GRADE 8 ARALING PANLIPUNAN (REPORT)

2. Mga Pangyayari Bago ang Gitnang Panahon
•Sa pagbagsak ng Imperyong Romano ay lumaganap ang kaguluhan
sa Europa bunsod ng magkakaibang sistema at batas na ipinatutupad
ng mga makapangyarihang kaharian,tribo, o pamayanan.
•Naging malaki ang pakikilahok ng militar sa mga kampanya laban sa
Dinastiyang Sasanid ng Persya noong ika-3 siglo. Dahil sa laki ng
gastos para sa pagpapatakbo ng militar para sa pagkain,kagamitan,
at pagsasanay.
•Nagkaroon ng maraming tax collector o mambubuwis na nagpataw
ng malaking buwis sa mga mamamayang romano bago ang ika-3 na
siglo

3. •Pagkatapos ng paghahati ng kanluran at silangan Imperyo, Nagkaroon
ng mabuting reporma para sa pamahalaan, ekonomiya, at militar sa
loob ng kanlurang imperyo.
•Isa ring mahalagang pangyayari sa panahong ito ang paglaganap ng
Kristyanismo sa Europa mula ika-2 na Siglo hanggang sa ika-5 na
Siglo.
•Habang patuloy ang pagbabahagi ng mga turo ni Kristo sa Europa,
lalo sa imperyong Romano, ang iba pang imperyo sa rehiyon ng
Eurasia ay nagsimulang lumakas.

4. •Nakilala ang mga Hun bilang
nomadikong pangkat na
umusbong mula sa rehiyon ng
Bulubunduking Caucasus at
Gitnang asya.
•Nakapagpatayo ng Kaharian
malapit sa Dagat Caspian noong
ika-1 na Siglo CE
•Barbaro ang tawag sa ganitong uri
ng pangkat, kung saan ang
kanilang mga ritwal at tradisyon ay
taliwas sa karaniwang kultura ng
mga nasa Europa.

5. •Pagdating ng ika-4 na Siglo, nakipagdigmaan ang mga Romanong
Byzantine laban sa iba pang tribong Visigoth na mula sa rehiyon ng
Germany sa isang pook na malapit sa Dagat Baltic.
•Sumali ang mga Hun sa digmaang nagsimula nong 376 CE hanggang
382 CE, ngunit natalo ang parehong Visigoth at Hun. Naghudyat ito sa
mga susunod pang suliraning magpapabagsak sa Kanlurang Imperyong
Romano.
•Mula 376 CE hanggang 800 CE, nag simula ang malawakang
pandarayuhan ng mga tribong barbaro mula sa loob na bahagi ng
Europa hanggang sa Aprika sa loob ng mga maunlad na teritoryo
ng mga imperyo

6. Ilan sa mga grupong ito ay
•Mga Angle, Saxon, At Frank mula sa hilagang bahagi
•Mga Goth tulad ng Visigoth at Ostragoth mula sa gitnang bahagi
•Mga Vandal na galing sa Aprika
•Mga Hun na galing sa silangan.
•Ang panahon na ito ay tinawag na Panahon ng Pandarayuhan
•Nagkaroon Ng malaking impluwensya sa pagbagsak ng
Imperyong Romano.

7. Sinugod ng mga sumusunod na tribong barbaro at mga pinuno nito
ang imperyo at nagpabagsak nito:
•Visigoth sa ilalim ni Alaric I (395 CE hanggang 410 CE) na unang
lumusob sa Roma ngunit nabawi ng mga Romano
•Hun sa ilalim ng Attila the Hun (434 CE hanggang 453 CE), ang
pinakakinatatakutan at pinakamakapangyarihang kalaban ng
Imperyo Romano na sumakop sa Constantinople.
•Vandal sa ilalim ng Gaiseric noong 455 CE.

8. •Romanus Augustus, ang kahuli-hulihang emperador na namuno
mula 475 CE hanggang 476 CE.
•Nagwakas na ang kanlurang imperyong Romano sa taong ito dahil
ang pumalit kay Emperador Romulus ay isang Aleman na si Odoacer
na nagtayo ng kaharian sa teritoryo ng Italya.

9. (476 CE hanggang 1000 CE)

10. Pagsisimula ng Gitnang Panahon (476 CE hanggang 1000 CE)
•Pagkatapos bumagsak ng Kanlurang Imperyong Romano, nagkagulo
sa lahat ng mga dati nitong nasasakupan dahil sa pananakot at
pagmamalupit ng mga tribong mula sa iba’t ibang bahagi ng Europa
dulot ng patuloy na pandarayuhan sa Europa sa Panahon ng
Parandarayuhan.
•Kasabay ng pagbagsak na ito ang pagbuo ng maraming mga
pamamayanang may kaugnayan sa mga grupong ito na nandayuhan sa
mga dating nasakop ng kanlurang Imperyo.
•Samantalang sa silangang bahagi ng Europa ay nanatiling matibay
dahil sa katiwasayan ng Imperyong Byzantine
•Kasabay ng pamumuno ng mga Byzantine sa Europa ang pag-usbong
ng iba’t ibang kaharian sa Europa tulad ng Kaharian ng Lombard ng
Italya at ng Kahariang Frankish ng Pransya

11. Imperyong Byzantine (330 CE hanggang 1453 CE)
•Nang maipaalis si Emperador
Romanus sa kanyang puwesto, si
Zeno the Isaurian ang umako ng
pamumuno ng buong Imperyong
Romano, at pinatanggal ang
kanlurang Imperyo sa kanyang
pamumuno nang ito ay masakop
ni Odoacer. Siya ang umako sa
pamumuno ng imperyong
Byzantine mula 474 CE
hanggang 475 CE, at mula 476 CE hanggang 491 CE.
•Dumating ang kasukdulan ng kapangyarihan ng Imperyo sa panahon ng
pamumuno ni Emperador Justinian I.

12. •Si Emperador Justinian I ay namuno sa pagbalik ng mga dating bahagi
ng Kanlurang Imperyo sa pamumuno ng Byzantine.
•Ilan sa kanyang mga pangunahing ambag sa imperyo ay ang
pagpapalayas sa mga Vandal na namuno sa ilang bahagi ng kanlurang
Europa, kasama ang Italya; ang pagsulat muli sa mga batas na Romano
na nasa aklat na Corpus Juris Civilis; at ang paggawa ng mga malalaking
proyekto na imprastraktura tulad ng Hagia Sophia, na naging simbahan
ng Eastern Orthodox.
•Naipatayo sa ilalim niya ang mga distrito sa Imperyo na tinatawag na
duchy na pinamumunuan ng isang duke kung lalaki o duchess kung
babae.
•Sumunod sa kanyang pamumuno ang kanyang pamangkin na si Justin II
nang mamatay siya noong 565 CE, pagkatapos ng 38 na taon.

13. •Dumating din ang panahon na ang mga Arabo mula sa
rehiyon ng mesopotamia at Levant at sinakop ang
Constantinople mula 674 CE hanggang 678 CE.
•Si Constantine XI ang kahuli-huliang emperador ng
Byzantine
•Binansagan siyang “Marmol na Emperador” dahil
sinasabing naging marmol siya pagkatapos niyang
mamuno.

14. Kahariang Frankish (481 CE hanggang 843 CE)
•Noong 481 ay nagkaroon ng pagkakataon si Clovis I, at
nagawa niyang kunin ang mga tribong may kontrol sa Gaul,
isang dating teritoryo ng Imperyong Romano.
•Noong 687 CE ay napag-isa muli ni Pepin II ang sakop ng
kahariang Frankish matapos itong hatian ng kanilang ama.
•Noong 717 CE ay naipasa niya sa kanyang anak na si
Charles Martel ang pamumuno at siya ay nanungkulan
hanggang 741 CE.
•Isa sa kanyang kontribusyon ay ang pagpapalawak ng
sakop hanggang sa kanlurang Europa matapos magapi ang
mga Arabong Muslim na nanirahan sa Espanya.

15. •Pinamunuan ng dinastiyang
Merovingian ang Kahariang Frankish
sa loob ng 270 na taon.
•Si Clovis I ang kauna-unahang hari
mula dito, at si Childeric III ang
kahuli-hulihang hari nito na namuno
mula 743 CE hanggang 751 CE.
•Ang salitang “Frank” ay isang
terminong ginamit ng mga taga
silangang Europa
Clovis I

16. •Nagsimula kay Haring Pepin ang panibagong dinastiya
ng mga Carolingian.
• Naibigay kay Haring Pepin ang pamagat na “emperador
ng Imperyong Romano” dahil ito ay naibigay sa kanya
ng Simbahang Katoliko sa Roma.
• Pagkatapos ng kanyang pamumuno ay naisalin ang
kanyang kapangyarihan bilang hari sa kanyang anak na
si Charlemagne.

17. •Naging hari si Charlemagne
noong 768 CE, at naging hari
din sya ng teritoryo ng Italya
noong 774 CE
•“Ama ng Europa” at ang
pinakaunang hari na
nagpalawak ng
impluwensyang Kanluranin sa
Europa.
•Namatay si Charlemagne
noong 814 CE, at dahil dito ay
nagsimulang humina ang
monarkiya ng kahariang
Frankish.

18. Kaharian ng Lombard (568 CE hanggang 774 CE)
•Nabuo ang Kahariang Lombard sa Italya pagkatapos
ng pamumuno ng Kanlurang Imperyo.
•Si Alboin ang namuno sa kampanya na sakupin ang
Italya at naging unang hari nito noong 568 CE.
•Bumagsak sila sa kamay ni Charlemagne noong 774,
ngunit naiwan nila ang mahalagang ambag sa Italya

19. Aspekto ng Ekonomiya sa Gitnang Panahon
Pagsikat ng Piyudalismo
•Isang sistemang politikal na may kinalaman sa pag-aari
ng lupa.
•Isa itong sistema kung saan nagbabahagi ng lupa ang
may-ari nito sa snumang maglilingkod sa kanya.
•Ang mga nagmamay-ari ng malalaking lupa o
panginoong may-lupa (landlord) ay kumuha ng kanilang
sariling hukbo na inatawag na basalyo (vassal) na taong
tatanggap ng lupa kapalit ang kanilang paglilingkod sa
nagmamay-ari ng lupa.

20. Pamumuhay sa Manor
•Ang pamumuhay ng mga tao sa panahong ito ay
nakatuon sa Piyudalismo.
•Ang mga panginoong may-lupa ay mayroong mga
manor o pamayanan sa loob ng malaking lupa ng
mga ito.
•Ang mga magsasaka at manggagawa dito ay
tinatawag na serf na kadalasan ay walang
kalayaang lumipat ng manor

21. Ang Kastilyo
•Naitayo sa maraming lugar sa Europa ang mga kastilyo na
pinanirahan nila at ng kanilang pamilya
Ito ay isang malawak na tahanan na parang isang palasyo
na may matitibay na pader
•Matataas at maraming palapag ang mga kastilyong ito.

22. Fair, Bangko at Salapi
•Pag dating ng panahon ika-11 hanggang ika-12 na
siglo, natutuhan ng mga makabagong paraan ng
kalakalan ang mga mamamayan sa kanlurang Europa.
•Naunang gumamit ng isang sistema ang pananalapi
ang mga Lydian at Romano.
•Tuwing sumosobra ang salaping mayroon ang mga
mangangalakal at magsasaka ng mga pamayanan,
idinadaan nila sa pag-iimbak nito o pagpapautang na
may kalakip na interes para kumita pa ng mas malaki.

23. Ang Guild
Aspektong Panlipunan sa Gitnang Panahon
•Dumating na ang panahong umunlad nang labis ang
agrikultura ng mga mamayanan sa mga manor, kaya ang
ilan sa kanila ay hindi naging magsasaka.
•Dahil sa mga fair, nabebenta ang kanilang mga
produkto.
•Ang bawat produkto na ginagawa ng mga tao ay mula
sa isang guild.

24. Pagbuo ng Gitnang Uri o Bourgeoisie
•Dahil sa napaka unlad na
pamumuhay ng mga tao sa manor
dulot ng fair, umusbong ang isang
uri ng pangkat sa lipunan na
nakinabang mula dito.
•“Bourgeoisie” salitang Pranses na
para sa mga “gitnang uri”
•Nais ng mga bourgeoisie na maging
malaya mula sa kontrol ng mga
makapangyarihang panginoon na
sakim pagdating sa pagbabayad ng
renta ng kanilang lupa.
Hari
Panginoong
may-lupa
Basalyo(Hukbo)
Mga malayang
tao
Serf at alipin