Pháp luật về phòng, chống tham nhũng - từ thực tiễn tỉnh Gia Lai.doc

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
…………/………… ……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
BÙI MINH PHÚC
PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG
– TỪ THỰC TIỄN TỈNH GIA LAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP
VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
ĐẮK LẮK

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………
BỘ NỘI VỤ
……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
BÙI MINH PHÚC
PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG
– TỪ THỰC TIỄN TỈNH GIA LAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP
VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 60 38 01 02
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. BÙI THỊ THANH THÚY
ĐẮK LẮK

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi.
Các thông tin, số liệu và kết quả trong đề tài này hoàn toàn trung thực, nguồn
gốc rõ ràng và xuất phát từ thực tế nghiên cứu về công tác phòng, chống tham
nhũng ở tỉnh Gia Lai. Tên luận văn không trùng lặp với bất cứ công trình
nghiên cứu nào đã được công bố.
Tác giả
Bùi Minh Phúc

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi
đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy, cô giáo, đồng nghiệp, bạn
bè, gia đình và người thân.
Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành
chính Quốc gia, Phân viện Hành chính khu vực Tây Nguyên và các thầy, cô
giáo đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt thời gian học
tập và nghiên cứu.
Đặ c biệt , tôi xin bà y t ỏ l ời c ả m ơn chân th ành nhấ t đ ến TS. Bùi
Thị Thanh Thúy (Học viện Hành chính Quốc gia) đã dành nhiều thời gian,
công sức và sự tâm huyết hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Cũng qua đây, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu nhà trường,
lãnh đạo và đồng nghiệp tại Trường Chính trị tỉnh Gia Lai, Ban Nội chính,
Thanh tra tỉnh, Văn phòng Tỉnh ủy, Văn phòng UBND tỉnh Gia Lai… đã
cung cấp các số liệu, tài liệu cần thiết cũng như những kiến thức thực tế liên
quan đến đề tài luận văn.
Và cuối cùng, tôi cảm ơn gia đình, bạn bè những người đã luôn bên
cạnh, tạo mọi điều kiện tốt nhất về tinh thần, vật chất, thời gian để tôi hoàn
thành khóa học này.
Trân trọng cảm ơn!
Tác giả
Bùi Minh Phúc

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ THAM NHŨNG VÀ PHÁP LUẬT
PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG..................................................................... 12
1.1. Những vấn đề chung về tham nhũng và phòng, chống tham nhũng............. 12
1.2. Pháp luật về phòng, chống tham nhũng và tổ chức thực hiện pháp luật về
phòng, chống tham nhũng.................................................................................... 19
1.3. Pháp luật về phòng, chống tham nhũng của một số quốc gia trên thế giới và
giá trị tham khảo đối với Việt Nam ..................................................................... 43
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP
LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG Ở TỈNH GIA LAI.........54
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội tỉnh Gia Lai...................................54
2.2. Thực trạng pháp luật về phòng, chống tham nhũng ở tỉnh Gia Lai
.....................................................................................................................56
2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng ở
tỉnh Gia Lai..................................................................................................61
2.4. Đánh giá chung.....................................................................................74
Chương 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP
LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG Ở TỈNH GIA LAI.........82
3.1. Dự bào tình hình và phương hướng hoàn thiện pháp luật về phòng,
chống tham nhũng.......................................................................................82
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng ở
tỉnh Gia Lai..................................................................................................86
KẾT LUẬN ..................................................................................................110
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................112

DANH MỤC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT
CTN
PCTN
UBND
HĐND
CBCCVC
TTHC
Chống tham nhũng
Phòng, chống tham nhũng
Ủy ban nhân dân
Hội đồng nhân dân
Cán bộ, công chức, viên chức
Thủ tục hành chính

MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Qua hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện đất nước do
Đại hội lần thứ VI của Đảng cộng sản Việt Nam đề xướng, chúng ta đã đạt
những thành tựu bước đầu rất quan trọng. Đất nước đã ra khỏi khủng hoảng
kinh tế - xã hội và đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Bên cạnh những thành tựu đạt được trong công cuộc đổi mới, chúng ta lại gặp
nhiều khó khăn trong đó có sự hoành hành của nạn tham nhũng. Tham nhũng
cùng với ô nhiễm môi trường đang là hai căn bệnh ác tính chung của thế giới.
Trong nước cùng với “tụt hậu về kinh tế so với các nước trong khu vực và thế
giới, chệch hướng xã hội chủ nghĩa, diễn biến hòa bình” và tham nhũng được
Đảng ta xác định là bốn nguy cơ đe dọa sự tồn vong của một chế độ.
Ngày nay, cùng với sự năng động của nền kinh tế thị trường, tham
nhũng ngày càng phát triển và đã vượt qua phạm vi lãnh thổ của một quốc gia
và trở thành một thách thức mang tính toàn cầu – đó là một nhận định được cả
thế giới thừa nhận. Nó là một trong những trở ngại lớn nhất đối với tăng
trưởng và giảm đói nghèo. Ở Việt Nam, tham nhũng cũng đã được nhận thức
khá sâu sắc rằng đó là một trở lực nghiêm trọng. Bởi vì tham nhũng len lỏi
vào mọi ngóc ngách của quan hệ quyền lực lây lan nhanh chóng vào tất cả các
lĩnh vực của đời sống xã hội và làm tha hóa không ít cán bộ, đảng viên.
Tham nhũng cùng với lãng phí đã gây thiệt hại lớn về tài sản của Nhà
nước, làm băng hoại đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viên; xâm hại trực
tiếp công lý và công bằng xã hội, làm xói mòn lòng tin của nhân dân, là nguy
cơ đe dọa sự sống còn của chế độ ta.
Tham nhũng cản trở quá trình phát triển kinh tế. Tham nhũng làm đảo
lộn các giá trị đạo đức. Tham nhũng làm vẩn đục các quan hệ xã hội. Nguy
hiểm hơn là tham nhũng đang hình thành một thói quen tồn tại như một thứ
1

luật bất thành văn trong đời sống xã hội diễn ra trên diện rộng và trở thành
một nét ứng xử bị “vật chất hóa”, “tiền bạc hóa” đến nỗi ai cũng lên án nó
nhưng ít ai thoát được khỏi vòng xoáy của nó. Và thế là tham nhũng tiếp tục
hoành hành và trở nên trầm trọng hơn, bất chấp các thể chế mà Đảng và Nhà
nước đưa ra để đối phó với nó. Nếu không kịp thời ngăn chặn thì đến một
chừng mực nào đó tham nhũng cùng với những tác động khác sẽ gây mất ổn
định chính trị, kinh tế - xã hội, đe dọa sự tồn vong của chế độ.
Nhận thức rõ mức độ nghiêm trọng và những hậu quả nguy hại của
tham nhũng, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, biện pháp đấu tranh nhằm ngăn
ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi tham nhũng. Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ X và Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X đã
xác định: Đảng, hệ thống chính trị và toàn xã hội phải quyết tâm thực hiện
đồng bộ các biện pháp chính trị, tư tưởng, tổ chức hành chính, kinh tế, hình sự
trong việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng để từng bước đẩy lùi tham
nhũng.
Về phía Nhà nước, để có cơ sở pháp lý trongviệc đấu tranh PCTN ngày
29-11-2005, Quốc hội đã thông qua Luật PCTN;Chính phủ, Thủ tướng Chính
phủ đã ban hành 30 nghị định, quyết định, chỉ thị để cụ thể hóa Nghị quyết
Trung ương 3 (Khóa X) và Luật PCTN, qua đó đã quy định chi tiết, hướng dẫn
thực hiện hầu hết các quy định của Luật PCTN. “Các bộ, ngành, địa phương
cũng đã ban hành 42.168 văn bản mới; sửa đổi, bổ sung trên 55.416 văn bản để
thực hiện Luật PCTN và các văn bản hướng dẫn thi hành” [26; tr.3].
Pháp luật về PCTN đã cụ thể hóa đường lối, chủ trương, biện pháp của
Đảng về PCTN, lãng phí. Luật PCTNvà các văn bản pháp luật khác về PCTN
được ban hành, tạo hành lang pháp lý quan trọng cho công tác PCTN. Là cơ
sở pháp lí để nhận diện tham nhũng, tạo khuôn khổ pháp lí để phòng ngừa,
phát hiện, xử lí tham nhũng; để các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng,
2

nhiệm vụ của mình trong PCTN, trong việc phát hiện hành vi tham nhũng; để
các cơ quan PCTN, tổ chức và công dân phát huy vai trò, trách nhiệm của
mình trong PCTN; để tiến hành hợp tác quốc tế về PCTN.
Trong Báo cáo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN, Chính phủ đã
nhận định:
“Sau hơn 10 năm tổ chức triển khai thực hiện Luật PCTN, công tác
PCTN đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo sự chuyển biến tích
cực trên nhiều phương diện, được dư luận quần chúng trong nước đồng
tình, cộng đồng quốc tế ủng hộ. Các biện pháp phòng ngừa tham nhũng
được triển khai đồng bộ, từng bước phát huy được tác dụng. Do vậy, đã
có nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng được phát hiện và xử lý
nghiêm minh. Việt Nam đã phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về
chống tham nhũng (vào năm 2009) và khẩn trương nội luật hóa các quy
định của Công ước phù hợp với điều kiện Việt Nam” [26; tr.10] Luật
PCTN đã giúp tạo ra môi trường thể chế ngày càng công khai,
minh bạch; từng bước tăng cường sự tham gia của các tổ chức xã hội, cơ quan
báo chí, cộng đồng doanh nghiệp và của người dân trong công tác PCTN; cơ
chế kiểm soát đối với cán bộ, công chức, viên chức và chế độ công vụ cũng
ngày càng được cải thiện; việc xử lý người có hành vi tham nhũng và tài sản
tham nhũng từng bước được chú trọng và nâng cao hiệu quả; bộ máy cơ quan
PCTN bước đầu được củng cố, kiện toàn nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện
nhiệm vụ.
Tuy nhiên, qua 10 năm thực hiện, Luật PCTN cũng đã bộc lộ một số bất
cập như: quy định về công khai, minh bạch còn chưa bao quát và thiếu các
biện pháp bảo đảm thực hiện; trách nhiệm giải trình của các cơ quan, tổ chức,
đươn vị và của cán bộ, công chức, viên chức chưa phù hợp và chưa có chế tài
xử lý; các biện pháp phòng ngừa nhằm kiểm soát lợi ích, chưa có phương án
3

xử lý hiệu quả đối với quà tặng; xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ
quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra hành vi tham nhũng chưa cụ thể, rõ ràng;
quy định về minh bạch tài sản, thu nhập chưa giúp kiểm soát biến động về thu
nhập; cơ chế phát hiện tham nhũng chưa phát huy được hiệu quả phối hợp
giữa các cơ quan có thẩm quyền; các quy định về tố cáo, giải quyết tố cáo
hành vi tham nhũng còn thiếu các biện pháp bảo đảm thực hiện; chưa quy
định rõ về các hành vi vi phạm Luật PCTN; quy định về hành vi tham nhũng
trong Luật PCTN chưa đồng bộ với các quy định về tội phạm về tham nhũng
và các tội phạm về chức vụ trong Bộ luật Hình sự năm 1999 và Bộ luật Hình
sự năm 2015.
Do vậy, hiện nay nạn tham nhũng vẫn diễn ra hết sức phổ biến, ngày
càng tinh vi ở nhiều cấp, nhiều ngành. Thậm chí, tham nhũng đã ăn sâu vào tư
duy và tác phong làm việc hàng ngày của một số cán bộ, công chức, làm giảm
hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước, gây bất bình trong nhân dân.
Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa
XII nêu rõ: Tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của
một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận
còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn
nghiêm trọng tập trung vào một số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà
nước [6; tr.22]. Đã đến lúc chúng ta phải nhận thức đầy đủ tính chất, mức độ,
những tác hại và biến quyết tâm chính trị thành những biện pháp cụ thể để
ngăn chặn và đẩy lùi tệ tham nhũng.
Cùng chung tình trạng như cả nước, trong những năm gần đây, tình
trạng tham nhũng ở Gia Lai có những biểu hiện phức tạp, việc tổ chức thực
hiện pháp luật về tham nhũng còn nhiều bất cập, chưa kiên quyết, triệt để. Vì
thế, nghiên cứu đề tài "Pháp luật về phòng, chống tham nhũng - từ thực
tiễn tỉnh Gia Lai" mang tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn.
4

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Đề tài nghiên cứu liên quan đến pháp luật về PCTN hiện nay được đông
đảo mọi người quan tâm vì nó mang tính thời sự và thực tiễn. Trên thế giới đã
có nhiều công trình nghiên cứu về tham nhũng của nhiều học giả, đặc biệt là
các công trình nghiên cứu của Tổ chức minh bạch quốc tế (Transparency
International), Ngân hàng thế giới (World Bank).
Ở Việt Nam đã nhiều học giả, nhà chính trị quan tâm đến vấn đề nhạy
cảm này, đã có nhiều bài viết trên các phương tiện thông tin đại chúng và các
công trình nghiên cứu về tham nhũng và PCTN
Luận án Tiến sĩ Luật học:“Tình hình, nguyên nhân và các biện pháp
đấu tranh phòng, chống các tội tham nhũng” của tác gỉa Trần Công Phàn,
nghiên cứu lý luận và thực tiễn của cuộc đấu tranh CTN, nêu bật quan điểm
của Đảng, Nhà nước ta về đấu tranh CTN, phân tích các tội tham nhũng ở
nước ta hiện nay và nguyên nhân của tình hình đó cùng các giải pháp đấu
tranh phòng, chống các tội phạm tham nhũng.
Luận án Tiến sĩ Luật học:“Hoàn thiện pháp luật về PCTN ở Việt Nam
hiện nay” của tác giả Trần Đăng Vinh, nghiên cứu các nội dung cơ bản của
pháp luật về PCTN thể hiện trong Luật PCTN và các văn bản hướng dẫn thi
hành Luật này, xác định ưu điểm, hạn chế và đưa ra các gải pháp để hoàn
thiện các quy định của pháp luật về PCTN.
- Luật văn Thạc sĩ Luật học:“Đổi mới tư duy pháp lý về đấu tranh
PCTN ở Việt Nam hiện nay” của Ngô Duy Hiểu nghiên cứu tham nhũng, đấu
tranh PCTN và việc đổi mới tư duy trong phòng ngừa và đấu tranh CTN ở
Việt Nam.
- Luật văn Thạc sĩ Luật học:“ Hoàn thiện pháp luật về PCTN ở Việt
Nam hiện nay” của Trần Anh Tuấn, nghiên cứu cơ sở lý luận của việc hoàn
thiện pháp luật về PCTN và quá trình phát triển của pháp luật về PCTN; phân
5

tích thực trạng về PCTN (đến năm 2011); nêu lên quan điểm, phương hướng,
giải pháp hoàn thiện pháp luật về PCTN ở Việt Nam.
- Luận văn thạc sĩ Luật học: "Tổ chức và hoạt động của cơ quan phòng,
chống tham nhũng ở Việt nam” của Ngô Kiều Dâng, nghiên cứu thực trạng tổ
chức bộ máy các cơ quan PCTN ở nước ta và nêu các giải pháp để nâng cao
hiệu quả hoạt động của các cơ quan này trong PCTN.
- Luận văn thạc sĩ Luật học: “Phòng chống tham nhũng từ phương diện
giáo dục pháp luật đối với cán bộ, công chức bộ máy hành chính nhà nước”
của Nguyễn Thị Kim Nhung, nghiên cứu thực trạng giáo dục pháp luật, nâng
cao nhận thức về PCTN ở nước ta và nêu các giải pháp để nâng cao hiệu quả
công tác giáo dục pháp luật trong PCTN.
- Đề tài khoa học cấp nhà nước “Đấu tranh PCTN ở nước ta” của Ban
Nội chính Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, nghiên cứu thực trạng tham
nhũng, nguyên nhân cơ bản dẫn đến thực trạng tham nhũng ở Việt Nam, kiến
nghị các giải pháp nhằm đấu tranh PCTN ở nước ta.
- Đề tài khoa học cấp bộ: “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
công tác chống tham nhũng của các cơ quan thanh tra nhà nước theo Luật
PCTN” do TS. Trần Ngọc Liêm, Phó Vụ IV, TTCP làm Chủ nhiệm, nghiên
cứu thực trạng, hiệu quả và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công
tác PCTN của các cơ quan thanh tra nhà nước.
- Đề tài khoa học cấp cơ sở: “Một số vấn đề về tham nhũng trong khu
vực tư và PCTN trong khu vực tư ở Việt Nam hiện nay” do ThS. Nguyễn Vũ
Quỳnh Lâm, Viện Khoa học Thanh tra, TTCP làm Chủ nghiệm, đề cập đến
khái niệm, lý luận và thực tiễn tham nhũng trong khu vực tư, đưa ra dự báo và
giải pháp PCTN trong khu vực tư ở Việt Nam.
- Đề tài khoa học cấp cơ sở: “Tham nhũng và phòng chống tham nhũng
trong khu vực tư ở Việt Nam”do Tiến sĩ Đinh Văn Minh, Phó Viện trưởng
6

Viện Khoa học Thanh tra làm chủ nhiệm đề tài, nghiên cứu thực trạng và các
giải pháp PCTN trong khu vức tư ở Việt Nam.
- Đề tài khoa học cấp cơ sở: “Vai trò của người cao tuổi và Hội Cựu
chiến binh tham gia PCTN ở cơ sở” do Th.S Nguyễn Thế Huệ, Viện nghiên
cứu Người cao tuổi Việt Nam làm Chủ nhiệm và Đề tài khoa học cấp cơ sở
“Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với công tác PCTN ở Việt Nam, do
tác giả Nguyễn Tuấn Anh, Viện Khoa học Thanh tra, TTCP làm Chủ nhiệm
nghiên cứu vai trò của Hội Cựu chiến binh, Hội người cao tuổi, Đoàn thanh
niên cộng sản Hồ Chí Minh đối với công tác PCTN và đề xuất các giải pháp
hoàn thiện cơ chế hoạt động và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức
trên trong PCTN.
- Cuốn sách: “Nhận diện tham nhũng và các giải pháp PCTN ở Việt Nam
hiện nay” do tập thể tác giả Phan Xuân Sơn, Phạm Thế Lực đồng chủ biên,
nghiên cứu lý luận và thực tiễn để nhận diện và thiết lập các biện pháp PCTN, do
Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia xuất bản năm 2008 và tái bản năm 2010;
- Cuốn sách: “Kinh nghiệm phòng, chống tham nhũng của một số nước
trên thế giới” do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, xuất bản năm 2005.
- Cuốn sách: “Tham nhũng và biện pháp chống tham nhũng ở Trung
Quốc” do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia xuất bản năm 2009.
Bên cạnh các công trình trên còn có nhiều bài viết có nội dung liên
quan đến PCTN và pháp luật về PCTN đăng trên các tạp chí khoa học và báo
điện tử. Có thể kể đến các bài viết sau:
- Bài viết:“Minh bạch hóa hoạt động của nhà nước” của TS. Lê Vương
Long đăng trên tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 11 năm 2005 đã đi sâu phân
tích thực trạng của việc minh bạch hoạt động trong các cơ quan, tổ chức, đơn
vị của Nhà nước, nguyên nhân của những hạn chế, bất cập và đề xuất một số
giải pháp để minh bạch các hoạt động của nhà nước.
7

- Bài viết: "Kinh nghiệm phòng chống tham nhũng của Singapo", của
Trần Anh Tuấn, Ban Nội chính Trung ương, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt
- Bài viết: “Chống tham nhũng ở Trung quốc, bài học kinh nghiệm về
chế độ cán bộ” của Thượng tá, ThS. Trần Đức Châm - Phó trưởng Bộ môn lý
luận chính trị và khoa học xã hội nhân văn Nguyễn Việt Hùng - Học viện An
ninh nhân dân, Tạp chí cộng sản số ra ngày15/06/2015.
- Bài viết: "Công chức và tham nhũng - kinh nghiệm của một số nước
trên thế giới", của T. Ngoai, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày
21/8/2007;
Các công trình nghiên cứu khoa học trên đây đã đi sâu nghiên cứu làm
rõ khái niệm tham nhũng, bản chất tham nhũng, đặc diểm, nguyên nhân và
phân tích thực trạng tham nhũng và pháp luật về PCTN, đồng thời đưa ra
phương hướng, giải pháp về PCTN. Tuy nhiên đề tài: “Pháp luật về phòng,
chống tham nhũng - Từ thực tiễn tỉnh Gia Lai” đến nay chưa có một công
trình nghiên cứu trực diện nào về vấn đề này.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nhận thức lý luận pháp luật về PCTN, đánh giá thực trạng
pháp luật và thực hiện pháp luật về PCTN trên địa bàn tỉnh Gia Lai, luận văn
đề xuất phương hướng và một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng
cao hiệu quả thực hiện pháp luật về PCTN trên địa bàn tỉnh Gia Lai nói riêng
và cả nước nói chung.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt mục tiêu nghiên cứu trên đây, luận văn đặt ra các nhiệm vụ
nghiên cứu cụ thể sau:
- Làm rõ những vấn đề lý luận về tham nhũng và pháp luật PCTN.
8

- Phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật
về PCTN ở tỉnh Gia Lai; đánh giá kết quả đạt được, những mặt còn hạn chế
và nguyên nhân của những hạn chế về pháp luật và tổ chức thực hiện pháp
luật PCTN ở Gia Lai.
- Đề xuất phương hướng cùng một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp
luật về PCTN và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về PCTN ở tỉnh Gia
Lai nói riêng và cả nước nói chung.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Pháp luật về PCTN và việc tổ chức thực hiện pháp luật về PCTN ở tỉnh
Gia Lai.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu như sau:
- Phạm vi nội dung
Pháp luật về phòng, chống tham nhũng được nghiên cứu ở 02 góc độ:
Quy định pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật về PCTN.
- Phạm vi không gian: Trên địa bàn tỉnh Gia Lai.
- Phạm vi thời gian: Thời gian nghiên cứu từ năm 2006 đến nay.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Việc nghiên cứu đề tài được tiến hành dựa trên cơ sở lý luận của chủ
nghĩa duy vật lịch sử, chủ nghĩa duy vật biện chứng của Chủ nghĩa Mác –
Lênin. Đồng thời, dựa trên quan điểm, chủ trương, phương hướng, nhiệm vụ
của Đảng về PCTN hiện nay, nhất là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ XI, Nghị quyết Hội nghị BCH Trung ương lần thứ 3 (Khóa X) về tăng
cường sự lãnh đạo của đối với công tác PCTN, lãng phí; Nghị quyết Trung
ương 4 (Khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy
9

lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biển hiện “tự
diễn biến”, „tự chuyển hóa” trong nội bộ.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, tác giả sử dụng các phương pháp cụ thể như:
phương pháp thống kê; phương pháp khảo cứu tài liệu; phương pháp so sánh -
đối chiếu; phương pháp phân tích - tổng hợp để làm sáng tỏ vấn đề nghiên
cứu, tổng kết thực tiễn ban hành các quy định về PCTN và tổ chức thực hiện
pháp luật về PCTN ở tỉnh Gia Lai trong thời gian qua.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Về phương diện lý luận
Trên cơ sở những vấn đề lý luận chung về tham nhũng và PCTN, đề tài
góp phần làm rõ các quy định pháp luật về tham nhũng và PCTN.
Đánh giá các quy định pháp luật và việc tổ chức thực hiện pháp luật về
PCTN ở tỉnh Gia Lai, bên cạnh mặt ưu điểm còn có những hạn chế cần khắc
phục và nguyên nhân.
Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về PCTN và nâng cao hiệu
quả thực hiện pháp luật về PCTN trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh Gia Lai.
6.2. Về phương diện thực tiễn
Đề tài có thể được Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cơ quan, tổ chức, đơn vị
trên địa bàn tỉnh Gia Lai nói riêng, nhà quản lý, hoạch định chính sách nói
chung tham khảo để vận dụng vào công tác đấu tranh PCTN; Trường Chính
trị tỉnh và các trường Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp ở Gia Lai nói riêng
và các cơ sở đào tạo nói chung trên cả nước tham khảo để phục vụ cho công
tác giảng dạy pháp luật về PCTN trong các chương trình đào tạo hoặc bồi
dưỡng.
10

7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở khoa học về tham nhũng và pháp luật phòng, chống
tham nhũng
Chương 2. Thực trạng pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật về
phòng, chống tham nhũng ở tỉnh Gia Lai.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về phòng,
chống tham nhũng ở tỉnh Gia Lai.
11

Chƣơng 2
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG Ở TỈNH GIA
LAI 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội tỉnh Gia Lai
2.1.1. Điều kiện tự nhiên tỉnh Gia Lai
Gia Lai là tỉnh miền núi, biên giới, nằm ở phía bắc vùng Tây Nguyên,
có diện tích tự nhiên 15.536,9 km² (lớn thứ hai cả nước). Phía Bắc giáp tỉnh
Kon Tum; phía Đông giáp tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên, phía
Nam giáp tỉnh Đăk Lăk; phía Tây giáp tỉnh Rattanakiri - Vương quốc
Campuchia với 90km đường biên giới quốc gia [1].
Gia Lai có 17 đơn vị hành chính cấp huyện (gồm 14 huyện, 02 thị xã và
01 thành phố),222 xã, phường, thị trấn và 2.160 thôn, làng, tổ dân phố. Dân số
toàn tỉnh hơn 1,3 triệu người, gồm 34 dân tộc anh em sinh sống, trong đó
đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 44% (chủ yếu là đồng bào dân tộc Jrai
và BahNar) [1].
Gia Lai có vùng đất đỏ Bazan rộng lớn, nhiệt độ cao, thích hợp cho việc
phát triển cây công nghiệp, chăn nuôi và công nghiệp chế biến. Gia Lai có
tiềm năng để phát triển thủy điện, hiện nay trên địa bàn tỉnh có một số công
trình thuỷ điện lớn như: Ia Ly, Sê San 3, Sê San 3A, Sê San 4, Sê San 4A
vànhiều công trình thuỷ điện nhỏ được quy hoạch với tổng công suất
gần2.000 MW. Ngoài ra, tỉnh còn có một số khoáng sản làm vật liệu xây
dựng, bôxit, vàng, đá quý... và có tiềm năng phát triển ngành du lịch sinh thái,
du lịch lịch sử với nhiều lễ hội dân gian và không gian văn hóa cồng chiêng
đã được UNESCO công nhận là kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể của nhân
loại.
54

2.1.2. Điều kiện kinh tế, xã hội tỉnh Gia Lai
Gia Lai có điều kiện thuận lợi để giao lưu phát triển kinh tế - xã hội với
vùng duyên hải Nam Trung Bộ, cả nước và quốc tế thông qua hệ thống đường
bộ và đường hàng không. Các Quốc lộ 14, 19, 25 nối Gia Lai với các tỉnh Tây
Nguyên, các tỉnh duyên hải miền Trung và Đông Bắc Campuchia, rất thuận
tiện cho việc vận chuyển hàng hóa đến cảng biển để xuất khẩu và các trung
tâm kinh tế lớn của cả nước, cụ thể: Quốc lộ 25 nối Gia Lai với Phú Yên;
Quốc lộ 14 nối Gia Lai với Kon Tum, Quảng Nam, Đà Nẵng về phía Bắc và
Đăk Lăk, Đăk Nông, các tỉnh vùng Đông Nam Bộ về phía Nam; Quốc lộ 19
nối với cảng biển Quy Nhơn - Bình Định về phía Đông và các tỉnh Đông Bắc
Campuchia về hướng Tây. Ngoài ra, Gia Lai có Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh,
sân bay Pleiku (hiện đang khởi công nâng cấp để khai thác các loại máy bay
A320, 321 và tương đương) và đường Hồ Chí Minh đi qua địa bàn tỉnh [1].
Gia Lai được đánh giá là địa bàn chiến lược về quốc phòng, an ninh của
cả nước và nằm ở vị trí trung tâm của khu vực tam giác phát triển 03 nước
Việt Nam - Lào - Campuchia, là cửa ngõ đi ra biển của phần lớn các tỉnh
trong khu vực, nên đây là điều kiện thuận lợi để cùng các tỉnh bạn đẩy mạnh
hợp tác phát triển và phát huy các lợi thế vốn có của mình nhằm tăng năng lực
sản xuất và hạ tầng kinh tế, tạo khâu đột phá để thúc đẩy nền kinh tế phát triển
đúng hướng, tạo thế cho Gia Lai trở thành vùng kinh tế động lực trong khu
vực, thúc đẩy các tỉnh khác trong vùng cùng phát triển [1].
Bên cạnh những tiềm năng, thế mạnh như đã nêu trên, Gia Lai còn gặp
những khó khăn, thách thức như sau:
Với xuất phát điểm nền kinh tế thấp, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số
cao, trình độ văn hóa, dân trí thấp, tỷ lệ mù chữ lớn. Điều này ảnh hưởng
không nhỏ đến chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh nói chung và năng lực,
chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức trên địa bàn tỉnh nói riêng.
55

Hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp, đến nay Gia
Lai vẫn còn là một tỉnh nghèo so với cả nước. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
trong từng ngành còn chậm. Công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch và quản
lý xây dựng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; đặc biệt là quản lý quy hoạch đô
thị thực hiện chưa tốt, cơ sở kết cấu hạ tầng kỹ thuật đầu tư chưa đồng bộ, còn
nhiều khó khăn; nguồn vốn đầu tư còn thấp.
Trình độ nguồn nhân lực còn hạn chế, cơ cấu lao động chuyển dịch
chậm, chất lượng lao động qua đào tạo chưa cao; đời sống của một bộ phận
dân cư còn khó khăn.
Những hạn chế, khuyết điểm nêu trên đang là lực cản đối với sự phát
triển, làm hạn chế việc khai thác, phát huy tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Vì
vậy, để phát huy tối đa lợi thế của tỉnh, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá tỉnh nhà, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần
của nhân dân, tỉnh cần có những giải pháp đồng bộ để khắc phục những hạn
chế, khuyết điểm, trước hết là vấn đề phòng, chống tham nhũng, lãng phí có
hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; củng cố lòng tin của
nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
2.2. Thực trạng pháp luật về phòng, chống tham nhũng ở tỉnh Gia Lai
2.2.1. Pháp luật về phòng ngừa tham nhũng
Thứ nhất, ban hành các quy định có liên quan đến lĩnh vực đầu tư, mua
sắm công.
UBND tỉnh đã ban hành các văn bản sau: Quyết định số 12/2012/Q Đ-
UBND ngày 01/7/2012 về quản lý dự án đầu tư, sử dụng ngân sách Nhà nước
trên địa bàn tỉnh Gia Lai; Quyết định số 04/2014/QĐ-UBND ngày 14/4/2014
về việc sửa đổi, bổ sung Quyết định số 12/2010/QĐ-UBND ngày 01/7/2010
về ban hành Kế hoạch áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn
TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước
56

trên địa bàn tỉnh Gia Lai; Quyết định số 32/Q Đ-UBND ngày 29/01/2016 về
việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 156/2015/NQ-HĐND ngày
11/12/2015 của HĐND tỉnh khóa X – Kỳ họp thứ 11 về quyết định các
nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân
sách nhà nước cho các ngành, các cấp của tỉnh giai đoạn 2016-2020. UBND
tỉnh đã chỉ đạo Sở Kế hoạch đầu tư triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất
lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của cơ quan, tổ
chức, đơn vị. Sở Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Quy trình thẩm định dự án
đầu tư tại Quyết định số 129a/QĐ-SKHĐT ngày 20/9/2011 và được niêm yết
công khai tại bộ phận một cửa và được đăng tải trên Trang thông tin điện tử
của Sở Kế hoạch và Đầu tư (http://skhdt.gialai.gov.vn/). Ngoài những lĩnh
vực công khai, minh bạch theo quy định của pháp luật, UBND tỉnh đã chỉ đạo
Sở Kế hoạch và Đầu tư công khai các nội liên quan đến lĩnh vực kế hoạch và
đầu tư như: Chương trình đầu tư công hàng năm, công tác quy hoạch hàng
năm, các văn bản quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Danh mục dự án
đầu tư trên địa bàn tỉnh.
Thứ hai, ban hành các quy định trong lĩnh vực tài chính và ngân sách
nhà nước.
Trong lĩnh vực này, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản giao chỉ tiêu
kế koạch kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước hàng năm cho các
đơn vị trực thuộc, đồng thời chỉ đạo các đơn vị nghiêm túc thực hiện công
khai định mức, chế độ tiêu chuẩn chi thường xuyên, mua sắm thiết bị theo quy
định tại Thông tư số 03/2005/TT-BTC ngày 06/01/2005 của Bộ Tài chính
hướng dẫn thực hiện Quy chế Công khai tài chính đối với các cấp ngân sách
Nhà nước và chế độ báo cáo tình hình thực hiện công khai tài chính và được
đăng tải trên Trang thông tin, điện tử của UBND tỉnh (http://gialai.gov.vn/).
57

Ngoài những lĩnh vực công khai, minh bạch theo quy định của pháp
luật, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài chính công khai các nội liên quan đế lĩnh
vực tài chính, ngân sách trên trang thông tin điện tử của Sở Tài chính
(http://stc.gialai.gov.vn/) như: Số liệu dự toán, quyết toán ngân sách tỉnh hàng
năm; quyết toán chi của các đơn vị hàng năm; Quyết định về việc ban hành
Quy định phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và định mức phân bổ dự toán chi
ngân sách cho thời kỳ 2011-2015 trên địa bàn tỉnh Gia Lai; Kết quả kiểm toán
ngân sách Nhà nước, kết quả thực hiện các kiến nghị quả Kiểm toán nhà nước
đối với tỉnh...
Thứ ba, ban hành các quy định trong lĩnh vực công tác cán bộ.
UBND tỉnh đã ban hành các Quyết định giao chỉ tiêu biên chế hàng
năm cho từng cơ quan, đơn vị, địa phương. Cụ thể như: Quyết định số
1202/QĐ-UBND ngày 17/02/2015 về phân bổ chỉ tiêu người làm việc và chỉ
tiêu hợp đồng lao động theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP cho các đơn vị sự
nghiệp Giáo dục và Đào tạo công lập năm 2016; Quyết định số 383/QĐ-
UBND ngày 25/4/2016 về phê duyệt Kế hoạch tinh giản biên chế hành chính
sự nghiệp tỉnh Gia Lai, giai đoạn 2015-2020; Quyết định số 443/QĐ-UBND
ngày 17/5/2016 về phân bổ biên chế công chức, số lượng người làm việc và
hợp đồng lao động theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP cho các sở, ban, ngành
tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố và đơn vị sự nghiệp thuộc tỉnh năm
2016. Các quyết định trên đều được gửi đến các cơ quan, đơn vị, địa phương
và đều được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử theo địa chỉ:
http://snv.gialai.gov.vn.
Việc luân chuyển, bổ nhiệm, điều động cán bộ, công chức, thực hiện
theo thẩm quyền phân cấp quản lý cán bộ, công chức của tỉnh, cụ thể: Quyết
định số 04/2013/QĐ-UBND ngày 22/01/2013 của UBND tỉnh về việc ban
58

hành Quy định quản lý công tác tổ chức cán bộ, công chức, viên chức nhà
nước thuộc tỉnh Gia Lai.
Thứ tư, ban hành các quy định về cải cách hành chính góp phần phòng
ngừa tham nhũng.
UBND tỉnh đã xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện chương trình
cải cách hành chính nhằm góp phần phòng ngừa tham nhũng, cụ thể: Quyết
định số 77/2006/QĐ-UBND ngày 29/9/2006 về việc ban hành Chương trình
cải cách hành chính Nhà nước của tỉnh giai đoạn 2006 – 2010; Quyết định số
04/QĐ-UBND ngày 04/01/2012 về việc ban hành Chương trình cải cách hành
chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 của tỉnh Gia Lai; Quyết định số
22/2013/QĐ-UBND ngày 08/8/2013 về việc ban hành Quy định về nội dung
chi, mức chi phục vụ hoạt động cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh Gia Lai.
Về cải cách thủ tục hành chính, UBND tỉnh đã ban hành 13 văn bản
quy phạm pháp luật và 65 văn bản chỉ đạo điều hành cải các thủ tục hành
chính; ban hành bộ TTHC áp dụng trên địa bàn tỉnh, với 1620 thủ tục [56].
Thứ năm,về chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên
chức.
UBND tỉnh chỉ có các văn bản yêu cầu thủ trưởng các cơ quan, tổ chức,
đơn vị, địa phương thực hiện Nghị định 150/2013/NĐ-CP ngày 02/01/2013
của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 158/2007/NĐ-
CP ngày 02/01/2013 của Chính phủ về chuyển đổi vị trí công tác của
CBCCVC.
Thứ sáu, ban hành quy định xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ
quan, tổ chức, đơn vị khi để xử ra tham nhũng.
UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 838/QĐ-UBND ngày 17/9/2015
về việc ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị 13/CT-TTG ngày
10/6/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường trách nhiệm của
59

người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước các cấp trong cải cách TTHC;
Quyết định số 627/QĐ-UBND ngày 26/02/2016 về việc nâng cao hiệu quả
công tác và tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa
phương.
Thứ bảy, ban hành các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn.
- Về chế độ chính sách, UBND tỉnh đã ban hành để triển khai thực hiện
các văn bản của Trung ương về chế độ, chính sách trên tất cả các lĩnh vực của
đời sống xã hội, chẳng hạn như: Quyết định số 121/2006/QĐ-UBND ngày
29/12/2006 về việc qui định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí
sử dụng lề đường, bến bãi, mặt nước; Quyết định số 13/2014/QĐ-UBND ngày
31/07/2014 Về việc ban hành Quy định chế độ miễn, giảm tiền sử dụng đất
cho người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Gia Lai; Quyết định số
20/2015/QĐ-UBND ngày 07/09/2015 Về việc quy định chức danh, số lượng
và một số chế độ, chính sách đối với những người hoạt động không chuyên
trách, các tổ chức chính trị xã hội ở xã, phường, thị trấn và ở thôn, làng, tổ
dân phố trên địa bàn tỉnh…
- Về định mức, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản quy phạm và văn
bản chỉ đạo điều hành về định mức trên các lĩnh vực, như: Quyết định số
24/2011/QĐ-UBND ngày 23/09/2011 về việc quy định mức quà tặng chúc
thọ, mừng thọ người cao tuổi trên địa bàn tỉnh; Quyết định số 24/2013/QĐ-
UBND ngày 20/08/2013 về việc quy định mức chi hỗ trợ phát lại các chương
trình phát thanh, truyền hình ở đài phát thanh, truyền hình các cấp; Quyết định
số 02/2015/QĐ-UBND ngày 20/01/2015 về việc quy định các định mức hỗ
trợ cho các hoạt động về phát triển sản xuất và dịch vụ nông thôn trên địa bàn
xã xây dựng nông thôn mới của tỉnh Gia Lai...
- Về tiêu chuẩn, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản quy phạm pháp
luật và văn bản chỉ đạo điều hành về các tiêu chuẩn để thực hiện chức năng
60

quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực, như: Quyết định số 21/2012 ngày
03/10/2012 ban hành Quy định tiêu chuẩn, đối tượng, điều kiện giao đất xây
dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị; Quyết định số
14/2014 ngày 31/01/2014 về việc ban hành Quy định chi tiết tiêu chuẩn xét
công nhận Danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn văn hóa”, “Làng văn
hóa”, “Tổ dân phố văn hóa” và tương đương trên địa bàn tỉnh Gia Lai;
Quyết định số 471/2015 ngày 27/5/2015 về việc ban hành tiêu chuẩn, định
mức xe ô tô chuyên dùng trang bị cho các cơ quan hành chính, đơn vị sự
nghiệp công lập thuộc tỉnh quản lý.
Thứ tám, ban hành các quy định về quy tắc ứng xử, đạo đức công vụ.
Thực hiện Quyết định số 03/2007/QĐ-BNV ngày 26/02/2007 của Bộ
Nội vụ về việc ban hành Quy tắc ứng xử của CBCCVC làm việc trong bộ máy
chính quyền địa phương, Sở Nội vụ đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành
văn bản số 1655/UBND-NC ngày 18/6/2008 để chỉ đạo các cơ quan, tổ chức,
đơn vị thực hiện.
2.2.2. Pháp luật về phát hiện và xử lý tham nhũng
Ở tỉnh Gia Lai đến thời điểm hiện tại chưa ban hành các quy định về
phát hiện, xử lý tham nhũng mà chỉ tổ chức thực hiện các quy định của pháp
luật về phát hiện và xử lý tham nhũng do Trung ương ban hành.
2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về phòng, chống tham
nhũng ở tỉnh Gia Lai
2.3.1. Tổ chức bộ máy phòng, chống tham nhũng của tỉnh Gia Lai
Hiện nay, toàn tỉnh có 47 cơ quan, tổ chức, đơn vị đang thực hiện chức
năng PCTN, với tổng số 99 người. Trong đó, cơ quan, tổ chức, đơn vị chuyên
trách có: 01/08 người; cơ quan, tổ chức, đơn vị không chuyên chuyên trách
có: 46/91 người; cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp tỉnh có 12/18 người, cơ quan, tổ
chức, đơn vị cấp huyện có 35/81 người [55].
61

- Phòng Thanh tra PCTN thuộc Thanh tra tỉnh có chức năng,nhiệm vụ
giúp lãnh đạo cơ quan tổ chức, chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra việc thực
hiện các quy định pháp luật về phòng, chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm,
chống lãng phí; tổng hợp, báo cáo về vấn đề kê khai, minh bạch tài sản, việc
thực hiện Quyết định số 64/2007/QĐ-TTg ngày 10/5/2007 của Thủ tướng
Chính phủ ban hành Quy chế về việc tặng quà, nhận quà tặng và nộp lại quà
tặng của cơ quan, tổ chức, đơn vị có sử dụng Ngân sách Nhà nước; tổng hợp,
báo cáo UBND tỉnh công tác PCTN; theo dõi, đôn đốc, báo cáo UBND tỉnh
về việc thực hiện chiến lược Quốc gia về PCTN.
Số đơn vị có chức năng PCTN thuộc Thanh tra nhà nước trong toàn
tỉnh có 18/25 người; trong đó: chuyên trách có: 01/08 người (cấp tỉnh), không
chuyên trách có 17/17 người (cấp huyện).
- Công an tỉnh thành lập Tổ chuyên trách chống tham nhũng trực thuộc
Phòng cảnh sách điều tra tội phạm về quản lý kinh tế và chức vụ (PC46).
- Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh giao chức năng kiểm sát các vụ án tham
nhũng cho Phòng Kiểm sát Điều tra và kiểm sát xét sử sơ thẩm hình sự án
kinh tế và chức vụ (Phòng 1).
Các cơ quan , đơn vị phòng, chống tham nhũng trên thực hiện chức
năng trong lĩnh vực phòng, chống tham nhũng như sau:
- Ban Tiếp công dân tỉnh tham mưu, triển khai thực hiện tốt việc tiếp
công dân đến khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị với Tỉnh ủy, HĐND và
UBND tỉnh.
- Sở Nội vụ chịu trách nhiệm tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện Nghị
định số 158/2007/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ quy định danh mục
các vị trí công tác và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với cán
bộ, công chức, viên chức và Nghị định số150/2013/NĐ-CP ngày 01/11/2013
của Chínhphủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định
số
62

158/2007/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ quy định danh mục các vị
trí công tác và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với CBCCVC.
- Thanh tra tỉnh tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định
của pháp luật về PCTN; tổng hợp, báo cáo về vấn đề kê khai, minh bạch tài
sản, việc thực hiện Quyết định số 64/2007/QĐ-TTg ngày 10/5/2007 của Thủ
tướng Chính phủ ban hành Quy chế về việc tặng quà, nhận quà tặng và nộp lại
quà tặng của cơ quan, tổ chức, đơn vị có sử dụng Ngân sách Nhà nước; tổng
hợp, báo cáo UBND tỉnh công tác PCTN; theo dõi, đôn đốc, báo cáo UBND
tỉnh về việc thực hiện chiến lược Quốc gia về PCTN.
- Sở Tài chính, Kho bạc Nhà nước tỉnh triển khai thực hiện quy định về
thực hiện việc chi trả qua tài khoản đối với tất cả các khoản chi từ Ngân sách
- Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường Chính trị tỉnh đã triển khai thực hiện
Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 12/6/2013 của Thủ tướng Chính phủ về đưa nội
dung PCTN vào giảng dạy tại các cơ sở giáo dục, đào tạo theo quy định.
- Người đứng đầu các Sở, ban, ngành và địa phương phân công tổ
chức, đơn vị, phòng, ban trực thuộc tham mưu và thực hiện công tác PCTN.
- Công tác phối hợp của các cơ quan thanh tra, điều tra, viện kiểm sát,
Tòa án và các cơ quan, tổ chức, đơn vị hữu quan trong PCTN thường xuyên
được giữ vững. Hiệu quả của mô hình tổ chức PCTN, chất lượng của đội ngũ
cán bộ làm công tác PCTN nhìn chung bước đầu đáp ứng được yêu cầu nhiệm
vụ được giao.
2.3.2. Triển khai thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng
2.3.2.1. Triển khai thực hiện pháp luật về phòng ngừa tham nhũng
Thứ nhất, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống
tham nhũng
63

UBND tỉnh đã xây dựng và triển khai thực hiện Đề án tuyên truyền,
phổ biến pháp luật về PCTN, Công ước của Liên hợp quốc về chống tham
nhũng trong CBCCVC và nhân dân. Hàng năm, UBND tỉnh đã chỉ đạo các
Sở, ban, ngành và UBND các cấp thường xuyên quán triệt, tuyên truyền, phổ
biến chủ trương, chính sách, pháp luật về PCTN, Luật Thực hành tiết kiệm,
chống lãng phí; tiếp tục đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh” tăng cường công tác đấu tranh PCTN, lãng phí, nhằm nâng
cao nhận thức và tạo sự chuyển biến, tích cực mạnh mẽ trong CBCCVC và
nhân dân về công tác PCTN.
Các cơ quan Báo, Đài trên địa bàn tỉnh tỉnh thường xuyên đưa tin, bài viết,
phóng sự về hoạt động PCTN và những vụ việc tiêu cực nổi cộm được dư luận
xã hội quan tâm trên địa bàn tỉnh. Báo Gia Lai duy trì chuyên mục về PCTN, Đài
Phát thanh và Truyền hình tỉnh tăng cường thời lượng phát sóng, nâng cao chất
lượng các chuyên mục về PCTN phát định kỳ trên sóng địa phương.
Các cơ quan, tổ chức trong toàn tỉnh đã tổ chức được 4.199 lớp tập
huấn, tuyên truyền, phổ biến, quán triệt về PCTN, với 451.261 lượtngười
tham gia; đã xuất bản 119.116 đầu sách, tài liệu về PCTN [56].
Các cơ sở giáo dục, đào tạo đã đưa chương trình giáo dục, đào tạo bồi
dưỡng theo Đề án 137, Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 12/6/2013 của Thủ tướng
Chính phủ, Đề án của Bộ Tư pháp về tuyên truyền, phổ biến pháp luật về
PCTN và Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng vào chương trình
giảng dạy trong nhà trường, nhằm nâng cao kiến thức về công tác PCTN cho
học sinh, sinh viên và học viên.
Thứ hai, công khai minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ
chức, đơn vị.
Thực hiện Kế hoạch PCTN, lãng phí, nâng cao trách nhiệm, tăng cường
tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, các cơ quan, tổ chức, đơn vị, được
64

giao thực hiện chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh
phí quản lý hành chính; giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện
nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp
công lập, đây là biện pháp góp phần minh bạch trong các hoạt động của các
cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, các Sở, ban, ngành, UBND các
cấp đã thực hiện công khai, minh bạch ở hầu hết các lĩnh vực trong hoạt động
của đơn vị mình, đảm bảo đúng nguyên tắc và nội dung công khai, hình thức
công khai. Số cơ quan, tổ chức, đơn vị bị phát hiện có vi phạm các quy định
về công khai, minh bạch là 44/168cơ quan, tổ chức, đơn vị được kiểm tra.
Thự hiện công khai, minh bạch trong các lĩnh vực sau đây:
Một là, công khai, minh bạch trong tuyển dụng, bố trí, quy hoạch, đào
tạo, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ.
Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, các Sở, ban, ngành, UBND các
cấp đã thực hiện công khai, minh bạch ở hầu hết các lĩnh vực trong hoạt động
của đơn vị mình theo đúng quy định. Đến nay, qua kiểm tra chưa phát hiện cơ
quan, đơn vị nào vi phạm quy định về thực hiện công khai, minh bạch.
Hai là, công khai, minh bạch trong quản lý nhà nước về các lĩnh vực
đất đai; tàinguyên khoáng sản, địa chất; môi trường; công khai, minh bạch
trong thực hiện các dự án đầu tư, hoạt động đấu thầu sử dụng ngân sách nhà
nước.
Hầu hết các đơn vị theo lĩnh vực công tác của mình, đã thực hiện
nghiêm túc việc công khai, minh bạchtrong quản lý nhà nước về lĩnh vực đất
đai; tài nguyên khoáng sản, địa chất; môi trường; công khai, minh bạch trong
thực hiện các dự án đầu tư, hoạt động đấu thầu sử dụng Ngân sách Nhà nước;
các hồ sơ thủ tục hành chính được niêm yết công khai, tuân thủ đúng qui định
của pháp luật. Chưa phát hiện trường hợp nào sai phạm.
65

Ba là, thực hiện trách nhiệm giải trình trong thực thi nhiệm vụ, công vụ.
Trong thời gian qua, không có đơn vị nào phải giải trình trong thực thi
nhiệm vụ, công vụ. Điều này cho thấy, trách nhiệm giải trình của các cơ quan,
tổ chức, đơn vị chưa được chú trọng, quan tâm thực hiện.
Thứ ba, xây dựng và thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn.
Trên cơ sở các văn bản pháp luật của Trung ương và tình hình cụ thể ở
địa phương, UBND tỉnh đã xây dựng, ban hành (hoặc trình HĐND ban hành)
và chỉ đạo tổ chức thực hiện các văn bản quy định về chế độ, định mức, tiêu
chuẩn trên các lĩnh vực quản lý nhà nước. Các cơ quan, tổ chức, đơn vị đã tổ
chức triển khai thực hiện các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn theo
chức năng, nghiệm vụ được giao.
Đã tiến hành kiểm tra 2.114 cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc thực
hiện các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn. Qua kiểm tra có 14 cơ
quan, tổ chức, đơn vị vi phạm về chế độ, định mức, tiêu chuẩn (chiếm tỉ lệ
0,66%). Tổng giá trị các vi phạm về chế độ, định mức, tiêu chuẩn đươc thu
hồi 464.383.000 đồng trên tổng số 619.628.000 đồng (chiếm tỉ lệ 74,9%) [56].
Thứ tư, thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, việc
chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức. Bao gồm các nội
dung sau:
Một là, về quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp.
Thực hiện Quyết định số 03/2007/QĐ-BNV ngày 26/02/2007 của Bộ
Nội vụ “về việc ban hành Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức
làm việc trong bộ máy chính quyền địa phương”, Các cơ quan, tổ chức, đơn vị
đã tổ chức quán triệt nội dung Quyết định trên đến toàn bộ CBCCVC; đồng
thời, tiến hành cụ thể hóa “Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức”
gắn với thực hiện công tác PCTN và CCHC theo cơ chế “một cửa”.
66

Tính đến tháng 6 năm 2016 có 900 cơ quan, tổ chức, đơn vị xây dựng
quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp áp dụng riêng cho cơ quan, cho
ngành mình niêm yết công khai tại trụ sở cơ quan, đơn vị để cán bộ, công
chức biết, thực hiện và nhân dân giám sát việc thực hiện. Các cơ quan chức
năng thường xuyên kiểm tra việc chấp hành các quy định về quy tắc ứng xử,
quy tắc đạo đức nghề nghiệp. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nội vụ thành lập
Đoàn Kiểm tra liên ngành, kiểm tra đột xuất việc chấp hành giờ giấc làm việc
của CBCCVC trên địa bàn tỉnh; đã tổ chức kiểm tra 357 cơ quan, tổ chức, đơn
vị trong việc thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp có 10 cơ
quan, tổ chức, đơn vị vi phạm [56].
Hai là, chuyển đổi vị trí việc làm của cán bộ, công chức, viên chức.
Thực hiện Nghị định số 150/2013/NĐ-CP ngày 1/11/2013 của Chính
phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 158/2007/NĐ-CP ngày
27/10/2007 của Chính phủ về chuyển đổi vị trí công tác của CBCCVC,
UBND tỉnh đã có văn bản yêu cầu Thủ trưởng các Sở, ban, ngành; Chủ tịch
UBND các huyện, thị xã, thành phố; Giám đốc các doanh nghiệp nhà nước
thuộc tỉnh nghiêm túc triển khai thực hiện chuyển đổi vị trí công tác
CBCCVC theo quy định; việc triển khai phải công khai, tập trung, dân chủ và
giám sát thực hiện.
Các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai và tổ chức thực hiện việc
chuyển đổi vị trí công tác đối với CBCCVC. Kết quả đã thực hiện chuyển đổi
được 1.588 người [56].
Thứ năm, thực hiện minh bạch tài sản, thu nhập của CBCCVC.
Hằng năm, các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh đã thực
hiện việc kê khai tài sản, thu nhập theo quy định (Thông tư số 08/2013/TT-
TTCP ngày 31/10/2013 của Thanh tra Chính phủ). Đến nay, có 100% cơ
quan, tổ chức, đơn vị thực hiện việc kê khai tài sản theo quy định. Tổng số
67

người phải kê khai tài sản, thu nhập trên toàn tỉnh là 10.345 người; trong đó,
đã kê khai là 10.320 người, 25 người không kê khai do nghỉ việc, nghỉ sinh,
ốm đau lâu dài. Số người được xác minh việc kê khai tài sản là 01 người [56].
Thứ sáu, thực hiện chế độ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ
chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng.
Xử lý kịp thời, nghiêm minh đối với những cán bộ, công chức có hành
vi tham nhũng và tùy theo mức độ sai phạm, người đứng đầu cơ quan, đơn vị
đó phải chịu trách nhiệm và bị xử lý nghiêm theo quy địnhcủa pháp luật.Tính
đến tháng 8 năm 2016, toàn tỉnh có 19 trường hợp người đứng đầu bị xử lý
trách nhiệm, 02 trường hợp đang chỉ đạo xử lý [56].
Thứ bảy, thực hiện cải cách hành chính, đổi mới công nghệ quản lý và
phương thức thanh toán.
Một là, cải cách hành chính, đổi mới công nghệ quản lý.
Đã xây dựng chương trình CCHC giai đoạn 2011-2020; hiện nay, 100%
sở, ngành, đơn vị ở địa phương thực hiện cơ chế một cửa; xây dựng phương
án nâng cao chất lượng thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông
tại cơ quan hành chính tỉnh, huyện, xã giai đoạn 2011-2015. Tổ chức tập huấn
kỹ năng về công tác CCHC cho công chức cấp xã, huyện, thị xã, thành phố và
các cơ quan cấp tỉnh.
UBND tỉnh đã chỉ đạo, giao các Sở, ngành tỉnh, UBND cấp huyện và
UBND cấp xã rà soát các quy định TTHC còn bất cập, không cần thiết, không
phù hợp hoặc không đáp ứng các quy định tại Nghị định số 63/2010/NĐ-CP
ngày 08/6/2010 của Chính phủ về kiểm soát TTHC, nhằm kịp thời phát hiện,
xây dựng phương án đơn giản hóa, cắt giảm chi phí làm cơ sở để kiến nghị cơ
quan có thẩm quyền sửa đổi, thay thế, bãi bỏ các TTHC rườm rà, phức tạp,
gây khó khăn khi thực hiện.
68

Việc công bố, công khai TTHC đã được các sở, ngành tỉnh quan tâm
thực hiện nghiêm túc. Các TTHC sau công bố đã được các đơn vị, địa phương
niêm yết công khai tại nơi tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả, công khai trên trang
thông tin điện tử nhằm tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tra cứu, thực hiện.
Công tác nhập hồ sơ TTHC được Sở Tư pháp tổ chức thực hiện, được nhập
ngay vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC và đề nghị Cục kiểm soát TTHC
công khai để phục vụ nhu cầu khai thác của các tổ chức, cá nhân. Thường
xuyên thông tin việc tiếp nhận, xử lý các phản ánh, kiến nghị về quy định
hành chính trong Chương trình thời sự địa phương; tổ chức tiếp nhận, xử lý
kịp thời các phản ánh, kiến nghị của tổ chức, cá nhân về quy định hành chính
trên địa bàn tỉnh. Đến nay có 195 cơ quan, tổ chức, đơn vị đã áp dụng ISO
trong quản lý hành chính [55].
UBND tỉnh đang tiếp tục triển khai các dự án ứng dụng công nghệ
thông tin vào cải cách hành chính; quản trị, vận hành và duy trì hoạt động
thường xuyên các hệ thống: quản lý văn bản và điều hành trong hoạt động các
cơ quan nhà nước; thư điện tử công vụ; hệ thống hosting; hội nghị truyền
hình; triển khai dự án „„Xây dựng mô hình một cửa điện tử dùng chung trên
địa bàn tỉnh (giai đoạn 2)‟‟, dự án „„Đầu tư cơ sở hạ tầng và xây dựng hệ
thống quản lý văn bản và điều hành trong hoạt động các cơ quan quản lý nhà
nước tỉnh Gia Lai (giai đoạn 2).
Cổng thông tin điện tử của tỉnh hoạt động ổn định, cung cấp kịp thời
các thông tin về kinh tế, xã hội; 100% các thông tin chỉ đạo, điều hành của
lãnh đạo tỉnh được đưa lên Trang thông tin điện tử của tỉnh. Đến nay, có 24
đơn vị sử dụng phần mềm trong công tác quản lý văn bản và điều hành tác
nghiệp (17 huyện, thị xã, thành phố và 07 đơn vị cấp tỉnh); có 06 đơn vị cấp
huyện đã triển khai mô hình một cửa điện tử; 18 cơ quan nhà nước sử dụng
phần mềm chuyên dụng, phục vụ công tác chuyên môn; cấp trên 4.000 hộp
69

thư công vụ cho CBCCVC trên địa bàn tỉnh. Tỷ lệ CBCCVC sử dụng thư điện
tử cho công việc đạt hơn 40%. Hệ thống hội nghị truyền hình của tỉnh (gồm
20 điểm cầu) hoạt động ổn định, phục vụ tốt các cuộc họp, hội nghị trực tuyến
của tỉnh[55].
Về chỉ số cải cách hành chính năm 2015 của tỉnh Gia Lai do Bộ Nội vụ
đánh giá theo Quyết định số 2558/QĐ-BNV ngày 01/08/2015 về việc phê
duyệt và công bố Chỉ số CCHC năm 2015 của các bộ, cơ quan ngang bộ,
UBND các tỉnh, thành phố thuộc Trung ương, kết quả chấm điểm xác định chỉ
số CCHC năm 2015 của UBND tỉnh Gia Lai là 88,08/100 điểm (xếp thứ
13/63 tỉnh, thành phố thuộc Trung ương) [56].
Hai là, thực hiện đổi mới phương thức thanh toán, trả lương qua tài
khoản.
Triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/2007/CT-TTg ngày 24/8/2007 của
Thủ tướng Chính phủ, đến nay, có khoảng 95% cơ quan, tổ chức, đơn vị đã
triển khai thực hiện trả lương qua tài khoản Ngân hàng. Riêng đối với một số
xã trên địa bàn của một số huyện vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới do các
Chi nhánh Ngân hàng chưa lắp đặt máy ATM nên chưa triển khai thực hiện
được. Tổng số cán bộ công chức, viên chức phải chi trả lương bằng nguồn
ngân sách Nhà nước của tỉnh: 33.265 người. Trong đó, công chức là 4.981
người; Viên chức là 28.284 người [55].
2.3.2.2. Triển khai thực hiện pháp luật về phát hiện tham nhũng Một là,
thông qua hoạt động kiểm tra của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Trong 10
năm qua, công tác tự kiểm tra nội bộ phát hiện tham nhũng
rất hạn chế. Công tác tự kiểm tra hành chính trong các cơ quan, tổ chức đơn vị
có phát hiện sai phạm trong quản lý tài chính nhưng chưa phát hiện vụ việc
tham nhũng nào.
70

Hai là, thông qua hoạt động thanh tra hành chính.
Đã triển khai 161 cuộc thanh tra tại 320 đơn vị; đã kết thúc 142 cuộc
thanh tra, có 160 đơn vị sai phạm. Số vụ tham nhũng phát hiện qua công tác
thanh tra là 15 vụ, với 26 người vi phạm.Qua thanh tra phát hiện sai phạm số
tiền 16.662.005.464 đồng, chủ yếu là các sai phạm về công tác lập hồ sơ thiết
kế, dự toán xây dựng, giám sát chưa chặt chẽ, thi công thiếu khối lượng trong
xây dựng cơ bản; thanh toán tiền chế độ, chính sách cho giáo viên không đúng
qui định. Kiến nghị thu hồi nộp Ngân sách Nhà nước số tiền là
15.315.318.503 đồng, đã nộp vào Ngân sách số tiền là 10.287.048.297 đồng
(trong đó, sai phạm có hành vi tham nhũng số tiền 338.616.374 đồng) [55].
Ba là, thông qua công tác kiểm toán.
Quan hoạt động kiểm toán nhà nước chưa phát hiện vụ việc tham nhũng
nào.
Bốn là, thông qua tố cáo và giải quyết tố cáo về hành vi tham nhũng.
Qua giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân, phát hiện 18 vụ với
29 người có hành vi tham nhũng, số tiền sai phạm thu hồi nộp vào Ngân sách
Nhà nước là 627.196.084 đồng [55].
Năm là, thông qua hoạt động điều tra tội phạm
Các cơ quan điều tra đã phát hiện 33 vụ tham nhũng, với 51 bị can có
hành vi tham nhũng bị khởi tố [55].
2.3.2.3. Triển khai thực hiện hoạt động xử lý tham
nhũng Một là, xử lý kỷ luật.
Các cơ quan có thẩm quyền đã tiến hành xử lý hành chính 30 vụ. Số
cán bộ, công chức, viên chức bị xử lý kỷ luật hành chính: 42 người [55].
Hai là,xử lý hình sự.
Viện kiểm sát đã tiến hành thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra:
37 vụ/60 bị can. Số vụ án, bị can đã kết thúc điều tra đề nghị truy tố: 33 vụ/51
71

bị can. Số vụ án, bị can. Đình chỉ điều tra: 01 bị can (Trần Đình Thành - chết).
Số vụ án, bị can đang điều tra: 04 vụ/8 bị can. Số vụ án, bị can đình chỉ điều
tra theo Điều 25 - Bộ luật Hình sự: Không vụ; Số vụ Viện kiểm sát yêu cầu
điều tra là 39 vụ [55].
Số vụ án, bị can phạm tội về tham nhũng Viện Kiểm sát đã thụ lý giải
quyết: 33 vụ/51 bị can. Trong đó: Số vụ án, bị can đã truy tố: 32 vụ/49 bị can;
Số vụ án, bị can đình chỉ điều tra theo Điều 25 - Bộ luật Hình sự: 01 vụ/02 bị
can (vụ Nguyễn Văn Duyệt cùng đồng phạm - tham ô tài sản do Viện kiểm sát
nhân dân huyện Chư Păh đình chỉ); Số vụ án, bị can đã tạm đình chỉ điều tra:
Không; Số vụ án, bị can Viện kiểm sát trả hồ sơ để điều tra bổ sung: 01 vụ/03
bị can, lý do: Phát sinh tình tiết mới nên Viện Kiểm sát trả hồ sơ để điều tra
làm rõ [55].
Số vụ án, bị cáo Viện Kiểm sát thực hành quyền công tố và kiểm sát xét
xử sơ thẩm: 32 vụ/49 bị cáo. Số vụ đã xét xử: 32 vụ/49 bị cáo; tỷ lệ bị cáo
được hưởng án treo 44,89 % (22 bị cáo/49 bị cáo); tỷ lệ bị cáo tù có thời hạn
55,1 % (27 bị cáo/49 bị cáo). Số bị cáo tuyên không phạm tội: Không [55].
Nhìn chung, công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng
trong 10 năm qua được các cơ quan chức năng quan tâm thực hiện. Nhiều vụ
án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện, điều tra truy tố, xét
xử nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, việc thực hiện giám định trong các vụ án tham nhũng về
lĩnh vực tài chính, ngân hàng, xây dựng thường rất chậm, kéo dài, không đáp
ứng yêu cầu về thời gian của các cơ quan tiến hành tố tụng nên ảnh hưởng
đến tiến độ giải quyết vụ án.
Ba là, xử lý tài sản tham nhũng.
Trong 10 năm qua, thiệt hại tài sản bị tham nhũng, gây thiệt hại do tham
nhũng đã phát hiện được là 6.969 triệu đồng và 13.313 m2
đất. Số tiền đã
72

thu hồi cho nhà nước là 6.823 triệu đồng (đạt 97,9%) và 13.313 m2
đất (đạt
100%), cao hơn so với tỉ lệ thu hồi tàn sản tham nhũng của cả nước
(0,8%)[55].
2.3.3. Giám sát, thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật
về phòng, chống tham nhũng
Xác định việc giám sát công tác PCTN là một việc quan trọng và
thường xuyên; hàng năm, HĐND các cấp đã xây dựng Kế hoạch về chương
trình giám sát và tiến hành giám sát trên nhiều lĩnh vực, trong đó, có nội dung
giám sát về công tác PCTN trên địa bàn tỉnh. Qua giám sát, HĐND đã có
nhiều kiến nghị đối với các ngành, các cơ quan, đơn vị kịp thời khắc phục
những hạn chế, bất cập trong công tác PCTN để tăng cường hiệu lực, hiệu quả
của công tác này.
Bên cạnh đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành
viên đã tích cực tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCTN; hướng dẫn, giải
thích cho công dân khi nhận được đơn thư khiếu nại, tố cáo; tạo điều kiện để
công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo đúng qui định của pháp luật.
Các cơ quan Báo, Đài của tỉnh thường xuyên phối hợp với Ban Nội
chính Tỉnh ủy tuyên truyền và đưa tin, viết bài về hoạt động PCTN trên địa
bàn tỉnh đến các tầng lớp nhân dân thông qua các chuyên mục phát định kỳ
trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Tình hình thực hiện quy định của pháp luật về khen thưởng, bảo vệ
người tố cáo hành vi tham nhũng trên địa bàn chưa được quan tâm và triển
khai thực hiện. Chưa có trường hợp tố cáo nào được khen thưởng theo quy
định của pháp luật.
Trên cơ sở Kế hoạch được duyệt, cơ quan Thanh tra được giao đã tổ
chức thực hiện, phối hợp tốt với các cơ quan, ban, ngành nhằm nâng cao hiệu
quả của công tác giám sát về PCTN để phục vụ cho công tác thẩm tra, báo cáo
73

của các đơn vị về công tác PCTN hàng năm; tiến hành giám sát chuyên đề;
chất vấn và trả lời chất vấn; giải trình; giám sát văn bản quy phạm pháp luật;
giám sát việc phát hiện và xử lý các vụ tham nhũng cụ thể và giám sát việc
giải quyết khiếu nại, tố cáo về tham nhũng.
Đã triển khai 116 cuộc thanh tra trách nhiệm về việc thực hiện các quy
định của pháp luật trong công tác PCTN tại 320 đơn vị [55]. Qua kiểm tra
trách nhiệm Thủ trưởng trong việc thực hiện Luật PCTN, hầu hết các đơn vị
đã tăng cường trách nhiệm của Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, Chủ tịch
UBND các cấp trong tổ chức biện pháp phòng ngừa, phát hiện, xử lý các hành
vi tham nhũng; phát hiện các thiếu sót cũng như những vướng mắc trong việc
thực hiện các quy định của pháp luật về PCTN để kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn
hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật về PCTN;
phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt
động quản lý Nhà nước; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp
pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
2.4. Đánh giá chung
2.4.1. Những kết quả đạt được
- Về hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật: Chính quyền các
cấp của tỉnh đã ban hành 158 văn bản về PCTN. Trong đó số văn bản quy
phạm pháp luật về PCTN thuộc thẩm quyền ban hành hoặc trình cơ quan có
thẩm quyền ban hành là 85 văn bản, số văn bản về quản lý kinh tế xã hội
thuộc lĩnh vực quản lý, phụ trách có tác dụng PCTN là 73 văn bản [56].
- Về hoạt động tổ chức thực hiện pháp luật: Công tác PCTN của tỉnh đã
đạt được những kết quả rõ nét hơn. Việc chỉ đạo, phối hợp, theo dõi, đôn đốc
công tác PCTN được thực hiện thường xuyên, cụ thể hơn. Các giải pháp về
phòng ngừa tham nhũng được các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện đầy đủ
hơn như triển khai đồng bộ việc kê khai minh bạch tài sản của cán bộ,
74

công chức, viên chức gắn với việc đẩy mạnh công tác tự kiểm tra hoạt động
PCTN và nâng cao trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị. Các
ngành, các địa phương trong tỉnh đã quan tâm chỉ đạo tổ chức học tập, quán
triệt, tuyên truyền các văn bản pháp luật về phòng, chống tham nhũng; chủ
động xây dựng và thực hiện Chương trình hành động ở từng địa phương, đơn
vị. Do đó, đã phần nào hạn chế được các hành vi tham nhũng xảy ra.
Hầu hết các cấp ủy, thủ trưởng các cơ quan, tổ chức, đơn vị đã chủ
động hơn trong kiểm tra, thanh tra phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi tham
nhũng; các ngành tư pháp đã tích cực điều tra, truy tố và đưa ra xét xử nghiêm
các vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp.
Trong 10 năm qua, công tác PCTN được tỉnh xác định là nhiệm vụ
trọng tâm và lâu dài, đòi hỏi phải có chiến lược với những giải pháp thiết
thực, hiệu quả và phải thực hiện theo từng giai đoạn, từng bước thì mới đảm
bảo thực hiện được mục tiêu ngăn chặn và đẩy lùi tham nhũng. Cơ quan
Thanh tra và các cơ quan có thẩm quyền đã giải quyết kịp thời các đơn thư tố
cáo về hành vi tham nhũng; tăng cường công tác thanh, kiểm tra việc thực
hiện các quy định của pháp luật về PCTN và các lĩnh vực dễ xảy ra hành vi
tham nhũng. Từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác điều tra, truy
tố, xét xử các vụ án tham nhũng.
2.4.2. Những vấn đề còn hạn chế và nguyên nhân
2.4.2.1. Những vấn đề còn hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được, pháp luật và tổ chức thực hiện pháp
luật về PCTN trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn một số tồn tại, hạn chế cần khắc
phục:
Thứ nhất, hạn chế về xây dựng và ban hành văn bản về phòng, chống
tham nhũng.
75

Một là, công tác xây dựng, thể chế hóa các quy định pháp luật về PCTN
chưa đáp ứng được yêu cầu; nhiều quy định về giải pháp phòng ngừa tham
nhũng còn mang tính hình thức, hiệu quả thấp, việc tổ chức thực hiện trong
thực tế còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc nhưng chậm được sửa đổi bổ
sung (như việc kê khai tàn sản, thu nhập; xử lý trách nhiệm người đứng đầu;
chuyển đổi vị trí công tác; trách nhiệm giải trình của người có chức vụ, quyền
hạn; về tặng quà và nộp lại quà tặng…).
Hai là, một số giải pháp về PCTN được qui định trong Luật PCTN và
các văn bản của Trung ương chậm được thể chế hóa và hướng dẫn thi
hành.Nhiều quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn tuy có quy định cụ thể
hóa những chậm được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn của đời
sống xã hội như chế độ phụ cấp, công tác phí, chi tiếp khách, hội nghị, mua
sắm tài sản, định mức chi tiêu hành chính, định mức kinh tế kỹ thuật…
Thứ hai, hạn chế trong tổ chức thực hiện pháp luật về phòng, chống
tham nhũng.
Một là, một số quy định của pháp luật về PCTN chưa được địa phương
hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thường xuyên nên kết quả chưa đạt
yêu cầu. Cụ thể như: xử lý trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra tham
nhũng; chuyển đổi vị trí công tác, quy định thời hạn không được kinh doanh
trong lĩnh vực có trách nhiệm quản lý đối với những người là cán bộ, công
chức, viên chức sau khi thôi giữ chức vụ…
Hai là,một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng mang tính hình thức,
hiệu quả thấp như:
- Nhiều quy định của pháp luật về công khai, minh bạch trong hoạt
động của các cơ quan, tổ chức đơn vị, chưa được thực hiện đầy đủ. Vẫn còn
có tình trạng lạm dụng quy định bí mật của nhà nước để không công khai,
minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức; các vi phạm về công
76

khai minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức (có 44/168 cơ quan
được kiểm tra bị phát hiện) nhưng không được xử lý nghiêm. Việc công khai,
dân chủ trong nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị chưa được quan tâm đúng mức.
- Việc kê khai tài sản của cán bộ, công chức, viên chức còn mang tính
hình thức; hầu hết các bản kê khai chưa được kiểm tra, xác minh, kiểm chứng;
chưa giúp cho các cơ quan chức năng kiểm soát được những biến động về tài
sản của người có chức vụ, quyền hạn; thu nhập ngoài lương còn khá phổ biến
nhưng chưa có cơ chế để kiểm soát; ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm
soát các giao dịch về tài sản, kiểm soát thu nhập còn hạn chế. Việc thanh toán
bằng tiền mặt vẫn còn phổ biến, gây khó khăn cho việc phát hiện hành vi trốn
thuế, tham nhũng, rửa tiền…
- Tình trạng lợi dụng truyền thống văn hóa về tặng quà, cảm ơn để biếu
xén, đưa hối lộ vì động cơ vụ lợi còn xảy ra. Quy định và việc thực hiện quy
định nộp lại quà tặng còn hình thức, thiếu khả thi, hiệu quả thấp. Trong 10
năm qua, toàn tỉnh chưa có trường hợp nào nộp lại quà tặng. Do vậy, cần phải
có quy định cụ thể chế tài xử lý và thể chế hóa bằng pháp luật.
Ba là, cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính hiệu quả
chưa cao, tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức ở một số cơ quan
quản lý vẫn còn xảy ra; tình trạng “tham nhũng vặt” biểu hiện qua nạn hối lộ
trong lĩnh vực hành chính, nạn lót tay, chạy chọt để được giao dịch với các cơ
quan công quyền vẫn còn diễn ra.
Bốn là, hiệu quả hoạt động của các cơ quan PCTN của tỉnh chưa tương
xứng với vị thế, vai trò, chức năng, nhiệm vụ về PCTN. Việc theo dõi, kiểm
tra, đôn đốc công tác PCTN tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị của các đồng chí
là lãnh đạo tỉnh chưa thường xuyên; chưa phát huy được vai trò, trách nhiệm
của các thành viên trong chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ PCTN trong các
ngành, lĩnh vực được phân công trực tiếp quản lý, phụ trách. Hiệu quả hoạt
77

động của các đơn vị chuyên trách chống tham nhũng như Thanh tra nhà nước
tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân, Công an tỉnh còn hạn chế. Hoạt động của Phòng
Thanh tra PCTN chỉ mới tập trung vào việc giúp Thanh tra tỉnh thực hiện
nhiệm vụ quản lý nhà nước về PCTN, chưa quan tâm đến nhiệm vụ phát hiện,
xử lý tham nhũng; số vụ việc tham nhũng do Phòng thanh tra PCTN phát hiện
rất ít (15 vụ với 26 người). Chất lượng công tác điều tra của các đơn vị điều
tra tội phạm về tham nhũng trong lực lượng Công an tỉnh còn hạn chế nên tiến
độ điều tra còn chậm. Chất lượng hoạt động của đơn vị là nhiệm vụ thực hành
quyền công tố và kiểm sát điều tra xét xử án tham nhũng của Viện Kiểm sát
nhân dân tỉnh chưa cao. Trình độ, kinh nghiệm và bản lĩnh nghề nghiệp của
một số cán bộ, công chức còn hạn chế chưa đáp ứng yêu cầu công tác PCTN.
Năm là, việc tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nhiều cơ quan, tổ
chức, đơn vị còn rất hạn chế, chưa phát hiện vụ việc nào. Số vụ tham nhũng
được phát hiện, xử lý qua công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán còn ít. Việc
xử lý các hành vi tham nhũng trong một số trường hợp chưa nghiêm có biểu
hiện nương nhẹ; vẫn còn tình trạng lạm dụng xử lý kỷ luật, xử lý hành chính
thay cho việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Nguyên nhân là còn có sự bao che,
thiếu kiên quyết, né tránh trong xử lý. Mặt khác, biện pháp phòng ngừa này
trong nhiều trường hợp lại đặt người đứng đầu vào tình huống xung đột lợi
ích. Nếu tích cực kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nội bộ, thì có thể phải
đối mặt với việc bị xử lý trách nhiệm hoặc ảnh hưởng đến uy tín, thành tích
của bản thân và đơn vị.
Sáu là, công tác giám sát về PCTN của Hội đồng nhân dân tỉnh chưa
thường xuyên, có lúc, có nơi còn hình thức; số lượng các cuộc giám sát
chuyên đề còn ít, tác dụng, hiệu quả chưa cao. Cơ chế giám sát thiếu cụ thể
nên vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội
đối với công tác phòng chống tham nhũng chưa được phát huy. Chưa huy
78

động được cả hệ thống chính trị và của toàn xã hội, nhất là sự tham gia của
người dân vào công tác PCTN.
2.4.2.2. Nguyên nhân của những mặt còn hạn chế
Pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật về PCTN ở tỉnh Gia Lai tồn tại
một số hạn chế, thiếu sót xuất phát từ một số nguyên nhân chủ yếu sau:
Thứ nhất, hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi, phức tạp; đối tượng
tham nhũng đa số là người có chức vụ, quyền hạn, nên thường là những người
có nhận thức sâu rộng, am hiểu pháp luật, được tiếp cận nhiều thông tin, có
điều kiện kinh tế, có quan hệ rộng; một số người có công lao đóng góp lớn
cho xã hội, có uy tín với quần chúng… nên rất khó phát hiện và xử lý.
Thứ hai, một số cơ quan, đơn vị và người đứng đầu chưa quyết liệt
trong công tác chỉ đạo xây dựng và tổ chức thực hiện PCTN; một số cán bộ
lãnh đạo, quản lý ở các ngành, các cấp chưa gương mẫu về đạo đức, lối sống
và chưa kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãnh phí. Một bộ phận không
nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về đạo đức, lối sống, thiếu tu dưỡng rèn luyện
nên giảm sút ý chí đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí. Việc thực hiện pháp
luật, kỷ cương ở một số cơ quan, tổ chức, đơn vị còn bị buông lỏng, nhất là
những khâu, quy trình, thủ tục liên quan đến người dân, doanh nghiệp. Bệnh
thành tích, đùn đẩy trách nhiệm, bao che sai phạm vẫn còn xảy ra ở nhiều cơ
quan, tổ chức, đơn vị.
Thứ ba, cơ chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội còn nhiều sơ hở,
bất cập, thiếu công khai, minh bạch và nhất quán, dễ bị lợi dụng để tham
nhũng, nhất là các cơ chế, chính sách về quản lý sử dụng đất đai, tài nguyên,
khoáng sản; thu - chi ngân sách; đầu tư, mua sắm công; quản lý doanh nghiệp
nhà nước; quan hệ giữa cơ quan quản lý nhà nước với người dân, doanh
nghiệp. Tình trạng “xin – cho”, “duyệt – cấp”, cơ chế “đặc thù” nhất là trong
phân bổ nguồn lực chưa được khắc phục có hiệu quả.
79

Thứ tư, mô hình tổ chức các cơ quan, đơn vị chuyên trách chống tham
nhũng chưa ổn định; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, địa vị pháp lý chưa rõ
ràng, chưa đủ mạnh; quyền hạn không tương xứng với chức năng nhiệm vụ
được giao. Việc tổ chức các đơn vị chống tham nhũng trong các ngành Thanh
tra, Kiểm sát, Công an còn thiếu tính hệ thống. Các đơn vị này vẫn thực hiện
nhiệm vụ PCTN trên cơ sở chức năng nhiệm vụ chung mà chưa có các quy
định mang tính đặc thù về thẩm quyền trong phát hiện, xử lý tham nhũng.
Quan hệ phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị PCTN còn chưa chặt chẽ.
Thứ năm, chưa phát huy được sức mạnh to lớn của quần chúng vào
cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Thiếu cơ chế giám sát có hiệu lực, hiệu
quả đối với hoạt động của bộ máy nhà nước nói chung và hoạt động PCTN
nói riêng; thiếu quy định cụ thể để bảo vệ người tố cáo tham nhũng cũng như
nghiêm trị hành vi đe doạ trả thù người tố cáo.
Thứ sáu, chế độ tiền lương của công chức, viên chức chưa hợp lý, thu
nhập của cán bộ, công chức, viên chức còn thấp, không đảm bảo cho cuộc
sống cũng là một trong những nguyên nhân sinh ra tiêu cực, tham nhũng.
Thứ bảy, tham nhũng là hệ quả của quyền lực bị lạm dụng, bị tha hóa,
trong khi cơ chế giám sát, kiểm soát quyền lực hiện nay ở nước ta nói chung
và tỉnh Gia Lai nói riêng đang bộc lộ nhiều bất cập, thiếu hiệu quả nhưng
chưa được khắc phục.
80

Tiểu kết chƣơng 2
Qua phân tích thực trạng pháp luật về PCTN và tổ chức thực hiện pháp
luật về PCTN ở tỉnh Gia Lai cho thấy: kết quả PCTN có nhiều chuyển biến
tích cực, các giải pháp về phòng ngừa, phát hiện và xử lý tham nhũng đều
được triển khai thực hiện; đã ban hành một số văn bản quy phạm pháp luậtquy
định chế độ, định mức, tiêu chuẩn; tài sản của cán bộ công chức đã được kê
khai hàng năm; một số vụ án tham nhũng đã được xử lý theo quy định của
pháp luật…
Tuy nhiên, công tác PCTN chưa đạt được mục tiêu “ngăn chặn và từng
bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí”. Việc ban hành các quy định để triển khai
thực hiện pháp luật về PCTN còn ít chưa đáp ứng yêu cầu; việc công khai,
minh bạch hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị và công khai tài sản,
thu nhập của CBCCVC còn mang tính hình thức, việc xác minh các bảng kê
khai tài sản chưa được chú trọng do vậy không kiểm soát thu nhập của người
kê khai; phát hiện tham nhũng thông qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, giải
quyết khiếu nại, tố cáo còn rất ít so với thực tế; sự phối hợp giữa các cơ quan,
tổ chức, đơn vị trong phát hiện và xử lý tham nhũng chưa chặt chẽ…
Thực trạng trên do nhiều nguyên nhân như: Hành vi tham nhũng ngày
càng tinh vi, khó phát hiện; cấp có thẩm quyền chưa quyết liệt trong chỉ đạo
thực hiện; pháp luật về PCTN còn nhiều bất cập so với thực tế; vị trí, vai trò
của cơ quan PCTN chưa tương xứng với trách nhiệm được giao; chưa có quy
chế phối hợp giữa các cơ quan trong PCTN; chưa phát huy tốt vai trò của
nhân dân và các tổ chức xã hội trong đấu tranh PCTN…
Để nâng cao hiệu quả PCTN ở Gia Lai nói riêng và cả nước nói chung
cần phải có những định hướng và giải pháp cụ thể, mang tính khả thi, phù hợp
với thực tế. Nội dung này được tác giả trình bày ở Chương 3 của Luận văn.
81

Pháp luật về phòng, chống tham nhũng - từ thực tiễn tỉnh Gia Lai.doc

Pháp luật về phòng, chống tham nhũng - từ thực tiễn tỉnh Gia Lai.doc

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Similaire à Pháp luật về phòng, chống tham nhũng - từ thực tiễn tỉnh Gia Lai.doc

Similaire à Pháp luật về phòng, chống tham nhũng - từ thực tiễn tỉnh Gia Lai.doc (19)

Plus de Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

Plus de Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Dernier

Dernier (20)

Pháp luật về phòng, chống tham nhũng - từ thực tiễn tỉnh Gia Lai.doc