Presentatie van Mauk de Wildt

1. Een Duurzaam Meerjarenplan:
u gaat niet langs af
Mauk de Wildt
1
1

2. Naar een duurzaam gebouw
nieuwbouw
totale duurzame renovatie
duurzaam
groot onderhoud onderhoud
standaard onderhoud
2
2

3. Belang van goed onderhoud
“door verkeerd onderhoud 25-30% extra energie”
* ISSO-100; TNO/Halmos
underperformance van het gebouw
productiviteitsverschillen 0-15%
* ISSO 100; Praktijkboek Gezonde gebouwen
1% productiviteit = € 25 / m² per jaar
kengetal: onderhoudskosten installaties
1,5% - 3,0 % per jaar = € 10/m²
3
3

4. Kwaliteit versus onderhoud
4
4

5. Onderhoud en duurzaamheid
haalbaar
ontwerpniveau kwaliteitsniveau
commissioning-
gat
AF
opleverings-
niveau
5
5

6. (waarom) commissioning
gebouw voldoet vaak bij oplevering al niet aan specs
oorzaken
opleverprotocollen slecht vastgelegd
opleverprotocollen slecht nageleefd
“geen tijd”, “geen geld”
aanbestedingscultuur leidt tot niet toegewijde technici
gevolgen:
slechter binnenklimaat
hoger energieverbruik
slijtage
6
6

7. Onderhoud: publicaties
ISSO publicaties 100 e.v.
“Duurzaam beheer en onderhoud”
gaat over het “dagelijks” onderhoud
Commissioning: diverse ISSO-publicaties
Duurzaam MJOP: nee
7
7

8. Meerjarenonderhoudsplan en duurzaamheid
8
8

9. Vraagstuk duurzame renovatie/onderhoud
hoge exploitatiekosten bestaande bouw
wel wens duurzaamheid maar geen ruimte
voor nieuwbouw
meer renovatie
afhankelijkheid van energieprijzen
veel kansen, ook bij gefaseerde renovatie
traditioneel onderhoudsplan blokkeert
duurzame oplossingen
iedere stap kan een blokkade zijn
9
9

10. Afhankelijkheid van energieprijs
(voorbeeld voor zwembad)
60%
50%
40%
onderhoud
30%
extra afschrijving
energie 20%
10%
0%
50% duurzaam
70% duurzaam
standaard
2020
2020
2020
10
10

11. Blokkades
11
11

12. Meerjaren onderhoudsplanning
onge
pland
e verva
nging
e n!
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
schilderwerk 7 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1
dakbedekking 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
kozijnrenovatie 25 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0
cv ketel 15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0
radiatoren 25 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0
luchtbehandelingskast 17 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1
boiler 12 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0
GBS 15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0
verdeelinrichting 25 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0
verlichting 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
12
12

13. relatie duurzaamheid onderhoudsplan
duurzame
warmtebronnen
schilderwerk
dakbedekking
kozijnrenovatie LT verwarming
cv ketel
radiatoren
luchtbehandelingskast
boiler isoleren OF
GBS verwarmers vervangen
verdeelinrichting
verlichting
13
13

14. MJOP, voorbeelden van kansen
dakbedekking ↔ kans=dakisolatie
lekkende verwarmer ↔ kans= LT verwarmen
nieuwe vloeren ↔ vloerverwarming
ketelvervanging ↔ WKK, warmtepomp
14
14

15. Hoe doen we het niet?
Stelling:
“Met een traditioneel meerjaren
onderhoudsprogramma zonder toekomstvisie,
maakt u uw gebouw gereed voor de sloop”
15
15

16. 10 Stappenplan Duurzaam MJOP
1. plan voor ideale eindsituatie
2. coördineren met gepland onderhoud
3. eisen herijken (o.a. binnenklimaat)
4. bijstellen plan eindsituatie
5. Duurzaam MJOP
6. iedere onderhoudsactie = stap richting eindsituatie
7. volgorde afstemmen op snel rendement
8. voor iedere ongeplande vervanging moet plan
klaarliggen dat past binnen eindsituatie
9. voorbereiden op nieuwe energiebronnen
10. jaarlijkse monitoring en bijstelling plan
16
16

17. Andere energiebronnen
++ bioenergie
+ geothermie
gas
water
E ++ PV
++ wind
++ bioenergie
18
17

18. conclusie MJOP
een goed MJOP werkt naar een nieuwe eindsituatie
eindsituatie = duurzaam, ≠ sloop!
19
18

19. Gereedschappen
MJOP
BREEAM
Monitoring
20
19

20. zorgsector
21
20

21. Energieverbruik in div sectoren
140
120
m3/kWh/kg CO2 per m2
100
gas
80
elektra
60 CO2
40
20
0
ziekenhuizen verpleging en kantoren onderwijs
verzorging
Bron: AgentschapNL; CO2: Grontmij
22
21

22. Energieverbruik in div sectoren
1.800
1.600
1.400 Verlichting binnen
Transport
1.200
Horeca
1.000 Warm tapw ater
MJ/m2
Pompen
800 Bevochtiging
Ventilatie
600
Koeling
400 Ruimteverw arming
200
0
ziekenhuizen verpleging kantoren voortgezet
onderw ijs
Bron: AgentschapNL
23
22

23. Zorgsector
gebouwcomplexen
verschillende leeftijd
verschillende toekomsthorizon
financiering laat alleen fasering toe
24
23

24. Grotere complexen
warmte- en koudevoorziening splitsen
(per sector)
duurzame energie voor duurzame gebouwen
niet-duurzame energie voor korte-levensduur
gebouwen
Splits project in beperkt afhankelijke delen
Hybride / decentrale energievoorziening
25
24

25. KM
WKO
CV
CV
27
25

26. Voorbeeld Paleis het Loo
28
26

27. ABC aanpak duurzaam onderhoud
Ambitie definiëren
Beide benen op de grond: haalbaarheid
Coördinatie met onderhoudsprogramma
29
27

28. Tot slot
contact:
Mauk de Wildt, 06 2619 2235
mauk.dewildt@grontmij.nl
30
28