Contenu connexe
Similaire à Srimadbhagavata parayanam (20)
Plus de Nanda Mohan Shenoy (10)
Srimadbhagavata parayanam
- 2. # Chapter Slokas
1 प्रह्लादचरितोपक्रमम् 47
2 ददततशोकापनयनं 61
3 दििण्यकशशपुवियाचनं 38
4 प्रह्लादचरितम् 46
5 प्रह्लादचरितम् 57
6 प्रह्लादचरितम् 30
7 प्रह्लादानुचरिते दैत्यपुत्राानुशाननं 55
8 नृशनंिस्तव: 56
9 भगवत्स्तव: 55
10 युधिष्ठििनािदनंवादे त्रत्रापुििवयय: 71
Total 516
Slokas for Recitation-Skanda-7
12
Narayaneeyam
Dashaka-24 &
Dashaka- 25
- 4. राजोवाच
समः प्रप्रयः सुहृद्रह्मन्भूतानाां भगवान्स्वयम ्।
इन्रस्याथे कथां दैत्यानवधीद्प्रवषमो यथा॥ १॥
न ह्यस्याथथः सुरगणैः साक्षानन्नः श्रेयसात्मनः।
नैवासुरेभ्यो प्रवद्वेषो नोद्वेगश्चागुणस्य हह॥ २॥
इतत नः सुमहाभाग नारायणगुणान्प्रतत।
सांशयः सुमहान्जातस्तद्भवाांश्छेत्तुमहथतत॥ ३॥
श्रीशुक उवाच
साधु पृष्टां महाराज हरेश्चररतमद्भुतम ्।
यद्भागवतमाहात्म्यां भगवद्भनततवधथनम ्॥४॥
- 5. गीयते परमां पुण्यमृप्रषभभनाथरदाहदभभः।
नत्वा कृ ष्णाय मुनये कथतयष्ये हरेः कथाम ्॥५॥
तनगुथणोऽप्रप ह्यजोऽव्यततो भगवान्प्रकृ तेः परः।
स्वमायागुणमाप्रवश्य बाध्यबाधकताां गतः॥ ६॥
सत्त्वां रजस्तम इतत प्रकृ तेनाथत्मनो गुणाः।
न तेषाां युगपराजन्ह्रास उल्लास एव वा॥ ७॥
जयकाले तु सत्त्वस्य देवषीन्रजसोऽसुरान्।
तमसो यक्षरक्षाांभस तत्कालानुगुणोऽभजत् ॥८॥
ज्योततराहदररवाभातत सङ्घातान्न प्रवप्रवच्यते ।
प्रवदन्त्यात्मानमात्मस्थां मथथत्वा कवयोऽन्ततः ॥ ९॥
- 6. यदा भससृक्षुः पुर आत्मनः परो
रजः सृजत्येष पृथक् स्वमायया।
सत्त्वां प्रवथचत्रासु रररांसुरीश्वरः
शतयष्यमाणस्तम ईरयत्यसौ॥ १०॥
कालां चरन्तां सृजतीश आश्रयां
प्रधानपुम्भ्याां नरदेव सत्यकृ त्।
य एष राजन्नप्रप काल ईभशता
सत्त्वां सुरानीकभमवैधयत्यतः ।
तत्प्रत्यनीकानसुरान् सुरप्रप्रयो
रजस्तमस्कान् प्रभमणोत्युरुश्रवाः ॥ ११॥
- 7. अत्रैवोदाहृतः पूवथभमततहासः सुरप्रषथणा ।
प्रीत्या महाक्रतौ राजन्पृच्छतेऽजातशत्रवे ॥ १२॥
दृष््वा महाद्भुतां राजा राजसूये महाक्रतौ ।
वासुदेवे भगवतत सायुज्यां चेहदभूभुजः ॥ १३॥
तत्रासीनां सुरऋप्रषां राजा पाण्डुसुतः क्रतौ ।
पप्रच्छ प्रवनस्मतमना मुनीनाां शृण्वताभमदम ्॥१४॥
युथधनष्िर उवाच
अहो अत्यद्भुतां ह्येतद्दुलथभैकानन्तनामप्रप ।
वासुदेवे परे तत्त्वे प्रानप्तश्चैद्यस्य प्रवद्प्रवषः ॥ १५॥
एतद्वेहदतुभमच्छामः सवथ एव वयां मुने ।
भगवनन्नन्दया वेनो द्प्रवजैस्तमभस पातततः ॥ १६॥
- 8. दमघोषसुतः पाप आरभ्य कलभाषणात् ।
सम्प्रत्यमषी गोप्रवन्दे दन्तवतत्रश्च दुमथततः ॥ १७॥
शपतोरसकृ द्प्रवष्णुां यद्रह्म परमव्ययम ् ।
नश्वत्रो न जातो नजह्वायाां नान्धां प्रवप्रवशतुस्तमः ॥ १८॥
कथां तनस्मन्भगवतत दुरवग्राहधामतन ।
पश्यताां सवथलोकानाां लयमीयतुरञ्जसा ॥ १९॥
एतद्राम्यतत मे बुद्थधदीपाथचथररव वायुना ।
रूह्येतदद्भुततमां भगवाांस्तत्र कारणम ्॥ २०॥
श्रीशुक उवाच
राज्ञस्तद्वच आकण्यथ नारदो भगवानृप्रषः ।
तुष्टः प्राह तमाभाष्य शृण्वत्यास्तत्सदः कथाः ॥ २१॥
- 9. नारद उवाच
तनन्दनस्तवसत्कारन्यतकाराथं कलेवरम ्।
प्रधानपरयो राजन्नप्रववेक
े न कनल्पतम ्॥२२॥
हहांसा तदभभमानेन दण्डपारुष्ययोयथथा ।
वैषम्यभमह भूतानाां ममाहभमतत पाथथथव ॥ २३॥
यनन्नबद्धोऽभभमानोऽयां तद्वधात्प्राणणनाां वधः ।
तथा न यस्य क
ै वल्यादभभमानोऽणिलात्मनः ।
परस्य दमकतुथहहथ हहांसा क
े नास्य कल्प्यते ॥ २४॥
तस्माद्वैरानुबन्धेन तनवैरेण भयेन वा ।
स्नेहात्कामेन वा युञ्ज्यात्कथनञ्चन्नेक्षते पृथक् ॥ २५॥
- 10. यथा वैरानुबन्धेन मत्यथस्तन्मयताभमयात् ।
न तथा भनततयोगेन इतत मे तननश्चता मततः ॥ २६॥
कीटः पेशस्कृ ता रुद्धः क
ु ड्यायाां तमनुस्मरन ्।
सांरम्भभययोगेन प्रवन्दते तत्सरूपताम ्॥ २७॥
एवां कृ ष्णे भगवतत मायामनुज ईश्वरे ।
वैरेण पूतपाप्मानस्तमापुरनुथचन्तया ॥ २८॥
कामाद्द्वेषाद्भयात्स्नेहाद्यथा भतत्येश्वरे मनः ।
आवेश्य तदघां हहत्वा बहवस्तद्गततां गताः ॥ २९॥
गोप्यः कामाद्भयात्क
ां सो द्वेषाच्चैद्यादयो नृपाः ।
सम्बन्धाद्वृष्णयः स्नेहाद्यूयां भतत्या वयां प्रवभो ॥ ३०॥
- 11. कतमोऽप्रप न वेनः स्यात्पञ्चानाां पुरुषां प्रतत ।
तस्मात्क
े नाप्युपायेन मनः कृ ष्णे तनवेशयेत्॥३१॥
मातृष्वसेयो वश्चैद्यो दन्तवतत्रश्च पाण्डव ।
पाषथदप्रवरौ प्रवष्णोप्रवथप्रशापात्पदाच्च्युतौ ॥ ३२॥
युथधनष्िर उवाच
कीदृशः कस्य वा शापो हररदासाभभमशथनः ।
अश्रद्धेय इवाभातत हरेरेकानन्तनाां भवः ॥ ३३॥
देहेनन्रयासुहीनानाां वैक
ु ण्िपुरवाभसनाम्।
देहसम्बन्धसम्बद्धमेतदाख्यातुमहथभस ॥ ३४॥
नारद उवाच
एकदा रह्मणः पुत्रा प्रवष्णोलोक
ां यदृच्छया ।
सनन्दनादयो जग्मुश्चरन्तो भुवनत्रयम्॥३५॥
- 12. पञ्चषड्ढायनाभाथभाः पूवेषामप्रप पूवथजाः ।
हदग्वाससः भशशून्मत्वा द्वाःस्थौ तान्प्रत्यषेधताम्॥३६॥
अशपन्क
ु प्रपता एवां युवाां वासां न चाहथथः ।
रजस्तमोभ्याां रहहते पादमूले मधुद्प्रवषः ।
पाप्रपष्िामासुरीां योतनां बाभलशौ यातमाश्वतः ॥ ३७॥
एवां शप्तौ स्वभवनात्पतन्तौ तैः कृ पालुभभः ।
प्रोततौ पुनजथन्मभभवां त्रत्रभभलोकाय कल्पताम्॥३८॥
जज्ञाते तौ हदतेः पुत्रौ दैत्यदानववनन्दतौ ।
हहरण्यकभशपुज्येष्िो हहरण्याक्षोऽनुजस्ततः ॥ ३९॥
- 13. हतो हहरण्यकभशपुहथररणा भसांहरूप्रपणा ।
हहरण्याक्षो धरोद्धारे त्रबरता सौकरां वपुः ॥ ४०॥
हहरण्यकभशपुः पुत्रां प्रह्लादां क
े शवप्रप्रयम ्।
नजघाांसुरकरोन्नाना यातना मृत्युहेतवे ॥ ४१॥
सवथभूतात्मभूतां तां प्रशान्तां समदशथनम ्।
भगवत्तेजसा स्पृष्टां नाशतनोद्धन्तुमुद्यमैः ॥ ४२॥
ततस्तौ राक्षसौ जातौ क
े भशन्याां प्रवश्रवःसुतौ ।
रावणः क
ु म्भकणथश्च सवथलोकोपतापनौ ॥ ४३॥
तत्राप्रप राघवो भूत्वा न्यहनच्छापमुततये ।
रामवीयं श्रोष्यभस त्वां माक
थ ण्डेयमुिात्प्रभो ॥ ४४॥
- 14. तावेव क्षत्रत्रयौ जातौ मातृष्वस्रात्मजौ तव ।
अधुना शापतनमुथततौ कृ ष्णचक्रहताांहसौ ॥ ४५॥
वैरानुबन्धतीव्रेण ध्यानेनाच्युतसात्मताम्।
नीतौ पुनहथरेः पाश्वं जग्मतुप्रवथष्णुपाषथदौ ॥ ४६॥
युथधनष्िर उवाच
प्रवद्वेषो दतयते पुत्रे कथमासीन्महात्मतन ।
रूहह मे भगवन्येन प्रह्लादस्याच्युतात्मता ॥ ४७॥
इतत श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहांस्याां सांहहतायाां
सप्तमस्कन्धे प्रह्लादचररतोपक्रमे प्रथमोऽध्यायः (१)
- 16. नारद उवाच
रातयेवां प्रवतनहते हररणा क्रोडमूततथना ।
हहरण्यकभशपू राजन्पयथतप्यरुषा शुचा ॥ १॥
आह चेदां रुषा घूणथः सन्दष्टदशनच्छदः ।
कोपोज्ज्वलद्भ्याां चक्षुभ्यां तनरीक्षन् धूम्रमम्बरम ्॥ २॥
करालदांष्रोग्रदृष््या दुष्प्रेक्ष्यरुक
ु टीमुिः ।
शूलमुद्यम्य सदभस दानवातनदमरवीत्॥ ३॥
भो भो दानवदैतेया द्प्रवमूधंस््यक्ष शम्बर ।
शतबाहो हयग्रीव नमुचे पाक इल्वल ॥ ४॥
प्रवप्रथचत्ते मम वचः पुलोमन्शक
ु नादयः ।
शृणुतानन्तरां सवे क्रक्रयतामाशु मा थचरम ्॥ ५॥
- 17. सपत्नैघाथतततः क्षुरैराथता मे दतयतः सुहृत्।
पानष्णथग्राहेण हररणा समेनाप्युपधावनैः ॥ ६॥
तस्य त्यततस्वभावस्य घृणेमाथयावनौकसः ।
भजन्तां भजमानस्य बालस्येवानस्थरात्मनः ॥ ७॥
मच्छ
ू लभभन्नग्रीवस्य भूररणा रुथधरेण वै ।
रुथधरप्रप्रयां तपथतयष्ये रातरां मे गतव्यथः ॥ ८॥
तनस्मन्क
ू टेऽहहते नष्टे कृ त्तमूले वनस्पतौ ।
प्रवटपा इव शुष्यनन्त प्रवष्णुप्राणा हदवौकसः ॥ ९॥
तावद्यात भुवां यूयां प्रवप्रक्षत्रसमेथधताम ्।
सूदयध्वां तपोयज्ञस्वाध्यायव्रतदातननः ॥ १०॥
- 18. प्रवष्णुद्थप्रवजक्रक्रयामूलो यज्ञो धमथमयः पुमान्।
देवप्रषथप्रपतृभूतानाां धमथस्य च परायणम ्॥ ११॥
यत्र यत्र द्प्रवजा गावो वेदा वणाथश्रमाः क्रक्रयाः ।
तां तां जनपदां यात सन्दीपयत वृश्चत ॥ १२॥
इतत ते भतृथतनदेशमादाय भशरसाऽऽदृताः ।
तथा प्रजानाां कदनां प्रवदधुः कदनप्रप्रयाः ॥ १३॥
पुरग्रामव्रजोद्यानक्षेत्रारामाश्रमाकरान् ।
िेटिवथटघोषाांश्च ददहुः पत्तनातन च ॥ १४॥
क
े थचत्ितनत्रैत्रबथभभदुः सेतुप्राकारगोपुरान् ।
आजीव्याांनश्चनच्छदुवृथक्षान् क
े थचत्परशुपाणयः ।
प्रादहन्शरणान्येक
े प्रजानाां ज्वभलतोल्मुक
ै ः ॥ १५॥
- 19. एवां प्रवप्रकृ ते लोक
े दैत्येन्रानुचरैमुथहुः ।
हदवां देवाः पररत्यज्य भुप्रव चेरुरलक्षक्षताः ॥ १६॥
हहरण्यकभशपुराथतुः सम्परेतस्य दुःणितः ।
कृ त्वा कटोदकादीतन रातृपुत्रानसान्त्वयत्॥ १७॥
शक
ु तनां शम्बरां धृष्टां भूतसन्तापनां वृकम ्।
कालनाभां महानाभां हररश्मश्रुमथोत्कचम ् ॥ १८॥
तन्मातरां रुषाभानुां हदततां च जननीां थगरा ।
श्लक्ष्णया देशकालज्ञ इदमाह जनेश्वर ॥ १९॥
हहरण्यकभशपुरुवाच
अम्बाम्ब हे वधूः पुत्रा वीरां माहथथ शोथचतुम ्।
ररपोरभभमुिे श्लाघ्यः शूराणाां वध ईनप्सतः ॥ २०॥
- 20. भूतानाभमह सांवासः प्रपायाभमव सुव्रते ।
दैवेनैकत्र नीतानामुन्नीतानाां स्वकमथभभः ॥ २१॥
तनत्य आत्माव्ययः शुद्धः सवथगः सवथप्रवत्परः ।
धत्तेऽसावात्मनो भलङ्गां मायया प्रवसृजन्गुणान ्॥ २२॥
यथाम्भसा प्रचलता तरवोऽप्रप चला इव ।
चक्षुषा राम्यमाणेन दृश्यते चलतीव भूः ॥ २३॥
एवां गुणैराथम्यमाणे मनस्यप्रवकलः पुमान्।
यातत तत्साम्यताां भरे ह्यभलङ्गो भलङ्गवातनव ॥ २४॥
एष आत्मप्रवपयाथसो ह्यभलङ्गे भलङ्गभावना ।
एष प्रप्रयाप्रप्रयैयोगो प्रवयोगः कमथसांसृततः ॥ २५॥
- 21. सम्भवश्च प्रवनाशश्च शोकश्च प्रवप्रवधः स्मृतः ।
अप्रववेकश्च थचन्ता च प्रववेकास्मृततरेव च ॥ २६॥
अत्राप्युदाहरन्तीमभमततहासां पुरातनम ्।
यमस्य प्रेतबन्धूनाां सांवादां तां तनबोधत ॥ २७॥
उशीनरेष्वभूराजा सुयज्ञ इतत प्रवश्रुतः ।
सपत्नैतनथहतो युद्धे ज्ञातयस्तमुपासत ॥ २८॥
प्रवशीणथरत्नकवचां प्रवरष्टाभरणस्रजम ् ।
शरतनभभथन्नहृदयां शयानमसृगाप्रवलम ्॥ २९॥
प्रकीणथक
े शां ध्वस्ताक्षां रभसा दष्टदच्छदम ्।
रजःक
ु ण्िमुिाम्भोजां तछन्नायुधभुजां मृधे ॥ ३०॥
- 22. उशीनरेन्रां प्रवथधना तथा कृ तां
पततां महहष्यः प्रसमीक्ष्य दुःणिताः ।
हताः स्म नाथेतत करैरुरो भृशां
घ्नन्त्यो मुहुस्तत्पदयोरुपापतन्॥ ३१॥
रुदत्य उच्चैदथतयताङ्तिपङ्कजां
भसञ्चन्त्य अस्रैः क
ु चक
ु ङ्क
ु मारुणैः ।
प्रवस्रस्तक
े शाभरणाः शुचां नृणाां
सृजन्त्य आक्रन्दनया प्रवलेप्रपरे ॥ ३२॥
अहो प्रवधात्राकरुणेन नः प्रभो
भवान्प्रणीतो दृगगोचराां दशाम्।
उशीनराणामभस वृप्रत्तदः पुरा
कृ तोऽधुना येन शुचाां प्रववधथनः ॥ ३३॥
- 23. त्वया कृ तज्ञेन वयां महीपते
कथां प्रवना स्याम सुहृत्तमेन ते ।
तत्रानुयानां तव वीर पादयोः
शुश्रूषतीनाां हदश यत्र यास्यभस ॥ ३४॥
एवां प्रवलपतीनाां वै पररगृह्य मृतां पततम्।
अतनच्छतीनाां तनहाथरमकोऽस्तां सन्न्यवतथत ॥ ३५॥
तत्र ह प्रेतबन्धूनामाश्रुत्य पररदेप्रवतम्।
आह तान्बालको तान्भूत्वा यमः स्वयमुपागतः ॥ ३६॥
यम उवाच
अहो अमीषाां वयसाथधकानाां
प्रवपश्यताां लोकप्रवथधां प्रवमोहः ।
यत्रागतस्तत्र गतां मनुष्यां
स्वयां सधमाथ अप्रप शोचन्त्यपाथथम्॥ ३७॥
- 24. अहो वयां धन्यतमा यदत्र
त्यतताः प्रपतृभ्याां न प्रवथचन्तयामः ।
अभक्ष्यमाणा अबला वृकाहदभभः
स रक्षक्षता रक्षतत यो हह गभे ॥ ३८॥
य इच्छयेशः सृजतीदमव्ययो
य एव रक्षत्यवलुम्पते च यः ।
तस्याबलाः क्रीडनमाहुरीभशतु-
श्चराचरां तनग्रहसङ्ग्रहे प्रभुः ॥ ३९॥
पथथ च्युतां ततष्ितत हदष्टरक्षक्षतां
गृहे नस्थतां तद्प्रवहतां प्रवनश्यतत ।
जीवत्यनाथोऽप्रप तदीक्षक्षतो वने
गृहेऽप्रप गुप्तोऽस्य हतो न जीवतत ॥ ४०॥
- 25. भूतातन तैस्तैतनथजयोतनकमथभभ -
भथवनन्त काले न भवनन्त सवथशः ।
न तत्र हात्मा प्रकृ तावप्रप नस्थत-
स्तस्या गुणैरन्यतमो तनबध्यते ॥ ४१॥
इदां शरीरां पुरुषस्य मोहजां
यथा पृथग्भौततकमीयते गृहम्।
यथौदक
ै ः पाथथथवतैजसैजथनः
कालेन जातो प्रवकृ तो प्रवनश्यतत ॥ ४२॥
यथानलो दारुषु भभन्न ईयते
यथातनलो देहगतः पृथक् नस्थतः ।
यथा नभः सवथगतां न सज्जते
तथा पुमान्सवथगुणाश्रयः परः ॥ ४३॥
- 26. सुयज्ञो नन्वयां शेते मूढा यमनुशोचथ ।
यः श्रोता योऽनुवततेह स न दृश्येत कहहथथचत्॥ ४४॥
न श्रोता नानुवततायां मुख्योऽप्यत्र महानसुः ।
यनस्त्वहेनन्रयवानात्मा स चान्यः प्राणदेहयोः ॥ ४५॥
भूतेनन्रयमनोभलङ्गान् देहानुच्चावचान्प्रवभुः ।
भजत्युत्सृजतत ह्यन्यस्तच्चाप्रप स्वेन तेजसा ॥ ४६॥
यावनल्लङ्गानन्वतो ह्यात्मा तावत्कमथ तनबन्धनम ्।
ततो प्रवपयथयः तलेशो मायायोगोऽनुवतथते ॥ ४७॥
प्रवतथाभभतनवेशोऽयां यद्गुणेष्वथथदृग्वचः ।
यथा मनोरथः स्वप्नः सवथमैनन्रयक
ां मृषा ॥ ४८॥
- 27. अथ तनत्यमतनत्यां वा नेह शोचनन्त तद्प्रवदः ।
नान्यथा शतयते कतुं स्वभावः शोचताभमतत ॥ ४९॥
लुब्धको प्रवप्रपने कनश्चत्पक्षक्षणाां तनभमथतोऽन्तकः ।
प्रवतत्य जालां प्रवदधे तत्र तत्र प्रलोभयन्॥ ५०॥
क
ु भलङ्गभमथुनां तत्र प्रवचरत्समदृश्यत ।
तयोः क
ु भलङ्गी सहसा लुब्धक
े न प्रलोभभता ॥ ५१॥
सासज्जत भसचस्तन््याां महहषी कालयनन्त्रता ।
क
ु भलङ्गस्ताां तथाऽऽपन्नाां तनरीक्ष्य भृशदुःणितः ।
स्नेहादकल्पः कृ पणः कृ पणाां पयथदेवयत्॥ ५२॥
अहो अकरुणो देवः नस्त्रयाकरुणया प्रवभुः ।
कृ पणां मानुशोचन्त्या दीनया क्रकां कररष्यतत ॥ ५३॥
- 28. कामां नयतु माां देवः क्रकमधेनात्मनो हह मे ।
दीनेन जीवता दुःिमनेन प्रवधुरायुषा ॥ ५४॥
कथां त्वजातपक्षाांस्तान्मातृहीनान् त्रबभम्यथहम ्।
मन्दभाग्याः प्रतीक्षन्ते नीडे मे मातरां प्रजाः ॥ ५५॥
एवां क
ु भलङ्गां प्रवलपन्तमारा-
नत्प्रयाप्रवयोगातुरमश्रुकण्िम ् ।
स एव तां शाक
ु तनकः शरेण
प्रवव्याध कालप्रहहतो प्रवलीनः ॥ ५६॥
एवां यूयमपश्यन्त्य आत्मापायमबुद्धयः ।
नैनां प्राप्स्यथ शोचन्त्यः पततां वषथशतैरप्रप ॥ ५७॥
- 29. हहरण्यकभशपुरुवाच
बाल एवां प्रवदतत सवे प्रवनस्मतचेतसः ।
ज्ञातयो मेतनरे सवथमतनत्यमयथोनत्थतम्॥ ५८॥
यम एतदुपाख्याय तत्रैवान्तरधीयत ।
ज्ञातयोऽप्रप सुयज्ञस्य चक्र
ु यथत्साम्परातयकम् ॥ ५९॥
ततः शोचत मा यूयां परां चात्मानमेव च ।
क आत्मा कः परो वात्र स्वीयः पारतय एव वा ।
स्वपराभभतनवेशेन प्रवनाज्ञानेन देहहनाम्॥ ६०॥
श्रीनारद उवाच
इतत दैत्यपतेवाथतयां हदततराकण्यथ सस्नुषा ।
पुत्रशोक
ां क्षणात्त्यतत्वा तत्त्वे थचत्तमधारयत्॥ ६१॥
इतत श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहांस्याां सांहहतायाां
सप्तमस्कन्धे हदततशोकापनयनां नाम द्प्रवतीयोऽध्यायः ॥२॥
- 31. नारद उवाच
हहरण्यकभशपू राजन्नजेयमजरामरम ् ।
आत्मानमप्रततद्वन्द्वमेकराजां व्यथधत्सत ॥ १॥
स तेपे मन्दररोण्याां तपः परमदारुणम ्।
ऊध्वथबाहुनथभोदृनष्टः पादाङ्गुष्िाथश्रतावतनः ॥ २॥
जटादीथधततभी रेजे सांवताथक
थ इवाांशुभभः ।
तनस्मांस्तपस्तप्यमाने देवाः स्थानातन भेनजरे ॥ ३॥
तस्य मूध्नथः समुद्भूतः सधूमोऽनग्नस्तपोमयः ।
तीयथगूध्वथमधो लोकानतपद्प्रवष्वगीररतः ॥ ४॥
चुक्षुभुनथद्युदन्वन्तः सद्वीपाहरश्चचाल भूः ।
तनपेतुः सग्रहास्तारा जज्वलुश्च हदशो दश ॥ ५॥
- 32. तेन तप्ता हदवां त्यतत्वा रह्मलोक
ां ययुः सुराः ।
धात्रे प्रवज्ञापयामासुदेवदेव जगत्पते ॥ ६॥
दैत्येन्रतपसा तप्ता हदप्रव स्थातुां न शतनुमः ।
तस्य चोपशमां भूमन्प्रवधेहह यहद मन्यसे ।
लोका न यावन्नङ्क्ष्यनन्त बभलहारास्तवाभभभूः ॥ ७॥
तस्यायां क्रकल सङ्कल्पश्चरतो दुश्चरां तपः ।
श्रूयताां क्रकां न प्रवहदतस्तवाथाप्रप तनवेहदतः ॥ ८॥
सृष््वा चराचरभमदां तपोयोगसमाथधना ।
अध्यास्ते सवथथधष्ण्येभ्यः परमेष्िी तनजासनम ्॥ ९॥
तदहां वधथमानेन तपोयोगसमाथधना ।
कालात्मनोश्च तनत्यत्वात्साधतयष्ये तथात्मनः ॥ १०॥
- 33. अन्यथेदां प्रवधास्येऽहमयथापूवथमोजसा ।
क्रकमन्यैः कालतनधूथतैः कल्पान्ते वैष्णवाहदभभः ॥ ११॥
इतत शुश्रुम तनबथन्धां तपः परममानस्थतः ।
प्रवधत्स्वानन्तरां युततां स्वयां त्रत्रभुवनेश्वर ॥ १२॥
तवासनां द्प्रवजगवाां पारमेष््यां जगत्पते ।
भवाय श्रेयसे भूत्यै क्षेमाय प्रवजयाय च ॥ १३॥
इतत प्रवज्ञाप्रपतो देवैभथगवानात्मभूनृथप ।
परीतो भृगुदक्षाद्यैयथयौ दैत्येश्वराश्रमम ्॥ १४॥
न ददशथ प्रततच्छन्नां वल्मीकतृणकीचक
ै ः ।
प्रपपीभलकाभभराचीणथमेदस्त्वङ्माांसशोणणतम ् ॥ १५॥
- 34. तपन्तां तपसा लोकान् यथाराप्रपहहतां रप्रवम ्।
प्रवलक्ष्य प्रवनस्मतः प्राह प्रहसन्हांसवाहनः ॥ १६॥
रह्मोवाच
उप्रत्तष्िोप्रत्तष्ि भरां ते तपःभसद्धोभस काश्यप ।
वरदोऽहमनुप्राप्तो प्रव्रयतामीनप्सतो वरः ॥ १७॥
अराक्षमहमेतत्ते हृत्सारां महदद्भुतम ्।
दांशभक्षक्षतदेहस्य प्राणा ह्यनस्थषु शेरते ॥ १८॥
नैतत्पूवथषथयश्चक्र
ु नथ कररष्यनन्त चापरे ।
तनरम्बुधाथरयेत्प्राणान् को वै हदव्यसमाः शतम ्॥ १९॥
व्यवसायेन तेऽनेन दुष्करेण मननस्वनाम ्।
तपोतनष्िेन भवता नजतोऽहां हदततनन्दन ॥ २०॥
- 35. ततस्त आभशषः सवाथ ददाम्यसुरपुङ्गव ।
मत्यथस्य ते अमत्यथस्य दशथनां नाफलां मम ॥ २१॥
नारद उवाच
इत्युतत्वाऽऽहदभवो देवो भक्षक्षताङ्गां प्रपपीभलक
ै ः ।
कमण्डलुजलेनौक्षद्हदव्येनामोघराधसा ॥ २२॥
स तत्कीचकवल्मीकात्सहओजोबलानन्वतः ।
सवाथवयवसम्पन्नो वज्रसांहननो युवा ।
उनत्थतस्तप्तहेमाभो प्रवभावसुररवैधसः ॥ २३॥
स तनरीक्ष्याम्बरे देवां हांसवाहमवनस्थतम्।
ननाम भशरसा भूमौ तद्दशथनमहोत्सवः ॥ २४॥
उत्थाय प्राञ्जभलः प्रह्व ईक्षमाणो दृशा प्रवभुम्।
हषाथश्रुपुलकोद्भेदो थगरा गद्गदयागृणात्॥ २५॥
- 36. हहरण्यकभशपुरुवाच
कल्पान्ते कालसृष्टेन योऽन्धेन तमसाऽऽवृतम ्।
अभभव्यनग्जगहददां स्वयञ्ज्योततः स्वरोथचषा ॥ २६॥
आत्मना त्रत्रवृता चेदां सृजत्यवतत लुम्पतत ।
रजःसत्त्वतमोधाम्ने पराय महते नमः ॥ २७॥
नम आद्याय बीजाय ज्ञानप्रवज्ञानमूतथये ।
प्राणेनन्रयमनोबुद्थधप्रवकारैव्यथनततमीयुषे ॥ २८॥
त्वमीभशषे जगतस्तस्थुषश्च
प्राणेन मुख्येन पततः प्रजानाम ्।
थचत्तस्य थचत्तेमथन ऐनन्रयाणाां
पततमथहान्भूतगुणाशयेशः ॥ २९॥
- 37. त्वां सप्ततन्तून्प्रवतनोप्रष तन्वा
त्रय्या चातुहोत्रकप्रवद्यया च ।
त्वमेक आत्माऽऽत्मवतामनाहद-
रनन्तपारः कप्रवरन्तरात्मा ॥ ३०॥
त्वमेव कालोऽतनभमषो जनाना-
मायुलथवाद्यावयवैः क्षक्षणोप्रष ।
क
ू टस्थ आत्मा परमेष््यजो महाांस्त्वां
जीवलोकस्य च जीव आत्मा ॥ ३१॥
त्वत्तः परां नापरमप्यनेजदेजच्च
क्रकनञ्चद्व्यततररततमनस्त ।
प्रवद्याः कलास्ते तनवश्च सवाथ
हहरण्यगभोऽभस बृहनत्त्रपृष्िः ॥ ३२॥
- 38. व्यततां प्रवभो स्थूलभमदां शरीरां
येनेनन्रयप्राणमनोगुणाांस्त्वम ् ।
भुङ्क्षे नस्थतो धामतन पारमेष््ये
अव्यतत आत्मा पुरुषः पुराणः ॥ ३३॥
अनन्ताव्यततरूपेण येनेदमणिलां ततम ्।
थचदथचच्छनततयुतताय तस्मै भगवते नमः ॥ ३४॥
यहद दास्यस्यभभमतान् वरान् मे वरदोत्तम ।
भूतेभ्यस्त्वद्प्रवसृष्टेभ्यो मृत्युमाथ भून्मम प्रभो ॥ ३५॥
नान्तबथहहहदथवा नततमन्यस्मादप्रप चायुधैः ।
न भूमौ नाम्बरे मृत्युनथ नरैनथ मृगैरप्रप ॥ ३६॥
- 39. व्यसुभभवाथसुमद्भभवाथ सुरासुरमहोरगैः ।
अप्रततद्वन्द्वताां युद्धे ऐकपत्यां च देहहनाम्॥ ३७॥
सवेषाां लोकपालानाां महहमानां यथाऽऽत्मनः ।
तपोयोगप्रभावाणाां यन्न ररष्यतत कहहथथचत्॥ ३८॥
इतत श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहांस्याां सांहहतायाां
सप्तमस्कन्धे हहरण्यकभशपुवरयाचनां नाम तृतीयोऽध्यायः
॥ ३॥
- 41. नारद उवाच
एवां वृतः शतधृततहहथरण्यकभशपोरथ ।
प्रादात्तत्तपसा प्रीतो वराांस्तस्य सुदुलथभान्॥ १॥
रह्मोवाच
तातेमे दुलथभाः पुांसाां यान्वृणीषे वरान्मम ।
तथाप्रप प्रवतराम्यङ्ग वरान्यदप्रप दुलथभान्॥ २॥
ततो जगाम भगवानमोघानुग्रहो प्रवभुः ।
पूनजतोऽसुरवयेण स्तूयमानः प्रजेश्वरैः ॥ ३॥
एवां लब्धवरो दैत्यो त्रबरद्धेममयां वपुः ।
भगवत्यकरोद्द्वेषां रातुवथधमनुस्मरन्॥ ४॥
स प्रवनजत्य हदशः सवाथ लोकाांश्च त्रीन्महासुरः ।
देवासुरमनुष्येन्रान्गन्धवथगरुडोरगान्॥ ५॥
- 42. भसद्धचारणप्रवद्याध्रानृषीन् प्रपतृपतीन् मनून ्।
यक्षरक्षःप्रपशाचेशान्प्रेतभूतपतीनथ ॥ ६॥
सवथसत्त्वपतीन्नजत्वा वशमानीय प्रवश्वनजत्।
जहार लोकपालानाां स्थानातन सह तेजसा ॥ ७॥
देवोद्यानथश्रया जुष्टमध्यास्ते स्म त्रत्रप्रवष्टपम ्।
महेन्रभवनां साक्षानन्नभमथतां प्रवश्वकमथणा ।
त्रैलोतयलक्ष्म्यायतनमध्युवासाणिलद्थथधमत् ॥ ८॥
यत्र प्रवरुमसोपाना महामारकता भुवः ।
यत्र स्फाहटकक
ु ड्यातन वैदूयथस्तम्भपङ्ततयः ॥ ९॥
यत्र थचत्रप्रवतानातन पद्मरागासनातन च ।
पयःफ
े नतनभाः शय्या मुततादामपररच्छदाः ॥ १०॥
- 43. क
ू जद्भभनूथपुरैदेव्यः शब्दयन्त्य इतस्ततः ।
रत्नस्थलीषु पश्यनन्त सुदतीः सुन्दरां मुिम्॥ ११॥
तनस्मन्महेन्रभवने महाबलो
महामना तननजथतलोक एकरा् ।
रेमेऽभभवन्द्याङ्तियुगः सुराहदभभः
प्रताप्रपतैरूनजथतचण्डशासनः ॥ १२॥
तमङ्ग मत्तां मधुनोरुगनन्धना
प्रववृत्तताम्राक्षमशेषथधष्ण्यपाः ।
उपासतोपायनपाणणभभप्रवथना
त्रत्रभभस्तपोयोगबलौजसाां पदम्॥ १३॥
जगुमथहेन्रासनमोजसा नस्थतां
प्रवश्वावसुस्तुम्बुरुरस्मदादयः ।
गन्धवथभसद्धा ऋषयोऽस्तुवन्
मुहुप्रवथद्याधराश्चाप्सरसश्च पाण्डव ॥ १४॥
- 44. स एव वणाथश्रभमभभः क्रतुभभभूथररदक्षक्षणैः ।
इज्यमानो हप्रवभाथगानग्रहीत्स्वेन तेजसा ॥ १५॥
अकृ ष्टपच्या तस्यासीत्सप्तद्वीपवती मही ।
तथा कामदुघा द्यौस्तु नानाश्चयथपदां नभः ॥ १६॥
रत्नाकराश्च रत्नौघाांस्तत्पत्न्यश्चोहुरूभमथभभः ।
क्षारसीधुघृतक्षौरदथधक्षीरामृतोदकाः ॥ १७॥
शैला रोणीभभराक्रीडां सवथतुथषु गुणान्रुमाः ।
दधार लोकपालानामेक एव पृथग्गुणान्॥ १८॥
स इत्थां तननजथतकक
ु बेकराड् प्रवषयान्प्रप्रयान् ।
यथोपजोषां भुञ्जानो नातृप्यदनजतेनन्रयः ॥ १९॥
- 45. एवमैश्वयथमत्तस्य दृप्तस्योच्छास्त्रवततथनः ।
कालो महान्व्यतीयाय महान्रह्मशापमुपेयुषः ॥ २०॥
तस्योग्रदण्डसांप्रवग्नाः सवे लोकाः सपालकाः ।
अन्यत्रालब्धशरणाः शरणां ययुरच्युतम ्॥ २१॥
तस्यै नमोऽस्तु काष्िायै यत्रात्मा हरररीश्वरः ।
यद्गत्वा न तनवतथन्ते शान्ताः सन्न्याभसनोऽमलाः ॥ २२॥
इतत ते सांयतात्मानः समाहहतथधयोऽमलाः ।
उपतस्थुहृथषीक
े शां प्रवतनरा वायुभोजनाः ॥ २३॥
तेषामाप्रवरभूद्वाणी अरूपा मेघतनःस्वना ।
सन्नादयन्ती कक
ु भः साधूनामभयङ्करी ॥ २४॥
- 46. मा भैष्ट प्रवबुधश्रेष्िाः सवेषाां भरमस्तु वः ।
मद्दशथनां हह भूतानाां सवथश्रेयोपपत्तये ॥ २५॥
ज्ञातमेतस्य दौरात्म्यां दैतेयापसदस्य च ।
तस्य शानन्तां कररष्याभम कालां तावत्प्रतीक्षत ॥ २६॥
यदा देवेषु वेदेषु गोषु प्रवप्रेषु साधुषु ।
धमे मतय च प्रवद्वेषः स वा आशु प्रवनश्यतत ॥ २७॥
तनवैराय प्रशान्ताय स्वसुताय महात्मने ।
प्रह्लादाय यदा रुह्येद्धतनष्येऽप्रप वरोनजथतम ्॥ २८॥
नारद उवाच
इत्युतता लोकगुरुणा तां प्रणम्य हदवौकसः ।
न्यवतथन्त गतोद्वेगा मेतनरे चासुरां हतम ्॥ २९॥
- 47. तस्य दैत्यपतेः पुत्राश्चत्वारः परमाद्भुताः ।
प्रह्लादोऽभून्महाांस्तेषाां गुणैमथहदुपासकः ॥ ३०॥
रह्मण्यः शीलसम्पन्नः सत्यसन्धो नजतेनन्रयः ।
आत्मवत्सवथभूतानामेकः प्रप्रयसुहृत्तमः ॥ ३१॥
दासवत्सन्नतायाथङ्तिः प्रपतृवद्दीनवत्सलः ।
रातृवत्सदृशे नस्नग्धो गुरुष्वीश्वरभावनः ।
प्रवद्याथथरूपजन्माढ्यो मानस्तम्भप्रववनजथतः ॥ ३२॥
नोद्प्रवग्नथचत्तो व्यसनेषु तनःस्पृहः
श्रुतेषु दृष्टेषु गुणेष्ववस्तुदृक् ।
दान्तेनन्रयप्राणशरीरधीः सदा
प्रशान्तकामो रहहतासुरोऽसुरः ॥ ३३॥
- 48. यनस्मन्महद्गुणा राजन्गृह्यन्ते कप्रवभभमुथहुः ।
न तेऽधुनाप्रपधीयन्ते यथा भगवतीश्वरे ॥ ३४॥
यां साधुगाथासदभस ररपवोऽप्रप सुरा नृप ।
प्रततमानां प्रक
ु वथनन्त क्रकमुतान्ये भवादृशाः ॥ ३५॥
गुणैरलमसङ्ख्येयैमाथहात्म्यां तस्य सूच्यते ।
वासुदेवे भगवतत यस्य नैसथगथकी रततः ॥ ३६॥
न्यस्तक्रीडनको बालो जडवत्तन्मनस्तया ।
कृ ष्णग्रहगृहीतात्मा न वेद जगदीदृशम ्॥ ३७॥
आसीनः पयथटन्नश्नन्शयानः प्रप्रपबन्रुवन्।
नानुसन्धत्त एतातन गोप्रवन्दपरररनम्भतः ॥ ३८॥
- 49. तवथचरुदतत वैक
ु ण्िथचन्ताशबलचेतनः ।
तवथचद्धसतत तनच्चन्ताह्लाद उद्गायतत तवथचत्॥ ३९॥
नदतत तवथचदुत्कण्िो प्रवलज्जो नृत्यतत तवथचत्।
तवथचत्तद्भावनायुततस्तन्मयोऽनुचकार ह ॥ ४०॥
तवथचदुत्पुलकस्तूष्णीमास्ते सांस्पशथतनवृथतः ।
अस्पन्दप्रणयानन्दसभललामीभलतेक्षणः ॥ ४१॥
स उत्तमश्लोकपदारप्रवन्दयो-
तनथषेवयाक्रकञ्चनसङ्गलब्धया ।
तन्वन्पराां तनवृथततमात्मनो मुहु -
दुथःसङ्गदीनान्यमनःशमां व्यधात्॥ ४२॥
- 50. तनस्मन ्महाभागवते महाभागे महात्मतन ।
हहरण्यकभशपू राजन्नकरोदघमात्मजे ॥ ४३॥
युथधनष्िर उवाच
देवषथ एतहदच्छामो वेहदतुां तव सुव्रत ।
यदात्मजाय शुद्धाय प्रपतादात्साधवे ह्यघम ्॥ ४४॥
पुत्रान ्प्रवप्रततक
ू लान ्स्वान ्प्रपतरः पुत्रवत्सलाः ।
उपालभन्ते भशक्षाथं नैवाघमपरो यथा ॥ ४५॥
क्रकमुतानुवशान ्साधूांस्तादृशान ् गुरुदेवतान ्।
एतत्कौतूहलां रह्मन्नस्माक
ां प्रवधम प्रभो ।
प्रपतुः पुत्राय यद्द्वेषो मरणाय प्रयोनजतः ॥ ४६॥
इतत श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहांस्याां सांहहतायाां सप्तमस्कन्धे प्रह्लादचररते
चतुथोऽध्यायः ॥ ४॥
- 52. नारद उवाच
पौरोहहत्याय भगवान्वृतः काव्यः क्रकलासुरैः ।
षण्डामकौ सुतौ तस्य दैत्यराजगृहानन्तक
े ॥ १॥
तौ राज्ञा प्राप्रपतां बालां प्रह्लादां नयकोप्रवदम्।
पाियामासतुः पा्यानन्याांश्चासुरबालकान्॥ २॥
यत्तत्र गुरुणा प्रोततां शुश्रुवेऽनुपपाि च ।
न साधु मनसा मेने स्वपरासद्ग्रहाश्रयम्॥ ३॥
एकदासुररा् पुत्रमङ्कमारोप्य पाण्डव ।
पप्रच्छ कथ्यताां वत्स मन्यते साधु यद्भवान्॥ ४॥
- 53. प्रह्लाद उवाच
तत्साधु मन्येऽसुरवयथ देहहनाां
सदा समुद्प्रवग्नथधयामसद्ग्रहात्।
हहत्वात्मपातां गृहमन्धक
ू पां
वनां गतो यद्धररमाश्रयेत ॥ ५॥
नारद उवाच
श्रुत्वा पुत्रथगरो दैत्यः परपक्षसमाहहताः ।
जहास बुद्थधबाथलानाां भभद्यते परबुद्थधभभः ॥ ६॥
सम्यनग्वधायथताां बालो गुरुगेहे द्प्रवजाततभभः ।
प्रवष्णुपक्षैः प्रततच्छन्नैनथ भभद्येतास्य धीयथथा ॥ ७॥
गृहमानीतमाहूय प्रह्लादां दैत्ययाजकाः ।
प्रशस्य श्लक्ष्णया वाचा समपृच्छन्त सामभभः ॥ ८॥
- 54. वत्स प्रह्लाद भरां ते सत्यां कथय मा मृषा ।
बालानतत क
ु तस्तुभ्यमेष बुद्थधप्रवपयथयः ॥ ९॥
बुद्थधभेदः परकृ त उताहो ते स्वतोऽभवत ्।
भण्यताां श्रोतुकामानाां गुरूणाां क
ु लनन्दन ॥ १०॥
प्रह्लाद उवाच
स्व: परश्चेत्यसद्ग्राहः पुांसाां यन्मायया कृ तः ।
प्रवमोहहतथधयाां दृष्टस्तस्मै भगवते नमः ॥ ११॥
स यदानुव्रतः पुांसाां पशुबुद्थधप्रवथभभद्यते ।
अन्य एष तथान्योऽहभमतत भेदगतासती ॥ १२॥
स एष आत्मा स्वपरेत्यबुद्थधभभ -
दुथरत्ययानुक्रमणो तनरूप्यते ।
मुह्यनन्त यद्वत्मथतन वेदवाहदनो
रह्मादयो ह्येष भभनप्रत्त मे मततम ्॥ १३॥
- 55. यथा राम्यत्ययो रह्मन ्स्वयमाकषथसनन्नधौ ।
तथा मे भभद्यते चेतश्चक्रपाणेयथदृच्छया ॥ १४॥
नारद उवाच
एतावद्राह्मणायोतत्वा प्रवरराम महामततः ।
तां तनभथत्स्याथथ क
ु प्रपतः सुदीनो राजसेवकः ॥ १५॥
आनीयतामरे वेत्रमस्माकमयशस्करः ।
क
ु लाङ्गारस्य दुबुथद्धेश्चतुथोऽस्योहदतो दमः ॥ १६॥
दैतेयचन्दनवने जातोऽयां कण्टकरुमः ।
यन्मूलोन्मूलपरशोप्रवथष्णोनाथलातयतोऽभथकः ॥ १७॥
इतत तां प्रवप्रवधोपायैभीषयांस्तजथनाहदभभः ।
प्रह्लादां ग्राहयामास त्रत्रवगथस्योपपादनम ्॥ १८॥
- 56. तत एनां गुरुज्ञाथत्वा ज्ञातज्ञेयचतुष्टयम्।
दैत्येन्रां दशथयामास मातृमृष्टमलङ्कृ तम्॥ १९॥
पादयोः पतततां बालां प्रततनन्द्याभशषासुरः ।
पररष्वज्य थचरां दोभ्यां परमामाप तनवृथततम ्॥ २०॥
आरोप्याङ्कमविाय मूधथन्यश्रुकलाम्बुभभः ।
आभसञ्चन्प्रवकसद्वतत्रभमदमाह युथधनष्िर ॥ २१॥
हहरण्यकभशपुरुवाच
प्रह्लादानूच्यताां तात स्वधीतां क्रकनञ्चदुत्तमम्।
कालेनैतावतायुष्मन्यदभशक्षद्गुरोभथवान्॥ २२॥
प्रह्लाद उवाच
श्रवणां कीतथनां प्रवष्णोः स्मरणां पादसेवनम्।
अचथनां वन्दनां दास्यां सख्यमात्मतनवेदनम्॥ २३॥
- 57. इतत पुांसाप्रपथता प्रवष्णौ भनततश्चेन्नवलक्षणा ।
क्रक्रयेत भगवत्यद्धा तन्मन्येऽधीतमुत्तमम ्॥ २४॥
तनशम्यैतत्सुतवचो हहरण्यकभशपुस्तदा ।
गुरुपुत्रमुवाचेदां रुषा प्रस्फ
ु ररताधरः ॥ २५॥
रह्मबन्धो क्रकमेतत्ते प्रवपक्षां श्रयतासता ।
असारां ग्राहहतो बालो मामनादृत्य दुमथते ॥ २६॥
सनन्त ह्यसाधवो लोक
े दुमैत्राश्छद्मवेप्रषणः ।
तेषामुदेत्यघां काले रोगः पातक्रकनाभमव ॥ २७॥
गुरुपुत्र उवाच
न मत्प्रणीतां न परप्रणीतां
सुतो वदत्येष तवेन्रशत्रो ।
नैसथगथकीयां मततरस्य राजन ्
तनयच्छ मन्युां कददाः स्म मा नः ॥ २८॥
- 58. नारद उवाच
गुरुणैवां प्रततप्रोततो भूय आहासुरः सुतम्।
न चेद्गुरुमुिीयां ते क
ु तोऽभरासती मततः ॥ २९॥
प्रह्लाद उवाच
मततनथ कृ ष्णे परतः स्वतो वा
भमथोऽभभपद्येत गृहव्रतानाम्।
अदान्तगोभभप्रवथशताां तभमस्रां
पुनः पुनश्चप्रवथतचवथणानाम्॥ ३०॥
न ते प्रवदुः स्वाथथगततां हह प्रवष्णुां
दुराशया ये बहहरथथमातननः ।
अन्धा यथान्धैरुपनीयमाना
वाचीशतन्त्यामुरुदानम्न बद्धाः ॥ ३१॥
- 59. नैषाां मततस्तावदुरुक्रमाङ्तिां
स्पृशत्यनथाथपगमो यदथथः ।
महीयसाां पादरजोऽभभषेक
ां
तननष्कञ्चनानाां न वृणीत यावत्॥ ३२॥
इत्युतत्वोपरतां पुत्रां हहरण्यकभशपू रुषा ।
अन्धीकृ तात्मा स्वोत्सङ्गानन्नरस्यत महीतले ॥ ३३॥
आहामषथरुषाप्रवष्टः कषायीभूतलोचनः ।
वध्यतामाश्वयां वध्यो तनःसारयत नैरृताः ॥ ३४॥
अयां मे रातृहा सोऽयां हहत्वा स्वान्सुहृदोऽधमः ।
प्रपतृव्यहन्तुयथः पादौ प्रवष्णोदाथसवदचथतत ॥ ३५॥
प्रवष्णोवाथ साध्वसौ क्रकां नु कररष्यत्यसमञ्जसः ।
सौहृदां दुस्त्यजां प्रपत्रोरहाद्यः पञ्चहायनः ॥ ३६॥
- 60. परोऽप्यपत्यां हहतकृ द्यथौषधां
स्वदेहजोऽप्यामयवत्सुतोऽहहतः ।
तछन्द्यात्तदङ्गां यदुतात्मनोऽहहतां
शेषां सुिां जीवतत यद्प्रववजथनात्॥ ३७॥
सवैरुपायैहथन्तव्यः सम्भोजशयनासनैः ।
सुहृनल्लङ्गधरः शत्रुमुथनेदुथष्टभमवेनन्रयम् ॥ ३८॥
नैरृतास्ते समाहदष्टा भत्राथ वै शूलपाणयः ।
ततग्मदांष्रकरालास्यास्ताम्रश्मश्रुभशरोरुहाः ॥ ३९॥
नदन्तो भैरवान्नादान्तछनन्ध भभन्धीतत वाहदनः ।
आसीनां चाहनन्शूलैः प्रह्लादां सवथममथसु ॥ ४०॥
परे रह्मण्यतनदेश्ये भगवत्यणिलात्मतन ।
युततात्मन्यफला आसन्नपुण्यस्येव सनत्क्रयाः ॥ ४१॥
- 61. प्रयासेऽपहते तनस्मन्दैत्येन्रः पररशङ्क्रकतः ।
चकार तद्वधोपायान्तनबथन्धेन युथधनष्िर ॥ ४२॥
हदग्गजैदथन्दशूक
ै श्च अभभचारावपातनैः ।
मायाभभः सनन्नरोधैश्च गरदानैरभोजनैः ॥ ४३॥
हहमवाय्वनग्नसभललैः पवथताक्रमणैरप्रप ।
न शशाक यदा हन्तुमपापमसुरः सुतम ्।
थचन्ताां दीघथतमाां प्राप्तस्तत्कतुं नाभ्यपद्यत ॥ ४४॥
एष मे बह्वसाधूततो वधोपायाश्च तनभमथताः ।
तैस्तैरोहैरसद्धमैमुथततः स्वेनैव तेजसा ॥ ४५॥
वतथमानोऽप्रवदूरे वै बालोऽप्यजडधीरयम ् ।
न प्रवस्मरतत मेऽनायं शुनःशेप इव प्रभुः ॥ ४६॥
- 62. अप्रमेयानुभावोऽयमक
ु तनश्चद्भयोऽमरः ।
नूनमेतद्प्रवरोधेन मृत्युमे भप्रवता न वा ॥ ४७॥
इतत तनच्चन्तया क्रकनञ्चन्म्लानथश्रयमधोमुिम् ।
शण्डामकाथवौशनसौ प्रवप्रवतत इतत होचतुः ॥ ४८॥
नजतां त्वयैक
े न जगत्त्रयां रुवो -
प्रवथजृम्भणत्रस्तसमस्तथधष्ण्यपम् ।
न तस्य थचन्त्यां तव नाथ चक्ष्महे
न वै भशशूनाां गुणदोषयोः पदम्॥ ४९॥
इमां तु पाशैवथरुणस्य बद्ध्वा
तनधेहह भीतो न पलायते यथा ।
बुद्थधश्च पुांसो वयसायथसेवया
यावद्गुरुभाथगथव आगभमष्यतत ॥ ५०॥
- 63. तथेतत गुरुपुत्रोततमनुज्ञायेदमरवीत् ।
धमाथ ह्यस्योपदेष्टव्या राज्ञाां यो गृहमेथधनाम ्॥ ५१॥
धमथमथं च कामां च तनतराां चानुपूवथशः ।
प्रह्लादायोचतू राजन्प्रथश्रतावनताय च ॥ ५२॥
यथा त्रत्रवगं गुरुभभरात्मने उपभशक्षक्षतम ्।
न साधु मेने तनच्छक्षाां द्वन्द्वारामोपवणणथताम ्॥ ५३॥
यदाचायथः परावृत्तो गृहमेधीयकमथसु ।
वयस्यैबाथलक
ै स्तत्र सोपहूतः कृ तक्षणैः ॥ ५४॥
अथ तान्श्लक्ष्णया वाचा प्रत्याहूय महाबुधः ।
उवाच प्रवद्वाांस्तनन्नष्िाां कृ पया प्रहसनन्नव ॥ ५५॥
- 64. ते तु तद्गौरवात्सवे त्यततक्रीडापररच्छदाः ।
बाला न दूप्रषतथधयो द्वन्द्वारामेररतेहहतैः ॥ ५६॥
पयुथपासत राजेन्र तन्न्यस्तहृदयेक्षणाः ।
तानाह करुणो मैत्रो महाभागवतोऽसुरः ॥ ५७॥
इतत श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहांस्याां सांहहतायाां
सप्तमस्कन्धे प्रह्लादचररते पञ्चमोऽध्यायः ॥ ५॥
- 66. प्रह्लाद उवाच
कौमार आचरेत्प्राज्ञो धमाथन्भागवतातनह ।
दुलथभां मानुषां जन्म तदप्यध्रुवमथथदम ्॥ १॥
यथा हह पुरुषस्येह प्रवष्णोः पादोपसपथणम ्।
यदेष सवथभूतानाां प्रप्रय आत्मेश्वरः सुहृत्॥ २॥
सुिमैनन्रयक
ां दैत्या देहयोगेन देहहनाम ्।
सवथत्र लभ्यते दैवाद्यथा दुःिमयत्नतः ॥ ३॥
तत्प्रयासो न कतथव्यो यत आयुव्यथयः परम ्।
न तथा प्रवन्दते क्षेमां मुक
ु न्दचरणाम्बुजम ् ॥ ४॥
ततो यतेत क
ु शलः क्षेमाय भयमाथश्रतः ।
शरीरां पौरुषां यावन्न प्रवपद्येत पुष्कलम ्॥ ५॥
- 67. पुांसो वषथशतां ह्यायुस्तदधं चानजतात्मनः ।
तनष्फलां यदसौ रा्याां शेतेऽन्धां प्राप्रपतस्तमः ॥ ६॥
मुग्धस्य बाल्ये कौमारे क्रीडतो यातत प्रवांशततः ।
जरया ग्रस्तदेहस्य यात्यकल्पस्य प्रवांशततः ॥ ७॥
दुरापूरेण कामेन मोहेन च बलीयसा ।
शेषां गृहेषु सततस्य प्रमत्तस्यापयातत हह ॥ ८॥
को गृहेषु पुमान्सततमात्मानमनजतेनन्रयः ।
स्नेहपाशैदृथढैबथद्धमुत्सहेत प्रवमोथचतुम ्॥ ९॥
को न्वथथतृष्णाां प्रवसृजेत्प्राणेभ्योऽप्रप य ईनप्सतः ।
यां क्रीणात्यसुभभः प्रेष्िैस्तस्करः सेवको वणणक् ॥ १०॥
- 68. कथां प्रप्रयाया अनुकनम्पतायाः
सङ्गां रहस्यां रुथचराांश्च मन्त्रान्।
सुहृत्सु तत्स्नेहभसतः भशशूनाां
कलाक्षराणामनुरततथचत्तः ॥ ११॥
पुत्रान्स्मरांस्ता दुहहतॄहृथदय्या
रातॄन्स्वसॄवाथ प्रपतरौ च दीनौ ।
गृहान्मनोज्ञोरुपररच्छदाांश्च
वृत्तीश्च क
ु ल्याः पशुभृत्यवगाथन्॥ १२॥
त्यजेत कोशस्कृ हदवेहमानः
कमाथणण लोभादप्रवतृप्तकामः ।
औपस्थ्यजैह्व्यां बहु मन्यमानः
कथां प्रवरज्येत दुरन्तमोहः ॥ १३॥
- 69. क
ु टुम्बपोषाय प्रवयनन्नजायुनथ
बुध्यतेऽथं प्रवहतां प्रमत्तः ।
सवथत्र तापत्रयदुःणितात्मा
तनप्रवथद्यते न स्वक
ु टुम्बरामः ॥ १४॥
प्रवत्तेषु तनत्याभभतनप्रवष्टचेता
प्रवद्वाांश्च दोषां परप्रवत्तहतुथः ।
प्रेत्येह चाथाप्यनजतेनन्रयस्त -
दशान्तकामो हरते क
ु टुम्बी ॥ १५॥
प्रवद्वानपीत्थां दनुजाः क
ु टुम्बां
पुष्णन्स्वलोकाय न कल्पते वै ।
यः स्वीयपारतयप्रवभभन्नभावस्तमः
प्रपद्येत यथा प्रवमूढः ॥ १६॥
- 70. यतो न कनश्चत्तव च क
ु त्रथचद्वा
दीनः स्वमात्मानमलां समथथः ।
प्रवमोथचतुां कामदृशाां प्रवहार-
क्रीडामृगो यनन्नगडो प्रवसगथः ॥ १७॥
ततो प्रवदूरात्पररहृत्य दैत्या
दैत्येषु सङ्गां प्रवषयात्मक
े षु ।
उपेत नारायणमाहददेवां
स मुततसङ्गैररप्रषतोऽपवगथः ॥ १८॥
न ह्यच्युतां प्रीणयतो बह्वायासोऽसुरात्मजाः ।
आत्मत्वात्सवथभूतानाां भसद्धत्वाहदह सवथतः ॥ १९॥
- 71. परावरेषु भूतेषु रह्मान्तस्थावराहदषु ।
भौततक
े षु प्रवकारेषु भूतेष्वथ महत्सु च ॥ २०॥
गुणेषु गुणसाम्ये च गुणव्यततकरे तथा ।
एक एव परो ह्यात्मा भगवानीश्वरोऽव्ययः ॥ २१॥
प्रत्यगात्मस्वरूपेण दृश्यरूपेण च स्वयम ्।
व्याप्यव्यापकतनदेश्यो ह्यतनदेश्योऽप्रवकनल्पतः ॥ २२॥
क
े वलानुभवानन्दस्वरूपः परमेश्वरः ।
माययान्तहहथतैश्वयथ ईयते गुणसगथया ॥ २३॥
तस्मात्सवेषु भूतेषु दयाां क
ु रुत सौहृदम ्।
आसुरां भावमुन्मुच्य यया तुष्यत्यधोक्षजः ॥ २४॥
- 72. तुष्टे च तत्र क्रकमलभ्यमनन्त आद्ये
क्रकां तैगुथणव्यततकराहदह ये स्वभसद्धाः ।
धमाथदयः क्रकमगुणेन च काङ्क्षक्षतेन
सारांजुषाां चरणयोरुपगायताां नः ॥ २५॥
धमाथथथकाम इतत योऽभभहहतनस्त्रवगथ
ईक्षा त्रयी नयदमौ प्रवप्रवधा च वाताथ ।
मन्ये तदेतदणिलां तनगमस्य सत्यां
स्वात्मापथणां स्वसुहृदः परमस्य पुांसः ॥ २६॥
ज्ञानां तदेतदमलां दुरवापमाह
नारायणो नरसिः क्रकल नारदाय ।
एकानन्तनाां भगवतस्तदक्रकञ्चनानाां
पादारप्रवन्दरजसाऽऽप्लुतदेहहनाां स्यात्॥ २७॥
- 73. श्रुतमेतन्मया पूवं ज्ञानां प्रवज्ञानसांयुतम्।
धमं भागवतां शुद्धां नारदाद्देवदशथनात्॥ २८॥
दैत्यपुत्रा ऊचुः
प्रह्लाद त्वां वयां चाप्रप नतेन्यां प्रवद्महे गुरुम्।
एताभ्याां गुरुपुत्राभ्याां बालानामप्रप हीश्वरौ ॥ २९॥
बालस्यान्तःपुरस्थस्य महत्सङ्गो दुरन्वयः ।
तछनन्ध नः सांशयां सौम्य स्याच्चेद्प्रवश्रम्भकारणम्॥ ३०॥
इतत श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहांस्याां सांहहतायाां
सप्तमस्कन्धे प्रह्लादचररते षष्िोऽध्यायः ॥ ६॥
- 75. नारद उवाच
एवां दैत्यसुतैः पृष्टो महाभागवतोऽसुरः ।
उवाच स्मयमानस्तान्स्मरन्मदनुभाप्रषतम्॥ १॥
प्रह्लाद उवाच
प्रपतरर प्रनस्थतेऽस्माक
ां तपसे मन्दराचलम्।
युद्धोद्यमां परां चक्र
ु प्रवथबुधा दानवान्प्रतत ॥ २॥
प्रपपीभलक
ै रहहररव हदष््या लोकोपतापनः ।
पापेन पापोऽभक्षीतत वाहदनो वासवादयः ॥ ३॥
तेषामततबलोद्योगां तनशम्यासुरयूथपाः ।
वध्यमानाः सुरैभीता दुरुवुः सवथतो हदशम्॥ ४॥
कलत्रपुत्रभमत्राप्तान्गृहान् पशुपररच्छदान्।
नावेक्ष्यमाणास्त्वररताः सवे प्राणपरीप्सवः ॥ ५॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 76. व्यलुम्पन्राजभशत्रबरममरा जयकाङ्क्षक्षणः ।
इन्रस्तु राजमहहषीां मातरां मम चाग्रहीत्॥ ६॥
नीयमानाां भयोद्प्रवग्नाां रुदतीां क
ु ररीभमव ।
यदृच्छयाऽऽगतस्तत्र देवप्रषथदथदृशे पथथ ॥ ७॥
प्राह मैनाां सुरपते नेतुमहथस्यनागसम्।
मुञ्च मुञ्च महाभाग सतीां परपररग्रहम्॥ ८॥
इन्र उवाच
आस्तेऽस्या जिरे वीयथमप्रवषह्यां सुरद्प्रवषः ।
आस्यताां यावत्प्रसवां मोक्ष्येऽथथपदवीां गतः ॥ ९॥
नारद उवाच
अयां तननष्कनल्बषः साक्षान्महाभागवतो महान्।
त्वया न प्राप्स्यते सांस्थामनन्तानुचरो बली ॥ १०॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 77. इत्युततस्ताां प्रवहायेन्रो देवषेमाथनयन्वचः ।
अनन्तप्रप्रयभतत्यैनाां पररक्रम्य हदवां ययौ ॥ ११॥
ततो नो मातरमृप्रषः समानीय तनजाश्रमम ्।
आश्वास्येहोष्यताां वत्से यावत्ते भतुथरागमः ॥ १२॥
तथेत्यवात्सीद्देवषेरनन्त साप्यक
ु तोभया ।
यावद्दैत्यपततघोरात्तपसो न न्यवतथत ॥ १३॥
ऋप्रषां पयथचरत्तत्र भतत्या परमया सती ।
अन्तवथत्नी स्वगभथस्य क्षेमायेच्छाप्रसूतये ॥ १४॥
ऋप्रषः कारुणणकस्तस्याः प्रादादुभयमीश्वरः ।
धमथस्य तत्त्वां ज्ञानां च मामप्युद्हदश्य तनमथलम ्॥ १५॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 78. तत्तु कालस्य दीघथत्वात्स्त्रीत्वान्मातुनस्तरोदधे ।
ऋप्रषणानुगृहीतां माां नाधुनाप्यजहात्स्मृततः ॥ १६॥
भवतामप्रप भूयान्मे यहद श्रद्दधते वचः ।
वैशारदी धीः श्रद्धातः स्त्रीबालानाां च मे यथा ॥ १७॥
जन्माद्याः षडडमे भावा दृष्टा देहस्य नात्मनः ।
फलानाभमव वृक्षस्य कालेनेश्वरमूततथना ॥ १८॥
आत्मा तनत्योऽव्ययः शुद्ध एकः क्षेत्रज्ञ आश्रयः ।
अप्रवक्रक्रयः स्वदृग्हेतुव्याथपकोऽसङ्ग्यनावृतः ॥ १९॥
एतैद्थवादशभभप्रवथद्वानात्मनो लक्षणैः परैः ।
अहां ममेत्यसद्भावां देहादौ मोहजां त्यजेत्॥ २०॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 79. स्वणं यथा ग्रावसु हेमकारः
क्षेत्रेषु योगैस्तदभभज्ञ आप्नुयात्।
क्षेत्रेषु देहेषु तथात्मयोगै-
रध्यात्मप्रवद्रह्मगततां लभेत ॥ २१॥
अष्टौ प्रकृ तयः प्रोततास्त्रय एव हह तद्गुणाः ।
प्रवकाराः षोडशाचायैः पुमानेकः समन्वयात्॥ २२॥
देहस्तु सवथसङ्घातो जगत्तस्थुररतत द्प्रवधा ।
अत्रैव मृग्यः पुरुषो नेतत नेतीत्यतत्त्यजन्॥ २३॥
अन्वयव्यततरेक
े ण प्रववेक
े नोशतात्मना ।
सगथस्थानसमाम्नायैप्रवथमृशद्भभरसत्वरैः ॥ २४॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 80. बुद्धेजाथगरणां स्वप्नः सुषुनप्तररतत वृत्तयः ।
ता येनैवानुभूयन्ते सोऽध्यक्षः पुरुषः परः ॥ २५॥
एभभनस्त्रवणैः पयथस्तैबुथद्थधभेदैः क्रक्रयोद्भवैः ।
स्वरूपमात्मनो बुध्येद्गन्धैवाथयुभमवान्वयात् ॥ २६॥
एतद्द्वारो हह सांसारो गुणकमथतनबन्धनः ।
अज्ञानमूलोऽपाथोऽप्रप पुांसः स्वप्न इवेष्यते ॥ २७॥
तस्माद्भवद्भभः कतथव्यां कमथणाां त्रत्रगुणात्मनाम ्।
बीजतनहथरणां योगः प्रवाहोपरमो थधयः ॥ २८॥
तत्रोपायसहस्राणामयां भगवतोहदतः ।
यदीश्वरे भगवतत यथा यैरञ्जसा रततः ॥ २९॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 81. गुरुशुश्रूषया भतत्या सवथलब्धापथणेन च ।
सङ्गेन साधुभततानामीश्वराराधनेन च ॥ ३०॥
श्रद्धया तत्कथायाां च कीतथनैगुथणकमथणाम्।
तत्पादाम्बुरुहध्यानात्तनल्लङ्गेक्षाहथणाहदभभः ॥ ३१॥
हररः सवेषु भूतेषु भगवानास्त ईश्वरः ।
इतत भूतातन मनसा कामैस्तैः साधु मानयेत्॥ ३२॥
एवां तननजथतषड्वगैः क्रक्रयते भनततरीश्वरे ।
वासुदेवे भगवतत यया सांलभते रततम्॥ ३३॥
तनशम्य कमाथणण गुणानतुल्यान्
वीयाथणण लीलातनुभभः कृ तातन ।
यदाततहषोत्पुलकाश्रुगद्गदां
प्रोत्कण्ि उद्गायतत रौतत नृत्यतत ॥ ३४॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 82. यदा ग्रहग्रस्त इव तवथचद्धस-
त्याक्रन्दते ध्यायतत वन्दते जनम्।
मुहुः श्वसन्वनतत हरे जगत्पते
नारायणेत्यात्ममततगथतत्रपः ॥ ३५॥
तदा पुमान्मुततसमस्तबन्धन-
स्तद्भावभावानुकृ ताशयाकृ ततः ।
तनदथग्धबीजानुशयो महीयसा
भनततप्रयोगेण समेत्यधोक्षजम्॥ ३६॥
अधोक्षजालम्भभमहाशुभात्मनः
शरीररणः सांसृततचक्रशातनम्।
तद्रह्मतनवाथणसुिां प्रवदुबुथधास्ततो
भजध्वां हृदये हृदीश्वरम्॥ ३७॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 83. कोऽततप्रयासोऽसुरबालका हरे-
रुपासने स्वे हृहद तछरवत्सतः ।
स्वस्यात्मनः सख्युरशेषदेहहनाां
सामान्यतः क्रकां प्रवषयोपपादनैः ॥ ३८॥
रायः कलत्रां पशवः सुतादयो
गृहा मही क
ु ञ्जरकोशभूतयः ।
सवेऽथथकामाः क्षणभङ्गुरायुषः
क
ु वथनन्त मत्यथस्य क्रकयनत्प्रयां चलाः ॥ ३९॥
एवां हह लोकाः क्रतुभभः कृ ता अमी
क्षतयष्णवः साततशया न तनमथलाः ।
तस्माददृष्टश्रुतदूषणां परां
भतत्यैकयेशां भजतात्मलब्धये ॥ ४०॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 84. यदध्यथ्येह कमाथणण प्रवद्वन्मान्यसकृ न्नरः ।
करोत्यतो प्रवपयाथसममोघां प्रवन्दते फलम ्॥ ४१॥
सुिाय दुःिमोक्षाय सङ्कल्प इह कभमथणः ।
सदाऽऽप्नोतीहया दुःिमनीहायाः सुिावृतः ॥ ४२॥
कामान्कामयते काम्यैयथदथथभमह पूरुषः ।
स वै देहस्तु पारतयो भङ्गुरो यात्युपैतत च ॥ ४३॥
क्रकमु व्यवहहतापत्यदारागारधनादयः ।
राज्यकोशगजामात्यभृत्याप्ता ममतास्पदाः ॥ ४४॥
क्रकमेतैरात्मनस्तुच्छैः सह देहेन नश्वरैः ।
अनथैरथथसङ्काशैतनथत्यानन्दमहोदधेः ॥ ४५॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 85. तनरूप्यताभमह स्वाथथः क्रकयान ्देहभृतोऽसुराः ।
तनषेकाहदष्ववस्थासु नतलश्यमानस्य कमथभभः ॥ ४६॥
कमाथण्यारभते देही देहेनात्मानुवततथना ।
कमथभभस्तनुते देहमुभयां त्वप्रववेकतः ॥ ४७॥
तस्मादथाथश्च कामाश्च धमाथश्च यदपाश्रयाः ।
भजतानीहयाऽऽत्मानमनीहां हररमीश्वरम ्॥ ४८॥
सवेषामप्रप भूतानाां हरररात्मेश्वरः प्रप्रयः ।
भूतैमथहद्भभः स्वकृ तैः कृ तानाां जीवसांक्षज्ञतः ॥ ४९॥
देवोऽसुरो मनुष्यो वा यक्षो गन्धवथ एव च ।
भजन्मुक
ु न्दचरणां स्वनस्तमान्स्याद्यथा वयम ्॥ ५०॥
सप्तमोऽध्यायः - ७
- 86. नालां द्प्रवजत्वां देवत्वमृप्रषत्वां वासुरात्मजाः ।
प्रीणनाय मुक
ु न्दस्य न वृत्तां न बहुज्ञता ॥ ५१॥
न दानां न तपो नेज्या न शौचां न व्रतातन च ।
प्रीयतेऽमलया भतत्या हरररन्यद्प्रवडम्बनम ्॥ ५२॥
ततो हरौ भगवतत भनततां क
ु रुत दानवाः ।
आत्मौपम्येन सवथत्र सवथभूतात्मनीश्वरे ॥ ५३॥
दैतेया यक्षरक्षाांभस नस्त्रयः शूरा व्रजौकसः ।
िगा मृगाः पापजीवाः सनन्त ह्यच्युतताां गताः ॥ ५४॥
एतावानेव लोक
े ऽनस्मन्पुांसः स्वाथथः परः स्मृतः ।
एकान्तभनततगोप्रवन्दे यत्सवथत्र तदीक्षणम्॥ ५५॥
इतत श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहांस्याां सांहहतायाां सप्तमस्कन्धे
प्रह्लादावुचररते दैत्यपुत्रानुशासनां नाम सप्तमोऽध्यायः ॥ ७॥
- 88. नारद उवाच
अथ दैत्यसुताः सवे श्रुत्वा तदनुवणणथतम ्।
जगृहुतनथरवद्यत्वान्नैव गुवथनुभशक्षक्षतम ्॥ १॥
अथाचायथसुतस्तेषाां बुद्थधमेकान्तसांनस्थताम ् ।
आलक्ष्य भीतस्त्वररतो राज्ञ आवेदयद्यथा ॥ २॥
श्रुत्वा तदप्रप्रयां दैत्यो दुःसहां तनयानयम ्।
कोपावेशचलद्गात्रः पुत्रां हन्तुां मनो दधे ॥ ३॥
क्षक्षप्त्वा परुषया वाचा प्रह्लादमतदहथणम ्।
आहेक्षमाणः पापेन ततरश्चीनेन चक्षुषा ॥ ४॥
प्रश्रयावनतां दान्तां बद्धाञ्जभलमवनस्थतम ् ।
सपथः पदाहत इव श्वसन्प्रकृ ततदारुणः ॥ ५॥
- 89. हे दुप्रवथनीत मन्दात्मन्क
ु लभेदकराधम ।
स्तब्धां मच्छासनोद्धूतां नेष्ये त्वाद्य यमक्षयम्॥ ६॥
क्र
ु द्धस्य यस्य कम्पन्ते त्रयो लोकाः सहेश्वराः ।
तस्य मेऽभीतवन्मूढ शासनां क्रकां बलोऽत्यगाः ॥ ७॥
प्रह्लाद उवाच
न क
े वलां मे भवतश्च राजन्
स वै बलां बभलनाां चापरेषाम्।
परेऽवरेऽमी नस्थरजङ्गमा ये
रह्मादयो येन वशां प्रणीताः ॥ ८॥
- 90. स ईश्वरः काल उरुक्रमोऽसा-
वोजःसहःसत्त्वबलेनन्रयात्मा ।
स एव प्रवश्वां परमः स्वशनततभभः
सृजत्यवत्यप्रत्त गुणत्रयेशः ॥ ९॥
जह्यासुरां भावभममां त्वमात्मनः
समां मनो धत्स्व न सनन्त प्रवद्प्रवषः ।
ऋतेऽनजतादात्मन उत्पथनस्थता-
त्तद्थध ह्यनन्तस्य महत्समहथणम्॥ १०॥
दस्यून्पुरा षण्न प्रवनजत्य लुम्पतो
मन्यन्त एक
े स्वनजता हदशो दश ।
नजतात्मनो ज्ञस्य समस्य देहहनाां
साधोः स्वमोहप्रभवाः क
ु तः परे ॥ ११॥
- 91. हहरण्यकभशपुरुवाच
व्यततां त्वां मतुथकामोऽभस योऽततमात्रां प्रवकत्थसे ।
मुमूषूथणाां हह मन्दात्मन्ननुस्युप्रवथप्लवा थगरः ॥ १२॥
यस्त्वया मन्दभाग्योततो मदन्यो जगदीश्वरः ।
तवासौ यहद स सवथत्र कस्मात्स्तम्भे न दृश्यते ॥ १३॥
सोऽहां प्रवकत्थमानस्य भशरः कायाद्धराभम ते ।
गोपायेत हररस्त्वाद्य यस्ते शरणमीनप्सतम ्॥ १४॥
एवां दुरुततैमुथहुरदथयन्रुषा
सुतां महाभागवतां महासुरः ।
िड्गां प्रगृह्योत्पतततो वरासना-
त्स्तम्भां तताडाततबलः स्वमुनष्टना ॥ १५॥
Notes de l'éditeur
- Ch-1-210
Ch-2-058
Ch-3-051
Ch-4-029
Ch-5-027
Ch-6-044
Ch-7-017
Ch-8-007
(Ch-1 to Ch-8{448Slokas})
- Ch-1-210
Ch-2-058
Ch-3-051
Ch-4-029
Ch-5-027
Ch-6-044
Ch-7-017
Ch-8-007