1. ΜΠΣ Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας Δ.Π.Θ.
«Τοπική Ιστορία – Διεπιστημονικές προσεγγίσεις»
Μάθημα ΥΜ06
Μνημειακή τοπογραφία και τοπική ιστορία
Παρουσίαση μνημείου:
Οι καπναποθήκες της Γενισέας
Σοβαρά Μαρία (ΑΕΜ: 171)
Επιβλέπων καθηγητής Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας
2. Ιστορικά στοιχεία για τη Γενισέα
• Η πόλη έλαβε το όνομα Υenise-i Karasu (Νέα Πόλη του Νέστου)
• Η επιλογή της θέσης έγινε με στρατηγικά κριτήρια
• Οι περιηγητές που διέρχονται από την περιοχή καταγράφουν
στοιχεία για τους πρώτους αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας
• Την περίοδο αυτή η Γενισέα καταγράφεται ως jangipatzar,
παραφθορά του ονόματος Yenipazar
3. Η ακμή της Γενισέας
• Αποτέλεσε έδρα του τότε καζά της Ξάνθης (1829-1870)
• Η Γενισέα διέθετε πολυάριθμα τεμένη, τεκέδες, μουσουλμανικά σχολεία,
ιεροσπουδαστήριο
• Από τη Γενισέα πέρασαν οι πρώτες σιδηροδρομικές γραμμές για τη Θράκη
• Είχε καταστεί οικονομικό κέντρο καθώς είχε προσελκύσει ισχυρούς
γαιοκτήμονες και αποτέλεσε το κέντρο της ντόπιας καπνοκαλλιέργειας
• Πολλές καπναποθήκες ήταν κτισμένες στο κέντρο του σημερινού οικισμού
4. Η παρακμή της Γενισέας
• Η μεγάλη πυρκαγιά του 1870 πλήττει ανεπανόρθωτα τη Γενισέα
• Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα η Ξάνθη ανοικοδομείται και
προετοιμάζεται να ξαναγίνει εμπορικό κέντρο
• Η οθωμανική διοίκηση προωθεί τη μεταφορά της έδρας του καζά
Ξάνθης στην ομώνυμη πόλη
5. Οι καπναποθήκες της Γενισέας
• Οι χτίστες των καπναποθηκών προέρχονται κυρίως από την Ήπειρο
• Τα περισσότερα κτίρια έχουν ως υλικά κατασκευής την πέτρα και το ξύλο
• Σήμερα στη Γενισέα σώζονται περίπου 20 κτίρια που μπορούν να
χαρακτηριστούν ως καπναποθήκες
• Ιδιαίτερο ενδιαφέρον το κτίριο του Γεωργίου Χιάλη στο οποίο
στεγάζεται το πολιτιστικό κέντρο του οικισμού
6. Αρχιτεκτονική- Μορφολογία
• Συνήθως διώροφα κτίρια με ημιυπόγειο
• Πολλά και συμμετρικά ανοίγματα
• Διαμόρφωση πλαισίων στα παράθυρα
από πλίνθους
• Στέγες δίρριχτες ή τετράριχτες που
καταλήγουν στη στενή πλευρά σε
τριγωνικά αετώματα
• Εσωτερικά επικρατούν ενιαίοι χώροι
7. Αρχιτεκτονική- Μορφολογία
• Τα πατώματα, οι σκάλες, τα υποστυλώματα και τα
κουφώματα είναι από ξύλο
• Εξωτερικά των ανοιγμάτων και ειδικά σ’ αυτά του
ημιυπόγειου υπάρχουν σιδηροκατασκευές για
ασφάλεια
• Οι κεντρικές πόρτες των καπναποθηκών είναι
βαριές, συνήθως σιδερένιες ενώ στο επάνω μέρος
τους υπάρχει επιγραφή με το όνομα του ιδιοκτήτη
8. Συμπερασματικά
• Τη δεκαετία του 1980 κάποιοι ιδιοκτήτες γκρέμισαν απομεινάρια
των καπναποθηκών
• Θα ήταν άξιο να διασωθούν τα εναπομείναντα κτίρια με την
ιδιαίτερη αρχιτεκτονική
• Η Γενισέα μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τον εσωτερικό
τουρισμό
