Dokumen ini membahas aktiviti kerja tanah yang terlibat dalam penyediaan tapak binaan, termasuk pembersihan, pengorekan, pemunggahan, pengangkutan, penuangan, pemadatan, dan pencerunan. Berbagai jenis mesin seperti jentolak, jenangkut, dan penggelek digunakan untuk menyelesaikan berbagai aktiviti tersebut.

1. 5.0 KERJA TANAH
5.1 PENGENALAN
5.2 AKTIVITI KERJA TANAH
5.3 PEMBERSIHAN
5.4 PENGOREKAN
5.5 PEMUNGGAHAN, PENGANGKUTAN, DAN
PENUANGAN
5.6 PEMADATAN
5.7 PENCERUNAN
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

2. 5.1 PENGENALAN
 Kerja tanah bermaksud penyediaan aras
pembentukan (formation level) seperti yang
dikehendaki dalam lukisan tapak.
 Aras pembentukan ialah aras yang dibentuk
sama ada dengan memotong atau
menambun tapak bagi menempatkan
bangunan yang dicadangkan .
 Kerja tanah bergantung sepenuhnya pada
keadaan tapak jika dibandingkan dengan
aras pembentukan.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

3. Sambungan….
 Sekiranya tapak tersebut telah mempunyai
aras yang sama seperti aras pembentukan,
maka kerja tanah tidak diperlukan.
 Sekiranya tapak tersebut mempunyai aras
yang lebih tinggi daripada aras
pembentukan, kerja pemotongan tanah
diperlukan.
 Sebaliknya jika aras tapak tersebut lebih
rendah daripada aras pembentukan, kerja
penambunan pula yang diperlukan.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

4. Sambungan….
 Ada juga kemungkinan kedua-dua kerja
pemotongan dan penambakan ini diperlukan
bagi sesuatu tapak.
 Tapak yang telah dipotong biasanya telah
sedia padat.
 Tapak yang ditambun perlu dipadatkan
terlebih dahulu.
 Kerja tanah melibatkan penggunaan loji
atau jentera secara intensif.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

5. Kerja pemotongan dan
penambakan
Aras formasi atau
pembentukan yang
diperlukan
Pemotongan Pemotongan
Penambakan
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

6. Aras permukaan tanah
Bahagian tapak yang perlu dipotong
Aras pembentukan
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

7. AKTIVITI KERJA TANAH
PEMBERSIHAN
PENGOREKAN
PEMUNGGAHAN
PENGANGKUTAN
PENUANGAN
PEMADATAN
PENCERUNAN
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

8. AKTIVITI KERJA TANAH DAN LOJI
YANG DICADANGKAN
AKTIVITI LOJI
Pembersihan
Pengorekan
Pemunggahan
Pengangkutan
Penuangan
Pemadatan
Pencerunan
Jentolak
Jentolak, Jenangkut
Jenangkut
Trak
Trak
Penggelek
Pencerun
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

9. PEMBERSIHAN
 Tapak perlu dibersihkan daripada semak
samun dan pokok.
 Semak samun – guna jentolak
 Pokok-pokok – juga guna jentolak
- ditumbangkan dengan memotong akar
pada arah yang bertentangan dengan arah
pokok akan tumbang.
- selepas itu potong pula akar pada kedua-
dua sisi pokok tersebut yang bersudut tepat
dengan potongan yang pertama.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

10. Antara aktiviti yang
terlibat dalam
pembersihan pokok
di tapak.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

11. Sambungan….
 Selepas semak samun dan pokok-pokok
besar dibuang daripada tapak, lapisan tanah
atas pada keseluruhan tapak perlu dikikis
(strip) sedalam antara 150mm hingga
300mm.
 Tanah yang dikikis dilonggokkan di tepi
tapak untuk digunakan kemudian.
 Ini adalah lapisan yang subur yang boleh
digunakan untuk penanaman rumput.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

12. Sambungan….
 Selain semak samun dan pokok besar,
terdapat perkara lain seperti tinggalan
bangunan lama dan batu besar.
 Kerja perobohan bangunan dan
pembersihan tapak perlu dilakukan –
diserahkan pada kontraktor kecil.
 Batu besar di tapak perlu dikeluarkan
samada guna jentolak atau letupan –
diserahkan kepada kontraktor kecil.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

13. Antara aktiviti pembersihan tinggalan bangunan lama di tapak
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

14. PENGOREKAN
 Aktiviti pengorekan bermaksud pemotongan tanah
di tapak untuk mendapatkan aras pembentukan.
 Loji yang digunakan adalah jentolak dan
jenangkaut, juga tali seret dan pengorek-kaut.
 Jentolak – dilengkapi dengan bilah pada bahagian
depannya.
- menolak tanah dengan merendahkan bilah dan
memotong tanah sehingga bilah tersebut penuh.
- tanah di dalam bilah ditolak dan dilonggokan di tepi
tapak sebelum diangkut ke tempat lain.
- turut dilengkapi dengan alat pemecah di bahagian
belakang, untuk pecahkan tanah yang keras.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

15. Sambungan….
 Dua jenis jentolak – roda getah dan trek keluli.
 Jentolak trek keluli mempunyai tekanan tanah yang
rendah iaitu 0.4 – 0.7 kg/cm persegi ;dapat
digunakan pada tanah yang lembut dan sukar
dilalui.
 Trek keluli juga mempunyai cengkaman yang lebih
kuat dan boleh beroperasi pada kawasan yang
curam dan lebih tinggi.
 Jentolak roda getah mempunyai tekanan tanah
yang lebih tinggi iaitu 1.7 – 2.4 kg/cm persegi.
 Ia dapat bergerak dengan lebih laju dan dapat
diguna untuk memadatkan tanah.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

16. Sambungan….
 Jenangkaut – dilengkapi bilah pengaut di
hadapannya.
- terdapat dua jenis : roda getah dan trek keluli.
- perbezaan dengan jentolak adalah alat tambahan
yang dipasang di hadapannya.
- digunakan untuk korek bahan yang lembut hingga
sederhana keras dan memunggahnya ke loji
pengangkut.
- Loji-loji lain turut digunakan bagi membantu kerja
pengorekan; tali seret, pengorek kaut, dan
penyodok.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

17. Jenangkut roda getah
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

18. Pengorek-kaut
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

19. PEMUNGGAHAN, PENGANGKUTAN
DAN PENUANGAN
 Aktiviti pemunggahan dan pengangkutan
diperlukan sekiranya tanah yang dikorek
perlu dikeluarkan daripada tapak.
 Tanah tersebut mungkin dipindahkan ke
tapak lain yang perlu ditambun atau
dibuang di tempat buangan yang
ditentukan.
 Loji untuk memunggah – jenangkaut
 Loji untuk mengangkut – lori dan trak
 Pemilihan loji pengangkut berdasarkan
muatan yang dapat diangkut dan kelajuan
bergerak di tapak.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

20. Antara aktiviti pemunggahan dan
pengangkutan ;
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

21. PEMADATAN
 Kawasan yang ditambun perlu dipadatkan.
 Tujuan – untuk meningkatkan ketumpatan
tanah yang longgar.
 Proses pemadatan dapat memaksa butiran
tanah menjadi rapat seterusnya
mengeluarkan udara dan air daripada tanah
tersebut.
 Seterusnya dapat meningkatkan keupayaan
galas tanah, mengurangkan
kebolehmampatan, mengurangkan
kebolehtelapan dan hakisan.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

22. Sambungan….
 Proses pemadatan dilakukan secara
berperingkat mengikut lapisan demi lapisan.
 Tanah yang longgar akan dituang dan
direbakkan dalam lapisan setebal 150 –
250mm.
 Perebakan dilakukan dengan jentolak.
 Sebelum dipadatkan, tanah perlu diberi
kelembapan yang optimum – sebagai bahan
pelincir dalam proses pemadatan.
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

23. Sambungan….
Loji yang digunakan :
- Penghentak atau pemadat getar
- Penggelek getar
- Penggelek roda keluli licin
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

24. PENCERUNAN
 Pencerunan merupakan proses untuk
mendapatkan permukaan mengikut bentuk
dan kecerunan yang dikehendaki dalam
pelan.
 Melibatkan proses merata dan melicinkan
permukaan.
 Setelah tanah dicerun dan dilicinkan
biasanya akan ditanam dengan rumput
untuk elak hakisan.
 Alat yang digunakan : -pencerun bermotor
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2

25. LATIHAN
1) Terdapat dua jenis jentolak yang
digunakan dalam aktiviti pengorekan
iaitu jentolak roda getah dan jentolak
trek keluli. Terangkan perbezaan
antara kedua-dua jenis jentolak ini.
2) Mengapakah kerja pemadatan
diperlukan di tapak bina?
BCT 303 BINAAN BANGUNAN 2