1. Мэндчилгээ
Эрхэм баян-эрдэм мэдлэгийг түгээн дэлгэрүүлэгч ардын Багш нар
аа,
Энэрэл хайраар үр хүүхдээ өлгийдөж байдаг эрхэм хүндэт Эцэг,
эхчүүд ээ,
Сурч мэдэхийн их тэмүүлэл болсон алдрай бяцхан Хүүхдүүд, оюутан
залуус аа,
2011 оны 9 дүгээр сарын 1- энэ өдөр манай улсын цэцэрлэг, сургууль,
коллеж, их, дээд сургуулиудад хичээлийн шинэ жилийн анхны хонхны дуу
цангинаж, монгол эх орон маань хүүхэд багачууд, оюутан залуучуудын инээд,
баяслаар цалгиж, хичээлийн шинэ жил эхэлж байна.
Монголын төр, айл өрх, иргэн бүр чамбайлан бэлтгэж, хүндэтгэл ѐслолоор
дүүрэн тэмдэглэдэг эрхэм баярын нэг нь жил бүрийн хичээлийн шинэ жилийн
нээлтийн баяр байдаг билээ.
Эрдэм номын энэ их баярыг тохиолдуулан манай улсын хүүхэд, залуучууд,
эцэг эхчүүд, багш, сурган хүмүүжүүлэгчид, боловсролын салбарын нийт ажилтнууд
Та бүхэнд Монгол Улсын Засгийн газрын өмнөөс болон хувиасаа чин сэтгэлийн
мэндчилгээ дэвшүүлье.
Эрдэм номын их аянд мордох гараа, дундрашгүй их мэдлэгийг олж авах
цагийн эхлэл болсон хичээлийн шинэ жилийн босгон дээр эрдмийн дөрөөнд анх
дөрөөлж, нэгдүгээр ангид элсэн орж буй 47,0 мянган багачууддаа болон ажил
мэргэжлийн сонголтоо хийж оюутан хэмээх эрхэм алдрыг хүртэж буй 36,0 мянган
залуустаа хичээлийн шинэ жилийн мэндийг дахин хүргэе.
Энэ хичээлийн жилд улсын хэмжээнд 864 цэцэрлэгт 167,0 мянган бяцхан
үрс, ерөнхий боловсролын 760 сургуульд 514,7 мянган сурагч багачууд,
мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн 71 төвд 53,3 мянган залуус, 102 их, дээд

2. сургуульд 170 мянган оюутнууд сурч, эрдэм номын гэгээн өргөөнд маань 40,0
мянган эрдэмтэн багш нар ажиллана.
Засгийн газар байгуулагдсанаас хойшхи хугацаанд 18,4 мянган суудалтай
54 сургуулийн хичээлийн байр, 5,7 мянган ортой 76 цэцэрлэгийн барилга, 2,3
мянган ортой 24 дотуур байрны барилга, 35 спорт заалны барилгыг шинээр барьж
ашиглалтад оруулсан бөгөөд үүнд 155.8 тэрбум төгрөгийг зарцуулаад байна. 2011
онд 11088 суудал бүхий 24 сургуулийн барилга, 3170 ор бүхий 33 цэцэрлэгийн
барилга, 850 ор бүхий 7 дотуур байрны барилгыг шинээр барьж ашиглалтад
оруулна. Мөн салбарын барилга байгууламжид 10,8 тэрбум төгрөгөөр 217 барилга
байгууламжид засвар шинэчлэл хийж, 6,2 тэрбум төгрөгийн тоног төхөөрөмж,
тавилга хэрэгсэл нийлүүлэх ажлыг зохион байгуулж байна.
2011-2012 оны хичээлийн жил нь ерөнхий боловсролын үйлчилгээний
чанар, өрсөлдөх чадварыг олон улсын түвшинд хүргэх 7 жилийн хугацаанд
хэрэгжүүлэх бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн бодлогын бодит үйл
ажиллагааг хэрэгжүүлж эхлэх жил болно. Энэхүү бодлогын шинэчлэл нь монгол
хэл, үндэсний зан заншил, өв соѐлоо эзэмшиж, эрхэмлэн дээдэлсэн, өв тэгш
хүмүүжилтэй, дэлхий хэмжээнд өрсөлдөх боловсролтой монгол иргэдийг бий
болгоход чиглэгдэнэ.
Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн хүрээнд бага, дунд боловсролын
сургалт дахь олон улс даяар нийтлэг мөрддөг хичээлүүдийн сургалтын агуулга,
хөтөлбөрийг Кембрижийн хөтөлбөртэй уялдуулан шинэчлэх, уг хөтөлбөрийн
дагуу ерөнхий боловсролын сургуулийн бүх багш нарын мэргэжлийг дээшлүүлэх,
давтан бэлтгэх, сурах бичгийг шинэчлэх, багш бэлтгэх их, дээд сургуулиудын
сургалтын агуулга, хөтөлбөрийг шинэчлэх, боловсролын үнэлгээний системийг
өөрчлөх, багш бэлтгэх, мэргэжил дээшлүүлэх тогтолцоог боловсронгуй болгох,
боловсролын институцуудын чадавхийг сайжруулах ажлыг хэрэгжүүлнэ.
Энэ хичээлийн жилд Кембрижийн ерөнхий боловсролын олон улсын
хөтөлбөртэй уялдуулан 5, 10 дугаар ангийн Математик, Физик, Хими, Биологи,
Англи хэл, Байгалийн шинжлэлийн хичээлийн сургалтын хөтөлбөрийг шинээр
боловсруулж, аймаг, нийслэлээс сонгогдсон 30 лаборатори сургууль дээр
тохироцыг шалгах ажлыг эхлүүлнэ.
Олон улсын түвшинд өрсөлдөх чадвартай ерөнхий боловсролын үйлчилгээг
бий болгох зорилтын хүрээнд Кембрижийн олон улсын хөтөлбөрөөр, Англи,
Монгол хэл хос хэл дээр хичээллэдэг төрийн өмчийн 30 сургуулийг аймгийн төв
бүрд 1, Улаанбаатар хотод 9-ийг байгуулах бөгөөд 2011-2012 оны хичээлийн жилд
Улаанбаатар хотод 2 сургуулийг шинээр нэмж байгуулна.
“Дээд боловсролын санхүүжилт, нийгмийн баталгааны тухай” хуулийг
шинээр батлууллаа. Уг хуулиар Сургалтын төрийн сангаар дамжуулан санхүүгийн
дэмжлэг үзүүлэх болон гадаадын их, дээд сургуульд хувийн зардлаар суралцаж,
эх орондоо үр бүтээлтэй ажиллаж буй иргэдийн зардлын тодорхой хэсгийг төрөөс

3. буцаан олгох, оюутанд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээний 50 хувиар бодож
сургалтын тэтгэлэг олгох гээд оюутнуудынхаа суралцах, ажиллах боломжийг
нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн томоохон ажлуудыг хэрэгжүүлэх болсоноо шинэ
хичээлийн жилийн босгон дээр Та бүхэндээ дуулгаж байгаадаа таатай байна.
Мөн 2011 онд сургалтын төлбөрийн зээл, буцалтгүй тусламжийг одоо
мөрдөгдөж буй журмын дагуу үзүүлэхээс гадна “Хүний хөгжил сан”-гаас сургалтын
төлбөрийн зохих хэсгийг үргэлжлүүлэн олгоно.
Засгийн газрын тэтгэлэг, хоѐр улсын Засгийн газар хоорондын гэрээ
хэлэлцээрийн дагуу 2011-2012 оны хичээлийн жилд гадаад орны их, дээд
сургуульд эрдмийг өвөрлөхөөр 800 гаруй оюутан маань хөлгийн жолоо залаад
байна.
Эрхэм хүндэт, эрдэмтэн багш, сурган хүмүүжүүлэгчдээ,
Сайн багш хөгжлийн үндэс суурь гэдэгтэй хэн бүхэн санал нийлдэг. Хүн
ардаа боловсролжуулах, үндэсний хөгжлийн эх сурвалж болсон боловсролтой,
үндэсний ѐс, заншлаа дээдэлж, эх орноороо бахархдаг, иргэншин төлөвшсөн,
шинэ үеийн хариуцлагатай иргэдийг төлөвшүүлэх нэн хариуцлагатай бөгөөд эрхэм
үүргийг ардын багш та бүхэн үүрч байдаг билээ. Монголын төр, Засгийн газраас
багш нар Та бүхнийг бүтээлчээр ажиллаж, сайн сайхан амьдрахад шаардлагатай
орчин нөхцлийг бүрдүүлж, байнга дэмжин ажиллана.
Багш нарын мэргэжлийг байнга, тасралтгүй дээшлүүлдэг мэргэжил
дээшлүүлэх байнгын үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх Багшийн хөгжлийн ордонг энэ
хичээлийн жилд ашиглалтад оруулна.
Энэ хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын сургуулийн бүх багш нарыг
зөөврийн компьютерээр хангана.
Багш нарын бодит орлогыг харгалзан багш нарыг зээлийн орон сууцтай
болгох чиглэлд дорвитой арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ.

4. 2011-2012 оны хичээлийн жилд сурагчдаа хөгжүүлж төлөвшүүлэх, сургалтын
шинэ хөтөлбөрийг нэвтрүүлэх, багшаа хөгжүүлэх, сургалтын орчныг сайжруулахад
хөрөнгө хүчээ төвлөрүүлэн ажиллах болно.
Оюунлаг, Чадварлаг, Бүтээлч, шинэ эриний МОНГОЛ ХҮН-ийг төлөвшүүлэх
гол цөм, тулах цэг нь болсон багш, боловсролын ажилтнууд Та бүгдэд эрүүл энх,
амжилт, бүтээлийг хүсэн ерөөе.
Эрхэм баян-эрдэм ном дэлгэртүгэй.
МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГИШҮҮН,
БОЛОВСРОЛ, СОЁЛ, ШИНЖЛЭХ УХААНЫ САЙД
Ё.ОТГОНБАЯР