1. PAGGAMIT NG IBA'T IBANG
SISTEMA NG
DOKUMENTASYON
Mai Nicole R. Olaguer

2. Ano ang Dokumentasyon?

3. Dokumentasyon
 ito ay ang maingat na pagkilala sa
mga hiram na ideya sa pamamagitan
ng talababa o mga tala, talang
parentetikal, bibliograpiya at listahan
ng mga sanggunian.

4. Gamit ng Dokumentasyon
 Pagkilala sa pinagkunan ng datos o
impormasyon.
 Paglalatag ng katotohanan ng ebidensya.
 Pagbibigay ng cross-reference sa loob ng
papel.
 Pagpapalawig ng ideya.
 Content Notes -talang pangnilalaman
 Informational notes - talang impormasyonal

5. Sistema ng
Dokumentasyon
Talababa-
bibliograpiya
Parentetikal-
sanggunian

6. A. TALABABA-BIBLIOGRAPIYA
 Footnote-bibliography
 Isinasagawa sa pagbanggit
ng impormasyong
bibliograpikal sa talababa at
bibliograpiya.

8. Pormat ng Talababa
Paglalagay ng Superscript
Pagnunumero ng Tala
Pagbabantas
Indensyon

9. Halimbawa:
Pinakamalaking kontribusyon natin bilang guro natin ang
bigyan ang kabataan ng kakayahang maging panghabam
buhay na mag-aaral, pagkat masasabing nagtagumay tayo
kung kaya na nilang humaharap ng solusyon sa mga
suliranin, umaangkop sa mga pagbabago at tumuklas ng
baging katotohanan.¹
Bukod pa rito, sa isang artikulong sinulat ni Freedman ay
sinabi niyang, “ang guro ay di dapat na umaasa sa iisang
karanasan na mag-aakay sa mga mag-aaral sa iisang landas
ng paglaki.”²
___________________________
¹Paraluman R. Giron. Wikang Filipino: Mga Isyu at Hamon ng Pagbabago,
Istratehiya sa Paglinang ng Pag-unawa sa Binasa (Papel na inilahad sa ika-29 ng
Pambansang Gawaing Kapulungan sa Filipino ng Pambansang Samahan ng mga
Tagamasid-Tagapagtaguyod ng Filipino (PASATAF), Teachers’s Camp, Baguio
City, April 17, 2001).
² Morris Freedman, Need For Full-Time Audio Visual Specialists in Every
School. Audio Visual Instruction. XII:10 (December, 1997),1990.

10. Unang Pagbanggit sa mga
Sanggunian
Kumpletong pangalan ng
awtor o mga awtor
Pamagat ng aklat
Editor o tagasalin
Edisyon
Bilang ng tomo

11. Lungsod o bansa ng
publikasyon
Tagapaglimbag
Petsa ng publikasyon
Bilang ng tiyak na tomo na
ginamit

12. Halimbawa:
¹ Antonio, Lilia at Ligaya
Tiamson-Rubin. 2003.
Sikolohiya ng Wikang Filipino.
Lungsod Quezon: C & E
Publishing Inc., p. 73.

13. Muling Pagbanggit sa
Sanggunian
Huling pangalan ng awtor at
pahina
 ² Antonio, Lilia at Ligaya
Tiamson-Rubin. 2003.
Sikolohiya ng Wikang Filipino.
Lungsod Quezon: C & E
Publishing Inc., p. 73.
³ Antonio at Rubin, P. 73-74.

14. Huling pangalan ng awtor,
pinaikling pamagat at pahina
² Antonio, Lilia at Ligaya
Tiamson-Rubin. 2003.
Sikolohiya ng Wikang Filipino.
Lungsod Quezon: C & E
Publishing Inc., p. 73.
³ Antonio at Rubin, Sikolohiya.
P. 73-74.

15. Pagdadaglat na Latin
Ibid
 Ginagamit ito sa magkasunod na banggit
ng iisang sanggunian.
 Halimbawa:
¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-
Rubin. 2003. Sikolohiya ng Wikang
Filipino. Lungsod Quezon: C & E
Publishing Inc., p. 73.
² Ibid.
³ Ibid, 90.

16.  Op. cit.
 Ginagamit kung banggitin muli ang isang
sanggunian at nasa ibang pahina ang
hinalaw na idea.
 Halimbawa:
¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-Rubin.
2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino.
Lungsod Quezon: C & E Publishing Inc., p.
73.
² Magallona, Ma. Lucia Mirasol. 2004.
Manual Para sa mga CBR Worker at
Caregiver. Lungsod Quezon: C & E

17.  Loc. cit.
 Ginagamit ito kung babanggiting muli ang isang
sanggunian at pahina
 Halimbawa:
¹ Antonio, Lilia at Ligaya Tiamson-Rubin.
2003. Sikolohiya ng Wikang Filipino. Lungsod
Quezon: C & E Publishing Inc., p. 73.
² Magallona, Ma. Lucia Mirasol. 2004.
Manual Para sa mga CBR Worker at Caregiver.
Lungsod Quezon: C & E Publishing, Inc. p. 79-
80.
³ Alonzo, Rosario. 2005. Raya II. Lungsod
Quezon: C & E Publishing, Inc. p. 123.

18. Mula “Talababa” Tungo sa “Mga
Tala”
Ang mga talababa ay maaring hindi na
ilagay sa ibabang bahagi ng bawat
pahina at sa halip ay pagsama-
samahin sa katapusan ng papel na
tinatawag na mga tala (endnotes).
Ginagawa ito kapag nahihirapang
pagtapatin ang superscript sa loob ng
teksto at mga tala sa mismong
pahinang kinalalagyan ng superscript.
Dyornal o Magasin

19. B. PARENTETIKAL-
SANGGUNIAN
 Isinasagawa ito sa pamamagitan ng
paglalagay ng mga impormasyong
bibliograpikal sa loob g parenthesis na
nasa teksto mismo. Kakambal nito ang
isang alfabetisadong listahan ng
sanggunian sa katapusan ng papel.

21. Pormat ng Talang Parentetikal
Pahina na lamang ang banggitin kung
nabanggit na ang awtor sa mismong
teksto.
Kung higit sa isa ngunit hindi lalagpas
sa tatlo ang awtor banggitin ang
pangalan ng lahat ng awtor.
Kung may apat o higit pang awtor,
banggitin na lamang ang apelyido ng
unang awtor at sundan ng et. al. at
pahina.

22.  Kung may babanggiting dalawa o higit pang wator
na pareho ang huling panagalan.
 Kung pamagat lamang ang naibigay, banggitin ang
pinaikling bersyon ng pamagat at sundan ng
pahina.
 kung ang babanggitin ay bahagi ng akdang may
higit sa isang tomo, banggitin ang tomo: (tutuldok
ang maghihiwalay sa bilang ng tomo at pahina).
 Kung may babanggiting dalawa o higit pang akda
ng iisang awtor,banggitin na lamang ang akda.
Paikliin kung kailangan.

23. Posisyon at Pagbabantas
Inilalagay ang talang parentetikal
pagkatapos ng salita o ideyang
hinalaw.
Ipinoposisyon ito bago ang iba pang
bantas tulad ng tuldok, Tandang
pananong, kuwit, kolon at semi-kolon.
Kung babanggitin ang talang
parentetikal pagkatapos ng isang
maikling tuwirang sipi na gagamitan ng
panipi.

24.  Sa mahabang tuwirang sipi naman, ang talang
parentetikal ay inilalagay pagkatapos ng tuldok sa
tuwirang sipi. Dalawang espasyo ang naghihiwalay
sa talang parentetikal at sa tuldok at hindi na
nilalagayan ng anumang bantas pagkatapos nito.