Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
Similaire à Kontrola zarządcza i antykorupcja - dwie strony tego samego medalu
Similaire à Kontrola zarządcza i antykorupcja - dwie strony tego samego medalu (14)
Kontrola zarządcza i antykorupcja - dwie strony tego samego medalu
- 1. Kontrola zarządcza i antykorupcja dwie strony tego samego medalu Maciej Wnuk Ministerstwo Spraw Zagranicznych VI Konferencja Kontroli Zarządczej Warszawa, 26 – 26 kwietnia 2016 r.
- 2. 1. Relacje kontroli zarządczej i antykorupcji 2. Garść dobrych praktyk jak KZ może ograniczać korupcję 3. Cegiełki systemu antykorupcyjnego Plan prezentacji
- 3. Radny Warszawy – 8 lat Kontroler w Urzędzie Dzielnicy Śródmieście – 2 lata Członek Zarządu Transparency International Polska – 4 lata Dyrektor Biura ds. Procedur Antykorupcyjnych MON – 2 lata Pełnomocnik MSZ ds. Procedur Antykorupcyjnych – 3,5 roku Pełnomocnik MSZ ds. Kontroli Zarządczej i Procedur Antykorupcyjnych – 3,5 roku Źródła dobrych praktyk i nauczek
- 4. Organizacja jest nieefektywna (nie osiąga celów) i niegospodarna w pewnej dziedzinie swojej działalności. Problem Czy przyczyną jest złe zarządzanie czy korupcja? Czy pracownicy są niekompetentni czy skorumpowani? Jak to sprawdzić? Czy dysponujemy odpowiednimi narzędziami? Z punktu widzenia oceny systemowej jest to źle postawiony problem
- 5. Sprzężenie zwrotne kontrola zarządcza (anty) korupcja Lepsza KZ ogranicza ryzyka korupcyjne. Ograniczenie korupcji usuwa bariery modernizacyjne. Podobnie – w drugą stonę…
- 6. 6 Czy moja organizacja jest skorumpowana? Problem pomiarowy: korupcja jest przestępstwem ukrytym Uczciwi pracownicy Wykryte przypadki nadużyć Szara strefa nieznanych przypadków nadużyć
- 7. 7 Czy moja organizacja jest skorumpowana? Dwie metody pomiaru 1. Badania ankietowe (percepcja korupcji i antykorupcji) Uwaga: pytania muszą być tak sformułowane, aby żadna odpowiedź nie wiązała się z samooskarżeniem. Na przykład: Czy mechanizmy przeciwdziałania korupcji w naszej organizacji są w Pani/Pana ocenie skuteczne? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem/ Trudno powiedzieć
- 8. Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Obszar 9 Obszar 10 Obszar 11 Obszar 12 Obszar 13 Obszar 14 Obszar 15 Obszar 16 Obszar 17 68 68 67 65 60 56 54 52 49 47 47 45 44 44 42 37 35 Inny przykład: Proszę o wskazanie, które obszary ryzyk korupcyjnych Pana/Pani zdaniem powinny mieć priorytet w ramach planu zapobiegania korupcji w naszej organizacji? Odsetek zgadzających się Działaj Ważne są nie procenty, ale trendy. Coroczna ankieta pozwala ocenić czy realizacja planu antykorupcyjnego przynosi dostrzegalne efekty.
- 9. 9 Czy moja organizacja jest skorumpowana? Metoda 2: Badanie stanu kontroli zarządczej Skuteczna kontrola zarządcza skuteczne mechanizmy zapobiegania nadużyciom mało okazji / wysoka świadomość korupcja pod kontrolą Nieskuteczna kontrola zarządcza brak / ułomne mechanizmy zapobiegania nadużyciom dużo okazji / niska świadomość rozpowszechniona / systemowa korupcja
- 10. 10 Dobre praktyki KZ - zadania wrażliwe Zadania wrażliwe – zadania, przy wykonywaniu których pracownicy mogą być szczególnie podatni na wpływy szkodliwe dla gospodarki finansowej lub wizerunku jednostki. Ustawa o finansach publicznych – ważnym, acz niedocenianym źródłem procedur antykorupcyjnych: ufp z 2005 r.: procedury kontroli finansowej, ufp z 2010 r.: procedury kontroli zarządczej. Minister Finansów określił „Standardy kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych” (2006 r.) oraz „Wytyczne do samooceny kontroli finansowej w jednostce sektora finansów publicznych” (2007 r.). Środki zaradcze – środki mające ograniczyć możliwość występowania szkodliwych wpływów i ich negatywne skutki. Zadania wrażliwe = obszary ryzyka korupcyjnego
- 11. 11 Etap 1 (2009) Dokonanie identyfikacji zadań wrażliwych w centrali MSZ: 59 zadań w podziale na 8 grup tematycznych.
- 12. 12 Etap 2 – analiza ryzyka - metodyka Ryzyka priorytetowe – słabe zabezpieczenia 5 10 15 20 25 4 8 12 16 20 3 6 9 12 15 2 4 6 8 10 1 2 3 4 5 Mapa ryzyka: R = S x P Siłaoddziaływania Prawdopodobieństwo zajścia (= słabość mechanizmów kontrolnych) Ryzyka istotne – średnie zabezpieczenia Ryzyka akceptowalne – silne zabezpieczenia Konieczność dodatkowych środków zaradczych Dobre procedury
- 13. 13 2.2. 1.1.1.3. 1.1.2. 2.1.1 1.1.4. / 1.2.6. 1.6. / 2.3.1. / 3.1. 3.2. / 3.3. / 6.1.4 8.4. 1.2.3. 2.3.2. 4 1.1.1.2. / 1.1.3. 1.2.5. / 2.7. / 3.4. 4.1. / 4.3. / 4.4. / 5.1. / 6.5. / 6.6. 7.1. / 8.1. / 8.2. 1.2.2. / 1.2.4. 1.2.7. / 1.3. / 1.4. 1.5. / 2.1.2 / 2.3.3. 2.9. / 4.2. / 6.1 / 6.1.2. / 6.1.3. / 6.1.5 6.4. / 7.3. 1.2.1. / 2.3.4. 2.10. / 6.2. 2.6. 1.1.1. 2.4. / 2.5. 6.3. 2.8. 6.1.1 7.2. 2.11. 2 8.3. 1 2 3 4 5 Mapa ryzyka: R = S x P Siłaoddziaływania Prawdopodobieństwo zajścia Etap 2 – analiza ryzyka - wyniki
- 14. 14 Etap 3 – środki zaradcze Określenie dodatkowych środków zaradczych: - dla wszystkich 33. zadań wrażliwych o ryzyku R > 10, - dla 3 zadań o mniejszym ryzyku. Plan działań (10.2009): 33 działania ograniczające ryzyka: - wzmocnienie istniejących procedur, - opracowanie nowych procedur, - działania organizacyjne i analityczne. Przykłady: - regulamin zamówień podprogowych i niejawnych, - zarządzenie ws. udzielania i rozliczania dotacji, - zarządzenia ws. pozyskiwania i sprzedaży nieruchomości. = zarządzanie ryzykiem korupcyjnym dla początkujących Więcej: http://antykorupcja.gov.pl/ftp/mp3/materialy_pokonferencyjne-srodek.pdf , str. 145
- 15. 15 Dobre praktyki KZ – Elektroniczny Obieg Dokumentów Nie wiadomo u kogo jest dokument / sprawa Obieg papierowy: Czasochłonne odszukiwanie dokumentów, które „zeszły z biurka” do innego działu lub archiwum W pełni wiarygodna tylko podpisana / parafowana strona (w praktyce – ostatnia), możliwość podmiany innych Umożliwia antydatowanie EOD Wiadomo, którzy pracownicy prowadzą jakie sprawy / u kogo są dokumenty Łatwiejsze odszukanie dokumentów, które wyszły poza komórkę Podpis elektroniczny w pełni uwiarygadnia całą treść dokumentu elektronicznego Podpis elektroniczny zawiera informację, kiedy go złożono
- 16. 16 Dobre praktyki KZ – Poradnik kierownika placówki Opisanie prawidłowego trybu postępowania Praktyczne przykłady, wzory pism, dokumentów itp. Wykaz najczęstszych nieprawidłowości stwierdzanych przez kontrole Wskazanie właściwych przepisów
- 17. 17 Dobre praktyki KZ – System Zarządzania Jakością (ISO) i System Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym SPZK – „nakładka” na normę ISO 9001 autorstwa PCBC SA Zarządzanie ryzykiem korupcyjnym : - coroczna analiza ryzyka w procesach objętych systemem - monitoring realizacji środków zaradczych Procedura reakcji na zdarzenia korupcyjne antykorupcja@msz.gov.pl Antykorupcyjna analiza projektów aktów prawnych 53 procesy (na około 300 w MSZ) Szkolenia, materiały informacyjne Więcej o SPZK: http://www.pcbc.gov.pl/pl/system-przeciwdzialania-zagrozeniom-korupcyjnym
- 18. 18 Dobre praktyki – cel KZ: zarządzanie ryzykiem Systemowe zarządzanie ryzykiem w odniesieniu do celów i zadań określonych w planie działania Ministra obejmuje ryzyko nadużyć i korupcji.
- 19. 19 Dobre praktyki – cel KZ: promowanie zasad etycznego postępowania Szkolenia Materiały informacyjne
- 20. 20 Cegiełki systemu antykorupcyjnego Zarządzanie ryzykiem korupcyjnym Systematyczna analiza i ocena ryzyka korupcyjnego, Określenie reakcji na ryzyko Określenie priorytetów działania przy zawsze ograniczonych zasobach Różne metodyki i podejścia: Identyfikacja zadań wrażliwych SPZK Całościowe zarządzanie ryzykiem Metodykę ZRK trzeba dostosować do organizacji inne Plan działań ISO 31000
- 21. 21 Cegiełki systemu antykorupcyjnego Szkolenia - praca nad postawami Psychologiczne wyparcie ryzyk. „Nikomu nie udowodniono”, „od tego jest CBA”, „skąd ten brak zaufania?”, „to były jednostkowe przypadki”, „bez przesady”. Ignorująca Proaktywna Działanie, gdy mleko się wylało. Uszczelnianie systemu, gdy już wystąpiła szkoda finansowa, wizerunkowa, prawna itp. Reagowanie na drobne nieprawidłowości, aby zapobiec większym. Podnoszenie standardów, uszczelnianie procedur przed szkodą. Reaktywna
- 22. 22 Najwyższe Kierownictwo Uświadomienie ról w skutecznej polityce antykorupcyjnej - jasny przekaz „zero tolerancji”, - egzekwowanie odpowiedzialności, - własny przykład. Koordynator antykorupcji - planowanie, koordynacja, realizacja, wsparcie, - wszystkich nie skontroluje, ani nie złapie. Kadra kierownicza średniego szczebla - jej zaangażowanie jest kluczowe, - zapewnienie uczciwego wykonywania zadań w kierowanej komórce / jednostce, - reagowanie na negatywne zjawiska Pracownicy - świadomość zagrożeń, właściwe postawy Eksperci wew./zew. - wsparcie (szkolenia, analizy, wdrożenia), ! Kontrola, audyt, inspekcja, nadzór - wykrywanie nadużyć i luk systemowych, - system wczesnego ostrzegania.
- 23. 23 W MSZ Pakiet szkoleniowy – 3 grupy docelowe – 3 warianty Rozszerzone o: - kluczową rolę kierownika, - rozpoznawanie syndromów, - uprawnienia i odpowiedzialność Szkolenia dla członków kierownictwa Szkolenia dla pracowników - wyjeżdżający, SOiK, - służba przygotowawcza, - adaptacyjne, aplikacja. Korupcja, zapobieganie korupcji, Obszary ryzyk korupcyjnych, Reakcja na zdarzenia korupcyjne. Unikanie konfliktu interesów. Ryzyka specyficzne dla zadań komórki lub placówki. To do – wytyczne postępowania Szkolenia dla dyrektorów i kierowników placówek Dedykowane warsztaty dla komórek organizacyjnych i placówek. 2014-15: przeszkolono 152 kierowników oraz 1043 pracowników.
- 24. 24 W MSZ Pakiet informacyjny Zakładka w Intranecie Kompendium ws. zająć pozasłużbowych Poradnik ws. konfliktu interesów Porady ws. wypełniania oświadczeń majątkowych Indywidualne porady z etyki i konfliktu interesów. Dalsze rozpowszechnianie (Flesz) Prezentacje jak reagować na propozycje korupcyjne
- 25. 25 Pakiet prawno - proceduralny Własna metodyka analizy antykorupcyjnej aktów prawnych Przegląd obowiązujących ustaw, rozporządzeń i zarządzeń (w toku, 2015 – 2017) Uszczelnianie procedur w aktach prawnych „ad hoc” Analiza wybranych projektów legislacji zewnętrznej Uczestnictwo w grupie roboczej CBA ds. legislacji – w ramach Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji. Cegiełki systemu antykorupcyjnego Analiza aktów prawnych, procedur, map procesów pod kątem usuwania luk korupcyjnych i wzmacniania kontroli zarządczej W MSZ
- 26. 26 Pakiet monitorujący i analityczny Monitoring procesów / zadań o największym ryzyku korupcyjnym Cegiełki systemu antykorupcyjnego Audyt Kontrola System KZ Anty korupcja Właściciele procesów Zapewnienie właściwego przepływu informacji między silosami w organizacji System wczesnego ostrzegania i ciągłego doskonalenia
- 27. 27 Podsumowanie „Efektem ubocznym” podnoszenia standardów KZ jest ograniczanie korupcji Nie da się zapewnić standardów uczciwości w źle zarządzanej organizacji Dla wdrożenia efektywnego systemu antykorupcyjnego istotne jest: • Wdrożenie zarządzania ryzykiem korupcyjnym • Uświadomienie wszystkim szczeblom zarządzania oraz pracownikom ich roli w systemie Działania antykorupcyjne eliminują „osobiste” przeszkody w podnoszeniu standardów KZ