2. Yönetim Stratejilerinin Uygulanmasında
Kullanılan Teknikler
İşletme Birleşmeleri ve Satın Almaları
Çeşitli Birleşme ve Satın Alma Yöntemleri
Stratejik Ortaklıklar ve Ortak Girişimler
Konkordato ve İflas
2
3. İŞLETME BİRLEŞMELERİ
(Mergers)
İki veya daha fazla sayıda bağımsız işletmenin,
eski kimlik ve tüzel kişiliklerini sona erdirerek,
sahip oldukları tüm varlıklarını ve yeteneklerini
birleştirip, yeni bir isim altında bağımsız ve yeni bir
işletme olarak faaliyete geçmesidir.
3
5. Örnek Olay- İŞLETME BİRLEŞMELERİ
8 Nisan 2004 tarihinde Aria ile Aycell Avea çatısı
altında birleşti. Bu yeni şirket, Aria'nın geniş servis
yelpazesi ile Aycell'in uygun tarifelerini birleştirerek
farklı bir açılım sağlamak istemiştir.
5
6. İŞLETME SATIN ALMALARI
(Acquisitions)
Bir işletmenin, başka bir işletmenin tamamı (%100)
veya çoğunluk hisselerini satın alarak, o işletmeyi
kontrolü altında, kendine bağlı bir işletme haline
getirmesidir.
Burada, satın alan ve satın alınan işletmenin tüzel
kişilikleri devam eder.
6
8. Örnek Olay- İŞLETME SATIN ALMALARI
Yıldız Holding, dünyanın altıncı büyük bisküvi
üreticisi United Biscuits’i satın almasıyla dünyanın üç
numaralı bisküvi şirketi konumuna yükseldi.
8
9. İşletme Birleşme ve Satın Alma
Nedenleri
Ürün veya girdi pazarında güçlenmek,
Kısa bir zamanda ürün veya girdi pazarına
girebilmek,
Yeni pazara giriş zorluklarını ve engellerini aşmak,
Nakit olanakları yaratma,
Yeni ve başarılı yönetim kadroları sağlama,
Yeni teknolojiler, fikirler ve yetenekler kazanma,
Yeni ürün geliştirme maliyetlerinin yüksekliği,
Daha az risk alarak yeni ürün alanına girmek,
Yönetim deneyimini yeni işletmelere taşımak, 9
10. İşletme Birleşme ve Satın Alma
Nedenleri
Aşırı rekabeti önlemek,
Satın alan, satın alınan, veya birleşme yapan
işletmelerin sermaye piyasalarındaki değerlerinin
yükselmesi,
Ekonomik teşvikler,
Ekonomik zorlukların üstesinden gelmek,
Yeniden yapılanma ile yüksek getiri sağlamak,
Kaynakları ve yetenekleri beraberce kullanarak sinerji
yaratmak,
10
11. Çeşitli Birleşme ve Satın Alma
Yöntemleri
1. Dikey Birleşmeler ve Satın Almalar
Aynı sektörde/pazarda ve tedarik zinciri içinde bulunan
işletmeler arasındaki birleşmeler ve satın almalar.
2. Yatay Birleşme ve Satın Almalar
Aynı sektördeki rakipler arası birleşme ve satın almalar.
3. İlişkisiz Birleşme ve Satın Almalar
Farklı sektör veya pazardaki işletmeler arasında birleşme
ve satın almalar.
11
13. Birleşme ve Satın Almanın Olası
Sonuçları
1. Pay sahipleri açısından
Satın alan işletmenin hisse değerleri düşmektedir. Satın
alınma yüksek borçlanma ile yapılmışsa bu düşüş daha
büyüktür. Satın alınan işletmenin hisse değerleri ise, satın
almanın olumlu sonuçlar vereceği beklentisi ile
yükselmektedir.
2. Yöneticiler açısından
Satın alan işletmenin yöneticileri, kendileri için daha fazla
kişisel getiri ve çalışma alanı sağlayacak bir durumla
karşılaşmakta ve avantajlı olmaktadırlar. Satın alınan
işletmenin yöneticileri ise işlerini kaybetme riski ile karşı
karşıya geleceklerdir.
13
14. Birleşme ve Satın Almanın Olası
Sonuçları
3. Çalışanlar açısından
Satın alan işletmenin çalışanları satın almadan pek
etkilenmemektedir.
Satın alınan işletmede ise, yeniden yapılanma ve tasarruf
stratejileri nedeni ile iş kayıpları olabilmektedir.
4. Toplum açısından
Yapılan araştırmalarda, genellikle, birleşme sonucu oluşan
işletmenin getirilerinin büyüme oranının, işletmelerin
birleşme öncesinde ayrı ayrı sahip oldukları getirilerin
büyüme oranlarına kıyasla daha az olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.
14
16. STRATEJİK ORTAKLIKLAR
(Strategic Alliances)
İki veya daha fazla işletmenin, yeni bir ad ve kimlik
altında bir işletme kurmadan, sadece belirli varlık ve
yeteneklerini beraberce kullanarak, önem verdikleri
belirli amaçları gerçekleştirmek amacı ile anlaşmaya
(kontrat) dayalı işbirliği yapmalarıdır.
16
18. Örnek Olay- STRATEJİK ORTAKLIKLAR
Dünyanın en büyük gemi filosuna sahip olan
COSCOCS, Çinli otomobil üreticisi Chery'nin
araçlarının taşınması, lojistik işbirliği ve stratejik
ortaklık anlaşması imzaladı.
18
19. Bazı Stratejik Ortaklık Biçimleri
Bölgesel Acentelik ve Bayilikler
Know-How Anlaşmaları
Lisans Anlaşmaları
Taşeronluk Anlaşmaları
Franchising Anlaşmaları
19
20. Örnek Olay- Bölgesel Acentelik ve Bayilikler
Telekom, hızlı büyüyen, bayi ağını sürekli artıran
sektörlerin başında geliyor. Türkiye’nin en büyük
telekom şirketi Türk Telekom, sayısı bin 407’ye ulaşan
bayi ağıyla bu alanda da liderliğini sürdürüyor.
20
21. Know-How Anlaşmaları
Bir firmanın kendi imalat ve işletme yöntemlerini,
aynı iş kolunda çalışan ya da çalışmaya hazırlanan bir
başka kuruluşa açıklaması olayıdır.
Know how, bilgi satışı ya da kiralanması niteliğinde
olabilir. Bilgi satışı, imalat ya da işletme
yöntemlerinin açıklanmasıyla bir defada
tamamlanmış bir akit niteliğini taşıyabileceği gibi;
ileride gerçekleştirilecek yeniliklerin öğretilmesini de
gerektirebilir.
21
22. Lisans Anlaşmaları
Patent, alameti farika, üretim yönetimi veya teknik
bilgi gibi yari maddi hakların, belirli bir bedel karşılığı
yabancı firmalara kiralanmasıdır.Yabancı ülkedeki
firma, kullandığı bu hakların karşılığında ana firmaya
satış hacmi veya kar üzerinden bir pay öder, buna
"royalty" denir.
22
23. Taşeronluk Anlaşmaları
Bir işin bir bölümünü, esas işi yapan kurum ya da
kişiden alarak, o işi yapmaya başlayan kişi, kurum ya
da firmaya taşeron denir.
Ülkemizde işletmelerin ihtiyaç duyduğu güvenlik,
temizlik, yemek gibi işlemler taşeron firmalar
tarafından yapılır.
23
24. Franchising Anlaşmaları
Franchise (veya franchising), bir sistem ve markanın imtiyaz hakkı sahibinin,
belirli süre, koşul ve sınırlar içinde, işin yönetim ve organizasyonuna ilişkin
sürekli disiplin ve destek sağlayarak, belirli bir bedel karşılığında, bağımsız
yatırımcılara sistem ve markasını kullandırmasına dayanan, uzun vadeli ve
sürekli bir iş ilişkisidir.
24
25. ORTAK GİRİŞİMLER
(Joint Ventures)
Belirli bir alanda, belirli bir işi veya projeyi
gerçekleştirmek için işletmeler varlık ve yeteneklerini
bir araya getirerek, yeni bir işletmeyi (ortak girişim),
yeni bir ad ve kimlik altında başlatırlar.
İşbirliğini gerçekleştiren ana işletmelerin, kendi
mevcut kurum kimlikleri ve varlıkları da ayrıca devam
eder.
25
27. Örnek Olay- ORTAK GİRİŞİMLER
Türkiye’de havacılık sektörünü değiştiren ve uçmanın
herkesin hakkı olduğuna inanan Pegasus Hava Yolları,
1990 yılında Aer Lingus, Silkar Yatırım ve Net
Holding'in ortak girişimiyle İstanbul'da kuruldu.
27
28. İşbirliği Nedenleri
Yeni bir pazara, bölgesel ve/veya uluslararası pazarlara
girmek
Mevcut ürün veya pazarlarda büyümek
Sektör veya pazarda mevcut durumun korunması
Varlık ve yetenekleri birleştirilerek güçlenme
İşletme değerlerinin (hisse değerleri) artırılması
Sahip olunamayan varlık ve yeteneklerin işbirliğiyle
sağlanması
Belirsizlikleri önlemek
Rekabetin engellenmesi veya rekabete karşı koyma
Gider ve maliyetlerin paylaşılması ile verimlilik sağlamak
Yeni süreç, teknoloji ve bilgilerin paylaşımı
28
29. KONKORDATO ve İFLAS
İşletmelerde konkordato ve iflas durumunu gösteren iki önemli
finansal oran bulunmaktadır. Bunlar Likitide Oranı ile Kaldıraç
Oranıdır.
Likitide Oranı, işletmenin kısa ve uzun dönemde borçlarının
ödenmesini karşılayabilecek nakit durumunu gösterir. Yani
borçlarının vadesi geldiğinde bunları ödeyebilecek duruma sahip olup
olmadığını gösterir.
Likitide oranının 1’den büyük olması durumunda genellikle sorun
bulunmaz.
Likitide oranının 1’den küçük olması ise işletmelerde nakit sorunu
olduğunu gösterir. Ama genellikle konkordato ve iflas durumuna
neden olmaz.
29
31. KONKORDATO ve İFLAS
Kaldıraç Oranı, işletme varlıklarının ne kadarının borç ile
karşılandığını ve borçlar ile özsermaye arasındaki ilişkiler
aracılığı ile işletmenin nasıl bir finansal güce sahip olduğunu
gösterir.
Toplam borç oranının 1’den küçük olması gerekmektedir.
1’den büyük olması durumunda ise varlıkların borçları
karşılayamadığı ortaya çıkar. Böyle bir durumda ise yapılacak
olan yeni özsermaye temin etmektir. Yeniden borçlanma borç
stoğunu yükselteceği için bu durum tercih edilmemelidir.
Özsermaye sağlanamaz ise bir süre işletme konkordato ve iflas
durumu ile karşı karşıya kalabilir.
31
33. KONKORDATO
KONKORDATO
Elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali
durumu bozulmuş olan borçluları korumak için kabul
edilmiş bir hukuki uygulamadır.
Resmi Konkordato : Borçlu ve alacaklılarının arasında varılan
ve ticaret mahkemesinde onaylanan bir anlaşma ile
alacaklılar, borçludan alacaklarının bir kısmından
vazgeçerler.
Özel Konkordato : Alacak miktarında indirim veya süre
verilmesi şeklinde yapılan özel konkordatoda, borçlu ve arzu
eden alacaklılar arasında sözleşme yapılmaktadır.
33
34. Örnek Olay- KONKORDATO
ABBATE, 2000’li yılların ortasına kadar Türkiye’nin
en güçlü gömlek markasıydı. Abbate gömleklerinin
üretimini yapan son firma da, iflas erteleme
başvuruları yasak olduğu için konkordato istedi. Dava
başvuru dilekçesinde, şirketin iflas etmesi halinde hiç
kimsenin parasını alamayacağı kaydedildi.
34
35. İFLAS
İFLAS
İflas, ticaret mahkemesi tarafından iflasına karar
verilen bir borçlunun (müflis), haczedilebilen tüm
varlığının zorla paraya çevrilerek, bilinen tüm
alacaklıları arasında dağıtılmasını ve böylece
alacaklıların belirli ölçülerde ve hakkaniyetli bir
şekilde tatmin edilmesini sağlayan, zora dayanan bir
icra yoludur.
35