A ría de Camariñas está situada no centro da costa da morte, nos concellos de Camariñas, Vimianzo e Muxía. Ábrese entre o Cabo Vilán, ao norte, e a Punta da Barca, ao sur. O principal río é o Grande que desemboca na Ponte do Porto e serve de linde entre as comarcas Terra de Soneira e Fisterra. No seu interior ábrese o seo da Basa, na desembocadura do rego de Trasteiro. Acolle un importante patrimonio natural e cultural. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC “Costa da Morte”.
2. A RÍA DE CAMARIÑAS está situada no centro da costa da morte. Ábrese entre o Cabo Vilán,
ao norte, e a Punta da Barca, ao sur. O principal río é o Grande que desemboca na Ponte do
Porto e serve de linde entre as comarcas Terra de Soneira e Fisterra. No seu interior ábrese
o seo da Basa, na desembocadura do rego de Trasteiro.
CONCELLOS: Camariñas, Vimianzo e Muxía
Cabo Vilán
9. CABO VILÁN
É un farallón con cantís de ata 80 m de altura. No extremo do cabo atópanse os illotes de
Vilán de Terra e Vilán de Fóra
Foi declarado Sitio Natural de Interese Nacional en 1933.
24. Vista da boca da Ría de Camariñas presidida pola punta do Monte Farelo, na que se levanta a ermida da
Virxe do Monte. Desde o alto do monte Farelo hai unha boas vistas da costa.
56. O RÍO GRANDE coñecido tamén como Río do Porto, fórmase pola unión de varios
regos que baixan da serra de Soneira e desemboca na ría de Camariñas despois de
39 km de percorrido.
Ponte do Porto
57. Esteiro do río Grande no fondo da ría
O litoral, de Vimianzo no interior da Ría de Camariñas vai desde a desembocadura do Río Grande (A
Esquipa) ata a Furna do Sapo. É unha área de esteiro e marismas, na parte máis protexida da ría,
unha zona de valor etnográfico (muiño de marea na desembocadura do rego de Carnés) e histórico
artístico (Torres e igrexa de Santiago do Cereixo) e carballo monumental no adro.
72. Punta de Lago.
A farola é unha torre de enfiada que forma con outra que está, detrás, no monte, un aliñamento para
entrar e saír da ría evitando uns baixos.
73. Praia do Lago. Mide 640 m de lonxitude. Nela desemboca o rego de Ozón ou do Lago.
74. Río do Lago ou de Ozón. Fórmase,
un pouco antes da desembocadura,
pola confluencia dos regos de
Valiño, de Quintáns e de San
Martiño e desemboca na ría de
Camariñas, na praia do Lago.
75. A praia do Lago ten unha fisonomía moi cambiante polas variacións do curso do
rego de Ozón entre as dunas de area movidas constantemete polo mar.
84. Río Negro ou rego dos Muíños. Ten unha pequena ruta acondicionada con muíños restaurados desde
a localidade ata a desembocadura na praia pola que baixa o camiño dos faros.
99. Muxía. Vila mariñeira e centro comercial e de servizos do concello.
Conta cun importante porto de pesca e marisqueo e un interesante patrimonio cultural.
100. Muxía, co Monte do Corpiño (onde hai un miradoiro) ao fondo
105. Punta da Barca. Pecha a ría de Camariñas polo sur. Entre as rochas atópanse a Pedra de
Abalar, a Pedra dos Cadrís e outras relacionadas con diferentes ritos.
106. Punta da Barca. Cos dous faros que gardan a boca da ría de Camariñas.
107. XEOLOXÍA
A costa da Ría de Camariñas ten un enorme valor xeolóxico. Está formada case toda por
granitos que dan lugar a cantís de considerable altura e variadas formas creadas pola
erosión (penedos, furnas, bolos, boleiras ou coídos...) Nos esteiros dos ríos e nos
entrantes da costa fórmense areais e sistemas dunares.
MAPA LITOLÓXICO
108. Curiosa rocha en Cabo Vilán
coñecida co nome da Moa
O Cabo Vilán está formado
na súa maior parte de
rochas graníticas de cor
vermella (granito de dúas
micas) acompañado de
xistos e cuarcitas
112. LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO 67001. Pedras Abaladoiras de Muxia
Interese: Xeomorfolóxico. Estratigráfico. Petrolóxico-xeoquímico.
Unidade Xeolóxica: estruturas e formacións do Oróxeno Varisco no Macizo Ibérico.
Un conxunto de rochas partidas e separadas pola formación de grandes diaclasas. Están
ligadas a numerosas lendas e tradicións e son obxectos de culto: Pedra de Abalar, Pedra dos
Cadrís, Pedra da Cabeza…
Pedra Abaladoira
113. A Pedra de Abalar só podían movela os inocentes. Un temporal desprazouna e rompeu.
114. A pedra dos Cadrís ten un oco
polo que pasan os que desexan
curarse de males dos cadrís.
Pedra da Cabeza
116. LIC/ZEC Costa da Morte: comprende o litoral desde
Cabo Fisterra (Laxe de Corveiro) ata Arteixo (punta
da Cancela), agás a maior parte da ría de Camariñas
e as zonas próximas á áreas urbanas. É o espazo de
maior distribución territorial costeira do país.
117. FLORA
No litoral da ría de Camariñas podemos atopar una rica flora mariña e terrestre.
Na zona infralitoral e na intermareal hai una grande variedade de algas.
Golfos (Saccorhiza polyschides), vive
nas costas rochosas expostas.
Leituga do mar (Ulva lactuca), vive nas costas
protexidas en fondos areosos e lameiros.
118. Algas, xuncos, espartinas e salgueiros no esteiro do río Grande.
No interior da ría e nos esteiros abondan os xuncos, as espartinas, a portulaca,
os carrizos…
126. FAUNA
Destaca a grande riqueza dos hábitats mariños nos que se poden atopar especies que viven
nas augas libres, apegadas ás rochas ou nos fondos de area ou lama.
Apegón, chupona (Actinia equina)
127. Ameixa, un molusco obxecto de explotación
nos bancos marisqueiros da ría. As miñocas son elementos importante dos
ecosistemas areosos e lamacentos. Limpan o
substrato e serven de alimento a outros animais.
138. As especies que se capturan na
ría comercialízanse nas lonxas de
Camariñas e Muxía.
139. En Muxía hai tradición de secar o congro desde tempos antigos. Na Idade Media comezou a
exportación como intercambio comercial cos provedores de cordelería de Calatayud.
Na actualidade consérvanse dous secadoiros.
Secadoiro dos Cascóns (imaxe de 1979)
140. Praia e punta do Lago
O litoral da Ría de Camariñas da para varias rutas, para ver cada recuncho, coñecer os
seus valores ou simplemente gozar das camiñadas en paisaxes espectaculares en
compaña do mar e do vento.
141. HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
O litoral da ría de Camariñas
estivo poboado desde tempos
moi antigos.
Por toda a contorna
consérvase un importante
patrimonio cultural de
distintas épocas, tanto
material como inmaterial.
As embarcacións tradicionais son
una importante representación
do patrimonio cultural da ría.
(O Cereixo. Vimianzo).
142. Faro de Cabo Vilán, inaugurado en 1854 e posteriormente renovado, foi o primeiro de
España en ter luz eléctrica (desde 1896).
151. Santuario da Virxe da Barca. Construído no século XVIII a carón dunha antiga capela. Recibe moitas
visitas durante todo o ano, algunhas a cumplir cos ritos relacionados cos beneficios das pedras.
Conta a tradición que a Virxe chegou a Muxía nunha barca de Pedra.
152. A Romaría da Virxe da Barca é o fenómeno cultural máis importante de todo o ano en Muxía e unha
das festas máis grandes que se celebran en Galiza. É unha mestura de actos relixiosos e profanos que
xira en torno á historia do Santuario da Virxe da Barca e as peregrinacións a Muxía polo Camiño
Xacobeo de Santiago de Compostela a Fisterra e Muxía.
Nosa Señora da Barca
ten o tellado de pedra;
ben o puidera ter de ouro
miña Virxe, se quixera.
(Popular)
153. A Punta da Barca é un importante punto turístico e de devoción
154. A pedra dos Cadrís ten un oco polo
que pasan os que desexan curarse de
males dos cadrís.
Pedra da Cabeza
155. A Pedra de Abalar só podían movela os inocentes. Un temporal desprazouna e rompeu.
156. “A Ferida”, monumento que recorda a Marea Negra do “Prestige” e ao voluntariado
que traballou para combatela.
157. Muíño de mareas da Torre ou das Arceas, na desembocadura do río do Cereixo. O edificio
orixinal (do século XVII) sufriu moitos cambios, antigamente só tiña un andar, hoxe hai
dous e foi adaptado para vivenda.
160. Palilleira. En Camariñas e na comarca hai un bo número de mulleres dedicadas a esta
actividade artesanal importada dos Países Baixos no século XVI e que hoxe é unha
importante fonte de recursos e atractivo desta zona. Na vila de Camariñas hai un museo do
encaixe e obradoiros de formación, e desde 1991 realízase unha Mostra do Encaixe.
162. -Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación
PROBLEMAS
163. Cabo Vilán. A pesar de ser un dos espazos protexidos máis emblemáticos de Galiza sufriu algunhas
alteracións pouco axeitadas ao seu valor natural e paisaxístico como a construción dun parque eólico e
unha piscifactoría.
