2. ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
ΜΕΤΡΗΜΑ
Στο πρώτο στάδιο
είναι καλό να μελετήσουμε τη σύνθεση ώστε να κατανοήσουμε τις βασικές γραμμές, τα γεωμετρικά
σχήματα που την απαρτίζουν και τα χαρακτηριστικά εκείνα που την κάνουν να ξεχωρίζει. Είναι το
στάδιο ανίχνευσης της σύνθεσης, στο οποίο δε χρειάζεται να σχεδιάσουμε κάτι συγκεκριμένο.
3. Στο δεύτερο στάδιο, μετράμε τις βασικές διαστάσεις-αναλογίες της σύνθεσης, τις οποίες και μεταφέρουμε στο χαρτί, με όσο το
δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια. Στην ουσία, ορίζουμε το χώρο που θα καταλάβει η σύνθεσή μας στο χαρτί σχεδίασης. Είναι
απαραίτητο από την αρχή ο χώρος που θα ορίσουμε να έχει τέτοιες αναλογίες ώστε να αφήνει περιθώρια γύρω-γύρω από το χαρτί το
ελάχιστο τρία με τέσσερα δάχτυλα. Σ’ αυτό το στάδιο, προσπαθούμε να ορίσουμε και τις διαστάσεις που δεν αλλοιώνονται από την
προοπτική και το βάθος των αντικειμένων κι αυτές οι διαστάσεις είναι συνήθως αυτές που ορίζονται από τις κάθετες γραμμές
της σύνθεσης (ορίζουμε δηλαδή τα πλάτη). Το επόμενο πράγμα που πρέπει να ορίσουμε είναι τα ύψη των σημείων της σύνθεσης που
σχεδιάζουμε. Τα πλάτη των αντικειμένων της σύνθεσης τα βρίσκουμε με μετρήσεις, ενώ τα ύψη με μετρήσεις και
κλίσεις. Είναι προτιμότερο να ξεκινάμε από τη βάση της σύνθεσης και να προχωράμε προς τα πάνω.
Σε κάθε νέο μέτρημα που κάνουμε, είναι καλό να τσεκάρουμε και να συγκρίνουμε και με άλλες αναλογίες ή σημεία της σύνθεσης, όπως
επίσης να απομακρύνουμε συχνά το σχέδιο από κοντά μας και να το βλέπουμε με γρήγορες ματιές, σε σχέση με τη σύνθεση. Βασικός
στόχος αυτού του σταδίου είναι να σχηματίσουμε ένα βασικό σκελετό της σύνθεσης με τις κυρίαρχες γεωμετρικές φόρμες
που εμείς εντοπίζουμε σ’ αυτήν, ένα σκίτσο που φτιάχνεται γρήγορα, με αχνές γραμμές, μπορεί να διορθωθεί εύκολα και μας δίνει μια
καθαρή σχηματική εικόνα της σύνθεσης χωρίς λεπτομέρειες.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
4. Σ’ αυτό το στάδιο, πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλες οι γνώσεις που έχουμε γύρω από τη σχεδιαστική απόδοση των αντικειμένων,
δηλαδή μέτρημα, αναλογίες, προοπτική, γεωμετρία, βάθος. Τέλος, το αντικείμενο σ’ αυτό το στάδιο αντιμετωπίζεται ως ένα σύνολο από
σημεία που εμείς θεωρούμε βασικά και των οποίων τη θέση πρέπει να βρούμε με ακρίβεια μέσα στο χαρτί μας.
Σ’ αυτό το στάδιο η βελόνα σχεδίασης χρησιμοποιείται κι ως μέσο μέτρησης αναλογιών κι ως αλφάδι (κρατώντας την οριζόντια για να
διαπιστώσουμε αν μια κλίση είναι οριζόντια ή για να εντοπίσουμε τη διαφορά ύψους δύο σημείων), σα βαρίδι (για να ελέγξουμε τις
κάθετες γραμμές, τη μικρή απόκλιση από την κατακόρυφο) και τη χρησιμοποιούμε ελεύθερα για να παίρνουμε κλίσεις που είτε
υπάρχουν στο σχέδιο είτε τις υλοποιούμε εμείς για να εξαρτήσουμε κάποια σημεία από κάποια άλλα που έχουμε ήδη βρει. Αυτό το
στάδιο είναι το πιο δύσκολο και το πιο καθοριστικό. Εφόσον οι μετρήσεις μας σταδιακά δημιουργούν ένα σωστό σχέδιο, η
ολοκλήρωση του σχεδίου γίνεται πιο εύκολη.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
5. Στο τρίτο στάδιο,
ολοκληρώνουμε το σχέδιο της σύνθεσης σ’ όλες της τις λεπτομέρειες, διορθώνοντας τα περιγράμματα, κάνοντας τις γραμμές πιο
αυστηρές εκεί που χρειάζεται.
Στο τέταρτο στάδιο,
προσθέτουμε τους τόνους της σύνθεσης σταδιακά, ξεκινώντας από τα πιο σκούρα τμήματά της. Σ’ αυτό το στάδιο παίζουν πολύ μεγάλο
ρόλο από τη μια οι διαφορές των τόνων που βλέπουμε και πρέπει να αποδώσουμε στο χαρτί κι από την άλλη το προσωπικό μας ύφος.
Πρέπει να προσέξουμε τα περιγράμματα των αντικειμένων ώστε ακόμα κι αν οι διαφορές των τόνων είναι μικρές, αυτά να είναι
ξεκάθαρα. Και σ’ αυτό το στάδιο είναι απαραίτητη η απομάκρυνση του σχεδίου από τη θέση μας, γιατί έτσι βλέπουμε πιο ξεκάθαρα το
τι έχουμε κάνει.
Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να σχεδιάζουμε κάτι από κοντά και να μας φαίνεται καλό κι όταν απομακρυνθούμε να διαπιστώνουμε
ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι. Επίσης, είναι πολύ βολικό στο στάδιο της σκιαγραφίας να βλέπουμε το σχέδιό μας με μισόκλειστα μάτια
γιατί έτσι είναι σα να το βλέπουμε από μακριά.
Αν η εντύπωση του σχεδίου μας με μισόκλειστα μάτια είναι ίδια με την εντύπωση που μας δίνει η σύνθεση όταν την
κοιτάζουμε με μισόκλειστα μάτια, τότε το σχέδιό μας πλησιάζει την πραγματικότητα. Αν όχι, τότε θα πρέπει να ξαναδούμε
τις διαφορές των τόνων. Όταν νομίζουμε ότι έχουμε τελειώσει το σχέδιο, θα πρέπει να το αφήσουμε για λίγο χωρίς να το βλέπουμε και
μετά να το δούμε πάλι από μακριά.
Στο τέλος είναι καλό να φινιρίσουμε το σχέδιο, δηλαδή να τονίσουμε κάποια περιγράμματα, να δώσουμε μεγαλύτερη ένταση σε
κάποιους σκούρους τόνους, να ανοίξουμε με τη γόμα κάποιους ανοιχτόχρωμους τόνους ή να δώσουμε περισσότερες τονικές
λεπτομέρειες στα κομμάτια της σύνθεσης που βρίσκονται πιο κοντά σε μας.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
7. TIPS
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
1.Λαμβάνουμε τις μετρήσεις μας με τεντωμένο το χέρι (όποιο από τα δύο μας βολεύει), και το ένα μάτι κλειστό κρατώντας τη βελόνα μας μέσα στην παλάμη και
σπρώχνοντάς την με τον αντίχειρα ώστε να είναι κάθετη στο χέρι μας
2.Στο κάτω μέρος της κόλλας μετράμε απόσταση περίπου τέσσερα δάχτυλα και σχεδιάζουμε μια οριζόντια ευθεία απαλή γραμμή στην αρχή με τη βοήθεια της
βελόνας ή του χαρτιού.
3.Το μολύβι πρέπει να είναι πάντα πολύ καλά ξυσμένο. Συνήθως ξεχνάμε να ξύνουμε το μολύβι μας.
4.Δεν χαράζουμε την κόλλα με τα μολύβια μας. Σχεδιάζουμε πάντα απαλά και προστατεύουμε το χαρτί από χαρακιές που προκαλούν οι μύτες των μολυβιών και οι
άκρες της βελόνας.
5.Δεν σβήνουμε συνεχώς την κάθε γραμμή που δε μας αρέσει ή δεν είναι η σωστή. Προσοχή χάνουμε πολύτιμο χρόνο και μειώνουμε την ποιότητα γραφής του
χαρτιού.
6.Όλες οι ευθείες που φέρνουμε κατά τις μετρήσεις, είναι απλά βοηθητικές και θα τις σβήσουμε αργότερα, όσο προχωράμε στο σχεδιασμό. Το σχέδιο σε πολλά
αντικείμενα θα πάρει την τελική του μορφή κατά το στάδιο της φωτοσκίασης.
7.Ποτέ δεν είμαστε σίγουροι για ευθείες που φαίνονται να είναι οριζόντιες ή κάθετες. Τοποθετούμε τη βελόνα πάντα στις ακμές. Τότε καταλαβαίνουμε εάν είναι
οριζόντιες ή κάθετες. Κάνουμε δύο και τρεις φορές έλεγχο για να είμαστε βέβαιοι ότι η κλίση που πήραμε είναι σωστή.
8.Όταν σε ένα από τα αντικείμενα της σύνθεσης επικρατεί η συμμετρία, χρησιμοποιούμε άξονες συμμετρίας π.χ. σ’ έναν κουβά που είναι συμμετρικός ή ένα μπουρί
σόμπας.
9.Όταν έχουμε την πινακίδα μας σε κοντινή απόσταση από τα μάτια μας, δεν μπορούμε να καταλάβουμε τα λάθη μας. Προσπαθούμε να δούμε το θέμα μας από
μακριά. Με τον τρόπο αυτό εντοπίζουμε τα σφάλματά μας. Έτσι αποφεύγουμε τις λάθος μετρήσεις και κάνουμε πιο γρήγορα τις διορθώσεις μας.
10.Με μισόκλειστα τα μάτια μας, εντοπίζουμε τις τονικές διαφορές των αντικειμένων της σύνθεσης (5 – 7). Δεν σχεδιάζουμε με τη βοήθεια του μυαλού μας, ούτε
χρησιμοποιούμε εικόνες και παραστάσεις της μνήμης. Παρατηρούμε το θέμα μας και σχεδιάζουμε ταυτόχρονα. Κινούμαστε σε μια διαδικασία βλέπω και σχεδιάζω
στην ίδια χρονική στιγμή.
8. ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
11.Αρχίζουμε πάντα με τις σκιερές επιφάνειες καταλήγοντας σταδιακά στις πιο φωτεινές .
12.Ποτέ δεν αφήνουμε λευκές επιφάνειες. Ανεξάρτητα από την φωτεινότητα των αντικειμένων αλλά και του φόντου, δεν υπάρχουν ποτέ λευκές επιφάνειες. Ποτέ
δηλαδή, μια επιφάνεια δεν είναι τελείως άσπρη.
13.Η γραφή μας γίνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη λασπώνουμε το σχέδιο. Προσπαθούμε να μην μετακινούμε το μολύβι μας με μια μόνο φορά αλλά το κινούμε
απαλά κυκλικά ενώνοντας τις γραμμές.
14.Δεν κάνουμε τη φωτοσκίαση ούτε με τη βοήθεια του δακτύλου ούτε με τη βοήθεια του βαμβακιού. ;)
15.Σύνηθες λάθος στη φωτοσκίαση των αντικειμένων είναι ο τονισμός των περιγραμμάτων των αντικειμένων με έντονες γραμμές. Αντίθετα, αυτά θα πρέπει να
ακολουθούν τον τόνο του αντικειμένου και πολύ πολύ σπάνια το περίγραμμα είναι σκουρότερο από το αντικείμενο.
16.Οι σκιές δεν είναι αντικείμενα και προκύπτουν απ’ τον φυσικό ή τεχνιτό φωτισμό των αντικειμένων καθώς και από τις ανακλάσεις του φωτός μεταξύ των
αντικειμένων.
17.Στο στάδιο της φωτοσκίασης θα πρέπει συχνά να τοποθετούμε την πινακίδα μας σε απόσταση από τα μάτια μας προκειμένου να ελέγχουμε συνεχώς τον τονισμό
των αντικειμένων.
18.Λεπτομέρειες όπως νερά ξύλινων επιφανειών, γράμματα, σύρματα, καρφάκια, βίδες, γρατζουνιές, ταμπέλες, κτλ. Όταν αυτά δεν είναι εμφανή , δεν αποδίδονται
περιγραφικά αλλά σίγουρα με κανέναν τρόπο χρησιμοποιώντας τη φαντασία μας. Θα ήταν προτιμότερο να σχεδιάζουμε αυτά που βλέπουμε παρά αυτά που θέλουμε
να φανταζόμαστε.
19.Η ολοκλήρωση του θέματος σημαίνει ενασχόληση και με το φόντο που μπορεί να είναι και κάποιο συγκεκριμένο αντικείμενο καθώς και με την έδραση.
Διαφορετικά η σύνθεσή μας δεν θεωρείται ολοκληρωμένη.
20.Απαιτείται συνέπεια ως προς τον τρόπο της γραφής. Πρέπει γενικά το σχέδιό μας να χαρακτηρίζεται από την ίδια τεχνική και το ίδιο ύφος. Επίσης, απαιτείται
συνέπεια και ως προς την ποιότητα απόδοσης των αντικειμένων και να μην δίνουμε έμφαση σε κάποια ενώ κάποια άλλα να τα αντιμετωπίζουμε υποτονικά.
21.Πρέπει να αποφεύγουμε το χαρακτηριστικό λάσπωμα του σχεδίου μας με τη χρήση διαφανειών ή μικρών χαρτιών Α4. Μόλις αυτά λερώσουν μπορούμε να
χρησιμοποιήσουμε άλλα.
10. ΕΡΓΑΣΙΑ
1. Να σκιτσάρετε ποίκιλα αντικείμενα εκ του φυσικού.
Έπειτα να το σχεδιάσετε πιο προσεκτικά προσθέτοντας τόνους.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
11. Οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν καθημερινά sketchbook για να καταγράφουν ιδέες, εικόνες, εκδηλώσεις,
μέρη και συναισθήματα.
Μπορούν να περιλαμβάνουν λέξεις και
εικόνες, σκίτσα και φωτογραφίες, εικόνες περιοδικών και εφημερίδων, κολάζ και
συνθέσεις μικτών μέσων, ή οτιδήποτε άλλο δημιουργεί το ενδιαφέρον του
καλλιτέχνη. Συχνά περιλαμβάνουν μελέτες για πιο ολοκληρωμένα κομμάτια ή μπορεί
να είναι η πηγή για την ανάπτυξη μιας σειράς έργων.
Ατομική προσέγγιση
Όσον αφορά την πρακτική ενός σκίτσου, κάθε
καλλιτέχνης πρέπει να βρει τι λειτουργεί καλύτερα για αυτούς όσον αφορά την
προσέγγισή τους στην τέχνη και τη δημιουργική διαδικασία. Δεν υπάρχει σωστός ή
λάθος τρόπος για να γεμίσετε τις σελίδες σας. Το σημαντικό είναι να
πειραματίζεστε και να δημιουργείτε στο βιβλίο συνεχώς, κάθε μέρα, αν είναι
δυνατόν.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
12. Μερικοί καλλιτέχνες μπορεί να επιλέξουν να
κρατήσουν ένα βιβλίο σκίτσων μόνο για το σχέδιο ή τη ζωγραφική και να έχουν
αυτό που ονομάζουν οπτικό περιοδικό για οτιδήποτε άλλο - μικτά μέσα, κολάζ,
φωτογραφίες, άρθρα εφημερίδων και κουπόνια εισιτηρίων. Αντίθετα, άλλοι μπορεί
να αποφασίσουν να κρατήσουν τα πάντα σε ένα μόνο βιβλίο.
Μεγέθη Sketchbook και βασικά εργαλεία
Μία μέθοδος οργάνωσης είναι να διατηρείτε
τρία βιβλία σκίτσων διαφορετικών μεγεθών - ένα για να μεταφέρεται πάντα εύκολα
σε τσέπη ή τσάντα, ένα με μέγεθος φορητού υπολογιστή για γενική χρήση και ένα
μεγαλύτερο για πιο περίπλοκες ασκήσεις τέχνης.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
13. Όσον αφορά τα εργαλεία σχεδίασης / ζωγραφικής,
τουλάχιστον έχετε πάντα μολύβι ή στυλό. Πέρα από αυτό, είναι
χρήσιμο να μεταφέρετε μερικά στυλό, μολύβια, γόμα και ένα μικρό σετ ακουαρέλας.
Με αυτόν τον τρόπο, έχετε ένα βασικό φορητό στούντιο και είστε πάντα έτοιμοι να
σχεδιάσετε ή να βάψετε.
Οφέλη
Το να κρατάτε ένα καθημερινό βιβλίο σκίτσων σας
βοηθά να δείτε και να είστε παρόντες στον κόσμο. Αυτή η καλλιτεχνική πρακτική μπορεί επίσης
να σας βοηθήσει:
Αναπτύξτε και αναπτύξτε νέες ιδέες
Βελτιώστε την ικανότητα σχεδίασης και τις δεξιότητες παρατήρησης
Διατηρήστε την έμπνευση
Πειραματιστείτε με νέες τεχνικές και υλικά
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
14. Συμβουλές
Μην ανησυχείτε για τη δημιουργία τέλειων εικόνων στο βιβλίο σκίτσων σας - εστιάστε στην
εξάσκηση των δεξιοτήτων σας, στην καταγραφή φευγαλέων σκέψεων και στην καταγραφή στιγμών
της ζωής. Αφορά περισσότερο τη διαδικασία παρά το τελικό σχέδιο. Εάν δημιουργήσετε μια
εξαιρετική σύνθεση, αυτό είναι υπέροχο, αλλά αυτός δεν είναι ο στόχος.
Σημειώστε τις σελίδες σας εκ των προτέρων, ώστε να μην αντιμετωπίζετε εντελώς κενές λευκές
σελίδες.
Χρωματίστε στρώματα χρώματος, σχεδιάστε γραμμές, χρησιμοποιήστε μια τρύπα - οτιδήποτε για
να τα κάνετε λιγότερο πολύτιμα και σας επιτρέπουν να είστε ελεύθεροι με αυτό που σχεδιάζεται
και δημιουργείται.
Παρατηρήστε τα πάντα γύρω σας. Τίποτα δεν είναι πολύ απλό για να σχεδιάσετε - το φλιτζάνι του
καφέ σας, τα υλικά που χρησιμοποιείτε για να σχεδιάσετε, ένα ποδήλατο, ένα ράφι ή ακόμα και ένα
κάδο απορριμμάτων. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύετε τις δεξιότητες παρατήρησής σας.Περάστε 10
λεπτά σε ένα σχέδιο και μην σβήσετε.
Δοκιμάστε νέα υλικά. Μην κολλήσετε χρησιμοποιώντας το ίδιο παλιό μολύβι. Με κάθε τρόπο,
χρησιμοποιήστε το αν αυτό είναι το μόνο που έχετε, αλλά μην το περιορίζετε. Δοκιμάστε
διαφορετικά υλικά, συμπεριλαμβανομένων μαρκαδόρων.
Δείτε τους πίνακες ζωγραφικής του David Hockney. https://www.hockney.com/works/paintings
Δείτε Jorge Colombo https://www.thejorgecolombo.com/
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
15. Χρησιμοποιήστε χρώμα. Μην κολλάτε απλώς σε μαύρο και άσπρο.
Εναλλακτικά, μερικές φορές μπορεί να είναι χρήσιμο να δώσετε στον εαυτό σας
συγκεκριμένες παραμέτρους, όπως μόνο χρησιμοποιώντας καφέ, κόκκινο και μπλε,
για να δείτε τι μπορείτε να κάνετε εντός αυτών των ορίων.
Σχεδιάστε αφηρημένα και αντιπροσωπευτικά.
Σχεδιάστε το ίδιο πράγμα πολλές φορές, γίνεται όλο και πιο αφηρημένο με κάθε
σχέδιο.
Σχεδιάστε τα πράγματα από κοντά έτσι ώστε να φαίνονται αφηρημένα ή σχεδιάστε
μικρά αντικείμενα σε μεγάλη κλίμακα έτσι ώστε να βγουν από τη σελίδα και να
χάσουν το περιβάλλον τους.
Κάνετε ένα συνεχές γραμμικό σχέδιο δέκα διαφορετικών αντικειμένων. Κρατήστε το
μολύβι σας μόνιμα πάνω στο χαρτί καθώς σχεδιάζετε και συνδέστε το ένα στοιχείο
στο άλλο.
Δοκιμάστε ένα σχέδιο τυφλού περιγράμματος. Κοιτάξτε μόνο το θέμα και όχι το
χαρτί σας. Δεν έχει σημασία αν το αποτέλεσμα μοιάζει με γρατσουνιές - αυτή η
άσκηση θα σας βοηθήσει να ακονίσετε τις δεξιότητες παρατήρησής σας.
Κρατήστε τα sketchbook σας και χρονολογείται τα σχέδιά σας για να καταγράψετε
την πρόοδό σας και την καλλιτεχνική σας ανάπτυξη.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
https://gr.pinterest.com/mkourti/art-sketchbooks/
