pendidikan moral

1. STRATEGI DAN KAEDAH
DALAM PENGAJARAN
PEMBELAJARAN
PENDIDIKAN MORAL
DISEDIAKAN OLEH:
PISMP BI SEMESTER 4 AMBILAN
JANUARI 2011
KAVILTHRA RAJANDRAN
KING NING NING
TAN MEI LING

2. Definisi:
Suatu pendekatan kepada bagaimana proses
pengajaran dilakukan yang meliputi
pengolahan isi, penglibatan pelajar, strategi,
kaedah dan teknik yang digunakan.
Bagaimana pelajaran disampaikan secara
berkesan iaitu secara deduktif (peringkat
rendah) atau peringkat induktif (peringkat
tinggi).

3. Strategi ialah langkah yang diambil untuk
melaksanakan pengajaran misalnya strategi
yang baik dilaksanakan dalam set induksi
mampu menarik murid kepada tajuk yang
akan diajar.
Kaedah ialah cara yang digunakan untuk
menyampaikan pelajaran seperti, kuliah
perbincangan dan lain-lain.
Antara kaedah yang digunakan dalam P&P
Pendidikan Moral ialah:
Definisi:

4. Main Peranan/Simulasi
Melibatkan satu lakonan spontan tentang satu-
satu isu/masalah oleh murid-murid yang telah
dipilih oleh guru.
Satu situasi yang diwujudkan menyerupai keadaan
sebenar dengan tujuan menyelesaikan satu
masalah dalam keadaan terkawal.
Contoh situasi: Pegawai polis menyoal siasat
penjenayah.
Peranan pelajar: Melakonkan pegawai polis
yang menyoal siasat tertuduh yang disyaki
merompak bank.

5. Kaedah Bercerita
Bercerita menarik minat murid dan
merangsangkan minda.
Banyak pengajaran dan nilai moral dapat
dicungkil daripada cerita-cerita yang
mengandungi unsur moral.
Guna teknik persembahan, suara, gerak
laku dan kawalan mata.

6. Menggalakkan pelajar berkomunikasi
dengan berkesan dari segi sebutan, nada,
intonasi dan ekspresi/mimik muka.
Memperluaskan pengalaman dan
pengetahuan pelajar dalam pelbagai bidang
yang berkaitan dengan kehidupan seharian.
Menggalakan pelajar mendengar cerita
secara kritis supaya lebih berfikiran
matang dan berketrampilan.
Kaedah Bercerita

7.  mengunakan kemahiran mendengar, bertutur,
membaca dan menulis.
Kaedah ini dapat
a) Meransang interaksi verbal pelajar
b) Menambah kefasihan dan keyakinan
c) Menyediakan konteks pembelajaran
d) Bertindak sebagai alat yang dapat mengikis
rasa bosan
e) Sebagai alat pemulihan, pengukuhan dan
pengayaan.
Kaedah Bermain

8. Main merupakan expresi kendiri yang
kreatif dan murid akan mencari
pengetahuan dengan kaedah permainan.
Bermain melibatkan pergerakan dan
kemahiran fizikal, koordinasi –
merangsangkan daya kreativiti dan
motivasi untuk belajar
Kaedah Bermain

9. Kaedah Nyanyian
Melatih pelajar gunakan unsur bahasa, paralinguistik
(nada,intonasi) dan bukan lingustik (mimik muka,
gerak tangan, kepala) dgn berkesan.
Menghiburkan pelajar dan dapat mengurangkan rasa
bosan/ketegangan di kalangan murid dan menjadi
tarikan kepada murid-murid untuk mengikuti
pengajaran dan pembelajaran.
Lagu-lagu patriotik amat sesuai dijadikan set
induksi, isi pelajaran atau penutup untuk
menyemaikan semangat patriotik dan cinta akan
negara.

10. Contoh lagu: Sejahtera Malaysia, Malaysia
Boleh, Keranamu Malaysia, Jalur Gemilang.
Lirik/seni kata lagu sesuai dengan tema dan
isi pelajaran supaya guru menerangkan nilai
moral yang terkandung dalam lagu itu
dan meminta pelajar menghayati dan
mengaplikasikan dalam kehidupan seharian.
Kaedah Nyanyian

11. Lakonan memerlukan murid memainkan
peranan semasa melakonkan sesesuatu
cerita/peristiwa sama ada secara
spontan/membaca skrip yang disediakan.
Menekankan gerak geri dan mimik muka
ketika berlakon.
Guru boleh mendapatkan maklum balas murid
dengan soalan-soalan yang dikemukakan
berkaitan tajuk yang diajar melalui lakonan
mereka.
Kaedah Lakonan

12. 4 jenis lakonan:
 Lakonan spontan/ lakonan tanpa skrip
 Lakonan berskrip/ baca lakon
 Lakonan mimos/ menggunakan mimik muka
dan perlakuan tanpa suara.
 Lakonan menggunakan pelbagai jenis
boneka
Kaedah Lakonan

13. Kaedah Perbincangan
Aktiviti mengeluarkan dan mengulas
tentang sesuatu tajuk bertujuan melatih
pelajar mengeluarkan pendapat dengan
bernas.

14. Kaedah Perbincangan
Langkah-Langkah:
a) Guru menarik perhatian murid terhadap tajuk
b) Bahagikan kumpulan dan lantik seorang ketua
c) Setiap kumpulan mendapatkan maklumat secara
berbincang.
d) Kajian kes - pelajar berbincang, beri pendapat,
melapor.

15. Kaedah Perbincangan
e) Guru bergerak satu kumpulan demi
satu kumpulan - memimpin hala tuju
perbincangan.
f) Buat laporan - menjalankan aktiviti
penulisan.

16. Kaedah Lawatan
Memberi kesempatan kepada murid-murid
untuk memerhati dan menghasilkan suatu
perasaan yang lain dari yang lain mengenai
sesuatu perkara atau keadaan secara
langsung di luar bilik darjah
Juga dapat menimbulkan kesedaran,
keinsafan dan perasaan tanggungjawab.

17. Kaedah Lawatan
Tempat yang sesuai dilawati adalah seperti
kawasan sekolah, taman-taman, zoo negara,
akuaria KLCC, rumah kebajikan, tempat
rekreasi dan sebagainya.
Garis panduan melaksanakan program lawatan
mempunyai 3 fasa iaitu sebelum, semasa dan
selepas.

18. Kaedah Lawatan
Sebelum Lawatan:
a) Pilih tempat sesuai dengan penekanan
nilai
b) Sediakan panduan
c) Terangkan perkara utama kepada murid
d) Mendapatkan kebenaran ibu bapa murid

19. Kaedah Lawatan
Semasa Lawatan
a) Beri taklimat
b) Beri bimbingan dan mengawasi pelajar
c) Disiplin dan tingkah laku semasa lawatan.
Selepas Lawatan
a) Kumpulkan gambar dan bahan serta pamerkan dalam
kelas
b) Tuliskan laporan tentang nilai yg dipelajari semasa
lawatan.

20. Kaedah Projek
Murid mempelajari sesuatu perkara melalui
penglibatan diri secara langsung dalam aktiviti
pembelajaran sama ada dilaksanakan dalam bentuk
kumpulan mahupun individu.
Aktiviti yang melibatkan murid merasai sendiri
pengalaman pembelajaran iaitu secara hands-on
dan minds-on.

21. Kaedah Projek
Dapat dijalankan secara membuat pemerhatian dalam
atau luar bilik darjah.
Termasuk mencari, mengumpul dan menganalisis
sesuatu maklumat.
Dapat melibatkan diri murid dalam perancangan dan
menghasilkan rancangan mereka serta menerapkan
nilai kerjasama dan bertanggungjawab.

22. Kaedah Projek
Langkah-Langkah:
1. Tentukan nilai yang hendak diperkukuhkan.
2. Tentukan jenis projek yang sesuai.
3. Terangkan bagaimana sesuatu projek itu dijalankan.
4. Tentukan kumpulan kerja.
5. Mengawasi pelajar.
6. Kumpul hasil murid dan pamerkan serta dinilai.
7. Rumusan akhir dan refleksi.

23. Kaedah Tunjuk Cara
Demontrasi.
Satu teknik pengajaran yang
melibatkan seseorang individu yang
berpengetahuan menunjukkan
bagaimana sesuatu perkara itu
dilakukan di hadapan murid lain.

24. Kaedah Tunjuk Cara
Contoh:
Cara bertata tertib dimeja makan.
Guru Pendidikan Moral menjelaskan
cara-cara menghormati orang lain
mengikut bangsa, keturunan dan adat.

25. Kaedah Tunjuk Cara
Langkah-Langkah:
1. Guru memberikan penerangan tujuan
demonstrasi dan hasil yang diharapkan.
2. Sebelum demonstrasi sebenar bolehlah
mencuba tunjuk cara itu terlebih dahulu supaya
demonstrasi tersebut berjalan lancar.
3. Guru perlu memberikan penerangan yang jelas
berhubung dengan tunjuk cara yang akan
dilakukan. Dengan cara itu isi pelajaran atau
nilai yang diharapkan dengan mudah dapat
disemai.

26. Kaedah Pameran
Menggunakan proses mendengar dan
melihat untuk memberi penjelasan
tentang bahan yang dipamerkan.

27. Kaedah Pameran
Peranan guru:
Menentukan objektif pengajaran berdasarkan
kemahiran dan kecekapan pelajar.
Memilih kepelbagaian jenis pameran untuk
dilaksanakan oleh murid-murid. (bahan maujud,
carta, bahan audio dan video serta permainan
yang berkaitan dengannya)
Membantu murid dengan bersama-sama
menyediakan bahan, peralatan dan bekalan yang
mempunyai kaitan dengan pameran.

28. Kaedah Pameran
Membuat perancangan yang lengkap terutamanya
sekali mengenai pembahagian tugas dan
menerangkan dengan jelas tentang peranan
setiap murid dalam pameran.
Mengenal pasti sejauh manakah penglibatan
dirinya sendiri dalam kaedah pameran ini supaya
murid tidak terlalu bergantung kepada guru
kerana tugas-tugas telah diagihkan.
Berbincang dari semasa ke semasa dengan para
muridnya untuk memastikan kejayaan pameran
yang dilaksanakan.

29. Kaedah Penyelesaian Masalah
Digunakan untuk menyelesaikan pelbagai masalah
harian.
Merupakan satu cara pengajaran yang
berdasarkan kaedah penyelesaian yang saintifik.
Memerlukan pelajar membuat aplikasi
menggunakan kemahiran, prinsip atau teori yang
sudah dipelajari.
Memerlukan proses pemikiran peringkat tinggi
iaitu aplikasi, analisis,sintesis dan penilaian
seperti yang disarankan oleh Bloom.

30. Kaedah Penyelesaian Masalah
Contoh:
Kaedah inkuiri penemuan
Sumbangsaran
Simulasi
Kaedah penyelesaian masalah

31. Kaedah Penyelesaian Masalah
Tujuan:
Memberi peluang kepada pelajar
menggunakan kemahiran yang sudah
dipelajari bagi menyelesaikan masalah
yang berkaitan.
Melatih pelajar supaya berfikiran
kritis dan kreatif.

32. Kaedah Penyelesaian Masalah
Langkah-Langkah:
1. Mengenal pasti masalah
2. Mencari maklumat
3. Membuat hipotesis
4. Menguji hipotesis
5. Menilai dan membuat rumusan

33. Kaedah Penyelesaian Konflik
(Brainstorming)
Juga dikenali sebagai sumbangsaran.
Satu bentuk perbincangan yang
membolehkan satu kumpulan
mengeluarkan sebanyak mungkin idea
secara spontan dan berkelompok.

34. Kaedah Penyelesaian Konflik
(Brainstorming)
 Topik perbincangan mestilah sesuai dengan kebolehan dan
minat pelajar.
 Garis panduan mesti ringkas dan tepat.
 Semua idea yg diberi perlu dicatat.
 Memilih pengerusi yang betul-betul layak.
 Setiap ahli diberi peluang untuk mengemukakan cadangan.
 Pelajar digalakkan beri idea.
 Perbincangan tidak formal digalakkan.
 Peruntukan masa yang mencukupi.
 Galak guna 5 W (what, when, why, who, how)
 Cadangan /idea tak boleh dikritik
 Setiap ahli kumpulan mesti ada pelbagai kebolehan

35. Kaedah Penyelesaian Konflik
(Brainstorming)
Langkah-Langkah:
Setiap peserta digalakkan memberikan sebarang
idea yang difikirkanrelevan.
Setiap idea perlu diterima untuk dikaji sama ada
sesuai dengan tajukperbincangan atau tidak.
Jangan mengkritik idea-idea pada peringkat awal
kerana akanmenghalang kelahiran idea-idea baru.
Pada akhir sesi idea-idea yang sesuai
akandiasingkan dengan idea yang tidak sesuai
untuk dibuat rumusan. Rumusan itulahmenjadi
hasil sesi sumbang saran.