1. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 1
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
ekoizten eta kontsumitzen dugu
IZENA:
9
2. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 2
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
PRODUKTU LANDUAK ETA PRODUKTU NATURALAK
Gure bizitzan erabiltzen ditugun produktu guztiak,
naturalak edo landuak dira.
PRODUKTU NATURALAK:
Zuzenean naturatik lortzen dira: egurra, sagarra, ikatza…
Landare-jatorrizkoak: garia, tomatea, kotoia…
Animalia- jatorrizkoak: esnea, lumak, eztia…
Mineral-jatorrizkoak: gatza, burdina, marmola…
3. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 3
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
PRODUKTU LANDUAK:
Produktu naturalak eraldatuz lortzen dira:
ARIKETAK:
Hurrengo taula hau bete elikagai naturalak edo landuak
aipatuz:
NATURALAK LANDUAK
Ad: tomatea Ad: tomate saltsa
Idatzi produktu batzuen izenak:
NATURALAK LANDUAK
ANIMALIA
JATORRIKOAK
LANDARE
JATORRIKOAK
MKINERAL
JATORRIKOAK
4. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 4
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
PRODUKTUAK LORTZEA: garia, tomatea eta esnea
GARIA
Landare-jatorrikoa da.
Lehorreko laborea da. Euri-urez
ureztatzen dira.
Soro handietan landatzen da,
makinekin lan egiteko.
Siloetan gordetzen da.
TOMATEA
Landare-jatorriko produktua da.
Labore ureztatua da. Landareak
artifizialki ureztatzen dira.
Soroa ez da handia baina
produktu asko lortzen dira.
Hotz-ganbaretan mantentzen
da.
5. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 5
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
ESNEA
Animalia jatorriko produktua
da.
Gaur egun makinak
erabiltzen dira jezteko (esnea
lortzeko).
Hotz-tangetan gordetzen da.
LEHENGAIAK
Beste produktu batzuk egiteko erabiltzen diren produktu naturalei
LEHENGAIAK deitzen zaie.
Garia da hirina egiteko
lehengaia
Tomatea da tomate-
saltsa egiteko
lehengaia
Esnea da gazta egiteko
lehengaia
6. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 6
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
Lotu lehengaiak dagokien produktu landuarekin:
Fruta Diru– zorroa
Esnea Jogurta
Zilarra Alkandora
Haragia Marmelada
Larrua Eraztuna
Kotoia Hestebetea
Zer produktu lortzen da? Lotu eta izenak idatzi.
7. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 7
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
PRODUKTUAK ERALDATZEA: espagetiak, tomate-saltsa
eta gazta
Espagetiak, gari-hirina
eraldatuz egiten dira.
Tomate-mamia
eraldatuz lortzen da
tomate-saltsa.
Esnea eraldatuz lortzen
da gazta.
Produktu landuak lehengaiak eraldatuz lortzen dira.
Lehengaiak produktu landuak eraldatzeko bi mota daude:
1. ARTISAU ERAKOA
Lantegietan egiten da lana.
Tresna nagusia: artisauaren eskuak.
Erreminta batzuk erabiltzen dira.
Banaka-banaka egiten dira eta ez dira denak berdinak
2. INDUSTRIALA
Fabriketan egiten dira.
Makinak erabiltzen dira.
Lan gehiena automazitatua dago.
Produktuak berdinak dira.
8. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 8
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
BANAKETA, MERKATURATZEA ETA KONTSUMOA
Produktuak lantegi eta fabriketan landu eta gero, saltokietara
(merkatuetara, dendetara) banatu behar dira.
Garraiobideak erabiltzen dira produktuak banatzeko:
Lurreko garraiobideak (kamioak, trenak, furgonetak). Gehien
erabiltzen den garraioa.
Airetiko garraioak (abioiak), azkar banatzeko.
Itsas garraioak (barkuak), urrutira joateko.
Idatzi zer garraio mota den:
Saltoki ezbedinak daude:
Denda espezializatuak: liburu-dendak, zapata-dendak, moda-
dendak, botikak….
Azoketako postuak, elikagaiak, loreak… saltzeko. Donostian
ezagunena “ Bretxako” azoka.
Supermerkatuak, batez ere elikagaiak saltzeko.
Bretxa azoka
9. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 9
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
Produktu bat erosi aurretik, BENETAN BEHAR OTE DUGUN aztertu behar
dugu.
Produktuen informazio nagusia ETIKETAN dago.
PRODUKTUA:
Jatorria: Animalia Landarea
Sorlekua:
Osagaiak:
Zuen familiak kontsumitzen du?
10. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 10
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
PRODUKTUA:
Jatorria: Animalia Landarea
Sorlekua:
Osagaiak:
Zuen familiak kontsumitzen du?
Zer da iraungitze-data?
Zein da produktu hauen iraungitze-data?
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
11. GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA
LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.
www.margarigela.blogspot.com 11
www.laguntza2ziklo.blogspot.com
Ariketak:
Zer garraiobide erabiliko zenuke…
Euskadin egindako 1.000 auto Amerikako herrialde batera
eramateko? …………………………………………………………………………………..
Baratzako tomate eta letxuak azokara eramateko? ………………………..
Ogiak eskolara ekartzeko? ………………………………………………………………
Zure familia non erosten ditu elikagaiak?
Zer auzoko dendetara joaten zara eta zer erosten duzu?
Etxetik produktu batzuen etiketak ekarri eta aztertu. Koadernoan itsatsi.