Revolution of Technology Introduction Brief History of computers Categories of Computers The Hardware Components of a Basic System Software Basics Operating system Windows 7 operating system & Control Panel

1. Information technology
Information system
N.Dugar ©2011
University of the Humanities

2. SESSION TOPICS
 Revolution of Technology
 Introduction
 Brief History of computers
 Categories of Computers
 The Hardware Components of a Basic System
 Software Basics
 Operating system
 Windows 7 operating system & Control Panel

3. Revolution of technology
1. Гал
2. Цахилгаан х д г рө ө үү
3. Компьютер

4. Introduction
Компьютер нь таны гс н даалгаврын дагуу г гдлийгө ө ө ө
боловсруулахад тусалдаг хэрэгсл дийн цогц юм.үү
Компьютер гэдэг нь нэг буюу хэд хэдэн т в процессорө г дс нө ө ө
заавар буюу програмын дагуу рийн системийнөө
т х р мж дтэйө өө ө үү мэдээлэл дамжуулах шугамуудаар
харилцаж, мэдээллийг солилцох ба боловсруулан, тэдгээрийн
йл ажиллагааг удирдах цогц байгууламж юмү

5. Brief History of computers
Компьютер нь маш олон д рс, хэлбэрээр байдаг.ү
Орчин еийн компьютертэй т стэй т х р мж д ньү ө ө өө ө үү 20-р
зууны дунд едү (1940 – 1941 оны е) гарсан боловчү
компьютер гэдэг ухагдахуун ба компьютертэй т стэйө
машинууд урьд нь байсан.
Английн математикч Чарльз Бэйббиж
(Charles Babbage) 1820-иод оны эхээр
Дифференс Энжийнь (Difference Engine)
хэмээх механик компьютер зохиосон
б г д 10тын 20 оронтой тоог нэмж хасахө өө
чадвартай байжээ.

6. Categories of Computers
o Personal computers
o Servers
o Mainframes
o Laptop
o PDA’s
Personal computers

7. Categories of Computers
o Personal computers
o Servers
o Mainframes
o Laptop
o PDA’s
Servers computer

8. Categories of Computers
o Personal computers
o Servers
o Mainframes
o Laptop
o PDA’s
Mainframes

9. Categories of Computers
o Personal computers
o Servers
o Mainframes
o Laptop
o PDA’s
Laptop

10. Categories of Computers
o Personal computers
o Servers
o Mainframes
o Laptop
o PDA’s
Personal Digital Assistant

11. The Hardware Components of
a Basic System

12. The Hardware Components of
a Basic System
Компьютерийн систем нь программ хангамж (Software) болон
техник хангамж (hardware) гэсэн хоёр үндсэн хэсгээс бүрддэг.
Эдгээрийг дараах байдлаар ангилж болно.
Техник хангамж
o Оролтын т х р мж –ө өө ө Input Devices
o Гаралтын т х р мж –ө өө ө Output Devices
o Хадгалах т х р мж –ө өө ө Storage Devices
o Т в процессор ба санах ой – CPU, RAMө

13. MEMORY буюу Санах ой
Санах ой нь компьютерийн йл ажиллагааг зохицуулдаг ПХ-ийгү
хадгалж байхаас гадна тооцоолох /а-нд шаардлагатай мэдээлл дү үү
болон тооцоолох йл ажиллагаанд шаардлагатай мэдээлл д болонү үү
тооцооллын р д нд бий болсон мэдээлл дийг хадгалж байх рэгтэйү ү үү үү
INPUT DEVICES буюу Оролтын Т х р мж дө өө ө үү
Оролтын т х р м д нь тооцолох йл ажиллагаанд шаардлагатайө өө ө үү ү
мэдээлл дийг хэрэглэгчээс болон бусад т х р мж дээс оруулж т вүү ө өө ө үү ө
процессорт дамжуулах рэгтэй.үү
OUTPUT DEVICES буюу Гаралтын т х р мж дө өө ө үү
Гаралтын т х р мж д нь тооцоолох йл ажиллагааны р д нд бийө өө ө үү ү ү ү
болсон мэдээлл дийг хэрэглэгч р болон бусад т х р мж д рүү үү ө өө ө үү үү
илгээж дамжуулах рэгтэй.үү
DATA BUS буюу Мэдээллийн шугам
Санах ойгоос ПХ-ийн мэдээллийг Т в процессорт дамжуулдаг.ө
DATA BUS буюу Мэдэээлийн шугам
Гаралтын т х р мж р мэдээлэл ТП-оос з вх н гарнаө өө ө үү ө ө
CONTROL BUS буюу Удирдлагын шугам
Оролт Гаралтын т х р мж д болон Санах ойтой ТП хэрхэнө өө ө үү
харьцахыг зааж гд г шугам.ө ө
Buses буюу шугамууд:
ADDRESS BUS буюу Хаягийн шугам
Санах ойд байх мэдээлэл д, оролт гаралтын т х р м д дэсүү ө өө ө үү
дарааллаараа хаяглагдсан байдаг. Энэ хаягийн мэдээллээр аль
т х р мж эсвэл санах ойн аль мэдээлэлд ТП хандах гэжө өө ө
байгааг зааж гд г шугамө ө
Компьютерийн б тэцү
CPU
CPU буюу Central Processing Unit нь компьютерийн тооцоолох
йлдлийн гол ц м нь б г д мэдээллийг дамжуулах болонү ө ө өө
боловсруулах йлдэл г йцэтгэнэ.ү ү
MEMORY
INPUT
OUTPUT
DATA BUS
ADDRESS
CONTROL
Hardware

14. Х Н БА КОМПЬЮТЕРҮ
CPU & MEMORY
Óóðàã òàðõè áîë õ¿íèé Òºâ ïðîöåññîð áîëîí Ñàíàõ îé íü þì.
INPUT DEVICES
Õàðàõ, ¿íýðëýõ ãýõ ìýò ìýäðýõ¿éí ýðõòýí¿¿ä áîë Îðîëòûí
òºõººðºìæ¿¿ä áîëíî.
OUTPUT DEVICES
Áóë÷èí øºðìºñ, õýë ÿðèàíû ýðõòýí¿¿ä áîë ãàðàëòûí òºõººðºìæ¿¿ä
áîëíî.
BUSES
Ìýäðýëèéí ñóäñóóä áîë äàìæóóëàõ øóãàìóóä áóþó BUSES áºãººä
ò¿¿ãýýð äàìæèõ ñýðýë íü Ìýäýýëýë þì. Õàðèí õ¿íèé îþóí óõààíûã
êîìïüþòåðèéí Ïðîãðàìì õàíãàìæòàé ç¿éðëýæ áîëîõ þì.

15. ХАМГИЙН ЭНГИЙН PC-ИЙН ГАДААД Б ТЭЦҮ
1. Процессор (Processor)
2. Дэлгэц буюу Монитор /Display / Monitor)
3. Товчлуур (Keyboard)
4. Хулгана (Mouse)
5. Чанга яригч (Speaker) гэх мэтчлэн б х т х р мж д процессортү ө өө ө үү
холбогдоно

16. ÏÐÎÖÅÑÑÎÐÒ ÒªÕªªÐªÌƯ¯Ä ßÀÆ ÕÎËÁÎÃÄÄÎà ÂÝ?
Òýæýýëèéí áëîê õºðãºã÷ ñýíñíèé õàìò
Óíòðààëãà
220 Âîëüòûí çàëãóóð
PS2 Òîâ÷ëóóðPS2 Õóëãàíà
RS232 áóþó Serial Port
USB áóþó Universial
Serial Bus
LAN áóþó Local Area
Network (ñ¿ëæýý)
LPT áóþó Parellel Port
VGA áóþó Display
Audio áóþó
1. Line Out
2. Line In
3. Microphone
On Board Device Ports áóþó Mainboard ãýãäýõ ýõ
õàâòàí äýýð ñóóðèëàãäñàí îðîëò ãàðàëòûí ïîðòóóä
Game Port áóþó Joystick
Modem áóþó àëñûí çàéí
ñ¿ëæýýíä òåëåôîí øóãàìààð
õîëáîãäîõ òºõººðºìæ
Ýäãýýð îðîëò ãàðàëòûí ïîðòóóäûí çàðèì íýãèéã
êîìïüþòåðèéí í¿¿ðýí òàëä ãàðãàæ õèéõ òîõèîëäîë
áàéäàã. Ýíý íü áàéíãà çàëãàæ ñàëãàõ õýðýãöýý
ãàðäàã òºõººðºìæ¿¿äèéã àìàðõàí õîëáîõ açîðèëãîòîé
þì. Êîìïüþòåðèéí àð òàë
Îðîëò ãàðàëòûí íýìýëò õàâòàíãóóä ñóóðèëóóëàõ
Expansion Slots ñóóðèíóóäûí àðàãø ãàðàõ õýñýã

17. ПРОЦЕССОРИЙН ДОТООД Б ТЭЦҮ
2. Power Supply буюу Тэжээлийн блок
3. Motherboard (Main board) буюу Эх хавтан
1. Case буюу Компьютерийн хайрцаг
4. CD ROM driver буюу Компакт диск
уншигч т х р мжө өө ө
5. Floppy driver буюу Уян диск уншигч
т х р мжө өө ө
6. Hard disk driver буюу Хатуу диск
уншигч т х р мжө өө ө
7. Оролт гаралтын нэмэлт хавтан

18. Software Basics
Программ хангамж нь өгөгдөл боловсруулахын тулд техник
хангамж хэрхэн ажиллахыг удирдах зааврын цуглуулга юм.
Программ хангамж
o Системийн программ хангамж – system software
o Хэрэглээний программ хангамж – application software

19. Operating system
йлдлийн систем гэдэг нь хэрэглэгч компьютер хоёрыг Ү
хооронд нь холбож, компьютерийн йл ажиллагаагү
удирдаж, мэдээллийг зохион байгуулж байдаг суурь систем
юм.
Техник хангамж удирдаж түүний боломжийг хэрэглэгчид дээд
хэмжээгээр ашиглах боломж олгодог программыг (Үйлдлийн
систем) гэнэ.

20. Äýëãýöèéí èõýíõ õýñãèéã ýçýëæ
áóé ýíý òàëáàðûã Desktop áóþó
øèðýýíèé òàâöàí ãýæ íýðëýíý.
Äýëãýöèéí ôîíîíä áàéãàà
çóðãèéã Wallpaper áóþó
õàíûí öààñ ãýæ íýðëýíý.
Ýäãýýð ä¿ðñ¿¿äýýð
èëýðõèéëñýí ç¿éëñèéã
Shortcut Icon ãýõ áà ýäãýýð
äýýð õóãàíûí ñóìààð çààæ ç¿¿í
òîâ÷ëóóðûã 2 óäàà äàðâàë
ýäãýýð ä¿ðñ¿¿äèéí öààíà
õàäãàëàãäñàí ÏÕ-óóä
èäýâõæèí àæèëëàæ ýõëýíý.
Äýëãýöèéí äîîä õýñýãò áàéãàà õýñãèéã Task Bar
áóþó àæëûí øóãàì ãýíý.
Ýíý òîâ÷ëóóðûã Start menu ãýäýã.
Desktop äýýð áàéõã¿é ïðîãðàììóóäûã
áîëîí ñèñòåìèéí òîõèðãîî õèéõ ÏÕ-
óóäûã àæèëëóóëàõàä õýðýãëýäýã.
Áàéíãà õýðýãëýãääýã ÏÕ-óóäûã
õóðäàí îëîõîä çîðèóëàãäñàí shortcut-
óóä
Îäîî àæèëëàæ áàéãàà ÏÕ-
óóäûí Shortcut-óóä
Ñèñòåìä áàéíãà àæèëëàæ áàéõ
øààðäëàãàòàé ÏÕ-óóäûí
æàãñààëò Shortcut-óóä.
Æèøýýëáýë Norton Antivirus,
Òîâ÷ëóóðûí ìîíãîë ¿ñãèéí
óäèðäëàãà ã.ì.

21. Windows 7 operating system &
Control Panel
Start – Control Panel
Control Panel –н ндсэн рэг нь йлдлийн системд б хий л т рлийнү үү ү ү ө
тохиргоог рийн х ссэнээр хийх боломжтой, шинэ програм хангамжөө ү
суулгах, устгах, хэрэглэгч сгэх, фонт нэмж суулгах гэх мэт...үү

22. HOMEWORK