Hoe gebruik je beloning binnen een community?

1. Beloning en
feedback
binnen
communities
Mathijs
van
Meerkerk

2. 1

3. Het Heelal
hoe verder men keek
hoe groter het leek
-Jules Deelder-
2

4. Colofon
Afstudeerder Afstudeer Begeleiding Syndicat
Naam : Mathijs van Meerkerk Naam: Arie van Baarle
Studentnummer: 0782426 E-mail: arie@vanbaarle.org
E-mail: mathijsvanmeerkerk@gmail.com
Afstudeer Begeleiding CMD
Instituut: Hogeschool Rotterdam Naam: Peter van Waart
Major: Communicatie en Multimedia E-mail: p.van.waart@hro.nl
Design
Minor: Concept Development
3

5. Voorwoord
Deze scriptie is de afsluiting van mijn 4 jarige opleiding bij Syndicat. Met veel hulp en ondersteuning van
CMD. Die 4 jaar zijn als één groot hoogtepunt voorbij mijn stagebegeleider Arie van Baarle zijn we het bos
gevlogen. Destijds ben ik begonnen met CMD omdat ingelopen zonder te weten waar we uit zouden komen.
ik het leuk vond om te tekenen. Toch bleek al snel Na één keer verdwaald geraakt te zijn, zijn we nu toch
dat tekenen en ontwerpen mij minder lagen dan het aan de andere kant van het bos aangekomen. Vanaf
vakgebied marketing en concept ontwikkeling. 3D deze plaats wil ik Arie van Baarle nogmaals ontzettend
printers, meme marketing tot communities; al deze bedanken voor alle steun en inspiratie die hij heeft
onderwerpen hebben me geïnspireerd en geboeid door gegeven bij mijn afstuderen.
de jaren heen. De beste beschrijving van deze tijd komt
uit een peer assesment van een medestudent uit het Een andere persoon die ik wil bedanken is Peter van
eerste jaar. “Wat zijn de positieve punten van Mathijs: Hij Waart voor zijn begeleiding vanuit CMD. Ik wil daarnaast
is enthousiast. Wat zijn de negatieve punten van Mathijs: nog Jasper Schelling bedanken die me geïnspireerd
Hij is heel enthousiast.” heeft door zijn denkwijze en scriptie. Als laatste wil
ik een vriend bedanken wiens vriendschap zelfs over
Zo ben ik ook met veel enthousiasme begonnen aan de Atlantische Oceaan heen reikte: Martijn van Lith.
mijn laatste stap op CMD: de scriptie en het afstuderen Bedankt dat je deel uitmaakt van mijn netwerk.
4

6. 5

7. Inhoudsopgave
Colofon ...........................................................................................................................................2
Voorwoord ......................................................................................................................................3
1.Inleiding .......................................................................................................................................6
1.1 Achtergrond informatie.................................................................................................................6
1.2 Probleemstelling en kennisgebieden ............................................................................................6
1.3 Hoofdvraag en deelvragen ............................................................................................................6
1.4 Doelstellingen ...............................................................................................................................6
1.5 Relevantie...................................................................................................................................... 6
1.5.1 Theoretische Relevantie.........................................................................................................6
1.5.2 Praktische Relevantie.............................................................................................................6
1.5.3 Maatschappelijke Relevantie.................................................................................................7
1.6 Methode ....................................................................................................................................... 7
1.7 Begrippenlijst ................................................................................................................................7
2. Wat is een community? ...............................................................................................................8
3. Hoe gaat het menselijk brein om met feedback?..........................................................................8
4. Wat is kunstmatige feedback? .....................................................................................................8
5. Hoe leidt kunstmatige feedback tot motivatie? .......................................................................... 10
6. Wat zijn beloningsystemen? ...................................................................................................... 10
7. Wat is het verschil tussen het individu als gebruiker en de groep als gebruiker? ........................ 11
8. Wat zijn de effecten van beloning op gebruikers? ...................................................................... 11
9. Wat doen we met de mensen die niet op beloning reageren? .................................................... 12
10. Wat zijn de risico’s van beloning en hoe kun je die risico’s verkleinen? ..................................... 13
11.Wat je moet weten voordat je een beloningsysteem gaat ontwerpen?...................................... 13
11.1 Wat is het doel? ........................................................................................................................13
11.2 Waar baseer je vertrouwen op?................................................................................................14
11.3 Wie worden je echte fans?........................................................................................................14
11.4 Wat zijn de taken binnen een community?...............................................................................14
11.5 Hoe zorg je voor de verspreiding en groei van je community? .................................................14
12. Wat wordt je beloningsysteem? .............................................................................................. 14
12.1 Puntensysteem ..........................................................................................................................17
12.2 Moderatie door expert gebruikers ............................................................................................17
12.3 Moderatie door alle gebruikers.................................................................................................18
12.4 Lead by example .......................................................................................................................18
12.5 Achievement systemen ............................................................................................................19
12.6 Jury ............................................................................................................................................ 19
12.7 Recommandation of review systeem .......................................................................................19
13. Belonings decision making tool ............................................................................................... 20
14. Praktijk deel; Case MyArtSource .............................................................................................. 20
15. Conclusie ................................................................................................................................ 22
16. Bronnenlijst ............................................................................................................................. 23
6

8. 1.Inleiding benefits enorm. Het is onduidelijk waarom het ene
project wel slaagt en het andere project niet. Wat zijn
1.1 Achtergrond informatie de factoren die van invloed zijn; en zijn deze factoren
In de economie is een vooronderstelling geweest dat beïnvloedbaar door het individu of de onderneming?
mensen rationele beslissingen nemen op basis van De kennisgebieden waar ik vooral gebruik van zal
relevante informatie. Deze vooronderstelling blijkt niet maken zijn die van de sociologie, de netwerktheorie, de
waar te zijn en heeft gezorgd voor een nieuw veld binnen gedragspsychologie en behavioral economics.
het vakgebied van de economie, genaamd “behavioral
economics”.1 Mensen blijken niet alleen economisch 1.3 Hoofdvraag en deelvragen
en door geld gemotiveerd te zijn. In de praktijk is dit te De hoofdvraag voor mijn onderzoek is:
zien in bijvoorbeeld het ontstaan van Wikipedia. Dit2
is een encyclopedie die volledig wordt onderhouden Wat zijn de effecten van feedback systemen op
en bijgewerkt door een community. Een ander bekend gebruikers binnen een community?
voorbeeld is het Open Source besturingssysteem Linux
dat op 40% van alle servers ter wereld draait.3 Dit 1.4 Doelstellingen
project begon met een korte post discussiegroep in 1991 De doelstellingen van dit onderzoek zijn praktische
die luidde: design principes te vinden die kunnen worden ingezet
bij het conceptueel uitdenken en beheren van een
“I’m doing a (free) operating system (just a hobby community. Vaak wordt er een Wiki of een Facebook
won’t be big and professional like gnu)... I’d like to pagina geopend en gedacht dat honderden mensen
know what features most people would want. Any online fan gaan worden van een merk.7 Niets is minder
suggestions are welcome, but I won’t promise I’ll waar. Wat is nu echt een community en wat ligt wel en
implement them :-)” niet binnen het bereik van deze community? Dit is wat ik
-Linus Torvalds- inzichtelijk wil maken in deze scriptie.
Dit zijn de succesverhalen. De grote meerderheid
1.5 Relevantie
van dit soort projecten mislukt echter. SourceForge
1.5.1 Theoretische Relevantie
is een organisatie die gratis hosting biedt voor Open
Het kader dat mijn onderzoek geeft, maakt het mogelijk
Source projecten. Uit hun cijfers wordt duidelijk dat
een duidelijker beeld te vormen van wat een community
zo’n 75% van de projecten op hun servers nog nooit
is en kan. Dit zorgt ervoor dat er meer en gerichter
is gedownload. 4 Dat betekent dat drie kwart van de
onderzoek kan worden gedaan naar specifieke factoren
projecten nooit in een stadium komt dat er ook maar
en hun uitwerking op de community. Daarnaast zijn er
één gebruiker voor te vinden is. Dit leidt tot de vraag wat
aanknopingspunten voor het daadwerkelijk ontwikkelen
er voor zorgt dat het ene project glansrijk slaagt en het
van het vakgebied human computer human interaction
andere project roemloos ten onder gaat?
design.
In de scriptie van Jasper Schelling wordt al gehint
1.5.2 Praktische Relevantie
naar een nieuw vakgebied: human computer human
Op dit moment is nog vrij weinig bekend over hoe een
interaction design dat zowel de sociologische als de
community effectief kan worden ingezet. Er is niet
psychologische modellen meeneemt in het ontwerp
bekend welke factoren een positieve invloed hebben
van sociale software. 5 Nu social media door 79% van de
en welke nu juist een negatieve. De keuzes die op dit
Fortune 100 bedrijven in de wereld wordt ingezet rijst de
moment gemaakt worden zijn hierdoor onduidelijk.
vraag: wat is juist gebruik van deze media?6 Hoe kun je
social media en de aanverwante communities strategisch
Natuurlijk is het vooruitzicht aantrekkelijk van een
inzetten? Deze vraagstukken zijn de aanleiding geweest
gemeenschap die gratis bergen werk verzet. De praktijk
voor deze scriptie.
laat zien dat de meeste community projecten niet
de successen boeken zoals Wikipedia en Linux. Het
1.2 Probleemstelling en ontwikkelen van een community gaat dus niet vanzelf.
kennisgebieden Een goed voorbeeld van hoe fout het kan gaan is de Wiki
Als een community strategisch kan worden, zijn de voor het partijprogramma van Trots op Nederland, de
partij van Rita Verdonk. Er was geen gebrek aan aandacht
van de media en de deelnemers. Toch liep het totaal mis;
1
Kahneman, D.(2002) de Wiki veranderde in een enorme chaos.
2
Poe, M. (2006)
3
Webber, S. (2004)
4
SourceForge Most Active
5
Schelling, J (2007)
6
Burson-Marsteller(2010) 7
Stolze, J (04-02-2010) 7

9. 1.5.3 Maatschappelijke Relevantie
Dit onderzoek is maatschappelijk relevant, omdat een
community een zeer effectieve en goedkope manier
van organiseren is. Het kan institutionalisering en
bureaucratie voorkomen . Een goed voorbeeld van het
inzetten van een community voor een maatschappelijk
doel is “Let’s do it” in Estland. Dit project had als doel
het land in één dag op te ruimen.8 Met de hulp van meer
dan 50.000 vrijwilligers is dit gelukt. Door het hele proces
te organiseren met behulp van computers, mobiele
telefoons en het Internet, werd een enorme kostenpost
getackeld. Als de regering hetzelfde resultaat had willen
boeken, dan zou het 3 jaar kosten en € 22.500.000,-.
Nu kostte het slechts één dag en € 500.000,-. Andere
projecten in Litouwen en Letland leverden respectievelijk
110.000 en 60.000 deelnemers op. 9 Het resultaat is dus
niet een eenmalige toevalstreffer, maar de uitkomst
van een strategie die herhaald kan worden. Inzichten
in de factoren die dit succes beïnvloeden maken het
mogelijk om de community als oplossing voor een
maatschappelijk probleem in te zetten.
1.6 Methode
De primaire onderzoeksmethode is literatuuronderzoek
geweest. Daarnaast is met een aantal sociologen,
psychologen en experts op het gebied van social media
gesproken om relevante onderzoeksrichtingen aan te
geven. Deze keuze is gemaakt , omdat sociologie en
psychologie volledige vakgebieden beslaan die niet in de
korte onderzoeksperiode konden worden onderzocht die
voor dit project stond.
1.7 Begrippenlijst
Community: Een community (zowel fysiek als
virtueel) is een “organisatievorm” die
voortkomt uit een netwerk waardoor
gemeenschappelijke actie kan worden
ondernomen, projecten kunnen worden
gerealiseerd of de realiteit kan worden
veranderd of geconformeerd.
Netwerk: Het geheel van mensen en hun
onderlinge sociale relaties.
8
Teeme Ära 2008
9
Let’s do it world 8

10. 2. Wat is een vergelijken is nog lastiger. Is het beter om 4x digitale
zoom of 3 megapixels extra te hebben? Voor een leek
community?
is die vergelijking lastig. “Duur is beter” is daarentegen
heel simpel. De ene camera kost € 100,- de andere €
Het antwoord op de vraag wat een community is, blijft 500,-. De camera van € 500,- zal dus wel beter zijn.
lastig. Sinds 1910 zijn er meer dan 50 definities gegeven
van het woord community.10 Het kan refereren naar een Als we echt geïnteresseerd zijn in fotografie kunnen
geografische locatie van mensen tot de verbondenheid we informatie gaan zoeken. We kunnen leren wat alle
die mensen onderling voelen. Een definitie die past bij waarden betekenen en ze relateren. Toch zul je nooit
dit onderzoek is: een expert worden in het kopen van camera’s, maar
kun je wel beter worden in fotograferen. Hoe kan dit?
“Een community(zowel fysiek als virtueel) is een Het antwoord is feedback. Als je een camera koopt,
“organisatievorm” die voortkomt uit een netwerk dan duurt het een tijd voordat je gaat fotograferen. De
waardoor gemeenschappelijke actie kan worden feedback op je aankoop, namelijk de foto’s die je maakt,
ondernomen, projecten worden gerealiseerd of de hebben geen echte relatie meer met je aankoop. Er zit
realiteit kan worden veranderd of geconformeerd”11 tijd tussen en er is geen directe link tussen het uitgeven
van geld in een winkel en het maken van foto’s.
Dit is een definitie die voortkomt uit de Community
Informatics(CI), een vakgebied dat zich bezig houdt Een fotograaf kan wel expert worden. Het grote verschil
met het gebruik van ICT voor een community. In veel is feedback. Je maakt een foto. Kijkt op het schermpje
sociologische literatuur wordt een community vaak naar het eerste resultaat. Je verandert de instellingen
gezien als secondair aan het individu, de groep of de en schiet nog een plaatje. Er is een relatie tussen het
onderneming. CI ziet het als een aparte entiteit. Dit is maken van de foto en datgene dat op het scherm
waarom voor de CI definitie is gekozen. gepresenteerd wordt. Daarnaast is de feedback direct.
Je ziet het resultaat van elke foto direct op je scherm
gepresenteerd.
3. Hoe gaat het Dit zijn de twee fundamentele regels die ten grondslag
menselijk brein om liggen aan een goed systeem van feedback. De feedback
moet direct zijn en een relatie hebben met de actie.
met feedback?
Uiteindelijk verkrijgen fotografen een aantal heuristics of
vuistregels.
Al zo lang de mens bestaat, krijgt hij feedback van
4. Wat is kunstmatige
zijn omgeving. Als je een tak ver genoeg buigt, kraakt
hij eerst en daarna breekt hij af. Als je je handen te
dicht bij het vuur houdt, trek je ze snel terug, omdat
het anders pijn doet. Materialen, mensen en dieren
geven ons continu feedback via geluiden, emoties of
feedback?
In de natuur is directe feedback vanzelfsprekend.
andere vormen van gedrag. Als je lang genoeg met
Oorzaak en gevolg liggen over het algemeen dicht bij
mensen, dieren of materialen omgaat, krijg je grip op
elkaar. In de cultuur, datgene dat de mens gemaakt heeft,
de feedback. Je voelt aan wanneer iemand geïrriteerd
is die feedback minder vanzelfsprekend of zelfs geheel
raakt en wellicht boos kan worden. Je weet hoe ver
afwezig. We hebben daarom twee systemen ontwikkeld
je een tak kunt buigen zonder hem te breken. Je weet
om die feedback te leveren. Het eerste systeem is
hoe je een vuur kunt maken dat groot genoeg is om je
de wet- en regelgeving en de daarbij bijbehorende
warm te houden, maar klein genoeg blijft om je niet te
bestraffing. Het tweede systeem is privébezit en de
verbranden. Dit doet de mens door het ontwikkelen van
daarbij bijbehorende beloning- en geldsystemen. Hoe dit
heuristics of vuistregels die over het algemeen waar zijn.
exact werk is uitgelegd in “De tragedie van de meent”.14
12
Ons brein is opgebouwd uit een opeenstapeling van
Daarin wordt uitgelegd hoe deze systemen ontstaan
deze heuristics.
waarin mensen “samenwerken”. De tragedie luidt als
volgt:
“Duur is beter” is een voorbeeld van een heuristic.13 Het
is lastig om alle features van bijvoorbeeld een goede
Er is een dorp met boeren die op een gemeenschappelijk
camera of een goede dvd speler te onthouden. Het
stuk grond hun koeien laten grazen. Dit is de meent.
Ze hebben er allemaal baat bij als het gebied niet
10
Smith, M. K(2001) overbegraasd raakt. Het probleem is alleen dat als één
11
Gurstein, M. (2007)
12
Kahneman, D. (2008)
13
Cialdini, R. B. (2008) 14
Hardin, G.(1968) 9

11. boer één koe extra neemt, hij de baten van de koe heeft prikkels zijn die je tegenhouden. Als je niet kunt
en de kosten van de overbegrazing worden gedeeld door zien wat de sociale gevolgen en persoonlijke
alle boeren. Als de boeren dit merken zullen ze steeds gevolgen zijn, dan speel je vals.17 Er is geen
meer koeien nemen en raakt de meent overbegraasd. Dit systeem opgewassen tegen de vernuftigheid van
is de tragedie van de meent. mensen.
Er zijn twee manieren om dit probleem op te lossen. Dit lijkt misschien het einde van economische
beloningssystemen, maar dit is niet zo. Het is alleen
• De eerste oplossing is institutionaliseren. Er een waarschuwing. Een beloningsysteen werkt vaak
worden regels gemaakt over het bezit van koeien economisch: bijvoorbeeld het geven van punten of het
en wanneer een boer te veel koeien heeft, wordt krijgen van achiefments of levels.
hij bestraft. Dit is dus eigenlijk de staat en zijn
regelgeving. Het doel moet daarentegen niet economisch zijn. Dit
heeft te maken met het feit dat de makkelijkste manier
• De tweede is om de meent op te delen in stukjes en daarmee de meest economische manier van werken
privébezit. Daardoor zijnde individuele boeren voorbij gaat aan sociale en intrinsieke waarden. Een
verantwoordelijk zijn voor hun eigen stuk goed voorbeeld hiervan zijn games. Games zitten vol met
grond en betalen zelf de volledige kosten van economische prikkels: punten, levens, levels enz. Toch
overbegrazing. Dit is de markteconomie. is het doel van een game niet die economische prikkel,
maar entertainment. 18
Deze feedback systemen werken door middel van drie
vormen van prikkels. Deze prikkels zijn gewoon dezelfde Als economen prikkels begrijpen, waarom moeten we
als de feedback die we tegen komen in de natuur, alleen dit werk dan aan ontwerpers overlaten. Het probleem
zijn ze nu omschreven door economen. Het zijn de zijn niet de prikkels, maar de mensen. Economie heeft
dingen die mensen aanzetten tot handelen.15 een vooronderstelling dat mensen rationeel acteren
en keuzes maken op basis van relevante informatie. In
• Sociale prikkels: het gevoel onderdeel te zijn van het vorige hoofdstuk hebben we al gezien dat mensen
een groep. Het hebben van intieme relaties en op basis van directe feedback en relaties op zoek zijn
het ontmoeten van nieuwe mensen en daarmee naar simpele regels die over het algemeen waar zijn.
vriendschappen beginnen. We worden door onze Als econoom is er dus geen reden om prikkels direct
sociale omgeving beïnvloed. De feedback die zij te maken. Een uitbetaling in de toekomst is net zo
ons geven, vormt een basis voor onze keuzes en waardevol als een directe uitbetaling. Het feit dat je op je
ons handelen. 65e een hartkwaal krijgt of het feit dat je op dit moment
wel of geen hamburger neemt, is een afweging die het
• Intrinsieke prikkels: Dit is een moeilijkere prikkel. brein slecht kan maken. Als je een hamburger eet, krijg
Economen weten hier nog niet zo heel veel van. je directe positieve feedback; als je het niet doet, krijg je
Mensen die dingen doen omdat ze het leuk niks.
vinden. Mensen die zeggen dat ze hun werk ook
zouden doen als het niet betaald zou worden. Dat is de reden waarom de beleggingsexpert minder
Het is het doen van iets omdat je het leuk vind of goed is in het voorspellen van de beurskoers dan een
er gelukkig van wordt. De motivatie tot handelen simpel algoritme die 5 factoren meeneemt.19 Nog erger
komt vanuit jezelf. is dat de gemiddelde beleggingsexpert niet beter scoort
in het voorspellen van beurskoersen als de gemiddelde
• Economische prikkels: Als je dit doet, dan krijg lezer van de New York Times. Het is gewoon onmogelijk
je een beloning. Als je dat doet, dan krijg je een om een echte beleggingsexpert te worden, zoals artsen,
boete. Dit is de favoriete prikkel van economen. sporters en brandweerlieden dit wel kunnen worden.
Dit is ook hun vakgebied. Hoe kunnen we zoveel Deze mensen hebben personen, apparaten en hun
mogelijk beloning door het systeem pompen. Er omgevingen die ze continu feedback geven. Daardoor
is alleen een probleem met puur economische zijn ze in staat heuristics te vormen en te leren. Het
beloning. Iedereen speelt altijd vals.16 Als jouw grote verschil is dat deze mensen werken in een systeem
doel winstmaximalisatie is en er geen sociale of met veel directe feedback; de beleggingsexpert heeft te
intrinsieke prikkels zijn om je tegen te houden, maken met uitgestelde feedback.
dan ga je vals spelen. Dit komt omdat de
feedback die je krijgt, je naar de ‘gaten’ in het Samenvattend: feedback moet directe zijn en in relatie
systeem leidt, en er geen mensen of intrinsieke
17
Ariely, D.(2006)
15 18
Dubner, J.(2005) Schell, J.(2008)
16
Ariely, D.(2008) 19
Kahneman, D. (2008) 10

12. staan tot de actie, wil het enig effect hebben op mensen. o Ontsnapping: Het gevoel van
Feedback kan, door middel van prikkels, mensen ontsnapping uit de realiteit en de
aanzetten tot gedrag. De drie vormen van prikkels zijn: problemen van alle dag.
economisch, sociaal of intrinsiek.
Naast de hierboven beschreven vormen van motivatie
heeft Yee ook een enquête gemaakt om op elke vorm
5. Hoe leidt te toetsen. De enquête is specifiek gemaakt voor online
gaming, maar kan worden aangepast voor andere
kunstmatige doelen. Het geeft inzicht in waar je gebruikers behoefte
aan hebben. Wanneer je hier inzicht in hebt, kun je
feedback tot feedback systemen ontwikkelen die inspelen op je
gebruikers.
motivatie?
De prikkels hebben geen absolute scheidslijnen. 6. Wat zijn
Bijvoorbeeld: het bezitten van objecten die anderen in je
omgeving niet hebben is zowel een economische als een
sociale prikkel. Het onderscheiden van jezelf door middel
beloningsystemen?
een profielpagina is zowel een intrinsieke als een sociale Beloning is wanneer feedback positieve waarde
prikkel. We moeten dus gaan kijken hoe we prikkels gaat vertegenwoordigen voor de gebruikers. Op het
kunnen vertalen naar een digitale omgeving. eerste gezicht zou je kunnen denken dat beloning
puur economisch is. Dit is een misvatting, omdat de
In dit onderzoek is gekozen voor de verdeling van prikkels implantatie en context van de beloning het karakter
op basis van het motivatie onderzoek door Nick Yee.20 Hij bepaalt.
heeft onderzoek gedaan naar de motivatie van spelers
van online games. Hij heeft hiermee een brug geslagen Een punten systeem kan op het eerste gezicht
tussen de economische modellen en de wereld van het economisch lijken. Het beeld verandert als je de punten
Internet. Hieronder staan de verschillende vormen van laat toekennen door gebruikers. Het wordt door deze
motivatie uitgesplitst. ingreep meer een sociaal systeem. Je kunt het weer
meer intrinsiek maken door de scores te verbergen voor
• Sociaal de rest van de community en door ze alleen te laten zien
o Socializen: De interesse om te aan de persoon die de punten krijgt. Je kunt de beloning
overleggen en praten met anderen. weer economisch maken door de punten inwisselbaar te
o Relaties: De wens voor het opbouwen maken voor features of objecten.
van langdurige en betekenisvolle relaties.
o Team Werk: Het vinden van waarde in Er zijn verschillende vormen van beloning. Dit zijn een
het deel uitmaken van een groep. aantal vormen die veel worden gebruikt door game
designers. Game designers hebben veel ervaring met
• Economisch beloningsystemen, omdat ze één van de veroorzakers
o Vooruitgang: De wil om vooruit te gaan zijn van fun. En het doel van game designers is het
en het verzamelen van punten en kracht. entertainen van gebruikers.
Het vinden van “rijkdom” binnen de
community en deze laten zien. • Prijzen: Een beloning die vaak wordt vergeten,
o Strategie: Het ontdekken van de maar door gewoon te zeggen dat iemand iets
onderliggende regels van het goed heeft gedaan, is één van de meest simpele,
beloningsysteen en daarmee het maar een zeer effectieve vorm van beloning.
optimaliseren van beloning.
o Competitie: De wil om te strijden en te • Punten: Punten geven aan de hand van
winnen van andere gebruikers. progressie in een systeem. Ze kunnen een
poort zijn naar andere beloningen, maar dat
• Intrinsiek hoeft niet. Het meest effectief is het gebruik in
o Ontdekken: Het weten en ontdekken van samenwerking met een ranking systeem, waarin
dingen waar andere participanten niet er een eerste plaats is om naar te streven en een
van weten. eigen plek om te verdedigen.
o Personaliseren: Het geheel eigen maken
van een profiel of persoonlijke pagina. • Poort: Een beloning kan een poort zijn naar
een nieuwe taak of tool. EVE online is hier een
20
Yee, N.(2007) 11

13. voorbeeld van.21 Binnen deze community kunnen
spelers een bestuursfunctie krijgen als ze actief 7. Wat is het verschil
tussen het individu
participeren en worden gekozen door gebruikers.
• Spektakel: Je kunt een gebruiker iets moois of
interessants laten zien als hij een doel bereikt
heeft. Dit is vaak een aanvulling op een ander
als gebruiker en de
beloningsysteen en heeft weinig effect als het op
zichzelf staat.
groep als gebruiker?
Het verschil zit vooral in het feit dat, wanneer je heel
• Expressie: Ondanks het feit dat het niet iets veel gebruikers hebt, die heel veel interactie met elkaar
toevoegt aan de community ervaring, is hebben, het systeem complex wordt.24 Het systeem
expressie een belangrijke vorm van beloning. De is veel minder voorspelbaar dan een site met één
mogelijkheid je eigen identiteit te communiceren gebruiker, omdat daar maar één gebruiker is. Het gebruik
is een effectieve manier van beloning. van de site door één gebruiker heeft geen effect op de
ander. Binnen een community site is er wel een actie en
• Data en inzicht: Data en inzicht kunnen ook reactie patroon. Dit maakt het complex. 25 Wat de ene
een vorm zijn van beloning. ’750words.com’ en gebruiker doet, heeft effect op wat de andere gebruiker
‘doplr.com’ maken hier dankbaar gebruik van. doet.
22 23
Door het rapport dat je van je activiteiten
opbouwt, krijg je inzicht in je gedrag. De data Dit heeft niets te maken met het feit dat een interface
krijg je dus als beloning voor je activiteit en niet moeilijk of makkelijk te gebruiken is. Het gaat hier om de
als je niet actief bent op de community site. Dit voorspelbaarheid van de acties die worden ondernomen
zorgt voor een vorm van bestraffing wanneer je binnen een community. Een community kan andere
niet participeert, want dan heb je geen data en uitkomsten hebben naar gelang de hoeveelheid en het
inzicht. type gebruikers en hun motivatie. Deze factoren kun je
niet sturen als ontwerper of vangen in en flowchart. Dit
• Afsluiting: Weten hoe het afloopt of weten dat is één van de redenen waarom beloning zo belangrijk
iets is afgesloten en klaar is, is een belangrijke is binnen een community. Om grip te krijgen op dit
vorm van beloning. Denk bijvoorbeeld maar complexe proces moet je laten zien wat gewenst en
aan het afstrepen van iets van je ‘to do list’. Dit ongewenst gedrag is.
gevoel is een beloning op zichzelf.
Bestraffing is, net als beloning, een effectieve manier om 8. Wat zijn de
effecten van
mensen aan te zetten tot gedrag. Op het eerste gezicht
kan bestraffing mensen afschrikken, maar mensen
hebben een rechtvaardigheidsgevoel. We kunnen
genieten van het feit dat de tegenstander en daarmee
de slechterik bestraft wordt. Het gaat misschien tegen
beloning op
de filosofie van het open en vrije Internet in, maar we
moeten ons realiseren dat er genoeg Internet is voor
gebruikers?
iedereen. Je moet de 90% gebruikers die zich wel aan de Naast het eerder genoemde leerproces dat door
regels houden niet laten wegjagen door de 10% die dat feedback in gang kan worden gezet, heeft beloning nog
niet doen wegjagen. een ander aantal anderen voordelen.
• Fun: Het is leuk om een beloning te krijgen.26
Onze hersenen reageren op beloningen en geven
ons een chemische beloning in de vorm van de
stof serotonine. Het oplossen van problemen is
een beloning op zich, maar met het toevoegen
van een beloning kan de activiteit nog leuker
worden gemaakt. Daarnaast is moeite doen
net zo essentieel voor fun als beloning.27 Het is
24
Johnson, S.(2001)
21 25
Óskarsson, P. J. (2009) Shell,J.(2008)
22 26
750 Words Schell, J. (2008)
23
Jones, M. (2009) 27
Yee, N. (2006) 12

14. het vrijwillige karakter van games dat ze zo leuk Alle online communicatie is direct en expliciet. Dat
maakt; niet de activiteit op zich. betekent dat zogenaamde flame wars onontkoombaar
zijn.32 Uitschelden, ruzies en vetes worden online
• Flow: De beloning voor het doen van een uitgevochten. De nare bijkomstigheid is dat het vaak
bepaalde actie kan leiden tot flow.28 Het weten anoniem is, en dat maakt dat er extremer gereageerd
waar je staat en of je het goed doet, is één wordt.
van de belangrijkste dingen die flow opwekt.
Je ziet dit zowel bij programmeurs die werken Er is toch beloning. Waarom reageren deze mensen
aan een open source project als bij spelers van daar niet op? Dat komt omdat greavers en trolls een
het spel World of Warcraft.29 30 59% van de type mensen is, die reageren op een andere vorm
programmeurs die werken aan open source van feedback. De irritatie van anderen is waar zij hun
software geeft aan altijd of vaak meer uren in feedback vandaan halen. Hoe geïrriteerder de andere
een project te stoppen dan gedacht. En 72% gebruikers zijn, hoe meer feedback ze ervaren. Hoe
verliest vaak of altijd het gevoel van tijd. 61% van kun je dit probleem oplossen? Ik denk dat twee dingen
de programmeurs geeft aan dat dit werken aan essentieel zijn:
de open source code even creatief of creatiever
is dan alles wat ze tot dan toe hebben gedaan. • Lidmaatschap: Onderscheidt leden van niet-
leden. Wie zijn de participanten en wie is
• Finding: Dit is een effect van beloning dat verantwoordelijk voor welke uitspraak. Je
alleen duidelijk wordt wanneer de beloning kunt dan bepaalde participanten negeren of
gecommuniceerd wordt. Op het moment dat uitsluiten. Deze bestraffing werkt vaak heel
een beloning wordt gecommuniceerd kunnen effectief.
onervaren gebruikers ervaren gebruikers vinden.
Je geeft via je beloning de gebruikers een • Graffiti verwijderen: Als graffiti net zo makkelijk
heuristic zonder dat ze hier zelf lang over hoeven zou zijn weg te halen als het zou zijn aan
na te denken. te brengen, zou er dan nog graffiti zijn in
steden? In Wikipedia zit de mogelijkheid om
Dit zijn algemene effecten: Flow, Finding en Fun. met één klik de oude versie van een artikel
Specifieke systemen kunnen specifieke effecten terug te halen. Binnen Twitter kun je mensen
oproepen, die per geval ontdekt moeten worden. unfollowen of blocken. Binnen chatroullette
kun je mensen nexten. Op veel fora zijn er
moderators die bekijken of er een discussie
9. Wat doen we on-topic is en deze niet uit de hand loopt.
Wanneer er wordt ingegrepen, voorkom je
met de mensen die dat het zogenaamde ‘broken window’ effect
optreedt.33 Als er ergens een raam kapot gaat
niet op beloning en het wordt niet gerepareerd, dan denken
mensen dat er niemand is die om dat gebied
reageren? geeft. Ze zijn daarom geneigd om asociaal gedrag
te vertonen zoals het weggooien van afval of
Op het Internet noemen we ze trolls. Binnen games het aanbrengen van graffiti. Veel mensen zijn
heten ze greavers. In het dagelijks leven noemen we verbaasd over het feit hoe snel fouten binnen
ze asociaal. De mensen die niet lijken te begrijpen wat Wikipedia gerepareerd worden. Het is juist
de bedoeling is. In een sociale context waar we elkaar doordat de fouten zo snel worden gerepareerd
kennen, zijn we heel goed in staat om via verbale en non dat Wikipedia blijft bestaan. De feedback en
verbale communicatie aan te geven dat iemand zich niet uiteindelijk de lol die greavers en trolls hebben
gedraagt zoals het binnen die context geaccepteerd is.31 van hun werk is zo kort, dat het te weinig waarde
oplevert om te investeren in het aanbrengen van
Online communicatie heeft een aantal nadelen die graffiti.
fysieke communicatie niet kent. De eerste is non- verbale
communicatie. Je expressie verandert als iets je irriteert. Om greaving, trolling en asociaal gedrag te voorkomen
Je voelt vaak de spanning langzaam oplopen. In online moet je kijken naar systemen die lidmaatschap
communicatie, waarbij je elkaar niet ziet, valt dat weg. bevorderen en graffiti verwijderen.
28
Csiskzentimihalyi, M.(1997)
29
Lakhani, K. R. (2003)
30 32
McGonigal, J.(2008) Shirky, C.(2003)
31
Shirky, C.(2003) 33
Wilson, J. Q.(1975) 13

15. 10. Wat zijn de risico’s • Wat zijn de taken die mensen moeten uitvoeren
binnen je community?
van beloning en hoe
• Hoe zorg je voor de verspreiding en groei van je
community?
kun je die risico’s De bovenstaande vragen zullen worden uitgewerkt in de
komende hoofdstukken.
verkleinen?
Beloning is niet zonder risico’s. Vooral de puur 11.1 Wat is het doel?
economische beloning kan mensen aanzetten tot In het theoretische deel is al ingegaan op het belang van
ongewenst gedrag. Daarnaast kan de ene motivator de het stellen van een doel.35 Daarnaast moet een doel aan
andere vervangen. Een goed voorbeeld hiervan kwam een aantal eisen voldoen. 36
voort uit een experiment op een crèche in Israël. 34 • Speel in op de motivatie: Binnen een
community moeten mensen worden aangezet
Op de crèche werden een aantal kinderen te laat tot actie. Het is dus essentieel dat het doel dat je
opgehaald door hun ouders. De economen die dit gedrag stelt mensen aanzet tot actie. Mensen gaan iets
zagen dachten het volgende: als we een economische doen door motivatie. Daarom is het essentieel
prikkel toevoegen, dan zullen de kinderen op tijd worden om te kijken naar motivatie factoren. 37
opgehaald. Wat ze deden was het volgende. Ze voerden
een boete van $ 3,- voor elke dag dat het kind te laat • Concreet: Een concreet doel is makkelijk te
werd opgehaald. Het probleem was hier echter niet communiceren naar anderen.38 Een doel van
mee opgelost, maar werd juist erger. Er werden meer een community moet wel gehaald worden en
kinderen te laat opgehaald. Door het betalen van een daarom is het essentieel dat een gebruiker het
relatief kleine boete kochten de ouders hun schuldgevoel doel kan communiceren naar anderen. Hoe is hij
af. anders in staat anderen enthousiast te maken
voor de community? Een aantal voorbeelden
Een manier om dit risico te verkleinen, is het hebben zijn: een gezamenlijk encyclopedie maken, Een
van een doel. Het stellen van een doel gebonden aan open source operating system bouwen of een
een aantal regels en richtlijnen. De onduidelijkheid die land opruimen in één dag. Je kunt dit doel direct
ontstaat uit het niet weten wat het doel is, kan een communiceren naar anderen. Dat is essentieel
demotiverende werking hebben op de gebruikers. Een voor de verspreiding en het sociale aspect van de
gebruiker kan slechts met passie aan een taak werken als community.
hij weet tot welk doel het dient en het doel de gebruiker
• Bereikbaar: Is er een kans dat het lukt? Laat
ook als zodanig inspireert.
de deelnemers het gevoel krijgen dat het kan.
Wanneer de leden van de community het idee
11.Wat je moet hebben dat het onmogelijk is, dan geven ze op.
• Belonend: Als het doel bereikt is of als de
weten voordat je gebruiker heeft geparticipeerd, dan voelt dat
goed. Kan hij het doorvertellen aan anderen?
een beloningsysteem Geeft het hem of haar aanzien of bevestigt het
zijn of haar sociale positie?
gaat ontwerpen? • Groter dan het individu: Onderdeel zijn van
Voordat er kan worden begonnen met het ontwerpen iets groots, is één van de factoren die zorgt
van een beloningsysteem voor een community moeten voor intrinsieke motivatie.39 Mensen zijn bereid
een aantal vragen worden beantwoord. Het maken van meer te doen als ze voelen dat wat ze doen een
een beloningsysteem staat namelijk niet op zich zelf. Er hoger doel heeft. Er werd aan afgestudeerde
moet een community om heen worden gebouwd. De Amerikaanse studenten na hun afstuderen
vijf onderstaande vragen geven een indicatie aan welke gevraagd wat hun doel was na hun opleiding.
dingen gedacht moet worden. Degenen die een materieel doel dat ze bereikt
hadden, bleken jaren later ongelukkiger dan hun
• Wat is het doel?
35
• Waar baseer je vertrouwen op? hoofdstuk 9
36
• Wie worden je echte fans? Gee.P.(2010)
37
hoofdstuk 5
38
34
Dubner, J.(2005) Heath, C.(2007)
39
Pink, D.(2009) 14

16. medestudenten met een ideëel doel, ongeacht 11.4 Wat zijn de taken binnen een
het feit of hun doel behaald was of niet,.
community?
11.2 Waar baseer je vertrouwen op? Ondanks het feit dat dit onderwerp buiten de scope van
Dit is een belangrijke vraag voordat je gaat beginnen aan dit onderzoek ligt, is het essentieel voor het ontwerpen
een community project. Een community is gebaseerd van een goede community. Je wilt niet dezelfde fout
op vrijwillige participatie en daarmee op vertrouwen. maken als Cambrian House.47 Dit crowdsourcing platform
Dit vertrouwen is zogenaamd sociaal kapitaal en is had 7,75 miljoen dollar opgehaald aan investeringen.
onderdeel van het gehele netwerk.40 Je zou zelfs kunnen Een groot aantal mensen was bereid af en toe te kijken
stellen dat vertrouwen de enige vorm van kapitaal is. De naar ideeën en te reageren. Er was alleen niemand
waarde van ons geld is gebaseerd op vertrouwen en niet in staat een team te vormen om samen een idee uit
op de daadwerkelijke waarde van het stukje katoen of te werken. Wat miste Cambrian House? Net als veel
plastic waarmee betaald wordt. Sociaal kapitaal wordt andere communities ligt het pijnpunt op het gebied van
vaak verwart met reputatie. 41 Een individu bezit geen participeren. Er moet een proces of een idee zijn over de
sociaal kapitaal; het is het vertrouwen binnen het gehele taken die een community kan gaan uitvoeren. Het kost
community. Onderdelen van dit vertrouwen zijn 42 ontzettend veel werk om een systeem te ontwikkelen dat
het doel van de community bereikt. Natuurlijk kunnen
• Tolerantie: De vrijheid om dingen te zeggen en door participatie van gebruikers nieuwe ideeën ontstaan,
de verwachting dat hier positief op gereageerd maar je kunt jezelf afvragen of dit niet iets is wat kan
zal worden. worden meegenomen in een ontwerp.
• Wederkerigheid: Dit betekent dat je bereid
bent op dit moment iets te doen wat je een 11.5 Hoe zorg je voor de verspreiding
investering kost in tijd, geld en moeite voor de en groei van je community?
community. Dit doe je met de verwachting dat Ook het zoeken naar algemene stelregels voor deze
dit later ook voor jou zal worden gedaan. Denk vraag ligt buiten de scope van deze scriptie. Toch is het
bijvoorbeeld aan Wikipedia. Je investeert tijd in een essentieel onderdeel. Zeker als je ziet dat op de
een artikel. Maar al die artikelen samen bevatten hosting site voor open source projecten, Source Forge,
veel meer kennis, waar je als individu weer 75% van de projecten niet één keer gedownload is, blijkt
gebruik van kan maken, dan de investering die je verspreiding en groei essentieel. 48 Het is mooi als je de
hebt gedaan in dat ene artikel. eerste groep fans enthousiast hebt, maar zij zijn slechts
het topje van de ijsberg die een community is.
Vertrouwen is essentieel, maar ook heel ongrijpbaar. Er
zijn geen vaste regels. Toch zul je moeten nadenken over
hoe je binnen de community aan wederkerigheid en
tolerantie werkt. 12. Wat wordt je
11.3 Wie worden je echte fans? beloningsysteem?
Het is naïef om te denken dat als je een community Het beloningsysteem staat centraal binnen je community.
begint, iedereen er meteen op af komt en met elkaar Het zorgt er voor dat je participanten gemotiveerd
aan de slag gaat. Het begin is essentieel voor de verdere blijven en dat je doel wordt bereikt. Het vinden en
groei van een community. Een cluster van mensen moet ontwerpen van een beloningsysteem is afhankelijk van
ontstaat waarin je community “volwassen” kan worden.43 drie dingen.
Het slagen van je community project hangt samen met
het feit of je dat eerste hechte team bij elkaar kunt • Doel: Wat moet het beloningsysteem voor
brengen.44 45 Je moet op zoek gaan naar echte fans van je elkaar krijgen van de gebruikers?
doel of product.46 • Motivatie: Wat is de motivatie van de gebruikers
binnen je community? Zijn ze gericht op status
en competitie of juist op het elkaar helpen en op
sociale omgang met elkaar?
• Mechanisme: Welk mechanisme ga je inzetten
om je gebruikers te belonen en temotiveren?
40
Paxton, P. (2001) Deze drie dingen maken of een beloningsysteem slaagt
41
Miemis, V. (2010) of faalt in zijn opzet. Motivatie en doel zijn in de vorige
42
Smith, M. (2001) hoofdstukken aan bod gekomen. In dit hoofdstuk zal de
43
Watts, D. (2003)
44
Nölvak, R. (2010)
45 47
Stolze, J. (18-02-2010) Schonfeld, E. (2008)
46
Kelly, K. (2008) 48
SourceForge Most Active 15

17. nadruk liggen op het mechanisme. De verschillen tussen
de mechanismen zullen binnen 4 categorieën worden
beoordeeld:
Categorie 1. Creatieve uitkomst tegenover
geregisseerde uitkomst
Met een geregisseerde uitkomst wordt bedoelt dat
wanneer je hetzelfde doet ook dezelfde beloning krijgt.
Als je honderd blogposts maakt, krijg je een beloning.
Een creatieve uitkomst houdt in dat je beoordeeld wordt
op een goede of slechte blogpost. Een geregisseerd
systeem kan door het repeterende karakter volledig
geautomatiseerd worden.
Categorie 1
Creatieve uitkomst Geregisseerde uitkomst
Punten systeem
Achievement systeem
Moderatie door alle gebruikers
Moderatie door expert gebruikers
Lead by example
Jury
Review of Recommandation systeem
Categorie 2. Schaalbaar tegenover niet schaalbaar
Schaalbaarheid gaat over het feit of een beloningsysteem
meegroeit met de community. Sommige
beloningsystemen vragen geen onderhoud of ze nu op
honderd mensen van toepassing zijn of op 1 miljoen. We
noemen deze beloningsystemen schaalbaar. Wanneer
het beloningsysteem wel onderhoud nodig heeft naar
mate de community groeit, noemen we dit mechanisme
niet schaalbaar.
Categorie 2
Schaalbaar Niet schaalbaar
Punten systeem
Achievement systeem
Moderatie door alle gebruikers
Moderatie door expert gebruikers
Lead by example
Jury
Review of Recommandation systeem
16

18. Categorie 3. Centrale controle tegenover decentrale
controle
Dit is de vraag wie er beloont. Komt de beloning voort
uit één centrale plaats of is deze decentraal en kan
de community elkaar belonen. Het is daarom ook een
vraagstuk over de controle. Op het moment dat je
kiest voor een decentraal systeem is het lastiger om de
community te sturen. Jij bent niet de gene die aan het
roer staat, maar de community zelf. Bij centrale controle
is het makkelijker om invloed uit te oefenen op de
community en de richting waarin deze zich ontwikkelt.
Categorie 3
Centrale controle Decentrale controle
Punten systeem
Achievement systeem
Moderatie door alle gebruikers
Moderatie door expert gebruikers
Lead by example
Jury
Review of Recommandation systeem
Categorie 4. Controle binnen de community tegenover
externe controle
Komt de controle van binnen de community of van
buitenaf. Dit is de essentie van de tegenstelling tussen
controle door een externe partij en controle binnen
de community. Het voordeel van controle binnen de
community is dat de community zich eigenaar voelt van
het beloningsysteem, maar je hebt minder controle als
externe partij.
Categorie 4
Contole binnen community Controle externe partij
Punten systeem
Achievement systeem
Moderatie door alle gebruikers
Moderatie door expert gebruikers
Lead by example
Jury
Review of Recommandation systeem
17

19. 12.1 Puntensysteem Al deze problemen maken een puntensysteem complex
Een puntensysteem is een beloningsysteem dat en onvoorspelbaar, maar het kan zeer effectief zijn als de
automatisch punten geeft voor het behalen of bereiken balans goed is.
van een bepaald doel of het afmaken van een taak. Het
meest effectief is dit wanneer een puntensysteem wordt 12.2 Moderatie door expert
gecombineerd met een ranking. Een ranking is een lijst gebruikers
met de hoogste scores. Een sociaal element kan worden Bij moderatie door expert gebruikers heb je in principe
toegevoegd door alleen een ranking te maken van zijn twee beloningsystemen. Het eerste is de waardering
of haar vrienden. Wel zorgt dit voor competitie tussen van experts. Experts zeggen: die vorm van participatie
mensen binnen de community. Iedereen wil de besten is zo goed, dat je wordt beloont. Daarnaast geef je een
zijn en dat kan nadelig zijn voor het groepsgevoel binnen speciale status aan expert gebruikers, waardoor degene
een community. die de community door en door kennen gemotiveerd
blijven. De moderatie taak wordt hierdoor wel op de
Categorie 1: Geregisseerde uitkomst schouders gelegd van een klein groepje mensen, maar
Een puntensysteem levert een geregisseerde uitkomt. de participatie binnen een community is onderhevig aan
De punten worden automatisch toegekend als je een een powerlaw curve. 52 Dit betekent dat er gebruikers zijn
bepaalde taak hebt afgerond. die ettelijke honderden of zelfs duizenden keren meer
gebruik maken van je community dan andere gebruikers.
Categorie 2: Schaalbaar
Een puntensysteem is schaalbaar. Het maakt voor het Categorie 1: Creatieve uitkomst
systeem niet uit of er honderd of duizend mensen Je krijgt een creatieve uitkomst, omdat niet van te voren
punten verwachten. duidelijk is wat de expert gebruikers belonen.
Categorie 3: Centrale Controle Categorie 2: Niet schaalbaar
De punten worden door het systeem zelf gegeven. Dit Het is niet zo dat dit beloningsmechanisme automatisch
betekent dat het centraal wordt gecontroleerd. meegroeit met de community. Er zal actief moeten
worden gezocht naar nieuwe experts om te modereren.
Categorie 4: Controle door externe partij
Als ontwerper van het puntensysteem ben je de Categorie 3: Centrale controle
controlerende partij. De controle over de beloning ligt De controle ligt centraal bij de groep experts. Zij bepalen
dus buiten de community de richting waarin de community zich ontwikkelt.
Aandachtspunten tijdens het ontwerp: Categorie 4: Controle ligt binnen de community
Balans: Het ontwerpen van een gebalanceerd De controle ligt binnen de community. De expert
puntensysteem verdient de aandacht. Beslissingen die gebruikers zijn gevorderde gebruikers van de community.
je neemt kunnen onverwachte gevolgen hebben. Dit
komt omdat de punten vergelijkbaar zijn. Je weet dat Aandacht punten bij het ontwerpen:
5 punten meer zijn dan 2 punten. Uit onderzoek naar Het risico bij deze vorm van beloning ligt op het gebied
tevredenheid over salaris blijkt heel duidelijk dat mensen van onderscheid maken. Wie is een expert en waarom
die meer betaald krijgen dan ze verwacht hadden, is hij een expert? Daarnaast is er ook nog de vraag
maar minder betaald krijgen dan hun directe collega’s, of de experts de mening vertegenwoordigen van de
ontevreden zijn over hun salaris.49 Zo’n zelfde principe gemiddelde gebruiker. Is wat een expert gebruiker
kan op een puntensysteem van toepassing zijn.50 belangrijk vindt ook datgene wat alle gebruikers
belangrijk vinden?
Als je een simpele taak te weinig beloont, zal die
taak relatief minder worden uitgevoerd.51 Als je dit Het stellen van duidelijke regels is daarom ontzettend
herstelt door deze taak meer te belonen, dan wordt belangrijk. Je ziet dit bijvoorbeeld bij communities
een andere taak weer te weinig uitgevoerd. Daarnaast zoals Elfwood. Daar werkt dit heel goed.53 Elfwood is
zit er een vertraging tussen je ingreep en het moment een online community voor fantasy art. Elk kunstwerk
dat het effect duidelijk wordt. Gebruikers hebben moet, voordat het wordt getoond op de site, langs
niet direct door dat er iets is veranderd. Afhankelijk een commissie van expert gebruikers. Alle regels zijn
van hoe goed de veranderingen worden begrepen en beschreven en als een kunstwerk wordt geweigerd
gecommuniceerd, zal je effecten zien. binnen de community, wordt aangegeven welke regel is
gebroken.
49
Pink, D. (2008)
50 52
Schell, J(2008) Barabási, A.(2003)
51
Schelling T. (1978) 53
Abrahamsson, T. 18

20. Een andere oplossing komt van het spel Eve Online.54 De moderatie methode is afhankelijk van je community.
Zijn makers hebben ook een expert panel opgezet. Deze Wikipedia is altijd 47 minuten weg van totale
zogenaamde Council of Stelar Management wordt om destructie.58 De enige reden dat het blijft bestaan is,
de 4 jaar door de community zelf gekozen. Deze vorm omdat er altijd 24 uur per dag 7 dagen per week mensen
van democratie zorgt er voor dat de Council ook echt de hun best doen de content te beschermen. Het kan dus
mening van de community vertegenwoordigt. enorm veel van een community vragen.
12.3 Moderatie door alle gebruikers 12.4 Lead by example
Wanneer je de beloning overlaat aan alle gebruikers, Dit is een bijzondere vorm van beloning, namelijk zelf
geef je de controle voor een groot deel uit handen. leiding geven en gebruikers te stimuleren. Dit is een zeer
De gebruikers kunnen zelf bepalen wat ze goede effectieve manier om invloed te blijven houden binnen
content vinden en wat niet. Dit lijkt heel risicovol, maar een community. Het is een veel toegepaste methode
voorbeelden als Wikipedia en Threadless laten zien dat bij open source software projecten.59 Elk project heeft
het wel degelijk het gewenste resultaat kan opleveren.55 zijn zogenaamde “benevalant dictator”. Een persoon
Hoe mensen gaan modereren, is heel erg afhankelijk die regeert als dictator over zijn project, maar die
van het doel dat je wilt bereiken. Threadless doet dit wordt geaccepteerd zolang hij bruikbaar is binnen de
bijvoorbeeld door middel van stemmen. Wikipedia community. Dit dictatorschap is alleen weggelegd voor
laat iedereen de mogelijkheid om artikelen wijzigen. individuen. Dit komt omdat er veel vertrouwen nodig
Verschillende systemen vragen verschillende soorten is vanuit een community om dit toe te laten. Wanneer
participatie en aandacht van gebruikers. dit vanuit een organisatie gedaan wordt, is er altijd het
gevoel dat er een dubbele agenda is.
Categorie 1: Creatieve uitkomst
De uitkomst van dit mechanisme is creatief, omdat door Categorie 1: Creatieve uitkomst
een vorm van democratie de content en de gebruikers Je hebt als leider de touwtjes in handen. Dit betekent dat
worden beloond. je zelf de regie in handen hebt en de uitkomst daarmee
geregisseerd wordt.
Categorie 2: Schaalbaar
Dit is een schaalbaar mechanisme. Elk lid van de Categorie 2: Niet schaalbaar
community dat participeert, kan ook modereren. En uit Dit systeem is totaal niet schaalbaar. Er is er maar één
onderzoek naar sociaal web gebruik blijkt dat 19% van en dat ben jij; en er zitten niet meer dan 24 uur in een
de Internet gebruikers commentaar geeft en slecht 13% dag. Deze methode kan dus alleen worden toegepast als
daadwerkelijk zelf content creëert.56 sommige taken gedelegeerd worden of als je een hele
kleine community hebt.
Categorie 3: Decentrale controle
Hierboven werd al kort beschreven dat er weinig tot Categorie 3: Centrale controle
geen centrale controle is. De community bepaalt de De controle ligt bij jou als leider en daarmee centraal.
richting waarin hij zich ontwikkelt.
Categorie 4: Controle binnen de community
Categorie 4: Controle ligt binnen de community De controle ligt binnen de community. Je zult actief
Alle gebruikers bepalen samen wat beloont wordt en wat moeten participeren binnen de community wil je de rol
niet. De controle ligt daarom binnen de community. van leider behouden. Daarnaast is het zo dat de mate
waarin geluisterd wordt naar jou, in handen ligt van de
Aandachtpunten bij het ontwerpen community.
Het risico van het overlaten van beloning aan een
community is dat je weinig tot geen invloed hebt op de Aandacht bij het ontwerpen:
uitkomst als ontwerper nadat het systeem eenmaal is De risico’s zijn hierboven al kort genoemd. Het verlies
geïmplementeerd. Je moet als ontwerper goed nadenken van vertrouwen van de community in jou als leider. Je
wat gemodereerd mag worden door de community. kunt dit voorkomen door transparant te communiceren,
Daarnaast komt de mening van de gemiddelde gebruiker te delen en te geven. Zodra er maar de schijn is dat je
naar boven drijven door deze vorm van beloning.57 De niet werkt in het belang van de community, heb je een
gemiddelde gebruiker is namelijk de grootste groep probleem.
gebruikers en zij belonen wat zij waardevol vinden.
54
Óskarsson, P.(2009)
55
Hunt, T. (2009)
56 58
Sollis, B. (2010) Shirky, C.(2007)
57
Johnson, S. (2001) 59
Reymond, E.(2000) 19

21. 12.5 Achievement systemen jury moet. Een panel van juryleden bepaalt of een
Een achievement systeem is een beloningsysteem communitylid moet worden beloond of niet. Dit systeem
gebaseerd op het behalen van een vooraf bepaalde is vooral effectief wanneer het gaat om prijzen of
taak. Een achievement is een prijs die kan worden wedstrijden. Wel kun je jezelf afvragen of daadwerkelijk
gewonnen. Een community die gebruik maakt van dit een verbondenheid met de community ontstaat. Er
beloningprincipe is Foursquare. Voor verschillende acties bestaat namelijk de kans dat mensen alleen de jury
die je doet, krijg je een verschillende beloning door gaan pleasen en er eigenlijk geen echte verbondenheid
middel van een achievement. Een achievement systeem ontstaat tussen leden.
valt of staat bij copywriting.60 Het verzinnen van leuke en
creatieve achievements die door naamgeving interessant Categorie 1: Creatieve uitkomst
worden om te behalen. Daarnaast zit er een verslavend Er is niet van te voren duidelijk wat een jury wil. De
aspect aan achievements.61 Je wil ze allemaal behaald uitkomst is onvoorspelbaar en daarmee creatief.
hebben.
Categorie 2: Niet schaalbaar
Categorie 1: Geregisseerde uitkomst Een jury systeem is niet schaalbaar. Een jury kan maar
De achievements zijn voorgeprogrammeerde acties een bepaald aantal stukken beoordelen. Wanneer
die een gebruiken kan doen. De uitkomst is hierdoor het aantal gebruikers groeit, moet er actie worden
geregisseerd. ondernomen en zal het systeem moeten worden
aangepast.
Categorie 2: Schaalbaar
Dit achievement systeem is schaalbaar. Het maakt voor Categorie 3: Centrale controle
het systeem niets uit of er honderd of een miljoen De controle van het jury beloningsysteem is centraal; dit
gebruikers mee aan de slag gaan. ligt namelijk bij de jury.
Categorie 3: Centrale controle Categorie 4: Controle bij externe partij
De controle voor dit systeem is centraal, omdat alle De jury is geen gebruiker van de community; de controle
achievements centraal door een copywriter of ontwerper over het beloningsysteem ligt buiten de community.
worden bedacht.
Aandachtpunten tijdens het ontwerpen
Categorie 4: Controle bij externe partij Jury pleasen: Het grootste risico van een community die
De achievements worden bedacht en gemaakt door een alleen draait op een jury beloningsysteem is dat er geen
externe partij. Dit zorgt ervoor dat de controle buiten de echte community ontstaat. Je voelt je niet verbonden
community zelf ligt. met de ander en bent eigenlijk bezig met het tevreden
stellen van de jury. Toch kan het in sommige gevallen
Aandachtpunten tijdens het ontwerpen: heel effectief zijn, maar dan moet de prijs groot genoeg
Uitdaging : Zorg voor uitdagende achievements die men zijn. ‘Battle of Concept’ maakt goed gebruik van dit
kan behalen en waar je ook wat moeite voor moet doen. systeem.
Fun to reach: copywriting, zoals eerder vermeld, Validatie: Wie zijn de juryleden en wat geeft ze het recht
is essentieel. Als de tekst en het ontwerp van de om mij te beoordelen? Net als bij expert gebruikers moet
achievements leuk is, dan wil je ze behalen. de macht die de jury gegeven is, worden gevalideerd.
Wat geeft ze het recht om een beloning uit te delen.
First timers: Maak ook een aantal achievements die door
iedereen kunnen worden behaald. Het eerst opstarten 12.7 Recommandation of review
van een onderdeel enz. Dit kan eerste gebruikers over de systeem
streep trekken. Een recommandation systeem is een beloningsysteem
gebaseerd op het feit dat mensen elkaar aanraden en
Zeldzaam: Maak een aantal achievements die zeer feedback geven. Als je een positieve ervaring met een
zeldzaam zijn en misschien maar door één gebruiker bepaalde gebruiker hebt gehad, beloon je die door
kunnen worden behaald. Hierdoor behoudt je uitdaging middel van een recommandation of review.
en competitie onder expert gebruikers.
Categorie 1: Creatieve uitkomst
12.6 Jury De uitkomst is creatief. Je weet van te voren niet wie
Een jury systeem houdt in dat de content die binnen wordt aanbevolen door de gebruikers.
de community wordt geproduceerd, eerst langs een
60
Yahoo Developers Network, (2009)
61
BIGVIP(2007) 20

22. Categorie 2: Schaalbaar
Elke gebruiker kan een review of een recommandation 14. Praktijk deel; Case
MyArtSource
schrijven. Dit betekent dat het systeem schaalbaar is.
Categorie 3: Decentrale controle MyArtSource moet een kunstplatform worden waar
De controle bij dit systeem ligt decentraal, omdat alle vraag en aanbod elkaar ontmoeten. De volgende quote
gebruikers een beoordeling of een recommandation uit de concept documentatie maakt de ambitie duidelijk:
kunnen schrijven.
“Internationaal kunstplatform waarbij
Categorie 4: Controle binnen de community MyArtSource faciliteerd in interactie tussen vraag
De controle ligt bij dit systeem bij de community, omdat en aanbod, de plek waar vraag en aanbod samen
de communityleden de recommandation of review doen. komen (vraag creëren bij consumenten en leads
en traffic voor de aanbieders. “63
Aandachtpunten tijdens het ontwerpen
Het risico van dit beloningsysteem is dat vrienden Het community en participatie gedeelte ligt bij de kunst
en mensen die elkaar kennen, elkaar positieve Wiki. De kunst Wiki is een plaats waar de kunst die in
beoordelingen gaan geven. Niet op basis van hun Nederland te koop is, wordt verzameld. Deze Wiki voedt
prestaties, maar op basis van onderlinge vriendschap. Je op zijn beurt weer de zoekmachine voor kunst. In deze
kunt dit voorkomen door duidelijk aan te geven van wie zoekmachine kunnen mensen die voor het eerst kunst
de recommandation of review is gekomen en of er een willen kopen zoeken in de kunstcollectie van galeries en
uitwisseling is geweest. kunstenaars.
13. Belonings decision
Wat is het doel?
Het doel is door middel van community participatie de
kunst Wiki te vullen met informatie, zodat kunstkopers,
making tool die voor de eerste maal kunst gaan kopen, zich kunnen
oriënteren op het aanbod. De informatie binnen de Wiki
De beloning desision making tool is een manier om een
moet daarom aan een aantal eisen voldoen.
advies te krijgen over welk beloningsmechanisme het
meest geschikt is voor een bepaalde community.62 Het is
• Identificatie: Je wilt weten wie bepaalde
een interactieve versie van het bovenstaande hoofdstuk.
informatie heeft geleverd over een bepaald
Door de sliders heen en weer te bewegen maak je een
kunstwerk. Dit mede omdat naar schatting zo’n
keuze over een beloningsysteem. De keuze kan verder
20% van alle kunst vervalst is.64
worden uitgelegd door op het info icoon te drukken in de
rechter bovenhoek. Het advies op basis van de instelling
• Accurate informatie: De informatie die wordt
van de sliders is te zien in het bruine paneel. Verdere
gegeven over de schilderijen moet accuraat zijn.
uitleg over systemen wordt weergegeven door op de info
iconen te klikken.
Waar baseer je vertrouwen op?
Dit kan mogelijk een probleem zijn waarover moet
worden nagedacht. Er is namelijk geen natuurlijk
vertrouwen tussen galeriehouders en - vooral
beginnende - kunstenaars. Het gaat hier vooral om het
principe van wederkerigheid. Een galerie legt vaak grote
marges op de kunstwerken van wel 50 tot 200%. Dit kan
een probleem gaan vormen op het moment dat je via
deze community kunstenaars en kunstkopers verbindt.
De meerwaarde van de galerie neemt hierdoor af.
Wie zijn je echte fans?
Figuur 5. De beloning desion making tool te vinden op http:// De mensen die de community gaan dragen en opstarten
student.cmd.hro.nl/0782426/
zijn de galeriehouders. Dit is een logische keuze, omdat
dit een initiatief is van de verenging van galeriehouders.
Daarnaast hebben zij ook een groot voordeel als
ze participeren, doordat ze in staat zijn een nieuwe
klantengroep aan te spreken via MyArtSource. De
63
Baarle, van. A.(2010)
62
http://student.cmd.hro.nl/0782426/ 64
Hansen, H. (2005) 21

23. bovenstaande redenen maakt de groep galeriehouders
uitermate geschikt als eerste fans. In het geval van MyArtSource, is gekozen voor een
gelaagd systeem. Het punten systeem stimuleert
Wat zijn de taken binnen de community? gebruikers tot het toevoegen van kunst. Je vervangt
De drie taken die moeten worden uitgevoerd binnen de verplichte velden door beter beloonde velden. Dit zorgt
kunstWiki zijn: er voor dat je het negatieve gevoel dat een fout bij het
• Het invoeren van kunstwerken in een kunstWiki invullen oplevert, vervangt door een positief gevoel
• Het beoordelen van de ingevoerde informatie met de beloning. Daarnaast geeft het heel duidelijk aan
• Het beantwoorden van vragen van wanneer een gebruiker klaar is met een kunstwerk. Hij
geïnteresseerden over een bepaald kunstwerk heeft het kunstwerk voor 100% ingevuld en is dus klaar.
Hoe zorg je voor de verspreiding en groei van je Het toevoegen van een kunstwerk aan de persoonlijke
community? collectie van een gebruiker is een extra beloning voor
De galeries, kunstenaars, musea en kunstuitleen duidelijke informatie, goede fotografie en het actief
instellingen zijn de plaatsen waar de doelgroep is en kan beantwoorden van vragen. Als de gebruiker het
worden aangesproken. Daarnaast kan door het stellen bovenstaande op een uitmuntende manier doet, wordt
van vragen een eerste vorm van participatie bereikt hij beloond door de redactie met een artikel.
worden. Dit is de meest belangrijke stap, omdat de
stap van niet participeren naar participeren veel groter
is dan de stap van een beetje participeren naar meer
participeren. 65
Wat wordt het beloningsysteen?
Voor het beloningsysteem van MyArtSource is gekozen
voor een combinatie van drie systemen. Een punten
systeem om galeriehouders te motiveren om te
participeren. Een moderatie door alle gebruikers om
contact te houden met de gebruikers. Een jury systeem
als beloning voor gebruikers die boven gemiddeld veel
participeren.
1. Punten systeem: Als je een kunstwerk toevoegt Figuur 6. Flow van de beloning binnen MyArtSource
aan de Wiki wordt dit toegevoegd aan het
participatie CV. Ook wordt aangegeven hoe Om duidelijk te maken wat een gebruiker te zien
volledig je de informatie hebt ingevoerd en wat krijgt, zijn een aantal wireframes gemaakt. Dit zijn
kan worden gedaan om een volledige “score” te geen ontwerpen en moeten ook niet als zodanig
behalen. geïnterpreteerd worden. Ze hebben als doel het
abstracte beeld van het beloningsysteem in een visuele
2. Moderatie door alle gebruikers: Het tweede vorm te gieten.
dat wordt beloond is het beantwoorden van
vragen oven een kunstwerk. Mensen kunnen
een vraag stellen over een kunstwerk aan de
kunstenaar of galerie die het werk in bezit heeft.
Dit is belangrijk, omdat uit doelgroep onderzoek
is gebleken dat mensen die voor het eerst kunst
gaan kopen graag meer willen weten over het
kunstwerk en de kunstenaar. Een gebruiker kan
daarnaast een kunstwerk opslaan in zijn of haar
kunstcollectie. Dit wordt gezien als stem voor de
informatie die is gegeven over het kunstwerk.
3. Jury systeem: Wanneer uit de score van het
punten systeem en de moderatie van gebruikers
blijkt dat een gebruiker veel participeert, dan kan Figuur 6. Wireframe van het toevoegen van een kunstwerk en
de redactie ervoor kiezen over hem of haar een het punten systeem
artikel te schrijven.
Als galeriehouder krijg je duidelijk te zien hoeveel
65
Shirkey, C. (2010) 22

24. procent van de informatie je hebt ingevuld en daarnaast
wordt aangegeven hoeveel procent het individuele veld 15. Conclusie
deel uitmaakt van het geheel. De beloning zit hem in Een beloningsysteen is slechts een klein onderdeel
het feit dat duidelijk wordt aangegeven met welke actie van het geheel dat een community is. Het is daarom
welk aantal procenten (punten) je hebt bereikt en wat essentieel om in de voorbereiding van een community
je nog moet doen. Dit is een vorm van beloning omdat een aantal vragen te stellen:
mensen het prettig vinden als dingen volledig zijn en zijn
afgesloten. • Wat is het doel?
• Waar baseer je vertrouwen op?
• Wie worden je echte fans?
• Wat zijn de taken die mensen moeten uitvoeren
binnen je community?
• Hoe zorg je voor de verspreiding en groei van je
community?
Een beloningsysteem is essentieel voor een community,
omdat het de participatie vergroot. Als mensen beloond
worden voor een taak, zijn ze bereid de taak vaker te
doen. Daarnaast is het prettig om beloond te worden
en kan er een gevoel van flow ontstaan. In het geval
van My Art Source is het belangrijk dat is gekozen voor
een gelaagd systeem. Het punten systeem stimuleert
gebruikers tot het toevoegen van kunst. Je vervangt
verplichte velden door beter beloonde velden. Je legt
Figuur7. Wireframe van het zichtbare gedeelte voor users en de focus op datgene dat gedaan kan worden en nog te
de moderatie door alle gebruikers doen staat. Het stelt je in staat de focus te leggen op het
positieve van de participatie .
Als een gebruiker een werk mooi vindt, kan hij het werk
toevoegen aan zijn persoonlijke collectie. Dit is een
indicatie dat een galeriehouder zijn werk goed gedaan
heeft. Daarnaast kan een gebruiker een vraag stellen
over een kunstwerk, wat op een hele simpele manier ook
beloont door het feit dat er interesse wordt getoond.
Figuur 8 Wireframe participatie CV
Het participatie CV geeft galeriehouders een duidelijk
overzicht van wat ze hebben gedaan binnen de
community. Daarnaast krijgen ze te zien wat ze nog meer
zouden kunnen doen. Deze vorm van inzicht in hun eigen
participatieproces is een vorm van beloning.
23

25. 16. Bronnenlijst Gurstein, M. , “What is community informatics(and why
it matters)?”
“750 Words” Polimetrica, ISBN:978-88-7699-097-4
Geraadpleegd op 28 april 2010 2007, Geraadpleegd op 17 maart 2010
http://750words.com/ http://eprints.rclis.org/12372/1/WHAT_IS_
COMMUNITY_INFORMATICS_reading.pdf
Abrahamsson, T., “Elfwood General Rules”
Geraadpleegd op 22 juni 2010 Hansen, H., “Valse kunst is booming business”
http://www.elfwood.com/erb/rules4.html 20 juni 2005, Geraadpleegd op 29 juni 2010
http://www.novatv.nl/page/detail/uitzendingen/3590/Va
Ariely, D. ,”Predicatbly Irrational” lse+kunst+is+booming+business#
HarperCollins, ISBN: 978-0-06-135323-9
2008, Geraadpleegd op 18 maart 2010 Hardin, G.,”The tragedy of the commons”
28 juni 1968, Geraadpleegd op 2 juni 2010
Ariely, D. ,”Dishonesty in Everyday Life and Its Policy http://www.sciencemag.org/cgi/reprint/162/3859/1243.
Implications” pdf
2006, Geraadpleegd op 2 juni 2010
Heath, C. , Heath, D., “Made to Stick”
Barabási, A., “Linked” Random House, ISBN: 1400064287
Dutton, ISBN: 0452284392 2007, Geraadpleegd op 1 maart 2010
April 2003, 10 mei 2010
Hunt, T., “The Wuffie Factor”,
Baarle, van, A. “Concept voor digitaal platform My Art Crown Business, ISBN: 0307409503
Source” 2009, Geraadpleegd op 10-12-2009
6 april 2010, Geraadpleegd op 29 juni 2010
Jones, M. ,”Data as Seductive Material’
BIGVIP, “Addicted to Achievements?” 27 maart 2010, Geraadpleegd op 1 maart 2010
1 februarie 2007, Geraadpleegd op 8 juli 2010 http://www.slideshare.net/blackbeltjones/data-as-
http://gamerscoreblog.com/team/ seductive-material-spring-summit-ume-march09
archive/2007/02/01/540575.aspx
Johnson, S. , “Emergence”
Burson-Marsteller ,”The Global Social Media Check-up”, Penguin Books, ISBN:978-0-140-28775-2
23 februari 2010, Geraadpleegd op 15 maart 2010 2001, Geraadpleegd op 1 april 2010
http://www.burson-marsteller.com/Innovation_and_
insights/blogs_and_podcasts/BM_Blog/Documents/ Kahneman, D.,” Maps of Bounded Rationality: A
Burson-Marsteller%202010%20Global%20Social%20 perspective on intuitive jugement and choise”
Media%20Check-up%20white%20paper.pdf 8 december 2002, Geraadpleegd op 15 maart 2010
http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/
Cialdini, R. B., “Infuence” laureates/2002/kahnemann-lecture.pdf
HarperCollins, ISBN: 978-0-06-189990-4
2008, Geraadpleegd op 19 maart 2010 Kahneman, D., “Explorations of the Mind: Intuition”
31 januari 2008, Geraadpleegd op 28 april 2010
Csiskzentimihalyi, M. , “Finding Flow”, http://www.youtube.com/watch?v=dddFfRaBPqg
Basic Books, ISBN:0-465-04513-8
1997, Geraadpleegd op 18 maart 2010 Kelly, K., “1000 true fans”
4 maart 2008, Geraadpleegd op 18 juni 2010
Dubner, J., “Freakonomics” http://www.kk.org/thetechnium/
Perfectbound, ISBN 0-06-083824-8 archives/2008/03/1000_true_fans.php
Maart 2005, Geraadpleegd 10 mei 2010
Lakhani, K. R. , Wolf, R. G., “Why Hackers Do What They
J. P. Gee,”Game Based Learning” Do: Understanding Motivation and Effort in Free/Open
2010, Geraadpleegd op 12 juni 2010 Source Software Projects”
http://www.gamebasedlearning2010.com/video/905- 2003, Geraadpleegd op 22 maart 2010
video/236-professor-james-paul-gee http://hlt.media.mit.edu/dfe_readings/hackers.pdf
24