to  think  about  space  in  a  parLcular   way  should  influence  how  they  think  about  Lme. 21 czwartek, 8 listopada 12 21
  • 22. Coulson & Cyma van Petten 2007. Conceptual integration Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   and metaphor: an event-related potential study. Triplets  of  sentences  are  hypothesized  to  differ  in  processing  difficulty. Example  of  the  experimental  sentences: LITERAL:  The  secret  ingredient  in  her  stew  is  cayenne. MAPPING:  The  chef  apparently  uses  salt  instead  of  cayenne. METAPHOR:  My  crazy  uncle  says  jokes  are  conversaOon’s  cayenne. Example  of  the  comprehension  sentence: It’s  the  spices  that  make  her  stew  special.  (T/F)   165  triplets  of  sentences  were  used  with  80  subjects. 22 czwartek, 8 listopada 12 22
  • 23. Experimental procedure Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   The  sentences  were  presented  one  word  at  a  Lme. Sentence  final  words  were  presented  for  longer  Ume. Then  comprehension  sentences  were  presented. Subjects  were  also  asked  to  rated  the  metaphoricity. The  electroencephalogram  (EEG)  with  Un  electrodes   measured  the  acUvity  of  certain  regions  of  the  brain. So  called  N400ms  amplitude  a[er  sUmuli  potenUal   is  relevant  to  semanUc  processing  in  ERPs  method. That’s  why  they  call  it  event-­‐related  potenUal. 23 czwartek, 8 listopada 12 23
  • 24. Results of ERPs study Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   The  results  confirmed  [their]  central  predicOon  of   graded   N400   amplitude   across   sentence-­‐final   words  used  literally,  mapping  and  metaphorically. Given   that   the   metaphors   were   relaOvely   novel,   the  relevant   convepts  were  unlikely   to   have  been   strongly  associated  with  the   orthographic   form  of   the   word,   but   instead   required   the   recovery   and   integraOon   of   addiOonal   material   from   semanOc   memory,  including  conceptual  metaphors. 24 czwartek, 8 listopada 12 24
  • 25. Aziz-Zadeh L., Wilson SM., Rizzolatti G., Iacoboni M. Congruent embodied representations for visually presented Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   actions and linguistic phrases describing actions. Current Biology 16 (18) (2006) 1818–23. AcLon   sentences   acLvated   premotor   areas   in   a   specific   manner   corresponding   to   whether   sentences   described   an   acLon  done   with  the   foot,   hand  or  mouth.   I  kick  the  ball.  I  grasp  the  khife.  I  bite  an  apple. This  effect  was  not  present  when  s0muli  consisted   of  metaphors  in  which  acLon  verbs  were  used,  like: He  was  chewing  on  the  problem. 25 czwartek, 8 listopada 12 25
  • 26. Touching textures Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   Metaphorically  feeling:  Comprehending  textural   metaphors  acOvates  somatosensory  cortex Simon  Lacey,  Randall  SLlla,  K.  Sathian  (2012) AIM:  How  comprehension  of  metaphors  is   grounded  in  physical  percepLon  (experience)? METHOD:   subjects   were   listening   to   27   containing   convenLonal   texture   metaphors   sentences   and   27   literall   equivalents   while   their   brain   acLvity   was   measured  by  fMRI. 26 czwartek, 8 listopada 12 26
  • 27. Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   Texture  metaphors Literal  controls Her  voice  was  scratchy Her  voice  was  hoarse The  criBcism  was  blunt The  criBcism  was  straighCorward The  book  was  mushy The  book  was  senBmental He  had  a  rugged  face He  had  a  manly  face It  was  a  polished  performance It  was  a  flawless  performance Her  voice  was  graBng Her  voice  was  harsh She  looked  sleek She  looked  stylish His  voice  was  gravelly His  voice  was  low 27 czwartek, 8 listopada 12 27
  • 28. Metaphorically feeling: Comprehending textural metaphors activates Metaphors  &  Methods  –  Konrad  Juszczyk,  PhD  –  Brussels  2012   somatosensory cortex Simon Lacey, Randall Stilla, K. Sathian (2012) Listening   to   textural   metaphors   acUvates   the   same  areas  of  the  brain  as   touching   textures   (yellow   and  red  spots).   Yellow   &   red:   touching   textures. GREEN:  metaphores BROWN:  overlapping b:  visual  cortex  acUvaUon. 28 czwartek, 8 listopada 12 28
  • 29. Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE „Explaining Embodied Cognition Results” • 1950-­‐1975:   „cognition   was   u n d e r s t o o d   m a i n l y   a s   d i s e m b o d i e d   s y m b o l   manipulation;  (...)   meaningless   in   themselves   but   that   somehow   c o n s t i t u t e   i n t e r n a l   ‘‘representations   of   external   r e a l i t y ’ ’   w i t h o u t   s e r i o u s   mediation  by  the  body  and  brain. • s i n c e   1 9 7 5 :   „ e m b o d i e d   cognition”   in   CL   and   Neural   Theory  of  Thought  and  Language czwartek, 8 listopada 12 29
  • 30. Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE „Explaining Embodied Cognition Results” (a)we   think   with   our   brains,   that   is,   thought   is   physical   and   is   carried   out  by  functional  neural  circuitry;   (b)what   makes   thought   meaningful   are  the  ways  those  neural   circuits   are   connected   to   the   body   and   c h a r a c t e r i z e   e m b o d i e d   experience;   (c) so-­‐called   abstract   ideas   are   embodied  in   this  way  as  well,   as   is   language. czwartek, 8 listopada 12 30
  • 31. Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE „Explaining Embodied Cognition Results” 1. Conceptual   metaphors   are   frame-­‐ to-­‐frame  mappings,  with  the  roles   of   the   source   frame   mapping   to   corresponding   roles   of   the   target   frame.   In   conceptual   metaphors,   s o u r c e   a n d   t a r g e t   f r a m e   mappings   are   not   necessarily   one   to  one.  In  some  cases   not  all   roles   or   role   Cillers   are   mapped,   and   in   others   metaphorical   roles   are   added   to   the   target   domain   (Lakoff   &   Johnson,   1980,   1999;   Lakoff  &  Nunez,  2000). czwartek, 8 listopada 12 31
  • 32. Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE „Explaining Embodied Cognition Results” 2. Conceptual   metaphors   ‘‘preserve’’   the   structure   of   cogs:   paths   map   to  paths,  containers  to  containers,   contact   to   contact,   and   so   on   (Lakoff  &  Johnson,  1980,  1999). 3. Conceptual   metaphors   project   inferences   from   the   source   to   the   target  frame.  This  is  the  source  of   metaphorical   reasoning   (Lakoff  &   Johnson,  1980,  1999). czwartek, 8 listopada 12 32
  • 33. Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE „Explaining Embodied Cognition Results” 4. Conceptual   metaphors   can   be   decomposed   into   combinations   of   simpler  metaphors  and  ultimately   to   ‘‘primary’’  metaphors,  which   do   not   decompose   further   (Grady, 1997;  Lakoff  &  Johnson,  1999). 5. Primary  metaphors  are  motivated   by   embodied   experiences   coming   together  regularly. czwartek, 8 listopada 12 33
  • 34. Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE „Explaining Embodied Cognition Results” 6. Primary   metaphors   tend   to   be   c r o s s -­‐ c u l t u r a l ,   w h e r e v e r   appropriate  experiences   regularly   co-­‐occur   (Grady,   1997;   Lakoff   &   Johnson,  1999).   7. As   children,   we   learn   hundreds   of   primary   metaphors,   and   they   structure  our   systems   of   everyday   thought  (Lakoff  &  Johnson,  1999). czwartek, 8 listopada 12 34
  • 35. Lakoff 2012 w TOPICS IN COGNITIVE SCIENCE „Explaining Embodied Cognition Results” 8. Emotion   metaphors   arise   from   physical  correlates  of  emotion.  For   e x a m p l e ,   i n   a n g e r ,   s k i n   temperature   and   blood   pressure   r i s e .   T h u s ,   a n g e r   c a n   b e   conceptualized   as   the   heat   of   a   Cluid   that   releases   pressure;   for   example,   ‘‘his   blood   was   boiling,’’   ‘‘he   let   off   steam’’   (Lakoff,   1987;   Case  study  1;  Kovecses,  2000). czwartek, 8 listopada 12 35
  • 36. Pojęcia abstrakcyjne (domeny docelowe) • MYŚL • RELIGIA • NARÓD • POŻĄDANIE • POLITYKA • MORALNOŚĆ • EKONOMIA • ŻYCIE  I  ŚMIERĆ • RELACJE  MIĘDZYLUDZKIE • KOMUNIKACJA • CZAS • WYDARZENIA   przykłady  zdań  w  różnych  językach  i  omówienie:  Kovesces  2010 czwartek, 8 listopada 12 36
  • 37. Domeny źródłowe • ORIENTACYJNE • ONTOLOGICZNE (odczuwanie): (doświadczanie): • ludzkie  ciało • rośliny • ciepło  i  zimno • zwierzęta • światło  i  jasność • budynki  i  konstrukcje • siły  i  uczucia • maszyny  i  narzędzia • ruch  i  kierunek  (podróż) • jedzenie  i  gotowanie • zdrowie  i  choroba • gry  i  dyscypliny  sportu • pojemnik  i  obiekt • pieniądze  i  biznes • osoba  i  poczucie  ja • actions  and  activities czwartek, 8 listopada 12 37
  • 38. Pojęcia abstrakcyjne (domeny docelowe) • Związane  z  emocjami:  miłość,  związek,   przywiązanie,  radość,  smutek,  gniew... • Na  jego  widok  gotuję  się  z  gniewu. • Moja  cierpliwość  wyczerpała  się. • Projekt  NCN  dodał  mi  skrzydeł. • Przywitali  mnie  bardzo  gorąco. czwartek, 8 listopada 12 38
  • 39. Metafora pierwotna • Przywitali  mnie  bardzo  gorąco. • powitanie  jest  ważne  dla  relacji,   jest  związane  z  uczuciem,  afektem,   czyli  „tym,  co  czujemy  do  kogoś” • AFFECTION  IS  WARMTH • przykład  metafory  pierwotnej • F o r   e x a m p l e ,   w h e n   c h i l d r e n   a r e   h e l d   affectionately  by  their  parents,  the  experiences  of   affection   and   warmth  correlate,   yielding   Affection   Is  Warmth  (Lakoff  &  Johnson,  1980,  1999). czwartek, 8 listopada 12 39
  • 40. Affection Is Warmth • Subjects   holding   warm   coffee   in   advance   were  more  likely  to  evaluate  an  imaginary   individual  as  warm  and  friendly  than   those   holding  cold  coffee.   • Participants   holding   a   hot   (versus   cold)   therapeutic  pad  were  more  likely  to  choose   a  gift  for  a  friend  instead  of  for  themselves • (Williams  and  Bargh,  2008).   • Lakoff   2012:   This   is   predicted   by   the   primary   conceptual   metaphor   that,   as   in   She  gave  me  a  warm  greeting. czwartek, 8 listopada 12 40
  • 41. PROCEDURA BADAŃ 1. Wybrano  41  studentów,  średnia  wieku:  18,5 2. Podzielono  ich  na  dwie  grupy  badawcze. 3. J e d e n   z   e k s p e r y m e n t a t o r ó w   s p o t y k a ł   uczestnika   w   korytarzu  i  zapraszał  do  badania,   a  żeby   zanotować  jego/jej  dane  prosił  jego/ją  o   potrzymanie  kubka  z  kawą,  ciepłą  lub  zimną. 4. Eksperymentator  z  kawą  nie  znał  hipotezy. 5. U c z e s t n i c y   w y p e ł n i a l i   s p e c j a l n y   kwestionariusz   oceniający   ikcyjną   osobę   (kwestionariusz  wzorowany  na  badaniu  Ascha) czwartek, 8 listopada 12 41
  • 42. Williams and Bargh, 2008 • Contemporary   cognitive   linguists   have   advanced   similar   arguments   that   people   conceptualize   their   internal,   mental   worlds  by  analogy  to  the  physical  world. • Autorzy  badań  nie  powołują  się  na  teorię   Lakoffa,  lecz  tylko  wspominają  Johnsona. czwartek, 8 listopada 12 42
  • 43. Zhong & Leonardelli, 2008 • Subjects  were  asked  to  remember  a  time  when  they   were  either  socially  accepted  or  socially  snubbed.   • Those   with   warm   memories   of   acceptance   judged   the   room   to   be   5°   warmer   on   the   average   than   those  who  remembered  being  coldly  snubbed.   • Lakoff  2012:  Another  effect  of  Affection  Is  Warmth czwartek, 8 listopada 12 43
  • 44. Important is Heavy • Students   told   that   a   book   was   important   judged   it   to  be  physically  heavier  than  one  they  were  told  was   unimportant.   • The  conceptual  metaphor  is  Important  is  Heavy.   • In   a   parallel   study,   those   with   heavy   versus   light   clipboards   were   more   likely   like   to   judge   currency   to   be   more   valuable   and   their   opinions   and   their   leaders  more  important.   (Jostmann,  Lakens,  &  Schubert,  2009). czwartek, 8 listopada 12 44
  • 45. Achieving a Purpose (Desire) Is Reaching a Destination • Lakoff  2012:  Subjects  leaned  forward  the  body   posture  activated  desire.   • The   primary   metaphor   is  Achieving  a   Purpose   (Desire)  Is  Reaching  a  Destination.   • Leaning   forward   activates   motion   to   a   destination,   the   source   domain,   which   in   turn   activates   the   target   domain   of   desire   and   purpose  (Harmon-­‐Jones,  Gable,  &  Price,  2011). czwartek, 8 listopada 12 45
  • 46. Achieving a Purpose (Desire) Is Reaching a Destination • Uczestnicy   mieli   założone   gogle   z   ekranem,   na   którym   wyświetlano  im  obrazki  32  deserów  lub  32  skał. • Uczestnicy  byli  instruowani  by  przyjmowali   pozycję  pochylonia  lub  odchylenia  (siedząc). • Aktywność  mózgu  była  mierzona  przez  EEG. • As  predicted  leaning  forward  caused   greater   relative   left   frontal   cortical  activation  to  appetitive  relative  to  neutral  pictures. • The   results   of   the   present   experiment   suggest   that   simply   leaning   forward   increases   a   pattern   of   neural   activation   associated   with   approach   motivation.   They   also   concur   with   embodiment   theories   that   impute   a   role   of   the   body   in   mental   processes  (Winkielman  et  al.,  2008). • Autorzy  tych  badań  także  nie  powołują  się  na  teorię  Lakoffa. czwartek, 8 listopada 12 46
  • 47. OBSERWACJA   OBSERWOWALNE   NIEOBSERWOWALNE   EKSPERYMENT ŚWIAT  ZEWNĘTRZNY REPREZENTACJA FORMA  WYRAŻENIA Przywitali  mnie   bardzo  gorąco. reprezentacja   Jak  systematyczne   jest  rzutowanie   formy  słów (brzmienia) AFEKT  to  CIEPŁO? Rzuciła  zimne   Jaka  jest  koherencja  z   spojrzenie. innymi  metaforami? Czy  dotyczy  to   wszystkich  języków? DOMENA   DOMENA   Co  się  dzieje  w   TREŚĆ  WYRAŻENIA ŹRÓDŁOWA DOCELOWA   ludzkim  umyśle? sytuacja CIEPŁO POZYTYWNE Co  się  dzieje  w   związana ludzkim  mózgu? z relacją temperatura relacja i uczuciem ZIMNO NEGATYWNE Czy  dotyczy  to   wszystkich  ludzi? KONTEKST  KOMUNIKACJI ZNACZENIE czwartek, 8 listopada 12 47
  • 48. Lingwiści  posługują  się   spekulacją  i  introspekcją: Podają  problem/pytanie Wybierają  przykłady. JAK  WSPÓŁPRACUJĄ   Klasyfikują  przykłady. JĘZYKOZNAWCY   I  PSYCHOLINGWIŚCI? Znajdują  regularności. Proponują  teorię  języka. Psycholingwiści  przeprowadzają   eksperymenty  na  ludziach,  czyli: T  E  O  R  I  A Wybierają  teorię  języka. Operacjonalizują  zmienne o  w  o  c  n  a   współpraca Proponują  hipotezy.   (Valenzuela  i  Soriano  2005) Testują  hipotezy. Popraw  teorię. Interpretują  wyniki czwartek, 8 listopada 12 48
  • 49. Dotyk wpływa na decyzje konsumenckie 2012–03–06 • Badanie  zostało   przeprowadzone  wiosną   2011   r.   na   grupie  168   uczniów  wrocławskich  szkół  średnich.  Uczestnicy   eksperymentu   nie  znali  jego   prawdziwego   celu.   Zostali  poproszeni   o   udział   w   badaniach  marketingowych,   a   ich  zadaniem  była   ocena   danego   zapachu   po   tym,   jak   przez   kilka   sekund   trzymali   ciężki   lub   lekki   oraz   ciepły   lub   zimny   kubek.   Badanie   zrealizowały   Miriam   Faderewski   i   Patrycja   Grzelewska,   studentki   III   roku   psychologii   pod   kierunkiem   mgr.   Sławomira   Prusakowskiego   z   wrocławskiego   wydziału   SWPS.   Projekt   badawczy   zwyciężył   w   I   Wrocławskim   Konkursie   Badań   Psychologicznych,   a   jego   wyniki   zostaną   opublikowane   w   „Polish   Journal   of   Applied   Psychology".   Badanie   otrzymało   także   wyróżnienie   w   konkursie   referatów   z   dziedziny   psychologii  w  XVI  Studenckiej  Sesji  Naukowej. • http://www.centrumprasowe.swps.pl/badania/dotyk-­‐wplywa-­‐na-­‐decyzje-­‐konsumenckie czwartek, 8 listopada 12 49
  • 50. Do lektury... • Lakoff,   2012.   Explaining   Embodied   Cognition   Results.  TOPICS  IN  COGNITIVE  SCIENCE • Gibbs,  R.   2011.   Evaluating   Conceptual   Metaphor  Theory.  Discourse  Processes • Valenzuela   2008.   Cognitive   Metaphor   and   Empirical   Methods.   Barcelona   Language   and   Literature  Studies. czwartek, 8 listopada 12 50