Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
Similaire à Podmioty gospodarki rynkowej - Łukasz Orłowski
Similaire à Podmioty gospodarki rynkowej - Łukasz Orłowski (20)
Podmioty gospodarki rynkowej - Łukasz Orłowski
- 1. Podmioty gospodarki rynkowej Ekonomia Menedżerska / Ćwiczenia / Łukasz Orłowski (PM @ ADHD) / 8 grudnia 2017 Na zdjęciu widnieje Władysław Sielski (z fajką) wraz z pracownikami swojego sklepu i zakładu. Zwróćcie uwagę, że już w 1934 roku próbowano przyciągnąć klienta za pomocą anglojęzycznych nazw.
- 2. 1. Podstawowe podmioty w gospodarce rynkowej Gospodarka rynkowa jest systemem bardzo złożonym – składa się z milionów różnych podmiotów Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Instytucje finansowe Administracja państwowa Podmiotem nazywamy określoną formę organizacji, która podejmuje samodzielne decyzje, kierując się własnym interesem i związanym z tym ryzykiem.
- 3. Instytucje finansowe 1. Podstawowe podmioty w gospodarce rynkowej Rynek jest formą więzi które urzeczywistniają się pośrednictwem: Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Administracja państwowa - Cen rynkowych - Płac - Kredytów i procentów - Opłat skarbowych - Podatków - Rent i emerytur - Subwencji - Papierów wartościowych RYNEK
- 4. 2. Gospodarstwa domowe Gospodarstwo domowe jest to dobrowolny związek ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujących decyzje finansowe dotyczące zarabiania i wydawania pieniędzy. Warunkiem istnienia gospodarstwa domowego jako jednostki konsumpcyjnej jest praca zarobkowa przynajmniej jednego z jego członków lub inne źródła dochodów. Celem działania gospodarstwa domowego jest maksymalizacja zaspokajania potrzeb czy też zadowolenia lub użyteczności
- 5. 2. Gospodarstwa domowe PracaGospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Dochody Rynek pracy
- 6. 2. Gospodarstwa domowe Wysokość płac Wysokość cen Wysokość procentów Wysokość dywidend Wysokość rent i emerytur Wysokość podatków Tradycja Nawyki Upodobania
- 7. 3. Gospodarstwa rolne Gospodarstwo rolne łączy w sobie cechy gospodarstwa domowego oraz przedsiębiorstwa produkcyjnego Kluczowym czynnikiem produkcji jest ziemia
- 8. 3. Gospodarstwa rolne Gospodarstwa rolne Produkcja Własne potrzeby Sprzedaż nadwyżek
- 9. Przedsiębiorstwa… Na zdjęciu drugi z prawej stoi Józef Wedel. Fotografia ta została wykonana podczas uruchomienia sklepu marki 110 lat temu w Krakowie
- 10. 4. Przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwem nazywamy podmiot prowadzący na własny rachunek działalność produkcyjną lub usługową w celu osiągnięcia określonych korzyści. Celem działania jest maksymalizacja osiąganych zysków Przedsiębiorstwo zatrudnia różnorodne czynniki produkcji (pracę, kapitał, ziemię) w celu wytwarzania dóbr lub świadczenia określonych usług, które sprzedaje na rynku innym przedsiębiorstwom, gospodarstwom domowym bądź władzy centralnej
- 11. 4. Jak działa przedsiębiorstwo 1/2 Analiza sytuacji na rynku Prognozowanie cen Decyzja o rozmiarze i strukturze produkcji Zysk to nadwyżka przychodów płynących ze sprzedanej produkcji nad jej kosztami wytworzenia Przedsiębiorstwo pragnie z jednej strony możliwie najlepiej dostosować podaż swojej produkcji do wymagań rynku - do popytu gospodarstw domowych z drugiej zaś wytworzyć tę produkcję przy możliwie najniższych kosztach wytwarzania Przedsiębiorstwo może próbować maksymalizować zysk przez podwyżkę ceny (jeżeli ma wpływ na tę cenę). Jeśli cena jest ustalona na konkurencyjnym rynku i przedsiębiorstwo nie ma na nią wpływu, wówczas może maksymalizować zysk przez obniżanie kosztów.
- 12. 4. Jak działa przedsiębiorstwo 2/2 Każde przedsiębiorstwo jest podmiotem uzależnionym nie tylko od popytu na rynku, ale także od możliwości uzyskania kredytu w banku komercyjnym i od wysokości stopy Przedsiębiorstwa Kredyt jest niezbędny nie tylko do finansowania zapasów surowców i materiałów oraz niesprzedanej produkcji gotowej, ale także do finansowania działalności inwestycyjnej. Przedsiębiorstwo musi zaciągać różne kredyty: krótko-, średnio- i długoterminowe, płacąc z tego tytułu różne stopy procentowe. Odmowa banku udzielenia kredytu może uniemożliwić rozwój przedsiębiorstwa i osłabić jego pozycję konkurencyjną na rynku.
- 13. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o.
- 14. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Działalność gospodarcza osób fizycznych • Podstawą rozpoczęcia działalności jest wpis do EDG • Relatywnie małe nakłady na rozpoczęcie działalności, • Osiągany zysk w całości należy do właściciela, • Właściciel ponosi całkowitą odpowiedzialność za działalność firmy.
- 15. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka cywilna • Powstaje w drodze zawartej przez wspólników umowy pisemnej. • Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają całym majątkiem. • Spółka nie posiada osobowości prawnej.
- 16. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka jawna • Podlega wpisowi do KRS • Tworzona w celu prowadzenia przedsiębiorstwa zarobkowego, • Majątkiem spółki dysponują łącznie wszyscy wspólnicy, • Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swym majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz spółką. • Wspólnicy wznoszą wkłady pieniężne, rzeczowe lub świadczenia, • Majątek spółki stanowią wkłady oraz dobra nabyte w czasie jej trwania. • Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach
- 17. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka partnerska • Jest to spółka osobowa, utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. • Partnerami w spółce mogą być tylko osoby fizyczne posiadające uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu. • Partnerzy zawierają umowę (w formie aktu notarialnego zgłoszonego do sądu rejestrowego), • Umowa może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierza się zarządowi, jeżeli umowa tak nie stanowi, każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie. • Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, które powstały w związku z wykonywaniem zawodu przez pozostałych partnerów. • Rozwiązanie spółki może nastąpić w wyniku jednomyślnej uchwały wszystkich partnerów na skutek upadłości spółki, utraty prawa do wykonywa-nia wolnego zawodu lub prawomocnego orzeczenia sądu.
- 18. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka komandytowa (sp.k.) • Jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. • W spółce występują dwie kategorie wspólników: komplementariusz- odpowiadający za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem (również osobistym) komandytariusz – odpowiadający tylko do wysokości oznaczonej w umowie (sumy komandytowej). • Wysokość wniesionego wkładu nie jest regulowana przez k.s.h.. Wkładem może być świadczenie pieniężne bądź niepieniężne (aport). • Każdy Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalny do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki.
- 19. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka komandytowo-akcyjna (s.k.a.) • Jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem, • Nazwa (firma) spółki powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo- akcyjna”, natomiast nie może być zamieszczona firma lub nazwisko akcjonariusza. • wysokość kapitału zakładowego - co najmniej 50 000zł, • Za zobowiązania spółki nie odpowiadają akcjonariusze, natomiast komplementariusze odpowiadają bez ograniczeń. • Spółkę reprezentują komplementariusze, którzy pełnią rolę zarządu. Akcjonariusze tylko wtedy gdy maja pełnomocnictwa.
- 20. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) • Może być utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. • Posiada osobowość prawną. • Warunkiem powstania jest wniesienie przez wspólników kapitału zakładowego (założycielskiego), min 5 000zł , • Udział może być pieniężny lub niepieniężny (aport: nieruchomość) • Umowa spółki w formie aktu notarialnego • Wspólnicy w spółce mają równe prawa i obowiązki, jeżeli ustawa bądź umowa spółki nie stanowią inaczej. • Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. • Udział w zyskach jest proporcjonalny do udziałów. • Władzami spółki są: zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza, komisja rewizyjna, zarząd.
- 21. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka akcyjna (S.A.) • Może być zawiązana przez jedną bądź więcej osób. • Posiada osobowość prawną. • Warunkiem powstania spółki jest wniesienie przez akcjonariuszy kapitału zakładowego (założycielskiego), min 100 000zł, • Podstawa działania jest kapitał zakładowy dzielony na akcje. • Za zobowiązania spółka odpowiada tylko swoim majątkiem, • Organami spółki są: • zarząd, • rada nadzorcza, • walne zgromadzenie 1/2
- 22. Przedsiębiorstwa Kodeks Cywilny JDG Spółki cywilne Kodeks Handlowy Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo- akcyjna Spółki kapitałowe Spółki akcyjne Spółki z o.o. Spółka akcyjna (S.A.) • Warunkiem powstania spółki akcyjnej jest posiadanie określonego statutem kapitału założycielskiego, który umożliwia wypuszczenie określonej liczby akcji o ustalonych statutowo wartościach nominalnych • Sprzedaż tych akcji na rynku kapitałowym prowadzi do znacznego powiększenia sumy kapitału założycielskiego, co stwarza możliwości prowadzenia działalności inwestycyjnej i eksploatacyjnej na znacznie szerszą skalę w porównaniu z możliwościami kapitału indywidualnego. 2/2
- 23. Więcej o spółkach akcyjnych… Tak przed wojną prezentowały się po zamknięciu sklepy spółki Bata S.A. Firma ta istnieje do dziś.
- 24. • Wielkie spółki akcyjne – korporacje – są zarządzane przez zespoły naukowców, inżynierów, organizatorów sprzedaży, reklamy i marketingu, prawników, koordynatorów i dyrektorów różnych pionów. • Ten cały zespół wybitnych fachowców – zwany technostrukturą korporacji – jest kierującym mózgiem spółki, reprezentującym jej bieżące i długofalowe interesy. • Nowoczesna technologia i produkcja na wielką skalę wymagają wyspecjalizowanej wiedzy i kolektywnego podejmowania decyzji mających charakter wysoce autorytatywny.
- 25. • W spółkach akcyjnych następuje oddzielenie zarządzania od własności. Współwłaściciele spółki (akcjonariusze) z reguły nie zarządzają przedsiębiorstwem, lecz zatrudniają na kierowniczych stanowiskach specjalistów, zwanych menedżerami. Akcjonariusze na walnym zgromadzeniu wybierają spośród siebie radę nadzorczą, która z kolei powołuje i kontroluje działalność zarządu odpowiedzialnego za operatywne kierowanie spółką. • Wszystkie spółki akcyjne są zobowiązane do informowania swoich akcjonariuszy o aktualnym stanie firmy. Do publicznej wiadomości są podawane: bilans spółki, rachunek zysków i strat wraz ze sprawozdaniem zarządu. Każdy z akcjonariuszy ma pełne prawo do indywidualnej kontroli rachunkowości spółki. WZA PKO BP
- 26. • Nabywcy akcji nazywają się akcjonariuszami, którzy uzyskują prawo do udziału w walnych zgromadzeniach, wybierania władz spółki, decydowania o podziale zysku oraz uczestnictwa w zyskach spółki w postaci dywidendy. Prawo głosu kształtuje się proporcjonalnie do posiadanych akcji. Stosowana jest zasada: jedna akcja równa się jednemu głosowi. Jeśli założyciele spółki akcyjnej zatrzymują dla siebie 51% akcji, wówczas decydują o wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem i rozwojem spółki. W praktyce wystarczy mieć 25–30% akcji, aby uzyskać tzw. pakiet kontrolny, przy założeniu, że pozostała liczba emitowanych akcji jest rozproszona między dużą liczbę drobnych i średnich akcjonariuszy, którzy nie mogą wzajemnie uzgodnić swoich stanowisk bądź też nie przychodzą na walne zgromadzenia akcjonariuszy. Akcjonariat PKO BP
- 27. • Akcje uprzywilejowane są pakietem praw własności do kapitału korporacji, które uprawniają posiadacza do stałego udziału w zyskach (po opodatkowaniu) w postaci stałej dywidendy wypłacanej niezależnie od sytuacji finansowej firmy. Akcja uprzywilejowana może także zapewniać większą liczbę głosów niż tej samej wartości akcja zwykła i tym samym zapewniać jej posiadaczowi większy wpływ na decyzje podejmowane na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Akcje uprzywilejowane należą zazwyczaj do założycieli spółki akcyjnej. • Akcje zwykłe uprawniają posiadacza do udziału w zyskach, jakie pozostają po uregulowaniu wszystkich innych zobowiązań spółki, tzn. po opłaceniu podatków, procentów od emitowanych obligacji, dywidend od akcji uprzywilejowanych oraz potrąceniu zysków nierozdzielonych, przeznaczonych na dalszy rozwój spółki. AKCJE UPRZYWILEJOWANE ZWYKŁE
- 28. Dziękuje za uwagę ❤ Na zdjęciu kolejka do domu towarowego jednolitych cen w Warszawie (1927) Kontakt dla studentów: Łukasz Orłowski +48 695 900 909
Notes de l'éditeur
- Ok, naszym zadaniem z Olą jest przedstawić i krótko omówić podstawowe podmioty gospodarki rynkowej. Będziemy mówić jakieś 10 minut a potem chętnie odpowiemy na wszystkie pytania. Znaleźliśmy też trochę fajnych zdjęć przedwojennych przedsiębiorstw tutaj na przykład mamy Pana Władysława Sielskiego (to ten dżentelmen z fajką) wraz z pracownikami swojego super hipsterskiego i modnego w 1930 roku sklepu ze słodyczami przy nowym świecie. Podobno tajemnica jego sukcesu tkwiła w użyciu anglojęzycznych wyrazów w nazwie firmy swojego przedsiębiorstwa.
- Na początek kilka szybkich słów o gospodarce rynkowej. Składa się ona z milionów różnych podmiotów takich jak [1] gospodarstwa domowe [2] przedsiębiorstwa wytwarzające towary i świadczące usługi [3] instytucje finansowe oraz [4] administrację państwowa włączając w to władzę lokalną. [5] Tutaj istotna jest definicja czym jest taki podmiot. A więc podmiotem nazywamy określoną formę organizacji, która podejmuje samodzielne decyzje, kierując się własnym interesem i związanym z tym ryzykiem. Ryzyko nietrafionych decyzji naraża taki podmiot na straty i skłania do ostrożności wyboru spośród wielu dostępnych rozwiązań.
- Wszystkie wymienione przeze mnie podmioty [1] są ze sobą bezpośrednio powiązane za pośrednictwem czegoś co nazywamy rynkiem [2] [3] a Rynek to nic innego jest forma więzi między producentami a gospodarstwami domowymi, między gospodarstwami a instancjami finansowymi itd.. Czyli w zasadzie wszystkich podmiotów ze wszystkimi. I teraz tak więzi te [4] urzeczywistniają się tak już konkretnie za pośrednictwem takich zmiennych jak: [5] Ceny rynkowe [6] Płace i inne formy wynagrodzeń [7] Oprocentowania i dostępności kredytów [8] Opłaty skarbowe [9] Podatki i opłaty skarbowe [10] Wysokość rent, emerytur czy zasiłków [11] Subwencje [12] Papiery wartościowe i zyski z nich płynące ------------------------------ Gospodarka rynkowa to ogromna różnorodność form towarowo-pieniężnych tworzących coś w radzaju jednolitego mechanizm funkcjonującego według określonych praw ekonomicznych. Na tym rynku kształtują się ceny dóbr i usług, ceny pracy, ceny kapitału, ceny ziemi i ceny innych czynników produkcji. No i oczywiście te ceny wywierają wpływ na decyzje ekonomiczne wszystkich podmiotów gospodarczych, wywołują określoną reakcję konsumentów i producentów. Co wynika z faktu, że na rynku bowiem dokonuje się wymiana między kupującymi i sprzedającymi ale o tym będzie mówiła już Patrycja i Jola.
- Ok no i teraz to krótkie omówienie tych podmiotów wymienionych na poprzednim slajdzie. Zacznę od gospodarstw domowych. [1] definicja gospodarstwa domowego mówi że jest to dobrowolny związek ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujących decyzje finansowe dotyczące zarabiania i wydawania pieniędzy. W Polsce jest około 12 mln takich gospodarstw, w tym 84% to gospodarstwa wieloosobowe a 16% to gospodarstwa singli Druga ważna rzecz to fakt [2] Warunkiem istnienia gospodarstwa domowego jako jednostki konsumpcyjnej jest praca zarobkowa przynajmniej jednego z jego członków lub inne źródła dochodów. Zaś romantycznym celem działania [3] działania takiego gospodarstwa jest maksymalizacja zaspokajania potrzeb czy też zadowolenia lub użyteczności
- I teraz kilka słów takich oczywistych oczywistości jak to gospodarstwo domowe sobie funkcjonuje… [1] Członkowie rodzin sprzedają na rynku pracy swoje usługi które są dla przedsiębiorstw po prostu czynnikami produkcji. [2] W zamian za świadczone usługi, odpowiednio do posiadanych kwalifikacji i zajmowanego stanowiska gospodarstwa domowe otrzymują określone dochody. No i te dochody są po prostu wydawane na takie rzeczy jak [4] bieżącą konsumpcję, tzn. na zakup żywności [5] opłacenie mieszkania i kosztów jego eksploatacji [6] kupno odzieży [7] No i od czasu do czasu na zakup dóbr konsumpcyjnych trwałego użytkowania takich chociażby meble [8] czy samochody [9] Pewna część bieżących dochodów rodziny może być oszczędzana w celu dokonania poważniejszych zakupów w przyszłości czy też po prostu inwestowana [10] Czyli oprócz dochodów z pracy, gospodarstwo domowe może powiększać swoje dochody w formie procentów od oszczędności i różnych papierów wartościowych, dywidend od akcji oraz wynagrodzenia z tytułu dzierżawienia posiadanej ziemi lub posiadanych zasobów mieszkaniowych.
- Muszę jeszcze szybko powiedzieć czym gospodarstwa domowe kierują się w swych decyzjach. Są to takie czynniki wymierne jak: [1] wysokością płac [2] wysokością cen [3] wysokością procentów, [4] wysokością dywidend [5] wysokością rent, emerytów [6] i wysokość podatków Kierują się tez czymś mniej wymiernym co nazywamy indywidualnymi preferencjami konsumenta. Zaliczamy do niech [7] Upodobania [8] Nawyki [9] Tradycje Czyli wybory dokonywane są zarówno pod wpływem czynników obiektywnych, danych z zewnątrz, na które rodzina nie ma żadnego wpływu, jak i czynników subiektywnych, zależnych od woli członków rodziny. Wszystko to razem wzięte kształtuje się w skali całego kraju dwie rzeczy: strukturę podaży pracy z jednej strony oraz popytu na różnorodne dobra i usługi z drugiej Ten temat będzie kontynuowała Jola z Pauliny
- Kolejny podmiot w tej rynkowej układance o którym trzeba powiedzieć to gospodarstwo rolne. Dwie kwestie do zapamiętania [1] Gospodarstwa rolne łączą w sobie cechy gospodarstwa domowego oraz przedsiębiorstwa produkcyjnego [2] Kluczowym czynnikiem produkcji jest ziemia
- No i teraz rzut oka na to jak sobie takie gospodarstwo rolne funkcjonuje. [1] Ano funkcjonują one sobie tak że część ich produkcji jest w nim przeznaczana [2] na własne, konsumpcyjne potrzeby. Wytwarzana zaś nadwyżka [3] produkcji jest sprzedawana na rynku w celu uzyskania niezbędnej ilości gotówki umożliwiającej uregulowanie zobowiązań fiskalnych wobec [5] władz czy też wobec banków oraz na umożliwienie nabywca dóbr produkcyjnych do prowadzenia i rozwijania gospodarstwa rolnego takich jak na przykład super fajoski zielony traktor. [6] Po za tym środku te umożliwiają im zakup różnego rodzaju dóbr konsumpcyjnych o których mówiłem minutę temu. --------- Co jest jeszcze ważne.. Trzeba pamiętać że gospodarstwa rolne wywierają istotny wpływ nie tylko na podaż produktów rolnych i artykułów żywnościowych, ale także kokretny popyt na dobra konsumpcyjne trwałego użytkowania.
- No i przechodzimy do kolejnego podmiotu czyli przedsiębiorstwa. Na zdjęciu drugi z prawej stoi Józef Jan Wedel, twórca pierwszej fabryki czekolady marki E. Wedel. Fotografia ta została wykonana podczas uroczystego uruchomienia pierwszego sklepu marki jakieś 110 lat temu
- Zacznę od definicji podręcznikowej [1] Przedsiębiorstwem nazywamy podmiot prowadzący na własny rachunek działalność produkcyjną lub usługową w celu osiągnięcia określonych korzyści. Czyli [2] celem jego działania jest maksymalizacja osiąganych zysków [3] Trzeba też pamiętać że przedsiębiorstwa zatrudniają różnorodne czynniki produkcji (pracę, kapitał, ziemię) w celu wytwarzania dóbr lub świadczenia określonych usług, które potem sobie sprzedają na rynku wszystkim komu się tylko da czyli innym przedsiębiorstwom, gospodarstwom domowym, rolnym, władzy centralnej czy lokalnej.
- Ok, teraz kilka na szybko kilka słów jak sobie funkcjonuje przedsiębiorstwo. Dyrekcja [1] spotyka się na kawkę i analizuje aktualną sytuację na rynku oraz próbuje ocenić bliższą i dalszą perspektywę dotyczącą [2] kształtowania się cen wytwarzanych produktów + możliwości konkurencyjne a następnie [3] decyduje o rozmiarach i strukturze produkcji lub usług. Każde przedsiębiorstwo oczywiście podejmuje decyzje na własny rachunek i własne ryzyko. Im trafniejsza jest analiza informacji z rynku, tym korzystniejsze są decyzje dla przedsiębiorstwa i tym większy może być jego zysk. [4] Szybka definicja zysku: zysk to nadwyżka przychodów płynących ze sprzedanej produkcji nad jej kosztami wytworzenia. Zysk jest powszechnie traktowany jako główny cel działalności przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo stara się więc dokonać możliwie najtrafniejszego wyboru dotyczącego wielkości i struktury asortymentowej produkcji oraz technicznych metod wytwarzania, czyli kombinacji między pracą żywą a stopniem nowoczesności narzędzi, maszyn i urządzeń produkcyjnych. [5] Przedsiębiorstwo Pragnie bowiem z jednej strony możliwie najlepiej dostosować podaż swojej produkcji do wymagań rynku, np. do popytu gospodarstw domowych, z drugiej zaś [6] wytworzyć tę produkcję przy możliwie najniższych kosztach wytwarzania. [7] Przedsiębiorstwo takie może próbować maksymalizować zysk przez podwyżkę ceny, jeżeli ma wpływ na tę cenę. Jeśli cena jest ustalona na konkurencyjnym rynku i przedsiębiorstwo nie ma na nią wpływu, wówczas może maksymalizować zysk przez obniżanie kosztów.
- Co dalej [1] Każde przedsiębiorstwo jest podmiotem silnie uzależnionym [2] nie tylko od popytu na rynku, ale także od możliwości uzyskania kredytu w banku komercyjnym no i oczywiście od wysokości stopy procentowej od zaciągniętego kredytu. [3] Praktycznie żadne większe przedsiębiorstwo nie może bez takiego kredytu funkcjonować. Kredyt jest niezbędny nie tylko do finansowania zapasów surowców i materiałów oraz niesprzedanej produkcji gotowej, ale także do finansowania działalności inwestycyjnej. Wynika to z faktu że rozbudowa i modernizacja przedsiębiorstwa trwa dłuższy okres i wymaga z reguły znacznie większych kapitałów niż te, jakimi ono rozporządza. Najpierw trzeba zainwestować kasę i dopiero po uzyskaniu efektów produkcyjnych można spłacić zaciągnięty kredyt wraz z należnym procentem. [4] Przedsiębiorstwo musi zatem zaciągać różne kredyty: krótko-, średnio- i długoterminowe, płacąc z tego tytułu różne stopy procentowe. Odmowa banku udzielenia takiego kredytu może uniemożliwić rozwój przedsiębiorstwa i osłabić jego pozycję konkurencyjną na rynku.
- No i teraz serio coś trudnego na pierwszy rzut oka. W podręczniku informacje na temat rodzajów przedsiębiorstw były takie mocno sklejone więc zrobiłem taki diagram który sprawi że ten podział stanie się mam nadzieję bardziej czytelny i przejrzysty. Tak super generalnie wszystkie przedsiębiorstwa w naszym pięknym kraju możemy podzielić na te które obowiązuje zwykłe prawo cywilne oraz te które powstają i są prowadzone w oparciu o Kodeks Spółek Handlowych. Te ostatnie czyli spółki prawa handlowego dzielą się na spółki osobowe oraz na spółki kapitałowe. Czym różnią się od siebie spółki osobowe od kapitałowych ?? Otóż nie mają osobowości prawnej a spółki kapitałowe taką osobowość mają. Podstawowa różnica między nimi jest więc taka, że członkowie jednostki niebędącej osobą prawną ponoszą co do zasady odpowiedzialność za jej zobowiązania, jeżeli jednostka ta stanie się niewypłacalna. Natomiast członkowie lub wspólnicy osób prawnych takiej odpowiedzialności nie ponoszą. I jeszcze jedna rzecz je dzieli - osoba prawna działa przez swoje organy (np. zarząd), podczas gdy w imieniu podmiotów nieposiadających osobowości prawnej wszelkie czynności podejmują ich członkowie lub wspólnicy. No i teraz omówię w kilku punktach każdą formę organizacyjną z tego diagramu
- Na pierwszy ogień jednoosobowa działalność gospodarcza osób fizycznych. Przy każdej formie zapisałem w punktach najważniejsze rzeczy. W przypadku JDG są ich 4 Podstawą rozpoczęcia działalności jest wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej który można złożyć w 24h Wielkim plusem są relatywnie małe nakłady na rozpoczęcie takiej działalności, Osiągany zysk w całości należy do właściciela i można go sobie wypłacać w dowolnej chwili Gorzej z faktem że właściciel ponosi całkowitą odpowiedzialność za działalność firmy swoim majątkiem osobistym
- Istnieją sobie także spółki cywilne Jest to bardzo podobna wręcz bliźniacza forma prowadzenia działalności do tej omówionej przed chwilą z tą różnicą że działalność decyduje się prowadzić razem więcej niż jedna osoba w drodze zawartej przez wspólników umowy pisemnej. No i podobnie za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają całym majątkiem czyli spółka nie posiada oczywiście osobowości prawnej.
- Teraz pierwsza ze spółek osobowych - spółka jawna Co trzeba o nich wiedzieć? Podlegają wpisowi do KRS Tworzone są w celu prowadzenia przedsiębiorstwa zarobkowego, Majątkiem spółki dysponują łącznie wszyscy wspólnicy, Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swym majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz spółką. Wspólnicy mogą wnieść wkłady pieniężne, rzeczowe lub świadczenia, Majątek spółki stanowią wkłady oraz dobra nabyte w czasie jej trwania. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach
- Teraz spółka partnerska. Tworzona jest przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, pielęgniarki, notariusza, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego. Partnerzy zawierają umowę (w formie aktu notarialnego zgłoszonego do sądu rejestrowego) Umowa ta może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierza się zarządowi, jeżeli umowa tak nie stanowi, każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, które powstały w związku z wykonywaniem zawodu przez pozostałych partnerów. Rozwiązanie spółki może nastąpić w wyniku jednomyślnej uchwały wszystkich partnerów na skutek upadłości spółki, utraty prawa do wykonywa-nia wolnego zawodu lub prawomocnego orzeczenia sądu.
- Spółka komandytowa jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczenia co najmniej jeden wspólnik, zwany komplementariuszem. Pozostali wspólnicy są nazywani komandytariuszami. Ich odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości wniesionego wkładu. Umowa spółki powinna mieć formę aktu notarialnego i zawierać oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli do wysokości sumy komandytowej. Każdy Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalny do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki.
- Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Nazwa (firma) spółki powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”, natomiast nie może być zamieszczona firma lub nazwisko akcjonariusza. wysokość kapitału zakładowego - co najmniej 50 000zł, Za zobowiązania spółki nie odpowiadają akcjonariusze, natomiast komplementariusze odpowiadają bez ograniczeń Spółkę reprezentują komplementariusze, którzy pełnią rolę zarządu natomiast akcjonariusze tylko wtedy gdy maja pełnomocnictwa.
- Przechodzimy do spółek kapitałowych – pierwszą z nich jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) O czym trzeba wiedzieć: Może być utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Posiada osobowość prawną. Warunkiem powstania jest wniesienie przez wspólników kapitału zakładowego (założycielskiego), min 5 000zł , Udział może być pieniężny lub niepieniężny (aport: nieruchomość, urządzenia..) Umowa spółki w formie aktu notarialnego Wspólnicy w spółce mają równe prawa i obowiązki, jeżeli ustawa bądź umowa spółki nie stanowią inaczej. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Udział w zyskach jest proporcjonalny do udziałów. Władzami spółki są: zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza, komisja rewizyjna, zarząd.
- No i pozostały nam jeszcze spółki akcyjne Najważniejsze cechy są takie że: Może być ona zawiązana przez jedną bądź więcej osób / podmiotów Posiada osobowość prawną. Warunkiem powstania spółki jest wniesienie przez akcjonariuszy kapitału zakładowego (założycielskiego), min 100 000zł, Podstawa działania jest kapitał zakładowy dzielony na akcje. Za zobowiązania spółka odpowiada tylko swoim majątkiem, Organami spółki są: zarząd, rada nadzorcza, walne zgromadzenie
- Warunkiem powstania spółki akcyjnej jest posiadanie określonego statutem kapitału założycielskiego, który umożliwia wypuszczenie określonej liczby akcji o ustalonych statutowo wartościach nominalnych Sprzedaż tych akcji na rynku kapitałowym prowadzi do znacznego powiększenia sumy kapitału założycielskiego, co stwarza możliwości prowadzenia działalności inwestycyjnej i eksploatacyjnej na znacznie szerszą skalę w porównaniu z możliwościami kapitału indywidualnego
- Muszę też powiedzieć nieco więcej o spółkach akcyjnych kilka rzeczy które są w podręczniku. A na zdjęciu 1930 rok i pierwszy z salonów jednej z największych odzieżowych spółek akcyjnych w przedwojennej Polsce - Baty. Podobna Firma ta istnieje do dziś.
- Wielkie ze spółek akcyjnych – czyli korporacje – są zarządzane przez zespoły naukowców, inżynierów, organizatorów sprzedaży, reklamy i marketingu, prawników, koordynatorów i różnej maści dyrektorów różnych pionów. Ten cały zespół nazywamy technostrukturą korporacji – jest czymś w rodzaju mózgu spółki, reprezentującym jej bieżące i długofalowe interesy. ------------------------ Nowoczesna technologia i produkcja na wielką skalę wymagają wyspecjalizowanej wiedzy i kolektywnego podejmowania decyzji mających charakter wysoce autorytatywny.
- W spółkach akcyjnych następuje oddzielenie zarządzania od własności. Współwłaściciele spółki (akcjonariusze) z reguły nie zarządzają przedsiębiorstwem, lecz zatrudniają na kierowniczych stanowiskach wymienionych przed chwilą menedżerów. Akcjonariusze na walnym zgromadzeniu wybierają spośród siebie radę nadzorczą, która z kolei powołuje i kontroluje działalność zarządu odpowiedzialnego za operatywne kierowanie spółką. Trzeba też powiedzieć że wszystkie spółki akcyjne są zobowiązane do informowania swoich akcjonariuszy o aktualnym stanie firmy. Do publicznej wiadomości są podawane: bilans spółki, rachunek zysków i strat wraz ze sprawozdaniem zarządu. Każdy ze Współwłaścicieli (akcjonariusze) ma pełne prawo do indywidualnej kontroli rachunkowości spółki.
- Nabywców akcji spółki nazywamy akcjonariuszami. Uzyskują oni prawo do udziału w walnych zgromadzeniach, wybierania władz spółki, decydowania o podziale zysku oraz uczestnictwa w zyskach spółki w postaci dywidendy. Prawo głosu kształtuje się proporcjonalnie do posiadanych akcji. Stosowana jest zasada: jedna akcja równa się jednemu głosowi. Jeśli założyciele spółki akcyjnej zatrzymują dla siebie 51% akcji, wówczas decydują o wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem i rozwojem spółki. W praktyce wystarczy mieć 25–30% akcji, aby uzyskać tzw. pakiet kontrolny, przy założeniu, że pozostała liczba emitowanych akcji jest rozproszona między dużą liczbę drobnych i średnich akcjonariuszy, którzy nie mogą wzajemnie uzgodnić swoich stanowisk bądź też nie przychodzą na walne zgromadzenia akcjonariuszy. No i tutaj taki przykład akcjonariatu PKO BP.
- No i na koniec ważna sprawa - W spółce akcyjnej występują dwie kategorie akcji: uprzywilejowane i zwykłe. Akcje uprzywilejowane są pakietem praw własności do kapitału korporacji, które uprawniają posiadacza do stałego udziału w zyskach w postaci stałej dywidendy wypłacanej niezależnie od sytuacji finansowej firmy. Akcja uprzywilejowana może także zapewniać większą liczbę głosów niż tej samej wartości akcja zwykła i tym samym zapewniać jej posiadaczowi większy wpływ na decyzje podejmowane na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Akcje uprzywilejowane należą zazwyczaj do założycieli spółki akcyjnej. No i Akcje zwykłe uprawniają one do posiadacza do udziału w zyskach, jakie pozostają po uregulowaniu wszystkich innych zobowiązań spółki, tzn. po opłaceniu podatków, procentów od emitowanych obligacji, dywidend od akcji uprzywilejowanych oraz potrąceniu zysków przeznaczonych na dalszy rozwój spółki.
- I Tyle ode mnie na koniec 1929 rok i kolejka do pierwszego w Polsce domu towarowego jednolitych cen w Warszawie. (czyli takiego rodzaju sklepu wszystko po 5 złotych które teraz są też popularne) Dziękuję Dywidenda (łac. dividendum – rzecz do podziału) – część zysku netto (po opodatkowaniu podatkiem dochodowym) spółki kapitałowej przeznaczona dla jedynego wspólnika albo akcjonariusza lub do podziału pomiędzy wspólników bądź akcjonariuszy. Wysokość dywidendy wyliczana jest na podstawie rocznego wyniku finansowego spółki. O wysokości dywidendy i terminie jej wypłaty decyduje walne zgromadzenie w przypadku spółki akcyjnej lub zgromadzenie wspólników w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.