1. Bölüm 11
Yönetim Stratejilerinin
Uygulanmasında
Kullanılan Teknikler
© Ülgen&Mirze 2004

2. İŞLETME BİRLEŞMELERİ
(Mergers)
İki veya daha fazla sayıda bağımsız işletmenin,
eski kimlik ve tüzel kişiliklerini sona erdirerek,
sahip oldukları tüm varlıklarını ve yeteneklerini birleştirip,
yeni bir isim altında bağımsız ve yeni bir işletme olarak
faaliyete geçmesi
© Ülgen&Mirze 2004

3. © Ülgen&Mirze 2004

4. İŞLETME SATIN ALMALARI
(Acquisitions)
Bir işletmenin, başka bir işletmenin tamamı (%100) veya
çoğunluk hisselerini satın alarak, o işletmeyi kontrolü altında,
kendine bağlı bir işletme haline getirmesidir.
Burada, satın alan ve satın alınan işletmenin
tüzel kişilikleri devam eder.
© Ülgen&Mirze 2004

5. © Ülgen&Mirze 2004

6. İşletme Birleşme ve Satın Alma
Nedenleri
• Ürün veya girdi pazarında güçlenmek,
• En kısa zamanda ürün veya girdi pazarına girebilmek,
• Yeni pazara giriş zorluklarını ve engellerini aşmak,
• Nakit olanakları yaratma,
• Yeni ve başarılı yönetim kadroları sağlama,
• Yeni teknolojiler, fikirler ve yetenekler kazanma,
• Yeni ürün geliştirme maliyetlerinin yüksekliği,
• Daha az risk alarak yeni ürün alanına girmek,
• Yönetim deneyimini yeni işletmelere taşımak,
© Ülgen&Mirze 2004

7. İşletme Birleşme ve Satın Alma Nedenleri
(Devam)
• Aşırı rekabeti önlemek,
• Satın alan, satın alınan, veya birleşme yapan işletmelerin
sermaye piyasalarındaki değerlerinin yükselmesi,
• Ekonomik teşvikler,
• Ekonomik zorlukların üstesinden gelmek,
• Yeniden yapılanma ile yüksek getiri sağlamak,
• Kaynakları ve yetenekleri beraberce kullanarak sinerji
yaratmak,
© Ülgen&Mirze 2004

8. Çeşitli Birleşme ve Satın Alma Yöntemleri
• Dikey Birleşmeler ve Satın Almalar
Aynı sektörde/pazarda ve tedarik zinciri içinde bulunan işletmeler
arasındaki birleşmeler ve satın almalar.
• Yatay Birleşme ve Satın Almalar
Aynı sektördeki rakipler arası birleşme ve satın almalar.
• İlişkisiz Birleşme ve Satın Almalar
Farklı sektör veya pazardaki işletmeler arasında birleşme ve satın
almalar.
© Ülgen&Mirze 2004

9. © Ülgen&Mirze 2004

10. Birleşme ve Satın Almanın Olası Sonuçları
• Pay sahipleri açısından
Satın alan işletmenin hisse değerleri düşmektedir. Satın alınma yüksek
borçlanma ile yapılmışsa bu düşüş daha büyüktür. Satın alınan işletmenin
hisse değerleri ise, satın almanın olumlu sonuçlar vereceği beklentisi ile
yükselmektedir.
• Yöneticiler açısından
Satın alan işletmenin yöneticileri, kendiler için daha fazla kişisel getiri ve
çalışma alanı sağlayacak bir durumla karşılaşmakta ve avantajlı olmaktadırlar.
Satın alınan işletmenin yöneticileri ise işlerini kaybetme riski ile karşı karşıya
geleceklerdir.
© Ülgen&Mirze 2004

11. Birleşme ve Satın Almanın Olası Sonuçları
• Çalışanlar açısından
Satın alan işletmenin çalışanları satın almadan pek etkilenmemektedir.
Satın alınan işletmede ise, yeniden yapılanma ve tasarruf stratejileri nedeni ile
iş kayıpları olabilmektedir.
• Toplum açısından
Yapılan araştırmalarda, genellikle, birleşme sonucu oluşan işletmenin
getirilerinin büyüme oranının, işletmelerin birleşme öncesinde ayrı ayrı sahip
oldukları getirilerin büyüme oranlarına kıyasla daha az olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.
© Ülgen&Mirze 2004

12. Başarısız Birleşme ve Satın Almaların
Başlıca Nedenleri
• Beraberce yaşama ve çalışma zorlukları
• Hesapların yanlış yapılması
• Ağır borç yükü
• Sinerji yaratılamaması
• Aşırı çeşitlendirme
• Birleşme ve satın almaya aşırı odaklaşma
© Ülgen&Mirze 2004

13. Birleşme ve Satın Alma Taktikleri
• Anlaşma Yolu ile Birleşme ve Satın Alma
Satın alan ve satın alınan işletme üst yönetimleri, birleşme veya satın almanın
kendilerine karşılıklı olarak yarar getireceğine inandıkları zaman görüşmelere
başlarlar. Her iki tarafın hukuk ve finans danışmanları anlaşarak, yasalara
uygun biçimde birleşme veya satın almayı gerçekleştirirler.
• Tek Taraflı Arzu ile Satın Alma
Satın alan işletme, kendi amaçlarını gerçekleştirmek için hedef seçtiği diğer bir
işletmeyi satın almak üzere tek taraflı harekete geçer. Böyle bir durumda, satın
alınan işletme, genellikle, bu tutuma karşı koymaya, kendini korumaya çalışır.
• Borçlanarak Satın Alma (Leveraged Buy-out)
Satın alma, dış finansal kaynaklar kullanılarak satın alma gerçekleştirilir.
© Ülgen&Mirze 2004

14. © Ülgen&Mirze 2004

15. STRATEJİK ORTAKLIKLAR
(Strategic Alliances)
İki veya daha fazla işletmenin,
yeni bir ad ve kimlik altında bir işletme kurmadan,
sadece belirli varlık ve yeteneklerini beraberce kullanarak,
önem verdikleri belirli amaçları gerçekleştirmek amacı ile
anlaşmaya (kontrat) dayalı işbirliği yapmaları
© Ülgen&Mirze 2004

16. © Ülgen&Mirze 2004

17. Bazı Stratejik Ortaklık Biçimleri
• Bölgesel Acentelik ve Bayilikler
• Know-How Anlaşmaları
• Lisans Anlaşmaları
• Taşeronluk Anlaşmaları
• Franchising Anlaşmaları
© Ülgen&Mirze 2004

18. ORTAK GİRİŞİMLER
(Joint Ventures)
Belirli bir alanda, belirli bir işi veya projeyi gerçekleştirmek için
işletmeler varlık ve yeteneklerini bir araya getirerek,
yeni bir işletmeyi (ortak girişim),
yeni bir ad ve kimlik altında başlatırlar.
İşbirliğini gerçekleştiren ana işletmelerin,
kendi mevcut kurum kimlikleri ve varlıkları da ayrıca devam eder.
© Ülgen&Mirze 2004

19. © Ülgen&Mirze 2004

20. İşbirliği Nedenleri
• Yeni bir pazara, bölgesel ve/veya uluslararası pazarlara girmek
• Mevcut ürün veya pazarlarda büyümek
• Sektör veya pazarda mevcut durumun korunması
• Varlık ve yetenekleri birleştirilerek güçlenme
• İşletme değerlerinin (hisse değerleri) artırılması
• Sahip olunamayan varlık ve yeteneklerin işbirliğiyle sağlanması
• Belirsizlikleri önlemek
• Rekabetin engellenmesi veya rekabete karşı koyma
• Gider ve maliyetlerin paylaşılması ile verimlilik sağlamak
• Yeni süreç, teknoloji ve bilgilerin paylaşımı
© Ülgen&Mirze 2004

21. KONKORDATO ve İFLAS
• KONKORDATO
Elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali durumu bozulmuş
olan borçluları korumak için kabul edilmiş bir hukuki uygulamadır.
– Resmi Konkordato : Borçlu ve alacaklılarının arasında varılan ve
ticaret mahkemesinde onaylanan bir anlaşma ile alacaklılar, borçludan
alacaklarının bir kısmından vazgeçerler.
– Özel Konkordato : Alacak miktarında indirim veya süre verilmesi
şeklinde yapılan özel konkordatoda, borçlu ve arzu eden alacaklılar
arasında sözleşme yapılmaktadır.
© Ülgen&Mirze 2004

22. © Ülgen&Mirze 2004

23. © Ülgen&Mirze 2004

24. KONKORDATO ve İFLAS
• İFLAS
İflas, ticaret mahkemesi tarafından iflasına karar verilen bir borçlunun
(müflis), haczedilebilen tüm varlığının zorla paraya çevrilerek,
bilinen tüm alacaklıları arasında dağıtılmasını ve böylece alacaklıların
belirli ölçülerde ve hakkaniyetli bir şekilde tatmin edilmesini sağlayan,
zora dayanan bir icra yoludur.
© Ülgen&Mirze 2004