ถอดบทเรียนยุทธศาสตร์ การลงทุนของเครือซีพี วิชา 01132451 ธุรกิจระหว่างประเทศ International Business โดย : รัตนา เมืองโคตร, สุรชัย วรมงคลชัย, เลิศศักดิ์ สง่าศิลป์

1. ถอดบทเรียนยุทธศาสตร์
การลงทุนของเครือซีพี
ในประเทศเวียดนาม
วิชา 01132451 ธุรกิจระหว่างประเทศ International Business
โดย :
รัตนา เมืองโคตร, สุรชัย วรมงคลชัย, เลิศศักดิ์ สง่าศิลป์

2. บริษัท ซี.พี.เวียดนามคอร์ปอเรชั่น ดาเนินธุรกิจครบ 25 ปี เป็นกิจการในกลุ่มธุรกิจต่างประเทศ
(Oversea Business) มีการสร้างคน เติบโตแบบก้าวกระโดด ดาเนินธุรกิจที่เสริมความแข็งแกร่ง
ของพันธมิตรและดาเนินโครงการเพื่อสังคม นาไปสู่การยอมรับจากรัฐบาล และชาวเวียดนาม
กระทั่งได้รับมอบเหรียญอิสริยาภรณ์แรงงาน ชั้น 3 เพื่อยกย่องผลงานมีส่วนร่วมพัฒนาชาว
เวียดนาม ให้ได้รับความรู้ อาชีพ และเติบโตอย่างยั่งยืน เป็นกาลังสาคัญในการพัฒนาประเทศ
และตอกย้าความสาเร็จดาเนินธุรกิจ 3 ประโยชน์ นั่นคือ
ธุรกิจที่ทาต้องเป็นประโยชน์ต่อประเทศที่ไปลงทุน ประโยชน์ต่อประชาชนในประเทศ
และประโยชน์ต่อบริษัท รางวัลนี้สร้างกาลังใจให้แก่ทุกคนในบริษัทเป็นอย่างมาก

3. การดาเนินงานธุรกิจตั้งแต่อาหารสัตว์-ฟาร์มเลี้ยงสัตว์-อาหาร
แปรรูป (Feed–Farm–Food) ตลอดห่วงโซ่การผลิต สร้าง
อาชีพให้แก่พี่น้องชาวเวียดนามนับแสนครอบครัว และเป็น
บริษัทดีเด่นที่ชาระภาษีรายได้ให้แก่รัฐบาล เวียดนามทุกปี
ระดับรายได้ของ ซี.พี.เวียดนามและการพัฒนาเศรษฐกิจของ
เวียดนามผ่านกิจการต่างๆ ส่งผลถึงรายได้รวมของ บริษัท
เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จากัด (มหาชน) อย่างต่อเนื่องด้วย

4. ซี.พี.เวียดนาม คอร์ปอเรชั่น เป็นบริษัทของไทย จดทะเบียนตั้งบริษัทปี 1993 ดาเนินธุรกิจเกษตรปศุสัตว์และอาหาร
ครบวงจร ครอบคลุมทั้งสัตว์บกและสัตว์น้า มีบุคลากรกว่า 20,000 คน โดยเป็นชาวเวียดนามถึง 98.72%
เปิดโอกาสให้พนักงานแสดงศักยภาพ ส่งผลให้พนักงานเติบโตสู่ตาแหน่งผู้บริหารระดับสูงหลายท่าน

5. มีผลผลิตสุกรในปี 2017 อยู่ที่ 5 ล้านตัว ผลผลิตไข่ไก่ราว 200
ล้านฟอง และผลิตภัณฑ์ไก่เนื้อ 80,000 ตัน ตัวอย่าง ธุรกิจสุกร
ส่งเสริมเกษตรกรในระบบ Contract Farming จานวน 2,410
ครอบครัว ทั้งหมดไม่ได้รับผลกระทบจากภาวะหมูล้นตลาด
เพราะบริษัทเป็นผู้รับความเสี่ยงแทน และขยายจัดจาหน่ายเนื้อ
สุกรในรูปแบบของ "ร้านสุกร CP" (CP Pork shop) มี 546 สาขา
โดยผู้ประกอบการรายย่อย 100% สร้างรายได้ให้แก่ชาว
เวียดนาม ยกระดับมาตรฐาน อาหารปลอดภัยและการจัด
จาหน่ายเนื้อสัตว์อย่างถูกสุขลักษณะ

6. สาหรับธุรกิจไก่เนื้อ บริษัทจะเปิดโครงการเลี้ยงไก่แปรรูปครบวงจรเพื่อการส่งออก (เฟสแรก)
ใช้เวียดนามเป็นฐานในการส่งออกไก่แปรรูปไปยังประเทศต่างๆ จะเป็นโรงงานที่ทันสมัยที่สุดใน
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีกาลังการผลิต 1 ล้านตัว/สัปดาห์ ภายใต้มาตรฐานการผลิตอาหาร
ปลอดภัยในระดับสากล เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และตรวจสอบย้อนกลับได้
มีผลผลิตส่งออกผลิตภัณฑ์แปรรูปสัตว์น้า กุ้งและปลาแพนกาเซียสดอร์รี่ไปยังประเทศ เช่น ญี่ปุ่น
อังกฤษ ออสเตรเลีย ฮ่องกง จีน และยุโรป ถึง 20,000 ตัน ส่งเสริมเกษตรกรเลี้ยงกุ้ง ระบบ "C.P.
Combined Model" โดยนาหลักการเลี้ยงกุ้งตามหลักวิชาการ เพื่อให้เกษตรกรเป็นเจ้าของ
กิจการฟาร์มเลี้ยงกุ้ง และรัฐบาลเวียดนามให้การสนับสนุน สถาบันการเงินปล่อยสินเชื่อ
ทาให้เกษตรกรผู้เลี้ยงกุ้งเวียดนามไม่จาเป็นต้องเป็นรายใหญ่ ปัจจุบันอุตสาหกรรมกุ้ง จึง
ประสบความสาเร็จ มีผลผลิตที่มีคุณภาพ และส่งออกไปจาหน่ายยังตลาดโลกได้มากยิ่งขึ้น

7. ผลิตอาหารแปรรูปในปี 2010 ประกอบด้วย อาทิ ไส้กรอก ธุรกิจร้านค้าปลีก
เช่น CP fresh mart และธุรกิจร้านอาหาร เช่น ธุรกิจห้าดาว กลุ่มอาหาร
แปรรูปที่ได้รับความนิยมอย่างมากคือ ไส้กรอก มีส่วนแบ่งตลาดถึง 20%
และในปีหน้าเน้นส่งผลิตภัณฑ์อาหารพร้อมทานมากขึ้น เช่น
ไส้กรอก ซูชิ ติ่มซา ไข่แปรรูปพร้อมทาน และอาหารสาเร็จรูปพร้อม
รับประทานอื่นๆ โดยตั้งเป้าจะขยายส่วนแบ่งตลาดอาหารแปรรูป
ส่วนธุรกิจห้าดาวเติบโตด้วยดี โดยบริษัทสนับสนุนให้ชาวเวียดนาม
เป็นเจ้าของธุรกิจ ให้องค์ความรู้ด้านการจัดการ สนับสนุนการขาย
ปัจจุบันมีสมาชิก 500 ครอบครัว และจะเพิ่มเป็น 600 ครอบครัวในปี 2019

8. สาหรับ "กองทุน ซี.พี.เวียดนามเพื่อการกุศล" (CPV's
Donation Fund) จุดประสงค์ช่วยเหลือสังคม ในหลายๆ
ด้าน เช่น โครงการบริจาคโลหิต มาตั้งแต่ปี 2009 มียอด
รับบริจาคโลหิต 200,000 ยูนิต (ประมาณ 62 ล้านซีซี)
เป็นที่ยอมรับและชื่นชมจากรัฐบาลและประชาชน
นอกจากนี้ยังมีโครงการหน่วยแพทย์อาสา และโครงการ
ช่วยเหลือ ผู้ด้อยโอกาสต่างๆ อีกหลายโครงการ

9. a) ปรัชญาดาเนินธุรกิจ 3 ประโยชน์ นั่นคือ ธุรกิจที่ทาต้องเป็นประโยชน์ต่อประเทศที่ไปลงทุน ประโยชน์ต่อประชาชนในประเทศ
นั้น และประโยชน์ต่อบริษัท ซึ่งบริษัทชาระภาษีรายได้ให้แก่รัฐบาล และจ้างบุคคลกรชาวเวียดนามถึงเกือบ 20,000 คน ล่าสุดมี
การสร้างโรงงานหน้ากากในเวียดนามเพื่อแจกจ่ายให้โรงพยาบาลและชุมชนที่ขาดแคลนหน้ากาก
b) Vertical integration การทาธุรกิจอย่างครบวงจรตั้งแต่อาหารสัตว์-ฟาร์มเลี้ยงสัตว์-อาหารแปรรูป (Feed–Farm–Food) ตลอด
ห่วงโซ่การผลิต
c) Contract farming model to promote employment and support income generation บริษัทได้ส่งเสริมเกษตรกรเลี้ยงสุกร
ในระบบ Contract Farming เป็นจานวน 2,410 ครอบครัว ซึ่งเมื่อ 2-3 ปีที่ผ่านมาระดับราคาสุกรในเวียดนามตกต่าอย่างมาก
จากปัญหาสุกรล้นตลาด แต่เกษตรกรทั้งหมดของบริษัทกลับไม่ได้รับผลกระทบใดๆ เนื่องจากบริษัทเป็นผู้รับความเสี่ยงแทน
ทั้งหมด ขณะที่เกษตรกรอิสระหลายรายต้องประสบภาวะขาดทุนและบางส่วนต้องเลิกกิจการฟาร์มเลี้ยงสัตว์ไป
d) Economies of scale การประหยัดต่อขนาด หมายถึงความได้เปรียบที่เกิดขึ้นจากการที่หน่วยธุรกิจสามารถผลิตผลผลิตได้ใน
จานวนมากขึ้นจนทาให้ต้นทุนในการผลิตเฉลี่ยต่อหน่วยต่าลงได้ ซี.พี.เวียดนาม คอร์ปอเรชั่น มีผลผลิตสุกรในปี 2017 อยู่ที่ 5
ล้านตัว ผลผลิตไข่ไก่ราว 200 ล้านฟอง และผลิตภัณฑ์ไก่เนื้อ 80,000 ตัน
Apply academic theory match with CP Group case study

10. a) ซี.พี.เวียดนามคอร์ปอเรชั่น ได้รับมอบเหรียญอิสริยาภรณ์แรงงาน ชั้น3 ซึ่งเป็นรางวัลที่ประธานาธิบดีเวียดนามมอบให้บริษัทฯ เพื่อ
ยกย่องผลงาน การมีส่วนร่วมพัฒนาประชาชนชาวเวียดนามให้ได้รับความรู้ ได้รับอาชีพ และเติบโตอย่างยั่งยืน เป็นกาลังสาคัญ
ในการพัฒนาประเทศเวียดนาม
b) ซี.พี.มีนโยบายพัฒนาประชาชนชาวเวียดนามให้ได้รับความรู้ ได้รับอาชีพ ปัจจุบัน ซี.พี.เวียดนาม จึงมีบุคลากรทั้งหมดกว่า 20,000
คน ในจานวนนี้เป็นชาวเวียดนามถึง 98.72%
c) ซี.พี.เวียดนาม นอกเหนือจากการทาฟาร์ม เรายังริเริ่มขยายระบบการจัดจาหน่ายเนื้อสุกรในรูปแบบของ "ร้านสุกร CP" (CP Pork
shop) กระทั่งปัจจุบันสามารถขยายร้านได้แล้วถึง 546 สาขา ซึ่งเป็นการจัดจาหน่ายโดยผู้ประกอบการรายย่อยทั้ง 100% เพื่อการ
สร้างงานสร้างอาชีพสร้างรายได้ให้แก่ประชาชนชาวเวียดนาม ตลอดจนเป็นการยกระดับมาตรฐาน อาหารปลอดภัยและการจัด
จาหน่ายเนื้อสัตว์อย่างถูกสุขลักษณะเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภค
d) นอกจากการทาธุรกิจอาหารสัตว์ และฟาร์มเลี้ยงสัตว์แล้ว ซี.พี.เวียดนาม ยังได้ทาธุรกิจกลุ่มอาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก ซึ่งได้รับ
ความนิยมอย่างมากใน ส่งผลเรามีส่วนแบ่งตลาดถึง 20%
e) นอกจากนี้ซี.พี.ก็ได้ส่งเสริมให้ชาวเวียดนามเป็นเถ้าแก่ เพื่อสร้างรายได้ให้กับตัวเขาเอง ซึ่งปัจจุบันมีชาวเวียดนามเข้ามาเป็น
เจ้าของธุรกิจห้าดาว ถึง 500 ครอบครัว และจะเพิ่มเป็น 600 ครอบครัวในปี 2019
Food for thought

11. For future research
a) จะมีโอกาสของซี.พี. ในการให้เวียดนามเป็นฐานการผลิตเพื่อส่งออกสินค้าอาหาร เนื่องจากเวียดนามมีสิทธิประโยชน์ทาง
การค้ากับประเทศต่างๆ และมีค่าแรงที่ถูกกว่าไทย อีกเยอะมากแค่ไหน
b) มีความเป็นไปได้ของการใช้ขุดแข็งของการทาธุรกิจอย่างครบวงจร (Feed–Farm–Food) เพื่อต่อยอดไปสู่ธุรกิจในด้าน E-
Commerce มั้ย
c) สัดส่วนการเติบโตของธุรกิจมีกาหนดเป้าหมายของ (Feed–Farm–Food) เป็นเท่าไหร่ในอนาคต 5 ปีข้างหน้า
d) ในด้านความยั่งยืน นอกจาก "กองทุน ซี.พี.เวียดนามเพื่อการกุศล" (CPV's Donation Fund) เพื่อช่วยเหลือสังคมแล้ว ซี.พี.ยัง
มีโครงการช่วยเหลือสังคมในด้านไหนบ้าง
e) ซี.พี เวียดนามมีเป้าหมายในการใช้พลังงานทดแทน เพื่อลด carbon footprint แล้วหรือยัง ถ้ามีที่กี่ %

12. Thank You