Samskritham 21 is an initiative to learn Sanskrit using Moola Ramayanam which is the first chapter of the Bala Kandam of the Valmiki Ramayanam. It is the simplest of the Sanskrit works for a beginner

1. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<1/13>
Sanskrit -21
Day - 12
05-04-2020

2. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<2/13>
Previous day
Recite Sloka
Sloka Meaning
अच् सन्धि:-2
Home work for the day
Day- Agenda
रामो राजमण िः सदा विजयते रामं रमेशं भजे
रामे ाभभहता निशाचरचमिः रामाय तस्मै िमिः ।
रामाधिान्स्त पराय ंपरतरं रामस्य दासोस्ययहं
रामे चचत्तलयस्सदा भितु मे भो राम मामुद्िर ॥
Agenda

3. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<3/13>
• दिर्गसन्धि corrected in slide 10 िीर्गसन्धि:
• िाययमा स्सुबहुशो मारीचेि स राि िः ।।50।।
ि विरोिो बलिता क्षमो राि तेि ते ।
• रावण , तेन बलवता (रामेण ) ते ववरोि: न क्षम:
• मारीचेन स: रावणः सुबहुश: वार्गमाणः
• "रावण O Ravana, बलवता ….
• अनादृत्र् तु तद्वाक्र्म्* रावण: कालचोदित: ।।51
• तत: तेनैव* शोके न र्ृध्रं िग्ध्वा जटार्ुषम् ।।54
• rama जटार्ुषम्िग्ध्वा -
• तेन मार्ाववना िूरमपवाह्र् नृपात्मजौ Poll P1

4. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<4/13>
तं ननहत्र् महाबाहुिगिाह स्वर्गतश्च स: ।
स चास्र् कथर्ामास शबरीं िमगचाररणीम् ।।1.1.56।।
श्रमणीं िमगननपुणामभिर्च्छेनत रार्व ।
सोऽभ्र्र्च्छधमहातेजाश्शबरीं शत्रुसूिन: ।।1.1.57।।
शबर्ाग पून्जतस्सम्र्ग्रामो िशरथात्मज: ।
पम्पातीरे हनुमता सङ्र्तो वानरेण ह ।।1.1.58।।
हनुमद्वचनाच्चैव सुग्रीवेण समार्त: ।
सुग्रीवार् च तत्सवं शंसद्रामो महाबल: ।।1.1.59।।
आदितस्तद्र्थावृत्तं सीतार्ाश्च ववशेषत: ।
सुग्रीवश्चावप तत्सवं श्रुत्वा रामस्र् वानर: ।।1.1.60।।
Sloka 56-60

5. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<5/13>
तं निहत्य महाबाहुदयदाह स्िर्यतश्च स: ।
स चास्य कथयामास शबरीं िमयचारर ीम् ।।56।।
श्रम ीं िमयनिपु ामभभर्च्छेनत राघि ।
तम् ननहत्र् महाबाहु: ििाह स्वर्गतश्च स: ।
स: च अस्र् कथर्ामास शबरीम् िमगचाररणीम् ।।
श्रमणीम् िमगननपुणाम् अभिर्च्छ इनत रार्व ।
महाबाहु: तम् ननहत्र् ििाह
स: अस्र् कथर्ामास
“रार्व, िमगचाररणीम् िमगननपुणाम् श्रमणीम् शबरीम् अभिर्च्छ
इनत”
महाबाहु: mighty armed Rama, तम ् that Kabandha, ननहत्र् having
killed, ििाह consigned him to flames, स: he (his soul), स्वर्गतश्च
ascended heaven, स: च Kabandha (while leaving for heavens), रार्व O
Raghava, िमगचाररणीम ् performing religious duties, िमगननपुणाम ्
proficient in practicing austerities duties, श्रमणीम ् female ascetic,
शबरीम ् belonging to Sabara community, अभिर्च्छ visit her, अस्र् to
Rama, इनत कथर्ामास informed.
Sloka 56
स:
कथर्ामास
Mighty armed Rama,
having killed
Kabandha, consigned
his body to flames.
While leaving for
heavens he informed
him saying, 'O
Raghava, there is a
female ascetic in
Sabara community,
performing religious
duties and proficient
in practicing
austerities. You may
visit her'.

6. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<6/13>
सोऽभ्यर्च्छधमहातेजाश्शबरीं शत्रुसदि: ।।57।।
शबयाय पन्जतस्सययग्रामो दशरथात्मज: ।
स :अभ्र्र्च्छत् महातेजा: शबरीम् शत्रुसूिन: ।।
शबर्ाग पून्जत: सम्र्क् राम: िशरथात्मज: ।
शबर्ाग स: राम: पून्जत:
That Rama ,(महातेजा:, शत्रुसूिन:, िशरथात्मज:)
who had gone there ,was duly worshipped by
Shabari
महातेजा: possessing great splendor, शत्रुसूिन:
destroyer of enemies, स: he, शबरीम् towards Sabari,
अभ्र्र्च्छत् had gone, िशरथात्मज: son of Dasaratha,
राम: Rama, शबर्ाग by
Sabari, सम्र्क् duly, पून्जत: worshipped.
Sloka 57
शबर्ाग
राम:
पून्जत:
Rama son of
Dasaratha,
destroyer of
enemies and
possessing great
splendor
approached
Sabari who duly
worshipped him

7. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<7/13>
Homogen
eous
Same
स्वरम ्
Heterogenous
Different स्वरम ्
Scenarios
1. अ
2. इ उ ऋ ऌ (इक्)
3. ए ओ ऐ औ (एच ्)
Not followed by respective
svaram (1-1)
अच् सन्धि
Scenarios
1. अ
2. इ उ ऋ ऌ (इक्)
3. ए ओ ऐ औ (एच्)
*will not have this scenario
for deergham as there is no
ह्रस्व
4. अ इ उ ऋ ऌ ए ओ ऐ
औ च्
1 1
2 2*
3* 3*
1 2
1 3
2 1
2 3
3 अ च्
Poll-P3

8. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<8/13>
V1. Time कालम ्(3)
ह्रस्व
िीर्ग प्लुतम्
V2. Tone (3)
उिात्तः , अनुिात्तः ,
स्वररतः
V3. Nasal /Non Nasal(2)
अनुनाभसक, अननुनभसक
अ
F1. स्थानम्
F2 Effort-1 अभ्र्धतरप्रर्त्नम्
वववृतम्*
F3 Effort-1 बाह्र्प्रर्त्नम ्
उिात्तः , अनुिात्तः , स्वररतः
Poll-1
18

9. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<9/13>
क्
F1. स्थानम्
F2 Effort-1 अभ्र्धतरप्रर्त्नम्
F3 Effort-1 बाह्र्प्रर्त्नम ्
अल्प प्राण,वववाराः,श्वासाः
अर्ोषाः
F1. Department
HR
F2. Function
Payroll Processing
OUT
NI
सवणग=
F1+F2

10. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<10/13>
savarnam

11. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<11/13>
Examples Input Output
राक्षसेधद्रं*
आकु लेन्धद्रर्ः*
अ + इ
क +ता
ए
क.ता
सवगर्ुणोपेत:* -
17
अ + उ
क + ओ
ओ
क + ओ
महवषगः* आ + ऋ
क + मू
अर्
मू
अच् सन्धि
1-2
र्ुणसन्धि:
3/6
Both

12. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<12/13>
पयपातीरे हिुमता सङ्र्तो िािरे ह ।।58।।
हिुमद्िचिाच्चैि सुग्रीिे समार्त: ।
पम्पातीरे हनुमता सङ्र्त: वानरेण ह ।।
हनुमत् वचनात् चैव सुग्रीवेण समार्त: ।
हनुमता सङ्र्त:
सुग्रीवेण समार्त:
पम्पातीरे on the bank of Pampa, वानरेण with a
monkey, हनुमता named Hanuman, सङ्र्त: ह
was united, हनुमद्वचनात् on the advice of
Hanuman, सुग्रीवेण चैव by Sugriva also, समार्त:
was united.
सुग्रीवेण
समार्त:
On the bank of
Pampa he met a
monkey named
Hanuman on
whose advice he
made friendship
with Sugriva.
Sloka 58

13. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<13/13>
सुग्रीिाय च तत्सिं शंसद्रामो महाबल: ।।59।।
आददतस्तद्यथािृत्तं सीतायाश्च विशेषत: ।
सुग्रीवार् च तत् सवगम् शंसत् राम: महाबल: ।।
आदित: र्थावृत्तम् सीतार्ाश्च ववशेषत: ।
(महाबल:)राम: सुग्रीवार् शंसत्
महाबल: mighty and powerful, राम: Rama,
आदित: right from the beginning, तत् सवगम ् all
that story, ववशेषत: particularly, सीतार्ाश्च Sita's,
र्थावृत्तम् as it happened (abduction), सुग्रीवार् च
to Sugriva, also to Hanuman, शंसत् related.
राम:
सुग्रीवार्
शंसत ्
Sloka 59
Mighty Rama
related to
Sugriva all that
had happened
right from the
beginning,
more
importantly
Sita's abduction
and also to
Hanuman.